... και ασημένια οικονομία

Λέγαμε τις προάλλες για την "ενεργό γήρανση", η οποία σε απλά ελληνικά σημαίνει "δουλειά μέχρι το μνήμα". Όμως, οι βλέψεις τού ευρωπαϊκού κεφαλαίου και των πολιτικών υπηρετών του πάνε αρκετά μακρύτερα. Πόσο μακρύτερα; Η απάντηση έρχεται μέσα από την Στρατηγική Ευρώπη 2020, η οποία επεξεργάζεται και προωθεί την "ασημένια οικονομία" (δηλαδή, την οικονομία που βασίζεται στους ηλικιωμένους με τα ασημένια μαλλιά), ενώ παρόμοια επεξεργασία έχει κάνει και ο άλλος στυλοβάτης τού καπιταλισμού, ο ΟΟΣΑ.

Προβλέψεις για την ανάπτυξη της "ασημένιας οικονομίας" στην Ευρώπη (ποσά σε δισ. ευρώ).
Είναι πολλά τα λεφτά Άρη... [πηγή: capgeris.com]

Κατά την σύνοδο κορυφής που πραγματοποιήθηκε 9-10 Μαρτίου 2015 στις Βρυξέλλες, με θέμα "Καινοτομία για την ενεργό και υγιή γήρανση", ο επίτροπος έρευνας, επιστήμης και καινοτομίας Κάρλος Μοέδας προσδιόρισε τι ακριβώς σημαίνει "ασημένια οικονομία", λέγοντας: "Η ζωή αρχίζει στα 70. Σε κάθε κράτος - μέλος της ΕΕ, το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 65 ετών και άνω αυξάνεται, κάτι που μας φέρνει αντιμέτωπους με μια έτοιμη, αναδυόμενη αγορά για την κοινωνική επιχειρηματικότητα και την καινοτομία, για την ανάπτυξη φθηνότερης, πιο αποτελεσματικής, εξατομικευμένης προσέγγισης για την υγειονομική περίθαλψη και μια αυξανόμενη βάση πελατών για προσαρμοσμένα αγαθά και υπηρεσίες".

Ας μείνουμε λίγο στην τελευταία φράση τού Μοέδας. Ο επίτροπος βλέπει τους ηλικιωμένους ως "αυξανόμενη βάση πελατών", η οποία δίνει την ευκαιρία στο κεφάλαιο να επενδύσει σε "προσαρμοσμένα αγαθά και υπηρεσίες". Ως τέτοια, προτείνονται ενδεικτικά: ανακαινίσεις παλαιών σπιτιών με τρόπο που να τα καθιστά κατάλληλα για την "ανεξάρτητη διαβίωση" ηλικιωμένων, τουριστικά προϊόντα χαμηλής περιόδου ή προσαρμοσμένα στις ανάγκες ηλικιωμένων, συστήματα φροντίδας και περιποίησης, οχήματα και αμαξίδια, ρομποτική, ιατρικές συσκευές, μονάδες θεραπείας και περιποίησης κλπ. Δεν είναι τυχαίο ότι στην εν λόγω σύνοδο κορυφής παρουσιάστηκαν πάνω από είκοσι νεοσύστατες επιχειρήσεις (start up), οι οποίες δρατηριοποιούνται στην "ασημένια οικονομία".

Σε έντυπό της με τίτλο "Αναπτύσσοντας την ευρωπαϊκή ασημένια οικονομία", η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσιάζε μερικούς ενδιαφέροντες υπολογισμούς: "Ο πληθυσμός των 65 ετών ως ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 15-64 ετών αναμένεται να αυξηθεί από 26% το 2010 σε 53% το 2060. Με άλλα λόγια, θα υπάρχουν μόνο δύο άτομα σε "ηλικία εργασίας" 15 - 64 για κάθε άτομο ηλικίας άνω των 65 ετών το 2060, σε σύγκριση με τέσσερα το 2010. Η αγορά εργασίας συρρικνώνεται και αυτό γίνεται γρήγορα ένα πρόβλημα για τη μελλοντική απασχόληση και την ανάπτυξη. Μια έρευνα της Accenture έχει υπολογίσει ότι με την αύξηση του αριθμού των ηλικιωμένων στο εργατικό δυναμικό και με επενδύσεις που θα αυξάνουν την παραγωγικότητα στο ανθρώπινο κεφάλαιο, οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν να ενισχύσουν την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Σύμφωνα με μια μελέτη, στη Γερμανία μόνο αυτά τα μέτρα έχουν τη δυνατότητα να δώσουν ώθηση στο ΑΕΠ κατά 61 δισεκατομμύρια ευρώ και τα επίπεδα απασχόλησης να αυξηθούν με 1.500.000 έως το 2020" (έκδοση Ε.Ε., 23/2/2015).

Στο ίδιο έντυπο, η Ε.Ε. σημειώνει χαρακτηριστικά (σ.σ.: η υπογράμμιση δική μου): "Η Merrill Lynch εκτιμά ότι η ασημένια οικονομία αξίζει 7 τρισ. δολλάρια ετησίως, γεγονός που την καθιστά την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως. Μέχρι το 2020, η ιδιωτική αγοραστική δύναμη των ηλικιωμένων θα φτάσει τα 15 τρισ. δολλάρια σε παγκόσμιο επίπεδο. Όσον αφορά τις δημόσιες δαπάνες: στην ΕΕ αντιπροσωπεύει το 25% του ΑΕΠ ή περίπου 50% των δαπανών της γενικής κυβέρνησης και προβλέπεται να αυξηθεί κατά περισσότερο από 4% του ΑΕΠ μέχρι το 2060".

Δείτε τώρα πάλι το παραπάνω διάγραμμα. Ενώ η παγκόσμια "ασημένια αγορά" αναμένεται να φτάσει παγκοσμίως τα 15 τρισ. δολλάρια το 2020, η Ευρωπαϊκή Ένωση υπολογίζει ότι το μερίδιό της θα περιοριστεί λίγο πάνω από το 1% αυτού του ποσού. Έτσι εξηγούνται τόσο το αυξημένο ενδιαφέρον των Βρυξελλών για την εν λόγω αγορά όσο και η πίεση που ασκούν στα κράτη-μέλη να προωθήσουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις ώστε η Ε.Ε. να μη μείνει πίσω στο "ασημένιο φαγοπότι". Γίνεται σαφές, λοιπόν, γιατί γύρω από την ενεργό γήρανση στήνεται και οργανώνεται περαιτέρω ένας ακόμη χορός εκατομμυρίων από τα λογής-λογής μονοπώλια νέων τεχνολογιών, ρομποτικής και πρόσθετων μηχανημάτων, που προσφέρονται να "βοηθήσουν" τους ηλικιωμένους να...  ξανανιώσουν, προκειμένου να δουλεύουν ώσπου να πεθάνουν.

Αφίσες από εκδηλώσεις για την "ασημένια οικονομία".
Αριστερά: "Ασημένια οικονομία, ένα νέο Ελντοράντο;" (2015) - Δεξιά: "Μετατρέψτε το ασήμι σε χρυσάφι" (2006!)

Και τώρα, ας συνοψίσουμε, χρησιμοποιώντας λόγια και φράσεις από τα επίσημα κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα οποία έχουμε ήδη αναφέρει:

Για να μη πάει χαμένη η "μεγάλη εμπειρία των ηλικιωμένων" αλλά και για να προαχθεί περαιτέρω η "αλληλεγγύη των γενεών", η Ευρωπαϊκή Ένωση υπογραμμίζει ότι "η ζωή αρχίζει στα 70" και επιδιώκει μέσω της "ενεργού γήρανσης" να προωθήσει μια "ανεξάρτητη ζωή των ηλικιωμένων, οι οποίοι δεν θα βασίζονται πια στα παιδιά τους και στις νεώτερες ηλικίες". Επίσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της "ενεργού γήρανσης" δηλώνει το αμέριστο ενδιαφέρον της για την τρίτη ηλικία, διότι "διά της εργασίας μετά την συνταξιοδότηση, ο οργανισμός παραμένει υγιής και σφριγηλός, με αποτέλεσμα λιγώτερες παθήσεις άρα και μικρότερες επιβαρύνσεις του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος". Παράλληλα δε, μέσω αυτών των διαδικασιών, οι οποίες θα δώσουν "ώθηση στο ΑΕΠ", θα διευκολυνθεί η ανάκαμψη του κεφαλαίου από την κρίση διότι οι σχετικές επενδύσεις "θα μπορούσαν να ενισχύσουν την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας".


Ολα τα παραπάνω φανερώνουν ότι η Ε.Ε. και το κεφάλαιο όχι μόνο στοχεύουν στην αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ως τον θάνατο αλλά έχουν επεξεργαστεί με λεπτομέρειες και ολόκληρη βιομηχανία στο πώς θα εξασφαλίζουν μεγάλη κερδοφορία τόσο από την ένταση της εκμετάλλευσης σε αυτές τις ηλικίες και με την κατάργηση των ασφαλιστικών εισφορών όσο και με το στήσιμο επικερδών επιχειρήσεων ακόμα και για τον αέρα που θα ανασαίνουν οι... διά βίου εργαζόμενοι.