Ζημιές και απώλειες του δημοψηφίσματος

Να, λοιπόν που ξημέρωσε η επόμενη μέρα. Η επόμενη μέρα ενός δημοψηφίσματος για το οποίο και λόγω του οποίου ακούσαμε τόσα και τόσα. Ακούσαμε τόσα ώστε όλοι εκείνοι που μεγαλώσαμε με το τσιτάτο ότι εκλογές και δημοψηφίσματα συνιστούν την πεμπτουσία τής δημοκρατίας (γνώμη που εξέφραζε κυρίως τους οχι-τζήδες), φτάσαμε στο σημείο να αμφιβάλλουμε για την ορθότητά του και να αναλογιζόμαστε μήπως εν τέλει δεν είναι παρά εργαλεία που μπορούν να καταστρέψουν την χώρα (γνώμη που εξέφραζε κυρίως τους ναι-τζήδες), εργαλεία απεχθή, όπως θεωρούνταν κάποτε και το σφυρί με το δρεπάνι (γνώμη που εκφράζει αρκετούς κα στις δυο όχθες του ρέματος).

Τελικά, το μόνο θετικό που άφησε πίσω του το πολυθρύλητο δημοψήφισμα ήταν ένα οδυνηρότατο χαστούκι στην υπεροψία των Μέσων Μαζικής Εξαπάτησης, τα οποία μέσα σε μια μόνο εβδομάδα εξαπέλυσαν τόση τρομοκρατία όση δεν είχαν εξαπολύσει η Ε.Ο.17 Νοέμβρη, η Φράξια Κόκκινος Στρατός και οι Ερυθρές Ταξιαρχίες μαζί σε όλη την διάρκεια της δράσης τους. Κι ήταν όντως απολαυστικό να βλέπεις χτες βράδυ όλα τα -καλοπληρωμένα και μη- δημοσιογραφικά τσουτσέκια να επαναλαμβάνουν ρηχές κενολογίες προκειμένου να κρύψουν το μέγεθος της πληγής που τους άνοιξε η λαϊκή ετυμηγορία.

Κατά τα άλλα, η χτεσινή μέρα μόνο ζημιές και απώλειες προκάλεσε. Ίσως η σημαντικώτερη ζημιά να είναι η παραίτηση του Αντώνη Σαμαρά από την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας. Μάλλον διαφωνείτε με την εκτίμησή μου αυτή αλλά σας προκαλώ: αν σκεφτείτε σοβαρά, θα αντιληφθείτε ότι δεν έχουμε κανέναν λόγο να χαιρόμαστε. Ο Σαμαράς είναι αναντίρρητα ο πιο φασίστας και πιο ανίκανος πρόεδρος που είχε ποτέ η Νέα Δημοκρατία, την οποία οδηγούσε με μαθηματική βεβαιότητα στην συρρίκνωση και την διάλυση. Τώρα που έφυγε, είναι εξαιρετικά δύσκολο (έως απίθανο) να βρουν οι νεοδημοκράτες κάποιον χειρότερο απ' αυτόν. Ακόμη και τον Δένδια να βγάλουν πρόεδρο, καλύτερες μέρες θα περάσουν. Αφήστε δε το ενδεχόμενο να επιλέξουν Κυριάκο, ως φόρο τιμής στην Ντόρα που θυσίασε για το καλό τής παράταξης τα όνειρά της να γίνει μια μέρα πρωθυπουργός.

Μεγάλη απώλεια συνιστά και η σημερινή παραίτηση Βαρουφάκη. Το ξέρω πως, τώρα που τα φώτα τής γκλαμουριάς είτε έσβησαν είτε τα βαρεθήκαμε, οι περισσότεροι έχουμε καταλάβει πως ο πολύφερνος καθηγητής με τα ξαΐγκλωτα πουκάμισα ούτε σχέση με την αριστερά είχε ούτε καμμιά σοβαρή φιλολαϊκή μεταρρύθμιση σχεδίαζε. Για σκεφτείτε, όμως, ποιος μπορεί να πάρει την θέση του! Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν έχει γίνει γνωστό το όνομα του διαδόχου του αλλά με λούζει κρύος ιδρώτας όσο σκέφτομαι πως ίσως είναι κάποιος από τους Γιάννη Δραγασάκη, Ευκλείδη Τσακαλώτο και Γιώργο Σταθάκη. Ποιός απ' αυτούς μπορεί να συναγωνιστεί τον Γιάνη; Γίνεται εξώφυλλο σε lifestyle περιοδικό ο Τσακαλώτος, αντικείμενο λατρείας από την πιτσιρικαρία ο Δραγασάκης ή κρανοφόρος μοτοσυκλεττιστής ο Σταθάκης;

Ζημιά μεγάλου μεγέθους αποτελεί και το σοβαρό πλήγμα που δέχθηκαν κάποιοι θεσμοί αυτού του τόπου, οι οποίοι τόσα χρόνια κουλάντριζαν τους έλληνες αλλά χτες αποδείχθηκε ότι η ισχύς τους έχει ξεθωριάσει, για να μη πω ότι έχει ξεφτίσει παντελώς. Πώς αλλοιώς να ερμηνεύσει κανείς το γεγονός ότι πάνω από 6 στους 10 ψηφίσαντες (ή, αν προτιμάτε, οι 3 στους 4 ψηφοφόρους) έγραψαν στα παλιά τους παπούτσια τις προτροπές των ιεραρχών, της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας ή της ΓΣΕΕ και δεν πήγαν με τις μπάντες στην κάλπη να ρίξουν "Ναι"; Αναλογίζεστε πού θα πάει αυτός ο τόπος, αν οι πολίτες του δεν υπακούνε με κλειστά μάτια στους θρησκευτικούς, πολιτικούς ή συνδικαλιστικούς τους ταγούς;

Ανάμεσα στα θλιβερά συμπεράσματα του δημοψηφίσματος πρέπει να λογαριάσουμε και την απόδειξη ότι ο λαός έπαψε να εντρυφεί στα νάματα και την σοφία ανθρώπων του πνεύματος. Οι περισσότεροι έλληνες αδιαφόρησαν για τις παροτρύνσεις καθηγητών, λογοτεχνών, καλλιτεχνών κλπ οι οποίοι τους προέτρεπαν μετ' επιτάσεως να ψηφίσουν "Ναι στην Ευρώπη". Είναι όντως θλιβερό να διαπιστώνεις πόσο μικρή απήχηση έχουν πλέον τα λόγια φωτεινών μυαλών, όπως του Νίκου Μαραντζίδη, του Αντώνη Καφετζόπουλου, της Βάνας Μπάρμπα, του Κωνσταντίνου Μπογδάνου, του Χρήστου Χωμενίδη, του Κώστα Σόμμερ, της Ρούλας Κορομηλά και τόσων άλλων.

Δεν είναι λιγώτερης σημασίας η πλήρης απαξίωση των εταιρειών δημοσκοπήσεων που μέχρι το βράδυ της Παρασκευής έδειχναν μάχη στήθος με στήθος ενώ κάποιες (π.χ. GPO) έφερναν το "Ναι" να προηγείται, έστω και στα όρια του στατιστικού λάθους. Η ομαδική τους ξεφτίλα επιτάθηκε όταν τελικά κατάφεραν (διότι περί κατορθώματος πρόκειται) να συμφωνήσουν ότι μάλλον θα νικήσει το "Όχι" με μικρή διαφορά. Κι όχι τίποτ' άλλο αλλά παρέσυραν και τους "έγκυρους" να αναλύουν το πόσο αποδυναμωμένος θα είναι ο Τσίπρας λόγω αυτής της πολύ μικρής διαφοράς. Όταν έφαγαν στο κεφάλι το αποστομωτικό 61.3-38.7, τότε καταλάβαμε όλοι την σημασία και την εγκυρότητα των ερευνών τους περί "καταλληλότερου", περί "πρόθεσης ψήφου" κλπ και νοιώσαμε να γκρεμίζεται άλλος ένας θεσμός.

Ας σοβαρευτούμε λίγο. Αν και, προσωπικά, θα ήθελα λίγο παραπάνω το ποσοστό των άκυρων και των λευκών, παραδέχομαι πως χάρηκα που η πλειοψηφία των ψηφοφόρων έκλεισε τ' αφτιά της στις σειρήνες μιας, εργαστηριακά κατασκευασμένης, επαπειλούμενης καταστροφής. Σίγουρα, πολλοί απ' αυτούς που έρριξαν "Όχι" στην κάλπη, έδωσαν μεγάλη πάλη με τον εαυτό τους για να αποδιώξουν τους φόβους τους και να ενστερνιστούν την μεγάλη αλήθεια που λέει πως ένας σκλάβος δεν κινδυνεύει να χάσει παρά μονάχα τις αλυσίδες του. Όσο κι αν η δική μου εκτίμηση διαφέρει και άσχετα με το πώς κάποιοι θα ερμηνεύσουν το "Όχι" τους, αυτοί οι άνθρωποι αξίζουν τουλάχιστον ένα μπράβο επειδή δεν έσκυψαν το κεφάλι (έστω, με τον δικό τους τρόπο).

Υπέθετα ότι σήμερα θα έγραφα τον ατελείωτο. Τώρα διαπιστώνω πως δεν έχω πολλά να πω, μιας και τα περισσότερα ειπώθηκαν πριν το δημοψήφισμα. Εξ άλλου, με τόσους καλεσμένους σε τόσα κανάλια χτες βράδυ, ακούσατε τα πάντα. Μέχρι και το ότι το ΚΚΕ πρέπει να ανακηρυχθεί επίσημα ως προδοτικό κόμμα επειδή παρότρυνε τον λαό να μην αυτοπαγιδευτεί ανάμεσα στο "Ναι" και στο "Όχι", πέφτοντας στην παγίδα δυο επιλογών με το ίδιο αποτέλεσμα. Τι άλλο να προσθέσω εγώ δίχως να γίνω βαρετός;

Ας κλείσω, λοιπόν, διατυπώνοντας την ευχή και την ελπίδα αυτός ο λαός να δείξει την ίδια αντοχή, την ίδια μαχητικότητα και την ίδια αποφασιστικότητα όταν φτάσει η ώρα να δώσει την μάχη για να πάρει την εξουσία στα χέρια του. Γιατί είναι σίγουρο πως αυτή η ώρα κάποτε θα φτάσει. Αργά ή γρήγορα.