Μονκάδα: η ξεχασμένη επέτειος.

Στις 26 Ιουλίου συμπληρώθηκαν 57 χρόνια από την πρώτη επαναστατική απόπειρα των κουβανών ανταρτών κατά του δικτατορικού καθεστώτος του Φουλχένσιο Μπατίστα. Η ανταρτική ομάδα των 120 ανδρών, την οποία είχε οργανώσει ο Φιντέλ Κάστρο από τις 10 Μαρτίου της προηγούμενης χρονιάς, επιτέθηκε στον στρατώνα Μονκάδα (κοντά στην πόλη Σαντιάγο) αλλά αποκρούστηκε. Οι κυβερνητικές δυνάμεις κυνήγησαν τους αντάρτες και την 1η Αυγούστου συνέλαβαν τον Φιντέλ με τον αδελφό του Ραούλ.

Το τείχος του στρατώνα Μονκάδα, αμέσως μετά την επίθεση των επαναστατών. Τα σημάδια είναι εμφανή.

Στην δίκη που ακολούθησε, ο Φιντέλ ανέλαβε μόνος την υπεράσπισή του. Η απολογία του κατέληξε σε ένα μανιφέστο για μια δίκαιη κοινωνία, ενάντια στην τυραννία και τη διαφθορά της εξουσίας. Αξίζει να δούμε ένα απόσπασμα απ' αυτήν:

"Μας έμαθαν ότι ο τιτάνας Μασέο είπε κάποτε πως “την ελευθερία δεν την εκλιπαρείς, την κερδίζεις με τη λεπίδα της ματσέτας (σημ.: μεγάλο μαχαίρι)”. Μας έμαθαν ότι ο Απόστολος (σημ.: πρόκειται για τον Χοσέ Μαρτί) έγραψε: “Ο άνθρωπος που συμμορφώνεται με άδικους νόμους και επιτρέπει σε οποιονδήποτε να ποδοπατεί τη χώρα στην οποία γεννήθηκε, ο άνθρωπος που κακομεταχειρίζεται την πατρίδα του μ’ αυτόν τον τρόπο, δεν είναι έντιμος”... Ξέρω πως η φυλακή θα είναι για μένα σκληρή, όσο δεν ήτανε ποτέ για κανένα, με θρασύδειλες απειλές, άτιμες βιαιότητες και διεστραμμένα βασανιστήρια. Μά δεν φοβάμαι τη φυλακή, όπως δεν φοβάμαι την οργή του άθλιου τυράννου που πήρε τις ζωές εβδομήντα συντρόφων μου. Καταδικάστε με, δεν πειράζει. Η ιστορία θα με δικαιώσει."

Όταν ο Κάστρο ξεστόμιζε τούτα τα λόγια ήταν 6 Οκτωβρίου του 1953. Λίγο αργότερα το δικαστήριο τον καταδίκασε σε 15 χρόνια κάθειρξη. Εκείνη την στιγμή κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι η ιστορία θα δικαίωνε τον επαναστάτη τόσο γρήγορα. Πράγματι, πέντε χρόνια, πέντε μήνες και πέντε ημέρες μετά την αποτυχημένη επίθεση στην Μονκάδα, ο Μπατίστα εγκατέλειπε κακήν-κακώς την Κούβα, παραμονή της πρωτοχρονιάς του 1959. Ανήμερα την πρωτοχρονιά, τα ανταρτικά στρατεύματα έμπαιναν θριαμβευτικά υπό τον Φιντέλ Κάστρο στο Σαντιάγο και υπό τον Ερνέστο Γκεβάρα στην Αβάνα. Το κίνημα που ανέτρεψε την δικτατορία ονομαζόταν "Κίνημα της 26ης Ιουλίου" και είχε ως λογότυπο το "Μ-26-7" (= Μονκάδα, 26 Ιουλίου).

Δεν θα ασχοληθώ σε τούτο το σημείωμα ούτε με τον Κάστρο, ούτε με τον Τσε, ούτε με την κουβανική επανάσταση. Σκοπός μου είναι, απλώς, να ανασύρω από τα κιτάπια της ιστορίας την 26η Ιουλίου 1953 ως επέτειο. Ως μια από εκείνες τις επετείους που πολύ θέλουν να ξεχάσουμε εκείνοι που διαφεντεύουν τις τύχες των λαών αυτού του πλανήτη. Εκείνοι που κατάφεραν να συνδέσουν στο μυαλό των περισσοτέρων την 11η Σεπτεμβρίου ως επέτειο του χτυπήματος στους δίδυμους πύργους, ώστε να μη θυμούνται πια ότι 11 Σεπτεμβρίου ήταν και τότε, το 1973, που ο Πινοτσέτ ανέτρεπε τον Αγιέντε και εγκαθιστούσε την στυγνή, αιματοβαμμένη δικτατορία του.

Στους υπόλοιπους, η 26η Ιουλίου θα θυμίζει πάντα ότι οι λαοί μπορούν να ξεσηκώνονται και να νικούν. Όσες θυσίες κι αν χρειαστούν.


Επίμετρο
Την 1η Φεβρουαρίου 1961, ο Κάστρο παραχώρησε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη στον Αρμίνιο Σαβιόλι της ιταλικής "L' Unita". Επειδή η κουβανική επανάσταση έχει κατ' επανάληψη κατηγορηθεί και λοιδορηθεί ως "κομμουνιστική προβοκάτσια" στο υπογάστριο των Η.Π.Α., αξίζει να δούμε το παρακάτω απόσπασμα απ' αυτή την συνέντευξη:

"Αλήθεια θέλεις να γράψεις ότι πρόκειται για σοσιαλιστική επανάσταση; Εντάξει, γράψ' το! Δεν φοβόμαστε τις λέξεις. Μην πεις μόνο -όπως κάνουν οι Αμερικανοί- ότι εδώ έχουμε κομμουνισμό. Διότι κομμουνισμό δεν θα βρεις ούτε στη Ρωσσία, ύστερα από 40 χρόνια κατάληψης της εξουσίας... Οσο για τη μεσαία τάξη, ξέχνα τους αυτούς, αγόρι μου. Ούτε που να το σκέφτεσαι ότι οι μικροαστοί μπορούν να παίξουν επαναστατικό ρόλο στη Λατινική Αμερική. Βεβαίως έχω μελετήσει τα έργα του Μαρξ και του Λένιν, πριν μάλιστα από την επίθεση στο σταρτόπεδο Μονκάδα το 1953. Η κοινωνία είναι χωρισμένη σε δύο τάξεις. Ο ταξικός αγώνας είναι γεγονός. Αυτές είναι αδιαμφισβήτητες αλήθειες."