Πνευματικά δικαιώματα δεν υπάρχουν. Οι ιδέες πρέπει να κυκλοφορούν ελεύθερα. Άρα...
... η αντιγραφή όχι απλώς επιτρέπεται αλλά είναι και επιθυμητή, ακόμη και χωρίς αναφορά της πηγής!

Η γλώσσα κόκκαλα τσακίζει

- "Ο λόγος που μ' άφησες έξω από την υπόθεση", είπε ήσυχα, "ήταν ότι νόμισες πως η αστυνομία δεν θα πίστευε ότι σκέτη περιέργεια μ' έσπρωξε να κατέβω εκεί κάτω χτες το βράδυ. Θα υποψιάζονταν ίσως ότι είχα κάποιον ύποπτο λόγο και θα με σφυροκοπούσαν μέχρι να σπάσω".
- "Πώς ξέρεις αν δεν σκέφτηκα το ίδιο πράγμα;"
- "Οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί άνθρωποι", είπε ξεκάρφωτα.
- "Έχω ακούσει ότι σαν τέτοιοι ξεκινάνε".

[Ραίημοντ Τσάντλερ, "Αντίο, γλυκειά μου", εκδόσεις Λυχνάρι, 1990 (σελ.: 54)]

23 Οκτωβρίου 2017

Το χρέος του δημοσίου και η περιουσία του

Ας πάρουμε δυο μεγάλες εταιρείες που παράγουν και εμπορεύονται είδη οικιακής και προσωπικής χρήσεως (καλλυντικά, απορρυπαντικά, χαρτικά κλπ). Η μια έχει συνολικά χρέη ένα δισ. ευρώ και η άλλη έχει 70 δισ. ευρώ. Τί θα απαντούσατε αν σας ρωτούσα ποια από τις δυο στέκεται καλύτερα και ποια χρειάζεται επειγόντως επέμβαση σωτηρίας αλλιώς θα καταρρεύσει;

Αν βιαστήκατε να απαντήσετε ότι η πρώτη εταιρεία πάει καλά και η δεύτερη είναι για φούντο, προφανώς οι γνώσεις σας περί τα οικονομικά συναγωνίζονται τις δικές μου περί την αεροναυπηγική. Το ύψος των χρεών από μόνο του δεν δείχνει σε καμμιά περίπτωση την οικονομική κατάσταση του χρεώστη, είτε αυτός είναι εταιρεία είτε είναι πρόσωπο. Για να δείξει κάτι, πρέπει να εξετάζεται σε συνάρτηση με την περιουσία του χρεώστη. Για παράδειγμα, ένα χρέος εκατό χιλιάδων ευρώ είναι ικανό να γονατίσει εμένα αλλά τον Μπιλ Γκέητς θα τον ενοχλούσε λιγώτερο από μια τρίχα στην σούπα του. Και για να κάνω σαφέστερα όλα τούτα, να σας πω ότι οι δυο εταιρείες του παραπάνω παραδείγματος (με τα ποσά στρογγυλοποιημένα, βέβαια) είναι υπαρκτές: λίγο πάνω από ένα δισ. χρωστούσε ο Μαρινόπουλος όταν κατέρρευσε ενώ κάπου 70 δισ. είναι σήμερα οι υποχρεώσεις τού κολοσσού που λέγεται Πρόκτερ & Γκαμπλ.

31/10/2011: Οι επί κεφαλής της "Πρωτοβουλίας ΚΑΠΑ" (Κρατική Ακίνητη Περιουσία και Αξιοποίηση)
Γιάννης Στουρνάρας και Στέφανος Μάνος παρουσιάζουν πρόταση "αξιοποίησης" της δημόσιας περιουσίας.

Ως προς τον ιδιώτη, λοιπόν, δεν έχει σημασία το πόσα δανεικά έχει πάρει αλλά το πόση περιουσία απέκτησε μ' αυτά τα δανεικά. Ακριβώς το ίδιο θα έπρεπε να συμβαίνει όταν μιλάμε για χρέη κρατών. Το θέμα, δηλαδή, δεν θα έπρεπε να είναι απλώς πόσα χρωστάει μια χώρα αλλά πόσα χρωστάει σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία που διαθέτει. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ας πούμε, έχουν χρέος κάπου 18 τρισ. δολλάρια αλλά εξακολουθούν να διαφεντεύουν τον πλανήτη ενώ εμείς χρωστάμε μόλις καμμιά τριακοσαριά δισ. αλλά βρισκόμαστε μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Αλήθεια, όμως, εμείς δεν είχαμε περιουσία ικανή να καλύψει τις οφειλές μας;

Το καλοκαίρι του 2009, το ΔΝΤ έκανε μια πρώτη απόπειρα έμμεσης εκτίμησης της ελληνικής δημόσιας περιουσίας. Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό και έδειχνε μια χώρα κάθε άλλο παρά πτωχευμένη. Τα ρευστά περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου (μετοχές, καταθέσεις κλπ) αντιστοιχούσαν στο 30% του ΑΕΠ και το απόθεμα κεφαλαίου (δηλαδή, το συσσωρευμένο προϊόν των επενδύσεων της τελευταίας πεντηκονταετίας) αντιστοιχούσε στο 51% του ΑΕΠ. Με δεδομένο ότι εκείνη την εποχή το ΑΕΠ βρισκόταν στα 250 δισ. περίπου και το δημόσιο χρέος αντιστοιχούσε στο 102,6% αυτού, η πραγματική αρνητική θέση μας ως κράτος ήταν κάπου στα 54 δισ. ευρώ (250 * [102,6-30-51]%). Μόνο 54 δισ. ευρώ και, μάλιστα, χωρίς να λογαριάζουμε την αξία των γαιών του δημοσίου! Εννοείται πως αν το ΔΝΤ συνυπολόγιζε την αξία της γης (μόνο το Ελληνικό αποτιμήθηκε πάνω από 2 δισ.), θα μας εύρισκε και πλεονασματικούς!

Παρένθεση. Αν όλα αυτά σας φαίνονται αδιανόητα και έχετε μείνει με το στόμα ανοιχτό, πιείτε ένα ποτήρι νερό και πάρτε μια ανάσα διότι έρχεται το καλύτερο. Κλείνει η παρένθεση.

Στις αρχές του 2010, τότε που ακόμη "λεφτά υπήρχαν" και ο πρωθυπουργός δεν είχε επισκεφθεί το Καστελλόρριζο, η διεύθυνση μητρώου της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου ολοκλήρωσε την καταγραφή και αποτίμηση των ακινήτων του δημοσίου που διαχειριζόταν. Ήταν μια εκπληκτική δουλειά, για την ολοκλήρωση της οποίας χρησιμοποιήθηκαν περίπλοκα υπολογιστικά μοντέλα και δορυφορικά συστήματα, ώστε να καταγραφούν και να αποτιμηθούν τα πάντα ενώ ως βάση υπολογισμού αξιών ελήφθη η χαμηλότερη αντικειμενική αξία κάθε περιοχής.

Σύμφωνα με το αποτέλεσμα αυτής της απογραφής, η Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου κατείχε και διαχειριζόταν περισσότερα από 71.000 ακίνητα, συνολικής αντικειμενικής αξίας 272 δισ. ευρώ. Δηλαδή, η αξία των ακινήτων αντιστοιχούσε στο 108,8% του ΑΕΠ των 250 δισ., ήτοι 6,2% πάνω από το συνολικό δημόσιο χρέος.

Θέλετε κι ένα κερασάκι; Η Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου κατείχε μόνο το 92% των ακινήτων του δημοσίου. Το υπόλοιπο 8% ανήκε στην ΕΤΑ (Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα), στην ΔΕΠοΣ (Δημόσια Επιχείρηση Πολεοδομίας και Στέγασης), στην ΑγροΓη (Αγροτική Γη), στην Ολυμπιακά Ακίνητα, στο ΤΕθΑ (Ταμείο Εθνικής Άμυνας), σε διάφορα ασφαλιστικά ταμεία και σε διάφορα υπουργεία. Αν βάζαμε κι αυτά στον λογαριασμό (ειδικά τα "φιλέτα" της ΕΤΑ εκτιμάται ότι άξιζαν πάνω από 30 δισ.), η αξία όλων των ακινήτων του δημοσίου θα ξεπερνούσε κατά πολύ τα 300 δισ. ευρώ, πάντοτε λογαριάζοντας με βάση τις χαμηλότερες αντικειμενικές αξίες, οι οποίες εκείνη την εποχή υπολείπονταν σημαντικά των πραγματικών αξιών της αγοράς. Με μια λογική αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών κατά 30%, θα προέκυπτε ένα ποσό πάνω από τα 100 δισ. ευρώ, ικανό να χρηματοδοτήσει ως και τα αναλογιστικά ελλείμματα των ασφαλιστικών ταμείων.

Το αποτέλεσμα αυτής της απογραφής των δημοσίων ακινήτων οδήγησε τον τότε γενικό διευθυντή τού Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), κατοπινό υπουργό οικονομικών και νυν διοικητή τής Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα να δηλώσει ότι "μπορεί να ενισχύσει την διαπραγματευτική ικανότητα της Ελλάδας και να ανατρέψει το αρνητικό κλίμα, συμβάλλοντας στον περιορισμό του δημοσίου χρέους και του κόστους δανεισμού".

Το ξενοδοχείο "Ξενία" στον Βόλο, ένα από τα 11 "Ξενία" της χώρας, πραγματικά αρχιτεκτονικά διαμαντάκια,
που έχουν παραχωρηθεί σε ιδιώτες. Τα υπόλοιπα 33 είτε ρημάζουν είτε έχουν ήδη κατεδαφιστεί.

Δυστυχώς, για κάποιους άγνωστους (;) λόγους, παρουσιάστηκε μια τελείως διαστρεβλωμένη εικόνα, η οποία εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της -εγχώριας και ξένης- ολιγαρχίας τού κεφαλαίου. Με βάση αυτή την εικόνα, η χώρα σύρθηκε στην αρένα των δανειακών συμβάσεων και υιοθέτησε πολιτική και πρακτικές που την βούλιαξαν. Μέσα σε λίγα χρόνια η αξία της δημόσιας περιουσίας γκρεμίστηκε κάτω από τα 50 δισ. και μαζί της χάθηκαν εκατοντάδες δισ. ιδιωτικής περιουσίας. Αλλά γι' αυτά θα μιλήσουμε αύριο.

-------------------------------------
Διαβάστε επίσης:
- "Δυνατότητες αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου", Τράπεζα της Ελλάδος: Ενδιάμεση έκθεση για την νομισματική πολιτική, Οκτώβριος 2010.
- Λεωνίδας Στεργίου, "Λευκή τρύπα 300 δισ. για το Δημόσιο από την ακίνητη περιουσία", Καθημερινή, 24/1/2010.

6 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

bullseye!

Σεχταρ ο Τρομερός είπε...

Εξαιρετικό Θοδωρή!
Δυστυχώς η "αξία" της γής είναι "κεφαλαιοποιημένη πρόσοδος" της πραγματικής αξίας, που δημιουργείται πάνω της από την κεφαλαιοκρατική εκμετάλλευση της εργατικής δύναμις.
Και για να μη ζαλίζουμε τους άλλους με τα ...μαρξιστικά ιερογλυφικά(!), σε απλά ελληνικά, "άμα υπάρχει τζίρος, υπάρχει και αξία γης".
Αμα "δεν κουνιέται τίποτε", δεν υπάρχει και τίποτε για το νοίκι της γής, οπότε ...γή που δεν γεννάει δεν αξίζει και τίποτε, και τα οικόπεδα/χωράφια πουλιούνται για ένα σακί φασόλια, όπως ξέρανε οι πατεράδες μας, που τάζησαν!
Οι κεφαλαιοκράτες είναι σαϊνια στον ....μαρξισμό(!) κι ας τον απαξιώνουν, τα ξέρουν αυτά.
Το πρόβλημα (για τους κεφαλαιοκράτες, ντόπιους και ξένους) αυτής της χώρας ήταν, πως ο εκτεταμένος κατακερματισμός της γής σε μικροϊδιοκτήτες (..."κάθε βακέρος και την χασιέντα του"! - αθάνατε Κατσουρίδη) είχε στηρίξει τον μικροεπαγγελματισμό που απασχολούσε πολύτιμη γι αυτούς εργατική δύναμη υψηλής αξίας, μειώνοντας την διαθέσιμη για εκμετάλλευση, και κρατούσε ψηλά την τιμή της εργατικής δύναμης, τους μιστούς δηλαδή.
Αλλά με ψηλούς μιστούς για να βγεί ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους χρειάζεται ψηλή οργανική σύνθεση κεφαλαίου και τεχνική σύνθεση στην πρωτοπορεία της Τεχνολογίας, ήγουν επενδύσεις και μάλιστα σε "τεχνολογίες αιχμής", που να αφήνουν μονοπωλιακό κέρδος.
Αυτό ήταν το αδύνατο σημείο της ελληνικής κεφαλαιοκρατίας. Το 51% του "κεφαλαιακού αποθέματος" αφορούσε κεφάλαιο γηρασμένο, αποβιομηχανισμένο, και "εθικά απαξιωμένο", δηλαδή τεχνολογικά ξεπερασμένο, ντεμοντέ ("ethical devaluated" το λένε οι Φράγκοι, που ξέρουνε και καλύτερα ελληνικά από εμάς, που τσαμπουνάμε ..."ηθικά απαξιωμένο" λες και πρόκειται για ...πουτάνες(!), όχι άδικα από μια άποψη...).
Βέβαια, η αποτίμηση 51% πρέπει να συνυπολόγισε και την τεχνολογική του καθυστέρηση, δεν πιστεύω πως οι τεχνοκράτες ήταν τόσο αλμπάνηδες, άλλωστε κάθε λόγο είχαν να μειώσουν την αξία του.
Το ρεζουμέ ήταν πως η ελληνική οικονομία δεν ήταν "αποδοτική" για τους κεφαλαιοκράτες, και το οικόπεδο, που ήταν παρόλα αυτά γωνία, πήγαινε στράφι γι αυτούς.
Το "κλειδί" γι αυτούς (υποθέσεις δικές μου, τώρα) ήταν η ολική οικονομική απαξίωση της γής, που μόνο μέσα από μια τεχνική επιτάχυνση της οικονομικής κρίσης θα επιτυγχανόταν. Η παγκόσμια ύφεση ήταν μια καλή ευκαιρία γι αυτό και το σχέδιο μπήκε μπροστά από τα λαμόγια τέλη 2009 με υποβολιμαία "δημοσιεύματα", "αξιολογήσεις" των γνωστών .."οίκων" (...ανοχής) και η συνέχεια...
.. στον κρετίνο με το "Καστελλόριζο" και τα ποικίλα "στουρναράκια", "παπαδημάκια", "χαρδουβελλάκια", και ΟΛΟ το πολιτικό προσωπικό πλην των Λακεδαιμονίων.
Δεν υπερασπίζομαι την προ- και μεταπολεμική καπιταλιστική "ανάπτυξη", ούτε πιστεύω, πως μπορούσε να είναι διαφορετική, δεν ήταν θέμα ..."επιλογών", "στρεβλού μοντέλου", "μεταπρατικού καπιταλισμού" και μπούρδες. Οχι, πως σαν αποκλίσεις από έναν ιδεατό Καπιταλισμό ήταν λάθος. Το λάθος ήταν να πιστεύουμε, πως ..."ένας άλλος Καπιταλισμός ήταν εφικτός" για την Ελλάδα. Αν τα πιάσεις από την αρχή, από το 1900, θα δείς, πως όλα φορσέ ήταν, πως "είχαν την λογική τους".
Το λάθος ήταν ακριβώς αυτή η "Λογική", δηλαδή ο Καπιταλισμός.
Και θα ρωτήσει κάποιος, "και καλά, γιατί τόσα χρόνια οι κεφαλαιοκράτες τα ανέχτηκαν αυτά;".
Η απάντηση για μένα είναι απλή: Ε-Σ-Σ-Δ!
Τώρα, ας κολυμπήσουμε....

Ανώνυμος είπε...

Μπράβο Θοδωρή!
εξαιρετικός για άλλη μια φορά.

Πιστεύω ότι το γνωρίζεις το site του Real Estate που άνοιξε ο ΟΤΕ(Cosmote πλέον οι Γερμανοί...) από το 2010-2011 αν δεν κάνω λάθος
http://www.ote-estate.gr/

έχουν ενδιαφέρον οι τιμές και τα ακίνητα που πουλούσε και πουλάει εν λειτουργία!

Στη φωτογραφία ο Στουρνάρας δεν έχει αναλάβει ακόμη το υπουργείο Οικονομικών αν δεν κάνω λάθος.
Έκανε καλή δουλειά και πριν αναλάβει Τσάρος της οικονομίας....

Σεχταρ ο Τρομερός είπε...

Aρχικά κάποιες διορθώσεις στο (23 Οκτωβρίου 2017 - 6:42 μ.μ. ) για να θέσω μετά κάποια ζητήματα, που υπαινικτικά έκανα πριν.
1. Από το "..."κεφαλαιοποιημένη πρόσοδος" της πραγματικής αξίας," λείπει ένα "επί". Αρα να διαβαστεί:
"..."κεφαλαιοποιημένη πρόσοδος" επί της πραγματικής αξίας,"
2. Στην τέταρτη παράγραφο το "εργατικής δύναμης" πλεονάζει. Να διαβαστεί:
"και κρατούσε ψηλά την τιμή της, τους μιστούς δηλαδή."
3. Στην πέμπτη, "πρωτοπορία της Τεχνολογίας" και όχι "πρωτοπορεία".
5. Προτελευταία παράγραφος, ολόκληρη η φράση: "Οχι, πως σαν αποκλίσεις από έναν ιδεατό Καπιταλισμό ήταν λάθος", για να μην παρερμηνευθεί, να διαβαστεί:
"Οχι, πως σαν αποκλίσεις από έναν ιδεατό Καπιταλισμό αποτελούσαν εσφαλμένες διαπιστώσεις."
6. Παντού, όπου αναφέρω "αξία γης", παρακλώ να διαβάζεται πάντα εντός εισαγωγικών.

Σεχταρ ο Τρομερός είπε...

(σαν συνέχεια του "23 Οκτωβρίου 2017 - 6:42 μ.μ."
....και επί της ουσίας:
Αν είναι τα στοιχεία έτσι, όπως τα παραθέτεις, (και δεν έχω λόγο να αμφιβάλω), υπήρχε ένα έλλειμμα ~21.6% επί του ΑΕΠ-2009, η 54δις της ίδιας χρονιάς, που υποστηρίζεις ότι μπορούσε να καλυφθεί από τα ακίνητα του Δημοσίου, λόγω της μεγάλης "αξίας" τους.
Το επιχείρημα θα έστεκε αν τα ακίνητα είχαν "αξία". Αλλά η "αξία" των ακινήτων διαιρείται σε δυο μεγάλες κατηγορίες:
1. Την αξία της κατασκευής του κτιρίου για τα χτισμένα, και
2. Την "αξία" της υποκειμένης γης για τα χτισμένα (μια μορφή της είναι και το % "αντιπαροχής") και της σκέτης γης για τα άχτιστα.
Εχει, νομίζω, σημασία η διάκριση, γιατί η μεν (1) είναι πραγματική, και η τιμή της "αντέχει" περισότερο στις υφέσεις (δεν αυξομειώνεται τόσο εύκολα) ενώ η (2) σαν virtual μέγεθος που είναι, μηδενικό δηλαδή, έχει χρηματική τιμή, που μπορεί κάλλιστα να γίνει και ένα ολοστρόγγυλο μηδενικό.
Πρακτικά, τώρα, το ερώτημα είναι αν όλη αυτή η αξία, που λες, τα 300 δις, άφηνε προσόδους (="νοίκια")(1), που μαζί με τα άλλα περιουσιακά στοιχεία, κεφ. απόθεμα 127.5 δις αξιοποιούμενο, και ρευστά 75 δις, θα επέτρεπαν την αποπληρωμή του "Χρέους".
Με αυτά, που παραθέτεις, εγώ καταλαβαίνω πως τα σίγουρα ήταν μόνο τα 75 δις των ρευστών, δηλαδή μόνο το ~30% του χρέους.
Δηλαδή, ακόμη και αν η ελληνική αστική τάξη ήθελε (συμπαγώς...χωρίς πουστιές μεταξύ τους) να λύσει το πρόβλημα, πάλι ευάλωτη ήταν σε αντίπαλα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα, γιατί η "αξιοποίηση" του κεφ. αποθέματος, και ιδίως της ακίνητης περιουσίας, είναι προβληματική μέχρι και αδύνατη σε εποχή κρίσης. Μπορεί εύκολα κάποιος, που "θέλει να στα πάρει" να στα απαξιώσει, για να σε βάλει στο χέρι.
Βέβαια, επειδή ούτε τα αντίπαλα συμφέροντα είναι συμπαγή, μπορεί κάποιοι από αυτουνούς, με το "κατιτίς" τους να βόηθαγαν την ηγετική μερίδα της ελληνικής α.τ. σε μια τέτοια πολιτική, κι αυτό φάνηκε αρχές του Γενάρη 2010, τότε που ένα κρατικό ομόλογο βρήκε ζήτηση, αλλά ...το ελληνικό κράτος ...δεν πούλησε(!) γιατί είχε ήδη διαλέξει δρόμο....
Το δικό μου συμπέρασμα είναι ότι ντόπιοι και ξένοι κεφαλαιοκράτες δεν ήταν ικανοποιημένοι, ούτε με την εγχώρια παραγωγή αξίας, ούτε και με την ....εγχώρια διανομή της υπεραξίας, που την εύρισκαν πολύ ...άδικη για αυτούς(κλαψ!), ήγουν χαμηλή μάζα κέρδους και χαμηλό ποσοστό κέρδους, ξέρανε για τα δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, που οι ίδιοι με την συνεργία "Δεξιάς"/"Κέντρου"/ΠΑΣΟΚ είχαν δημιουργήσει γιατί αυτό επέβαλλε το ταξικό καπιταλιστικό τους συμφέρον, ....
...μυρίστηκαν το ψητό και ...γιούργια!
--------------------------
(1) Και την "πρόσοδο" το νοίκι, δεν το ορίζει ο θεός - θέμα συσχετισμού δυνάμεων είναι, και βασικά να θέλει ο ιδιοκτήτης να το διεκδικήσει! Εδώ είχαμε το γνωστό πρόβλημα, ο τυπικός "ιδιοκτήτης", το Δημόσιο, να μην θέλει να εισπράττει ό,τι μπορούσε, αμελώντας, χαρίζοντας είτε κάνοντας τα στραβά μάτια στις μίζες των νομέων, νομίμων και παρανόμων, της περιουσίας του. Γνωστά πράγματα. Αλλά....
...ο Λαός ήθελε και το Πασόκ μπορούσε...
...και τότε, και τώρα, απλώς με άλλο όνομα!

Σεχταρ ο Τρομερός είπε...

Φτου, ..., κι άλλες διορθώσεις στο (23 Οκτωβρίου 2017 - 6:42 μ.μ.)!
7. Στην πρώτη παράγραφο, "...εκμετάλλευση της εργατικής δύναμις.", η γενική είναι "(της) δύναμης", με "ήτα".
8. Στην ~7η παράγραφο, η έκφραση "... ολική οικονομική απαξίωση της γής,..." δεν στέκει αφού έχω ο ίδιος επισημάνει την αντεπιστημονικότητα του όρου "αξία" γης. Το σωστό είναι "ολική οικονομική υποτίμηση της γής,...". Αλλο "αξία" άλλο "τιμή"!