Οργανωμένο έγκλημα και πολιτική - 6. Επιχείρηση Ηρωίνη

Ο Ρίτσαρντ Νίξον εκλέχτηκε πρόεδρος των ΗΠΑ το 1968, με βασική προεκλογική του υπόσχεση την αποκατάσταση του νόμου και της τάξης (law and order restoration). Για να αποδείξει ότι όντως εννοούσε αυτό που υποσχέθηκε, ο Νίξον ανήγγειλε στις 21 Σεπτεμβρίου 1969 την Επιχείρηση Παρακολούθηση (Operation Intercept), μια επιχείρηση αυστηρών εξονυχιστικών ελέγχων κατά μήκος των συνόρων με το Μεξικό, με σκοπό την αποτροπή εισαγωγής ναρκωτικών από την γειτονική χώρα. Οι εκνευριστικά εξονυχιστικοί έλεγχοι προκάλεσαν τόσα προβλήματα στην διακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων ώστε οι διπλωματικές σχέσεις ΗΠΑ-Μεξικού έφτασαν ένα βήμα πριν την ρήξη. Έτσι, ο προεδρικός σύμβουλος εθνικής ασφαλείας Χένρυ Κίσσιντζερ προχώρησε στην σύσταση της Επιτροπής Ηρωίνης, μιας επιτροπής που είχε ως σκοπό τον συντονισμό τής εθνικής πολιτικής για τα ναρκωτικά, με τρόπο που να απομακρύνει τους κινδύνους διπλωματικών καταστροφών.

Ο διευθυντής της CIA Ρίτσαρντ Χελμς (αριστερά) με τον πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον (1973).

Η Επιτροπή Ηρωίνης απαρτιζόταν από βουλευτές και υψηλά ιστάμενους κρατικούς λειτουργούς, οι οποίοι μπορούσαν να ορίσουν αναπληρωτές εκπροσώπους τους. Ο διευθυντής της CIA Ρίτσαρντ Χελμς όρισε ως εκπρόσωπό του τον Τζέημς Λούντλουμ, έναν αξιωματικό ο οποίος εκτελούσε χρέη συνδέσμου της CIA με το FBN από το 1962 και ήταν επί κεφαλής του γραφείου τής CIA για τα ναρκωτικά. Μιλώντας πολλά χρόνια αργότερα, ο Λούντλουμ είναι αποκαλυπτικός: "Όταν ο Κίσσιντζερ ίδρυσε την Επιτροπή Ηρωίνης, κανένας στην CIA δεν τον πήρε στα σοβαρά, αφού ο έλεγχος των ναρκωτικών δεν ήταν μέρος της αποστολής μας".

Η δήλωση του Λούντλουμ δένει υπέροχα με την καταγγελία του Τζων Έβανς, που αναφέραμε στο προηγούμενο σημείωμά μας, αλλά και με τα όσα γράψαμε σχετικά πρόσφατα για την βάση των ΗΠΑ στο Λονγκ Τιενγκ του Λάος (*). Όλοι γνώριζαν ότι η CIA έλεγχε απολύτως την τροφοδοσία των ΗΠΑ σε ηρωίνη προερχόμενη από το "Χρυσό Τρίγωνο" (Βιρμανία, Ταϊλάνδη, Λάος) και την μεταχειριζόταν ως εργαλείο για την επιβράβευση όσων την βοηθούσαν στην προώθηση των σχεδίων της. Αυτή η πραγματικότητα προκαλούσε πραγματικό πονοκέφαλο στον Λευκό Οίκο, δεδομένου ότι από την μια οι περισσότεροι από τους στρατιώτες που επέστρεφαν από τον πόλεμο στο Βιετνάμ ήσαν πλέον εθισμένοι στην ηρωίνη αφ' ετέρου δε η επέκταση της χρήσης ηρωίνης από νέα παιδιά μέσα στις ΗΠΑ ήταν τόσο μεγάλη ώστε απειλούσε να πυροδοτήσει λαϊκή εξέγερση.

Μπροστά σε τέτοιο χάλι, ο Νίξον αποφάσισε να πάρει πρωτοβουλία κατά των ναρκωτικών. Έτσι, αποφάσισε να αναθέσει την επιβολή των σχετικών νόμων στην... CIA! Φυσικά, η υπηρεσία δεν επρόκειτο να καταστρέψει όσα έχτιζε επί σειρά ετών για να κάνει το χατήρι του προέδρου. Ο Λούντλουμ θυμάται τον ειρωνικό τρόπο με τον οποίο σχολίασε ο Χελμς την προοπτική να χτυπήσει η CΙΑ τους εμπόρους του Χρυσού Τριγώνου: "Θα τους σπάσουμε τα μπωλ όπου τρώνε ρύζι" (**). Την στάση της CIA επιβεβαιώνει και ο πράκτορας του BNDD στην Σαϊγκόν Φρεντ Ντικ: "Ο πρέσβυς Έλλσγουορθ Μπάνκερ συγκάλεσε σύσκεψη στην Σαϊγκόν, στην οποία συμμετείχε ο σταθμάρχης της CIA Τεντ Σάκλεϋ που εξήγησε ότι τα πράγματα δεν είναι απλά και ότι υπάρχει μια λεπτή ισορροπία. Εκείνο που ουσιαστικά είπε, δηλαδή, ήταν ότι κανείς δεν ήταν πρόθυμος να κάνει το παραμικρό".

Στο μεταξύ, προκειμένου να προστατεύσει το παγκόσμιο δίκτυό της διακίνησης ναρκωτικών, η CIA διείσδυσε κανονικά στο BNDD, τοποθετώντας δικούς της ανθρώπους στις διευθύνσεις εσωτερικής ασφάλειας, πληροφοριών και υποκαταστημάτων στο εξωτερικό. Με το πρόσχημα εκτέλεσης της προεδρικής εντολής που προαναφέραμε, η CIA τοποθέτησε δικούς της αξιωματικούς στις νευραλγικές θέσεις κάθε υπηρεσίας που εμπλεκόταν -λιγώτερο ή περισσότερο- με την επιβολή του νόμου περί ναρκωτικών. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του περιβόητου Πωλ Βαν Μαρξ, ο οποίος τοποθετήθηκε στην πρεσβεία του Παρισιού. Υποτίθεται ότι αποστολή τού Βαν Μαρξ ήταν να ελέγχει το εμπόριο ναρκωτικών της κορσικανικής μαφίας, Στην ουσία, όμως, ο Βαν Μαρξ φρόντιζε να εξασφαλίζει τα στεγανά των επιχειρήσεων του BNDD στην Ευρώπη, ώστε να μη κινδυνέψουν τα δίκτυα, οι επιχειρήσεις και τα περιουσιακά στοιχεία της CIA.

Παράλληλα, η CIA έπεισε τον Νίξον να αυξήσει κατακόρυφα τους πράκτορες του BNDD που δρούσαν στο εξωτερικό. Ο Νίξον δέχτηκε και σύντομα οι 16 τέτοιοι πράκτορες του πρώην FBN έγιναν εκατοντάδες. Μέχρι το 1971 το BDNN έφτασε να απασχολεί 1.500 άτομα και ο ετήσιος προϋπολογισμός του ξεπέρασε τα 43 εκατ. δολλάρια (14 φορές περισσότερα από του FBN). Το τι ακολούθησε είναι εύκολο να το μαντέψει ο οποιοσδήποτε, δίχως να χρειάζεται να ακούσει τον ίδιο τον διευθυντή του BNDD Τζων Ίνγκερσολ να το λέει: "η επιτυχία της δράσης αυτών των πρακτόρων στο εξωτερικό σύντομα ανατέθηκε στην CIA".

Το τι σημαίνει να ελέγχει η CIA την δουλειά τους, το κατάλαβαν πολύ γρήγορα οι πράκτορες του BNDD μέσα στην ίδια τους την χώρα. Το 1970 το BNDD εξαπέλυσε την Επιχείρηση Αετός (Operation Eagle), κατά του εμπορίου κοκαΐνης που διεξήγαγε με την Λατινική Αμερική το δίκτυο του αρχιμαφιόζου Σάντο Τραφφικάντε. Η επιχείρηση πήγε καλά αλλά στο Λάνγκλεϋ, στα κεντρικά τής CIA, σήμανε κόκκινος συναγερμός. Από την μια, ο Τραφφικάντε συνεργαζόταν χρόνια με την CIA, οπότε υπήρχε σοβαρός κίνδυνος να τιναχτούν πολλά στον αέρα αν τον παραζόριζαν. Από την άλλη, από τα 135 άτομα που συνέλαβε το BNDD (41 στην Νέα Υόρκη, 36 στο Μαϊάμι, 28 στο Σικάγο, 8 στο Πουέρτο Ρίκο, 6 στο Χάρτφορντ, 6 στην Ουάσινγκτον, 5 στο Λος Άντζελες, 3 στο Νιούαρκ, 1 στο Πιττσμπουργκ και 1 στο Λας Βέγκας), τα 95 ήσαν μισθοφόροι που είχαν πάρει μέρος στην απόβαση στον Κόλπο των Χοίρων, άρα ούτε αυτοί έπρεπε να ανοίξουν τα στόματά τους.

Το σχέδιο που εφάρμοσε η CΙΑ για να γλιτώσει από τα επικίνδυνα μπερδέματα ήταν απλό. Κατ' αρχήν, ανέλαβε η ίδια τις ανακρίσεις και τις περαιτέρω έρευνες, παίρνοντας την μπουκιά από το στόμα του BNDD. Κατόπιν, αφού άφησε ελεύθερους όσους μπορούσε, "έπεισε" την διεύθυνση του BNDD να μη διώξει τους υπόλοιπους αλλά να εκμεταλλευτεί τις γνωριμίες και τις επαφές τους και να τους χρησιμοποιήσει ως δικούς του πράκτορες στην Λατινική Αμερική. Τελικά, από τους 135 συλληφθέντες κατά την Επιχείρηση Αετός, ουδείς οδηγήθηκε σε δίκη. Ούτε καν ο Μάριο Εσκαντάρ, η πλέον θρυλική φιγούρα στον κόσμο των ναρκωτικών τής Φλόριδας και πρωτοπαλλήκαρο του Τραφφικάντε.

Αβάνα, 15/1/1958: Ο Σάντο Τραφφικάντε ποζάρει στο ιδιοκτησίας του νάιτ-κλαμπ "Σαν Σουσί".

Τελευταία λεπτομέρεια και επίλογος για σήμερα. Ο Εσκαντάρ συνέχισε να ασχολείται με το εμπόριο ναρκωτικών αλλά επρόκειτο να αναπτύξει τόσο άψογη συνεργασία με τις αρχές, ώστε την δεκαετία του '80 εντάχθηκε στο ομοσπονδιακό πρόγραμμα προστασίας μαρτύρων και απέκτησε καινούργια ταυτότητα. Πέθανε από καρδιακή προσβολή στα 51 του το 1986 ως Κάρλος Πέρες.


--------------------------------------------------------
(*) Cogito ergo sum, "Ένας βρόμικος πόλεμος - 9. Λάος: ένα υπέροχο μέρος να κάνεις πόλεμο", 10/5/2017.

(**) Στα αγγλικά: "we’re going to break their rice bowls". Σαφές παιχνίδι με την κλασσική φράση "we’re going to break their balls", που στην ελληνική αργκό αποδίδεται ως "θα τους κλάσουμε τ' αρχίδια".