Οργανωμένο έγκλημα και πολιτική - 3. Γαλλικό Δίκτυο

Στην σελίδα του ιστολογίου στο Facebook, δέχτηκα ένα μήνυμα αναγνώστη σχετικό με το χτεσινό κείμενο: "Είναι πολύ ενδιαφέρον το κομμάτι της σύγκρουσης μαφιόζων και Μουσσολίνι, αν θες πρόσθεσε κάτι ακόμα για να μην εμφανίζονται ως αντισυστημική δύναμη". Ας προσθέσω κάτι, λοιπόν, πριν συνεχίσουμε την αφήγησή μας:

Στις 20 Οκτωβρίου 1925, ο Μουσσολίνι στέλνει στο Παλέρμο ως νομάρχη τον έμπιστό του Τσέζαρε Μόρι, στον οποίο εκχωρεί αυξημένες αρμοδιότητες και απόλυτη δικαιοδοσία να κυνηγήσει την μαφία σε ολόκληρη την Σικελία. Το τηλεγράφημα του δικτάτορα είναι σαφές: "Η Εξοχότητά σας έχει λευκή εξουσιοδότηση, η εξουσία του κράτους πρέπει να αποκατασταθεί απολύτως, επαναλαμβάνω απολύτως, στην Σικελία. Εάν οι νόμοι που ισχύουν σήμερα εμποδίζουν κάτι τέτοιο, δεν υπάρχει πρόβλημα, θα κάνουμε νέους νόμους". Ο Μόρι εξαπολύει απηνές κυνηγητό κατά των μαφιόζων, με πολύ καλά αποτελέσματα. Όμως, όταν άρχισε να κυνηγάει και τους μαφιόζους που είχαν γίνει μέλη του φασιστικού κόμματος, ο Μουσσολίνι τον απομάκρυνε μετά πολλών επαίνων, δηλώνοντας ότι η εκκαθάριση είχε ολοκληρωθεί. Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι ο ίδιος ο Μπενίτο είχε στηρίγματα μέσα στην μαφιόζικη ιεραρχία, μεταξύ των οποίων και ο πανίσχυρος Βίτο Τζενοβέζε.

Καλά ως εδώ; Προχωρούμε!

Από αριστερά: Σιμόν Σαμπιανί, Πωλ Καρμπόν, Φρανσουά Σπιριτό

Το μυαλό των περισσότερων από μας, όταν ακούμε για μαφία, πάει στην Ιταλία, λόγω της Κόζα Νόστρα (Σικελία), της Καμόρρα (Νάπολη), της Ντραγκέττα (Καλαβρία) κλπ. Όμως, μια εξ ίσου ισχυρή εγκληματική οργάνωση υπήρχε και στην Γαλλία, μια οργάνωση που ξεκίνησε από την Μασσαλία και μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο άπλωσε τα δίχτυα της στις ΗΠΑ σε τέτοιον βαθμό ώστε να κοντράρεται στα ίσα με τον Λάκυ Λουτσιάνο για τον έλεγχο του εμπορίου ηρωίνης στην πολιτειακή αγορά. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά.

Μέχρι το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, ο υπόκοσμος της Μασσαλίας είχε τα ίδια χαρακτηριστικά με τον υπόκοσμο κάθε άλλου μεγάλου λιμανιού: οι κακοποιοί δρούσαν σε μικρές ομάδες ή και ατομικά, δραστηριοποιούμενοι κατά κανόνα στον παράνομο τζόγο και στην πορνεία. Αυτό άλλαξε στις αρχές της δεκαετίας του 1920, με πρωτοβουλία δυο κορσικανικής καταγωγής εγκληματιών, του Φρανσουά Σπιριτό και του Πωλ Καρμπόν. Παίρνοντας μαθήματα από τις εξελίξεις στις ΗΠΑ, οι δυο συνεργάτες κατάφεραν να ενώσουν τις μικροσυμμορίες και να στήσουν μια αυστηρά ιεραρχημένη και κεντρικά καθοδηγούμενη οργάνωση, η οποία έγινε γνωστή ως Γαλλικό Δίκτυο (French Connection) ή απλώς Δίκτυο, αν και στον περισσότερο κόσμο ο μαρσεγιέζικος υπόκοσμος αναφερόταν ως κορσικανική μαφία.

Στην αρχή, τo Δίκτυο οργάνωσε με επαγγελματικό τρόπο την εκμετάλλευση των πορνών και του τζόγου. Όμως, ο Σπιριτό με τον Καρμπόν αντιλήφθηκαν από νωρίς ότι το μέλλον του Δικτύου εξαρτιόταν από τις σχέσεις του με την εξουσία. Έτσι, όταν μετά το κραχ του 1929 ξέσπασε πολιτική αναταραχή, το Δίκτυο συνεργάστηκε ανοιχτά  με τoν κορσικανό επιχειρηματία Σιμόν Σαμπιανί, αντιδήμαρχο της Μασσαλίας και ηγέτη του φασιστικού "Κόμματος Σοσιαλιστικής Δράσης". Η συνεργασία αυτή περιλάμβανε περιφρούρηση των φασιστικών εκδηλώσεων από ένοπλες ομάδες γκάνγκστερ και τρομοκρατικές επιθέσεις κατά αντιφασιστών. Σε αντάλλαγμα, ο Σαμπιανί φρόντισε για την πολιτική προστασία του υποκόσμου αλλά και για τον διορισμό πολλών μελών του Δικτύου σε κρίσιμες θέσεις του δήμου. Έτσι, σε λιγώτερο από πέντε χρόνια το Δίκτυο πήρε και πολιτική υπόσταση, φτάνοντας στο σημείο να καταστεί η ισχυρότερη πολιτική δύναμη της Μασσαλίας.

Με εξασφαλισμένη πλέον την πολιτική κάλυψη, η κορσικανική μαφία επεκτάθηκε στις απείρως πιο κερδοφόρες δραστηριότητες του εμπορίου όπλων και ναρκωτικών. Ως προς τα όπλα, το Δίκτυο εκμεταλλεύτηκε πλήρως τις δυνατότητες που του πρόσφερε ο εμφύλιος στην γειτονική Ισπανία, φροντίζοντας για τον εφοδιασμό και των δυο αντιμαχόμενων πλευρών. Ως προς τα ναρκωτικά, οι κορσικανοί μαφιόζοι αποφάσισαν να επεκταθούν στις ΗΠΑ, εκμεταλλευόμενοι τα προβλήματα που είχε η σιτσιλιάνικη μαφία τόσο με τις πολιτειακές αρχές όσο και με τον Μουσσολίνι. Έτσι, άνοιξαν το πρώτο εργαστήριο παρασκευής ηρωίνης στην Μασσαλία με στόχο να καλύψουν την πέραν του Ατλαντικού ζήτηση. Μέσα σε λίγα χρόνια, οι κορσικανοί έφτασαν να ελέγχουν το 80% της αγοράς ηρωίνης στις ΗΠΑ, αν και αργότερα τους πήρε την δουλειά ο Λάκυ Λουτσιάνο.

Οι καλές μέρες του Δικτύου έμελλε να τελειώσουν κατά την διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν επήλθε ρήξη και διάσπαση. Όπως είναι λογικό, κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής οι μαφιόζοι συνεργάστηκαν άψογα με τους κατακτητές. Όμως, απέναντι στους Σπιριτό και Καρμπόν βρέθηκε μια μικρή αλλά ισχυρή ομάδα κορσικανών εθνικιστών μαφιόζων, υπό την ηγεσία των αδελφών Γκουερινί, οι οποίοι μισούσαν τους γερμανούς επειδή τα σχέδια του Άξονα προέβλεπαν παραχώρηση της Κορσικής στην Ιταλία μετά τον πόλεμο.

Η εξέλιξη του πολέμου ευνόησε τους εθνικιστές κορσικανούς, οι οποίοι συνεργάστηκαν με την γαλλική αντίσταση και βρέθηκαν στο πλευρό των νικητών. Ο Καρμπόν συνελήφθη και εκτελέστηκε το 1943 ενώ ο Σπιριτό με τον Σαμπιανί κατάφεραν να διαφύγουν και να βρουν καταφύγιο στην φασιστική Ισπανία. Από την πλευρά τους, οι αδελφοί Γκουερινί όχι μόνο ανέλαβαν την ηγεσία του Δικτύου αλλά αναδείχτηκαν και σε ήρωες της κορσικανικής αντίστασης (!), αφού ο μεν Αντουάν είχε δουλέψει ως πράκτορας των αγγλικών μυστικών υπηρεσιών ο δε Μπαρτελεμύ στήριζε με όπλα και άνδρες την αντικομμουνιστική αντιστασιακή ομάδα "Δίκτυο Βρούτος", η οποία ιδρύθηκε σύμφωνα με τις οδηγίες του στρατηγού Ντε Γκωλ. Στον "Βρούτο" συμμετείχε και ο σοσιαλιστής Γκαστόν Ντεφφέρ, ο οποίος μετά τον πόλεμο έγινε δήμαρχος της Μασσαλίας και φρόντισε να τιμηθεί ο Μπαρτελεμύ Γκουερινί με το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής. Ανάλογης αναγνώρισης έτυχαν και τα άλλα δυο αδέλφια, ο Φρανσουά και ο Πασκάλ.

Μασσαλία, 23/6/1967: Ο Αντουάν Γκουερινί δολοφονείται μόλις βγαίνει από το αυτοκίνητό του.

Μάλιστα... αντικομμουνιστική οργάνωση καθ' υπόδειξη του Ντε Γκωλ, με μέλος σοσιαλιστή κατοπινό δήμαρχο που τιμά μαφιόζο ως ήρωα της αντίστασης... Επειδή έχω την εντύπωση ότι αρχίσαμε να χάνουμε την μπάλλα με όλες αυτές τις περίεργες διαπλοκές και συνεργασίες, εκτιμώ πως είναι προτιμώτερο να διακόψω την αφήγηση και να συνεχίσω αύριο, αφού πρώτα χωνέψουμε όσα είπαμε ως εδώ.

Υστερόγραφο: Αν το σημερινό κείμενο σας έφερε στον νου κάποιες ταινίες, όπως το Ο άνθρωπος από την Γαλλία ή το Μπορσαλίνο, δεν θα σας παρεξηγήσω αν σας έρθει και η επιθυμία να τις ξαναδείτε.