Πιστωτικά έσοδα και δημιουργική λογιστική

[Μονόλογος ως πρόλογος: Και νά 'θελε ο παπάς ν' αγιάσει, δεν τον αφήνουν οι διαόλοι. Αναγνώστες επιπέδου δεν ήθελες, αγόρι μου; Φάτηνε τώρα. Δεν ήξερες ότι οι αναγνώστες επιπέδου διατυπώνουν και ερωτήματα επιπέδου; Τουθ' όπερ, πρέπει να στρώνεσαι για να τα απαντήσεις, καθ' όσον δεν γίνεται να τα ξεπετάξεις με δυο-τρεις κοινοτοπίες; Όπως, για παράδειγμα, με το ερώτημα περί "πιστωτικών εσόδων", που έβαλε ο αναγνώστης ΔΤ με σχόλιό του στο χτεσινό κείμενο. Τά 'θελα και τά 'παθα, λοιπόν, οπότε καλύτερα να τελειώνω με τους προλόγους.]


Κατ' αρχήν, ο όρος "πιστωτικά έσοδα" ηχεί παράδοξος σε όσους έχουν στοιχειώδεις γνώσεις λογιστικής, διότι στην λογιστική όλα τα έσοδα είναι πιστωτικά. Όλα τα έσοδα καταχωρίζονται στην πίστωση και όλα τα έξοδα στην χρέωση κι αυτό είναι νόμος πιο σίγουρος κι από τον νόμο της βαρύτητας. Προς τι, λοιπόν, ο νεολογισμός, η περιττολογία και η ελληνικούρα;

Πριν συνεχίσουμε, ρίξτε μια ματιά στην παρακάτω εικόνα. Ο ΔΤ έδωσε στο σχόλιό του στοιχεία τού 2008. Εγώ σας προσφέρω τα πιο φρέσκα που υπάρχουν, ώστε η εικόνα να γίνει και πιο επίκαιρη αλλά και πιο ζωντανή:

[Ν.4352/2015, ΦΕΚ Α' 166/7-12-2015]

Στην Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού δώσαμε μια ιδέα τής δημιουργικής λογιστικής. Τα "πιστωτικά έσοδα" είναι άλλο ένα τερτίπι τής δημιουργικής λογιστικής, όπως και τα swaps. Πρόκειται, δηλαδή, για κολπάκια που χρησιμοποιούν όλα τα οικονομικά επιτελεία όλων των κυβερνήσεων του κόσμου, προκειμένου να ωραιοποιούν τα στοιχεία των προϋπολογισμών τους. Χάρη σ' αυτά τα κολπάκια μπήκαμε στην Ευρωζώνη και χάρη σ' αυτά τα κολπάκια μπήκαν κι όλες οι άλλες χώρες μαζί μας. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά.

Σωστά ο ΔΤ επισημαίνει στο σχόλιό του ότι "πιστωτικά έσοδα είναι προφανώς ο δημόσιος δανεισμός, ανεξάρτητα από το πού πηγαίνουν τα λεφτά". Αλλά για να καταλάβουμε πώς λειτουργεί το σύστημα, ας δούμε μερικούς αριθμούς από την εκτέλεση του περυσινού κρατικού προϋπολογισμού, όπως τα δημοσιεύει τα υπουργείο οικονομικών:
- Ι) Καθαρά έσοδα (φόροι, αποκρατικοποιήσεις, εισροές από Ε.Ε. κλπ): 51,42 δισ.
- ΙΙα) Δαπάνες (πρωτογενείς, εξοπλιστικά, προμήθειες, εγγυήσεις, ΠΔΕ κλπ πλην τόκων): 49,15 δισ.
- ΙΙβ) Τόκοι: 5,8 δισ.
- ΙΙΙ) Πρωτογενές πλεόνασμα (Ι μείον ΙΙα): 2,27 δισ.
- ΙV) Έλλειμμα Ισοζυγίου (Ι μείον ΙΙα μείον ΙΙβ): 3,53 δισ.
Επίσης, σημειώνουμε και τα παρακάτω ποσά που βρίσκονται στις υποσημειώσεις:
- V) Πιστωτικά έσοδα από δάνεια και τίτλους: 764,29 δισ.
- VI) Χρεωλύσια: 767,65 δισ.
- VII) Λοιπές δαπάνες: 5,47 δισ.

Και τώρα, ας κάνουμε μερικές παρατηρήσεις:

(1) Στον συνολικό προϋπολογισμό του 2016 με έσοδα πάνω από 590 δισ., τα 535 απ' αυτά είναι πιστωτικά. Αυτό είναι από χέρι απαράδεκτο, αφού δεν είναι δυνατόν περισσότερα από 90% των χρημάτων που διαχειρίζεται το κράτος να κινείται σε κανάλια εκτός κρατικού προϋπολογισμού. Όμως, δεν είναι σωστό να πούμε ότι μέσα στο 2016 η χώρα θα αυξήσει τον δανεισμό της κατά 535 δισ., διότι το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσού θα πάει σε πληρωμές παλιότερων δανείων. Δηλαδή, "παίρνω -δίνω". Για παράδειγμα, σ' αυτά τα πιστωτικά έσοδα περιλαμβάνονται οι περίφημες "δόσεις" της τρόικας και των "θεσμών", τις οποίες, όπως τις παίρνουμε, τις δίνουμε για να πληρώσουμε παλιά βερεσέδια.

(2) Ενώ το 2015 είχαμε πιστωτικά έσοδα 764,29 δισ. (επόμενη εικόνα), πληρώσαμε για χρεωλύσια 767,65. Υπάρχει, δηλαδή, ένα άνοιγμα 3,36 δισ. Πώς καλύφθηκε αυτό; Για να το βρούμε, πρέπει να πάμε στην έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος για το 2015 (σελίδα 157), όπου θα δούμε ότι πήραμε 16 δισ. από τον Μηχανισμό Στήριξης (το μνημόνιο ντε!). Με την διαφορά, καλύψαμε άλλες τρύπες, όπως π.χ. τις λοιπές δαπάνες (VII).

Εκτέλεση κρατικού προϋπολογισμού 2015  (προσαρμοσμένο απόσπασμα)

(3) Πάμε και στο κερασάκι, δηλαδή στην "δημιουργική λογιστική" που λέγαμε πρωτύτερα. Το μυστικό βρίσκεται αφ' ενός μεν στις "άλλες τρύπες" που μόλις αναφέραμε και στις "λοιπές δαπάνες" ύψους 5,47 δισ. που είδαμε στην εκτέλεση του προϋπολογισμού. Μη με ρωτήσετε τι πράγματα είναι αυτά, διότι η απάντηση καλύπτεται με αχλύ... με ομίχλη... με ασάφεια, βρε αδερφέ! Θέλω να πω, δηλαδή, ότι δεν είναι καθόλου σίγουρο πως όλες αυτές οι δαπάνες θα έπρεπε να καλυφθούν με πιστωτικά έσοδα. Αν ήμουν αναγκασμένος να στοιχηματίσω, θα ποντάριζα στο ότι μεγάλο μέρος αυτών των δαπανών θα μπορούσε να φύγει από το κονδύλι VII και να πάει να πέσει στο κονδύλι ΙΙα, δηλαδή να επιβαρύνει τις δαπάνες τού κρατικού προϋπολογισμού.

Κι εδώ είναι το κουμπί τής υπόθεσης. Πόσο μεγάλο θα ήταν αυτό το ποσό που θα μπορούσε να μεταφερθεί; Διότι, αν μιλάμε για νούμερο μεγαλύτερο των 2,27 δισ. τότε... αντίο πρωτογενές πλεόνασμα για το 2015!

Σταματώ εδώ για να μη μπω στον πειρασμό να εμπλακώ σε συνωμοσιολογικές αναλύσεις τής πλάκας. Ελπίζω ότι ήμουν αρκετά σαφής. Κλείνοντας δε, αν θέλαμε να καταλήξουμε σε ένα συμπέρασμα, θα λέγαμε ότι, χάρη σε κολπάκια τύπου πιστωτικών εσόδων, οι κυβερνήσεις μας ξεπέρασαν και τον Χουντίνι: καταφέρνουν να παρουσιάζουν πρωτογενή πλεονάσματα παρ' ότι το συνολικό μας χρέος όσο πάει κι αβγαταίνει.


[Μονόλογος ως επίλογος: Δηλαδή... τώρα που το σκέφτομαι... αν του χρόνου, ας πούμε, τα ποσά πάνε στην θέση τους και αντί για πλεόνασμα βγάλουμε έλλειμμα, θα ενεργοποιηθεί ο "αυτόματος κόφτης"; Ωχ, μανούλα μου...]