Από τα μέσα του 18ου αιώνα, με την περίφημη βιομηχανική επανάσταση και επί δυο συναπτές εκατονταετίες η παγκόσμια ανάπτυξη (για την ακρίβεια: η πρόοδος των χωρών τις οποίες σήμερα αποκαλούμε αναπτυγμένες) στηρίχτηκε στο ξεζούμισμα των αποικιών, στην τεχνολογική πρόοδο και στην αύξηση του εργατικού δυναμικού (κυρίως μέσω της μετανάστευσης). Κοντά σ' αυτά, προστέθηκε αργότερα η ανάπτυξη των κεφαλαιαγορών (πρώτα στο Λονδίνο και κατόπιν στην Νέα Υόρκη) και της πολυμετοχικής αγοράς, η οποία γέννησε τα μονοπώλια.
Κατά το τελευταίο τέταρτο του πολυτάραχου εικοστού αιώνα, τα πράγματα άλλαξαν. Καθώς η Ελλάδα έμπαινε στον αστερισμό τής μεταπολίτευσης, ο πλανήτης περνούσε στην εποχή τής -ας μου επιτραπεί ο όρος- μεταβιομηχανικής επανάστασης. Καθώς η αποικιοκρατία και η δουλοκτησία είχαν περάσει πια στην ιστορία, ο καπιταλισμός μετατόπισε τα στηρίγματά του στην διεύρυνση των αγορών (Άπω Ανατολή, πρώην σοσιαλιστικές χώρες, Αφρική, Λατινική Αμερική) και στην επιτάχυνση της κυκλοφορίας τού χρήματος (κυρίως μέσω της μείωσης των επιτοκίων, η οποία οδήγησε σε αύξηση του δανεισμού).
Κάπως έτσι, λοιπόν, οι αναπτυγμένες χώρες πρόσθεσαν σταδιακά στο δυνάμει καταναλωτικό τους κοινό κάπου τρία δισ. άτομα (σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού), τριπλασιάζοντας ταυτόχρονα την χωρητικότητα της δεξαμενής από την οποία μπορούσαν να αντλήσουν εργατικά χέρια. Αυτή η αύξηση της προσφοράς εργασίας απετέλεσε καταλυτικό παράγοντα στην συμπίεση της αμοιβής της εργασίας και συνακόλουθα στην αύξηση της υπεραξίας που καρπώνεται το κεφάλαιο από την δουλειά τού εργατικού δυναμικού. Σε συνδυασμό με την μείωση των επιτοκίων (άρα την μείωση του κόστους δανεισμού), η χρηματιστηριακή αξια των μεγάλων επιχειρήσεων γιγαντώθηκε. Οι δυνατοί δυνάμωσαν περισσότερο και σιγά-σιγά άρχισαν να απορροφούν ή απλώς να εξαφανίζουν τους ασθενέστερους.
Το πρόβλημα είναι ότι η μείωση των επιτοκίων είχε δυο σημαντικές παρενέργειες. Πρώτον, συνέτεινε στην αύξηση και του επισφαλούς δανεισμού, τόσο από πλευράς μικρών επιχειρήσεων που πάλευαν να αντέξουν στην πίεση των ισχυρότερων, όσο και από πλευράς νοικοκυριών που, εκόντα ή άκοντα, έμπαιναν στο παιχνίδι της κατανάλωσης. Και, δεύτερον, υποδαύλισε την εμφάνιση και επέκταση χρηματιστηριακών και παρατραπεζικών προϊόντων υψηλού κινδύνου αλλά και υψηλής προσδοκώμενης απόδοσης απέναντι στις αμελητέες αποδόσεις των συνηθισμένων και ακίνδυνων τοποθετήσεων. Απόρροια αυτών των παρενεργειών ήταν να πληγεί καίρια το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, το οποίο βρέθηκε στο χείλος του γκρεμού μετά από τριάντα χρόνια ασυδοσίας.
Για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος της κατάρρευσης έπρεπε να επέμβουν οι κυβερνήσεις των ίδιων των ανεπτυγμένων χωρών, χρησιμοποιώντας ένα όπλο που άκουγε στο όνομα ποσοτική χαλάρωση (Quantitative easing - QE). Ας δούμε πώς λειτουργεί αυτό το όπλο.
Όπως σημειώσαμε πιο πάνω και όπως έχουμε πει κατ' επενάληψη σε τούτο το ιστολόγιο, οι παραδομένες στο αμείλικτο κυνήγι τού κέρδους χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί κατασκεύασαν έναν σωρό απίθανα προϊόντα, τα οποία υπόσχονταν υψηλές αποδόσεις. Κι επειδή, όπως είναι γνωστό, δεν υπάρχει υψηλή απόδοση δίχως ανάληψη υψηλού ρίσκου, η αγορά γέμισε σύντομα με προϊόντα υψηλής επικινδυνότητας, αυτά που στην καθημερινή γλώσσα ονομάζονται τοξικά. Μέσα σε λίγα χρόνια, η περιουσία των τραπεζών έφτασε να αποτελείται κατά το μεγαλύτερο μέρος της από τέτοια προϊόντα. Κάποια στιγμή, λοιπόν, έφτασαν όλες οι τράπεζες στο σημείο να πουλάνε τέτοια προϊόντα. Μόνο που τότε ανέκυψε ένα τρομακτικό ερώτημα: αφού όλοι πωλούσαν, ποιός θα αγόραζε;
Τον Μάιο του 2001, η ιαπωνική κυβέρνηση πήρε την μεγάλη απόφαση να γίνει αυτός που θα αγόραζε. Προκειμένου να ενισχύσει την ρευστότητα των τραπεζών της, άρχισε να ξοδεύει τα λεφτά των φορολογουμένων για να αγοράσει τα τοξικά ομόλογά τους, δηλαδή την σαβούρα τους. Μέσα σε τέσσερα χρόνια, τριάντα τρισ. γιεν (280 δισ. δολλάρια ή 245. δισ. ευρώ) διατέθηκαν μέσω αυτής της ποσοτικής χαλάρωσης για την στήριξη των ιαπωνικών τραπεζών.
Το 2008 μπήκαν και οι ΗΠΑ στο παιχνίδι, καθώς έσκαγαν η μια μετά την άλλη οι δικές της φούσκες (dot com, Enron, στεγαστικά κλπ), τροφοδοτώντας τις καταρρέουσες τράπεζές τους με 4,5 τρισ. δολλάρια μέσα σε 6 χρόνια (*). Το 2009 ακολούθησε η Μεγάλη Βρεττανία, η οποία έρριξε στο πηγάδι 375 δισ. λίρες μέσα σε τρία χρόνια. Και πέρυσι τον Μάρτιο ήρθε η σειρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την ΕΚΤ να έχει προγραμματίσει την διάθεση 1,1 τρισ. ευρώ μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Υποτίθεται ότι μέσω της ποσοτικής χαλάρωσης επιδιώκεται η στήριξη της ρευστότητας των τραπεζών, ώστε να επεκταθεί ο τραπεζικός δανεισμός σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, με απώτερο στόχο να αυξηθούν οι επενδύσεις και η κατανάλωση, άρα να επιταχυνθεί η ανάπτυξη. Με δεδομένο ότι η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ συνεχίζουν για χρόνια την ίδια τακτική, η αποτελεσματικότητα του μέτρου στον πόλεμο κατά της καπιταλιστικής κρίσης τίθεται ευθέως εν αμφιβόλω.
Και κάτι τελευταίο. Υπολογίζεται ότι οι μέσω ποσοτικής χαλάρωσης ενέσεις ρευστότητας του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος φτάνουν ετησίως το 2% του παγκόσμιου ΑΕΠ, κατά μέσον όρο. Με δεδομένο ότι ο ΟΟΣΑ υπολογίζει την μέση ετήσια αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ περί το 2%, μπορούμε άνετα να συμπεράνουμε ότι οι τράπεζες απορροφούν όλη την ανάπτυξη προκειμένου να... βοηθήσουν την ανάπτυξη!
------------------------------------------
(*) Για το πώς άρχισε να εφαρμόζεται η ποσοτική χαλάρωση στις ΗΠΑ, δείτε στην "Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού" το κεφάλαιο 76. Το ξέσπασμα της κρίσης. Για τις φούσκες δείτε τα κεφάλαια 52. Η φούσκα dot com, 53. Το σκάνδαλο Enron και 73. Η φούσκα των ακινήτων σκάει. Για τα τοξικά προϊόντα δείτε τα κεφάλαια 74. Τραπεζική απληστία και 75. Οι οίκοι αξιολόγησης και τα δομημένα ομόλογα.
Κατά το τελευταίο τέταρτο του πολυτάραχου εικοστού αιώνα, τα πράγματα άλλαξαν. Καθώς η Ελλάδα έμπαινε στον αστερισμό τής μεταπολίτευσης, ο πλανήτης περνούσε στην εποχή τής -ας μου επιτραπεί ο όρος- μεταβιομηχανικής επανάστασης. Καθώς η αποικιοκρατία και η δουλοκτησία είχαν περάσει πια στην ιστορία, ο καπιταλισμός μετατόπισε τα στηρίγματά του στην διεύρυνση των αγορών (Άπω Ανατολή, πρώην σοσιαλιστικές χώρες, Αφρική, Λατινική Αμερική) και στην επιτάχυνση της κυκλοφορίας τού χρήματος (κυρίως μέσω της μείωσης των επιτοκίων, η οποία οδήγησε σε αύξηση του δανεισμού).
 |
| 20/10/2008: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους με τον υπουργό οικονομικών Χανκ Πώλσον περιχαρείς. Έχουν μόλις συμφωνήσει την διάθεση 700 δισ. δολλαρίων για την διάσωση της Goldman Sachs και της AIG. (Λεπτομέρεια: πριν γίνει υπουργός οικονομικών, ο Πώλσον ήταν επί κεφαλής της Goldman Sachs) |
Κάπως έτσι, λοιπόν, οι αναπτυγμένες χώρες πρόσθεσαν σταδιακά στο δυνάμει καταναλωτικό τους κοινό κάπου τρία δισ. άτομα (σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού), τριπλασιάζοντας ταυτόχρονα την χωρητικότητα της δεξαμενής από την οποία μπορούσαν να αντλήσουν εργατικά χέρια. Αυτή η αύξηση της προσφοράς εργασίας απετέλεσε καταλυτικό παράγοντα στην συμπίεση της αμοιβής της εργασίας και συνακόλουθα στην αύξηση της υπεραξίας που καρπώνεται το κεφάλαιο από την δουλειά τού εργατικού δυναμικού. Σε συνδυασμό με την μείωση των επιτοκίων (άρα την μείωση του κόστους δανεισμού), η χρηματιστηριακή αξια των μεγάλων επιχειρήσεων γιγαντώθηκε. Οι δυνατοί δυνάμωσαν περισσότερο και σιγά-σιγά άρχισαν να απορροφούν ή απλώς να εξαφανίζουν τους ασθενέστερους.
Το πρόβλημα είναι ότι η μείωση των επιτοκίων είχε δυο σημαντικές παρενέργειες. Πρώτον, συνέτεινε στην αύξηση και του επισφαλούς δανεισμού, τόσο από πλευράς μικρών επιχειρήσεων που πάλευαν να αντέξουν στην πίεση των ισχυρότερων, όσο και από πλευράς νοικοκυριών που, εκόντα ή άκοντα, έμπαιναν στο παιχνίδι της κατανάλωσης. Και, δεύτερον, υποδαύλισε την εμφάνιση και επέκταση χρηματιστηριακών και παρατραπεζικών προϊόντων υψηλού κινδύνου αλλά και υψηλής προσδοκώμενης απόδοσης απέναντι στις αμελητέες αποδόσεις των συνηθισμένων και ακίνδυνων τοποθετήσεων. Απόρροια αυτών των παρενεργειών ήταν να πληγεί καίρια το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, το οποίο βρέθηκε στο χείλος του γκρεμού μετά από τριάντα χρόνια ασυδοσίας.
Για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος της κατάρρευσης έπρεπε να επέμβουν οι κυβερνήσεις των ίδιων των ανεπτυγμένων χωρών, χρησιμοποιώντας ένα όπλο που άκουγε στο όνομα ποσοτική χαλάρωση (Quantitative easing - QE). Ας δούμε πώς λειτουργεί αυτό το όπλο.
Όπως σημειώσαμε πιο πάνω και όπως έχουμε πει κατ' επενάληψη σε τούτο το ιστολόγιο, οι παραδομένες στο αμείλικτο κυνήγι τού κέρδους χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί κατασκεύασαν έναν σωρό απίθανα προϊόντα, τα οποία υπόσχονταν υψηλές αποδόσεις. Κι επειδή, όπως είναι γνωστό, δεν υπάρχει υψηλή απόδοση δίχως ανάληψη υψηλού ρίσκου, η αγορά γέμισε σύντομα με προϊόντα υψηλής επικινδυνότητας, αυτά που στην καθημερινή γλώσσα ονομάζονται τοξικά. Μέσα σε λίγα χρόνια, η περιουσία των τραπεζών έφτασε να αποτελείται κατά το μεγαλύτερο μέρος της από τέτοια προϊόντα. Κάποια στιγμή, λοιπόν, έφτασαν όλες οι τράπεζες στο σημείο να πουλάνε τέτοια προϊόντα. Μόνο που τότε ανέκυψε ένα τρομακτικό ερώτημα: αφού όλοι πωλούσαν, ποιός θα αγόραζε;
Τον Μάιο του 2001, η ιαπωνική κυβέρνηση πήρε την μεγάλη απόφαση να γίνει αυτός που θα αγόραζε. Προκειμένου να ενισχύσει την ρευστότητα των τραπεζών της, άρχισε να ξοδεύει τα λεφτά των φορολογουμένων για να αγοράσει τα τοξικά ομόλογά τους, δηλαδή την σαβούρα τους. Μέσα σε τέσσερα χρόνια, τριάντα τρισ. γιεν (280 δισ. δολλάρια ή 245. δισ. ευρώ) διατέθηκαν μέσω αυτής της ποσοτικής χαλάρωσης για την στήριξη των ιαπωνικών τραπεζών.
Το 2008 μπήκαν και οι ΗΠΑ στο παιχνίδι, καθώς έσκαγαν η μια μετά την άλλη οι δικές της φούσκες (dot com, Enron, στεγαστικά κλπ), τροφοδοτώντας τις καταρρέουσες τράπεζές τους με 4,5 τρισ. δολλάρια μέσα σε 6 χρόνια (*). Το 2009 ακολούθησε η Μεγάλη Βρεττανία, η οποία έρριξε στο πηγάδι 375 δισ. λίρες μέσα σε τρία χρόνια. Και πέρυσι τον Μάρτιο ήρθε η σειρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την ΕΚΤ να έχει προγραμματίσει την διάθεση 1,1 τρισ. ευρώ μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
 |
| "Η ποσοτική χαλάρωση του Ντράγκι δεν τους πείθει όλους: «Υπέκυψε στις γερμανικές πιέσεις»" (Eunews, 22/1/2015) |
Υποτίθεται ότι μέσω της ποσοτικής χαλάρωσης επιδιώκεται η στήριξη της ρευστότητας των τραπεζών, ώστε να επεκταθεί ο τραπεζικός δανεισμός σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, με απώτερο στόχο να αυξηθούν οι επενδύσεις και η κατανάλωση, άρα να επιταχυνθεί η ανάπτυξη. Με δεδομένο ότι η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ συνεχίζουν για χρόνια την ίδια τακτική, η αποτελεσματικότητα του μέτρου στον πόλεμο κατά της καπιταλιστικής κρίσης τίθεται ευθέως εν αμφιβόλω.
Και κάτι τελευταίο. Υπολογίζεται ότι οι μέσω ποσοτικής χαλάρωσης ενέσεις ρευστότητας του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος φτάνουν ετησίως το 2% του παγκόσμιου ΑΕΠ, κατά μέσον όρο. Με δεδομένο ότι ο ΟΟΣΑ υπολογίζει την μέση ετήσια αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ περί το 2%, μπορούμε άνετα να συμπεράνουμε ότι οι τράπεζες απορροφούν όλη την ανάπτυξη προκειμένου να... βοηθήσουν την ανάπτυξη!
------------------------------------------
(*) Για το πώς άρχισε να εφαρμόζεται η ποσοτική χαλάρωση στις ΗΠΑ, δείτε στην "Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού" το κεφάλαιο 76. Το ξέσπασμα της κρίσης. Για τις φούσκες δείτε τα κεφάλαια 52. Η φούσκα dot com, 53. Το σκάνδαλο Enron και 73. Η φούσκα των ακινήτων σκάει. Για τα τοξικά προϊόντα δείτε τα κεφάλαια 74. Τραπεζική απληστία και 75. Οι οίκοι αξιολόγησης και τα δομημένα ομόλογα.
17 σχόλια:
10 Μηνες μετα ο ντραγκι σε ερευνα που εκανε να δει που πηγε τοσο χρημα ,ανακαλυψε οτι το 80% ηταν παρκαρισμενα σε κατι νησακια ,αλλα και το 80% απο το 20% που διεθεσαν οι καλοι τραπεζιτες στην αγορα ,και αυτο εκανε παρεα στα υπολοιπα .
Το 1989 με την κατάρρευση της εσσδ τα επιτόκια ήταν γύρω στο 4% (ήδη εξωφρενικά ψηλά με τα σημερινά δεδομένα). Το 1995 ήταν ξανά στο 4%, αφού όμως είχαν διαγράψει μέσα σ'αυτά τα 6 χρόνια μιά θεαματική καμπύλη ανόδου/καθόδου. Καμπύλη που έφτασε μέχρι το 8,5% το 1993.
Η θεωρία σου, ότι έχουμε χαμηλά επιτόκια επειδή βολεύουν τους κακούς καπιταλιστές χωλαίνει. Τι έκαναν οι καπιταλιστές στο διάστημα 1989-1995; Μας αγαπούσαν; Η μήπως τους επέβαλλε η εργατική τάξη τα ψηλά επιτόκια;
Αν μάλιστα θεωρήσουμε και το 4% σαν "ψηλό" επιτόκιο, τότε (με εξαίρεση τα χρόνια μετά το 2008) έχουμε ψηλά επιτόκια για δεκαετίες συνεχόμενες. Οι καπιταλιστές κοιμούνταν όλα αυτά τα χρόνια; Η μήπως δεν ήξεραν τα συμφέροντα τους; Γιατί περίμεναν μέχρι το 2008 γιά να βγάλουν το QE;
Ένας αντικειμενικός οικονομικός σχολιαστής, θα έλεγε ότι τα επιτόκια απλά κάνουν κύκλους.
Εγώ που δεν είμαι αντικειμενικός λέω ότι οι καπιταλιστές ξέρουν να ωφελούνται και από τα ψηλά και απο τα χαμηλά επιτόκια.
Αφού λοιπόν τα επιτόκια είναι σχετικά αδιάφορα γιά τους καπιταλιστές, γιατί είναι ειδικά χαμηλά από το 2008 και δώθε; Η απάντηση βρίσκεται στο κρατικό χρέος, όχι στον καπιταλισμό.
Αν εσύ δανειστείς 100 ευρώ για 1 χρόνο με επιτόκιο 5%, στο τέλος του χρόνου πρέπει να πληρώσεις 105 ευρώ.
Αν ενα κράτος δανειστεί το ίδιο ποσό με το ίδιο επιτόκιο, στο τέλος του χρόνου θα πρέπει να πληρώσει πέντε ευρώ (μόνο το επιτόκιο). Το κεφάλαιο ρολάρει για τα κράτη από χρόνο σε χρόνο.
Εκτός αν τα βγάλουν "εκτός αγορών" όπως την Ελλάδα.
Επειδή όμως ακόμα και τα 5 ευρώ που θα πληρώσει το οποιοδήποτε κράτος είναι πάρα πολλά (κρίση κρατικού χρέους είπαμε), μειώνονται τα επιτόκια ώστε τα κράτη να πληρώνουν λιγότερα.
Με επιτόκια στο 0% τα κράτη μπορούν να δανείζονται άπειρο χρήμα (κυριολεκτικά όμως) με μηδενικό (κυριολεκτικά) κόστος γιά άπειρο χρονικό διάστημα. Άτιμα μαθηματικά :-)
Επίσης, τα χαμηλά επιτόκια βοηθάνε στην καταπολέμηση του αποπληθωρισμού (έχεις τα ίδια αγαθά με πριν, αλλά 10Χ περισσότερο χρήμα γιά να τα αγοράσεις). Αυτό οι οικονομολόγοι το θεωρούν σωστό και καλό, εγώ προσωπικά το θεωρώ ολέθριο - αλλά είμαι μειοψηφία.
Το πραγματικό πρόβλημα με τον καπιταλισμό (που τον θεωρώ καταστροφή και κατάρα) βρίσκεται αλλού. Αλλά ήδη αυτό το σχόλιο παραβγήκε μακρυνάρι.
@ Claus Stoertebecker
(α) Ποια "θεωρία" μου χωλαίνει; Το μόνο που είπα είναι ότι το τελευταίο τέταρτο του περασμένου αιώνα τα επιτόκια σημείωσαν ταχεία πτώση (πρωτοφανή για μετά τον Β' Π.Π.), γεγονός που εκμεταλλεύτηκε το κεφάλαιο. Είτε η πτώση οφείλεται στο κρατικό χρέος είτε όχι. Δεν βλέπω πού διαφωνούμε.
(β) Η απάντηση στο γιατί το QΕ εμφανίστηκε τον 21ο αιώνα δεν είναι απλή. Μπορούμε να την αναζητήσουμε στην επέκταση της παγκοσμιοποίησης, στην ανάπτυξη της τεχνολογίας (με το QE, κατά κανόνα δεν "εκδίδεται" νέο φυσικό χρήμα αλλά "λογιστικό") ή -κυρίως- στις αποπληθωριστικές τάσεις (άλλο 4% με πληθωρισμό 5% κι άλλο με 1%). Εδώ μόνο θεωρία μπορούμε να κάνουμε.
(γ) Αν "τα χαμηλά επιτόκια βοηθάνε στην καταπολέμηση του αποπληθωρισμού" (όπως σημείωσες), τότε τι διάβολο πάει στραβά σε Ευρώπη και Ιαπωνία όπου τα επιτόκια είναι αρνητικά αλλά ο πληθωρισμός δεν λέει να ανεβεί;
Τελικά, το έκανα κι εγώ μακρυνάρι, παρ' ότι προσπάθησα στο κείμενο να είμαι όσο γινόταν πιο λακωνικός. Πάντως, χαίρομαι την κουβέντα μας επειδή φαίνεται ότι και από οικονομικά καταλαβαίνεις και το μυαλό σου δουλεύει! Keep in touch!
Το "χωλαίνει" δεν το είπα με υποτιμητική διάθεση (άτιμο ιντερνετ που δεν επιτρέπεις την ακριβή απόδοση των αισθημάτων ανάμεσα σε αγνώστους). Σαφώς και συμφωνούμε.
Το προηγούμενο σχόλιο μου παρακαλώ να διαβαστεί σαν απλή επισήμανση πάνω στο θέμα του κρατικού χρέους σαν μιά εξήγηση γιά τα χαμηλά επιτόκια. Το θεωρώ σαν επιβεβαίωση / συμπλήρωμα των όσων λες, όχι σαν αντίθεση.
Το "θεωρία χωλαίνει" πήγαινε στο ότι στο αρχικό ποστ εστιάζεις στους καπιταλιστές και στις τράπεζες. Αν όμως αφήσεις το κρατικό χρέος έξω από τον συλλογισμό, τότε κάτι θα λείπει γιά να εξηγήσει τα γεγονότα.
Στο σχόλιο σου / απάντηση προς εμένα, το σημείο γ είναι θεϊκό. Έλα μου ντε, τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε; Η προφανής απάντηση είναι μπροστά στην μύτη όλων, αλλά κανένας δεν θέλει να την εκφράσει. Είναι το οικονομικό μοντέλο του παγκοσμιοποιημένου τουρμποκαπιταλισμού που έχει κλατάρει και δεν μπορεί να φέρει ανάπτυξη [*] ούτε καν με την ντόπα των αρνητικών επιτοκίων.
Αλλά οι αποπάνω τρώνε καλά και δεν έχουν λόγο αλλαγής, οι αποκάτω τρέμουν μήπως "τους πάρουν το σπίτι οι κομμουνιστές" - γι' αυτό όλοι κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν.
[*] Να σημειώσω ότι ούτε τον αποπληθωρισμό τον θεωρώ σαν κάτι αρνητικό, ούτε την ανάπτυξη σαν κάτι θετικό. Έχουμε ήδη 2 σμαρτφοουν γιά κάθε κάτοικο του πλανήτη. Να τα κάνουμε 4 γιά να έρθει ανάπτυξη; Αν ήταν στο χέρι μου, θα έφερνα αποανάπτυξη και αποπληθωρισμό. Προφανώς όλες οι οικονομικές διάνοιες του πλανήτη διαφωνούν μαζί μου. Ας φέρουν τότε ανάπτυξη με αρνητικά επιτόκια.
Ευχαριστώ γιά τα καλά λόγια, τα κοπλιμέντα ισχύουν και αντίστροφα ;-)
Τι έχουνε τα έρμα και ψοφάνε άραγε; Αυτό που φταίει για την κρίση δεν είναι η έλλειψη ανάπτυξης, είναι ότι είχαμε υπερβολικά πολλή ανάπτυξη και ότι βγήκαν υπερβολικά πολλά λεφτά. Το σύστημα όμως πάντοτε κλατάρει, είναι νομοτελειακό. Τα δύο σμαρτφοουν ανά κάτοικο (που πάρθηκαν λόγω και δανεικών, γιατί αν αρχίσουν να σκάνε όλες οι φούσκες θα δούμε πού θα πάνε και τα σμαρτφοουν) δε μπορούν να γίνουν 4 ή 8. Ο κόσμος είναι μακριά από το να πειστεί όμως, ψάχνει αιώνια τι να ψηφίσει και ποια είναι η καλύτερη διαχείριση και πώς θα απελευθερώσουμε κιάλλο την αγορά γιατί το πρόβλημα είναι ότι δεν ήταν αρκετά ελεύθερη, μην το ξεχνάμε.
To QE δεν είναι ένα "ανορθόδοξο" εργαλείο, όπως βλακωδώς καθόταν κι έγραφε ο Μπερνάκι όταν μας το πρωτοσέρβιραν πριν κάτι χρόνια στις εξωτικές ΗΠΑ. Ουσιαστικά είναι μια απλή διαδικασία που ακούει στο όνομα "τύπωμα χρήματος από την Κεντρική Τράπεζα".
Παλαιότερα, όταν μια οικονομία βρίσκονταν στα χάλια της σημερινής, η εκάτοτε κυβέρνηση εξέδιδε ομόλογα που, αντί να τα πουλήσει στην αγορά για να μαζέψει ρευστότηρα, τα πούλαγε στην Κεντρική Τράπεζα κι αυτή με τη σειρά της έδινε στην κυβέρνηση το αντίτιμο σε φρεσκοτυπωμένο χρήμα. Τα ομόλογα θάβονταν σ' ανήλιαγα υπόγεια (και δεν τα ξανάβλεπε ποτέ κανείς) και το φρέσκο χρήμα η κυβέρνηση το έριχνε στην αγορά, μέσω υπηρεσιών, δημοσίων έργων, κλπ. δημιουργώντας στην ουσία ρευστότητα και τονώνοντας τη ζήτηση (άνοδος πληθωρισμού).
Εδώ να τονίσουμε ότι τα χρήματα που εκδίδει μια Κεντρική Τράπεζα δεν πρόκειται ποτέ να ζητηθούν πίσω γιατι ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΑΝΕΙΚΑ. Μόνο τυχαίο δεν είναι ότι μέχρι το '70 και βάλε τα κρατικά ελλείματα δεν θεωρούνταν "χρέος" ούτε καν από το ΔΝΤ (λογική εσωτερικού χρέους).
Το "νέο ανορθόδοξο εργαλείο" ήταν η ... τροποποίηση της παραπάνω παραδοσιακής συνταγής τυπώματος. Κατ' αρχάς δεν το λέμε πια "τύπωμα". Το λέμε "Ποσοτική Χαλάρωση" (κάνει πιό ωραίο και περίπλοκο) και με δαύτο οι κεντρικές τράπεζες αγοράζουν πλέον τα κρατικά ομόλογα από την λεγόμενη δευτερογενή αγορά. Δηλ. το κράτος εκδίδει ομόλογα, τα πουλάει σε διάφορους πλούσιους και μετά η Κεντρική Τράπεζα τ' αγοράζει απ' αυτούς, τα ξαναθάβει στα ανήλιαγα υπόγεια και τα ξεχνάει. Άρα, αντί η Κεντρική Τράπεζα να δώσει το χρήμα κατευθείαν στο κράτος, βάζει ... ενδιάμεσο. Αυτός ο ενδιάμεσος επωφελείται πρώτος κι η κονόμα του πάει (κατά το ελάχιστο) σε κρατικά ομόλογα και(κατά το μέγιστο) σε γραφικά βρετανικά νησιά, σε χειραγώγηση αγαθών και άλλα αναπτυξιακά (τι σκατά, κοτζάμ αραβική άνοιξη ξεκίνησε λόγω της χειραγώγησης της αγοράς τροφίμων μέσω QE της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ).
Γι' αυτό το λόγο και μόνο τα QE δεν λειτούργησαν και εξακολουθούν να μην λειτουργούν, τουλάχιστον για τα πόπολα. Γιατί κατευθύνονται σε ένα κάρο άσχετες δραστηριότητες των ελίτ που ουδεμία σχέση έχουν με την τόνωση της πραγματικής οικονομίας (έχουν όμως άμεση σχέση με την τόνωση της τσέπης τους). Ουσιαστικά στήθηκαν για τους "φίλους" μας και, μιας και εκ της φύσης τους δεν θα αποπληρωθούν ποτέ, για να συνεχίσουν οι Ισπανοί, Ιταλοί, κλπ. να τρέχουν ελλείματα 6% με χαμηλότερο κόστος. Όμως τέτοια ελλείματα έτρεχαν και προ QE και ... η ανάπτυξη δεν ήρθε.
Κι ας μην αρχίσουμε να μιλάμε για τα εταιρικά ομόλογα που γίνονται δεκτά (γνωστά και ως "ότι γουστάρω δηλώνω ως αξία και κονομιέμαι").
Το QE δεν ειναι τυπωμα, εκτος αν δεχθουμε το προφανες:
Οτι ολη η νομισματικη βαση ειναι "τυπωμενη" εφοσον το χρημα σημερα δεν ειναι μετατρεψιμο ουτε σε χρυσο ουτε σε αλλα νομισματα (εκτος απο περιπτωσεις peg που σε τελικη αναλυση ειναι επιλογη της καθε κυβερνησης/ΚΤ να το κανει η/και να το διατηρησει). Μονο με αυτη την παραδοχη ειναι "τυπωμα" αλλα δεν σημαινει και τιποτα.
Απο εκει και περα φιλε teddy ειναι ανακριβεια να λες οτι η Ιαπωνια (ή και οποιαδηποτε αλλη χωρα που εφαρμοζει QE) χρησιμοποιησε τα λεφτα των φορολογουμενων. Η νομισματικη πολιτικη προφανως και δε χρησιμοποιει λεφτα φορολογουμενων για να εφαρμοστει. Οπως επισης η νεοκλασσικη θεωρηση οτι το QE αυξανει την ρευστοτητα και ετσι την δυνατοτητα των τραπεζων να αυξησουν τις δανειοδοτησεις ειναι βασισμενη στη θεωρια των loanable funds που δεν εχει καμια εφαρμογη στις σημερινες οικονομιες. Οι τραπεζες δεν ειναι περιορισμενες απο τα reserves (τα οποια αυξανονται ως αποτελεσμα του QE) ουτε και τα δανειζουν. Η χρηση τους αφορα μονο στο να καλυπτουν τα reserve ratios που οριζουν οι ΚΤ, συναλλαγες στο διατραπεζικο συστημα (πχ μεταφορα ποσου απο μια τραπεζα σε αλλη) και ικανοποιηση της ζητησης του κοινου για ρευστο (αναληψεις). Η πλημμυριδα απο excess reserves ειναι συμπτωμα του QE οχι αυτοσκοπος. Ο σκοπος ειναι η μειωση των μακροπροθεσεμων επιτοκιων εξου και οι αγορες αφορουν μακροπροθεσμους τιτλους.
Ειναι τεκμηριωμενο πλεον οτι μια τραπεζα που εχει αποφασισει οτι εχει βρει δανειοληπτη με ικανοποιητικο αξιοχρεο ωστε να του δωσει δανειο, θα το κανει (οπως ειχαμε συμφωνησει και οι 2 σε προηγουμενη συζητηση, επεκτεινοντας απλως τον ισολογισμο της δημιουργοντας την καταθεση στο παθητικο της και το δανειο στο ενεργητικο της) και αν αργοτερα χρειαζεται reserves θα τα αναζητησει στην διατραπεζικη.
Ευτυχως η επιστημη προχωραει και δεν ειναι αναγκη να πιστευουμε τις παπατζες των νεοκλασσικων.
Δυστιχως λογω περιορισμενου χρονου δεν μπορω να επεκταθω περισσοτερο αλλα αν πραγματικα ενδιαφερεστε υπαρχει εκτενης βιβλιογραφια (κυριως Μετα-Κευνσιανη) στο θεμα.
Ενδεικτικα:
Fullwiler, "An Endogenous Money Perspective on the post-crisis monetary policy debate"
http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2194959
Tymoigne, "Modern Money Theory and Interrelations between the Treasury and the Central Bank: The Case of the United States "
http://www.levyinstitute.org/pubs/wp_788.pdf
*Ζητω συγνωμη για τις αγγλικες ορολογιες, δεν το κανω για μοστρα, ξενη βιβλιογραφια εχω μελετησει κι εγω καθως η ελληνικη ειναι ιδιαιτερα ανεπαρκης στο θεμα, με αποτελεσμα να μη γνωριζω τους σωστους αντιστοιχους ορους στα ελληνικα.
Όταν κόβεται (παράγεται) χρήμα, οιασδήποτε μορφής, δεν "κόβονται" αυτομάτως αγαθά και υπηρεσίες.
Οι καταναλωτές κάνουν χρήση του χρήματος για αγορές πραγματικών δεδομένων.
Τα πραγματικά δεδομένα είναι πλήρως αναντίστοιχα με τις ποσότητες χρηματικών απαιτήσεων (συνολικές μπανκανότες, χρεώγραφα κλπ).
Εάν έβγαιναν οι απαιτήσεις αυτές, ως ζήτηση, σε μια "νευρική" χρονική περίοδο, θα έσκαγε ένας ασύλληπτος πληθωρισμός.
Η μόχλευση είναι εξωπραγματική και η αφαίρεση του πεπερασμένου χρυσού ως "στήριγμα" έχει επιφέρει πλήρη νομισματική ανισορροπία.
Οι υπάρχουσες δομές παραγωγής ρεαλιστικών προϊόντων είναι πολύ αδύναμες, εν σχέσει με τις εν γένει πολύμορφες γραφειοκρατικές δομές που κοσμούν πλέον τον καπιταλιστικό κόσμο.
Το ίδιο περίπου συνέβαινε και με τον "άλλο" της επέκεινα όχθης που "κατέρρευσε".
Το παρόν σύστημα (ούτως ειπείν) προηγήθηκε του μέλλοντός του (πλήρως ρομποτική παραγωγή υπεραφθονίας).
Αλλά ακόμη και έτσι, ο υπερπληθυσμός δεν εγγυάται τίποτε καλό για το μέλον της οικονομίας (όπως την αντιμετωπίζαμε τουλάχιστον έως τώρα) λόγω ασυμμέτρων επιπτώσεων.
Μία προσπάθεια που γίνεται για να ξεπερασθή το πρόβλημα, είναι η στροφή της κατανάλωσης (με πλήρη τον διαφημιστικό κανονιοβολισμό) σε "εύκολα" προιόντα και άλλες συνήθειες, που απορροφούν το ενδιαφέρον της ζήτησης από τα ουσιαστικά και δυσκόλως παραγόμενα αναγκαία.
Έτσι, πχ, μια πανάκριβη... αλλά ευκολώτατα παραγόμενη κρέμα προσώπου, ή το αχρείαστο γκάτζετ που αλλάζει κάθε τόσο, ή ακόμη και οι μιας χρήσης αγορές, απομυζούν εισόδημα (αστήρικτο), που άν κατευθύνετο σε πράγματα ουσίας θα επερχόταν πληθωριστικός κατακλυσμός σε αυτά.
Είναι ένας λόγος επί πλέον (όχι φυσικά ο μοναδικός), που ζούμε στον κόσμο της κάθε λογής αχρείαστης βιτρίνας και των εικονικών αναγκών.
Οι μεταφορές όμως των... άλλων ουσιωδών εν ανεπαρκεία ζωτικών πραγμάτων οδεύουν προς υπερσυγκέντρωση και το επερχόμενο πρόβλημα ευρίσκεται στην αποξένωση των ανθρώπων από την ενδεχομένως επιλεγόμενη αυτεπιστασία των.
Αυτό θα έχει δραματικές επιπτώσεις σε ζητήματα ελευθερίας επιλογών που θα στενέψουν ασφυκτικά... με ό,τι συνεπάγεται κάτι τέτοιο.
"Όταν κόβεται (παράγεται) χρήμα, οιασδήποτε μορφής, δεν "κόβονται" αυτομάτως αγαθά και υπηρεσίες.
Οι καταναλωτές κάνουν χρήση του χρήματος για αγορές πραγματικών δεδομένων."
Αγαθα παραγονται οσο υπαρχει η παραγωγικη δυνατοτητα να παραχθουν. Η ουσια ειναι να καταλαβουμε οτι οι περιορισμοι ειναι "πραγματικοι" οχι "ονομαστικοι".Αλλο πραγμα η ελλειψη πραγματικων πορων αλλο πραγμα η ελλειψη fiat νομισματος.
Η αποψη οτι η αυξηση της ποσοτητας χρηματος συνεπαγεται αυξηση του πληθωρισμου αυτοματως, στηριζεται αναγκαστικα στην υποθεση οτι η κυκλοφοριακη ταχυτητα ειναι σταθερη και οτι η οικονομια βρισκεται παντα σε πληρη απασχοληση. Μονεταριστικες αηδιες εν ολιγοις.
Δεν υπαρχει τιποτα αναντιστοιχο (σε ο,τι αφορα την ποσοτητα χρηματος). Σε μια εγχρηματη οικονομια, το χρημα ειναι εξ'ορισμου προαπαιτουμενο για την πραγματοποιηση συναλλαγων. Με αυτο ως δεδομενο, τοτε οποιαδηποτε κατασταση πλεοναζουσας παραγωγικης δυνατοτητας (δηλαδη ενω υπαρχει δυνατοτητα μεγαλυτερης παραγωγης απο την υπαρχουσα αυτο δε συμβαινει) ειναι ενδειξη ελλειπους ζητησης. Η οποια ελλειπης ζητηση ειναι αποτελεσμα της ελλειψης ικανοποιητικης ποσοτητας χρηματος. Η Ελλαδα για παραδειγμα αυτη τη στιγμη με διψηφιο ποσοστο παραγωγικου κενου, αν δεν πασχει ακριβως απο ελλειψη χρηματος τοτε απο τι πασχει;
Ο πεπερασμενος χρυσος δεν ειναι σε θεση να ικανοποιησει μια μεγενθυνομενη οικονομια εκτος αν γινει η παραδοχη οτι η κυκλοφοριακη ταχυτητα μπορει με χαρακτηριστικη ελαστικοτητα να φτασει "στον Θεο". Κατι τετοιο δεν προκυπτει ουτε απο μια εξεταση της Μπρεττον - Γουντς εποχης ουτε ποσο μαλλον απο μια εξεταση της Ευρωζωνης σημερα, που ως νομισματικη ενωση εχει ολα εκεινα τα χαρακτηριστικα του χρυσου κανονα, των κλειδομενων ισοτιμιων κλπ και συνεπαγεται περατοτητα της ποσοτητας χρηματος - καθε ευρω εξωτερικου ελλειματος αποτελει διαρροη απο την εγχωρια οικονομια χωρις δυνατοτητα καλυψης της, εκτος αν αυτη γινει απο επεκταση δανεισμου, που προφανως δεν μπορει να κρατησει για παντα.
Φίλε/η Crossover, όταν μιλάμε για "τύπωμα" την σήμερον ημέρα δεν αναφερόμαστε σε πρέσσες και κολλαριστά κατοσταδόλαρα. Αναφερόμαστε σε δημιουργία χρήματος από την Κεντρική Τράπεζα (και όχι μόνο). Αυτό το χρήμα σαφώς μπορεί να έχει πολλές μορφές αλλά η ουσία παραμένει. Είναι χρήμα (εκτός κι αν ένα ομόλογο έχει αντίκρυσμα σε καφάσια μπύρες). Στην περίπτωση του ευρώ, για παράδειγμα, με τις Συνθήκες να απαγορεύουν τον δανεισμό κρατών ευθέως από την ΕΚΤ (και μετά την αδυναμία της να αγοράσει ομόλογα κ-μ έστω και από την δευτερογενή λόγω ανόδου των τιμών τους), η Commission έστησε τον EFSF, προκειμένου αυτός ο δανεισμός να γίνει "πλαγίως" (και να βγάλουν κι οι Κεντρικές Τράπεζες το κατιτίς τους για τον κόπο τους να πατήσουν κανα δυο κουμπιά στο πισί).
Τώρα, γιατί η ΕΚΤ, ακολουθώντας πολιτικές εντολές και αντιβαίνοντας πλήρως τον ρόλο της, χειραγώγησε το ίδια της τα ομόλογα, δηλώνοντας πλαγίως στις "αγορές" ότι το ευρώ δεν είναι μία αγορά αλλά πολλές και κερματισμένες, θα το εξετάσει ο ιστορικός του μέλλοντος και, αν σταθούμε τυχεροί σε πρωτοφανές σημείο, ο Δικαστής του παρόντος.
Στην Ελλάδα αυτήν την στιγμή υπάρχει αντιπληθωρικό κενό και εσκεμμένη στράγγιση ρευστότητας προκειμένου να ξεπατωθεί δημόσια και ιδιωτική πάγια (τι άλλο) περιουσία.
Η κοπή όμως χρήματος άνευ αντιστοιχίας σε μέσα παραγωγικά και σε ανάλογη εργασία (πάνω σε αυτά τα μέσα), σημαίνει χαρτοπόλεμος.
Δεν έχει άμεση σχέση αυτό με την χώρα εδώ, τώρα, αφού υπολείπεται σε εξισορροπητική αντιστοιχία ρευστότητας.
Υπάρχουν όμως πολλές θεάσεις ως προς το τί είναι αυτά τα παραγωγικά μέσα (ή δεδομένα) και η ανάλογη εργασία επ' αυτών (σε ένα σύστημα που "τρέχει").
Ο καθένας μπορεί να έχει την οπτική του γωνία ανάλογα με το πόσο χρόνο αφιέρωσε σε πτυχία στην ζωή του, πού εργάζεται, πού έχει τοποθετηθεί κεφαλαιακά κλπ προκειμένου να εισπράττει τον μισθό του, τις αποδόσεις, ή το επιχειρηματικό του κέρδος.
Τίποτε όμως δεν θα εμποδίσει κάποια στιγμή, στον οικονομικό κύκλο, τα ουσιώδη να πάρουν το πάνω χέρι και οι ψευδαισθήσεις, πως οτιδήποτε κάνουμε αντιστοιχεί σε αυτά που κατά ζωτική προτεραιότητα χρησιμοποιούμε, να λάβουν την απάντησή τους.
Εκτός εάν υπάρχουν (άνωθεν) ηθελημένες στρεβλώσεις στρατηγικής επιβολής.
Τότε, πολύ απλά, αυτές οι "απαντήσεις" θα... ετεροχρονισθούν, έως ότου τα κόζια να αλλάξουν χέρια.
Μην την είδατε μην την απαντήσατε τότε την τρισδιάστατη οικονομία.
Εισιτήριο θα πληρώνεται απλά και μόνο για να θεάται αυτή.
Οι καιροί είναι πολύ "ενδιαφέροντες" και πολλά πράγματα θα ξεκαθαρίσουν μάλλον σε εύθετο χρόνο.
@Aνωνυμος 2:12
Ζητω συγνωμη εκ των προταιρων γιατι ακολουθει σεντονι (σε 2 δοσεις γιατι δεν μου επιτρεπει να το ποσταρω ολοκληρο).
1/2
Παρανοησες τα λεγομενα μου μαλλον φιλε μου. Στην πραγματικοτητα δεν εχει καμια σημασια αν το χρημα που τυπωνει η ΚΤ ειναι υπο μορφη χαρτονομισματος η υπο μορφη διαθεσιμων (λογιστικο που λεει και ο teddy). Η ποσοτητα της προσφορας χρηματος που αντιστοιχει σε χαρτονομισματα αυξομειωνεται αναλογα με τη ζητηση του κοινου για αυτα. Τοσο τα χαρτονομισματα οσο και το "λογιστικο" χρημα (αν και θεωρω αδοκιμο τον ορο) μονο απο την ΚΤ μπορουν να προελθουν ετσι και αλλιως.
Εκει που νομιζω οτι υπαρχει μεγαλο μπερδεμα ευρεως ειναι στο τι συναιβει με το χρημα του QE. Στο κατα ποσο εκανε πλουσιοτερες τις τραπεζες, στο κατα ποσο κινδυνευουμε με υπερπληθωρισμο και στο αν αυτο το χρημα επιτρεπει στις τραπεζες να αυξησουν τον δανεισμο τους ενω αυτες προτιμησαν να τα "παρκαρουν" στην ΚΤ.
Η αποψη μου στηριζεται στα εξης δεδομενα:
- Oι ΚΤ εκτελουν νομισματικη πολιτικη μεσω δημιουργιας/καταστροφης αποθεματικων (Reserves).
- Ισχυει οτι: Αποθεματικα = Λογ/σμος Αποθεματικων (Reserve Balances) (που διατηρει ως καταθεσεις η εκαστωτε τραπεζα στην ΚΤ) + Ρευστο στα χρηματοκιβωτια της εκαστωτε τραπεζας.
- Απο το προηγουμενο συνεπαγεται οτι μια τραπεζα μπορει να μετατρεπει το ρευστο της σε καταθεσεις στην ΚΤ και το αντιστροφο χωρις να αλλαζει το συνολο των αποθεματικων.
- Οι περισσοτερες ΚΤ* εχουν απαιτηση για μια ελαχιστη απαιτουμενη ποσοτητα αποθεματικων που πρεπει να διατηρειται ως reserve balance και συνηθως οριζεται ως ποσοστο επι των καταθεσεων που εχει εκδωσει η τραπεζα (πχ 10% των καταθεσεων). Ο σκοπος αυτης της απαιτησης στοχευει στην μεταδοση της νομισματικης πολιτικης ως προς τον επιτοκιακο στοχο της ΚΤ. Σε αντιθεση με ο,τι συχνα λεγεται ΔΕΝ ειναι περιορισμος για την δημιουργια δανειων. Η τραπεζα ΔΕΝ δανειζει reserves. Αυτο εχει διευκρινιστει προσφατως απο την ιδια την τραπεζα της Αγγλιας: "“Money creation in the modern economy" http://www.bankofengland.co.uk/publications/Documents/quarterlybulletin/2014/qb14q1prereleasemoneycreation.pdf
2/2
Μια τραπεζα δανειζει δημιουργοντας απλως την δανειακη απαιτηση ως στοιχειο ενεργητικου και την καταθεση που θα χρησιμοποιησει ο δανειοληπτης ως στοιχειο παθητικου.Εφοσον με αυτο τον τροπο αυξανονται οι καταθεσεις που εχει εκδοσει η τραπεζα, παραλληλα αυξανεται και το ποσο των ελαχιστων υποχρεωτικων διαθεσιμων που πρεπει να διατηρει η τραπεζα στον λογ/σμο της στην ΚΤ. Αυτη την αυξημενη αναγκη την καλυπτει δανειζομενη στην διατραπεζικη αγορα απο μια τραπεζα που εχει μεγαλυτερο υπολοιπο στον λογ/σμο της στην ΚΤ απο το ελαχιστο απαιτουμενο.
Σε περιπτωση που η τραπεζα δεν βρει το απαιτουμενο ποσο στην διατραπεζικη τοτε το δανειζεται αυτοματα απο την ΚΤ. Παραλληλα η ΚΤ ειναι "υποχρεωμενη" να παρεχει αυτα τα ποσα διοτι σε διαφορετικη περιπτωση το επιτοκιο θα ξεφυγει απο τον στοχο που αυτη εχει θεσει -Αν το διατραπεζικο συστημα εχει ελλειμα ως προς το απαιτουμενο ποσο reserve balances το επιτοκιο θα φυγει πανω απο τον στοχο γιατι ολες οι τραπεζες θα κανουν bid σε ολο και ψηλοτερες τιμες για να αποκτησουν τα ποσα. Εαν απο την αλλη το συστημα εχει πλεονασμα τοτε το επιτοκιο θα τινει στο μηδεν διοτι οι τραπεζες θα προσπαθησουν να τα ξεφορτωθουν (διοτι δεν αποφερουν κερδη). Συνεπαγεται οτι μια ΚΤ που θελει να διατηρει το επιτοκιο παντα στο στοχο που το εχει θεσει πρεπει να καλυπτει πληρως τη ζητηση για ελαχιστα αποθεματικα και ταυτοχρονα να εξαλειφει την πλεοναζουσα προσφορα. Αυτο ακριβως συμβαινει οταν η ΚΤ προβαινει σε αγοραπωλησιες τιτλων - Αγοραζει τιτλους με δημιουργια reserve balances / Πουλαει τιτλους καταστρεφοντας reserve balances.
- Στην περιπτωση του QE, η ΚΤ αγοραζει τιτλους περαν του υψους των ελαχιστων απαιτουμενων reserve balances. Αυτο το πλεονασμα οπως αναφερθηκε πριν πιεζει το διατραπεζικο επιτοκιο προς το 0. Μια ΚΤ που θελει το επιτοκιο στο 0 δεν κανει καμια αλλη κινηση. Μια ΚΤ που θελει το επιτοκιο πανω απο το 0 πληρωνει επιτοκιο στο πλεοναζον ποσο (interest on excess reserves) ισο με το επιτοκιο στοχο της.
- Η αποψη οτι μια ΚΤ που αγοραζει ενα ομολογο στο QE κανει τον πωλητη πλουσιοτερο ισοδυναμει με το να γινομαι εγω πλουσιοτερος επειδη μετετρεψα την προθεσμιακη μου καταθεση σε οψεως.
- Η αποψη οτι το QE δημιουργει πληθωριστικες πιεσεις στηριζεται στην ιδεα οτι "περισσοτερο χρημα κυνηγαει την ιδια ποσοτητα αγαθων/υπηρεσιων". Γινεται λοιπον η ανεδαφικη υποθεση οτι καποιοι που πριν ειχαν ομολογα τωρα εχουν ρευστο και θα το ξοδεψουν σαν τρελλοι και παραλληλα αγνοειται οτι γεγονος οτι ο πωλητης δεν γινεται πλουσιοτερος (δεν αλλαζει η καθαρη του θεση), απλως αλλαζει η συσταση των στοιχειων ενεργητικου. Ταυτοχρονα αγνοειται το γεγονος οτι αποσυρεται απο την οικονομια ενας τοκοφορος τιτλος και αντικαθισταται ειτε με εναν πληρως μη τοκοφορο τιτλο ειτε με εναν τιτλο που πληρωνει πολυ μικροτερο επιτοκιο (interest on excess reserves) σε σχεση με τον τιτλο που αποσυρθηκε.Δεδομενης αυτης της πραγματικοτητας αγνοουνται εντελως οι ΑΠΟπληθωριστηκες πιεσεις που δημιουργουνται.
3/2 (Τελικα βγηκαν 3 οι δοσεις)
- Μια αλλη αποψη ειναι οτι αυτη η ρευστοτητα που κατεκλυσε τις τραπεζες θα οδηγησει σε κατακορυφη αυξηση του δανεισμου αρα παλι πληθωρισμος. Θυμιζω οτι οι τραπεζες δεν περιοριζονται απο τα reserve balances στο να αυξησουν την δανειοδοτηση τους καθοτι η ΚΤ ετσι κι αλλιως πρεπει να παρεχει τα απαιτουμενα ποσα εαν θελει να διατηρει τον στοχο του επιτοκιου. Η δανειοδοτικη ικανοτητα των τραπεζων πριν και μετα το QE παραμενει ιδια. Ο μονος περιορισμος ειναι οι κεφαλαιακοι περιορισμοι της Βασιλειας.
- Ο μονος τροπος για να εγινε καποιος πλουσιοτερος απο πριν μεσω του QE ειναι μεσω κεφαλαιακων κερδων. Σε αυτη την περιπτωση δεν μπορεις να ξερεις ποιος κερδισε και ποιος εχασε. Απο πουθενα δεν προκυπτει οτι ολοι οσοι πουλησαν στην ΚΤ κατα τη διαρκεια των QE εγραψαν κεφαλαιακα κερδη. Ταυτοχρονα υπαρχει παντα η πιθανοτητα να υπαρξουν κεφαλαιακες ζημιες οταν και αν ακολουθηθει η αντιστροφη διαδικασια για να απορροφηθει η ρευστοτητα.
- Κατοχοι κρατικων αμολογων (η αλλων τιτλων) σε αγορες με τεραστια ρευστοτητα μπορουσαν το ιδιο ευκολα να πουλησουν τα ομολογα τους και πριν αν το ηθελαν.
- Υπαρχει η περιπτωση οι ΚΤ να αγορασαν σκουπιδια για να "καθαρισουν" τους ισολογισμους των τραπεζων. Προσωπικα δεν εχω ψαξει την ποιοτητα των τιτλων που αγοραστικαν, παρολα αυτα δεν ακουσα και για καποια ΚΤ που εγραψε ζημιες γιατι τα σκουπιδια που αγορασε εσκασαν στα χερια της.
Με δεδομενα τα παραπανω αδυνατω να δω τον υπερπληθωρισμο που ερχεται αλλα παραλληλα τονιζω και συμφωνω μαζι σου ως προς τα 2 μετρα και 2 σταθμα της ΕΚΤ.
Φίλε Crossover, ήσουν κατατοπιστικότατος όσον αφορά τα τεχνο... τραπεζικά και εγώ τουλάχιστον σ' ευχαριστώ.
Θα συμφωνήσω μαζί σου στο τελικό συμπέρασμα με μάρτυρα τον Ντράγκι που προσπαθεί ξανά και ξανά να ανεβάσει λιγουλάάάκι τον πληθωρισμό της ε/ζ με το QE του, μπας και δει κανα 0,01% ανάπτυξη και δεν λέει να τα καταφέρει (Τράπεζες δάνεια γιόκ). Εδώ θα ήθελα επίσης να προσθέσω οτι, όσον αφορά τις Τράπεζες, σκοπός πλέον δεν είναι απαραίτητα το κέρδος αυτό καθ' αυτό αλλά η ασφάλεια. Εσύ τι λες, η DB για παράδειγμα δεν θα προτιμουσε 0 κέρδος (ή και να πληρώσει και κάτι βρε αδερφέ) και ξεφόρτωμα των τοξικών της με κατιτίς πιό ... σταθερό; Επίσης, πρέπει να τονίσουμε ότι αλλιώς λειτούργησε το QE στις ΗΠΑ και αλλιώς λειτουργεί στας εξωτικάς ευρώπας, λόγω διαφοράς του στησίματος των οικονομιών τους (δημόσιος, ιδιωτικός τομέας). Αλλά κι εκεί μεγάλο καλό δεν είδανε, κι αυτό κάτι έχει να πει για το επίπεδο ανασφάλειας. Το χρήμα έχει γίνει ακριβό και συσσωρεύεται ή επενδύεται σε άσχετα προς την βελτίωση της πραγματικής οικονομίας αγαθά. Το QE δεν παύει να είναι χρήμα που, εκ της φύσης του, κανείς δεν θα ζητήσει πίσω. Άρα, κάλιο 10 και στο χέρι ...
@Aνωνυμος 1:33
Μα, φυσικα. Ο λογος που δεν βλεπουμε αυξηση δανειων ειναι οτι απο τη μια οι τραπεζες ειναι απροθυμες να δανεισουν περαν περιπτωσεων ιδιαιτερα χαμηλου ρισκου, απο την αλλη υπαρχουν πιεσεις απομοχλευσης και δεν υπαρχει προθυμια ουτε εκ μερους των δανειζομενων. Το κοστος κεφαλαιου, πιο συγκεκριμενα η μειωση του, ειναι μονο μια εκ των απαιτουμενων παραμετρων, για να στηριχτει η οικονομικη δραστηριοτητα. Αλλα ταυτοχρονα ειναι και η μοναδικη παραμετρος που μπορει να επιρεασει η νομισματικη πολιτικη. Γι' αυτο και το QE η και οποιοδηποτε αλλο μετρο νομισματικης πολιτικης εχει πρακτικα αποτυχει.
Η ζητηση ειναι αυτο που βρισκεται σε ελλειψη και οσο δεν υπαρχει αυτη το κοστος κεφαλαιου δεν εχει μεγαλη σημασια. Ταυτοχρονα αυτη μπορει να τονωθει μονο με δημοσιονομικα μετρα, πρακατικα με ελλειματα. Η διαφορα ΗΠΑ και ΕΕ εντοπιζεται κυριως σε αυτο. Ναι μεν ουτε οι ΗΠΑ εφαρμοσαν ουσιαστικη επεκτατικη δημ/κη πολιτικη αλλα δεν ειχαν και ιδιαιτερη πρεμουρα (και ορθως) να μαζεψουν το ελλειμα.
Μολις διαβασα το παρακατω αρθρο. Σχετικοτατο με το ζητημα που συζηταμε:
http://bilbo.economicoutlook.net/blog/?p=33813
Καπως ετσι μας βλεπει οποιοσδηποτε νοημων τριτος. (Αυστραλος ειναι ο ανθρωπος).
Δημοσίευση σχολίου