Πνευματικά δικαιώματα δεν υπάρχουν. Οι ιδέες πρέπει να κυκλοφορούν ελεύθερα. Άρα...
... η αντιγραφή όχι απλώς επιτρέπεται αλλά είναι και επιθυμητή, ακόμη και χωρίς αναφορά της πηγής!

Η γλώσσα κόκκαλα τσακίζει

- "Ο λόγος που μ' άφησες έξω από την υπόθεση", είπε ήσυχα, "ήταν ότι νόμισες πως η αστυνομία δεν θα πίστευε ότι σκέτη περιέργεια μ' έσπρωξε να κατέβω εκεί κάτω χτες το βράδυ. Θα υποψιάζονταν ίσως ότι είχα κάποιον ύποπτο λόγο και θα με σφυροκοπούσαν μέχρι να σπάσω".
- "Πώς ξέρεις αν δεν σκέφτηκα το ίδιο πράγμα;"
- "Οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί άνθρωποι", είπε ξεκάρφωτα.
- "Έχω ακούσει ότι σαν τέτοιοι ξεκινάνε".

[Ραίημοντ Τσάντλερ, "Αντίο, γλυκειά μου", εκδόσεις Λυχνάρι, 1990 (σελ.: 54)]

24 Μαΐου 2017

Δάνεια, χρέη και παζάρια

Χτες κάναμε λόγο για την ακύρωση δανείων και χρεών που αποφάσισε η σοβιετική κυβέρνηση. Ειδικά για την Ελλάδα, η απόφαση αυτή ήρθε "λουκούμι" εκείνη την χρονική στιγμή. Χάρη στον μεγαλοϊδεατισμό μας, τις Κόκκινες Μηλιές και τα λοιπά εθνικιστικά όνειρα, η χώρα είχε εμπλακεί σε κάμποσους πολέμους, οι οποίοι την είχαν καταστρέψει οικονομικά. Δεν ήταν μόνο η πτώχευση του 1893 και ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος, που είχε καθήσει στον σβέρκο μας από τα τέλη του προηγούμενου αιώνα. Ήταν και το ξεμάτωμα από τους βαλκανικούς πολέμους αλλά και το κόστος τής εξόδου μας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό τής Αντάντ.

Για να ανταποκριθεί στις δαπάνες των βαλκανικών πολέμων αλλά και για να μπορεί να ασφαλίσει τις περιοχές που καταλαμβάνονταν από τον στρατό, η ελληνική κυβέρνηση κατέφυγε και πάλι στον εξωτερικό δανεισμό. Αποκορύφωμα ήταν το δάνειο των 500.000.000 φράγκων, που συμφωνήθηκε με τους άγγλους και τους γάλλους τραπεζίτες το 1912. Προλάβαμε και πήραμε τα μισά. Πριν πάρουμε και τα υπόλοιπα, ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος. Τελικά, τα δάνεια της περιόδου 1912-1913 ρυθμίστηκαν και αναχρηματοδοτήθηκαν με νέο δάνειο το 1918. Συνολικά, κατά την περίοδο 1912-1918 πήραμε δάνεια 1.115.000.000 δρχ., είτε με την μορφή κανονικών δανείων είτε με την μορφή πολεμικών πιστώσεων. Μόνο που οι συνολικές πολεμικές δαπάνες τής ίδιας περιόδου υπολογίζονται σε 1.982.896.650 δρχ. και, μάλιστα, χωρίς να υπολογίσουμε τα παρελκόμενα κόστη.


Η "Μεγάλη Ελλάδα", όπως την ονειρευόταν ο ελληνικός μεγαλοϊδεατισμός. Προσοχή στην ένθετη Κύπρο.
Ο Πόντος έμεινε εκτός χάρτη μάλλον επειδή εκείνη την εποχή κάποιοι τον ονειρεύονταν ως ανεξάρτητο κράτος.

Αν, δίπλα στα ληστρικά δάνεια, υπολογίσουμε τις τεράστιες καταστροφές που υπέστη η χώρα λόγω της εμπλοκής στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και προσθέσουμε το τεράστιο κόστος της τυχοδιωκτικής μικρασιατικής εκστρατείας, δεν χρειάζεται να αναφέρουμε αριθμούς για να αντιληφθούμε την τραγική κατάσταση στην οποία βρέθηκε η χώρα μας, αν και ανήκε στην πλευρά των νικητών τού μεγάλου πολέμου. Η κυβέρνηση υπολόγισε ότι η Ελλάδα είχε υποστεί ζημιές 1.126.500.000 δρχ. από τις συμμαχικές επιχειρήσεις, πριν ακόμη βγει στον πόλεμο. Γι' αυτό το ποσό, η χώρα μας έπρεπε να αποζημιωθεί από τους συμμάχους. Όμως, εκείνοι το φόρτωσαν στους ηττημένους.

Εδώ τα πράγματα έμπλεξαν. Εκτός από αυτά τα λεφτά, οι ηττημένοι έπρεπε να πληρώσουν αποζημιώσεις και για τις ζημιές που είχαν προκαλέσει εκείνοι. Η κυβέρνηση έκανε καινούργιους υπολογισμούς και προσδιόρισε την συνολική της απαίτηση για πολεμικές αποζημιώσεις στο δυσθεώρητο ποσό των 4.922.788.736 χρυσών φράγκων. Οι σύμμαχοι απέρριψαν τις ελληνικές αξιώσεις ως υπερβολικές και μας επιδίκασαν μόλις 820.000.000 χρυσά φράγκα. Τα 528.000.000 ήταν υποχρεωμένη να μας τα πληρώσει η Γερμανία και τα 292.000.000 η Βουλγαρία. Το πρόβλημα ήταν ποιον θα πρωτοπλήρωναν αυτές οι δυο κατεστραμμένες από τον πόλεμο χώρες. Από την στιγμή που στην ουρά στέκονταν η Γαλλία, η Αγγλία και η Ιταλία, η Ελλάδα θα πήγαινε κατ' ανάγκην πίσω.

Στο μεταξύ, ο Βενιζέλος έκανε άλλο ένα μεγάλο λάθος, ίσως το μεγαλύτερό του. Υπολογίζοντας ότι θα εισέπραττε σύντομα τις αποζημιώσεις που ζητούσε, αποφάσισε να κυνηγήσει τον Κεμάλ και τις δυνάμεις του εκτός ορίων της ελληνικής δικαιοδοσίας, με στόχο κατ' αρχή να παγιώσει την ελληνική κυριαρχία σε ολόκληρη την περιοχή τού Αϊδινίου και στην συνέχεια να την επεκτείνει ακόμη πιο πέρα. Το κακό ήταν ότι οι αγορές έβλεπαν αυτό που δεν έβλεπε ο "κορυφαίος έλληνας πολιτικός τού 20ου αιώνα", δηλαδή ότι οι διαπραγματεύσεις για τις αποζημιώσεις θα τραβήξουν σε μάκρος και ότι το ποσό που τελικά θα καταβαλλόταν θα ήταν πολύ μικρότερο από το ζητούμενο. Έτσι, οι χρηματαγορές ξαναέκλεισαν για την Ελλάδα, η δραχμή άρχισε να χάνει ραγδαία την αξία της και σε σύντομο χρόνο ο Βενιζέλος βρέθηκε οικονομικά κρεμασμένος.

Στα πλαίσια ενός ιστολογικού σημειώματος δεν μπορούμε να επεκταθούμε σε λεπτομέρειες για την οικονομική κατάσταση στην οποία βρέθηκε ο τόπος εκείνη την περίοδο. Για την ώρα, αρκεί να σημειώσουμε δυο σημαντικά στοιχεία. Πρώτον, ο διακανονισμός των πολεμικών αποζημιώσεων του Α' Παγκοσμίου Πολέμου ολοκληρώθηκε με μεγάλη καθυστέρηση το 1927, ακριβώς όπως είχαν προβλέψει οι αγορές και όπως δεν μπόρεσε να προβλέψει ο Βενιζέλος. Δεύτερον, το μέσο ημερήσιο κόστος τής συνολικής εμπλοκής τής χώρας στην Μικρά Ασία, από το 1919 ως το 1923, έφτασε τα 5,5 εκατ. δραχμές. Σχεδόν δυο δισεκατομμύρια ετησίως ενώ η χώρα είχε ήδη ξεματώσει πολεμώντας αδιάκοπα από το 1912...

Πριν κλείσουμε, αξίζει να αντιπαραβάλλουμε την ενέργεια των μπολσεβίκων να διαγράψουν δάνεια και χρέη στην προσπάθεια των γάλλων και τα δανεικά που μας είχαν δώσει κατά την περίοδο των βαλκανικών πολέμων να εξασφαλίσουν αλλά και τις οφειλές τους απέναντί μας να μειώσουν. Η Γαλλία είχε συνολικές απαιτήσεις από εμάς 704,6 εκατ. φράγκα (μαζί με κάτι δανεικά που μας έδωσε για να πάρουμε μέρος στην εκστρατεία τής Κριμαίας και κάτι όπλα που αγοράσαμε μετά τον πόλεμο και εν όψει Μικράς Ασίας). Από την άλλη, εμείς αξιώναμε κάπου 400 εκατομμύρια πολεμικές δαπάνες κατά τον Α' Παγκόσμιο και περίπου 660 εκατομμύρια ως αναλογία των γάλλων για τις ζημιές που πάθαμε από τους συμμάχους κατά τον πόλεμο. Δηλαδή, είχαμε μια καθαρή απαίτηση από τους γάλλους γύρω στα 350 εκατομμύρια.

Με αυτά τα δεδομένα, ο Καφαντάρης με τον Μαντζαβίνο και τον Τσουδερό (τότε υποδιοικητής τής Εθνικής Τράπεζας) πήγαν αεράτοι στις διαπραγματεύσεις τού 1927 αλλά έπεσαν σε τοίχο. Οι γάλλοι απαίτησαν να τους κάνουμε την ίδια έκπτωση που είχαμε κάνει στους άγγλους (ναι, κάναμε και τέτοια!), οπότε τα 660 έπεσαν στα 139. Κι επειδή ακόμη κι αυτά φάνηκαν πολλά, τα παζάρια συνεχίστηκαν ώσπου κλείσαμε στα 68,4 εκατομμύρια. Σχεδόν 600 εκατομμύρια κάτω. Άρα, εκεί που πηγαίναμε καβάλα 350 εκατομμύρια, βρεθήκαμε να χρωστάμε και 250. Τουλάχιστον, μας έκαναν την ευκολία να τα ξοφλήσουμε με δόσεις, μέχρι το 1990...

Ο Γεώργιος Καφαντάρης ανάμεσα στον Αλέξανδρο Παπαναστασίου και τον Ελευθέριο Βενιζέλο.

Ας βάλουμε και το κερασάκι στην ιστορία. Είπαμε πριν λίγο ότι ο τελικός διακανονισμός των πολεμικών αποζημιώσεων (ή επανορθώσεων, αν προτιμάτε τον όρο) ολοκληρώθηκε το 1927. Στο μεταξύ, τα 820 εκατομμύρια φράγκα τού 1918 είχαν πέσει στα 717, μετά τους "επανυπολογισμούς" των συμμάχων. Εννοείται ότι αυτές οι αποζημιώσεις δεν θα εισπράττονταν τοις μετρητοίς αλλά σε βάθος μιας εικοσαετίας. Αφού θυμηθούμε ότι η παγκόσμια οικονομία κατέρρευσε το 1929 και ότι στις 30 Ιανουαρίου 1933 ο Χίτλερ έγινε καγκελλάριος της Γερμανίας κι έπαψε να πληρώνει τους πάντες, μπορούμε να καταλάβουμε γιατί δεν καταφέραμε τελικά να μαζέψουμε ούτε το 5% αυτού του ποσού.


---------------------------------------------
Σημείωση: Τα παρατιθέμενα στοιχεία αντλήθηκαν από τον ΙΕ' τόμο τής "Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους" της Εκδοτικής Αθηνών.

12 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

τον Ελευθέριο Βενιζέλο.

Ανώνυμος είπε...

Εξαιρετικές οι αναρτήσεις με το θέμα που άνοιξες. Φαίνεται πεντακάθαρα ο Τυχοδιωκτικός Εγκληματικός ρόλος της Αστικής Τάξης σε βάρος του λαού και των υπόλοιπων Εθνοτήτων σε Μακεδονία Θράκη Μικρά Ασία μαζί με τους Μεγάλους Ιμπεριαλιστές και τους Ενδιάμεσους των Βαλκανίων. Θα μου πει βέβαια κάποιος για την Γενοκτονία των Αρμενίων το 1915 και των ποντίων το 1920 22. Θα του απαντήσω οτι λέει την μισή αλήθεια. Ας μας πει την σύνθεση των πληθυσμών σε ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΡΑΚΗ το 1911.... και θα έχει και την άλλη μισή αλήθεια. Οσο για την ....εξαρτημένη..... αστική τάξη και τα προτεκτοράτα...... τι να πω.... Δάκρυα τρέχουν απο τα μάτια μου για την Φουκαριάρα την αστική τάξη. Μιλάμε για μεγάλο δράμα.. ΟΥΦΦΦΦΦΦΦΦΦΦΦΦΦ............. ΠΑΝΓΙΩΤΗΣ

teddygr είπε...

@ Ανώνυμος

Φυσικά! Μόνο που το λάθος ήταν εσκεμμένο. Δυστυχώς, έχασα το στοίχημα με τον συνάδελφο. Είχα ποντάρει στο ότι θα εντοπίζατε το λάθος μέσα σε 15 λεπτά αλλά χρειάστηκε σχεδόν μισή ώρα.

Ανώνυμος είπε...

Θοδωρή απο ότι βλέπω στον χάρτι τα σύνορα με την Αλβανία είναι βορειότερα απο σήμερα. Απορώ πάντως πως δεν ζήτησαν και την Παλαιστίνη.... Πως τους ξέφυγε... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Makinen είπε...

Δάσκαλε,
Έχω τη γνώμη, πως η εμπλοκή μας στη μικρασιατική περιπέτεια δε συνέβη το ...1929!

Πολύ ενδιαφέρον θέμα, που έχει κ πολλές προεκτάσεις, γιατί η καθεστυκία ιστοριογραφία ξεκινά κ σταματά μόνο στις "ηρωικές" μας σελίδες στα πεδία των μαχών...

Σεχταρ ο Τρομερός είπε...

Προσέχτε, η σημασία καμιά φορά βρίσκεται και στις λεπτομέρειες: Στον "Χάρτη της Μεγάλης Ελλάδας" (τρομάρα της) δείχνεται μεν η Κύπρος, όπως και η Ρόδος, αλλά ...άχρωμες! Ενώ τα διπλανά της Ρόδου Δωδεκανήσια είναι κοκκινισμένα.
Είναι γνωστό, πως ο "εθνάρχης" είχε δωρίσει τελικά όλα τα Δωδεκάνησα στον Μουσολίνι το '27. Φαίνεται, πως όταν τυπώθηκε ο χάρτης δεν είχαν καταλήξει ακόμη τα παζάρια.
Για την Κύπρο, ούτε λόγος - ποιός ιμπεριαλιστάκος τόλμαγε τότε να αμφισβητήσει τον Βρεταννικό Λέοντα!
Για την Ιστορία, οι "σύμμαχοι" μεταπολεμικά δε μας δίνανε τα Δωδεκάνησα, που τάθελαν οι Τούρκοι, κι ας μην είχαν οι τελευταίοι, όχι απλά πολεμήσει, αλλά τήρησαν και ευμενή προς τους Ναζί ουδετερότητα στον Β'ΠΠ. Κρύβονταν πίσω από τον ...Στάλιν(!), που όμως τους άδειασε τελικά, με την επιστολή του, νομίζω το '48, που γνωστοποιούσε την συναίνεσή του να αποδοθούν τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις αρχές της Αυτοδιάθεσης των Λαών.
Με λίγα λόγια οι Δωδεκανησιώτες γλυτώσανε από τον τούρκικο σωβινισμό χάρη στον Στάλιν!
Θα ρωτήσεις, ανάψανε οι δεξιοί ροδίτες κανά κερί στον Στάλιν γι αυτό;
Μπα! Χεστήκανε!

Ανώνυμος είπε...

Από μικρά μας μαθαίνουν πόσο γαμάτος ήταν ο Βενιζέλος, ζούμε με τουλάχιστον 2 δρόμους - πλατείες κλπ. με το όνομα του σε απόσταση 10χλμ. ο καθένας, ενώ εθνάρχη τον ανεβάζουν και τον κατεβάζουν κάθε φορά που τον αναφέρουν! Λογικό είναι να νομίζουμε όλοι ότι έκανε παπάδες...
Μετά όμως διαβάζουμε πραγματική ιστορία και όχι αγιογραφίες, και η αλήθεια μας σκάει κουτουλιά στη μύτη από το μισό μέτρο.
Ένας (ακόμα) αστός πολιτικός που δούλεψε με τον καλύτερο τρόπο για την αστική τάξη.

Κώστας

Ανώνυμος είπε...

Με το τελειωμα του ΑΠΠ ηρθε η ωρα για να λυθει το λεγομενο ανατολικο ζητημα. Μεχρι τοτε αγγλια και ρωσια ανταγωνιζονταν ποιος θα αρπαξει τα εδαφη της οθωμανικης αυτοκρατοριας. Η επανασταση στη ρωσια ελυσε τα χερια των αγγλων. Χρησιμοποιησαν ελληνες και αραβες. Ηξεραν πως να στρεφουν τους ιθαγενεις τον ενα εναντιον του αλλου. Στο τελος εφτιαξαν μια ντουζινα αραβικα προτεκτορατα που τα μοιραστηκαν με τους γαλλους συμαχους, και εδωσαν και καποια δωρακια στους ελληνες. Παντα ομως φροντιζοντας να μη δυναμωσουν κιολας σε βαθμο να τους δημιουργουν προβλημα ελεγχου τους. Ετσι αφου χρησιμοποιησαν τους ελληνες τους εγκατελειψαν στη τυχη τους με τα γνωστα αποτελεσματα.

Ανωνυμος

Ανώνυμος είπε...

Σεχτάρ. Να συμπληρώσω και εγω για την Ιστορία. Το 1946 τον Φλεβάρη φτιάξαμε το Εθνικό Μέτωπο Πανδωδεκανησιακής Απελευθέρωσης το Ε.Μ.Π.Α την στιγμή που η σφαγή του λαού είχε ξεκινήσει ένα χρόνο μετά την Βάρκιζα. Και ..εμείς.... αντί να κοίταζουμε Βόρεια να κάνουμε την δουλειά μας ....κοιτάζαμε... Νότια στο πέλαγος για την ...εθνική ενότητα... Δώσανε τελικά τα Νησιά το 1947 χάρη στον ΣΤΑΛΙΝ και το ευχαριστώ ήτανε να επεκταθεί και στην περιοχή το Πογκρόμ ενάνταια στον λαό. Βέβαια αν είχαμε πάρει την Εξουσία δεν τα δίνανε τα νησιά θα τα κρατάγανε για τους Εθνικιστές. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Ανώνυμος είπε...

Τα δωδεκανησα οι αγγλοι τα προοριζαν για την τουρκια με σκοπο να την τραβηξουν να βγει απο την ουδετεροτητα εναντιον του αξονα. Παραλληλα οι αγγλοι ηθελαν να γινει αποβαση στην ελλαδα διαφωνωντας με τους αμερικανους που προτηναν την ιταλια, οπως και εγινε τελικα. Η προοπτικη να αποβιβαστουν οι αγγλοαμερικανοι στην ελλαδα ,ηταν ενας λογος παραπανω για να συμβιβαστει η ετσι κι αλλιως ανηκανη ηγεσια της αριστερας.
Ανωνυμος

Σεχταρ ο Τρομερός είπε...

Εγώ ξέρω ότι οι Αμερικανοί ήθελαν να προχωρήσει η απόβαση στη Νορμανδία, που τελικά έγινε το '44, ενώ οι Αγγλοι επέμεναν για την Ιταλία, πράγμα, που έγινε το '43, εμφανώς υπό το κράτος των εντυπώσεων από τις μάχες του Στάλινγκραντ και του Κουρσκ. Δεν έχω ξανακούσει για σχέδιο συμμαχικής απόβασης στην Ελλάδα.
Η επιθυμία των Αγγλων να δώσουν τα Δωδεκάνησα στην Τουρκία είναι απόλυτα συμβατή με την αγγλική πολιτική, να δημιουργεί και όχι να λύνει προβλήματα, ώστε να επωφελείται από τις διενέξεις. Στην Κύπρο, αργότερα, τους έκατσε, γιατί η ελληνική αστική τάξη είχε πια ξεπεράσει τον σκόπελο του Β' Αντάρτικου, και ένοιωθε (και ήταν) αρκετά ισχυρή δια ...εθνικές προδοσίες!
Για την "ανίκανη" ηγεσία της Αριστεράς (ποιάς "Αριστεράς", για το ΚΚΕ μιλάμε, εκτός αν συμπεριλαμβάνουμε στην "Αριστερά" και τον ...Τσιριμώκο!), δεν επρόκειτο για "συμβιβασμό" η "δίπλωμα", αν αυτό εννοείς. ΄Δεν έλειψε ο ηρωϊσμός και η αυταπάρνηση από αυτή την ηγεσία. Ηταν εσφαλμένη στρατηγική του ΚΚΕ, και εσφαλμένος προσανατολισμός ενός ολόκληρου Λαού και του κινήματός του. Βέβαια, δουλειά των ηγετών δεν είναι να προσαρμόζονται στις διαθέσεις του Λαού, αλλά να τραβάνε μπροστά, αλλιώς τι σόϊ πρωτοπορία είναι;

Ανώνυμος είπε...

Το πρόβλημα βρισκότανε στο ότι το ΚΚΕ δεν είχε Στρατηγικό στόχο τον Σοσιαλισμό αλλά την ....λαοκρατία.... που σε καμμία περίπτωση δεν σημαίνει Σοσιαλισμός. Για αυτό άλλωστε έφτιαξε το ΕΑΜ σαν ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ που ΝΟΜΟΤΕΛΕΙΑΚΑ με ΣΜΑ ΛΙΒΑΝΟ ΚΑΖΕΡΤΑ δεν πήρε την Εξουσία τον ΟΚΤΩΒΡΗ ΤΟΥ 1944. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μόνο με Στρατηγικό στόχο τον Σοσιαλισμό αρα ΕΑΜ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ που χωρίς ΣΜΑ ΛΙΒΑΝΟ ΚΑΖΕΡΤΑ θα έπαιρνε την εξουσία τον ΟΚΤΩΒΡΗ ΤΟΥ 1944. Το ίδιο ισχύει για όπου δεν πέρασε ο Κόκκινος Στρατός λόγω της επικράτησης του ΟΠΟΡΤΟΥΝΙΣΜΟΥ το 1935 στην Κ.Δ με τους Μπολσεβίκους Μειοψηφία απο ΣΟΣΙΑΛΦΑΣΙΣΜΟΣ σε Πολιτικά Μέτωπα που καταστρέψανε τα πάντα λόγω Ευρωκομμουνισμού με την διάλυση της το 1943..... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ