Η τραπεζική για αρχαρίους (1)

Αν κάνετε μια δημοσκόπηση με το ερώτημα "κατά την γνώμη σας, ποιος ευθύνεται για τα δεινά που περνάμε ως τόπος εδώ και μια δεκαετία;", είμαι σίγουρος ότι θα ξεχωρίσουν δυο κατηγορίες απαντήσεων. Όσοι από τους ερωτώμενους έχουν ως κύρια πηγή ενημέρωσής τους την τηλεόραση και τις κυριακάτικες εφημερίδες, είναι φυσικό να διαθέτουν κριτική σκέψη επιπέδου καφενείου, οπότε θα σας πουν για σπάταλο κράτος, για υπερδανεισμό και υπερκατανάλωση και άλλα παρόμοια, χωρίς ενδεχομένως να αντιλαμβάνονται ότι αυτή η άποψη δικαιώνει λίγο-πολύ το περίφημο "όλοι μαζί τα φάγαμε". Οι περισσότερο "ψαγμένοι" θα καταδείξουν ως βασικό υπεύθυνο τις τράπεζες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα γενικώτερα, το οποίο γεννά τις διάφορες "φούσκες" και ευνοεί την διόγκωσή τους. Βεβαίως, αν το δείγμα σας είναι αρκούντως ευρύ, θα ακούσετε και άλλες απόψεις, οι οποίες θα εξικνούνται από τα όρια της συνωμοσίας (π.χ.: νέα τάξη πραγμάτων, τέταρτο ράιχ κλπ) έως την θεωρητική καρδιά τού προβλήματος (π.χ.: οι κρίσεις είναι περιοδικό φαινόμενο σύμφυτο με τον καπιταλισμό κλπ).

Αν, όμως, αλλάζατε το δημοσκοπικό ερώτημα και το κάνατε "κατά την γνώμη σας, ευθύνονται οι τράπεζες για τα δεινά που περνάμε ως τόπος εδώ και μια δεκαετία;", θα στοιχημάτιζα ότι οι αρνητικές απαντήσεις θα έτειναν στο μηδέν. Το ανησυχητικό σ' αυτή την διαπίστωση δεν είναι η θέση αυτή καθ' εαυτήν (με την οποία, άλλωστε, συμφωνεί και ο γράφων) αλλά η άνεση με την οποία ρίχνουν στο τραπεζικό σύστημα τον λίθο τού αναθέματος ακόμη και εκείνοι που έχουν ελάχιστη ή και ανύπαρκτη γνώση για τον τρόπο λειτουργίας αυτού του συστήματος. Σκέφτηκα, λοιπόν, να ρίξουμε μαζί μια εμπεριστατωμένη ματιά στον θαυμαστό κόσμο των τραπεζών, ώστε οι απόψεις που διατυπώνουμε να είναι τεκμηριωμένες και να δομούνται μετά λόγου γνώσεως.

"Τι είναι η ληστεία μιας τράπεζας μπροστά στην ίδρυση μιας τράπεζας;" αναρωτιέται ευφυέστατα ο Μπέρτολντ Μπρεχτ στην τελευταία σκηνή τής "Όπερας της Πεντάρας". Κι είναι αυτός ο μπρεχτικός λόγος που μου έδωσε την ιδέα να ρίξουμε την ματιά μας από μέσα, ως πρωταγωνιστές και όχι ως παρατηρητές. Ελάτε, λοιπόν, να ιδρύσουμε μαζί μια τράπεζα! Μη φοβάστε, θα πάμε βήμα-βήμα και θα τα καταφέρουμε! Όλα όσα πρέπει να κάνουμε, βρίσκονται καταγεγραμμένα στον Ν.3601/2007 (ΦΕΚ Α' 178/1-8-2007).

Πρώτη μας δουλειά είναι να φτιάξουμε μια ανώνυμη εταιρεία ή έναν πιστωτικό συνεταιρισμό. Όποια από τις δυο αυτές μορφές κι αν επιλέξουμε (άλλη δεν επιτρέπεται), η εταιρεία μας πρέπει να έχει αρχικό κεφάλαιο 18.000.000 ευρώ. Σας φαίνονται λίγα ή πολλά; Μεταξύ μας, για μπακάλικο είναι πολλά αλλά για τράπεζα είναι τρίχες. Κι όμως, ο ίδιος νόμος προβλέπει ότι αυτό το όριο μπορεί να αναπροσαρμοστεί με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, σε ποσό όχι μικρότερο των 5.000.000 ευρώ. Δηλαδή, αν βρούμε τα κατάλληλα σχοινιά και τραβήξουμε τις κατάλληλες άκρες, μπορούμε να στήσουμε την τράπεζά μας με πέντε εκατομμυριάκια μόνο. Πάνω-κάτω, δηλαδή, όσο κάνει η βίλλα τού Γιάννου Παπαντωνίου στην Σύρο.

Αν και τα πέντε εκατομμύρια σας φαίνονται πολλά, σας διαβεβαιώνω ότι μαζεύονται εύκολα. Αυτό το ιστολόγιο έχει πάνω από πέντε χιλιάδες αναγνώστες. Από ένα χιλιαρικάκι ο καθένας να βάλουμε... νάτο το κεφάλαιο. Αφήστε δε που η Τράπεζα της Ελλάδος έχει δικαίωμα να μας δώσει έγκριση ώστε ένα μέρος του κεφαλαίου να μη το έχουμε σε μετρητά. Οπότε, όποιος δε μπορεί να συνεισφέρει ζεστό ολόκληρο το χιλιάρικο, μπορεί να τσοντάρει και ένα γραφείο, μια καρέκλα, ένα τηλέφωνο, ένα σκαμπό ή ό,τι άλλο μπορεί. Σας το είπα, τα λεφτά δεν είναι πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι αλλού.

Το πρόβλημα είναι ότι η Τράπεζα της Ελλάδος μπορεί να μη μας δώσει άδεια αν κρίνει ότι οι υπεύθυνοι για την λειτουργία τής τράπεζάς μας και τα λοιπά μέλη τού διοικητικού μας συμβουλίου "δεν διαθέτουν την απαιτούμενη για την αποτελεσματική άσκηση των καθηκόντων τους κατάρτιση και εμπειρία, όπως η εμπειρία αυτή  προκύπτει από προϋπηρεσία τους σε θέσεις ανάλογης ευθύνης, κατά προτίμηση σε πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα". Για να σας το κάνω λιανά, εμείς δεν μπορούμε να φτιάξουμε τράπεζα, όσο καλά παιδιά κι αν είμαστε, όσα λεφτά κι αν έχουμε και όση καλή διάθεση κι αν διαθέτουμε, επειδή είμαστε άσχετοι με τα τραπεζικά πράγματα. Πρέπει να προσλάβουμε δύο τουλάχιστον καταξιωμένους τραπεζίτες, με βιογραφικά αρκετά βαρειά ώστε να συγκινήσουν την Τράπεζα της Ελλάδος.

Σωστό ακούγεται όλο αυτό, θα μου πείτε. Δεν διαφωνώ. Δεν μπορεί ο κάθε βλάχος που κερδίζει το Τζόκερ να γίνει τραπεζίτης σε μια νύχτα. Μπορείτε να μου πείτε, όμως, πού θα βρούμε αυτά τα δυο άτομα; Όσοι έχουν προσόντα για να κουμαντάρουν μια τράπεζα, δεν στέκονται στις ουρές τού ΟΑΕΔ. Έχουν γερά συμβόλαια με κάποια άλλη τράπεζα, τα οποία πρέπει να σπάσουμε. Κι ας πούμε ότι εμείς είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε όσο-όσο για να κλείσουμε δυο καλές μεταγραφές. Έχετε την εντύπωση ότι οι άλλες τράπεζες θα δουν με καλό μάτι όλο αυτό και θα μας δώσουν την ευχή τους ή θα μας βάλουν όσα εμπόδια μπορούν;

Μόνη μας ελπίδα είναι να πάμε με το καλό, ψάχνοντας και πάλι τις κατάλληλες άκρες των σχοινιών που θα τραβήξουμε. Όλο και κάποιος δυσαρεστημένος τραπεζίτης θα υπάρχει, όλο και για κάποιον θα κυκλοφορούν κακοί ψίθυροι και η τράπεζά του θα θέλει να τον ξεφορτωθεί, όλο και κάποια τραπεζική "δευτεράντζα" με υψηλές γνωριμίες θα υπάρχει. Η τελευταία περίπτωση, μάλιστα, είναι πολύ ελκυστική, αφού με δυο τέτοιες "δευτεράντζες" και την δουλειά μας κάνουμε και επαφή με τις υψηλές τους γνωριμίες επιτυγχάνουμε.

Στο σημείο αυτό επιβάλλεται να κάνουμε μια στάση για να καθησυχάσω όσους από σας ανησυχούν για την πορεία μιας τράπεζας που έχει στο πηδάλιο δυο τραπεζίτες β' διαλογής. Να σας θυμίσω ότι κάποιος πρώην πρωθυπουργός μας έφτασε να γίνει μέχρι και υποδιοικητής της ΕΚΤ αν και είχε σπουδάσει φυσική και κάποιος άλλος υποψήφιος για πρωθυπουργός έγινε διευθύνων σύμβουλος επενδυτικής θυγατρικής τής Εθνικής Τράπεζας αν και είχε σπουδάσει κοινωνιολογία. Βλέπετε; Η δουλειά δεν είναι δύσκολη και μαθαίνεται εύκολα. Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.

Ως εδώ, μαζέψαμε το κεφάλαιο και λύσαμε και το πρόβλημα με την απαιτούμενη εμπειρία περί τα τραπεζικά. Είμαστε σχεδόν έτοιμοι να ξεκινήσουμε, αφού όλοι οι άλλοι περιορισμοί δεν μας απασχολούν: κανένας μας δεν διώκεται για απάτη, κανένας μας δεν έχει σχέση με άλλες τράπεζες, κανένας μας δεν έχει εταιρείες στο εξωτερικό και κανένας μας δεν μπορεί να κατηγορηθεί ότι το χιλιάρικο που έβαλε στο κεφάλαιο προέρχεται από μαύρο χρήμα. Την άδεια την έχουμε σίγουρη, οπότε... καλές μας δουλειές!

Εδώ είναι που βλέπω κάποιον δύσπιστο από σας να πετιέται και να ρωτάει τι είδους "καλές δουλειές" μπορεί να κάνει μια τράπεζα με κεφάλαιο πέντε ψωροεκατομμύρια. Επιτρέψτε μου να γελάσω αλλά με πολλή κατανόηση. Σύντομα θα αντιληφθείτε ότι μ' αυτά τα λεφτά μπορούν να γίνουν πολλές δουλειές. Πολλές και καλές δουλειές! Δείξτε λίγη υπομονή και θα καταλάβετε.

Σαββατιάτικα (233) - τα χαμογελαστά

*** Χαμογέλα ρε, τι σου ζητάνε; (Χρόνης Μίσσιος) *** Ρε σεις, θα βλέπουμε άνθρωπο με χαμόγελο και δεν θα ξέρουμε αν οφείλεται στο ότι έκανε καλό σεξ το βράδυ ή στο ότι δουλεύει σε σουπερμάρκετ. *** Πάντως, νομίζω ότι το παραχέσατε με το χαμόγελο του MyMarket. *** Δεν καταλαβαίνω γιατί είναι κακό που ένας άνθρωπος παροτρύνει τους άλλους να χαμογελούν. *** Ξεχάσατε τον Μικρούτσικο (τον χαζό, όχι τον άλλο) που διέταζε από τηλεοράσεως "χαμογελάτε, είναι μεταδοτικό"; *** Άλλωστε το MyMarket είναι ο διάδοχος του Βερόπουλου. *** Σας λέει κάτι αυτό ή έχετε ξεχάσει ότι κάποτε όλες γύριζαν σπίτι τους κεφάτες μετά από τα ψώνια τους στου Βερόπουλου; *** Το χαμόγελό σου χρώμα στη ζωή μου, στο χαμόγελό σου μοιάζουν όλα αληθινά. (Μάνος Πυροβολάκης) *** Εσείς, ας πούμε, δεν γελάτε όταν ψωνίζετε στο σουπερμάρκετ; *** Βλέπετε 14 ευρώ το κασέρι ή 6,5 ευρώ τα 200 γραμμάρια πολτό σκόρδου και δεν ξεκαρδίζεστε από τα γέλια; *** Γελάνε οι πελάτες, χαμογελάνε οι εργαζόμενοι... *** Είμαστε μια ωραία ατμόσφαιρα είμαστε! *** Όχι, μια χαρά τα είπε η διευθύντρια στο προσωπικό, που δεν καταλαβαίνει το συμφέρον του. *** Άσχημα είναι να έχεις και τα χαμόγελά σου και τρακό στην τσέπη κάθε μήνα; *** Τα τριακόσια και ο εφιάλτης... του μυστικού επισκέπτη. *** Τώρα γιατί την απολύσανε, δεν καταλαβαίνω. *** Σκατά μάνατζερ έχει η επιχείρηση. *** Ελπίζω ότι δεν θα πάει να στηθεί χαμογελαστή στην ουρά του ΟΑΕΔ γιατί θα φάει φατούρο που θα βάλει και στα μανίκια της. *** Πίσω από κάθε χαμόγελο υπάρχουν δόντια. (Κομφούκιος) *** Α, τώρα που το σκέφτομαι, δεν είναι πάντα καλό να χαμογελάς στον πελάτη. *** Αν δουλεύεις σε πεθαμενατζίδικο, ας πούμε, περιορίσου στο "τι είναι ο άνθρωπος" και άσε τα χαμόγελα. *** Ποιά Νάνσυ θα γυρίσει, ρε Θανάση; *** Τί είναι ρε οι γκόμενες και περιμένεις να γυρίσουν; *** Τσιγαριλίκια; *** Κάνει ο καθένας από μια τζούρα και γυρνάνε στα χέρια σου; *** Ρε μπαγάσα, αυτό που ταξιδεύεις στα σύννεφα δίχως ουσίες, πώς το καταφέρνεις; *** Τώρα που είπα για τσιγαριλίκια και γυρίσματα, να ρωτήσω αν το ΚιΔηΣο παραμένει στο ΚινΑλ; *** Α, πάλι καλά. *** Περίπτωση κι αυτός ο Γιωργάκης, ε; *** Έφυγε από το ΠαΣοΚ κι έφτιαξε το ΚιΔηΣο για να συνεργαστεί με το ΠαΣοΚ, που στο μεταξύ έστησε το ΚινΑλ για να μπορεί να συνεργαστεί με τον Γιωργάκη. *** Δεν κατάλαβα,

Αχ, άσχημο τέλος θά 'χεις, αγόρι μου...

πού βλέπετε το παράλογο; *** Μονάχα το χαμόγελό σου ένας ρόδινος κρίκος να πιαστώ. (Γιάννης Ρίτσος) *** Καλά, δεν βρίσκεται ένας μάγκας να καθαρίσει αυτό το κάθαρμα τον Μαδούρο; *** Μα να κλέβει έτσι απροκάλυπτα το χρυσάφι τής χώρας του ο αλήτης; *** Ευτυχώς που υπάρχει κι ο Ιάσονας γιατί αλλιώς δεν θα μαθαίναμε τίποτε. *** Πιπίνης: "Στελέχη από την αντιπολίτευση της Βενεζουέλας μου έλεγαν προχτές πως συνδέουν το αεροσκάφος με το πλιάτσικο που κάνει ο Μαδούρο με τον χρυσό." *** Α, από τους γκουαϊδούς τα έμαθες όλα, Ιάσονα; *** Πιπίνης: "Αυτό δεν σημαίνει ότι έφεραν στην Αθήνα χρυσό, όχι, δεν υπάρχει κάποια τέτοια ένδειξη." *** Πάλι καλά που κρατάς τα μπόσικα, Ιάσονα. *** Πιπίνης: "Για κάποιο λόγο, όμως, προφανώς και το αεροπλάνο συνδέεται με την υπόθεση του χρυσού." *** Αρχίδια κρατάς, Ιάσονα. *** Για το χαμόγελό σου τραγουδώ, γιατί μου δείχνει πως το κλάμα έχεις γνωρίσει. (Νίκος Παπάζογλου) *** Μια βδομάδα ταξίδι... Αζόρες, Ζυρίχη, Γενεύη, Εμιράτα, Αθήνα... *** Παναπεί, πήραν οι μαδούροι το χρυσάφι και βγήκαν παγανιά να βρουν πελάτη να το σκοτώσουν; *** Κι αφού φάγανε πόρτα από ελβετούς και άραβες, είπανε να δοκιμάσουν την τύχη τους και με τους έλληνες, ε; *** Είδατε φήμη ο Ριχάρδος; *** Σκάι-ενημέρωση. *** Ξέρεις τι τρως. *** Σανό. *** Αληθεύει ότι επιστρέφει το 'Τσαντήρι" του Λάκη στην τιβί; *** Λογικό το βρίσκω, για εκλογές πάμε. *** Κάποιος πρέπει να μας θυμίσει ότι το ΚουΚουΕ είναι ουρά τής ΝουΔου, άρα όσοι δεν είναι δεξιοί πρέπει να ψηφίσουν ΣυΡιζΑ. *** Μη μου πείτε σε ποιο κανάλι, αφήστε με να μαντέψω... *** Στο Όπεν του Ιβάν! *** Το βρήκα; *** Ελάτε καλέ, σιγά το πολύ μυαλό που χρειάζεται. *** Χαμογέλα, είναι το δεύτερο καλύτερο πράγμα που μπορείς να κάνεις με τα χείλια σου. (Ζόε Φρήμαν) *** Είσαστε σίγουροι ότι δεν κάνετε λάθος, ρε παιδιά; *** Ο Μπαλτάκος έχει δικό του κόμμα, δεν μπορεί να βάζει υποψήφιος με τους ΑνΕλ. *** Νομίζω έχετε μπερδέψει τους Καμμένους. *** Ο Μπαλτάκος έχει το κόμμα που έφτιαξε με τον Δημήτρη, δεν έχει ανάγκη το κόμμα τού Πάνου. *** Επιμένετε ότι εγώ κάνω λάθος; *** Όντως διέγραψε ο Δημήτρης τον Τάκη από το κόμμα που φτιάξανε μαζί; *** Μπαλτάκος, Γιωργάκης, Θεοχάρης, Τσοβόλας, Σοφοκλής Βενιζέλος... *** Τελικά, δεν είναι και τόσο σπάνιο να φεύγεις ή να σε διαγράφουν από κόμμα που ίδρυσες ή απλώς ήσουν αρχηγός. *** Τί να πω; *** Αυτά τα μυστήρια που έχει η πολιτική δεν θα τα καταλάβω ποτέ. *** Άμα ξαναπαντρευτώ, ξέρω να χαμογελώ. (Ελληνική παροιμία) *** Γεροβασίλη: "Η προληπτική προσαγωγή είναι θεμιτό μέσο που ενδείκνυται για να προλάβεις τα χειρότερα." *** Όλγα μου, επειδή αυτό το "προληπτικό" μού κάνει κάτι σε φασιστικό, μπορείς να μας το εξηγήσεις; *** Γεροβασίλη: "Αυτοί που προσήχθησαν ξέρουν το γιατί και ξέρουν και τι ετοιμάζουν." *** Α, τους πιάσατε πριν παρανομήσουν ώστε να μη χρειαστεί να τους πιάσετε όταν -και αν- παρανομήσουν! *** Ε, πες το ντε, να ησυχάσουμε. *** Όπως και να το κάνουμε, είναι καλό να ξέρεις ότι η αριστερά είναι εδώ και φροντίζει μη γίνουμε τρομοκράτες κατά λάθος. *** Προχώρα, Όλγα μου, και μην ασχολείσαι με κάποιους που είναι κολλημένοι στον Ρουσσώ και τα συμβόλαιά του. *** Αν είσαι άντρας με καρδιά, φέρ' την μαζί σου μια βραδιά, μ' ένα χαμόγελο ζεστό θα σε καλωσορίσω. (Νίκος Γκάτσος) *** Μικροδράκουλας: "Πιστεύω ακράδαντα ότι η ευημερία στον σύγχρονο καπιταλισμό πρέπει να μοιράζεται με πιο δίκαιο τρόπο." *** Κομμουνεψάμεν, Κούλη, κομμουνεψάμεν; *** Για πες, αυτό το "πιο δίκαιο", πώς το εννοείς; *** Ότι και τώρα η ευημερία

"Η βλακεία δεν είναι αναπηρία". Το κατάλαβες τώρα, μαλάκα; 

μοιράζεται αλλά με λίγο δίκαιο τρόπο, ε; *** Ολίγον δίκαιος... ολίγον έγκυος... ολίγον γιουβέτσι... ολίγον μυαλό... *** Είσαι λίγος, αγόρι μου. *** Πολύ λίγος. *** Ξαφά: "Η κατάργηση του υποκατώτατου μισθού θα πλήξει την ανεργία των νέων." *** Κι εμείς δεν θέλουμε να πλήξουμε την ανεργία, ρε Μιράντα; *** Να την τονώσουμε θέλουμε; *** Μάθε πρώτα να μιλάς και μετά μας κάνεις μάθημα, πού να χέσω αυτόν που σου έδωσε το πτυχίο, τσόκαρο. *** Όλα μπορούσανε να γίνουνε στον κόσμο, αγάπη μου, τότε που μου χαμογελούσες. (Τάσος Λειβαδίτης) *** Παπανδρέου ο Νίκος: "Το εργοστάσιο έβγαλε μόνο έναν Ανδρέα." *** Κι έναν Αντρίκο, Νίκο μου, να τα λέμε όλα. *** Μπάυ δε γουαίυ, πόσο σίγουρο είναι ότι ο Γιωργάκης έκανε μεγαλύτερη ζημιά στον τόπο από τον Ανδρέα; *** Ελπίζω ότι είδατε όλοι την συνέντευξη της Μάγδας Φύσσα στην ΕΡΤ. *** Αν δεν μου την έσπαγε κι ο Χαρίτος που ήταν όλο "της Μάγδας Φύσσας" και "της Μάγδας Φύσσας"... *** Φύσσα: "Το θέμα είναι να ξαναγυρίσουν οι φασίστες στις τρύπες τους." *** Ρησπέκτ. *** Μάγδα, έχασες ένα παιδί, κέρδισες χιλιάδες που θα ήθελαν να είσαι μάνα τους. *** Και μόνο γι' αυτή την συνέντευξη θα άξιζε τον κόπο να φτιάξουμε μια ΕΡΤ, αν δεν υπήρχε. *** Τ' ακούτε, Κωλόχαρτε με την παρέα σου; *** Μη σταματάς ποτέ να χαμογελάς, δεν ξέρεις ποιος μπορεί να ερωτευτεί το χαμόγελό σου. (Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές) *** Αλήθεια, δεν μου είπατε πώς περάσατε χτες, ημέρα της γυναίκας; *** Εγώ κάθε χρόνο τέτοια μέρα έχω φουλ ζοχάδες. *** Άκου "ημέρα της γυναίκας", σάμπως οι υπόλοιπες ημέρες είναι αλλουνού. *** Δηλαδή, μόνο μια μέρα τον χρόνο σέρνει καράβια η μουνότριχα; *** Τις υπόλοιπες κάνει περμανάντ και μιζανπλί; *** Κι αυτό το παραμύθι για "αδύνατο φύλο", ποιός άσχετος το έκανε βάιραλ; *** Άκου "αδύνατο φύλο" η γυναίκα! *** Έχετε ακούσει ποτέ γυναίκα στο κρεβάτι να παρακαλάει "σταμάτα, δεν αντέχω άλλο"; *** Άστο, ρε Θανάση, που εσύ την έχεις την δικιά σου σούζα. *** Αγόρι μου, στο καφενείο όλοι σούζα τις έχουμε. *** Στο σπίτι, πάμε για άλογο και παίρνουμε κότα. *** Γέλα κοπέλλα μου κι ό,τι ζητήσεις μ' ένα χαμόγελο θα το ξοφλήσεις. (Κώστας Καπλάνης) *** Τριανταφύλλου: "Αριστερά σημαίνει ανικανότητα, ψέματα, προπαγάνδα, μίσος για τους αντιπάλους, αμορφωσιά, θράσος, ασέβεια στους θεσμούς, πελατοκρατία." *** Πες τα, βρε Σώτη! *** Γι' αυτό στις επόμενες εκλογές πρέπει να ψηφίσουμε όλοι Κούλη, ε; *** Για να ξαναβρούμε ικανότητα, αλήθεια, ευθύτητα, κατανόηση, μόρφωση, μετριοπάθεια, σεβασμό και αξιοκρατία. *** Όσα είχαμε, δηλαδή, με μπουχέσα, γκαβό κλπ. *** Τριανταφύλλου: "Οι περισσότεροι κοινωνικοί αγώνες έγιναν με πρωτοβουλία ή με κύρια δύναμη τους φιλελευθέρους, όχι την εκάστοτε αριστερά." *** Έναν τέτοιον αγώνα έχεις να μας πεις, κοπέλλα μου; *** Σώτη η διανοούμενη. *** Μία συν μία δώρο από τα Λιντλ. *** Από τον Παλαμά στην Σώτη, από τον Παπαδιαμάντη στον Τατσόπουλο κι από τον Καζαντζάκη στον

Στο μεταξύ, κάπου στην Λουιζιάνα...

Χωμενίδη. *** Δεν το λες και πρόοδο, ε; *** Σε μια χώρα που πάψανε να χαμογελάνε οι άνθρωποι, είναι επικίνδυνο να κυκλοφορεί κανείς. (Σταύρος Μιχαλαριάς) *** Πώς σχολιάζετε το διάγγελμα του Μακρόν προς τους ευρωπαίους; *** Μακρόν: "Πολίτες της Ευρώπης, απευθύνομαι σε εσάς γιατί είναι απόλυτη ανάγκη...." *** Συγκινηθήκατε, πείτε την αλήθεια. *** Μανιού, κάτι σε απελπισμένος που διακονεύει δείχνεις. *** Σαν κάτι φουκαράδες που μπαίνουν στο λεωφορείο και αρχίζουν: "Κυρίες και κύριοι, σας παρακαλώ, έχω μεγάλη ανάγκη..." *** Άργησες, ρε Μανιού. *** Τα χοντρά μάς τα πήραν το ζαβό και ο γκαβός, τα ψιλά τα δώκαμε στον καταληψία... πάπαλα. *** Πες τον πόνο σου στην μάνα μου, που είναι ψυχοπονιάρα και θα σου βάλει τουλάχιστον να φας. *** Το χαμόγελο είναι η ευτυχία που βρίσκεται ακριβώς κάτω από την μύτη σου. (Τομ Ουίλσον) *** Άμα έχεις γκίνια... καλά σαράντα. *** Πώς τον είδατε τον άλλο, που πήγε το μωρό του πρώτα στην εκκλησία για σαράντισμα και μετά στο νοσοκομείο με ανοιγμένο κεφάλι, γιατί έπεσε από του παπά τα χέρια; *** Ιερατικό ατύχημα. *** Ευτυχώς, έβαλε το χέρι της η Παναγία και το μωρό δεν έμεινε στον τόπο. *** Κι ο μαλάκας ο πατέρας έκανε μήνυση κατά του παπά και κατά παντός υπευθύνου. *** Άνθρωπέ μου, τον εαυτό σου μήνυσες; *** Εσύ δεν είσαι υπεύθυνος που έδωσες το μωρό στον παπά; *** Ε ρε διάβασμα που θες κι εσύ... κι ας είσαι σαραντισμένος. *** Που σαράντα νά 'ναι οι ώρες σας όσων βασανίζετε μωρά παιδιά. *** Γίδια. *** Παρεμπιπτόντως, τι θεωρείτε χειρότερο: να πέσει μωρό από τα χέρια παπά ή να πέσει μωρό στα χέρια παπά; *** Σε κερνάω χαμόγελο, απονιά με κερνάς... σε κερνάω την άνοιξη, τον χειμώνα κερνάς. (Γιάννης Πάριος) *** Τι είναι πάλι αυτό το cheese challenge, ρε παιδιά; *** Πετάς τυρί στην μούρη ενός μωρού και τραβάς βίντεο την αντίδρασή του; *** Πλάκα κάνετε, παραδεχτείτε το. *** Όχι; *** Υπάρχει όντως τέτοια μαλακία; *** Το κάψατε τελείως, έτσι; *** Πέρυσι είχατε το pod challenge, που καταπίνατε τις κάψουλες του Αριέλ και του Σκιπ. *** Του χρόνου θα σας βοηθήσω να κάνετε shit challenge. *** Τα σκατά στην μούρη θα σας τα πετάω εγώ. *** Χέσε με κι εσύ, ρε Θανάση, που λύσσαξες με την Νάνσυ. *** Όχι, αγόρι μου, ούτε θα την παρακαλέσεις ούτε θα της στέλνεις μελούρες στο βάιμπερ. *** Καλύτερα να σε ξεχάσει παρά να σε θυμάται ως ωχ-ο-μαλάκας-είναι-πάλι. *** Μην ανοίγεις μαγαζί αν δεν ξέρεις να χαμογελάς. (Εβραϊκή παροιμία) *** Αναρωτιέμαι ποιο διεστραμμένο μυαλό βάφτισε "μάφφιν τοπ" αυτό που ξεχειλίζει όταν σφίγγουμε την ζώνη στην μέση μας. *** Θέλει να μας κόψει και τα μάφφιν μας ο κερατάς. *** Όοοοχι, ρε καργιόλη, δεν θα κόψω τα μάφφιν! *** Την ζώνη θα κόψω. *** Από αύριο τιράντες. *** Κάποτε, για να ντυθούμε, διαλέγαμε πουκάμισο ανάλογα με το χρώμα του. *** Τώρα διαλέγουμε ανάλογα με το ποιο κουμπώνει χωρίς να βογγάνε τα κουμπιά. *** Εγώ δεν προσέχω το σώμα μου, ρε γυναίκα; *** Τί σκατά το πήρα τότε το ποδήλατο που έχουμε στην κρεββατοκάμαρα; *** Ε, ναι, φυσικά και το χρησιμοποιώ. *** Άλλο που στα εκατό μέτρα σκάει το λάστιχο και αναγκάζομαι να σταματήσω. *** Το χαμόγελο είναι ο ψίθυρος του γέλιου. (Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) *** Πώς τους είδατε τους γονείς στα Γρεβενά; *** Αυτούς λέω, που δεν αφήνουν τα παιδιά τους να πάνε σχολείο επειδή το απόγευμα στο ίδιο

Ευτυχισμένα χρόνια

κτήριο κάνουν μάθημα προσφυγάκια. *** Καλά δεν κάνουν; *** Αφού δεν τους εγγυάται κανείς ότι τα προσφυγάκια είναι εμβολιασμένα! *** Θέλετε να κολλήσουν οι καρέκλες καμμιά αρρώστια και να την μεταδώσουν το επόμενο πρωί στα δικά τους παιδιά; *** Πολύ καλά κάνουν! *** Άσχημα κάνει μόνο ο εισαγγελέας, που δεν τους κηρύσσει ακατάλληλους ως γονείς και δεν τους μπαγλαρώνει. *** Έμαθα ότι ετοιμάζεται σταθμός του μετρό στον Κορυδαλλό. *** Για ελικοδρόμιο, που είναι και πιο απαραίτητο, ούτε λόγος. *** Θέλω όλα ν' αλλάξουνε, να 'ναι όπως ήταν παλιά, να χαμογελάσω και να μην πονέσω άλλο πια. (Νίκος Βέρτης) *** Καθώς φτάνουμε στην κορύφωση και το τέλος τής εφετεινής καρναβαλικής περιόδου, το ιστολόγιο προσπάθησε να σας δείξει την μεγάλη σημασία που έχει το χαμόγελο στην ζωή μας. *** Αν ανήκετε στην γενιά που ακόμη πηγαίνει σε γάμους φίλων κι όχι σε γάμους παιδιών φίλων, σίγουρα δεν αναγνωρίσατε στο πρόσωπο του 18χρονου της πρώτης φωτογραφίας τον μετέπειτα τελευταίο ηγέτη τής σοσιαλιστικής Ρουμανίας αλλά και πρώτο πρόεδρο τής χώρας Νικολάε Τσαουσέσκου. *** Δείτε τον και στην τελευταία φωτογραφία, από επίσημη επίσκεψή του στην Ελλάδα στις 26 Μαρτίου 1976. *** Με την σύζυγό του Έλενα έχουν στην μέση το ελληνικό προεδρικό ζεύγος Κωνσταντίνου και Ιωάννας Τσάτσου, ενώ άκρη δεξιά στέκεται σαν μπαστούνι ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής ο Α'. *** Ελάτε τώρα, μη πιάσουμε αποκριάτικα κουβέντα για το αν ο Τσαουσέσκου ήταν δικτάτορας ή όχι. *** Αρκετή συζήτηση για δικτάτορες έχουμε φάει στο κεφάλι τώρα τελευταία με τον Μαδούρο. *** Καλύτερα να ακούσουμε μουσική και, μάλιστα, ταιριαστή με τούτες τις μέρες. *** Όχι, ούτε μπαμπολέο-μπαμπολέα ούτε τζομπί-τζομπά. *** Αυτά τα ξέρετε και, αν σας αρέσουν, τα βρίσκετε εύκολα. *** Εκείνο που θα βρείτε δύσκολα είναι κάτι που πιθανώς δεν ξέρετε ότι υπάρχει. *** Ίσως το όνομα της κουβανικής καταγωγής Gloria Estefan δεν σας λέει πολλά πράγματα, αν και δεν μπορώ να φανταστώ ότι δεν έχετε ακούσει ποτέ το πασίγνωστο "Conga". *** Όχι πως έχω πολλά λάτιν άλμπουμ στην δισκοθήκη μου αλλά αυτό που θα βάλω σήμερα στο πικάπ είναι πράγματι ξεχωριστό. *** Το 1993, οκτώ χρόνια μετά το "Conga", η Gloria Estefan κυκλοφορεί το πρώτο ισπανόφωνο άλμπουμ της, το οποίο γίνεται το πιο επιτυχημένο λάτιν άλμπουμ όλων των εποχών. *** Το "Mi Tierra" έγινε πλατινένιο 16 φορές στις ΗΠΑ (με λάτιν κλίμακα), 10 φορές  στην Ισπανία, 3 φορές στο Μεξικό και 2 φορές στην Αργεντινή ενώ ακόμη και στην -δυσκοίλια στα ξενόγλωσσα- Αγγλία πούλησε πάνω από 200.000 κομμάτια. *** Κατεβάζω τον βραχίονα, ανεβάζω τον ήχο και σας αφήνω να ταξιδέψετε σε όποιο νησί της Καραϊβικής θέλετε. *** Μην επιστρέψετε πριν το βράδυ της Δευτέρας! *** Να περάσετε ένα αξέχαστο τριήμερο! *** 

Ο Μισσισσιππής καίγεται

Στις 21 Ιουνίου 1964, στα γραφεία τού COFO στο Μερίντιαν του Μισσισσιππή, συναντιούνται τρεις νεαροί, μέλη τού "Κονγκρέσσου για την φυλετική ισότητα ( Congress of Racial Equality - CORE)", που συνεργαζόταν με το COFO. Ο 21 ετών Τζέιμς Τσάνεϋ είναι μαύρος, κάτοικος του Μερίντιαν. Ο 20χρονος Άντριου Γκούντμαν και ο 24χρονος Μίκυ Σβέρνερ είναι εβραίοι και έχουν έρθει ως εθελοντές από την Νέα Υόρκη. Οι τρεις τους έχουν μια αποστολή να φέρουν εις πέρας. Πρέπει να πάνε στο Λονγκντέηλ, για να διερευνήσουν την πυρκαγιά που κατέστρεψε την "Εκκλησία του Όρους Σιών", ενός ναού των μαύρων. Καθώς επιβιβάζονταν στο φορτηγάκι του CORE, ο Σβέρνερ γύρισε και είπε σοβαρά στα μέλη του COFO που παρευρίσκονταν: "Μέχρι τις 4 το απόγευμα θα έχουμε επιστρέψει. Αν δεν έχουμε φανεί ως τότε, αρχίστε να μας ψάχνετε".

Χάττισμπεργκ, Μισσισσιππής, 1963: Μαύροι συμπληρώνουν το απαραίτητο ερωτηματολόγιο
για να αποκτήσουν εκλογικό δικαίωμα. Στον τοίχο, η ταμπέλλα με τις σχετικές οδηγίες.

Η δουλειά στο Λονγκντέηλ τελείωσε και οι τρεις νεαροί πήραν τον δρόμο της επιστροφής. Επειδή είχαν καθυστερήσει περισσότερο απ' όσο υπολόγιζαν, αποφάσισαν να κάνουν μια μικρή παράκαμψη και να πάρουν την εθνική ως την Φιλαδέλφεια (του Μισσισσιππή) κι από κει την άλλη εθνική ως το Μερίντιαν. Θα έκαναν λίγα μίλια παραπάνω αλλά θα έφταναν γρηγορώτερα στην βάση τους.

Για κακή τους τύχη, μόλις μπήκαν στην Φιλαδέλφεια, κλάταρε ένα από τα ελαστικά του αυτοκινήτου και αναγκάστηκαν να σταματήσουν στην άκρη του δρόμου. Για πιο κακή τους τύχη, απέναντι βρισκόταν μέσα στο περιπολικό του ο βοηθός σερίφη Σέσιλ Ραίυ Πράις. Μόλις ο Πράις είδε τα σήματα του CORE στο βανάκι, έσπευσε να καλέσει με τον ασύρματο τους ανωτέρους του. Μερικά λεπτά αργότερα, ο Τσάνεϋ συλλαμβάνεται για παραβίαση του ορίου ταχύτητος ("οδηγούσε με 65 μίλια την ώρα σε περιοχή όπου το όριο είναι 35 μίλια την ώρα", αναφέρει η βεβαίωση της παράβασης) ενώ κρατούνται και ο Γκούντμαν με τον Σβέρνερ για ανάκριση. Οι τρεις νεαροί οδηγούνται στην φυλακή.

Στις 4 ακριβώς, στα γραφεία του COFO στο Μερίντιαν σημαίνει συναγερμός. Τα κεντρικά γραφεία της οργάνωσης στην πρωτεύουσα Τζάκσον ενημερώνονται ότι οι τρεις δεν έχουν επιστρέψει. Η οργάνωση κινητοποιείται. Μέχρι τις πέντε παρά τέταρτο, τα μέλη της έχουν επικοινωνήσει τηλεφωνικά με όλα τα αστυνομικά τμήματα της επαρχίας. Αποτέλεσμα: μηδέν. Κανένας δεν έχει δει τους τρεις, κανένας δεν γνωρίζει το παραμικρό.

Είναι περασμένες 10 το βράδυ, όταν ο Πράις ανοίγει τα κελλιά των τριών κρατουμένων και τους ενημερώνει ότι η υπόθεση μπήκε στο αρχείο και είναι ελεύθεροι να φύγουν. Χωρίς να τους επιτρέψει να τηλεφωνήσουν οπουδήποτε, τους οδηγεί στο βανάκι τους και κατόπιν τους ακολουθεί με το περιπολικό του ως έξω από την πόλη, για να σιγουρευτεί ότι δεν θα ψάξουν για να βρουν τηλέφωνο. Το κακό είναι ότι ο Πράις έχει ήδη συνεννοηθεί για την "απελευθέρωση" των κρατουμένων με τον προϊστάμενό του σερίφη και τον αστυνομικό διευθυντή. Κι είναι ο αστυνομικός διευθυντής που ενημερώνει την τοπική οργάνωση των Λευκών Ιπποτών της Κου-Κλουξ-Κλαν: "Θα πάρουν την εθνική για Μερίντιαν, σταματήστε τους". Έτσι, μόλις ξεκινάει το περιπολικό του Πράις, ξεκινούν πίσω του άλλα τρία αυτοκίνητα...

Η αφίσσα του FBI με τους τρεις αγνοούμενους

Στο μεταξύ, το COFO έχει κινήσει γη και ουρανό για να βρει τους αγνοούμενους. Τα μέλη του στην Ουάσιγκτον φτάνουν ως τον πρόεδρο Λύντον Τζόνσον. Ο Τζόνσον  θυμώνει και δίνει εντολή στον γενικό εισαγγελέα Ρόμπερτ Κέννεντυ να επιληφθεί προσωπικά. Αμέσως ο Κέννεντυ δίνει εντολή στο FBI να αναλάβει την υπόθεση. Ο Κέννεντυ είναι τόσο πιεστικός ώστε ο ίδιος ο διευθυντής τού FBI, ο πολύς Έντγκαρ Χούβερ πάει ο ίδιος στο Τζάκσον και ιδρύει το πρώτο τοπικό γραφείο τού FBI στον Μισσισσιππή.

Οι έρευνες κρατούν βδομάδες. Οι ντόπιοι αρνούνται οποιαδήποτε συνεργασία με τους άνδρες τού FBI ενώ οι εφημερίδες υποστηρίζουν ότι η όλη ιστορία είναι κατασκευασμένη από το COFO. Οι τρεις δεν βρίσκονται πουθενά, όμως οι έρευνες στα λαγκάδια και στις δυσπρόσιτες όχθες τού ποταμού Μισσισσιππή γίνονται αιτία να ανακαλυφθούν οκτώ πτώματα μαύρων που έχουν δολοφονηθεί. Ανάμεσά τους ένας 14χρονος με μπλουζάκι του CORE. Άλλοι δυο είναι φοιτητές, εξαφανισμένοι από τον Μάιο. Τα υπόλοιπα πέντε πτώματα δεν ταυτοποιήθηκαν ποτέ.

Έπρεπε να φτάσει η 4η Αυγούστου 1964, 44 ολόκληρες ημέρες από την εξαφάνισή τους, για να βρεθούν οι τρεις νεαροί θαμμένοι στην βάση ενός φράγματος σε μια έρημη έκταση. Οι δυο εβραίοι είχαν εκτελεστεί με μια σφαίρα στην καρδιά. Ο Τσάνεϋ είχε κακοποιηθεί, του είχαν σπάσει τα κόκκαλα, του είχαν κόψει τα γεννητικά όργανα και του είχαν φυτέψει τρεις σφαίρες στην καρδιά. Σύμφωνα με το FBI, η ανακάλυψη των πτωμάτων έγινε χάρη σε μια πληροφορία που στάλθηκε στο γραφείο με ανώνυμο σημείωμα. Λέγεται ότι συντάκτης εκείνου του σημειώματος ήταν η σύζυγος του σερίφη Λώρενς Ρέινυ αλλά αυτή η λεπτομέρεια ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε επισήμως.

Το FBI απήγγειλε κατηγορίες σε 21 άτομα που είχαν ανάμειξη στις δολοφονίες. Η πολιτεία αρνήθηκε να δικάσει τους 21 για φόνο (*) και τους δίκασε για συνωμοσία και σύσταση συμμορίας. Κανείς δεν έμεινε πάνω από πέντε χρόνια στην φυλακή. Ο ίδιος ο Πράις έμεινε τεσσεράμισυ. Όμως, το 2005 η υπόθεση ξανάνοιξε, χάρη στις επίμονες προσπάθειες του βραβευμένου ερευνητή-δημοσιογράφου Τζέρρυ Μίτσελ. Αυτή την φορά η κατηγορία ήταν η σωστή: φόνος. Ο Πράις είχε πεθάνει από το 2001 αλλά ο αρχηγός της Κου-Κλουξ-Κλαν στην Φιλαδέλφεια και αυτουργός Έντγκαρ Ραίυ Κίλλεν ζούσε (ήταν 80 ετών) και καταδικάστηκε σε 60 χρόνια κάθειρξης, 20 για κάθε φόνο. Πέθανε στις 11/1/2018 στην φυλακή, μια βδομάδα πριν κλείσει τα 92 του.

Ο θάνατος των τριών ακτιβιστών δεν πήγε στράφι. Οι ιστορικοί αναλυτές συμφωνούν ότι οι "Δολοφονίες του Καλοκαιριού της Ελευθερίας" στον Μισσισσιππή το 1964 και οι τρεις "Πορείες από την Σέλμα στο Μοντγκόμερυ" της Αλαμπάμας (με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ) την επόμενη χρονιά, είναι τα δυο ιστορικά γεγονότα τα οποία συνέβαλαν με τον πλέον καθοριστικό τρόπο στην καθιέρωση της φυλετικής ισοτιμίας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τον Αύγουστο του 1965, το Κονγκρέσσο θα επικύρωνε τον νέο αντιρατσιστικό νόμο τού Λύντον Τζόνσον, με τον οποίο τα εκλογικά δικαιώματα των μαύρων εξισώνονταν απολύτως με εκείνα των λευκών σε όλη την χώρα.

Φωτογραφία που έδωσε στην δημοσιότητα το FBI, από την στιγμή της ανεύρεσης των τριών πτωμάτων.

Η ιστορία που σας διηγήθηκα τούτο το διήμερο, ενέπνευσε τον σπουδαίο πολιτειακό σκηνοθέτη Άλαν Πάρκερ, ο οποίος το 1988 αποτύπωσε στο σελλιλόιντ την προσπάθεια των πρακτόρων του FBI να φτάσουν στην λύση τής υπόθεσης. Η εξαιρετική ταινία "Ο Μισσισσιππής καίγεται (Mississippi burning)" προσεγγίζει με ψυχραιμία και δίχως συναισθηματισμούς το σοβαρό πρόβλημα ρατσισμού εκείνης της εποχής. Ο Πάρκερ δεν χάνει την ευκαιρία να στήσει ένα θαυμάσιο θρίλλερ και, ταυτόχρονα, δίνει στον Τζην Χάκμαν την ευκαιρία να παίξει τον καλύτερο -ίσως- ρόλο της καρριέρας του. Εξαιρετικοί δίπλα του τόσο ο Γουίλλεμ Νταφόε ως αστυνομικός και η Φράνσις ΜακΝτόρμαντ ως η σύζυγος του σερίφη, η οποία προσφέρει στους πράκτορες του FBI τις καταλυτικές πληροφορίες που οδηγούν στην τελική αποκάλυψη.

Η ταινία ήταν υποψήφια για επτά Όσκαρ, κερδίζοντας εκείνο της φωτογραφίας. Συνολικά, έχει μαζέψει 18 βραβεία, ανάμεσα στα οποία εκείνο της Αργυρής Άρκτου του Βερολίνου για τον Τζην Χάκμαν. Αν δεν την έχετε δει, δείτε την οπωσδήποτε. Σας εγγυώμαι ότι θα την απολαύσετε περισσότερο τώρα που ξέρετε την πραγματική ιστορία πίσω της, έστω κι αν ο Άλαν Πάρκερ άλλαξε τα ονόματα των πραγματικών πρωταγωνιστών.


(*) Η άρνηση της πολιτείας τού Μισσισσιππή να δικάσει τους 21 για φόνο οφείλεται εν πολλοίς στο γεγονός ότι ο Κίλλεν ήταν ιεροκήρυκας. Στο σκεπτικό διατυπώνεται η άποψη ότι "δεν είναι δυνατόν να δικαστεί για φόνο ένας ιεροκήρυκας".


---------------------------------------------------
Άσχετη σημείωση

Σήμερα, 8 Μαρτίου, γιορτάζεται η παγκόσμια ημέρα της γυναίκας. Θέλω να ευχαριστήσω τον φίλο τού ιστολογίου Αθανάσιο Β., ο οποίος λίγο μετά τα μεσάνυχτα θυμήθηκε και κοινοποίησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα παλιό σημείωμά μου γι' αυτή την ημέρα, με τίτλο "Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας: η αλήθεια και ο μύθος". Όσοι δεν το έχετε υπ' όψη σας, δεν θα χάσετε αν του ρίξετε μια ματιά.

Το καλοκαίρι της ελευθερίας

Από χτες σκέφτομαι ποια ιστορία να σας διηγηθώ αύριο που είναι Παρασκευή. Ξεφύλλισα το αρχείο μου αλλά δεν βρήκα κάτι που να με συγκινήσει ιδιαίτερα. Ώσπου κάποια στιγμή έπεσε το βλέμμα μου στο ράφι με τις ταινίες και μου ήρθε η έμπνευση: τούτη την φορά η ιστορία μας να μην έχει μουσικό θέμα αλλά κινηματογραφικό. Το κακό είναι ότι η ιστορία που έχω κατά νου, είναι κάπως μεγάλη, οπότε θα την αρχίσω από σήμερα. Παρακαλώ, καθήστε αναπαυτικά και επιστρατεύστε όλα τα αποθέματα υπομονής που διαθέτετε, μιας και θα σας ταξιδέψω όχι μόνο στην άλλη πλευρά τού πλανήτη αλλά και πολλά χρόνια πίσω. Ως αντάλλαγμα, θα σας προσφέρω μερικές εξαιρετικά σπάνιες φωτογραφίες, από μια ειδική έκδοση εκείνης της εποχής ενός συλλόγου φοιτητών τής Ατλάντας.

Καντώνα, Μισσισσιππής, Φεβρουάριος 1964: Ανώτερος υπάλληλος του δήμου, υπό τα βλέμματα του σερίφη
και του βοηθού του, ανακρίνει μαύρους που προσπαθούν να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους. Κατά
το πρώτο διήμερο του "Καλοκαιριού Ελευθερίας", πάνω από 200 μαύροι στήθηκαν στην ουρά αλλά μόνο σε
επτά επετράπη να συμπληρώσουν το -απαραίτητο για τους μαύρους- ερωτηματολόγιο. Και οι επτά απέτυχαν.

Ηνωμένες Πολιτείες, 1963. Οι οργανώσεις για τα δικαιώματα των μαύρων ψάχνονται. Όσο κι αν η δουλεία έχει επισήμως καταργηθεί, οι μαύροι εξακολουθούν να θεωρούνται πολίτες κατώτερης διαλογής. Η προσοχή των ακτιβιστών στρέφεται στην πολιτεία τού Μισσισσιππή. Τα στοιχεία τους δείχνουν ότι το 1962 σ' αυτή την πολιτεία μόνο το 6,7% των αφροαμερικανών είχε εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους. Κάτι πρέπει να γίνει για να βελτιωθεί η κατάσταση. Αλλά τι;

Οι τέσσερις μεγαλύτερες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων της χώρας ιδρύουν στον Μισσισσιππή το Συμβούλιο Ομοσπονδιακών Οργανώσεων (Council of Federated Organizations - COFO). Πρώτη δουλειά του COFO είναι να οργανώσει την δράση "Ψήφος Ελευθερίας". Σκοπός τής δράσης ήταν να διατρανώσει την θέληση των μαύρων τού Μισσισσιππή να ψηφίζουν αλλά και να εγγραφούν όσο το δυνατόν περισσότεροι μαύροι στους εκλογικούς καταλόγους. Βέβαια, η ομοσπονδιακή νομοθεσία αναγνώριζε πλέον και στους μαύρους το εκλογικό δικαίωμα αλλά κάθε πολιτεία είχε τις δικές της διαδικασίες και ο Μισσισσιππής είχε φροντίσει να κάνει την άσκηση αυτού του δικαιώματος εξαιρετικά δύσκολη στους μαύρους. Για να εγγραφεί οποιοσδήποτε μαύρος στους εκλογικούς καταλόγους τού Μισσισσιππή, έπρεπε να απαντήσει σωστά σε 21 ερωτήσεις (όχι πάντα τις ίδιες), που είχαν στόχο να πιστοποιήσουν την καλή γνώση των 285 άρθρων του συντάγματος της πολιτείας. Οι απαντήσεις εξετάζονταν από επιτροπή (με λευκούς ως μέλη, εννοείται), η οποία "έκοβε" τους επίδοξους ψηφοφόρους σε περίπτωση λάθους.

Το 1963, λοιπόν, το COFO οργάνωσε ενημερωτικές ομιλίες σε ολόκληρο τον Μισσισσιππή. Εθελοντές από κάθε άκρη των ΗΠΑ πλημμύρισαν την πολιτεία για να αφυπνίσουν την μαύρη κοινότητα. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία, αυτοί οι εθελοντές ήσαν ανώτερου και ανώτατου μορφωτικού επιπέδου, οι περισσότεροι φοιτητές μεγάλων πανεπιστημίων μεγάλων πόλεων (Νέα Υόρκη, Σικάγο, Ντητρόιτ, Κλήβελαντ, Λος Άντζελες, Πόρτλαντ, Σηάτλ κλπ). Ανάμεσά τους και περισσότεροι από χίλιους λευκούς, αν και αρχικά το COFO είχε σχεδιάσει την συμμετοχή μόνο εκατό λευκών εθελοντών. Στο πλαίσιο της δράσης "Ψήφος Ελευθερίας", στήθηκαν κάλπες σε όλες τις εκκλησίες όπου πήγαιναν οι μαύροι και σε όλες τις επιχειρήσεις όπου δούλευαν. Με την συμπλήρωση μιας απλής φόρμας εγγραφής, οι μαύροι αποκτούσαν το δικαίωμα να εκλέξουν με την ψήφο τους τους υποψηφίους τής προτίμησής τους για τις εκλογές της επόμενης χρονιάς.

Η επιτυχία αυτής της δράσης οδήγησε στην επόμενη. Από τον Φεβρουάριο του 1964, το COFO έβαλε μπρος το περίφημο "Καλοκαίρι Ελευθερίας", με στόχο να πάρουν μέρος στις επικείμενες εκλογές όσο το δυνατόν περισσότεροι μαύροι σ' ολόκληρο τον Μισσισσιππή. Η κινητοποίηση είχε ως αποτέλεσμα να βρεθούν στο πλευρό τού COFO κι άλλες οργανώσεις από ολόκληρη την χώρα. Εκατοντάδες εθελοντές δικηγόροι, γιατροί, νοσηλευτές και ψυχολόγοι, ακόμη και σπουδαστές θρησκευτικών σχολών (χριστιανικών και εβραϊκών) έδωσαν το παρών, ενισχύοντας τους μαύρους και βοηθώντας τους να ξεπεράσουν τα εμπόδια που έβαζε η πολιτεία στα δικαιώματά τους.


Η μεγάλη πλειοψηφία των λευκών κατοίκων τού Μισσισσιππή δεν είδαν με καθόλου καλό μάτι το "Καλοκαίρι Ελευθερίας". Αποδέκτες της αγανάχτησής τους έγιναν οι εθελοντές, οι οποίοι υβρίζονταν και προπηλακίζονταν καθημερινά ενώ οι εφημερίδες τούς αποκαλούσαν "αξύριστα και άπλυτα σκουπίδια". Πολλοί απ' αυτούς πυροβολήθηκαν και αρκετά από τα σπίτια που τους φιλοξενούσαν έγιναν στάχτη από βόμβες μολότοφ. Οι δημοτικές αρχές τής πολιτείας, η κεντρική δομή εξουσίας τής πολιτείας, η αστυνομία και η Κου-Κλουξ-Κλαν, ενεργώντας είτε χωριστά είτε από κοινού, διέπραξαν σωρεία συλλήψεων, ξυλοδαρμών, εμπρησμών και, γενικά, χρησιμοποίησαν κάθε μορφής εκφοβισμό για να αποτρέψουν την εγγραφή των μαύρων στους εκλογικούς καταλόγους. Στις δέκα εβδομάδες που διήρκεσε το "Καλοκαίρι Ελευθερίας", πραγματοποιήθηκαν:
- 1.062 συλλήψεις εθελοντών, τόσο ντόπιων όσο και προερχόμενων από άλλες πολιτείες,
- 80 σοβαροί τραυματισμοί εργαζομένων στην δράση,
- 37 εμπρησμοί εκκλησιών μαύρων,
- 30 εμπρησμοί σπιτιών και επιχειρήσεων που ανήκαν σε μαύρους,
- 4 δολοφονίες εργαζομένων στις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων,
- 3 δολοφονίες μαύρων, οι οποίοι επέμεναν να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους.
- Αμέτρητοι ξυλοδαρμοί μαύρων σε ολόκληρη την πολιτεία.

Γκρήνγουντ, Μισσισσιππής, Αύγουστος 1963: Μαύροι προσέρχονται για να ψηφίσουν τους εκπροσώπους τους, ενώ
αστυνομικοί και απλοί λευκοί πολίτες τούς φωτογραφίζουν. Αυτές οι φωτογραφίες θα χρησιμοποιούνταν αργότερα
για να "τιμωρηθούν" οι "αντάρτες" είτε χάνοντας τις δουλειές τους είτε χάνοντας το σπίτι τους από "τυχαία" φωτιά.

Αν αναρωτιέστε τι έκανε η αστυνομία τού Μισσισσιππή για όλα αυτά, θα πάρετε την απάντηση από τα χείλη τού Άλλεν Τόμπσον, δημάρχου τής πρωτεύουσας Τζάκσον. Μιλώντας σε δημοσιογράφους πριν αρχίσει η δράση "Καλοκαίρι Ελευθερίας", ο Τόμπσον είπε με καμάρι:

Έχουμε μια αστυνομική δύναμη μεγαλύτερη από το συνηθισμένο. Είναι δυο φορές μεγαλύτερη απ' ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη πόλη ίδιου μεγέθους με την δική μας. Αυτή η δύναμη φτιάχτηκε για να ελέγξει αυτούς που τάχα ενδιαφέρονται για το δικαίωμα της ψήφου και άλλα δήθεν ανθρώπινα δικαιώματα. Θα είμαστε έτοιμοι να τους αντιμετωπίσουμε. Δεν πρόκειται να έχουν καμμιά τύχη.

Αναμφισβήτητα, το γεγονός που σημάδεψε εκείνες τις ημέρες ήταν αυτό που έμεινε στην ιστορία ως "Freedom Summer Murders", δηλαδή οι δολοφονίες του καλοκαιριού της ελευθερίας. Αλλά σ' αυτές τις δολοφονίες θα αναφερθούμε αναλυτικά στο επόμενο σημείωμα. 

Το νόημα των καταθέσεων

Ο φίλος με κοίταζε σκεφτικός, καθώς, δίχως να καταλάβουμε το πώς, η συζήτηση στην παρέα είχε στραφεί στο λογιστικό χρήμα που δημιουργούν οι τράπεζες από το πουθενά. Κι όταν ξεστόμισε το καταλυτικό "για μισό λεπτό, ρε Θοδωρή", καταράστηκα μέσα μου την στιγμή που επέτρεψα να μπει η κουβέντα σε τέτοια μονοπάτια. Ήταν σχεδόν σίγουρο ότι η απόλαυση του μεσημεριάτικου ούζου θα καταστρεφόταν από την ερώτηση που θα ακολουθούσε.

"Για μισό λεπτό", επέμεινε εκείνος. "Αφού, όπως λες, οι τράπεζες έχουν την δυνατότητα να φτιάχνουν όσο χρήμα θέλουν, τί στον διάβολο τις χρειάζονται τις καταθέσεις μας; Γιατί μπήκαμε στην περιπέτεια των κάπιταλ κοντρόλ; Αν η τράπεζα μπορεί να φτιάξει εκατομμύρια από το τίποτε, πώς γίνεται να έχει σημασία το αν ένας μισθωτός ή ένας συνταξιούχος κάνει ανάληψη τρία, πέντε ή δέκα κατοστάρικα σε μια βδομάδα;". Δεν ήταν η πρώτη φορά που άκουγα αυτή την απορία. Και οφείλω να παραδεχτώ ότι είναι μια απορία πολύ λογική και με αρκετό ενδιαφέρον. Βέβαια, εκείνη την στιγμή ξέφυγα απαντώντας όπως-όπως, καθ' ότι δεν έχω χειρότερο να κουβεντιάζω για τράπεζες ενώ στο τραπέζι υπάρχει καραφάκι. Όμως, εδώ μπορώ να γίνω αναλυτικώτερος.

Είναι αλήθεια πως για το τραπεζικό σύστημα στο σύνολό του και για την ποσότητα χρήματος που κυκλοφορεί, οι καταθέσεις παίζουν από ελάχιστα σημαντικό έως τελείως ασήμαντο ρόλο. Με μια μικρή λεπτομέρεια: είναι ιδιαίτερα σημαντικές στις διατραπεζικές συναλλαγές! Για να το πω με απλά λόγια: όταν μια τράπεζα πληρώνει μια άλλη τράπεζα, το κάνει με πραγματικό χρήμα και όχι με λογιστικό. Ας δώσουμε ένα παράδειγμα:

Ο μισθός μου κατατίθεται στην Πειραιώς. Κάθε μήνα, με το που πληρώνομαι, πληρώνω και το νοίκι του σπιτιού μου, μεταφέροντας μέσω e-banking 300 ευρώ σε λογαριασμό που τηρεί ο  ιδιοκτήτης στην Εθνική. Φυσικά, παρόμοιες κινήσεις ποσών από τράπεζα σε τράπεζα γίνονται καθημερινά και είναι αμέτρητες. Θα έλεγε κανείς ότι όλα αυτά τα ποσά διακινούνται λογιστικά, εφ' όσον δεν αλλάζει χέρια ούτε ένα χαρτονόμισμα, ούτε ένα κέρμα. Σωστό. Μόνο που αυτή η λογιστική κίνηση κρατάει ως το τέλος της ημέρας. Τότε έρχεται η ώρα της εκκαθάρισης και η ώρα να κινηθεί το πραγματικό χρήμα. Ας δούμε πώς.

Στο τέλος της ημέρας, λοιπόν, όλες αυτές οι διατραπεζικές συναλλαγές συγκεντρώνονται στο γραφείο συμψηφισμών τής κεντρικής τράπεζας. Αν η συναλλαγή που έκανα εγώ το πρωί ήταν η μοναδική τής ημέρας, η κεντρική τράπεζα θα μετέφερε 300 ευρώ από τα λεφτά που τηρεί σ' αυτήν η Πειραιώς, στην μερίδα τής Εθνικής. Επειδή, όμως, μέσα στην ημέρα έγιναν χιλιάδες διατραπεζικές συναλλαγές, το γραφείο συμψηφισμών υπολογίζει για κάθε τράπεζα χωριστά πόσα λεφτά οφείλει στις άλλες και πόσα απαιτεί απ' αυτές. Αν το πρώτο κονδύλι είναι μεγαλύτερο από το δεύτερο, η εν λόγω τράπεζα πρέπει να καλύψει την διαφορά με ρευστό χρήμα που έχει ήδη κατατεθειμένο στην κεντρική τράπεζα.

Ας πούμε τώρα ότι κάθε μέρα οι συμψηφιστικές εκροές τής Πειραιώς είναι μεγαλύτερες από τις εισροές κατά 300 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι κάθε μέρα η Πειραιώς πρέπει να βρίσκει κάπου, με κάποιον τρόπο, τρία κατοστάρικα για να καλύπτει την διαφορά. Ένας τρόπος είναι να μαζεύει καθημερινά καταθέσεις κατά 300 ευρώ περισσότερες από αναλήψεις. Ένας άλλος τρόπος, ακριβώς ανάποδος αλλά με το ίδιο αποτέλεσμα, είναι να περιορίσει τις αναλήψεις σε ύψος 300 τουλάχιστον ευρώ χαμηλότερα από τις καταθέσεις. Νά τα κάπιταλ κοντρόλ!

Τί γίνεται, όμως, στην περίπτωση που ούτε έλεγχος των αναλήψεων υπάρχει ούτε καταθέσεις μπορεί να προσελκύσει η τράπεζα; Εδώ οι λύσεις είναι τρεις, και οι τρεις επώδυνες. Η πρώτη λύση λέγεται δανεισμός είτε από την κεντρική τράπεζα είτε από άλλες τράπεζες με αρκετά υψηλό επιτόκιο, κάτι το οποίο έχει δυσμενή επίπτωση στα κέρδη τής τράπεζας. Η δεύτερη λέγεται πώληση περιουσιακών στοιχείων σε τιμή ευκαιρίας (π.χ. μη εξυπηρετούμενα δάνεια), με δυσμενή επίπτωση στο σύνολο του ενεργητικού τής τράπεζας. Η τρίτη λέγεται αύξηση κεφαλαίου με έκδοση νέων μετοχών, γεγονός που μεταβάλλει το ιδιοκτησιακό καθεστώς τής τράπεζας και μπορεί να φτάσει μέχρι και σε αλλαγή ιδιοκτήτη.

Θα μπορούσε να πει κανείς, ως ένσταση, ότι ένα τόσο απλοποιημένο παράδειγμα διαστρεβλώνει την πραγματικότητα. Στην πράξη, δεν μπορεί η Πειραιώς να είναι κάθε μέρα μείον έναντι της Εθνικής. Αλλά κι αν είναι, θα είναι συν έναντι της Γιούρομπανκ. Σωστά. Όμως η εξίσωση στραβώνει αν βάλουμε στο πλάνο και τις ξένες τράπεζες. Μπορεί εδώ τα χρήματα που σήμερα πάνε από την Άλφα στην Εθνική, αύριο να ακολουθήσουν αντίθετη φορά αλλά αν πάνε στην Μπάρκλεϋ'ς ή στην Σοσιετέ Ζενεράλ, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα επιστρέψουν. Κι όσο οι εμπορικές μας τράπεζες εντείνουν τα επενδυτικά τους παιχνίδια με χρηματοπιστωτικά προϊόντα αλλοδαπής προέλευσης, τόσο πιο επιτακτική γίνεται η ανάγκη εξεύρεσης κεφαλαιακών διαθεσίμων.

Κλείνοντας τούτο το σύντομο σημείωμα, μπορούμε να πούμε επιγραμματικά ότι οι τράπεζες έχουν ανάγκη τις καταθέσεις μας όχι "για να τις διοχετεύσουν στην πραγματική οικονομία" (τί ωραίο παραμύθι και με πόση πέραση!) αλλά για να μπορούν να συναλλάσσονται απρόσκοπτα μεταξύ τους, μιας και αυτές δεν εμπιστεύονται το λογιστικό χρήμα στα μεταξύ τους αλισβερίσια.

Υστερόγραφο. Ελπίζω οι γελοιογραφίες τού ΚΥΡ να βόηθησαν ώστε ο φίλος μου να μου συγχώρησε ήδη εκείνο το "ξέφυγα", που είπα στον πρόλογο.

Σαββατιάτικα (232) - τα τσικνισμένα

*** Τσίκνισ' απόψε το κορίτσι μου, με παϊδάκια και πανσέτες... *** Δεν σας ρώτησα, το τσικνίσατε προχτές; *** Εμ, πώς για; *** Αφού είχανε στήσει ψησταριές στον δρόμο από περίπτερα μέχρι και μαγαζιά που πουλάνε σωβρακοφανέλλες. *** Υποψιάζομαι ότι ο μόνος έλληνας που εκείνη την ημέρα δεν άγγιξε ψητούρα κι έφαγε συνειδητά μπρόκολα με γαύρο τηγανιτό είμαι εγώ. *** Και λέω "συνειδητά" επειδή ο γαστρεντερολόγος μου έλειπε σε συνέδριο στο εξωτερικό. *** Κι έπειτα, δεν μ' αρέσει καθόλου το γατίσιο σουβλάκι. *** Δεν κατάλαβα την ειρωνεία σας. *** Δηλαδή, εσείς είσαστε σίγουροι ότι φάγατε κοψίδι πολυτελείας; *** Θα σας έλεγα τώρα τι φάγατε αλλά δεν θέλω να σας κακοκαρδίσω σαββατιάτικα. *** Κι όπως θα τρώω τα κεμπάπ, εσύ αν θέλεις κοίταζέ με... *** Να σας ενημερώσω, αν δεν το ξέρατε, ότι τσικνίσανε και οι βήγκαν. *** Βέβαια! *** Δώσανε και πήραν τα πλευρώτους στα κάρβουνα. *** Πλήρης εκτραχηλισμός λέμε! *** Κραιπάλη! *** Πενήντα αποχρώσεις του γκριλ και για τους αρνητές των κοψιδιών. *** Αφού η Τζένη έφτιαξε και τζατζίκι βήγκαν σας λέω. *** Δηλαδή, όσο μπορείς να πεις τζατζίκι έναν εμετούλη με γιαούρτι από γάλα σόγιας. *** Άμα βρει νορμάλ γκόμενο αυτό το θηλυκό, εγώ θα γίνω βουδιστής καλόγερος στην Ζιμπάμπουε. *** Πάντως, εδώ που τα λέμε, η τσίκνα και η λίγδα δεν πάνε με κετελαπόνγκο, ρε παιδιά! *** Καρρά και Μαργαρίτη το καταλαβαίνω αλλά όχι και μάμπο με το παϊδάκι. *** Στα σουβλάκια λέμε ναι, στις μπριζόλες λέμε ναι, στα μπιφτέκια λέμε ναι και στο κοκορέτσι ναι... *** Πείτε μου ότι δεν γέλασα μόνο εγώ στην σκέψη τι να έκαναν προχτές ο Πετρετζίκης κι ο Κοντιζάς. *** Πού να πουλήσουν μούρη με θράκα; *** Μόνο από σουβίντ ξέρουν οι φλώροι. *** Στην θράκα όλοι οι έλληνες είναι μάστερσεφ. *** Να σου

Συνομιλητής από την Γαλλία; 

 φτιάξουν σόλα στα κάρβουνα, να μη μείνει μασέλα στην θέση της. *** Καθ' ότι αν δεν καρβουνιάσει η μπριζόλα, είναι ωμή. *** Όλοι οι ψήστες είναι ωμοφοβικοί, τέλος. *** Παρεμπιπτόντως, ξέρει κανείς να μου πει πόσα χρόνια ζουν τα αρνιά; *** Εγώ νομίζω ότι αυτό το κανονίζει ο χασάπης. *** Μάλλον υπάρχει νόμος που απαγορεύει στα αρνιά να πεθάνουν από γεράματα. *** Ετοιμάζω κοψίδι μοναχά για πάρτη σου... *** Δεν αγαναχτήσατε κι εσείς μ' αυτά που γίνανε στην Πτολεμαΐδα; *** Πήγαν -λέει-  κάποιοι μπατριώτες να κράξουν την Γεροβασίλη για την Μακεδονία και τις άρπαξαν από την μπατσονομία. *** Το καταλαβαίνετε, μωρέ; *** Πού ακούστηκε οι μπάτσοι να βαράνε εθνίκια; *** Χάνει ο φασίστας το αποκούμπι του και δεν μιλάτε; *** Σε ποιά βορβορώδη χάη έχουμε βουλιάξει ως έθνος; *** Άτιμε Αλέξη, πόσο κακό έχεις κάνει σε τούτο τον τόπο; *** A propos, καλά μου γίδια, το ότι είσαστε από την Πτολεμαΐδα δεν σημαίνει ότι είσαστε απόγονοι των Πτολεμαίων. *** Σημαίνει απλώς ότι είσαστε από την Πτολεμαΐδα. *** Γίδια και γιδερά. *** Πήρες την καρδιά μου, πήρες το μυαλό μου, άσε μου τουλάχιστον το λουκάνικό μου... *** Επειδή δεν κατάλαβα, αυτός ο Γεωργιάδης που καταδικάστηκε για πληρωμένο σεξ με ανήλικο είναι ο πρώην του Κούλη; *** Ο πρώην σύμβουλος εννοώ. *** Ε, ναι, ο Κούλης φημίζεται για τις πετυχημένες επιλογές του. *** Από συμβούλους μέχρι αντιπρόεδρους, ένας κι ένας οι άριστοι. *** Και θέλει να σώσει και την Ελλάδα, το βλαμμένο. *** Όχι, ρε Θανάση, παιδεραστία με κλεισμένα τα 15 δεν υπάρχει. *** Από τα 15 και μετά το σεξ είναι νόμιμο. *** Το μόνο που απαγορεύεται είναι σεξ επί πληρωμή με ανήλικο. *** Αν θες να πας με 16χρονο κύριε, κάνε το να σε ερωτευτεί, να έρθει μαζί σου για τον ψυχικό σου κόσμο, όχι για τα λεφτά σου. *** Τί μαλακίες λέω σαββατιάτικα ο φιλόσοφος; *** Ανάβω δύο σούβλες και ψήνω δυο αρνιά, τό 'να για την λιγούρα, το άλλο για μετά... *** Λάφα: "Αν ο Τσίπρας είναι αριστερός εγώ είμαι αστροναύτης." *** Ντροπή σου να λες ψέματα, Παναγιώτη! *** Πότε έγινες αστροναύτης, βρε; *** Άντε, που τολμάς να υπονοήσεις ότι δεν είναι αριστερός ο Αλέξης. *** Τόσοι αριστεροί που γίνανε υπουργοί, από μόνοι τους γίνανε; *** Ο Αλέξης δεν τους έκανε; *** Τζαβέλα: "Ο αφγανός μανάβης μου μου έλεγε ότι λαμβάνει μηνύματα στα αφγανικά, να ψηφίσει ΣυΡιζΑ." *** Καλά, βρε Νίκη, είναι τόσο παράξενο να λαμβάνει ένας αφγανός μηνύματα στα αφγανικά; *** Αν του λέγανε να ψηφίσει ΝουΔου, θα στο έλεγε ο μανάβης σου; *** Αλήθεια, ο Καρατζαφύρερ σάς έμαθε να ψωνίζετε από μετανάστες, τότε που ήσουν στον ΛαΟΣ; *** Δεν σου κάνω τον βήγκαν, αχ, τσικνίστηκα... *** Αυγενάκης: "Ο Άδωνις κάνει αγωγές για να προστατεύσει την προσωπικότητά του." *** Ποιά είπες να προστατεύσει, Λευτέρη; *** Παιδάκι μου, πόσο πιο ρόμπα μπορεί να γίνει ο Άδωνις; *** Αυτόν δεν χρειάζεται να τον διασύρει κανείς γιατί διασύρεται μόνος του. *** Αυτοδιασυρόμενος αντιπρόεδρας. *** Συγγνώμη, επεκτάθηκε η Βόνταφον στην ενέργεια; *** Δηλαδή, τώρα μπορώ να φύγω από την ΔΕΗ και να πάω στην Βόνταφον; *** Ουάου! *** Ε, όλο και κανένα γκίγκα δώρο θα παίρνω όποτε ανάβω

Βοήθεια, αδέρφια! Ήρθε, που να μην έσωνε!

θερμοσίφωνο. *** Και σηκώνεσαι λέει αχάραγα για κατούρημα, πας να ανάψεις το φως του καμπινέ και σού 'ρχεται μήνυμα στο κινητό: *** "Αυτή την στιγμή η σύνδεσή σας με το δίκτυό μας δεν είναι εφικτή, παρακαλούμε κατουρήστε αργότερα." *** Αν είναι η ψητούρα αμαρτία, θα βγω να το τσικνίσω με μανία... *** Αυτό που έγινε με την "Δράση", νομίζω με μπερδεύει λίγο. *** Απ' όσα έχω καταλάβει, το 2009 ο Μάνος και κάποιοι άλλοι δεξιοί φτιάξανε την "Δράση" κόντρα στην ΝουΔου γιατί πίστευαν ότι η ΝουΔου τα είχε κάνει σκατά, σωστά; *** Το 2017, το κόμμα αποφάσισε συνεργασία με την ΝουΔου, σωστά; *** Προχτές, το κόμμα αποφάσισε την διάλυσή του ώστε τα μέλη του να προσχωρήσουν στην ΝουΔου, σωστά; *** Ε, όχι ρε πούστη μου, δεν μπορεί να είναι όλα σωστά! *** Κάπου το χάνω. *** Αν υποψιαστώ ότι γυρίσαμε εκεί απ' όπου φύγαμε επειδή μας εμπνέει ο Κούλης, θα αυτοκτονάρω. *** Αφού ψάχναμε συνεργασία με άλλο κόμμα, χάθηκε ο Τζήμερος; *** Μη με κοιτάζεις Ρόζα μπουκωμένο, συχώρα με που απόψε δεν χορταίνω... *** Έχει κι άλλο από την μαλακία των γάλλων με τον γονέα-Α και τον γονέα-Β ή το λήξαμε; *** Άντε μπράβο γιατί το μόνο που δεν έχω δει ακόμα είναι το "Τίμα τον γονέα-Α σου και τον γονέα-Β σου". *** Μέχρι και "γονέας-Β είναι μόνο μία" άκουσα. *** Ως κι ο Στάλιν έγινε γονεούλης-Α. *** Άσε με κι εσύ ρε γονέα-Β με το πουλόβερ σου, που θα κρυώσω. *** Μέχρι το ζαχαροπλαστείο στην γωνία θα πάω, να πάρω ένα κουτί γονείς-Α γιατί μ' έπιασε λιγούρα. *** Κεφαλογιάννη: "Η γραφειοκρατία των Βρυξελλών να μη κουνάει το χέρι στους λαούς, όπως έκανε στην Ελλάδα." *** Όλγα μου, όταν λες "κουνάει το χέρι"...; *** Μας χαιρετάει; *** Ή το κουνάει δεξιά-αριστερά με το μεσαίο δάχτυλο λυγισμένο; *** Ένας πολιτικός που να έπαιρνε έκθεση πάνω από την βάση, υπάρχει ή μπα; *** Οι φίλοι μου μου το 'χαν πει, ψήσ' το ρε Μπίλλυ το αρνί... *** Επί τέλους, ένας εισαγγελέας που στέκεται στο ύψος του! *** Ε, κάποιος έπρεπε να βρεθεί να τρίξει τα δόντια του στον Κουφοντίνα. *** Έπρεπε να πάει στον Βόλο ο αρχιτρομοκράτης για να βρει τον δάσκαλό του. *** Αφού δεν έχεις μετανοήσει, ρε μασκαρά, πώς θες να παίρνεις άδειες; *** Ήθελες να τσικνίσεις με τα παιδιά σου, ε; *** Τα παιδιά της Ντόρας τα σκέφτεσαι, που έχουν 40 χρόνια να τσικνίσουν με τον δικό τους πατέρα; *** Μομφερράτος: "Ο πατέρας μου, σήμερα 28/2/2019, θα έκλεινε ενδεχομένως τα 95 του χρόνια, αν δεν τον είχαν δολοφονήσει οι τρομοκράτες της 17Ν." *** Και ο Ιούλιος Καίσαρ τα 2.063 του αν δεν τον έτρωγε λάχανο το κωλόπαιδο ο Βρούτος. *** Τα κοψίδια στην κυρία από μένα... *** Πώς γένεν πάλι τούτο; *** Ήρθαν τα κωλόπαιδα από την Λαμία στον Πειραιά να τσικνίσουν με γαύρο; *** Αίσχος, κύριε πρόεδρε! *** Όχι τίποτ' άλλο αλλά ήθελε ο Τσουκαλάς τον Μπάοκ για αντίπαλο στα ημιτελικά. *** Καλά να είμαστε, ρε Τάκη, ο θρύλος ποτέ

Βλέπε να μαθαίνεις, γατάκι Ρονάλντο!

δεν πεθαίνει. *** Υγεία να υπάρχει και οι φάπες δεν χάνονται. *** Μαρτίνς: "Αποκλειστήκαμε άδικα." *** Γόνα πάει η αδικία, μη το συζητάς μεγάλε. *** Εντάξει, κορίτσια, το τερματίσατε. *** Μήπως να ξαναψαχτείτε με τα φεμινιστικά σας γιατί το πράγμα άρχισε να ρετάρει επικίνδυνα; *** Ρε σεις, πάτε καλά; *** Είναι σεξιστικό να χρησιμοποιείς το μουνόπανο ως βρισιά; *** Δηλαδή, εμείς τι να πούμε που δεν υπάρχει μεγαλύτερη βρισιά από το αρχίδι μας; *** Ένα φριγαδέλι ξέμεινε ψημένο, μόνο του στην σούβλα, παραπονεμένο... *** Δεν φαντάζομαι να ξεχαστήκατε, να μη φορέσατε τα μαρτάκια σας και να σας έκαψε ο ήλιος, ε; *** Παιδιά, μη γελάτε, εδώ μιλάμε για αρχαιοελληνική παράδοση. *** Δεν ξέρετε ότι όποια μαλακία κάνει ο νεοέλληνας έρχεται ως παράδοση είτε από την αρχαία Ελλάδα είτε από την τουρκοκρατία; *** Όχι, βρε ζώα, δεν είναι μαρτάκι όποια μαλακία βάζετε στο χέρι. *** Μαρτάκι είναι μια άσπρη κλωστή τυλιγμένη με μια κόκκινη και τέλος. *** Τα άλλα είναι βραχιόλια. *** Άντε μπράβο, που είδα μέχρι και μαρτάκι με κουδούνι. *** Σοβαρά, ρε Τζένη, έφτιαξε ο Πετρετζίκης φαγώσιμο μαρτάκι από ζαχαρόπαστα; *** Να, αυτά δεν μπορώ, ο παραδοσιακός. *** Θωμά είσαι σπίτι; Σου έχω φέρει κοκορέτσι. Καλέ, πώς τρέχουν τα σάλια σου έτσι; Κάτσε να βάλω και τζατζίκι... *** Μπογδάνος: "Έχω φάει 32 κεφτέδες, είναι το ρεκόρ μου." *** Άριστα ο άριστος! *** Έτσι, Κωνσταντίνε μου, να βλέπει ο Κούλης τι έχασε που σε έκοψε από υποψήφιο. *** Αληθεύει ότι καταδικάστηκε καρδινάλιος για παιδεραστία; *** Έλα, δεν το πιστεύω! *** Ασσοσιέιτεντ Πρες: "Κατά το διάστημα 2011-2012 τιμωρήθηκαν για παιδεραστία 384 μέλη του κλήρου." *** Έλα, δεν το πιστεύω! *** Κάρλο Σικλούνα, εισαγγελέας καρδιναλίων: "Μεταξύ 2001 και 2010 εκδικάστηκαν 3.000 υποθέσεις παιδεραστίας από την δικαιοσύνη του Βατικανού." *** Έλα, δεν το πιστεύω! *** Σύννεφο πάει το παιδοκωλομπαρουά, Άγιε Πατέρα! *** Μήπως να το ξαναδούμε αυτό με την αγαμία του κλήρου, βρε Φράνσις; *** Γουρνοπούλα μου γλυκειά, μού 'χεις πάρει τα μυαλά, η πετσούλα σου είναι μούρλια, να την τρώω μπιρ ταμάμ... *** Μικροδράκουλας: "Όποιος έχει πάρει μαύρο χρήμα θα φύγει από την ΝΔ." *** Ωχ... πάλι θα ψάχνουμε για αρχηγό. *** Πολύ απρόσεχτα μιλάς, αγόρι μου! *** Έτσι που το είπες, άφησες να αιωρείται το ενδεχόμενο να έχει πάρει κάποιος στην ΝΔ μαύρο χρήμα. *** Καλύτερα να έλεγες ότι εμείς στην ΝουΔου είμαστε τίμιοι και αποκλείεται να έχουμε πάρει μαύρα. *** Ε, τι παναπεί θα γέλαγαν κι οι πέτρες; *** Πρώτη φορά θα ήταν; *** Πώς τον είδατε τον Λάνθιμο, που πήγαινε για δέκα όσκαρ και πήρε ένα; *** Ένα αλλά να, με το συμπάθειο. *** Δεν πειράζει, Γιώργο μου, και το λίγο

Ευτυχισμένα χρόνια

 της γριας καλό της κάνει. *** Σιγά μη καταλαβαίνουν από τέχνη οι χολλυγουντάδες. *** Άκου Όσκαρ καλύτερης ταινίας σε ταινία που παίζει ο Βίγκο Μόρτενσεν! *** Του χρόνου να περιμένουμε Στήβεν Σήγκαλ, δηλαδή; *** Για να σ' εκδικηθώ, πετάω τόφου και κινόες και ψήνω παϊδάκια στην σχάρα που μισούσες... *** Σας το είπα ήδη ότι η τσίκνα δεν πάει ούτε με ντεσπασίτο ούτε με άι-σε-έου-τε-πέγκο. *** Για να μη κάνετε και του χρόνου τα ίδια λάθη, σημειώστε κάπου την λίστα με τα σωστά τραγούδια τής τσίκνας που σας έδωσα σήμερα. *** Πρέπει να παραδεχτείτε ότι έχω βάλει πολύ δυσκολώτερα φωτο-κουίζ από το σημερινό. *** Υποθέτω ότι οι κινηματογραφόφιλοι αναγνωρίσατε μάλλον εύκολα το χαρακτηριστικό χαμόγελο του Τζην Χάκμαν. *** Δείτε τον όπως τον ξέρετε και στην τελευταία φωτογραφία, αριστερά, να συνομιλεί με τον Σων Κόννερυ. *** Το ενσταντανέ είναι τραβηγμένο στην Ολλανδία, από τα γυρίσματα της περίφημης ταινίας "Η γέφυρα του Άρνεμ (A bridge too far)" το 1977. *** Την ίδια χρονιά κυκλοφορεί ένα από τα σημαντικώτερα ροκ άλμπουμ όλων των εποχών. *** Καλλιτεχνικά, μπορεί κάποιος να το θεωρήσει από αριστούργημα μέχρι και απαράδεκτο αλλά δεν υπάρχει κανείς που να αμφισβητεί ότι το μοναδικό στούντιο άλμπουμ που έβγαλε ο Τζόννυ Ρόττεν και η παρέα του, προκάλεσε σεισμό και άλλαξε την πορεία όλου αυτού που ονομάζουμε πανκ ροκ. *** Σίγουρα θα βρεθούν κάποιοι που θα πουν "τι μαλακία είναι τούτη" αλλά αυτό δεν μειώνει την αξία τού θρυλικού "Never Mind the Bollocks - Here's the Sex Pistols", το οποίο στροφάρει ήδη στο πλατώ. *** Όπως και να το κάνουμε, κομμάτια με στίχους όπως του "Anarchy in the UK" ή του "God save the queen" δεν γράφονται κάθε μέρα, ειδικά στην Μεγάλη Βρεττανία. *** Αν αναρωτιέστε τι διάβολο σημαίνει το "never mind the bollocks", διαλέξετε κάτι ανάμεσα στο "μη λέτε μαλακίες" και στο "μη μας ζαλίζετε τα παπάρια". *** Φυσικά, δεν περιμέναμε τίποτε λιγώτερο από ένα συγκρότημα που λέγεται Sex Pistols κι έχει αρχηγό κάποιον... Γιάννη Σάπιο. *** Άντε βρε, καλό σαββατοκύριακο να έχετε και... υπομονή. *** Την άλλη βδομάδα που κορυφώνεται το καρναβάλι, θα σας βάλω Μακαρένα. ***

Αντίστροφη μέτρηση

Έχω από μέρες κατά νου ένα θεματάκι, για το οποίο θέλω από προχτές να γράψω δυο αράδες. Όμως, η φούρια που πέφτει στην δουλειά στα τέλη κάθε μήνα, δεν μου το επέτρεψε. Και σήμερα, που είναι και Παρασκευή και πρωτομηνιά, ποιός έχει διάθεση για μουρμούρα ή για βαθυστόχαστες αναλύσεις; Λέω, λοιπόν, σήμερα να το πάμε με πιο χαλαρή διάθεση και να σας διηγηθώ άλλη μια από εκείνες τις μουσικές ιστορίες που όλοι ξέρετε πόσο μου αρέσουν και που ελπίζω ότι αρέσουν και σε σας.

Τούτη την φορά θα σας ταξιδέψω εκτός Ελλάδος. Θα γυρίσουμε τα ρολόγια μας σαράντα χρόνια πίσω και θα τραβήξουμε βόρεια, ίσαμε την Σουηδία, να πούμε. Κι εκεί, κάπου στην Στοκχόλμη, λίγο μακρύτερα από το κέντρο όπου χαζεύουν οι τουρίστες, στο γραφικό προάστειο Ούπλαντς Βάσμπυ, θα συναντήσουμε έναν ανήσυχο δεκαεξάχρονο, ο οποίος ακούει στο όνομα Γιόακιμ Λάρσσον.

Όπως όλοι οι έφηβοι, ο Γιόακιμ ονειρεύεται μεγαλεία. Παίζει ποδόσφαιρο και χόκεϋ στον πάγο, με σκοπό να γίνει διάσημος είτε στο ένα σπορ είτε στο άλλο, αδιάφορο σε ποιο. Παράλληλα κάνει και καρτ, μιας και δεν θα ήταν άσχημο αν γινόταν πρωταθλητής σε αγώνες ράλλυ. Κι επειδή τα μεγάλα όνειρα είναι επιρρεπή στις μεγάλες απογοητεύσεις, ο Γιόακιμ εγκαταλείπει το όνειρο να γίνει ραλλίστας όταν παίρνει μέρος στο εφηβικό πρωτάθλημα καρτ και τερματίζει μόλις τέταρτος. Ευτυχώς, έχει πού να στρέψει τα ενδιαφέροντά του. Έχει την μουσική.

Ο νεαρός έχει κάνει μαθήματα πιάνου και κλασσικής κιθάρας αλλά η μεγάλη του αγάπη είναι το ροκ. Έχει κόλλημα με τους Thin Lizzy και τους Led Zeppelin και πολύ θα ήθελε να γίνει ο νέος Jimi Hentrix. Τα πρώτα του βήματα είναι τα γνωστά, αυτά που λέμε "της προσκολλήσεως": πλησιάζει τα γκρουπάκια της περιοχής και τα συνοδεύει στις παραστάσεις τους με την κιθάρα ή το μπάσσο του. Γιατί, όμως, το δικό του ταλέντο να προσδίδει φήμη στους κάθε τυχαίους Jet, Blazer ή Roxanne και όχι σε ένα δικό του γκρουπ;

Κάπως έτσι σκεπτόμενος, το 1979 ο δεκαεξάχρονος Λάρσσον στήνει μαζί με τρία φιλαράκια του το γκρουπ Force, κρατώντας για τον εαυτό του την ληντ κιθάρα και τους ρόλους του αρχηγού, του τραγουδιστή και του συνθέτη των κομματιών. Κι επειδή κανείς δεν κάνει μεγάλη καρριέρα με το τόσο κοινό σουηδικό όνομα Γιόακιμ Λάρσσον, το άλλαξε σε Joey Tempest, που θα μπορούσε να αποδοθεί στα ελληνικά ως "Γλυκειά Θύελλα". Σε μικρό χρονικό διάστημα, ο Joey και η παρέα του έγιναν γνωστοί στην ροκ σκηνή τής Στοκχόλμης. Με μακριές και φουντωτές χαίτες, χαλκάδες στα αφτιά, άφθονη τρέλα και παίζοντας κάτι ανάμεσα σε χέβυ μέταλ και γκλαμ ροκ, απέκτησαν φανατικούς οπαδούς, οι οποίοι γέμιζαν πάντα τους χώρους όπου έπαιζαν.

Κάπου εκεί, η "ψωνάρα" του Joey έγινε αφορμή για μια απρόσμενη επιτυχία. Ήταν αρχές του 1981, όταν ο αρχηγός των Force σκέφτηκε να συνθέσει ένα τζιγκλάκι, ένα σύντομης διάρκειας κομμάτι, το οποίο θα ακουγόταν ηχογραφημένο στην αρχή κάθε παράστασής τους και θα προανάγγελε στους θεατές την είσοδο του γκρουπ στην σκηνή. Έτσι, χρησιμοποιώντας ως πηγή έμπνευσης το "Space Oddity" του Μπάουι, ο Joey έγραψε ένα κομμάτι που θα έκανε την "αντίστροφη μέτρηση" για την επί σκηνής εμφάνιση των Force. Όμως, αυτό το κομμάτι χρησιμοποιήθηκε μόνο για λίγο. Σύντομα αποσύρθηκε, επειδή δεν ταίριαζε με τον μεταλλικό ήχο του γκρουπ.

Την επόμενη χρονιά, το συγκρότημα πήρε μέρος σε ροκ διαγωνισμό της Σουηδίας. Εν όψει αυτού του διαγωνισμού, ο Joey αποφάσισε να αλλάξει το όνομα του γκρουπ από Force σε Europe. Οι Europe νίκησαν στον διαγωνισμό και ως έπαθλο κέρδισαν ένα συμβόλαιο με εταιρεία δίσκων. Αυτό φάνηκε να γίνεται το εφαλτήριο για την επιτυχία που περίμενε ο Joey αλλά η μεγάλη και παγκόσμια φήμη που ονειρευόταν, εξακολουθούσε να μη φαίνεται ούτε με κυάλια.

Πέρασαν άλλα τρία χρόνια απογοήτευσης για τον φιλόδοξο νεαρό. Έχει φτάσει πια το 1985, όταν αποφασίζει να ξαναβγάλει από το συρτάρι του εκείνο το παλιό τζινγκλάκι και να δουλέψει λίγο τους στίχους κάνοντάς το τραγούδι κανονικό. Το αποτέλεσμα δίχασε τα μέλη του γκρουπ, με άλλους να πιστεύουν ότι δεν είναι άσχημο και τους υπόλοιπους να επιμένουν ότι είναι απαράδεκτο. Τελικά, όλοι συμβιβάστηκαν με την ιδέα να το κρατήσουν α λα παλαιά, δηλαδή ως εισαγωγή στις ζωντανές τους εμφανίσεις.

Και τότε ήρθε η μεγάλη έκπληξη, δηλαδή μια από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στην σύγχρονη ιστορία της μουσικής. Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, το "Final countdown" έγινε το σήμα κατατεθέν των Europe, σπρώχνοντας την φήμη τού συγκροτήματος στα ύψη και κάνοντάς το γνωστό σε όλον τον κόσμο. Το κομμάτι έγινε Νο 1 όχι μόνο στην Σουηδία αλλά και στην Μεγάλη Βρεττανία και σε 25 χώρες ακόμη, ενώ στις "δύσκολες" στα ευρωπαϊκά ακούσματα ΗΠΑ έφτασε στο Νο 8 των τσαρτ. Στην Γαλλία, το σινγκλ πούλησε πάνω από 900.000 αντίτυπα. Όσο για την Ελλάδα, ποιός από τους κάπως μεγαλύτερους δεν θυμάται ότι αυτό το κομμάτι έγινε ο επίσημος ύμνος τής εθνικής μας ομάδας μπάσκετ στην πορεία της προς την κατάκτηση του Eurobasket του 1987;

Την επόμενη χρονιά, το "Final countdown" κυριάρχησε και στους Ολυμπιακούς της Σεούλ. Και δώδεκα χρόνια αργότερα, ενώ ο πλανήτης υποδεχόταν το millenium, ήταν αυτό το κομμάτι που ακουγόταν σε ολόκληρο σχεδόν τον πλανήτη, για να μετρηθεί αντίστροφα ο ερχομός τής νέας χιλιετίας...