Σαββατιάτικα (32)

*** Έ-έ-έρχεται! *** Επιστρέφει στην εγχώρια πολιτική ο πρόεδρος της σοσιαλιστικής διεθνούς. *** Κι έλεγα ποιός μας λείπει... ποιός μας λείπει... *** Τρέμε Σταύρακα! *** Πάντως, ομολογώ ότι η πιο ηδονική μου φαντασίωση αυτή την εποχή είναι να γίνει το ΠαΣοΚ δυο κομμάτια και να μη πιάσει κανένα το όριο του 3% για να μπει στην βουλή. *** Μμμμ...ονείρωξη! *** Μετά από απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, ο γκαβός θα ανακηρυχθεί αύριο επίτιμος δημότης Ναυπλίου. *** Μπράβο στον δήμαρχο και τους συμβούλους του που έλυσαν κατά τον καλύτερο τρόπο ένα από τα χρονίζοντα προβλήματα της πόλης τους! *** Φαντάζομαι ότι οι ψηφοφόροι τους θα αισθάνονται λίαν υπερήφανοι για την επιλογή τους κατά τις τελευταίες δημοτικές εκλογές. *** Απορία: οι επίτιμοι δημότες πληρώνουν δημοτικά τέλη; ***

Κάποια μου θυμίζει...

Αυτό που στις γενικές απεργίες συμμετέχουν περισσότεροι από το κίνημα "Δεν Πληρώνω" και λιγώτεροι από το κίνημα "Δεν Πληρώνομαι", μου κάνει τα νεύρα τσατάλια. *** Προφανώς, οι δεύτεροι ελπίζουν πως θα πληρώνονται όταν βγει ο ΣυΡιζΑ (λέμε τώρα). *** Γιακουμάτος: "Να πάνε στον διάολο (ενν.: οι τροϊκανοί), να τελειώνουμε." *** Άλατις, μαγκιά ο Τζέρυ και δεν του τό 'χα! *** Το σκίζει κι αυτός το μνημόνιο, τελικά. *** Μαζί με το καλσόν. *** Δηλαδή, τώρα που βγήκε πρόεδρος ο Μποροβήλος, θα καθαρθεί η σούπερ-λίγκα; *** Θα την καθαρίσει ο όπου-με-πιάσεις-λερώνεσαι; *** Όπως καθάρισε τότε στην Ριζούπολη, φαντάζομαι. *** Κάθε πότε συναντιούνται γκαβός και Μπένυ; *** Θέλω να πω, χάθηκε να δώσουν του χοντρού ένα δωματιάκι στο Μαξίμου, να μη τον τρώνε οι δρόμοι; *** Να μπορεί να λέει και στα εγγόνια του "όταν έμενα στο Μαξίμου...", γιατί αλλοιώς δεν το βλέπω να μένει εκεί μέσα. *** Άδωνις: "Έπρεπε να μείνουμε χωρίς μισθούς και συντάξεις ένα-δυο μήνες πρώτα και μετά να υπογράψουμε το μνημόνιο." *** Όμορφα λόγια, σταράτα. *** Μας βγήκε "Δεν Πληρώνω" κι ο κωλόχαρτος! *** Ρε συ, έχεις καμμιά ωραία θεία, να σου πω κάτι για τον κώλο της; *** Μεγάλη δημοσκόπηση ιστολογίου: τί σας προκαλεί τα περισσότερα γέλια: (α) το "σαξές στόρυ", (β) η έξοδος στις αγορές, (γ) η έξοδος από το μνημόνιο, (δ) η διαπίστωση ότι άρχισε η ανάπτυξη ή (ε) οι παραινέσεις για εθνική συναίνεση; *** Αυτή η κυβέρνηση θα ήταν για πολλά γέλια αν δεν ήταν για πολλά κλάματα. *** Δηλαδή, για να καταλάβω, τα μπρόκολα είναι κατάλληλα για δίαιτα ενώ το γκιούλμπασι δεν είναι; *** Πουτάνα κι άδικη ζωή... *** Ποιός φαεινός νους είχε την ιδέα να στρωθούν οι σύροι πρόσφυγες στο Σύνταγμα; *** Τόσο δύσκολο ήταν να στήσουν μερικές σκηνές στα Άγραφα ή, έστω, στον Κιθαιρώνα; ***

Την αμόλησες, Ανδρέα;

Έπρεπε να την πέσουν στο κέντρο της Αθήνας, να μας χαλάσουν την διάθεση, χρονιάρες μέρες; *** Να φοβάται ο κάθε καλός οικογενειάρχης, βρε αδερφέ, να κατεβεί στα μαγαζιά για ψώνια; *** Είναι σίγουρο πως ήταν σωστή επιλογή να συμμετέχει κι ο Πρωτόπαπας στις συζητήσεις τού Παρισιού; *** Συγγνώμη που ρωτάω αλλά τόσα χρόνια δεν έχω καταλάβει σε ποιο πράγμα είναι καλός ο Πρωτόπαπας, εκτός από το γλείψιμο της εξουσίας. *** Η ΔΕΗ έκοψε το ρεύμα της ΜΚΟ "Silver Alert", λόγω χρέους 8.000 ευρώ. *** Καλά τους έκανε. *** Τί διάολο νομίζουν ότι κάνουν βρίσκοντας χαμένους κωλόγερους; *** A propos, πείτε μου τι σημαίνει "ΔΕΚΟ", να δω κάτι. *** Α! και μη μου πείτε "ωφελείας", γιατί βλέπω όμικρον, όχι ωμέγα. *** Εκτός αν ο εγκέφαλος που σκέφτηκε το αρκτικόλεξο ήταν αγράμματος. *** Έχω και την κόρη μου φοιτήτρια στο Ηράκλειο και μου λέει "μπαμπά, στείλε λεφτά να βάλω πετρέλαιο". *** Άκου "πετρέλαιο"! *** Το κωλόπαιδο, μετά από πέντε χρόνια εθνικής προσπάθειας, μεταρρυθμίσεων και θυσιών, τίποτε δεν έχει καταλάβει. *** Από την άλλη, βέβαια, πάλι καλά που δεν σκέφτηκε να ζεσταθεί με μαγκάλι και νά 'χουμε χειρότερα. *** Ευτυχώς, ήταν καλή στην Χημεία. *** Πες της ένα μπράβο, ρε Τζήμερε! *** Αυτό που οι μισοί έλληνες πεινάνε κι οι άλλοι μισοί υποσιτίζονται αλλά η Αράχωβα και τα Τρία Πέντε Πηγάδια έχουν πληρότητα 100%, θα με στείλει στην εντατική. ***

Πότε έγινε παπάς ο Μαχαιρίτσας;

Δηλαδή, εσείς διαφωνείτε με τον αντιπρύτανη που είπε ότι οι έλληνες θέλουν χαστούκια; *** Κατά την γνώμη σας, τί θέλουν όλοι αυτοί που ψηφίζουν αυτούς που κυβερνάνε τον τόπο εδώ και καμμιά διακοσαριά χρόνια; *** Μωρέ ναι, καθένας είναι ελεύθερος να ψηφίζει ό,τι γουστάρει αλλά όχι και να γαμεί τους συνανθρώπους του με την ψήφο του! *** Πάλι καλά να λέμε, που υπάρχουν οι γερμανοί κι αγοράζουν τα αεροδρόμιά μας. *** Αν δεν βοηθούσαν κι αυτοί, πάτο θα είχαμε πιάσει στις αποκρατικοποιήσεις. *** Α, ρε άτυχε Κορκονέα... *** Αθωώθηκε ο μπάτσος που σκότωσε τον πιτσιρικά στο Φέργκιουσον. *** Άντε ντε, να το βουλώσουνε μερικοί-μερικοί που ακόμη γκρινιάζουν για την Μανωλάδα! *** Όταν η δημοκρατία είναι σκατά, η δικαιοσύνη είναι απόσκατα *** Γράψ' το όπως το λέω. *** Βρε στόκο, γράφεις στο βιογραφικό σου ότι είσαι "τελειόφυτος" και νομίζεις ότι σου φταίνε τα μνημόνια που δεν σε παίρνουν για δουλειά; *** Τώρα που το θυμήθηκα: ώστε τά 'σκισες τα μνημόνια, Αντώνη, ε; *** Κάτσε τώρα και ξαναγράφτα, λοιπόν, για να μάθεις να κάνεις μαλακίες. *** Και την Δευτέρα νά 'ρθεις με τον κηδεμόνα σου. *** Επίτιμη διδάκτωρ τού πανεπιστημίου Αθηνών η κυρία Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ... 22 χρόνια διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης η κυρία Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα... πρώην πρώτη κυρία η κυρία Δήμητρα Λιάνη-Παπανδρέου... ***

Ευτυχισμένες μέρες

Παιδιά, όταν ακούτε διπλά γυναικεία ονόματα, να φεύγετε! *** Πώς λέμε Μαριέττα Γιαννάκου-Κουτσίκου; Φάνη Πάλλη-Πετραλιά; Της Αριστεράς και της Προόδου; *** [Αυτό είναι κλεμμένο από τον Τζίμη] *** Αυτό που ξεσπάθωσε ο Πρετεντέρης κατά του Σώυμπλε, τί σας λέει; *** Ρε, τί κακό είν' τούτο με την τρόικα και τα πείσματά της; *** Εμείς την παρακαλάμε να μας υποδείξει νέα μέτρα κι εκείνη επιμένει να ολοκληρώσουμε πρώτα τα προηγούμενα. *** Βάλτα όλα μαζί, μωρή άρρωστη, να κάνουμε κι εμείς τα κουμάντα μας! *** Μήπως υπάρχει κανένα νέο από την ευρωδραστηριότητα του Ζαγοράκη; *** Απ' ό,τι έμαθα, εγκρίθηκε η πρότασή του στο ευρωκοινοβούλιο για επίσημη αποστολή στην Αμφίπολη. *** Θα τους ξεναγήσει ο Θοδωρής αυτοπροσώπως; *** Μητσοντόρα: "Να συνεννοηθούμε όλα τα κόμματα ώστε να εκλέξουμε πρόεδρο δημοκρατίας και αμέσως μετά να πάμε σε εκλογές." *** Η απόλυτη απόδειξη ότι στην πολιτική υπάρχει πάντοτε χώρος για μια μαλακία παραπάνω. *** Πίτσα με ζύμη από βρώμη, λουκάνικα γαλοπούλας, σουβλάκι κοτόπουλου, νιφάδες καλαμποκιού για πρωινό, φυτική σαντιγύ, μπύρα χωρίς αλκοόλ... *** Ρε, πάτε καλά από μυαλά; *** Το ξέρατε ότι η Μαίριλυν Μονρόε δούλευε εργάτρια σε εργοστάσιο πριν γίνει διάσημη; *** Εμ, ποιά νομίζετε πως είναι η δεκαεφτάχρονη ομορφούλα τής πρώτης φωτογραφίας; *** Απολαύστε και την Μαίριλυν και το σαββατοκύριακό σας όσο γίνεται κι από Δευτέρα τα ματαλέμε. ***

Όσο ξημερώνει (η "επόμενη μέρα"), το… μνημόνιο μεγαλώνει!

Όπως δείχνουν τα πράγματα, οι περιβόητες διαπραγματεύσεις με την τρόικα των τοκογλύφων δανειστών στο Παρίσι κατέληξαν σε άλλη μια… περιφανή ήττα της κυβέρνησης, η οποία μάλλον πνέει πλέον τα λοίσθια.

Την κυβερνητική πανωλεθρία, που λίγο καιρό πριν μιλούσε περί "success story" της εθνικής οικονομίας και περί… "εξόδου από τα μνημόνια", καταγράφουν ανάγλυφα οι δηλώσεις του αντιπροέδρου της και προέδρου του ΠΑΣΟΚ Ευ. Βενιζέλου, ο οποίος ομολόγησε ανοιχτά το ενδεχόμενο παράτασης του μνημονίου -έστω και για… "τεχνικούς λόγους", όπως υποστήριξε- σε δηλώσεις του, μετά τη σύσκεψη υπό τον Πρωθυπουργό Α. Σαμαρά στο Μέγαρο Μαξίμου. Η σύσκεψη έγινε ακριβώς για να αποτιμηθούν τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων στο Παρίσι και σ’ αυτήν συμμετείχαν υπουργοί οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης, εργασίας Γιάννης Βρούτσης, διοικητικής μεταρρύθμισης Κυριάκος Μητσοτάκης και ο υφυπουργός οικονομικών Γιώργος Μαυραγάνης.

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο υπουργός Οικονομικών Γκ. Χαρδούβελης, ο οποίος φέρεται να δήλωσε προς βουλευτές σχετικά με τις διαπραγματεύσεις με τους τροϊκανούς στο Παρίσι: "Δεν κάνουν βήμα πίσω και δεν τους ενδιαφέρει ποιος είναι στην εξουσία και αν θα έχουμε εκλογές τον Μάρτιο. Μπορεί να έχουμε ολοκληρώσει το 99% των δεσμεύσεών μας όμως εκείνοι επιμένουν να γίνει και το 1%, επιμένοντας ότι πρέπει να εφαρμοστούν σίγουρα μέτρα"!

Προφανώς πίσω από αυτές τις δηλώσεις του υπουργού κρύβονται και όλες οι αλήθειες, όπως εκτιμούν πλέον οι πιο έγκυροι αναλυτές. Ειδικότερα:

• Αλήθεια 1^η: Οι τροϊκανοί (ΕΕ, ΔΝΤ, Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα) θεωρούν την κυβέρνηση ανδρείκελό τους, την μεταχειρίζονται πλέον σαν "στιμμένη λεμονόκουπα" και δεν τους ενδιαφέρει το πολιτικό της μέλλον.
  
• Αλήθεια 2^η: Εκείνο που ενδιαφέρει αυτή τη στιγμή τους τροϊκανούς είναι οι πολιτικοί της υπάλληλοι (δηλαδή, οι κυβερνώντες τη χώρα) πριν απολυθούν (κάτι που θεωρείται και από αυτούς βέβαιο, αν γίνουν εκλογές ως το Μάρτιο) να ολοκληρώσουν τη βρόμικη δουλειά που ανέλαβαν. Να κλείσουν όλες τις "τρύπες" και να εφαρμόσουν όλα τα υπεσχημένα και ψηφισμένα μνημονιακά μέτρα: Απολύσεις στο δημόσιο, απελευθέρωση απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα και επαναφορά του λοκάουτ στους επιχειρηματίες σε περιπτώσεις απεργιών, νέα κατεδάφιση του ασφαλιστικού και μείωση των συντάξεων, αρπαγή της πρώτης κατοικίας και των όποιων άλλων περιουσιακών στοιχείων έχουν απομείνει στους δανειολήπτες, ταχύτερες διαδικασίες στη λεηλασία του δημόσιου πλούτου κ.ά.
  
• Αλήθεια 3^η: Το κυριότερο που ενδιαφέρει τους τοκογλύφους δανειστές και τους πολιτικούς ινστρούχτορες της Ε.Ε., με πρώτους και καλύτερους τους γερμανούς και τα μονοπώλια που εκπροσωπούν, είναι να "δέσουν" την χώρα με ένα νέο μνημόνιο αντιλαϊκών δεσμεύσεων (μέχρι και το 2016, λένε οι πληροφορίες), έτσι ώστε να καταστήσουν υποχείριο και την οποιαδήποτε κυβέρνηση προκύψει μετά τις εκλογές, που, όπως είπαμε, προβλέπουν να γίνονται σύντομα.
  

Βασική επιδίωξή τους με όλα αυτά δεν είναι μόνο να εξασφαλίσουν την ομηρία της χώρας για μια ολόκληρη πεντηκονταετία, μέσω των δανεικών που έλαβαν οι τελευταίες κυβερνήσεις και συγκυβερνήσεις για να σώσουν τις... τράπεζες και να υποδουλώσουν το λαό. Δεν είναι μόνο να εξασφαλίσουν ότι θα συντριβεί κάθε δικαίωμα των εργαζομένων, θα διαλυθεί η υγεία, η παιδεία και κάθε ίχνος πρόνοιας, θα συνεχιστεί το χαράτσωμα του λαού και το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, με ακόμη μεγαλύτερη ένταση. Είναι να εμπεδωθεί η άποψη και στους λαούς της υπόλοιπης Ευρώπης (κυρίως της Νότιας) που στενάζουν στις συμπληγάδες των μνημονίων, της λιτότητας, της χρεοκοπίας και της ανεργίας και βρίσκονται και αυτοί σε αναβρασμό, ότι άλλος δρόμος δεν υπάρχει: η εξαθλίωση είναι μονόδρομος!

Μόνο που όλοι αυτοί οι σχεδιασμοί έχουν ένα μειονέκτημα: παραβλέπουν τον παράγοντα λαό, που είναι διατεθειμένος να αντισταθεί και να συγκρουστεί. Που, όπως έδειξαν και οι απεργιακές κινητοποιήσεις και λαϊκές συγκεντρώσεις στην Αθήνα και σε όλη την Ελλάδα, δεν θέλει να συμβιβαστεί με ένα τόσο μελανό παρόν και ένα τόσο σκοτεινό μέλλον…

[Άρθρο του Νίκου Πέρπερα από τον ιστοτόπο "Ημεροδρόμος"]

"Απεργία"

Όπως συμβαίνει πάντοτε σε μέρες απεργίας, το ιστολόγιο απεργεί και πάλι, προσφέροντας μόνο ένα αντίδωρο για να στηλωθούμε. Τούτη την φορά, θα πάρουμε αντίδωρο από το χέρι τού Ρήγα Γκόλφη. Ίσως είναι το πιο κατάλληλο για την περίσταση αντίδωρο, μιας και πρόκειται για το ποίημά του με τίτλο "Απεργία":


Στη στράτα αργοδιαβαίνει της εργατιάς το πλήθος.
Φαρμάκι έχει στα χείλη, κομένη την ορμή,
κι ο πόνος που συντρίβει τ’ αράθυμό του στήθος
θεριεύει το κορμί.

Πού πάει συμαζωμένο, το έλεος να γυρέψει;
Ποιος άρχοντας θ’ ακούσει, ποια πόρτα θ’ ανοιχτεί;
Με τ' άπραγα τα λόγια τί πάει να ζητιανέψει,
να γείρει να κλαυτεί;

Το τέρας της ανάγκης που τη ζωή του θλίβει,
νεκρώνει την αγάπη, μαραίνει τ’ αγαθά,
θα πάψει να τραντάζει το μαύρο του καλύβι,
το Χάρο να βοηθά;

Ω συνοδειά θλιμένη, του δίκιου τον αγώνα
σα θέλεις να κερδίσεις, μη σκύβεις και δειλιάς.
Και πώς θα διαφεντέψεις με λυγισμένο γόνα
τη μοίρα της δουλειάς;

Τη δύναμή σου νιώσε κ’ υψώσου προς τον ήλιο.
Την πάναγνή σου ρώτησε, τη σιδερένια υγειά,
θεούς να τα λατρέψεις. Του κόσμου το βασίλειο
ζωντάνεψε, ραγιά.

Το πείσμα του δυνάστη, που τη χαρά μολεύει,
τα λούλουδα σκοτώνει, στερεύει την πηγή,
θα το συντρίψει, μάθε, το χέρι που δουλεύει
κι αναμετρά τη γη.

[Ρήγας Γκόλφης, "Ποιήματα - συγκεντρωτική έκδοση" (Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2002, σελ. 625)]

-----------------

Σημείωση: Αν αυτή είναι η πρώτη φορά που ακούτε το όνομα του Ρήγα Γκόλφη, επιτρέψτε μου να σας δώσω ένα στοιχείο που -ίσως- σας παροτρύνει να ψάξετε περισσότερα πράγματα γι' αυτόν: ο Ρήγας Γκόλφης είναι ο λογοτέχνης που απέδωσε στα ελληνικά τον περίφημο Ύμνο της Διεθνούς ("Εμπρός της γης οι κολασμένοι..."), ο οποίος γράφτηκε στα γαλλικά από τον Ευγένιο Ποττιέ.

Μια ιστορία λαδιού... και ολίγη από Κορέα

Παρακαλώ, την προσοχή σας. Παρά τις "λογοτεχνικές παρεμβάσεις" του γράφοντος, η ιστορία που ακολουθεί είναι πέρα για πέρα αληθινή:

Ο Δήμαρχος Πατρέων, Κώστας Πελετίδης

Επειδή στην Πάτρα  κατά τις τελευταίες δημοτικές εκλογές πλειοψήφισαν οι κομμουνιστές, είναι φυσικό και επόμενο η δημοτική αρχή να μην ασχολείται με σοβαρά και κεφαλαιώδη προβλήματα της πόλης, όπως κάνει π.χ. ο δήμος Ναυπλιέων, ο οποίος ασχολήθηκε με το να ονομάσει τον Αντώνη Σαμαρά επίτιμο δημότη του. Εμείς εδώ, κολλημένοι κομμουνιστές, επιμένουμε να ασχολούμαστε με τρίχες, όπως π.χ. πώς θα ανακουφίσουμε (έστω και λίγο) τους συμπολίτες μας που υποφέρουν.

Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, οι διοικούντες τον δήμο σκέφτηκαν κάτι απλό: να αξιοποιήσουν κατά τον πιο πρόσφορο τρόπο την δημοτική περιουσία. Κι ανάμεσα στα περιουσιακά στοιχεία τού δήμου υπάρχουν και... ελιές! Μιας και στο σχέδιο πόλης έχουν ενταχθεί αγροί και χωράφια, πολλά των οποίων έχουν ήδη απαλλοτριωθεί προκειμένου να ανοιχτούν δρόμοι, να γίνουν πλατείες, να χτιστούν σχολεία κλπ, είναι λογικό να υπάρχουν μεταξύ τους και κάποια με ελιές.

Η απλή σκέψη της δημοτικής αρχής, λοιπόν, ήταν να καταγράψει τις ελιές των απαλλοτριωμένων εκτάσεων και στην συνέχεια να παραχωρήσει το δικαίωμα συλλογής και εκμετάλλευσης του ελαιοκάρπου τους σε άπορες οικογένειες, άνεργους, πολύτεκνους κλπ. Μοίρασε τις σχετικές άδειες στους δικαιούχους κι εκείνοι ξαμολύθηκαν να βγάλουν το λάδι των οικογενειών τους. Όλα καλά ως εδώ και μπράβο στον δήμαρχο και στην ομάδα του, που σκέφτηκαν κάτι τέτοιο. Όμως... Όμως, τώρα αρχίζουν τα προβλήματα.

Πρώτα-πρώτα, σε κάποια από τα χωράφια που προαναφέραμε, πλάκωσε η αστυνομία για να συλλάβει τους ελαιοσυλλέκτες. Μάταια οι άνθρωποι επέδειξαν την άδεια του δήμου κι άδικα διαμαρτυρήθηκαν, αφού τα όργανα της τάξης ήσαν ανένδοτα: έπρεπε να συλλάβουν τους κλέφτες και να τους προσαγάγουν για εξακρίβωση στοιχείων. Ευτυχώς, κάποιος από τους "κλέφτες" κατάφερε και ενημέρωσε τηλεφωνικά την αρμόδια του δήμου, η οποία έσπευσε στο αστυνομικό τμήμα. Στην ερώτησή της "γιατί τους συλλάβατε, αφού σας έδειξαν την άδεια με την υπογραφή τού δημάρχου;", η απάντηση ήταν αφοπλιστική: "Κυρία μου, τόσα χρόνια αυτές τις ελιές τις μαζεύουμε εμείς οι αστυνομικοί για να βγάζουμε το λάδι μας"! Τελικά, οι εκπρόσωποι του νόμου κατάλαβαν ότι η υπόθεση δεν θα εξελισσόταν προς το συμφέρον τους αν την παρατραβούσαν και άφησαν ελεύθερους τους "εγκληματίες". Πρόλαβαν, όμως, να προσθέσουν "πείτε τους, τουλάχιστον, να φέρουν και σε μας κανένα τενεκέ λάδι".

Ανοίγουμε παρένθεση για να κάνουμε μια απαραίτητη διευκρίνιση. Φυσικά, οι αστυνομικοί τού τοπικού τμήματος δεν πήγαιναν οι ίδιοι να μαζέψουν ελιές. Γι' αυτή την δουλειά υπήρχαν συνεργεία με τον κατάλληλο εξοπλισμό (όχι σαν τους φουκαράδες που τους κάλεσε ο δήμος να μζέψουν ελιές κι εκείνοι δεν είχαν ούτε λιόπανα). Οι αστυνομικοί έκαναν, απλώς, τα στραβά μάτια ενώ, παράλληλα, φρόντιζαν να απομακρύνουν τους περίεργους. Κλείνουμε την παρένθεση και συνεχίζουμε.

Ανακουφισμένοι, οι άνθρωποι γύρισαν στα σπίτια τους. Όμως, εκεί τους περίμενε άλλη μια έκπληξη. Δυο υπάλληλοι του δήμου πήγαν με άγριες διαθέσεις για "τσαμπουκά", επειδή "αυτές τις ελιές τις μαζεύουμε εμείς με τους αστυνομικούς και μοιραζόμαστε το λάδι χρόνια τώρα"! Προφανώς, οι δυο υπηρέτες τού δήμου ήσαν σίγουροι πως είχαν αποκτήσει κάποιο δικαίωμα χρησικτησίας επί της δημοτικής περιουσίας.

Οι -έκπληκτοι με όσα τους συνέβαιναν- άνθρωποι ξανατηλεφώνησαν στην αρμόδια, η οποία ζήτησε να μιλήσει με τους "διαμαρτυρόμενους" δημοτικούς υπαλλήλους και τους επέπληξε αυστηρά, προειδοποώντας τους για τις συνέπειες που θα είχαν αν επέμεναν. Τελικά, εκείνοι κατάλαβαν ότι ο "τσαμπουκάς" τους δεν θα έβγαζε πουθενά και αναγκάστηκαν να φύγουν. Όχι, όμως, δίχως να προσθέσουν με αγανάκτηση: "τέτοιες μαλακίες κάνει ο Πελετίδης και δεν πρόκειται να ξαναβγεί". Το ότι κανένας δεν πίστεψε ότι αυτοί οι δυο ψήφισαν Πελετίδη, δεν έχει καμμιά σημασία.

Κι αν όλα αυτά σας ακούγονται απίθανα, περιμένετε διότι δεν φτάσαμε ακόμη στο καλύτερο.

Το ίδιο βράδυ, παρουσιάστηκαν σε άλλη οικογένεια ελαιοσυλλεκτών τέσσερις ιερείς τής κοντινής εκκλησίας, απαιτώντας να σταματήσει αμέσως η διαδικασία συλλογής τού ελαιοκάρπου, διότι "αυτές τις ελιές τις μαζεύουμε εμείς χρόνια τώρα, για να βγάζουμε το λάδι για τα καντήλια της εκκλησίας"(!) Φυσικά, έγινε πάλι το -συνηθισμένο πια- τηλεφώνημα στην αρμόδια. Όμως, οι εν λόγω ιερείς ήσαν τόσο φορτικοί και τόσο επίμονοι ώστε χρειάστηκε η προσωπική παρέμβαση του δημάρχου για να πειστούν να αποχωρήσουν και να αφήσουν τους ανθρώπους στην ησυχία τους. Προφανώς, οι σεμνοί λευίτες διαπίστωσαν με αγανάκτηση ότι ο κομμουνιστής (και, σίγουρα, άθεος) δήμαρχος δεν έδινε δεκάρα για τα καντήλια τους...


Αυτή ήταν η μικρή σημερινή μας ιστορία. Την οποία, βεβαίως, μη περιμένετε να διαβάσετε και σε κάποια τοπική εφημερίδα ή να ακούσετε σε κάποιο τοπικό κανάλι. Σκεφτείτε, όμως: αν οι εφημερίδες και τα κανάλια δεν ήσαν όπως είναι, ποιόν λόγο ύπαρξης θα είχαν τα ιστολόγια;

Τελειώνω. Είτε σας αρέσουν οι ιστορίες λαδιού είτε όχι, δείτε -ή και ξαναδείτε- την πρώτη ιστορία ("Το Ρολόι") από την εξαιρετική σπονδυλωτή ταινία "Το κανόνι και τ' αηδόνι", των Ιάκωβου και Γιώργου Καμπανέλλη (σε σενάριο του πρώτου). Θα ξοδέψετε 34 λεπτά από την ζωή σας αλλά δεν θα μετανοιώσετε ποτέ.

-------------------------------------------------

Μιας και σήμερα έπιασα κουβέντα για την πόλη μου και την δημοτική αρχή της, ας μου επιτραπεί να αναφερθώ και σε κάτι ακόμη:

Σήμερα, στην Πάτρα, η πρεσβεία τής Νοτίου Κορέας πραγματοποιεί εκδήλωση κατά την οποία θα απονεμηθούν μετάλλια "σε όσους πολέμησαν για την υπεράσπιση της ελευθερίας και της δημοκρατίας τού κορεατικού λαού". Φυσικά, η πρεσβεία κάλεσε στην εκδήλωση και τον δήμαρχο πατρέων. Στην πρόσκληση αυτή, ο Κώστας Πελετίδης απάντησε εγγράφως ως εξής:

Οι Ελληνες στρατιώτες δε στάλθηκαν στη Κορέα για να υπερασπιστούν "τα ιδανικά της ελευθερίας και της δημοκρατίας". Στάλθηκαν για να προσφέρουν το δικό τους φόρο αίματος σε μία άδικη, ιμπεριαλιστική επέμβαση. Ο κορεατικός λαός και ο κάθε λαός, μπορεί από μόνος του να λύσει τα όποια προβλήματα παρουσιάζονται στην κοινωνικοπολιτική ζωή του.

Την αποστολή του στρατού στην Κορέα, την πλήρωσε ο ελληνικός λαός με αίμα, στα πλαίσια της διαπλοκής της άρχουσας τάξης της Ελλάδας με τους ιμπεριαλιστές συμμάχους της και της εμπλοκής της ακόμη και στους δικούς τους πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς, στο όνομα της επιβολής της καπιταλιστικής ελευθερίας. Οι απώλειες του στρατού, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ήταν 183 νεκροί και 610 τραυματίες και οι απώλειες της αεροπορίας 12 νεκροί και 4 αεροσκάφη.

Η χώρα μας, δεμένη στο άρμα της ΕΕ, των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, καλείται εδώ και δεκαετίες να πληρώνει - και με το αίμα της - και να συμμετάσχει σε πολεμικές περιπέτειες προς εξυπηρέτηση των συμφερόντων ντόπιων και ξένων καπιταλιστικών δυνάμεων. Οπως και σήμερα, έτσι και τότε, εκατοντάδες Ελληνες στρατιώτες στάλθηκαν σε ξένα χώματα όχι για να πολεμήσουν στο πλευρό αγωνιστών για ελευθερία και λαϊκή εξουσία, αλλά για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών.

Με βάση τα παραπάνω, εννοείται ότι δε θα παραβρεθούμε στην εκδήλωση απονομής μεταλλίων.

Κάθε σχόλιο είναι περιττό.

"Ευθύνη Προστασίας" και "προστάτες"

Στις 12 Νοεμβρίου 1998, ο τότε γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ -και "σοσιαλιστής"- Χαβιέ Σολάνα εκφώνησε μια βαρυσήμαντη ομιλία με θέμα "Διασφαλίζοντας την ειρήνη στην Ευρώπη". Η ομιλία αυτή έγινε στα πλαίσια ενός συμποσίου για την πολιτική αναθεώρηση της συνθήκης της Βεστφαλίας (1648).

Παρένθεση. Η συνθήκη της Βεστφαλίας είναι η συνθήκη με την οποία όχι μόνο τερματίστηκε ο σκληρός και πολυαίμακτος Τριακονταετής Πόλεμος αλλά μπήκαν και τα θεμέλια για την σύγχρονη Ευρώπη, μιας και σ' αυτήν διατυπώθηκε για πρώτη φορά η έννοια της εθνικής κυριαρχίας. Η βασική βεστφαλιανή αρχή είναι απλή: όλα τα έθνη-κράτη έχουν απόλυτη κυριαρχία επί των εδαφών τους και δεν επιτρέπεται ανάμειξη ξένων δυνάμεων σε εσωτερικά θέματα. Κλείνει η παρένθεση.

Με την μνημειώδη ομιλία του ο Σολάνα διέγραψε τις βεστφαλιανές αρχές, ξεχνώντας ότι όλες οι αστικές επαναστάσεις τού 18ου και του 19ου αιώνα βρήκαν πρόσφορο έδαφος και εκδηλώθηκαν χάρη σ' αυτές ακριβώς τις αρχές. Ιδού μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα της ομιλίας:

- Ο ανθρωπισμός και η δημοκρατία -δυο αξίες ουσιαστικά άσχετες με την βεστφαλιανή τάξη πραγμάτων- μπορούν να χρησιμεύσουν ως σημεία αναφοράς στην επεξεργασία μιας νέας διεθνούς τάξης, καλύτερα προσαρμοσμένης στην ασφάλεια και τις προκλήσεις τής σύγχρονης Ευρώπης. (...)

- Το βεστφαλιανό σύστημα είχε τα όριά του. Για παράδειγμα, η αρχή τής κυριαρχίας στηρίχθηκε στην βάση τού ανταγωνισμού και όχι της συνεργασίας των κρατών. (...) Επίσης, η ιδέα ενός ισχυρού, κυρίαρχου κράτους υιοθέτησε αργότερα έναν εθνικισμό, ο οποίος εκφυλίστηκε σε μια καταστροφική πολιτική δύναμη. (...)

- Τελικά, ήταν ένα σύστημα που δεν μπορούσε να εγγυηθεί την ειρήνη. Ούτε μπορούσε να αποτρέψει τον πόλεμο, όπως έχει αποδείξει με τόσο τραγικό τρόπο η ιστορία των τριών τελευταίων αιώνων. (...)


Φυσικά, ο Σολάνα ήξερε πολύ καλά και το τι έλεγε και το γιατί το έλεγε. Πάνω στους δικούς του "προβληματισμούς" στηρίχθηκε η διάλυση κάθε έννοιας εθνικής ανεξαρτησίας και άρχισε να οικοδομείται μια διαδικασία νομιμοποίησης εξωτερικών επεμβάσεων στα εσωτερικά ζητήματα μιας χώρας. Στα ερείπια των βεστφαλιανών αρχών περί εθνικής κυριαρχίας χτίστηκε η περίφημη Ευθύνη Προστασίας (Responsibility to protect), "φιλοσοφική βάση" τής οποίας αποτελεί η αρχή ότι "η εθνική κυριαρχία δεν συνιστά δικαίωμα αλλά ευθύνη".

Υποτίθεται ότι η Ευθύνη Προστασίας απετέλεσε το καταστάλαγμα της ανησυχίας τής διεθνούς κοινότητας μπροστά στην διαπιστωμένη αδυναμία της να αντιδράσει σε γενοκτονίες, όπως εκείνη της Ρουάντας (1994) ή εκείνη της Σρεμπρένιτσας (1995). Στην ουσία, όμως, έλυσε τα χέρια των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, επιτρέποντας και νομιμοποιώντας την επέμβασή τους οπουδήποτε στον πλανήτη.

Καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση αυτής της σκοτεινής έννοιας έπαιξε η International Crisis Group, μια ΜΚΟ η οποία ιδρύθηκε το 1995 από τον λόρδο Μαρκ Μάλλοχ-Μπράουν (αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας και προσωπικός φίλος τού Τζωρτζ Σόρος) και στην οποία συμμετέχουν γνωστά και μη εξαιρετέα μουσούδια, όπως ο ίδιος ο Χαβιέ Σολάνα (καμμία έκπληξη), ο Γουέσλυ Κλαρκ (διοικητής των νατοϊκών δυνάμεων που βομβάρδισαν την Γιουγκοσλαβία), ο Γιόσκα Φίσσερ ("πράσινος" μεν, ιμπεριαλιστής δε), ο Κόφφι Ανάν (πρώην γ.γ. του ΟΗΕ και γνωστό κουτσούνι των ΗΠΑ), ο Ζμπίγκνιεφ Μπρεζίνσκυ (ο άνθρωπος που εξόπλισε τους ταλιμπάν), ο Ερνέστο Σεδίγιο (πρώην πρόεδρος του Μεξικού που έσφαξε τους Ζαπατίστας), ο Τζωρτζ Σόρος (εμ, πώς;), ο Στάνλεϋ Φίσσερ (διοικητής της Τράπεζας του Ισραήλ), ο Τζωρτζ Ρόμπερτσον (επίσης πρώην γ.γ. τού ΝΑΤΟ), ο Ούτα Τσάπφ (αντιπρόεδρος της γερμανικής βουλής και πρόεδρος της επιτροπής αφοπλισμού) κλπ.

Η αρχή έγινε πριν καλά-καλά συμπληρωθεί ένα εξάμηνο από την περίφημη ομιλία Σολάνα. Στις 24 Μαρτίου 1999, το ΝΑΤΟ ξεκίνησε τους βομβαρδισμούς τής Γιουγκοσλαβίας, με την δικαιολογία ότι οι γιουγκοσλάβοι αρνούνταν να υπογράψουν συμφωνία για το μέλλον τού Κοσσυφοπεδίου και η άρνησή τους αυτή έβαζε σε κίνδυνο την αλβανική κοινότητα της περιοχής. Κατά το ΝΑΤΟ, δηλαδή, η "ευθύνη προστασίας" μιας κοινότητας επέβαλλε τον βομβαρδισμό -και, εν τέλει, τον διαμελισμό- μιας ολόκληρης χώρας.

Δεν χρειάζεται μεγάλη ανάλυση για να διαπιστώσουμε ότι πάνω σ' αυτό το ανοσιούργημα, το οποίο αποκαλείται Ευθύνη Προστασίας, στηρίχτηκε η εισβολή στο Αφγανιστάν (προστασία των κατοίκων από τις αυθαιρεσίες των ταλιμπάν), στο Ιράκ (προστασία των κατοίκων από τις αυθαιρεσίες τού Σαντάμ Χουσσέιν), στην Λιβύη (προστασία των κατοίκων από τις αυθαιρεσίες τού Μουαμμάρ Καντάφι) κλπ. Και, φυσικά, στην ίδια βάση θα στηριχτούν μελλοντικές επεμβάσεις π.χ. σε Συρία (αυθαιρετεί και ο Άσσαντ), σε Ιράν (αυθαιρετούν και οι αγιατολλάχ) και όπου αλλού.

Και τώρα το κερασάκι. Το 2008, η "διεθνής των προστατών" επιχείρησε να επεκτείνει την έννοια της "ευθύνης προστασίας" και στα... φυσικά φαινόμενα! Όταν ο τυφώνας Ναργκίς έπληξε την Μυανμάρ (πρώην Βιρμανία ή Μπούρμα), η στρατιωτική χούντα όχι μόνο δεν δέχτηκε καμμιά ανθρωπιστική βοήθεια αλλά αρνήθηκε και την χορήγηση βίζας στα μέλη των ανθρωπιστικών οργανώσεων. Τότε, οι Μπους Β(λαξ) και Σαρκοζύ άρχισαν να εξετάζουν το ενδεχόμενο στρατιωτικής δράσης κατά της Μυανμάρ στα πλαίσια της "ευθύνης προστασίας" των κατοίκων από τις καταστροφές τού τυφώνα. Οι βιρμανοί έπρεπε να προστατευτούν, έστω και με το ζόρι!

Εκείνο, βέβαια, που δεν είπαν ούτε ο Μπους ούτε ο Σαρκοζύ, ήταν ότι η χούντα τής Μυανμάρ είχε πάψει το αλισβερίσι με τα μονοπώλια της δύσης και είχε πέσει στην αγκαλιά των κινέζων. Αυτή η μεταστροφή απετέλεσε πλήγμα για μερικές καλές εταιρειούλες, όπως η γαλλική Total και η πολιτειακή Halliburton (συμφερόντων τού τότε αντιπροέδρου των ΗΠΑ Ντικ Τσαίηνυ). Επρόκειτο για μια "στρέβλωση", η οποία θα "διορθωνόταν" μετά την επιχείρηση "προστασίας", η οποία -δυστυχώς για τους προστάτες- δεν υλοποιήθηκε τελικά.

Γαλάζια "επιχείρηση τρόμος"

Η κλεψύδρα αδειάζει επικίνδυνα και η ρητορική του Σαμαρά για "έξοδο από το μνημόνιο" κινδυνεύει με κατάρρευση λόγω του αδιεξόδου που διαμορφώνεται στη διαπραγμάτευση με την τρόικα, η οποία δεν έχει ανακοινώσει ακόμη την ημερομηνία επιστροφής της στην Αθήνα.

Η απόσταση μέχρι το τέλος της αξιολόγησης φαντάζει με... έρημο δίχως όαση, το Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου ενδέχεται να μην έχει θέμα την Ελλάδα, ενώ, όσο διαρκεί το αδιέξοδο στις εκ του μακρόθεν διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους των δανειστών, απομακρύνεται και το ενδεχόμενο εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Μπροστά στο αδιέξοδο αυτό η κυβέρνηση, ο πρωθυπουργός και η Ν.Δ. φαίνεται να επιλέγουν τον δρόμο της τρομοκράτησης της κοινωνίας και των βουλευτών. Ας δούμε τα πώς και τα γιατί αυτής της επιχείρησης.

Όπως έχουν τα δεδομένα έως αυτήν τη στιγμή, κανένα από τα τρία προτεινόμενα σενάρια από την πλευρά της τρόικας δεν εξυπηρετεί τη στρατηγική του Σαμαρά για εκλογή ΠτΔ από την παρούσα Βουλή. Κι αυτό διότι:

• Στο πρώτο σενάριο: Δεν αντέχει να ψηφίσει νέα μέτρα ή να ανοίξει νέες «πληγές», όπως λ.χ. το ασφαλιστικό, η εργατική νομοθεσία, ο συνδικαλιστικός νόμος κ.ά. Ακόμη και η αλλαγή – τρίτη φορά! – του νόμου για τη ρύθμιση με τις 100 δόσεις για χρέη προς το Δημόσιο φαντάζει ως «μη αποδεκτή» από την ελληνική πλευρά, διότι θα αποτελούσε πολιτική καταστροφή. Τις τελευταίες ώρες η τρόικα φαίνεται να κάνει λίγο πίσω, ωστόσο η δεδομένη απόκλιση στα έσοδα και η διεύρυνση του δημοσιονομικού κενού λόγω της ρύθμισης απαιτούν νέα μέτρα.

• Στο δεύτερο σενάριο: Η παράταση του μνημονίου για έξι μήνες ή έναν χρόνο θα αποτελούσε ομολογία αποτυχίας του κυβερνητικού σχεδιασμού και θα έδινε τη χαριστική βολή στην προπαγάνδα περί εξόδου από το μνημόνιο.

• Στο τρίτο σενάριο: Η έγγραφη δέσμευση για «χρονική και στοχευμένη υλοποίηση» που ζητούν οι δανειστές από την Αθήνα για όσα ζητήματα μείνουν εκτός της αξιολόγησης στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας για την ενισχυμένη πιστωτική γραμμή θα έδενε τα χέρια του πρωθυπουργού εν όψει της προεδρικής εκλογής. Ο Σαμαράς θα είχε κάνει ήδη όλη τη βαριά και βρόμικη δουλειά και κανείς δεν θα ήθελε να ταυτιστεί μαζί του.


Αφού λοιπόν κανένα από τα προσφερόμενα σενάρια δεν εξυπηρετεί ούτε στοιχειωδώς τους σχεδιασμούς του Σαμαρά, ο πρωθυπουργός ενεργοποιεί ένα νέο σενάριο, το οποίο έχει ως κύριο άξονα την τρομοκράτηση τόσο της κοινωνίας όσο και των βουλευτών, τους οποίους πολιορκεί για να ψηφίσουν Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Ο νέος στόχος λοιπόν είναι να μετατεθεί η λήξη της αξιολόγησης για μετά τις γιορτές και όσο το δυνατόν πιο κοντά στην εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Με αυτόν τον τρόπο στο Μαξίμου πιστεύουν ότι θα επιτύχουν τα εξής:

- 1. Θα αποφύγουν την ψήφιση όλων των επώδυνων «προαπαιτούμενων», κάποια από τα οποία (εργασιακά, ασφαλιστικό, μειώσεις στο Δημόσιο κ.λπ.) μπορούν, το καθένα μόνο του, να ρίξουν μια κυβέρνηση.

- 2. Θα μεταφέρουν όλα τα δύσκολα ως όρους στη συμφωνία για την πιστωτική γραμμή.

- 3. Θα δεσμεύσουν (όσο αυτό είναι εφικτό) την επόμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, φορτώνοντάς της την υποχρέωση να πράξει όσα αυτοί δεν έπραξαν επί σχεδόν τρία χρόνια.

- 4. Θα εμφανίσουν στους βουλευτές τη νέα συμφωνία με χαρακτήρα διλήμματος: από εδώ η συμφωνία για σταθερότητα, με ευρωπαϊκές εγγυήσεις, η οποία αποτελεί το τελευταίο βήμα πριν από τη ρύθμιση του χρέους και την ασφαλή έξοδο από τα μνημόνια - από εκεί το ρίσκο για αστάθεια, το οποίο εκπροσωπεί ο ΣΥΡΙΖΑ - ως εκ τούτου, ψηφίστε Πρόεδρο τώρα για να αποφύγει η χώρα τις περιπέτειες.

Η συνταγή περιλαμβάνει αρκετή δραματοποίηση των διαπραγματεύσεων, αλλά και των συνεπειών τής μη απόφασης, αφού η Ελλάδα δεν μπορεί να βγει στις αγορές με σάπια ομόλογα, ενώ η ΕΚΤ θα διακόψει τη φθηνή χρηματοδότηση των τραπεζών, οι οποίες θα χρηματοδοτούνται πλέον ακριβότερα από τον ELA, τον έκτακτο μηχανισμό άντλησης ρευστότητας της Τράπεζας της Ελλάδος, με συνέπεια να μην μπορούν να χρηματοδοτήσουν την οικονομία.

Όλα αυτά βεβαίως πασπαλισμένα με μεγάλες δόσεις τρόμου για ευρεία κατανάλωση, ώστε να μεγιστοποιηθεί η εντύπωση. Επ’ αυτού ήδη ένα δείγμα έδωσε από χθες – ποιος άλλος; – ο Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος, σε ένα από τα γνωστά (καθ’ υπαγόρευση βεβαίως) ρεσιτάλ πολιτικής γελοιότητας, όταν ρωτήθηκε αν η κυβέρνηση πρέπει να πει «όχι» στην τρόικα, απάντησε: "Θέλετε να κλείσουν οι τράπεζες;". Αργότερα το μάζεψε, αλλά το δείγμα γραφής ήταν επαρκές.

- 5. Τέλος, αν ο εκβιασμός προς τους βουλευτές αποτύχει (κάτι εξαιρετικά πιθανό), τότε, καθώς θα έχουν αναγκαστικά προσφύγει σε εκλογές, θα μεταφέρουν το πιο πάνω δίλημμα στην κοινωνία, με στόχο να περιορίσουν το μέγεθος της ήττας, το οποίο είναι όρος εκ των ων ουκ άνευ ώστε ο Σαμαράς να παραμείνει πρόεδρος της Ν.Δ. Αυτός άλλωστε είναι ο μόνος σοβαρός στόχος για τον νυν πρωθυπουργό, ο οποίος γνωρίζει άριστα ότι πολλοί στο κόμμα του περιμένουν τη βραδιά της ήττας για να τον "φάνε".


Ο σχεδιασμός αυτός της κυβέρνησης κρίνεται στο Μαξίμου ότι αποτελεί πλέον μονόδρομο, αφού η τρόικα δεν είναι διατεθειμένη να κάνει πίσω. Ήδη η 8η Δεκεμβρίου (επόμενη συνεδρίαση του Eurogroup) είναι χαμένη για την κυβέρνηση. Αν η εκκρεμότητα με την τρόικα παραταθεί, τότε χάνεται και η σύνοδος κορυφής στις 18 Δεκεμβρίου.

Ύστερα Ελλάδα και Ε.Ε. πρακτικά "λουκετάρουν" για Χριστούγεννα και, με ένα ελαφρό πηδηματάκι, φτάνουμε στα μέσα Ιανουαρίου, μετά τις γιορτές και μια ανάσα πριν από την έναρξη της διαδικασίας εκλογής Προέδρου. Έτσι ενεργοποιείται ο σχεδιασμός του Μαξίμου και όπου βγει. Εκτός αν άλλα έχουν στον νου τους οι δανειστές...

[Πολιτική ανάλυση του Σταύρου Χριστακόπουλου από το τελευταίο "Ποντίκι"]

---------------------------------------------------------

Σημείωση ιστολογίου: 

Πολύ θα ήθελα να δω κι ένα δημοσίευμα σχετικά με τα διλήμματα και τους εκβιασμούς που, από την πλευρά του, βάζει και ο ΣυΡιζΑ τόσο στους βουλευτές όσο και στους ψηφοφόρους. Θα συμπλήρωνε την παραπάνω ανάλυση, η οποία πάντως δίνει γενικά μια καλή εικόνα για το τι σκέφτονται στην Συγγρού.

Επίσης, θέλω να σημειώσω τις επιφυλάξεις μου για το ότι η Ν.Δ. επιχειρεί να δεσμεύσει "την επόμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, φορτώνοντάς της την υποχρέωση να πράξει όσα αυτοί δεν έπραξαν επί σχεδόν τρία χρόνια". Η δική μου άποψη είναι ότι με τις δηλώσεις των στελεχών και του προέδρου του περί "ευρωπαϊκού προσανατολισμού" της χώρας και περί παραμονής τόσο στην ευρωζώνη όσο και στο ΝΑΤΟ, ο ΣυΡιζΑ έχει ήδη δεσμευτεί από μόνος του για την "ομαλότητα" της διαδοχής. Άλλωστε, η άποψη Σκουρλέτη ότι το 95% του χρέους πρέπει να εξυπηρετηθεί, δεν αφήνει πολλά περιθώρια για παρανοήσεις.

Άσχετη Υποσημείωση:

Γενικά, δεν λογοκρίνω και -συνήθως- δεν σχολιάζω τα σχόλια των αναγνωστών, επιτρέποντας την δημοσίευση όλων πλην των spam. Δυστυχώς, τελευταία αναγκάστηκα να "κόψω" (και θα εξακολουθήσω να το κάνω) κάποια ανώνυμα, υβριστικά και άσχετα με το κείμενο όπου προσαρτήθηκαν σχόλια. Μάταια ο συντάκτης τους θα περιμένει να τα δει δημοσιευμένα. Ας έχει κατά νου ότι αυτό το ιστολόγιο δεν θα ασχοληθεί ποτέ με τις σεξουαλικές προτιμήσεις οποιουδήποτε, οπότε ας μη μπαίνει στον κόπο να γράφει.

Σαββατιάτικα (31)

*** Σοβαρά το λέτε πως μάζεψε έξι μύρια ο Καρατζαφύρερ δίχως να κυβερνήσει ή να γίνει υπουργός ποτέ; *** Ρε, πού φτάσανε οι μίζες; *** Κωλόπαιδο περιπτερά. *** Αντί να πεις ευχαριστώ που δεν σε συνέλαβαν, σκούζεις κι από πάνω. *** Τον πιστεύω τον Μπαλάσκα όταν λέει πως οι ματατζήδες πλήρωσαν ένα εικοσάρι για σαράντα μπουκάλια νερό. ***

Κάπου την ξέρω... κάπου την ξέρω...

Θα πίνανε από ένα και μετά θα πλένανε και τα πόδια τους. *** Αυτό που λυσσάξατε με την συνάντηση Σαμαρά - Τσίπρα, με τσαντίζει. *** Δηλαδή, τί θα κάνετε αν πουν να συναντηθούν Γιωργάκης και Σταύραξ; *** Δεν ξέρω αν το μάθατε αλλά τον Γιώργο τον θέλει η βάση. *** Βασικό ένστικτο. *** Σκέψου -λέει- να ξαναπάρουν ο Γιώργος το ΠαΣοΚ κι ο μπουχέσας την ΝουΔου, να γίνουν εκλογές, να μη προκύψει αυτοδύναμη κυβέρνηση και να πρέπει να πάμε πάλι σε συγκυβέρνηση. *** Σενάριο για κωμωδία επιστημονικής φαντασίας, είπατε; *** Κούνια που σας κούναγε. *** Προφανώς, δεν προσέξατε εκείνο το "πάμε πάλι", που είπε ο Γιωργάκης. *** "Πάμε ΠΑΛΙ"!! *** Πώς λέγαμε πριν καμμιά τριανταριά χρόνια "για ΑΚΟΜΑ καλύτερες μέρες"; *** Κωλόχαρτος: "Η ανάπτυξη είναι προς τα μέσα, Αν την διατηρήσουμε, θα εξαλείψουμε την δυστυχία." *** Εγώ πάλι, ρε συ Άδωνη, γιατί νομίζω ότι την "ανάπτυξη προς τα μέσα" την λέμε σύμπτυξη και όχι "ανάπτυξη"; *** Σταύραξ: "Η χώρα σήμερα ζη υπό κομματικό ζυγό, δεν θα επιτρέψω την κομματική δημοκρατία." ***

Θού κύριε...

Σταύρο, κομμουνίζεις! *** Ρε κορίτσια, μιάμιση ώρα για να βάψετε νύχια με σχέδιο; *** Χριστουγεννιάτικο δέντρο φτιάχνουμε τέτοια εποχή, όχι καρνάβαλο. *** Το Βήμα της Κυριακής: "Παγιδευμένος στο δίκτυο λαθών και τρόικας ο Σαμαράς - Η κυβέρνηση σε δίνη" *** Αμ, γι' αυτό την έκανε α λα γαλλικά το ψυχαρόπουλο. *** Αντώνη, δεν τα βλέπω καλά τα πράγματα. *** Μεταξύ μας, αν δεις ότι σου τα γυρίζει κι ο Μπόμπολας, κάντηνε κι εσύ νύχτα και γαία πυρί μειχθήτω. *** Τώρα που είπα "ψυχαρόπουλο"... Αντρέα, πώς πάει ο εθελοντισμός; *** Εμφανίστηκε κανένας μοριολάγνος καθηγητής ή σε γράψανε όλοι στα παπάρια τους; *** Πάντως, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι η σκέψη σου ήταν λογική. *** Αφού κλείσατε σχολεία κι απολύσατε χιλιάδες καθηγητές, κάνει αρχαιρεσίες η ΟΛΜΕ και βγαίνει η ΔΑΚΕ πρώτη δύναμη. *** Λογικά το σκέφτηκες, λοιπόν, ότι οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι γίδια. *** Άλλο που δεν σού 'κατσε. *** Αληθεύει ότι το αλαφουζέικο αγόρασε τα δικαιώματα των wikileaks; *** Βλέπω την Καθημερινή και τον Σκάι να βγάζουν μια αποκάλυψη κάθε μέρα. ***

Έχασε κιλά ο Καραμανλής; Πού;

Για τον Μαρινάκη, φυσικά. *** Το φάσκελο της εβδομάδας στον τηλεοπτικό Άλφα, για το αμίμητο "Σάρωσαν οι λατίνοι τα βραβεία Γκράμμυ". *** Το ότι η εκδήλωση λεγόταν "15th annual Latin Grammy" δεν το πρόσεξε κανένας, κύριε Κοντομηνά; *** Θα κόψει άλλο ένα 20% από τις συντάξεις ο Βρούτσης αλλά θα δώσει την σύνταξη του Γενάρη από τις 20 Δεκέμβρη. *** Πλούσια χριστούγεννα θα κάνουν πάλι οι κωλόγεροι. *** iefimerida.gr: "Ο Κασιδιάρης αγρίεψε στις φυλακές". *** Παιδιά, μη τρελλαίνεστε, στις γυναικείες φυλακές τον έχουν. *** Ας τον βάλουν στις αντρικές με τους μετανάστες, να δούμε την αγριάδα του. *** Χωρίς τσίγκινο σωβρακάκι, αν έχει κώλο. *** Αυτό το κίνημα "Free Education" (δωρεάν εκπαίδευση) στην Αγγλία, με τις διαδηλώσεις και τις καταλήψεις, πώς το βλέπετε; *** Φαίνεται πως υπάρχουν θρασίμια και στην Εγγλεζία, Αντώνη. *** Πολύ ξενερουά κίνημα, όμως. *** Ο άλλος αναρωτιέται στο τουίττερ: "I want to know about why police hit people on" (θέλω να μάθω γιατί η αστυνομία χτύπησε τον κόσμο). *** Και θες να κάνεις και διαδήλωση, αγορίνα μου; *** Αμ, έχεις πολλά καρβέλια ακόμη να φας. *** Για να μην αναφέρω τους δημοσιογράφους που λένε μπούρδες: "The government spend money on bombs, why can't they spend money on books?" (η κυβέρνηση ξοδεύει λεφτά για βόμβες, γιατί δεν μπορούν να ξοδέψουν λεφτά για βιβλία;). *** Σοβαρή δημοσιογραφία, ρε! *** Ελάτε ένα εξάμηνο στις σχολές δημοσιογραφίας του Αντέννα και του Σταρ, να μάθετε πώς γίνεται. ***

Ευτυχισμένες μέρες

Άννα-Μισέλ: "Ίσως η κυβέρνηση να βιάστηκε να πει πως βγαίνουμε από το μνημόνιο." *** Σε μας τα λες, μανταμίτσα μου; *** Του Αντώνη και του Άδωνη πέσ' τα, που σκίζουν σελίδα-σελίδα τα μνημόνια και μετά δεν θα έχουν πώς να κάνουν επανάληψη για τα διαγωνίσματα. *** Αυτό που εκεί στον ΣυΡιζΑ υπάρχει πάντα κάποιος διαθέσιμος για να πει μια παπαριά, πώς διάβολο το καταφέρνουν; *** capital.gr: "478 εφοπλιστές συνεισέφεραν στον κουμπαρά της κρίσης". *** 478 ναυτιλιακές εταιρείες έδωσαν συνολικά 42 εκατομμύρια. *** Μπράβο, ρε μάγκες, που βάλατε εθελοντικά από σκάρτα 90 χιλιάρικα για το καλό του τόπου! *** Αν όλοι οι έλληνες έκαναν το ίδιο, θα ήμασταν η πλουσιώτερη χώρα του κόσμου. *** Παρεμπιπτόντως, το κράτος επιδοτεί με πεντακόσια χιλιάρικα (χοντρά-ψιλά) κάθε δρομολόγιο άγονης γραμμής. *** Φιλόσοφος ο Ράμφος, συγγραφέας ο Τατσόπουλος, ποιήτρια η Δημουλά... *** Δεν φτωχύναμε μόνο οικονομικά σε τούτον εδώ τον ρημαδότοπο. *** Τί "λάουντζ καφέ" και μαλακίες, ρε συ Αργύρη; *** Στην Πάτρα βρισκόμαστε, όχι στο Κολοκοτρωνίτσι. *** Κύριε Κικίλια, για τα νερά θα γίνει ΕΔΕ ή οι ΕΔΕ γίνονται μόνο όταν τις τρώνε δημοσιογράφοι; *** Όχι πως έχει σημασία αλλά έτσι, κουβέντα να γίνεται. *** Μ' έφαγε η πολυλογία και δεν ρώτησα πόσους βουλευτές έχουν σήμερα η ΔημΑρ και οι ΑνΕλ. *** Α! πείτε μου και πώς πάει το κόμμα τού Λυκούδη. *** Μ' έχει φάει η αγωνία αν θα βρεθούν οι 180 ή όχι. *** Να ξέρω ο άνθρωπος αν πρόκειται να γίνουν εκλογές την άνοιξη. *** Αν υποψιαστώ ότι το μέλλον του τόπου εξαρτάται από την ψήφο τού Μελά, θα αυτοκτονήσω. *** Κι αν στην πρώτη φωτογραφία δεν αναγνωρίσατε μια εξήντα-τόσα χρόνια (και βλέπουμε πόσα ακόμη) βασίλισσα, δώστε μου τα στοιχεία σας και θα σας κλείσω ιδιαίτερο με τον Ζαμπούνη. *** Σίγουρα, όμως, αναγνωρίσατε στην τελευταία φωτογραφία τον Μίμη Ανδρουλάκη να κουβεντιάζει με τον Γιώργο Νταλάρα, ενώ στο φόντο τρίζουν τα κόκκαλα του Λένιν. *** Καλό Σαββατόβραδο σε όλους. ***

Παίκτες και σπεκουλαδόροι

Τις προηγούμενες ημέρες ασχοληθήκαμε με τράπεζες, χρηματοοικονομικά παράγωγα κλπ και ξέρω ότι τα σημειώματά μου ήσαν μάλλον κουραστικά. Επειδή, όμως, από την μια μού άνοιξε η όρεξη κι από την άλλη θέλω να ολοκληρώσω θεματικά το αντικείμενο με το οποίο ασχολήθηκα, λέω σήμερα να κάνουμε μια "ακτινογραφία" όσων "παίζουν" τα "θεάρεστα" και επικίνδυνα παιχνίδια, τα οποία καταδείξαμε συνοπτικά τις τελευταίες μέρες.

Κατ' αρχάς, υπάρχουν οι συντηρητικοί παίκτες, οι οποίοι ενδιαφέρονται πρωτίστως να μετριάσουν τους κινδύνους μιας μελλοντικής καταστροφής παρά να ρισκάρουν προσδοκώντας υψηλά μεν αβέβαια δε κέρδη. Στην ορολογία τής αγοράς, αυτοί οι παίκτες αποκαλούνται διεθνώς hedgers (hedging = αντιστάθμιση κινδύνου). Για να καταλάβουμε τι σημαίνει "αντιστάθμιση κινδύνου", ας δούμε ένα παράδειγμα:

Η εταιρεία Χ αγοράζει από τις ΗΠΑ εμπόρευμα αξίας χιλίων δολλαρίων με τρίμηνη πίστωση. Η σημερινή ισοτιμία δολλαρίου προς ευρώ κρίνεται μεν συμφέρουσα (1 / 0,804), αλλά ποιός ξέρει πώς θα διαμορφωθεί μετά από τρεις μήνες; Για παράδειγμα, αν το δολλάριο πέσει στα 0,780 ευρώ, η εταιρεία θα βγει κερδισμένη αφού θα πληρώσει τα 1.000 δολλάρια με 780 ευρώ αντί για τα σημερινά 804. Αν, όμως, το δολλάριο ανεβεί στα 0,830 ευρώ, τότε θα η εταιρεία θα ζημιωθεί.

Η αγορά των παραγώγων δίνει την λύση. Η εταιρεία κλείνει σήμερα ένα Προθεσμιακό Συμβόλαιο (ή, αν προτιμά, ένα Συμβόλαιο Μελλοντικής Εκπλήρωσης), με το οποίο θα αγοράσει σε τρεις μήνες 1.000 δολλάρια προς 804 ευρώ. Έτσι, εξασφαλίζεται απολύτως σε περίπτωση που το δολλάριο ανατιμηθεί. Βεβαίως, θα χάσει το κέρδος που θα προέκυπτε σε περίπτωση υποτίμησης του δολλαρίου αλλά, εφ' όσον εκείνο που προέχει στην πολιτική της είναι η αποφυγή των κινδύνων, αυτό δεν έχει μείζονα σημασία. Εναλλακτικά, η εταιρεία θα μπορούσε να συνάψει Συμβόλαιο Προαίρεσης (option), το οποίο θα έσπαγε σε περίπτωση υποτίμησης αλλά θα έχανε το ασφάλιστρο κινδύνου (σύμφωνα με όσα αναλύσαμε χτες).

Το αντίθετο των hedgers είναι οι speculators, δηλαδή οι κερδοσκόποι (οι σπεκουλαδόροι, όπως τους λέει ο λαός). Αυτοί θυμίζουν έντονα τους παίκτες τού ποδοσφαιρικού στοιχήματος. Ανοίγουν αλλεπάλληλες θέσεις (δηλαδή, τοποθετούν χρηματοοικονομικά στοιχήματα) σε ό,τι είναι δυνατόν να τοποθετηθούν (αξία μετοχών, ισοτιμίες νομισμάτων, τιμές προϊόντων κλπ), ευελπιστώντας ότι θα βγουν κερδισμένοι όταν φτάσει η στιγμή να τις κλείσουν.

Ανοίγουμε παρένθεση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα "σπέκουλας" (κερδοσκοπίας) αποτελούν τα σημεία και τέρατα που έλαβαν χώρα στον τόπο μας περί τα τέλη τού 2009, όταν η Τράπεζα της Ελλάδος μετέτρεψε το μέχρι τότε ισχύον "Τ+3" στο διαβόητο και σκανδαλωδέστατο "Τ+10". Το "Τ+3" σήμαινε ότι αγόραζες έναν τίτλο στο χρηματιστήριο και μέσα σε τρεις ημέρες έπρεπε να καταθέσεις το αντίτιμο. Το 2009, λίγες μέρες μετά την ανάληψη της εξουσίας από το ΠαΣοΚ του Γιώργου Παπανδρέου, με απόφαση κάποιου διευθυντή τής Τράπεζας της Ελλάδος (ο Προβόπουλος με τον υποδιοικητή του αρνήθηκαν να υπογράψουν -για να μη λερωθούν και καλά- αλλά δεν αντέδρασαν) το περιθώριο των τριών ημερών αυξήθηκε σε δέκα ημέρες. Αποτέλεσμα; Τα κοράκια όρμησαν στα ελληνικά ομόλογα και, μέσα στο δεκαήμερο που είχαν μπροστά τους, έκαναν ό,τι μπορούσαν για να ρίξουν την αξία τους. Έτσι, τα spread εκτινάχθηκαν, τα ομόλογα κατέρρευσαν, οι κερδοσκόποι έκαναν πάρτυ και ο Παπανδρέου πετάχτηκε μέχρι το Καστελλόριζο για να εκφωνήσει το γνωστό διάγγελμα. Περισσότερα στοιχεία για την εν λόγω βρόμικη ιστορία δείτε στο σημείωμά μας (από τις 26/05/2010 παρακαλώ!) με τίτλο "Παρθενώνες και τσαντήρια". Κλείνει η παρένθεση και προχωρούμε.

Μια ξεχωριστή κατηγορία παικτών είναι οι Arbitrageurs (arbitrage = εξισορροπητική κερδοσκοπία), οι οποίοι αποκαλούνται και Traders (έμποροι). Για να καταλάβουμε πώς δουλεύουν αυτής της μορφής οι κερδοσκόποι, ας δούμε ένα παράδειγμα:

Έστω ότι η μετοχή μιας εταιρείας διαπραγματεύεται στο χρηματιστήριο της Αθήνας αλλά και στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, με τιμή ογδόντα λεπτά εδώ και ένα δολλάριο εκεί, με την ισοτιμία ευρώ/δολλάριο στο 0,804 όπως είπαμε πρωτύτερα. Ο Arbitrageur αγοράζει την μετοχή στην Αθήνα με 0,800 ευρώ και ταυτόχρονα την πουλάει στην Νέα Υόρκη αντί ενός δολλαρίου, ήτοι 0,804 ευρώ, κερδίζοντας άκοπα 0,4 λεπτά. Σας φαίνεται αστείο το ποσό; Αν σκεφτείτε ότι ο Arbitrageur δεν αγοράζει μόνο μία μετοχή αλλά χιλιάδες και πολλές φορές μέσα στην ίδια μέρα, θα διαπιστώσετε ότι τα συνολικά κέρδη του δεν είναι καθόλου αστεία. Αφήστε δε που δεν παίζει μόνο με μετοχές αλλά και με ισοτιμίες νομισμάτων, με εμπορεύματα, με ομόλογα, με παράγωγα κλπ. Και για να λυθεί κάθε απορία σας (χωρίς να σας εγγυώμαι ότι ταυτόχρονα δεν θα σας γεννηθούν καινούργιες), διαβάστε το βιβλίο-εξομολόγηση "Παγιδευμένος στα γρανάζια" του Ζερόμ Κερβιέλ, ενός ανθρώπου που μεγαλούργησε και καταστράφηκε χάρη στο trading.

Αυτά τα ολίγα και τελειώνω (για την ώρα), ζητώντας συγγνώμη αν σας κούρασα. Δεν ξέρω πόσο φρίξατε ή πόσο ενθουσιαστήκατε με όσα διαβάσατε την τελευταία εβδομάδα σε τούτο το ιστολόγιο αλλά, όπως είπαμε και χτες, εμείς είμαστε τυχεροί διότι οι ευρωπαίοι τραπεζίτες δεν μπλέκουν σε τέτοια επικίνδυνα παιχνίδια. Αυτό δεν απέδειξαν τα πρόσφατα stress test;

Ευτυχείτε!

Ο σκοτεινός κόσμος των παραγώγων

"... οἷον καὶ τὸ Θάλεω τοῦ Μιλησίου (...) κατανοήσαντά φασιν αὐτὸν ἐλαιῶν φορὰν ἐσομένην ἐκ τῆς ἀστρολογίας, ἔτι χειμῶνος ὄντος εὐπορήσαντα χρημάτων ὀλίγων ἀῤῥαβῶνας διαδοῦναι τῶν ἐλαιουργίων τῶν τ' ἐν Μιλήτῳ καὶ Χίῳ πάντων, ὀλίγου μισθωσάμενον ἅτ' οὐθενὸς ἐπιβάλλοντος: ἐπειδὴ δ' ὁ καιρὸς ἧκε, πολλῶν ζητουμένων ἅμα καὶ ἐξαίφνης, ἐκμισθοῦντα ὃν τρόπον ἠβούλετο, πολλὰ χρήματα συλλέξαντα ἐπιδεῖξαι ὅτι ῥᾴδιόν ἐστι πλουτεῖν τοῖς φιλοσόφοις, ἂν βούλωνται, ἀλλ' οὐ τοῦτ' ἐστὶ περὶ ὃ σπουδάζουσιν." (Αριστοτέλης, "Πολιτικά", βιβλίο πρώτο)


Δεν είχα καμμιά πρόθεση να "ταλαιπωρήσω" τους αναγνώστες τού ιστολογίου με περισσότερες λεπτομέρειες για τα παράγωγα (πιο σωστά: παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα) περί των οποίων μιλήσαμε στα τελευταία σημειώματα. Όμως, το σχόλιο του Γιάννη Μαν, δυο μηνύματα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και μια σχετική χτεσινή συζήτηση, σχεδόν με υποχρεώνουν να το κάνω.

Θεωρητικά, παράγωγο χρηματοοικονομικό προϊόν καλείται το συμβόλαιο του οποίου η αξία εξαρτάται από την μελλοντική αξία κάποιου άλλου υποκειμένου προϊόντος. Υποκείμενο προϊόν μπορεί να είναι μια μετοχή, ένα αγαθό, ένα -αναμενόμενο ή πιθανό- γεγονός, ακόμη δε και... ο καιρός. Κλασσικό παράδειγμα παραγώγου αποτελεί αυτό που περιγράφει ο Αριστοτέλης στο παραπάνω απόσπασμα των "Πολιτκών" του. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, ο Θαλής ο Μιλήσιος μελέτησε τα άστρα (δηλαδή, τον καιρό) και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι καιρικές συνθήκες θα ευνοήσουν την παραγωγή ελαιοκάρπου κατά την επόμενη χρονιά. Έτσι, φρόντισε έγκαιρα να καπαρώσει σε χαμηλή τιμή για τον εαυτό του τα ελαιουργία τής Μιλήτου και της Χίου. Την επόμενη χρονιά, χάρη στην όντως αυξημένη "λαδιά", ο Θαλής έβγαλε πολλά λεφτά, αποδεικνύοντας ότι είναι εύκολο να πλουτίσει κανείς.

Αν και υποθέτω ότι ήδη πήρατε μια ιδέα, ας δούμε μερικές μορφές παραγώγων προϊόντων ώστε να καταλάβουμε καλύτερα το παιχνίδι:

Ι. Προθεσμιακά Συμβόλαια (forward contracts)
Πρόκειται για την απλούστερη μορφή παραγώγου. Ο αγοραστής Α (long position) συμφωνεί να αγοράσει από τον πωλητή Β (short position) μετά από 6 μήνες 100 βαρέλια πετρέλαιο προς 80 δολλάρια το βαρέλι. Αν μετά από 6 μήνες, η τιμή του πετρελαίου έχει πάει στα 90 δολλάρια, ο αγοραστής Α θα κερδίσει άκοπα 10 δολλάρια ανά βαρέλι ενώ ο πωλητής Β θα χάσει το ίδιο ποσό. Αντίθετα, αν η τιμή πέσει, κερδισμένος από το παράγωγο θα βγει ο πωλητής, ο short position. Γι' αυτό ο πωλητής προσπαθεί να "σορτάρει" (να ρίξει) την τιμή τού υποκείμενου προϊόντος όπως μπορεί. Τα Προθεσμιακά Συμβόλαια συνάπτονται ανάμεσα στις δυο συμβαλλόμενες πλευρές και δεν μπαίνουν για διαπραγμάτευση σε κάποιο χρηματιστήριο.

ΙΙ. Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (future contracts)
Εδώ ισχύουν όσα είπαμε για τα Προθεσμιακά Συμβόλαια, μόνο που τα Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης διαπραγματεύονται επίσημα στα χρηματιστήρια αξιών ή στα ειδικά χρηματιστήρια παραγώγων. Έτσι, συνήθως αγοραστές και πωλητές δεν γνωρίζονται μεταξύ τους, ενώ η υλοποίηση (δηλαδή, η εγκυρότητα) της συναλλαγής είναι εγγυημένη από το χρηματιστήριο. Βεβαίως, τόσο ο αγοραστής όσο και ο πωλητής μπορούν να μεταπωλήσουν το συμβόλαιο σε τρίτους, ανάλογα με τις εκτιμήσεις τους για την μελλοντική αξία τού υποκείμενου προϊόντος. Εξυπακούεται ότι κι εδώ γίνεται σορτάρισμα, όπου αυτό είναι δυνατόν.

ΙΙΙ. Προϊόντα Δανεισμού Τίτλων (stock repo - stock reverse repo)
Εδώ μιλάμε για δανεισμό μετοχών. Ο επενδυτής Γ, που δεν σκοπεύει να πουλήσει τις μετοχές του, τις δανείζει προσωρινά στον επενδυτή Δ, έναντι ενός σταθερού μηνιαίου αντιτίμου (stock lending - repo). Ο επενδυτής Δ δέχεται τον δανεισμό (stock borrowing - reverse repo) επειδή προσδοκά ότι θα έχει όφελος από το "παιχνίδι" που θα κάνει με τις συγκεκριμένες μετοχές για όσο διάστημα διαρκεί ο δανεισμός.

IV. Δικαιώματα Προαίρεσης (options)
Φανταστείτε ένα Προθεσμιακό Συμβόλαιο ή ένα Συμβόλαιο Μελλοντικής Εκπλήρωσης όπου ο αγοραστής έχει το δικαίωμα (και όχι την υποχρέωση) να ολοκληρώσει την αγορά κατά την λήξη τού συμβολαίου ενώ ο πωλητής είναι υποχρεωμένος να συμμορφωθεί με οποιαδήποτε απόφαση του αγοραστή. Κάτι παρόμοιο γίνεται και στο ποδόσφαιρο, όπου μια ομάδα παίρνει κάποιον παίκτη ως δανεικό για έναν χρόνο αλλά στο σχετικό συμβόλαιο υπάρχει "οψιόν" αγοράς του (αν θέλει, όταν λήξει το συμβόλαιο δανεισμού μπορεί αν τον αγοράσει έναντι ενός συμφωνηθέντος τιμήματος). Επειδή στα options ο μόνος που αναλαμβάνει ρίσκο είναι ο πωλητής, ο αγοραστής υποχρεούται στην καταβολή ενός ασφαλίστρου κινδύνου, το οποίο χάνει αν δεν υλοποιήσει το συμβόλαιο. 

Αν όσα είπαμε ως εδώ σας φαίνονται περίπλοκα, σκεφτείτε πόσο περισσότερο περίπλοκες (άρα και πολύ πιο επικίνδυνες) είναι οι περιπτώσεις όπου το παράγωγο προϊόν έχει ως υποκείμενο κάποιο άλλο παράγωγο. Δηλαδή, εδώ έχουμε παράγωγο παραγώγου (όποιος αναγνώστης έχει προχωρημένες γνώσεις μαθηματικών, ίσως μπορεί να αντιληφθεί για τι πράγμα μιλάμε). Ακόμη, σκεφτείτε ότι ένα παράγωγο προϊόν μπορεί να περιλαμβάνει πολλά υποκείμενα προϊόντα, κάποιων εκ των οποίων αναμένεται μείωση τιμής και κάποιων αύξηση.

Τέλος, θυμηθείτε ότι σ' αυτή την θεοσκότεινη και εξαιρετικά ρισκαδόρικη αγορά παίζονται ποσά που αντιστοιχούν μέχρι και στο εικοσαπλάσιο του ετησίως παραγόμενου παγκόσμιου πλούτου. Σ' αυτή την αγορά, υπολογίζεται ότι μόνο οι δέκα μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου έχουν τοποθετήσει ποσά που υπερβαίνουν τα 230 τρισεκατομμύρια δολλάρια. Αν αυτό δεν συνιστά πραγματική βόμβα στα θεμέλια του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, δεν ξέρω τι άλλο συνιστά.


Ας κλείσουμε το σημερινό μας σημείωμα με δυο ιστοριούλες:

Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν μια μεγάλη τράπεζα, η οποία ανέλαβε να βοηθήσει μια μικρή ευρωπαϊκή χώρα να μπει στην ευρωζώνη. Η τράπεζα έκανε ό,τι μπορούσε και, τελικά, ο στόχος επετεύχθη. Μόνο που η τράπεζα δεν ήταν καθόλου σίγουρη πως όσα είχε κάνει τα είχε κάνει καλά. Έτσι, προκειμένου να αντισταθμίσει τους κινδύνους που είχε αναλάβει, έφτιαξε ένα παράγωγο προϊόν, το οποίο θα απέδιδε κέρδη σε περίπτωση που η αξία των ομολόγων εκείνης της χώρας θα έπεφτε. Με τις προμήθειες που μάζεψε κι από τις δυο δουλειές, η τράπεζα θα έβγαινε κερδισμένη ό,τι κι αν γινόταν.

Μια άλλη φορά κι έναν άλλο καιρό, ήταν μια άλλη μεγάλη τράπεζα, η οποία ανέλαβε την διαχείριση των μετοχών μιας εταιρείας που προσδοκούσε να γίνει μεγάλη. Προκειμένου να κάνει καλά την δουλειά της, η τράπεζα φρόντισε να διαφημίσει (και, κατ' επέκταση, να προωθήσει στους πελάτες της) τις μετοχές της εταιρείας. Επειδή, όμως, η τράπεζα κατά βάθος ήξερε πως η εταιρεία δύσκολα θα γινόταν μεγάλη, φρόντισε (μέσω κάποιας θυγατρικής της, φυσικά) να εκδώσει ένα παράγωγο προϊόν, το οποίο "στοιχημάτιζε" ότι οι πολυδιαφημισμένες μετοχές θα πήγαιναν φούντο. Με τις προμήθειες που μάζεψε κι από τις δυο δουλειές, η τράπεζα θα έβγαινε κερδισμένη ό,τι κι αν γινόταν.

Και ζήσαν οι κεφαλαιοκράτες καλά κι εμείς χειρότερα, όπως πάντα...

Stress test: μυστικά και ψέμματα ...και κάποιες αλήθειες (4)

Στα προηγούμενα σημειώματα είδαμε το γιατί και το πώς οι "αυστηροί" ελεγκτές τής Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αφήνουν τις διάφορες τράπεζες να "μαγειρεύουν" τα δεδομένα βάσει των οποίων προσδιορίζονται οι διάφοροι δείκτες. Σήμερα θα ολοκληρώσουμε το μικρό μας αφιέρωμα, ρίχνοντας μια ματιά στο πώς γίνονται οι περίφημες δοκιμασίες αντοχής (ή stress test, επί το... ελληνικώτερον!)

Είπαμε στο πρώτο σημείωμα ότι αυτές οι δοκιμασίες αντοχής θυμίζουν τις "ασκήσεις επί χάρτου" που κάνει ο στρατός. Ουσιαστικά, δηλαδή, αναζητούν απάντηση σε ερωτήματα του τύπου "τί θα γίνει, αν...". Στην περίπτωση των τραπεζών, οι δοκιμασίες αντοχής βάζουν στο τραπέζι ορισμένα δυσμενή σενάρια και μελετούν τους δημιουργούμενους κραδασμούς.

Ας πάρουμε, για παράδειγμα το σενάριο ότι η οικονομία τής χώρας θα σημειώσει νέα ύφεση 2%. Σε μια τέτοια περίπτωση, ορισμένα από τα δάνεια που έχει χορηγήσει η τράπεζα είναι δεδομένο ότι θα "κοκκινήσουν". Το ερώτημα είναι πόσα. Αν η τράπεζα έχει δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 100 / 1000 (δηλαδή 10%) και εκτιμάται ότι θα "κοκκινήσουν" δάνεια 50 (τα οποία, φυσικά, θα καλυφθούν από τα ίδια κεφάλαια της τράπεζας), ο δείκτης θα γίνει 50 / 950 (δηλαδή 5,26%), γεγονός που σημαίνει ότι η τράπεζα έχει πρόβλημα.

Κάτι τέτοιο έγινε στην πράξη. Μόνο που οι τράπεζές μας πήγαν στα test με "μαγειρεμένους" τους παρονομαστές των δεικτών τους, έτσι ώστε η "αντοχή" τους να μη πέσει κάτω από το 8%, το οποίο είπαμε ότι συνιστά όριο ασφαλείας. Παρ' όλα αυτά, οι ελεγκτές φρόντισαν να βοηθήσουν κι αυτοί όσο μπορούσαν. Και για να το πούμε στην γλώσσα των μαθητών: οι ελεγκτές φρόντισαν να βάλουν εύκολα θέματα.

Πράγματι, δοκιμάστηκε η αντοχή των τραπεζών απέναντι στο ενδεχόμενο νέας ύφεσης. Μόνο που το σενάριο της δοκιμασίας δεν είχε πουθενά μια παράμετρο σχετική με ενδεχόμενο νέου "κουρέματος", παρ' ότι πρόκειται για ενδεχόμενο που βρίσκεται ακόμη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Φυσικά, η ευρωπαϊκή πολιτική ηγεσία (Ντάισενμπλουμ, Σώυμπλε κλπ) φρόντισε έγκαιρα να καλύψει τους ελεγκτές, με απανωτές δηλώσεις ότι "η ελληνική οικονομία δεν έχει ανάγκη από καινούργιο κούρεμα", "εκείνο που προέχει τώρα είναι η επιτάχυνση των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων κι όχι ένα νέο κούρεμα" κλπ.

Επίσης, ο έλεγχος δεν έλαβε υπ' όψη του αυτό που αντιλαμβάνεται και ο τελευταίος πολίτης αυτής της χώρας. Ότι, δηλαδή, το διαθέσιμο εισόδημα των ελλήνων βαίνει διαρκώς μειούμενο, λόγω αφ' ενός μεν της συνεχούς μείωσης της αμοιβής τής εργασίας αφ' ετέρου δε της υψηλής φορολόγησης. Όπως γνωρίζει ο οποιοσδήποτε πρωτοετής φοιτητής οικονομικών, η μείωση του διαθεσίμου εισοδήματος των πολιτών δημιουργεί έντονες αποπληθωριστικές πιέσεις, οι οποίες εν συνεχεία πλήττουν την δυνατότητα τόσο των ιδιωτών όσο και -κυρίως- των επιχειρηματιών να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους. Άλλωστε, αυτός ο τρόμος τού αποπληθωρισμού είναι που έχει οδηγήσει την ΕΚΤ σε δραστική μείωση των επιτοκίων της, ελπίζοντας ότι έτσι θα αυξήσει την κυκλοφορία τού χρήματος και θα φρενάρει την μείωση των τιμών.

Ακόμη, ο έλεγχος δεν έδειξε την παραμικρή αυστηρότητα ως προς την αποτίμηση του κινδύνου των "ρισκαδόρικων" τοποθετήσεων των τραπεζών. Λες και ξαφνικά οι τραπεζίτες συνετίστηκαν και έπαψαν να "τζογάρουν" σε προϊόντα αμφίβολης αξίας, σε παράγωγα, σε παράγωγα παραγώγων κλπ. Πάνω σ' αυτό το τελευταίο θα προσθέσω δυο λόγια και θα ολοκληρώσω.

Κατ' αρχάς, ας πούμε με δυο λόγια τι είναι τα παράγωγα. Η αγορά μιας μετοχής συνιστά επένδυση. Ο στοιχηματισμός ότι μέσα σε μια δεδομένη χρονική περίοδο η τιμή αυτής της μετοχής θα ανέβει, συνιστά τζόγο. Η "συσκευασία" μερικών μετοχών, όπου άλλες αναμένεται να πέσουν κι άλλες να ανέβουν, αποτελεί παράγωγο. Αν σας ήρθε στο μυαλό η εικόνα ενός δελτίου "Πάμε Στοίχημα", δεν είσαστε πολύ μακρυά από την πραγματικότητα. Και τώρα, παρακαλώ την προσοχή σας:

Με δεδομένα ότι (α) το παγκόσμιο ΑΕΠ (δηλαδή, ο πλούτος που παράγουν οι εργαζόμενοι όλου του μάταιου τούτου κόσμου) εκτιμάται σε 70 τρισεκατομμύρια και (β) το συνολικό δημόσιο χρέος όλων των χωρών του πλανήτη ανέρχεται σε 190 τρισεκατομμύρια, μπορείτε να μαντέψετε πόσο είναι το ύψος των ποσών που τζογάρονται παγκοσμίως σε παράγωγα; Προσέξτε: δεν μιλάμε για ποσά που παίζονται στα χρηματιστήρια αξιών ή εμπορευμάτων, για καταθέσεις προθεσμίας, για επενδύσεις σε αμοιβαία κεφάλαια κλπ. Το ερώτημα αφορά τα ποσά που παίζονται μόνο σε παράγωγα.

Για να μη ταλαιπωρείστε άδικα, θα σας δώσω την απάντηση. Φυσικά, στον "γκρίζο" κόσμο των παραγώγων (όπου κάνουν χοντρό παιχνίδι μαύρο χρήμα, υπεράκτιες εταιρείες κλπ), οι αποτιμήσεις δεν είναι εύκολες. Πάντως, εκτιμάται ότι παγκοσμίως η αξία των παραγώγων ξεπερνάει τα εξακόσια τρισεκατομμύρια ενώ δεν αποκλείεται να προσεγγίζει και το ενάμισυ τετράκις εκατομμύριο!

Ευτυχώς, όπως κατέδειξαν περηφανώς οι πρόσφατες δοκιμασίες αντοχής, οι ευρωπαίοι τραπεζίτες χαρακτηρίζονται από εξαιρετική σοβαρότητα και δεν παίρνουν μέρος σε τέτοια επικίνδυνα παιχνίδια...


Άσχετο υστερόγραφο: Πώς το είπε εκείνο το ωραίο ο Σταύρος Θεοδωράκης; "Δεν τίθεται ζήτημα αναδιανομής τού πλούτου διότι δεν υπάρχει πλούτος" δεν είπε; Μάλιστα...

Stress test: μυστικά και ψέμματα ...και κάποιες αλήθειες (3)

Λέγαμε τις προάλλες για τα διάφορα κόλπα που μηχανεύονται οι τράπεζες, προκειμένου να δείξουν προς τα έξω μια υγιή οικονομική κατάσταση, η οποία απέχει -λιγώτερο ή περισσότερο- από την πραγματικότητα. Είπαμε δε αρκετά για τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας και για το πώς οι τράπεζες τον επηρεάζουν προς το συμφέρον τους. Σήμερα, ας προσθέσουμε δυο τρία πραγματάκια ακόμη.

Πρώτα-πρώτα, ας δούμε γιατί αυτός ο δείκτης έχει τόση σπουδαιότητα. Όπως εξηγήσαμε ήδη, ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας συνίσταται σε ένα κλάσμα, το οποίο έχει ως αριθμητή το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων τής τράπεζας και ως παρονομαστή το σύνολο των δανείων που έχει χορηγήσει. Για την ακρίβεια, όμως, ο παρονομαστής δεν περιλαμβάνει μόνο δάνεια (τουλάχιστον, όπως καταλαβαίνει την έννοια "δάνειο" ο κάθε απλός άνθρωπος). Προσέξτε:

Ως γνωστόν, οι τράπεζες χορηγούν δάνεια ύψους πολλαπλάσιου των κεφαλαίων τους, επειδή δανείζουν όχι μόνο τα δικά τους κεφάλαια αλλά και τις καταθέσεις των πελατών τους. Έτσι, αν για οποιονδήποτε λόγο (π.χ. εσωτερική αναταραχή, πόλεμος κλπ) οι πελάτες σπεύσουν να σηκώσουν τις καταθέσεις τους, η τράπεζα δεν θα έχει ρευστό για να τους ικανοποιήσει.

Εκτός από δάνεια, όμως, η τράπεζα εκμεταλλεύεται τις καταθέσεις των πελατών της με πολλούς άλλους τρόπους. Για παράδειγμα: αγοράζει κρατικά ομόλογα, επενδύει στην παράλληλη αγορά, ανοίγει θέσεις σε παράγωγα προϊόντα (σκέτος τζόγος) κλπ. Αν κάποια από αυτές τις "επενδύσεις" αποδειχτεί φούσκα και σκάσει, η ζημιά θα πρέπει να καλυφθεί από ίδια κεφάλαια της τράπεζας. Κατ' επέκταση, όλα τα κεφάλαια που η τράπεζα επενδύει σε οποιοδήποτε προϊόν, πρέπει να συνυπολογίζονται στον παρονομαστή τού κλάσματος που προαναφέραμε.

Και τώρα αρχίζουν τα τερτίπια, μεγαλύτερο των οποίων είναι το εξής: η τράπεζα έχει δικαίωμα να μην υπολογίσει στον παρονομαστή τού δείκτη κεφαλαιακής επάρκειάς της τις τοποθετήσεις που θεωρεί σίγουρες και εγγυημένες! Με απλά λόγια: αν η τράπεζα εκτιμά ότι το δάνειο που έχει χορηγήσει σε κάποιον επιχειρηματία είναι σίγουρο πως θα αποπληρωθεί, δεν το μετράει ως "κίνδυνο" και δεν το λογαριάζει στον δείκτη. Αν ρωτήσετε ποιος μηχανισμός είναι υπεύθυνος για να αποφασίσει αν μια τοποθέτηση είναι εγγυημένη ή όχι, η απάντηση είναι απλή: κανένας! Μόνος αρμόδιος γι' αυτό είναι η ίδια η τράπεζα!

Έτσι, λοιπόν, αν η τράπεζα θέλει να δείξει αυξημένη κεφαλαιακή επάρκεια, δεν έχει παρά να "βαφτίσει" ως εγγυημένα μερικά από τα δάνεια που έχει χορηγήσει σε πτωχευμένες επιχειρήσεις ή μερικές από τις ρισκαδόρικες τοποθετήσεις της σε προϊόντα σαν εκείνα τα περίφημα "τοξικά ομόλογα", που γκρέμισαν την Λέμαν Μπράδερς και οδήγησαν στο ξέσπασμα της σημερινής καπιταλιστικής κρίσης.

Μήπως σας φαίνονται απίθανα όλα αυτά; Μήπως αναρωτιέστε πώς είναι δυνατόν να συμβαίνουν τέτοια πράγματα, εφ' όσον οι ελεγκτές τής Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πρέπει να γνωρίζουν αυτά τα "παιχνίδια"; Σας θυμίζω ότι ο έλεγχος της ΕΚΤ δεν έχει στόχο να "ξεμπροστιάσει" τις "κακές" τράπεζες αλλά να πείσει εσάς ότι οι τράπεζες είναι "καλές" και ότι το σύστημα δουλεύει ρολόι. Κι επειδή αυτό το ιστολόγιο δεν τα πάει καλά με τους αφορισμούς και τις κραυγές, ας δούμε την περίπτωση της "καλής" γερμανικής Ντώυτσε Μπανκ για να καταλάβουμε καλύτερα:

Σύμφωνα με έκθεση που ετοίμασε η ίδια η Ντώυτσε Μπανκ (σελ. 20), την 30/06/2014 η τράπεζα είχε συνολικές τοποθετήσεις ύψους 1.665.410 εκατομμύρια (διαβάστε σωστά το νούμερο: ένα τρισεκατομμύριο εξακόσια εξήντα πέντε δισεκατομμύρια τετρακόσια δέκα εκατομμύρια!) ευρώ, από τα οποία μόλις τα 387.901 εκατομμύρια αφορούσαν δάνεια. Τα υπόλοιπα αφορούσαν τοποθετήσεις σε διάφορα παράγωγα προϊόντα, ομόλογα κλπ, δηλαδή σε ρισκαδόρικα προϊόντα, άσχετα αν ο κίνδυνος ήταν μικρός ή μεγάλος. Πάντοτε σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση (σελ. 75), τα ίδια κεφάλαια της τράπεζας ανέρχονταν εκείνη την ημέρα σε 68.401 εκατομμύρια.

Με απλά λόγια: την 30/06/2014, η Ντώυτσε Μπανκ βρέθηκε να έχει τοποθετήσεις πάνω από ενάμισυ τρισεκατομμύριο ενώ τα ίδια κεφάλαιά της μόλις που ξεπερνούσαν τα 68 δισεκατομμύρια. Αν ψάχνετε τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειάς της, πάρτε κομπιουτεράκι: 68.401 / 1.665.410 = 0,041. Δηλαδή, στις 30/06/2014, η "μεγάλη" και "πανίσχυρη" Ντώυτσε Μπανκ είχε δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας μόλις 4,01% ενώ το αποδεκτό ποσοστό είναι 10% και το ποσοστό ασφαλείας 8%.

Και όμως, τέσσερις μήνες αργότερα, η Ντώυτσε Μπανκ πέρασε τα stress test με περίπατο. Πώς αλλοιώς θα μπορούσε να γίνει; Η ΕΚΤ ήταν αδύνατον να πανικοβάλει τον κόσμο, ανακοινώνοντας ότι αν "κοκκινήσουν" 70 από τα 1.270 δισεκατομμύρια, που η τράπεζα έχει τοποθετήσει σε επικίνδυνα προϊόντα, η Ντώυτσε Μπανκ θα βάλει λουκέτο. Κι αφού οι ελεγκτές άφησαν την Ντώυτσε Μπανκ να "καλιμπράρει" τον παρονομαστή τού δείκτη της, πώς θα μπορούσαν να αρνηθούν στην Άλφα Μπανκ ή στην Πειραιώς να κάνουν το ίδιο;

Το ξέρω ότι σας κούρασα αλλά θα συνεχίσω και αύριο.

"Ημερολόγιο μιας εβδομάδας"

ΑΘΗΝΑ

16.ΧΙ.73

Ωραία παιδιά με τα μεγάλα μάτια, σαν εκκλησίες χωρίς στασίδια,
ωραία παιδιά, δικά μας, με τη μεγάλη θλίψη των ανδρείων,
αψήφιστοι, όρθιοι στα Προπύλαια στον πέτρινο αέρα, έτοιμο χέρι, έτοιμο μάτι...
πώς μεγαλώνει το μπόι, το βήμα κι η παλάμη του ανθρώπου;

17.ΧΙ.73

Βαριά σιωπή, διάτρητη απ΄τους πυροβολισμούς, πικρή πολιτεία,
αίμα, φωτιά, η πεσμένη πόρτα, ο καπνός, το ξύδι...
Ποιός θα πει περιμένω μέσα απ' το μέσα μαύρο;
Μικροί σχοινοβάτες με τα μεγάλα παπούτσια, μ' έναν επίδεσμο φωτιά στο κούτελο,
κόκκινο σύρμα, κόκκινο πουλί και το μοναχικό σκυλί στ' αποκλεισμένα προάστια
ενώ χαράζει η χλωμότερη μέρα πίσω απ΄τα καπνισμένα αγάλματα
κι ακούγεται ακόμη η τελευταία κραυγή διαλυμένη στις λεωφόρους
πάνω απ' τα τανκς, μέσα στους σκόρπιους πυροβολισμούς..
Πώς μπορείτε λοιπόν να κοιμάστε; Πώς μπορείτε λοιπόν να κοιμάστε;

ΚΑΛΑΜΟΣ

18.ΧΙ.73

Ηλιόλουστη μέρα. Κάλαμος.
Η θάλασσα. Σπουργίτια στον ελαιώνα.
Κάλεσμα. Πρόκληση. Κάλλος. Μακρινή προδομένη μακαριότητα.
Α, εσύ δραπέτη, λιποτάκτη κρυμμένε ανάμεσα στ' αγάλματα, πίσω απ' τ' αγάλματα,
μέσα στ' αγάλματα, αγάλματα κούφια, χωρίς χέρια, χωρίς πέος, χωρίς αμπελόφυλλα.
Αρνήσου, αρνήσου, όχι να ξεχαστείς και να ξεχάσεις το δένδρο, το πουλί, το γαλάζιο.
Αμαρτία. Αμαρτία. Πώς μπορείτε λοιπόν να κοιμάστε εσείς, ο ίδιος ο έρωτας,
κι ο έρωτας αμαρτία, Ελένη, Μάρω, Ηλέκτρα, Δήμητρα, παιδιά μας, τα παιδιά μας,
πόσες γενιές παιδιά μας σε αδιαίρετο χρόνο, χωρίς χρόνο,
στα στάχυα και στα σύρματα, στη γραφομηχανή, στον τηλεβόα,
έρωτές μας, παιδιά μας, σκοτωμένα παιδιά μας, έρωτές μας.
Για τίποτ' άλλο να μην έχουμε μάτια παρά μόνο για σας. Τιποτ' άλλο.
Ω! ανήμπορο ποίημα, ανήμπορο, ανήμπορο, ατελέσφορο,
επάνω από δυο στίχους σταυρωμένους σταυρώνω τα χέρια και σωπαίνω.
Βράχος, το μέγα κόκκινο, δεύτερη πόρτα, πέμπτη πόρτα κι η δωδέκατη κλεισμένη,
χτύπημα της γροθιάς στον τοίχο, χτύπημα της πέτρας στην πέτρα
-μ' ακούς; άκουσέ με, εγώ σ' ακούω-
δύο σιωπές κάνουν μια φωνή κι ένα μεγάλο τεντωμένο χέρι.

ΑΘΗΝΑ

19.ΧΙ.73

Με τους αγκώνες στηριγμένους στην ποίηση, με τα μάτια κλεισμένα στις παλάμες,
ακούω τη φωτιά. Ανεβαίνει. Σκοτωμένοι επί τόπου μπροστά στο παράνομο μικρόφωνο
κι η φωνή τους ακόμα... - Αδέρφια, αδέρφια. Πάνω απ' το αίμα τους,
με το αίμα τους πάνω από την αγρυπνισμένη Αθήνα.
Πώς μπορείτε, λοιπόν; Πώς μπορείτε;

20.ΧΙ.73

Μάζεψαν τα οδοφράγματα, πλύναν τα αίματα, τα μισά παιδιά πήγαν σχολείο,
οι γυναίκες βγήκαν για ψώνια, στη γωνιά ένα καμένο αυτοκίνητο,
πλύναν τα ρούχα, τ' απλώσαν στις ταράτσες μυστικά-μυστικά, μη φανούνε σαν άλλες σημαίες,
κλειστά νοικοκυριά, το κρεμμύδι, η πατάτα, το λάδι,
το αλάτι χυμένο στο δρόμο, το ίδιο και τ' αλεύρι,
μες στο ψυγείο το κόκκινο πουλί, μ' όλα του τα φτερά.
Απ' το θάνατο αρχίζουμε -έτσι έλεγε- απ' το θάνατο αρχίζουμε πάλι,
επάνω από τη μεγάλη γκρεμισμένη σκάλα,
"τι να κάνουμε", είπε, "θα ξεχαστούμε; θα ξεχάσουμε πάλι;"
Σκεπασμένοι στην τρύπια κουβέρτα ως πάνω στα μάτια,
λίγο λίγο θα βγάλεις το 'να πόδι, δοκιμάζοντας τον αέρα, τη σιωπή, το σκοτάδι,
αργότερα τα χέρια, τελευταίο το κεφάλι.
Απέναντι η καρέκλα, τα τσιγάρα, τα σπίρτα και το φως κολλημένο στον τοίχο,
μια τεράστια, κίτρινη αφίσα.
Ώρα μεγάλη! Ώρα σκληρή! Ώρα αδειασμένη απ' τη δειλή μακροθυμία των στίχων.
Εδώ ό,τι πια θα πει θα 'ναι το αίμα.
Ω! κακόφημη ζωή, ληστεμένη...

22.ΧΙ.73

Αργά που μεγαλώνει το μαχαίρι.
Αυτός που σωπαίνει δεν είναι που δεν έχει τίποτα να πει,
δεν είναι τα δώδεκα καρφιά στον τοίχο, η ακρίδα στο ποτήρι,
είναι που περιμένει να ξεσφίξουν τα σαγόνια του.


[Γιάννης Ρίτσος, "Ημερολόγιο μιας εβδομάδας" - Από την συλλογή "Γιάννης Ρίτσος - Ποιήματα", τόμος Ζ', εκδόσεις Κέδρος, 1998]

Ακούστε τον Γιάννη Ρίτσο να απαγγέλλει το ποίημα, με μουσικό συνοδό τον Νότη Μαυρουδή.

Σαββατιάτικα (30)

*** Με τις Νήσους του Σολομώντα πότε θα παίξουμε; *** Βούλτεψη: "Θα επιβληθεί η νομιμότητα." *** Σοφάκι, όσους δεν συμμορφωθούν, στείλτους στου Γουδή. *** Υποθέτω ότι τα στρατοδικεία είναι έτοιμα, ε; *** Τί παναπεί δεν στήνονται στρατοδικεία στις δημοκρατίες; *** Μια πράξη νομοθετικού περιεχομένου χρειάζεται. *** Την δουλειά σας θα σας μάθω, ρε συ; *** A propos, Σοφάκι, ο νόμος εφαρμόζεται στις δημοκρατίες και επιβάλλεται στις χούντες.

Ρε, κάπου τα ξέρω αυτά τα παιδιά...

*** Αφού δεν νικάμε που δεν νικάμε, δεν πάμε για ψάρεμα; *** Ώστε παραιτήθηκε από βουλευτής ο Ψυχάρης τζούνιορ, καταγγέλλοντας το σύστημα, ε; *** Εμ, ο άνθρωπος ξέρει από πρώτο χέρι τις διαπλεκόμενες βρομιές των μεγαλοεκδοτών με την εξουσία. *** Ευτυχώς, πριν καταγγείλει αυτό το σάπιο σύστημα, πρόλαβε και του έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης. *** Πάντως, ρε συ Ανδρέα, για να πω την αμαρτία μου, αυτό το στυλ τού "είπαμε να δουλέψω σε μπορντέλλο αλλά όχι και να γαμιέμαι κιόλας", μου κάνει κάπως... *** Δηλαδή, τώρα ο Μαρινάκης μπήκε μπροστάρης στον αγώνα για την κάθαρση της διαφθοράς στο ελληνικό ποδόσφαιρο; *** Ε, σειρά τού Άδωνη να μπει μπροστάρης στην διάδοση του κομμουνισμού. *** Με τις Αλεούτιες Νήσους πότε θα παίξουμε; *** Κικίλιας: "Δεν είναι ντροπή η λειτουργία κέντρων φιλοξενίας μεταναστών." *** Πολύ σωστά! *** Όπως δεν ήταν ντροπή και η λειτουργία του ΕΑΤ/ΕΣΑ επί χούντας ή των κρατητηρίων τής Μέρλιν επί κατοχής. *** Περιμένω πώς και πώς την Δευτέρα, για να ξανακούσω από κάποιον πασόκο ότι "το μήνυμα του Πολυτεχνείου είναι εφέτος πιο επίκαιρο από ποτέ". *** Να, μα την παναγία σας λέω, κάποτε το είχα ακούσει από τον Άκη και τον Λαλιώτη! *** Δεν κατάλαβα, καλύτερος είναι ο ΣυΡιζΑ, που έβγαλε την ίδια περυσινή ανακοίνωση, αλλάζοντας μόνο την χρονολογία; *** Κι επειδή πάλι θα βγουν κάποιοι να μας πουν για νεκρούς στο Πολυτεχνείο, ας μας πουν πρώτα για την Μαρφίν. *** {Τα ρούμπωσα τα κωλόπαιδα!) ***

Αντώνη, θέλεις πολλή δουλειά ακόμη...

Σοβαρά το λέτε πως οι κύπριοι ζήτησαν από την Ζέτα Μακρή την εμπειρία της επί του αντικαπνιστικού νόμου; *** Πολύ ωραία! *** Τώρα να ζητήσουν κι από τον Γιωργάκη την εμπειρία του στην αντιμετώπιση κρίσεων, να δέσει το γλυκό. *** Ρε παιδιά, μήπως καταλάβατε τι διάολο γίνεται στην Αμφίπολη; *** Θέλετε να πιστέψω πως έφτιαξε ο αρχαίος νεοπλουτίδης έναν ουάου κιτσάτο τάφο-υπερπαραγωγή και μετά χώθηκε σε κάσα από νοβοπάν; *** Τί λέει επ' αυτού η κυρία Παναγιωταρέα, ως καθηγήτρια; *** Με τις Νήσους Καϋμάν πότε θα παίξουμε; *** Αυτό που ο πρύτανης φώναξε τα ΜΑΤ για να κλείσουν την Νομική, ώστε να μη μπουν μέσα οι φοιτητές που ήθελαν να την καταλάβουν για να την κλείσουν, πώς ερμηνεύεται από απόψεως λογικής; *** Πάντως, ο Καμίνης δήλωσε προβληματισμένος από την αδικαιολόγητη βία των ΜΑΤ στην Νομική. ***

Ο Μαρινάκης, ως χορηγός προτομής τού Υψηλάντη,
χειροκροτείται από τον Κολοκοτρώνη. Μεγαλείο!

Τότε που εκείνος κάλεσε τα ΜΑΤ στην Βίλλα Αμαλία, δεν είχε προβληματιστεί, μάλλον διότι η βία ήταν δικαιολογημένη τότε. *** Αθωώθηκαν ο χρυσαυγήτης βουλευτής Μπαρμπαρούσης και η παρέα του για τα επεισόδια που προκάλεσαν πριν δυο χρόνια σε λαϊκή τού Μεσολογγίου, προπηλακίζοντας μετανάστες μικροπωλητές. *** Όσο βλέπω την δικαιοσύνη να λειτουργεί, δεν φοβάμαι τίποτε. *** Όπως είπαν γκαβός και Μπένυ, το σύνταγμα της χώρας  πρέπει να αλλάξει. *** Πολύ σωστά! *** Άλλωστε, υπάρχει το κατάλληλο πολιτικό προσωπικό για κάτι τέτοιο. *** Μια ματιά στα έδρανα της βουλής, θα σας πείσει: Τραγάκης, Νεράντζης, Άννα-Μισέλ, Λοβέρδος, Σίμος, Συμεών, Στύλιος, Νικολόπουλος, Καρχιμάκης, Κουκουλόπουλος... *** Ονόματα - εγγύηση! *** Ήδη στην επιτροπή αναθεώρησης έχει μπει ο Φορτσάκης. *** Είμαστε στον σωστό δρόμο! *** Αθανασίου (υπουργός δικαιοσύνης) από το βήμα τής βουλής: "Έχουμε νόμους και θα τους εφαρμόσουμε." ***

Ευτυχισμένα χρόνια...
(Κωνσταντίνος και Κυριάκος Μητσοτάκης)

Και τανκς έχετε, Χαράλαμπε. *** Κατεβάστε τα, λοιπόν. *** Εμείς, που έχουμε κώλους, σας έχουμε χεσμένους και σας και τους νόμους σας. *** Με την Νήσο του Πάσχα πότε θα παίξουμε; *** Ο γκαβός προφήτεψε ότι η κυβέρνηση θα εξαντλήσει την τετραετία. *** Παπάρια μάντολες. *** Αμ, αν ήσουν προφήτης, λεβέντη μου, ας προφήτευες το διπλό των Νήσων Φερόε. *** Κάπου θα βρίσκαμε να στοιχηματίσουμε 15-20 προς 1, να κλείσουμε καμμιά τρύπα. *** Βαρέθηκα όλους αυτούς τους "τράβα στο εξωτερικό να δεις τι γίνεται", που κουνάνε με λύπη το κεφάλι και μετά ψηφίζουν Άδωνη. *** Δηλαδή, αν ο Άδωνης ήταν στο εξωτερικό, θα ήταν κάτι άλλο εκτός από φελλός; *** Όχι, δεν έχουμε χούντα. *** Απλώς, κάνουνε κουμάντο κάτι τσόλια με χουντική νοοτροπία. *** Αν στην πρώτη φωτογραφία καταφέρατε να αναγνωρίσετε αριστερά τον Κώστα Σμοκοβίτη ("Θα τον σηκώσουμε τον ήλιο, σίγουρα ναι...") και δεξιά τον Νίκο Καρβέλα (ναι! ναι!), σας αξίζουν συγχαρητήρια για την οξύτητα του βλέμματος και της φαντασίας σας. *** Όσο για την τελευταία φωτογραφία, την επόμενη φορά που θα δείτε παιδάκι και θα σας έρθει να σχολιάσετε "τι γλυκούλι!" ή "τι χαριτωμένο!", ελπίζω να το σκεφτείτε πολύ πριν το κάνετε ελαφρά τη καρδία. *** Με τα Νησιά Γκαλαπάγκος πότε θα παίξουμε; *** Καλό σας σαββατόβραδο. ***

Stress test: μυστικά και ψέμματα ...και κάποιες αλήθειες (2)

Μετά από όσα είπαμε χτες, ας δούμε σήμερα τι πράγμα είναι αυτές οι δοκιμασίες αντοχής (stress test) και πως λειτουργούν. Για να δώσω μια πρώτη γενική εικόνα, ας πούμε ότι μοιάζουν με τις "ασκήσεις επί χάρτου", που κάνουν οι στρατιωτικοί. Δηλαδή: βάζουμε κάτω τα δεδομένα και αναζητούμε την απάντηση σε διαδοχικά ερωτήματα του τύπου "τί θα συμβεί αν...". Για παράδειγμα: τί θα συμβεί στην Χ τράπεζα αν το ΑΕΠ μειωθεί κατά 2%; Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά.

Η οικονομική κατάσταση σε κάθε επιχείρηση (κατ' επέκταση και στις τράπεζες) εκτιμάται με την χρήση ορισμένων αριθμοδεικτών. Στην AlphaBank, λόγου χάρη, καταγράφονται δάνεια ύψους 51,7 δισ., από τα οποία τα 18,6 θεωρούνται μη εξυπηρετούμενα ("κόκκινα"), πράγμα που σημαίνει ότι ο σχετικός αριθμοδείκτης ισούται με [18,6 / 51,7 =] 0,36. Με απλά λόγια, δηλαδή, το ποσοστό των "επικίνδυνων" δανείων τής AlphaBank ανέρχεται στο 36% επί του συνόλου των δανείων που έχει χορηγήσει η εν λόγω τράπεζα. Αν κατά τον προηγούμενο έλεγχο αυτό το ποσοστό ήταν μεγαλύτερο, αυτό σημαίνει ότι η κατάσταση της τράπεζας βελτιώθηκε.

Ένας από τους πιο κρίσιμους αριθμοδείκτες που χρησιμοποιούνται στις δοκιμασίες αντοχής, είναι ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας (capital ratio). Ο δείκτης αυτός είναι ένα κλάσμα το οποίο έχει ως αριθμητή τα ίδια κεφάλαια μιας τράπεζας και ως παρονομαστή τα δάνεια που έχει χορηγήσει. Μια τράπεζα Χ, με ίδια κεφάλαια 100 και χορηγηθέντα δάνεια 1000, παρουσιάζει δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 10%, ποσοστό που θεωρείται αποδεκτό για μια τράπεζα.

Παρένθεση. Ίσως μερικοί αναγνώστες να θυμούνται ότι κάπως έτσι είχαμε ορίσει και την μόχλευση (π.χ. "Μοχλεύσεις και τραπεζικές αναμοχλεύσεις", "Ε.Κ.Τ.: γίγαντας με γυάλινα πόδια" κλπ). Επειδή η διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στην μόχλευση και στον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας είναι πολύ μικρή, μπορούμε με ασφάλεια να πούμε ότι οι δυο δείκτες περίπου ταυτίζονται. Κλείνει η παρένθεση.

Είπαμε πρωτύτερα πως κεφαλαιακή επάρκεια 10% είναι αποδεκτή. Ας προσθέσουμε τώρα ότι το ελάχιστο όριο ασφαλείας είναι 8%. Αυτό, για την τράπεζα του προηγούμενου παραδείγματος, σημαίνει ότι δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 1250 σε δάνεια για να περάσει τις δοκιμασίες αντοχής (1250 Χ 8% = 100 κεφάλαιο). Θεωρητικά, αν τα ξεπεράσει (δηλαδή, αν αυξηθεί ο παρονομαστής τού κλάσματος), πρέπει να αυξήσει ανάλογα και τα ίδια κεφάλαιά της (δηλαδή, τον αριθμητή). Μόνο που τώρα αρχίζουν τα προβλήματα.

Κατ' αρχάς. ως ίδια κεφάλαια μιας εταιρείας νοούνται οι εισφορές των μετόχων της, το μετοχικό της κεφάλαιο. Το πρόβλημα είναι ότι, σχεδόν πάντα, το μετοχικό κεφάλαιο "μετασχηματίζεται" σε πάγιες εγκαταστάσεις (κτήρια, μηχανήματα κλπ). Αν, λοιπόν, η εταιρεία αντιμετωπίσει πρόβλημα ρευστότητας που θα πρέπει να καλυφθεί με ίδια κεφάλαια, δεν έχει άλλη λύση παρά να αρχίσει να πουλάει τα πάγια στοιχεία της. Μόνο που κάτι τέτοιο αφ' ενός μεν είναι χρονοβόρο αφ' ετέρου δε προσπορίζει μειωμένα μετρητά αφού η πίεση υποχρεώνει την εταιρεία να πουλάει "κάτω τιμή". Αυτές οι "μικρές" λεπτομέρειες, όμως, δεν λαμβάνονται υπ' όψη στα stress test.

Πάμε πάλι στο παράδειγμά μας. Ας υποθέσουμε ότι η υγιής μας τράπεζα διαπιστώνει ότι από τα 1250 που έχει δώσει δάνεια, τα 50 είναι "κόκκινα". Θεωρητικά, πρέπει να μειώσει κατά 50 τόσο τον αριθμητή (το 100 θα γίνει 50, αφού θα χρειαστεί να καλύψει με δικά της λεφτά την ζημιά) όσο και τον παρονομαστή (το 1250 θα γίνει 1200, αφού τα 50 διαγράφονται) του δείκτη. Μόνο που τώρα πέφτει κάτω από το όριο ασφαλείας, εφ' όσον 50/1200=0,417 => κεφαλαιακή επάρκεια 4,17%. Για να ξαναπιάσει το όριο του 8%, πρέπει τα κεφάλαιά της να αυξηθούν κατά 46 ώστε να γίνουν 96 (1200 Χ 8% = 96). Οπότε προκηρύσσει εσπευσμένα έκδοση νέων μετοχών. Ή, απλούστερα, συνεργάζεται με μια τράπεζα που... αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα! Προσέξτε:

Είπαμε ότι η τράπεζα Χ του παραδείγματός μας αναγκάστηκε να διαγράψει ένα πενηντάρι κι από τους δυο όρους του κλάσματος, έτσι; Αντί, λοιπόν, να μπλέκει με πραγματικές αυξήσεις κεφαλαίων, προτιμάει να εγγράψει πάλι ένα πενηντάρι και στους δυο όρους, εικονικά. Πώς; Εκδίδει μετοχές αξίας 50 και δίνει δάνειο 50 στην τράπεζα Ψ, με τα οποία η τράπεζα Ψ αγοράζει όλες τις νέες μετοχές. Έτσι, τα κεφάλαια ξαναγίνονται 100, τα δάνεια ξαναγίνονται 1250, ο δείκτης ξαναπάει στο 8% και όλα καλά.

Υπάρχει και συνέχεια, ακόμη καλύτερη. Το ίδιο ακριβώς κάνει και η τράπεζα Ψ. Εκδίδει κι αυτή νέες μετοχές 50 και δίνει ισόποσο δάνειο στην τράπεζα Χ, η οποία αγοράζει όλες τις νέες μετοχές. Έτσι οι δυο τράπεζες έρχονται πάτσι-πόστα. Μόνο που τώρα η τράπεζα Χ προσθέτει άλλο ένα πενηντάρι στον αριθμητή (όσο αυξήθηκαν τα κεφάλαιά της με τις μετοχές που αγόρασε) κι άλλο ένα πενηντάρι στον παρονομαστή (όσο αυξήθηκαν οι υποχρεώσεις της με το δάνειο που πήρε). Έτσι, τώρα πια το κλάσμα γίνεται 150/1300 = 0,115 ή 11,5%. Ξαφνικά, δηλαδή, με μια μαγική "αλλαξοκωλιά", η προβληματική τράπεζά μας ανέβασε την κεφαλαιακή της επάρκεια από 4,17% στο στιβαρό 11,5% και φαντάζει "αστακός".

Θα μου πείτε πως όλα αυτά θά 'πρεπε να τα ξέρουν εκεί στην ΕΚΤ και να φροντίζουν να ξεκαθαρίζουν τις ενδοτραπεζικές συναλλαγές πριν από κάθε stress test. Θα σας απαντήσω απλά:

Πρώτον: Όπως είπαμε και χτες, οι δοκιμασίες αντοχής δεν έχουν σκοπό να ξεκαθαρίσουν "την ήρα από το στάρι" (δηλαδή να κλείσουν τις προβληματικές τράπεζες) αλλά να πείσουν τόσο τις αγορές όσο και το πόπολο ότι το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα "φυσάει". Συνεπώς, όπου μπορούν να κάνουν "στραβά μάτια", απλώς... τα κάνουν.

Δεύτερον: Η τράπεζα Χ του παραδείγματός μας δεν είναι ανάγκη να ψάχνει μια άλλη τράπεζα για να στήσουν την μηχανή από κοινού. Πάει -ας πούμε- ο διευθύνων σύμβουλός της -ας πούμε- Πειραιώς και φτιάχνει -ας πούμε- μια εξωχώρια εταιρεία (οφ-σορ), η οποία παίρνει δάνειο από -ας πούμε- την Πειραιώς, με το οποίο -ας πούμε- αγοράζει μετοχές τής Πειραιώς. Λύθηκε το πρόβλημα.


Επειδή ίσως σας κούρασα με όλα αυτά νούμερα και τους υπολογισμούς, ας κάνουμε ένα διάλειμμα για σαββατοκύριακο και θα επανέλθουμε την Δευτέρα με περισσότερες ομορφιές.

Stress test: μυστικά και ψέμματα ...και κάποιες αλήθειες (1)

Αναρωτιέμαι αν υπάρχει κάποιος απλός πολίτης σ' αυτόν τον τόπο που να έχει καταλάβει αν τα αποτελέσματα των πρόσφατων τραπεζικών δοκιμασιών αντοχής (stress test) ήταν καλά για τις ελληνικές τράπεζες ή όχι. Αν πιστέψουμε τις ανακοινώσεις των κυβερνητικών παραγόντων, τα δημοσιεύματα των εφημερίδων ή τις αναλύσεις των τηλεαναλυτών, τότε οι έλληνες τραπεζίτες έχουν κάθε λόγο να αισθάνονται ικανοποιημένοι. Για παράδειγμα:

- Ο Αντώνης Σαμαράς σε δήλωσή του υποστήριξε ότι η επιτυχής δοκιμασία για τα τραπεζικά ιδρύματα είναι ένα ακόμα βήμα για την ανάκαμψη της χώρας σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «Πλέον, βήμα- βήμα, πάνω σε στέρεες βάσεις, βγαίνουμε από την κρίση. Έτσι μόνον δημιουργείται μια νέα Ελλάδα και υπερήφανη και οικονομικά ισχυρή και κοινωνικά δίκαιη. Αυτή την πορεία δεν επιτρέπεται να την ανακόψει κανείς». (euro2day.gr)

- Τα θετικά αποτελέσματα της πανευρωπαϊκής δοκιμασίας αντοχής των συστημικών τραπεζών για τις τέσσερις μεγάλες ελληνικές τράπεζες, είναι ένα ακόμη βήμα προς την ασφαλή έξοδο από το μνημόνιο, δήλωσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Βαγγέλης Βενιζέλος. (tovima.gr)


Δυστυχώς, όμως, αν αρχίσει κανείς να ψάχνει λίγο παραπάνω, κάθε άλλο παρά θα συμμεριστεί την αισιοδοξία τού συγκυβερνητικού διδύμου. Σύμφωνα με την έκθεση που έδωσε στην δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, από τις130 ευρωπαϊκές τράπεζες που υποβλήθηκαν στις δοκιμασίες αντοχής, πέρασαν με επιτυχία οι 105. Έλα, όμως, που, ανάμεσα στις 25 που κόπηκαν, βρίσκονται και οι τρεις από τις τέσσερις ελληνικές τράπεζες! Από πού πηγάζει, λοιπόν, η ικανοποίηση που είδαμε παραπάνω;

Επειδή, ίσως υπάρχουν αρκετά που δεν καταλαβαίνετε, δείξτε λίγη υπομονή και θα προσπαθήσουμε να τα εξηγήσουμε όλα.

Κατ' αρχάς, να ξεκαθαρίσουμε ότι με αυτά τα stress test, η ΕΚΤ δεν ψάχνει "την γωνία στο δεκάρικο". Δεν προσπαθεί, δηλαδή, να εντοπίσει τα "μαύρα πρόβατα" και να τα πετάξει έξω από το μαντρί. Αντίθετα, κάνει ό,τι μπορεί για να δείξει στους ευρωπαίους πολίτες (και όχι μόνο) πως το τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης πατάει σε γερά πόδια. Συνεπώς, τόσο η δομή των τεστ όσο και τα συμπεράσματά τους είναι φτιαγμένα έτσι ώστε να εξυπηρετούν αυτόν τον σκοπό.

Στα πλαίσια αυτής τής "λογικής", λοιπόν, οι ελληνικές τράπεζες μπορεί να κόπηκαν αλλά... πέρασαν τις δοκιμασίες με επιτυχία! Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, ναι μεν οι τράπεζές μας παρουσιάζουν κεφαλαιακά κενά αλλά θεωρούνται "θωρακισμένες" λόγω αφ' ενός μεν του αναβαλλόμενου φόρου αφ' ετέρου δε του υπολοίπου των 11,4 δισ. του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Στο σημείο αυτό, αξίζει να εξηγήσουμε τι πράγμα είναι ο αναβαλλόμενος φόρος, στον οποίο μόλις αναφέρθηκα. Πρόκειται για μια ακόμη "γαλαντομία" τής κυβέρνησης προς τις τράπεζες, ώστε να τις απαλλάξει τελείως από τις ζημιές που υπέστησαν λόγω των περίφημων "κουρεμάτων". Με βάση την ρύθμιση αυτή, οι τράπεζες μπορούν να συμψηφίσουν με μελλοντικές φορολογικές τους υποχρεώσεις τις απώλειές τους από το κούρεμα. Ας δούμε ένα παράδειγμα για να καταλάβουμε πώς δουλεύει η συγκεκριμένη μηχανή:

Ας υποθέσουμε ότι μια τράπεζα έγραψε ζημιές 1000 ευρώ από το κούρεμα των ομολόγων που είχε στα χέρια της. Εγγράφει σήμερα στο ενεργητικό της ένα χιλιάρικο ως αναβαλλόμενο φόρο, και φέρνει τον ισολογισμό της "ίσα βάρκα - ίσα νερά". Αν του χρόνου από τα κέρδη της προκύψει φόρος 100 ευρώ, αντί να πληρώσει ένα κατοστάρικο στο κράτος, απλώς θα αφαιρέσει ένα κατοστάρικο από το ενεργητικό της και δεν θα βγάλει από το συρτάρι της ούτε σέντσι.

Και τώρα το κερασάκι. Ας πούμε ότι η εν λόγω τράπεζα δεν παρουσιάζει ικανοποιητική κερδοφορία κατά τα επόμενα χρόνια και την παίρνει η κάτω βόλτα, ώσπου βάζει λουκέτο πριν προλάβει να συμψηφίσει όλο το ποσό τού αναβαλλόμενου φόρου. Σ' αυτή την περίπτωση, το κράτος υποχρεούται να της καταβάλει σε μετρητά όλο το υπολειπόμενο ποσό τού αναβαλλόμενου φόρου!

Ας επιστρέψουμε, όμως, στην κουβέντα μας. Είπαμε στο παράδειγμά μας ότι η τράπεζα εγγράφει στο ενεργητικό της ένα χιλιάρικο που δεν έχει τώρα αλλά πρόκειται να το αποκτήσει με συμψηφισμούς κατά τα επόμενα χρόνια. Ε, λοιπόν, αυτό το χιλιάρικο το έλαβαν υπ' όψη τους οι δοκιμασίες αντοχής τής ΕΚΤ. Απλά πράγματα. Και όποιος κατάλαβε -ότι την "επιτυχία" των τραπεζών μας στα stress test την χρηματοδοτούμε εμείς με τους φόρους μας-, κατάλαβε.

Σας άνοιξα την όρεξη για περισσότερες λεπτομέρειες; Όπως π.χ. πώς ακριβώς γίνονται αυτά τα stress test; Υπομονή ως αύριο.

Θέλουμε κι” άλλα, τέτοια …"θρασίμια"!

"Θέλουν μόρφωση τα θρασίμια. Κόψτε τους τα φτερά! Πατήστε τα κάτω! Λιώστε τους τα όνειρα! Σκοτώστε τα εν ανάγκη!".

Δεν τα είπε, βέβαια, όλα αυτά ο πρωθυπουργός, αλλά θα μπορούσε να τα πει με το κουτσαβάκικο λεξιλόγιο, στο οποίο έχει ιδιαίτερες επιδόσεις (φαίνεται ότι το βρισίδι -και μάλιστα στην αργκό των πεζοδρομίων του προηγούμενου αιώνα- ήταν το μόνο μάθημα στο οποίο πήρε άριστα στα κολέγια και στα Χάρβαρντ, όπου σπούδασε, ο σαγματοποιός που μας το παίζει πρωθυπουργός) αλλά θα μπορούσε να τα πει.

Θα μπορούσε να τα πει, βλέποντας τα "θρασίμια" να στοιβάζονται στα αμφιθέατρα, στους διαδρόμους, στα σκαλοπάτια, όπου τέλος πάντων μπορούσαν να στριμωχτούν, για να παρακολουθήσουν το μάθημα, να μορφωθούν. Θρασύτητα κι αυτή. Οι φωτογραφίες έκαναν το γύρο του κόσμου, ρεζίλεψαν και πάλι τη χώρα μας. Τα τσογλάνια, οι τραμπούκοι (που θα έλεγε και ο Λοβέρδος) δεν μπορούσαν να κάτσουν ήσυχα-ήσυχα στα σπίτια τους, άντε να έρθουν και στο πανεπιστήμιο, τόσες καφετέριες έχει εκεί τριγύρω, έπρεπε ντε και καλά να παρακολουθήσουν το μάθημα; Επίτηδες το κάνανε για να δυσφημίσουν την εξυγιαντική προσπάθεια της κυβέρνησης…

Ενώ ο πρωθυπουργός και μόνο από το λεξιλόγιό του αποδεικνύει ότι "έχει αγωγή από την οικογένειά του", ενώ τα παιδιά μας, τα τωρινά "θρασίμια", ως απόγονοι γονέων-θρασιμιών πριν 30-40 χρόνια, από πού να πάρουν τέτοια "αγωγή";

Υπήρξα και εγώ "θρασίμι", κύριε πρωθυπουργέ, στα νιάτα μου. Ελπίζω ότι τα καταφέρνω και τώρα ως ένα βαθμό να λειτουργώ ως "θρασίμι".

Δεύτερης γενιάς "θρασίμι". Όχι τρίτης, γιατί ο παππούς μου πέθανε πολύ νέος, αφού πρόλαβε να πολεμήσει στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και στη μικρασιατική εκστρατεία, ως φαντάρος, κύριε πρωθυπουργέ. Αν ζούσε, είμαι ολότελα πεισμένος ότι θα γινόταν και αυτός "θρασίμι" στα βουνά τής Εθνικής Αντίστασης, παρ' ότι πέθανε αντιβενιζελικός και φιλοβασιλικός.

Ο πατέρας μου, κύριε πρωθυπουργέ, άλλο "θρασίμι" κι αυτός, ορφανός από τριών ετών, το είχε καημό που δεν μορφώθηκε (το σχολείο γι’ αυτόν τελείωσε στην 3η Δημοτικού) και βάλθηκε να ξεπεράσει τη μοίρα του, να ανεβάσει τα παιδιά του όσα σκαλιά της μόρφωσης μπορούσε περισσότερα, όχι για να πλουτίσουν αλλά για να μην τα κοροϊδεύουν οι "μορφωμένοι", για να έχει το ψωμί που θα βγάλουν λιγότερο ιδρώτα από το δικό του.

Τσάκισε κυριολεκτικά τα παΐδια του στις γαλαρίες της ΑΕΓΚΕ, πεζοπορώντας κάπου δυο ώρες σε καθημερινή βάση. Και στη συνέχεια, δούλευε νύχτα μετά το σκόλασμα από τα μεταλλεία, με τη λάμπα θυέλλης στο ένα χέρι, ως ρητινοπαραγωγός στα πεύκα. Ξενιτεύτηκε στο Βέλγιο και στη Γερμανία, έγινε εργάτης οδοποιίας στην Πελοπόννησο, κατέληξε τον εργασιακό του βίο στα νταμάρια του Σκαλιστήρη και στις γαλαρίες του Παπαστρατή - ξεσκαρωτής η ιδιότητά του λόγω εμπειρίας. Ξέρετε τι είναι ο ξεσκαρωτής, κύριε Σαμαρά; Να σε πάει ο δικός σου ο Κεδίκογλου εκεί στα ρημαγμένα μεταλλεία της Βόρειας Εύβοιας για να το μάθετε κι οι δυο, πρωθυπουργέ!

Σαράντα χρονών στη Γερμανία, έκανα εγώ το διαμεσολαβητή, διαβάζοντας τα ανορθόγραφα γράμματα που έστελνε στην τελείως αμόρφωτη μάνα μου (35αρα αυτή, δεν πήγε καθόλου σχολείο, καθώς τα σχολικά χρόνια της συνέπεσαν με την Κατοχή και τον Εμφύλιο) και γράφοντας τα δικά της. Βίωσα από τα μέσα την αγωνία και τα προβλήματα δυο αγαπημένων νέων ανθρώπων, που η μοίρα τούς έριξε μακριά τον ένα από τον άλλο, σημαδεύτηκε από αυτό η ζωή μου, γνώρισα από τα πρώτα εφηβικά μου χρόνια την κατάρα της μετανάστευσης όχι μόνο του παιδιού αλλά από τα εσώτερα της οικογενειακής ζωής.

ΚΑΤΑΡΑ η ξενιτιά. ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟΙ αυτοί που άδειασαν πριν μισό αιώνα τα χωριά μας, έστω και αν στη συνέχεια έγιναν "εθνάρχες". ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟΙ και οι σημερινοί συγκυβερνήτες που διώχνουν από τη χώρα μας ό,τι καλύτερο υπάρχει και λοιδορούν τα παιδιά μας, που δεν δέχονται τη μοίρα που τους επιφυλάσσουν, που σκέφτονται και αγωνιούν, που ονειρεύονται και τραγουδούν, που αγωνίζονται και κάνουν καταλήψεις, που κατακτούν τις κορυφές της παγκόσμιας γνώσης σπουδάζοντας σε αυτά τα υποβαθμισμένα, τα υποχρηματοδοτούμενα ελληνικά πανεπιστήμια, στα λύκεια χωρίς καθηγητές, στα σχολεία της επαρχίας χωρίς μεταφορικά μέσα και δασκάλους.

600 ευρώ σύνταξη ο γέρος μου. Του φάγανε κανένα πενηντάρικο, ως συμβολή στη "σωτηρία" της χώρας, ως μερίδιο στα φέσια που πληρώνουμε όλοι εμείς που δουλέψαμε στη ζωή μας στους δανειστές μας. Ανάπηρος στο κρεβάτι του πόνου αλλά αξιοπρεπής. Για να μας διδάσκει ακόμη τι εστί γονιός-θρασίμι, τι εστί αξιοπρέπεια, να μας δείχνει το δρόμο για να μη γίνουμε "κυρ- Παντελήδες" του γνωστού τραγουδιού.

Ήταν θρασίμι ο γέρο-Βασίλης. Γιατί δούλεψε και ονειρεύτηκε μια καλύτερη ζωή, όχι με λαμογιές, όχι με κλεψιές, αλλά με την εργασία, την κοινωνική αλληλεγγύη, τη διεκδίκηση. Απέργησε σε δύσκολους καιρούς, όταν σπούδαζε τρία παιδιά σε τρεις διαφορετικές πόλεις, όχι βέβαια στα κολέγια και στα Χάρβαρντ (ναι, κύριε πρωθυπουργέ, δεν υπήρχαν τότε Αρβανιτόπουλοι και Λοβέρδοι για να μας τάξουν μια καλή μετεγγραφή).

Αμόρφωτος αυτός, μας δίδαξε την αξία της δουλειάς, την ντομπροσύνη, την αξία των ανθρώπινων σχέσεων. "Μόνο ρουφιάνοι να μη γίνετε", μας έλεγε.

Και γίναμε και εμείς θρασίμια. Παραμένουμε θρασίμια, γιατί μάθαμε να σκεφτόμαστε, να σεβόμαστε τους συνανθρώπους μας, να μην τσαλαπατάμε τους πιο αδύναμους από εμάς, αλλά όχι "να κοιτάμε μόνο τη δουλειά μας".

Προσπαθούμε να κάνουμε "θρασίμια" και τα δικά μας παιδιά. Να κάνουν καταλήψεις, να βγαίνουν στους δρόμους, να διεκδικούν μια αξιοπρεπή ζωή στην Ελλάδα και όχι στην ξενιτιά, και -κυρίως- όχι σαν εκείνον τον χαζοβιόλη της διαφήμισης που, ξενιτεμένος, το μόνο που νοστάλγησε από την πατρίδα ήταν η… σακούλα του Τζάμπο.

Η χώρα μας έχει ανάγκη από πολλά "θρασίμια" που "δεν έχουν αγωγή από την οικογένειά τους" ανάλογη της αγωγής που πήραν οι διάφοροι Σαμαράδες και Βενιζέλοι.


(*) Ξεσκαρωτής: ο μεταλλωρύχος που μπαίνει πρώτος στη γαλαρία μετά την έκρηξη των φουρνέλων, ελέγχει την ευστάθεια των τοιχωμάτων και της οροφής, απομακρύνει τους επικίνδυνους βράχους, για να μπουν με ασφάλεια και οι υπόλοιποι εργάτες. Είναι συνήθως ο πιο έμπειρος μεταλλωρύχος.

[Άρθρο τού Θανάση Ηλιοδρομίτη από τον ιστοτόπο "Ημεροδρόμος",

το οποίο προσυπογράφω με ευχαρίστηση.]