Λέγαμε τις προάλλες για τα διάφορα κόλπα που μηχανεύονται οι τράπεζες, προκειμένου να δείξουν προς τα έξω μια υγιή οικονομική κατάσταση, η οποία απέχει -λιγώτερο ή περισσότερο- από την πραγματικότητα. Είπαμε δε αρκετά για τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας και για το πώς οι τράπεζες τον επηρεάζουν προς το συμφέρον τους. Σήμερα, ας προσθέσουμε δυο τρία πραγματάκια ακόμη.
Πρώτα-πρώτα, ας δούμε γιατί αυτός ο δείκτης έχει τόση σπουδαιότητα. Όπως εξηγήσαμε ήδη, ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας συνίσταται σε ένα κλάσμα, το οποίο έχει ως αριθμητή το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων τής τράπεζας και ως παρονομαστή το σύνολο των δανείων που έχει χορηγήσει. Για την ακρίβεια, όμως, ο παρονομαστής δεν περιλαμβάνει μόνο δάνεια (τουλάχιστον, όπως καταλαβαίνει την έννοια "δάνειο" ο κάθε απλός άνθρωπος). Προσέξτε:
Ως γνωστόν, οι τράπεζες χορηγούν δάνεια ύψους πολλαπλάσιου των κεφαλαίων τους, επειδή δανείζουν όχι μόνο τα δικά τους κεφάλαια αλλά και τις καταθέσεις των πελατών τους. Έτσι, αν για οποιονδήποτε λόγο (π.χ. εσωτερική αναταραχή, πόλεμος κλπ) οι πελάτες σπεύσουν να σηκώσουν τις καταθέσεις τους, η τράπεζα δεν θα έχει ρευστό για να τους ικανοποιήσει.
Εκτός από δάνεια, όμως, η τράπεζα εκμεταλλεύεται τις καταθέσεις των πελατών της με πολλούς άλλους τρόπους. Για παράδειγμα: αγοράζει κρατικά ομόλογα, επενδύει στην παράλληλη αγορά, ανοίγει θέσεις σε παράγωγα προϊόντα (σκέτος τζόγος) κλπ. Αν κάποια από αυτές τις "επενδύσεις" αποδειχτεί φούσκα και σκάσει, η ζημιά θα πρέπει να καλυφθεί από ίδια κεφάλαια της τράπεζας. Κατ' επέκταση, όλα τα κεφάλαια που η τράπεζα επενδύει σε οποιοδήποτε προϊόν, πρέπει να συνυπολογίζονται στον παρονομαστή τού κλάσματος που προαναφέραμε.
Και τώρα αρχίζουν τα τερτίπια, μεγαλύτερο των οποίων είναι το εξής: η τράπεζα έχει δικαίωμα να μην υπολογίσει στον παρονομαστή τού δείκτη κεφαλαιακής επάρκειάς της τις τοποθετήσεις που θεωρεί σίγουρες και εγγυημένες! Με απλά λόγια: αν η τράπεζα εκτιμά ότι το δάνειο που έχει χορηγήσει σε κάποιον επιχειρηματία είναι σίγουρο πως θα αποπληρωθεί, δεν το μετράει ως "κίνδυνο" και δεν το λογαριάζει στον δείκτη. Αν ρωτήσετε ποιος μηχανισμός είναι υπεύθυνος για να αποφασίσει αν μια τοποθέτηση είναι εγγυημένη ή όχι, η απάντηση είναι απλή: κανένας! Μόνος αρμόδιος γι' αυτό είναι η ίδια η τράπεζα!
Έτσι, λοιπόν, αν η τράπεζα θέλει να δείξει αυξημένη κεφαλαιακή επάρκεια, δεν έχει παρά να "βαφτίσει" ως εγγυημένα μερικά από τα δάνεια που έχει χορηγήσει σε πτωχευμένες επιχειρήσεις ή μερικές από τις ρισκαδόρικες τοποθετήσεις της σε προϊόντα σαν εκείνα τα περίφημα "τοξικά ομόλογα", που γκρέμισαν την Λέμαν Μπράδερς και οδήγησαν στο ξέσπασμα της σημερινής καπιταλιστικής κρίσης.
Μήπως σας φαίνονται απίθανα όλα αυτά; Μήπως αναρωτιέστε πώς είναι δυνατόν να συμβαίνουν τέτοια πράγματα, εφ' όσον οι ελεγκτές τής Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πρέπει να γνωρίζουν αυτά τα "παιχνίδια"; Σας θυμίζω ότι ο έλεγχος της ΕΚΤ δεν έχει στόχο να "ξεμπροστιάσει" τις "κακές" τράπεζες αλλά να πείσει εσάς ότι οι τράπεζες είναι "καλές" και ότι το σύστημα δουλεύει ρολόι. Κι επειδή αυτό το ιστολόγιο δεν τα πάει καλά με τους αφορισμούς και τις κραυγές, ας δούμε την περίπτωση της "καλής" γερμανικής Ντώυτσε Μπανκ για να καταλάβουμε καλύτερα:
Σύμφωνα με έκθεση που ετοίμασε η ίδια η Ντώυτσε Μπανκ (σελ. 20), την 30/06/2014 η τράπεζα είχε συνολικές τοποθετήσεις ύψους 1.665.410 εκατομμύρια (διαβάστε σωστά το νούμερο: ένα τρισεκατομμύριο εξακόσια εξήντα πέντε δισεκατομμύρια τετρακόσια δέκα εκατομμύρια!) ευρώ, από τα οποία μόλις τα 387.901 εκατομμύρια αφορούσαν δάνεια. Τα υπόλοιπα αφορούσαν τοποθετήσεις σε διάφορα παράγωγα προϊόντα, ομόλογα κλπ, δηλαδή σε ρισκαδόρικα προϊόντα, άσχετα αν ο κίνδυνος ήταν μικρός ή μεγάλος. Πάντοτε σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση (σελ. 75), τα ίδια κεφάλαια της τράπεζας ανέρχονταν εκείνη την ημέρα σε 68.401 εκατομμύρια.
Με απλά λόγια: την 30/06/2014, η Ντώυτσε Μπανκ βρέθηκε να έχει τοποθετήσεις πάνω από ενάμισυ τρισεκατομμύριο ενώ τα ίδια κεφάλαιά της μόλις που ξεπερνούσαν τα 68 δισεκατομμύρια. Αν ψάχνετε τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειάς της, πάρτε κομπιουτεράκι: 68.401 / 1.665.410 = 0,041. Δηλαδή, στις 30/06/2014, η "μεγάλη" και "πανίσχυρη" Ντώυτσε Μπανκ είχε δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας μόλις 4,01% ενώ το αποδεκτό ποσοστό είναι 10% και το ποσοστό ασφαλείας 8%.
Και όμως, τέσσερις μήνες αργότερα, η Ντώυτσε Μπανκ πέρασε τα stress test με περίπατο. Πώς αλλοιώς θα μπορούσε να γίνει; Η ΕΚΤ ήταν αδύνατον να πανικοβάλει τον κόσμο, ανακοινώνοντας ότι αν "κοκκινήσουν" 70 από τα 1.270 δισεκατομμύρια, που η τράπεζα έχει τοποθετήσει σε επικίνδυνα προϊόντα, η Ντώυτσε Μπανκ θα βάλει λουκέτο. Κι αφού οι ελεγκτές άφησαν την Ντώυτσε Μπανκ να "καλιμπράρει" τον παρονομαστή τού δείκτη της, πώς θα μπορούσαν να αρνηθούν στην Άλφα Μπανκ ή στην Πειραιώς να κάνουν το ίδιο;
Το ξέρω ότι σας κούρασα αλλά θα συνεχίσω και αύριο.
Πρώτα-πρώτα, ας δούμε γιατί αυτός ο δείκτης έχει τόση σπουδαιότητα. Όπως εξηγήσαμε ήδη, ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας συνίσταται σε ένα κλάσμα, το οποίο έχει ως αριθμητή το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων τής τράπεζας και ως παρονομαστή το σύνολο των δανείων που έχει χορηγήσει. Για την ακρίβεια, όμως, ο παρονομαστής δεν περιλαμβάνει μόνο δάνεια (τουλάχιστον, όπως καταλαβαίνει την έννοια "δάνειο" ο κάθε απλός άνθρωπος). Προσέξτε:
Ως γνωστόν, οι τράπεζες χορηγούν δάνεια ύψους πολλαπλάσιου των κεφαλαίων τους, επειδή δανείζουν όχι μόνο τα δικά τους κεφάλαια αλλά και τις καταθέσεις των πελατών τους. Έτσι, αν για οποιονδήποτε λόγο (π.χ. εσωτερική αναταραχή, πόλεμος κλπ) οι πελάτες σπεύσουν να σηκώσουν τις καταθέσεις τους, η τράπεζα δεν θα έχει ρευστό για να τους ικανοποιήσει.
Εκτός από δάνεια, όμως, η τράπεζα εκμεταλλεύεται τις καταθέσεις των πελατών της με πολλούς άλλους τρόπους. Για παράδειγμα: αγοράζει κρατικά ομόλογα, επενδύει στην παράλληλη αγορά, ανοίγει θέσεις σε παράγωγα προϊόντα (σκέτος τζόγος) κλπ. Αν κάποια από αυτές τις "επενδύσεις" αποδειχτεί φούσκα και σκάσει, η ζημιά θα πρέπει να καλυφθεί από ίδια κεφάλαια της τράπεζας. Κατ' επέκταση, όλα τα κεφάλαια που η τράπεζα επενδύει σε οποιοδήποτε προϊόν, πρέπει να συνυπολογίζονται στον παρονομαστή τού κλάσματος που προαναφέραμε.
Και τώρα αρχίζουν τα τερτίπια, μεγαλύτερο των οποίων είναι το εξής: η τράπεζα έχει δικαίωμα να μην υπολογίσει στον παρονομαστή τού δείκτη κεφαλαιακής επάρκειάς της τις τοποθετήσεις που θεωρεί σίγουρες και εγγυημένες! Με απλά λόγια: αν η τράπεζα εκτιμά ότι το δάνειο που έχει χορηγήσει σε κάποιον επιχειρηματία είναι σίγουρο πως θα αποπληρωθεί, δεν το μετράει ως "κίνδυνο" και δεν το λογαριάζει στον δείκτη. Αν ρωτήσετε ποιος μηχανισμός είναι υπεύθυνος για να αποφασίσει αν μια τοποθέτηση είναι εγγυημένη ή όχι, η απάντηση είναι απλή: κανένας! Μόνος αρμόδιος γι' αυτό είναι η ίδια η τράπεζα!
Έτσι, λοιπόν, αν η τράπεζα θέλει να δείξει αυξημένη κεφαλαιακή επάρκεια, δεν έχει παρά να "βαφτίσει" ως εγγυημένα μερικά από τα δάνεια που έχει χορηγήσει σε πτωχευμένες επιχειρήσεις ή μερικές από τις ρισκαδόρικες τοποθετήσεις της σε προϊόντα σαν εκείνα τα περίφημα "τοξικά ομόλογα", που γκρέμισαν την Λέμαν Μπράδερς και οδήγησαν στο ξέσπασμα της σημερινής καπιταλιστικής κρίσης.
Μήπως σας φαίνονται απίθανα όλα αυτά; Μήπως αναρωτιέστε πώς είναι δυνατόν να συμβαίνουν τέτοια πράγματα, εφ' όσον οι ελεγκτές τής Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πρέπει να γνωρίζουν αυτά τα "παιχνίδια"; Σας θυμίζω ότι ο έλεγχος της ΕΚΤ δεν έχει στόχο να "ξεμπροστιάσει" τις "κακές" τράπεζες αλλά να πείσει εσάς ότι οι τράπεζες είναι "καλές" και ότι το σύστημα δουλεύει ρολόι. Κι επειδή αυτό το ιστολόγιο δεν τα πάει καλά με τους αφορισμούς και τις κραυγές, ας δούμε την περίπτωση της "καλής" γερμανικής Ντώυτσε Μπανκ για να καταλάβουμε καλύτερα:
Σύμφωνα με έκθεση που ετοίμασε η ίδια η Ντώυτσε Μπανκ (σελ. 20), την 30/06/2014 η τράπεζα είχε συνολικές τοποθετήσεις ύψους 1.665.410 εκατομμύρια (διαβάστε σωστά το νούμερο: ένα τρισεκατομμύριο εξακόσια εξήντα πέντε δισεκατομμύρια τετρακόσια δέκα εκατομμύρια!) ευρώ, από τα οποία μόλις τα 387.901 εκατομμύρια αφορούσαν δάνεια. Τα υπόλοιπα αφορούσαν τοποθετήσεις σε διάφορα παράγωγα προϊόντα, ομόλογα κλπ, δηλαδή σε ρισκαδόρικα προϊόντα, άσχετα αν ο κίνδυνος ήταν μικρός ή μεγάλος. Πάντοτε σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση (σελ. 75), τα ίδια κεφάλαια της τράπεζας ανέρχονταν εκείνη την ημέρα σε 68.401 εκατομμύρια.
Με απλά λόγια: την 30/06/2014, η Ντώυτσε Μπανκ βρέθηκε να έχει τοποθετήσεις πάνω από ενάμισυ τρισεκατομμύριο ενώ τα ίδια κεφάλαιά της μόλις που ξεπερνούσαν τα 68 δισεκατομμύρια. Αν ψάχνετε τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειάς της, πάρτε κομπιουτεράκι: 68.401 / 1.665.410 = 0,041. Δηλαδή, στις 30/06/2014, η "μεγάλη" και "πανίσχυρη" Ντώυτσε Μπανκ είχε δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας μόλις 4,01% ενώ το αποδεκτό ποσοστό είναι 10% και το ποσοστό ασφαλείας 8%.
Και όμως, τέσσερις μήνες αργότερα, η Ντώυτσε Μπανκ πέρασε τα stress test με περίπατο. Πώς αλλοιώς θα μπορούσε να γίνει; Η ΕΚΤ ήταν αδύνατον να πανικοβάλει τον κόσμο, ανακοινώνοντας ότι αν "κοκκινήσουν" 70 από τα 1.270 δισεκατομμύρια, που η τράπεζα έχει τοποθετήσει σε επικίνδυνα προϊόντα, η Ντώυτσε Μπανκ θα βάλει λουκέτο. Κι αφού οι ελεγκτές άφησαν την Ντώυτσε Μπανκ να "καλιμπράρει" τον παρονομαστή τού δείκτη της, πώς θα μπορούσαν να αρνηθούν στην Άλφα Μπανκ ή στην Πειραιώς να κάνουν το ίδιο;
Το ξέρω ότι σας κούρασα αλλά θα συνεχίσω και αύριο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Με την ελπίδα ότι ο γνωστός ΗΛΙΘΙΟΣ δεν θα επανέλθει, τα σχόλια δημοσιεύονται πλέον χωρίς έγκριση.