Υπουργικές ροκιές

Ο ροκ Σουρνάρας έχει πλάκα, μη μου πείτε! Τέτοια άνεση στην εκτόξευση παπαριών είναι δύσκολο να βρεις. Ανοίγει το στόμα του ο άνθρωπος και δεν ξέρεις με τι να πρωτογελάσεις και με τι να πρωτοκλάψεις.

Τον άκουσα, για παράδειγμα, να λέει πως "οι βουλευτές απλώς αντικατοπτρίζουν τον μέσο άνδρα ή γυναίκα στο δρόμο" και δεν κρατήθηκα να μη φασκελώσω. Ρε μεγάλε, ας πούμε ότι συμφωνούμε στο ποιος είναι ο μέσος άνδρας και ποια η μέση γυναίκα. Οι βουλευτές υπό ποίαν έννοιαν ακριβώς τον αντικατοπτρίζουν; Ως προς την εμφάνιση, να πούμε; Ως προς το χτένισμα; Ως προς το μέγεθος και το περιεχόμενο του πορτοφολιού; Ως προς την αγωνία για το πώς θα εξασφαλιστεί ο επιούσιος; Ως προς την αδυναμία να ακολουθηθεί η θεραπεία που συνέστησε ο γιατρός; Ως προς την ανησυχία για επιβίωση; Ως προς την επιλογή τής πίστας όπου πάνε για σκι τα χριστούγεννα; Ως προς τί, γαμώ το φελέκι μου;

Αμ, το άλλο; "Οι βουλευτές πρέπει να πιστέψουν ότι υπάρχει φως στο τέλος του τούνελ. Εάν το πιστέψουν, θα συνεχίσουν να ψηφίζουν τα λίγα απαραίτητα μέτρα που απομένουν". Αυτό είναι όντως μια νέα φιλοσοφία στην πολιτική. Τώρα πια η βουλή δεν νομοθετεί μελετώντας, μετρώντας, υπολογίζοντας, εκτιμώντας και συνεκτιμώντας γεγονότα, καταστάσεις, αριθμούς και -πάνω απ' όλα- ανθρώπους. Αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Τώρα νομοθετεί με βάση την πίστη ότι "υπάρχει φως στο τέλος τού τούνελ" κι ας μη φαίνεται τέτοιο φως ούτε με κυάλια, ούτε με ραντάρ, ούτε με σόναρ, ούτε με δορυφόρο. Σαν την μετά θάνατο ζωή, ένα πράμα: δεν ξέρεις αν υπάρχει και μπορεί η λογική να σου λέει πως δεν υπάρχει αλλά εσύ καλό είναι να πιστεύεις πως υπάρχει.

Α! Προσέξατε την φρασούλα "τα λίγα απαραίτητα μέτρα που απομένουν"; Ο πρωθύ επιμένει να διατυμπανίζει ότι δεν πρόκειται να ληφθούν άλλα μέτρα, οπότε ο ροκ Στουρνάρας δεν επιτρέπεται να τον ξεβρακώσει. Τί θέλετε να σας πει; Ότι μέχρι τώρα είχε σκέτο πήδημα κι από δω και πέρα θα έχει και πρόστιμο από πάνω; Το πάει λάου-λάου ο άνθρωπος. Κάτι λίγα μέτρα έχουνε μείνει, σου λέει... κι είναι και απαραίτητα.

Βέβαια, όταν μιλάμε για "μέτρα που απομένουν", μιλάμε για φρέσκα μέτρα, έτσι; Δεν υπολογίζουμε τα "παλιά", τα οποία μπορεί να διευρυνθούν, να τροποποιηθούν ή να εμπλουστιστούν καθ' οιονδήποτε τρόπο. Για παράδειγμα, η μέχρι το τέλος τού 2016 επέκταση του χαρατσιού με την ευφημιστική ονομασία "εισφορά αλληλεγγύης" δεν συνιστά νέο μέτρο, εφ' όσον πρόκειται για χαράτσι που ισχύει εδώ και καιρό. Όπως δεν συνιστά νέο μέτρο η απόλυση μερικών δεκάδων χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων, μιας και πρόκειται για ήδη υπογεγραμμένη συμβατική μας υποχρέωση. Ούτε η οποιαδήποτε αυριανή απόφαση για μείωση του βασικού μισθού π.χ. στα 400 ευρώ θα είναι νέο μέτρο, αφού έχει ήδη θεσμοθετηθεί η δυνατότητα του υπουργού εργασίας να ανεβοκατεβάζει το ύψος τού βασικού μισθοιύ ανάλογα με τα κέφια του.

Είπε κι άλλα ωραία ο ροκ υπουργός μας. Όπως π.χ. το αμίμητο ότι "υπάρχουν ελπίδες για μικρότερο δημοσιονομικό κενό το 2015–2016 από τις προβλέψεις των δανειστών ή και για πλήρη κάλυψη των κενών". Πού είναι το αμίμητο; Στην διευκρίνηση που ακολούθησε, ότι δηλαδή αυτές οι ελπίδες θα είναι βάσιμες ΕΑΝ σημειωθεί μικρότερη της αναμενομένης ύφεση, γεγονός που μπορεί να συμβεί ΕΑΝ συνεχιστεί η αύξηση των εσόδων από τον τουρισμό. Για να το πάρουμε ανάποδα τώρα: ΕΑΝ εξακολουθήσει η αυξημένη προσέλευση ξένων τουριστών, ΜΠΟΡΕΙ να σημειωθεί ύφεση ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ της αναμενομένης (ότι θα έχουμε ύφεση δεν το συζητάμε), οπότε ΕΝΔΕΧΕΤΑΙ να έχουμε ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ δημοσιονομικό κενό από εκείνο που λογαριάζαμε πριν λίγο καιρό. Μόνο που, σύμφωνα με τα μνημόνιά μας, η ύπαρξη οποιουδήποτε κενού οδηγεί ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ στην επιβολή ισοδύναμων μέτρων. Εδώ δένει το γλυκό: αυτά είναι τα κάτι λίγα μέτρα που απομένουν, όπως είπαμε πρωτύτερα.

Πάντως, όλα αυτά φαντάζουν απλά "τσαλίμια" μπροστά στην δυνατή ροκιά που εξαπέλυσε ο ροκ υπουργός, αναφερόμενος στις ζημιογόνες δημόσιες επιχειρήσεις: "Πρέπει να δούμε τι μέτρα θα πάρουμε για να τις καταστήσουμε βιώσιμες – είτε αυτά λέγονται αποκρατικοποιήσεις, είτε συρρίκνωση και προσαρμογή του μεγέθους τους, είτε συγχωνεύσεις". Το ακούει ο ανυποψίαστος πολίτης και βαράει παλαμάκια, συμφωνώντας και προσυπογράφοντας. Το ακούει κι ο υποψιασμένος και διαβασμένος πολίτης και καταλαβαίνει ότι πάλι αυτός θα πληρώσει το μάρμαρο: το κράτος, αφού πρώτα φορτωθεί τα χρέη αυτών των επιχειρήσεων και διώξει τους περισσότερους -αν όχι όλους- εργαζομένους, μετά θα "πουλήσει" (δηλαδή, θα χαρίσει) αυτές τις επιχειρήσεις σε κάποιους ιδιώτες. Το εργάκι είναι πολυπαιγμένο και το φινάλε του το έχουμε μάθει πολύ καλά.

Συνελόντι ειπείν, υπουργέ μου: κι αν είσαι ροκ... σε φοβόμαστε.

Δεν θέλει και πολύ κλικ-κλικ...

{Αναδημοσιεύω σήμερα ένα ακόμη εξαιρετικό άρθρο τού Γιώργου Μαγιάκη, το οποίο ρίχνει φως στην "ψηφιακή εποχή" αλλά και στο πρόσφατο κλείσιμο της ΕΡΤ. Τηρούνται η μορφοποίηση και οι υπογραμμίσεις τού πρωτοτύπου.]


Ο βασικός οικονομικός νόμος του σύγχρονου καπιταλισμού -μονοπωλιακού καπιταλισμού- είναι όχι το μέσο κέρδος αλλά το μέγιστο κέρδος. Είναι όχι μόνο το ξεπούλημα αλλά και η κατάργηση του δημόσιου λαϊκού πλούτου. Με τούτα ως βασική αρχή, πάμε τώρα να εξηγήσουμε το λόγο που με τέτοια σπουδή, και άνευ αρκετής χορήγησης αναισθησιογόνου στη μάζα, προχώρησε η κυβέρνηση σε μια επίπονη αλλά αναγκαία τομή (για την κρίση της ιδίας): την κατάργηση της ΕΡΤ.

Πρώτα-πρώτα για να γίνουν κατανοητά τα όσα θα εκθέσουμε, πρέπει να παραθέσουμε την έννοια του όρου ερτζιανά κύματα. Ερτζιανά λοιπόν είναι: τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα η διάδοση των οποίων αποτελεί τη βάση για τη λειτουργία των ραδιοεπικοινωνιών (ασύρματος, τηλεόραση, ραδιόφωνο) δημιουργώντας ένα φάσμα ραδιοσυχνοτήτων. Ο Ν. 4070/2012 ("Ρυθμίσεις ηλεκτρονικών επικοινωνιών, μεταφορών, δημοσίων έργων και άλλες διατάξεις") αναφέρει στο άρθρο 20 ότι "το φάσμα ραδιοσυχνοτήτων αποτελεί σπάνιο πόρο, η διαχείριση του οποίου συνιστά κυριαρχικό δικαίωμα του Κράτους, καθώς και δημόσιο αγαθό με σημαντική κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική αξία". Οπότε, οι συνθήκες που επιτρέπουν σε όλα τα ΜΜΕ να λειτουργούν ανήκουν στο λαό, ο οποίος λειτουργεί επί της ουσίας εργοδοτικά μέσω του κράτους. Σε μια καπιταλιστική οικονομία είναι δυνατόν να επιτρέπονται τέτοιους είδους σχέσεις; Και όπως η αστική εξουσία ενεργεί κάθε φορά σε τέτοιες περιστάσεις, έτσι και τώρα φρόντισε να τακτοποιήσει και να διευθετήσει ό,τι στέκεται τροχοπέδη στις βλέψεις του επιχειρηματικού κεφαλαίου, οι οποίες συνακόλουθα αποτελούν ένα ακόμη χτύπημα της λαϊκής τάξης. Τοιουτοτρόπως, εμφιλοχωρεί στους τηλεοπτικούς δέκτες μας η αθώα οικογένεια «Κλικλίκου» με την ψηφιακή της εποχή, η οποία μας υπόσχεται «σούπερ ήχο - τέλεια εικόνα» και τη μετάβαση από το αναλογικό στο «τζαμάτο» ψηφιακό σήμα. Έτσι προετοιμάζεται το κερδοσκοπικό παιχνίδι του κεφαλαίου. Με ποιον τρόπο; Μέσω της εκμετάλλευσης των αναλογικών ραδιοσυχνοτήτων που απελευθερώνονται εξαιτίας της μετάβασης στην ψηφιακή εκπομπή. Αναλυτικότερα, η επίγεια ψηφιακή εκπομπή είναι μια εφαρμογή της ψηφιακής τεχνολογίας που αφενός παρέχει, μέσω μιας συχνότητας, μεγαλύτερο αριθμό καναλιών και αφετέρου καλύτερη ποιότητα εικόνας και ήχου μέσω μιας συμβατικής κεραίας αντί δορυφορικής σύνδεσης. Έτσι περιορίζεται ένα μέρος του φάσματος συχνοτήτων που χρησιμοποιούνταν για την αναλογική εκπομπή (μία συχνότητα για κάθε πρόγραμμα, τηλεοπτικό ή ραδιοφωνικό), με αποτέλεσμα να προκύπτει το «ψηφιακό μέρισμα». Το ψηφιακό μέρισμα, δηλαδή, αποτελεί τμήμα του φάσματος συχνοτήτων που πλεονάζει λόγω της «συμπύκνωσης» των σημάτων εξαιτίας της ψηφιακής εκπομπής. Το χρονικό πλαίσιο στο οποίο είχε οριοθετήσει η Διεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών (ITU) να πραγματοποιηθεί η μετάβαση ήταν έως το 2015. Η Ευρωπαϊκή Ένωση όμως κάλεσε τα κράτη να επισπεύσουν τη διαδικασίας έως την 1/1/2012!

Για να κατανοήσουμε τη σπουδή της ΕΕ πρέπει πρώτα να αντιληφθούμε το μεγάλο οικονομικό συμφέρον που πηγάζει από το ξεπούλημα των ραδιοσυχνοτήτων. Αρκεί μονάχα να ρίξουμε μια ματιά στο υπόμνημα που εξέδωσε η Κομισιόν τον Οκτώβρη του 2009: «Καθώς η ψηφιακή τηλεόραση αντικαθιστά τη γνωστή μας αναλογική τηλεόραση, ελευθερώνονται τα τέσσερα πέμπτα των ερτζιανών κυμάτων που χρησιμοποιούνταν για τη μετάδοση τηλεοπτικών εκπομπών στα σπίτια μας. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να αξιοποιηθούν για νέες, καινοτόμες υπηρεσίες που χρησιμοποιούν ραδιοφάσμα, από ασύρματη σύνδεση στο Διαδίκτυο και πιο προηγμένα κινητά τηλέφωνα έως νέα διαδραστικά κανάλια τηλεόρασης υψηλής ευκρίνειας. Οι απομακρυσμένες περιοχές θα μπορούσαν να είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι αυτής της αλλαγής, καθώς οι ασύρματες ευρυζωνικές επικοινωνίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το νέο ραδιοφάσμα για παροχή διαδικτυακών συνδέσεων υψηλής ταχύτητας σε περιοχές όπου δεν έχει ακόμη φτάσει η σταθερή τηλεφωνία. Η Επιτροπή παρουσίασε σήμερα σχέδια για συντονισμένη κατανομή του ραδιοφάσματος, βάσει των οποίων ενθαρρύνονται οι επενδύσεις και ο ανταγωνισμός σε αυτές τις πιθανές νέες υπηρεσίες. Εάν η κατανομή των πρόσφατα ελευθερωμένων ερτζιανών κυμάτων - του "ψηφιακού μερίσματος" - σε νέες υπηρεσίες γίνει συντονισμένα σε ευρωπαϊκή κλίμακα, θα μπορούσε να δώσει στην οικονομία ώθηση ύψους 20 έως 50 δισ. ευρώ.»

Πέραν της πασιφανούς διάθεσης του λαϊκού πλούτου βορά στα νύχια του κεφαλαίου, το ζήτημα «ψηφιακή τηλεόραση» εδράζει και σε άλλη βάση.

Στην Ελλάδα, την απαρχή αυτής της μετάβαση στην ψηφιακή εκπομπή έκανε η ΕΡΤ από το 2006, η οποία διέθετε όλα τα απαιτούμενα εφόδια, υποδομή και εξειδικευμένο προσωπικό, για την ανάληψη καθήκοντος ως «Πάροχο Δικτύου».  Ιδιαίτερη εντύπωση προξενεί το γεγονός ότι ενώ αρχικά εκδόθηκαν επιστημονικές μελέτες οι οποίες καθόριζαν ως προϋπόθεση για την επιτυχή κάλυψη ψηφιακής εκπομπής στο 97,3% της χώρας την κατοχύρωση 275 σημείων εκπομπής, έπειτα η Υπουργική Απόφαση ΚΥΑ 42800/2012 έθετε όρο μόλις 156 σημεία! Για τα μέρη δε της χώρας που θα μείνουν ακάλυπτα, κείμενο διαβούλευσης της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) αναφέρει ότι «εφόσον δεν προτίθεται να εγκαταστήσει ο ίδιος (σ.σ. ο Πάροχος Δικτύου) Σταθμούς Συμπληρωματικής Κάλυψης, (...) οφείλει να συνεργάζεται με τρίτους και ιδίως με Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης οι οποίοι και προτίθενται να αναλάβουν και το αντίστοιχο κόστος, προκειμένου ο Πάροχος να προβεί στην εγκατάσταση του συγκεκριμένου εξοπλισμού». Όπως είναι έκδηλο, η διαβούλευση αφήνει σαφή υπονοούμενα για ιδιωτικοποίηση του φάσματος συχνοτήτων, για την ανάθεση του «Παρόχου Δικτύου» σε μονοπώλιο αλλά και για την επιβάρυνση της δημόσιας οικονομίας προς εξυπηρέτηση του ιδιώτη! Αυτά επιβεβαιώνονται περίτρανα επίσης από το νόμο Ν. 4070/2012 άρθρο 75: "Η ΕΕΤΤ  καθορίζει και επιβάλλει στους παρόχους ηλεκτρονικών επικοινωνιών τέλη για δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων και δικαιώματα χρήσης αριθμών, τα οποία αντανακλούν την ανάγκη διασφάλισης της βέλτιστης χρήσης των πόρων αυτών". Μην φανταστούμε όμως ότι τα τέλη για τα δικαιώματα αυτά ωφελούν αποκλειστικά την ελληνική οικονομία! Γιατί, πολύ απλά, εδράζουν σε μια καπιταλιστική οικονομία.

Έτσι, το 2008 συστήνεται από τους βιομήχανους των τηλεοπτικών κολοσσών (ALPHA, ALTER, ANT1, ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ TV, MEGA, ΣΚΑΪ και STAR) η περίφημη «Digea» και ανοίγει δειλά ο δρόμος για την ανάπτυξη του καπιταλιστικού μονοπωλίου. Η Digea είναι ο μοναδικός πλέον Πάροχος Δικτύου οποίος ελέγχει και εκμεταλλεύεται το δίκτυο της επίγειας ψηφιακής ευρυεκπομπής. Επομένως, κάθε «πάροχος περιεχομένου» (όπως αναφέρεται κάθε ιδιωτικός, είτε δημόσιος, είτε πανελλαδικός, είτε περιφερειακός τηλεοπτικός-ραδιοφωνικός σταθμός) θα  έγκειται στη διαδικασία έγκρισης από τη Digea! Ακόμη και η Digital Union, εταιρεία που έχουν συστήσει 16 περιφερειακά κανάλια και έχει πάρει από τη ΕΕΤΤ άδεια παρόχου, καταγγέλλει τον σκοταδιστικό σχεδιασμό προώθησης ενός μονοπωλίου και αναφέρει σε διαβούλευσή της ότι «υπό αυτές τις συνθήκες είναι αδύνατο να λειτουργήσουν ακόμη και με συγχωνεύσεις περισσότεροι από 8 περιφερειακοί σταθμοί, σε όλη την Ελλάδα».

Επομένως με τη φασιστική έκδοση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου για το κλείσιμο της ΕΡΤ επιτυγχάνεται η απόλυση 2.665 εργαζομένων προκειμένου να συμπληρωθεί η λίστα με τις απαιτήσεις του ντόπιου και ξένου κεφαλαίου, η χειραγώγηση της ανεπηρέαστης και αντικειμενικής ενημέρωσης προς όφελος αυτών (*), η απόλυτη κυριαρχία και εκμετάλλευση της «ψηφιακής εκπομπής» από μια ιδιωτική εταιρεία, η μεταβίβαση σε αυτήν όλου του πλούσιου εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων εκπομπής που διαθέτει σήμερα η ΕΡΤ σε όλη την Ελλάδα και έπειτα η ταχεία παράδοση του «ψηφιακού μερίσματος» στις επιδιώξεις του επιχειρησιακού συμφέροντος για μεγιστοποίηση του κέρδους.

Συμπερασματικά, μπορούμε να παραδεχθούμε ότι αποδεικνύεται ποικιλοτρόπως πως η βαθιά ρίζα του προβλήματος είναι ένα σύστημα που μοναχά τροφοδοτεί τους έχοντες και οι μη έχοντες δε γίνονται παρά μονάχα ανέχοντες αυτού του συστήματος. Ας καταστήσουμε τους εαυτούς μας επιτέλους κατέχοντες! Οφείλουμε να πάρουμε στην κτήση μας όσα ο ιδρώτας μας έχει πληρώσει. Δεν είμαστε υπεύθυνοι για το σύστημά τους, σε ένα δικό μας τα καταφέρνουμε καλύτερα. Βεβιασμένα πολλοί προχωρούν σε ψευδαισθησιακή αυτοκριτική και διατυμπανίζουν τη χιλιοειπωμένη ρητορεία «μόνο οι άλλοι μας φταίνε;». Όχι! Φταίμε εμείς που επιτρέπουμε στους άλλους να μας κάνουν να νιώθουμε ένοχοι στο έγκλημα που εκείνοι διαπράξανε. «Κανείς δεν μπορεί ν’ ανεβεί στην πλάτη σου, εκτός και αν εσύ σκύψεις», είπε πολύ σωστά ο  Mάρτιν Λούθερ Κίνγκ. Φταίμε εμείς που δεν ανατρέπουμε την ξεδιάντροπη αυθαιρεσία τους. Φταίμε που δεν πολεμάμε από κοινού τον εχθρό. Και ο εχθρός είναι ένας και έχει ένα όνομα: καπιταλισμός!

Δε θέλει και πολύ κλικ-κλικ…


(*) Σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε την εξής τραγωδία: η Digea με τρόπο φασιστικό και αναίσχυντο διέκοψε την ψηφιακή μετάδοση του καναλιού «902» όταν στο πρόγραμμά του συμπεριελάμβανε το θέμα της κατάργησης της ΕΡΤ!

Η μπίλια στο ζερό

Έχετε πάει ποτέ στο καζίνο τής Πάρνηθας, στο ξακουστό Μοντ Παρνές; Όχι; Σοβαρά; Καλέ, δεν ξέρετε τι χάνετε! Κάντε μου τη χάρη και πηγαίνετε, σας παρακαλώ. Δεν είναι μόνο ότι θα διασκεδάσετε και μπορεί -γιατί όχι;- να πλουτίσετε τζογάροντας. Είναι ότι με αυτή την πολύ απλή ενέργεια θα συνεισφέρετε και σεις στην πολυπόθητη για τον τόπο ανάπτυξη. Δεν με καταλαβαίνετε, είπατε; Ας γίνω, λοιπόν, λίγο πιο σαφής.

Κατ' αρχάς, πρέπει να γνωρίζετε ότι το κάποτε κρατικό αυτό καζίνο δεν είναι πλέον κρατικό. Για την ακρίβεια, με το πούλα-πούλα, το κράτος απόμεινε με το 49% του καζίνου, το οποίο μάλιστα έχει ήδη μεταβιβάσει στο Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. (το Ταμείο Ξεπουλήματος της Δημόσιας Περιουσίας) με σκοπό να το ξεφορτωθεί κι αυτό. Το υπόλοιπο 51% ανήκει σε μια ανώνυμη εταιρεία (τί άλλο;) με την επωνυμία Athens Resort Casino A.E. Σ' αυτή την εταιρεία υπάρχουν δυο μέτοχοι, οι οποίοι είναι κι αυτοί... ανώνυμες εταιρείες (οποία έκπληξη!): η Regency Entertainment S.A. και η Ελλάκτωρ Α.Ε., κατά 70% η πρώτη και κατά 30% η δεύτερη. Ίσως την πρώτη να την ξέρετε ήδη, από το Regency Casino της Θεσσαλονίκης. Εκείνο που ίσως δεν ξέρετε είναι ότι ο έλεγχος αυτής της εταιρείας ανήκει στον Όμιλο Επιχειρήσεων των εφοπλιστών Θανάση και Πάνου Λασκαρίδη, ο οποίος ελέγχει και την αεροπορική εταιρεία Aegean, την ανώνυμη εταιρεία Λάμψας (ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεττανία), ξενοδοχεία σε όλη την Ελλάδα, το Hyatt Regency στο Βελιγράδι, πάμπολλες εφοπλιστικές εταιρείες κλπ. Η Ελλάκτωρ ανήκει στον Όμιλο Μπόμπολα (υποθέτω ότι το όνομα δεν σας είναι άγνωστο). Σημειώστε ότι Μπόμπολας και Λασκαρίδηδες ενδιαφέρονται έντονα και για την εκμετάλλευση των απορριμμάτων, αλλά ας αφήσουμε αυτό το ζήτημα για μιαν άλλη φορά.

Πάμε τώρα λίγο πίσω στην ιστορία, κάπου στο 1999. Εκείνη την εποχή, το κράτος επέβαλε φόρο στα εισιτήρια εισόδου των καζίνων 12 ευρώ το κεφάλι. Φαίνεται, όμως, ότι οι παραπάνω επιχειρηματίες θεωρήθηκαν αναξιοπαθούντες και το κράτος σκέφτηκε να τους κάνει μια εκπτωσούλα 60%. Έτσι, λοιπόν, ενώ όλα τα καζίνα της χώρας πλήρωναν στο κράτος φόρο 12 ευρώ ανά εισιτήριο, το Μοντ Παρνές, το Ρήτζενσυ της Θεσσαλονίκης και το καζίνο τής Κέρκυρας πλήρωναν μόλις 4,8 ευρώ. Προφανώς, το κράτος έκανε αυτή την έκπτωση ώστε να μείνουν στην τσέπη των καζινάδων δυο δεκάρες παραπάνω, προκειμένου να τις διαθέσουν σε κάποια καινούργια επένδυση για το καλό τού τόπου. Κι ενώ όλα πήγαιναν μια χαρά, κάπου εδώ ανακατεύτηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Μετά από σχετική καταγγελία (μη ξεχνάμε τις ενδοκαπιταλιστικές κόντρες), η Επιτροπή θεώρησε ότι η μειωμένη φορολόγηση αυτών των τριών καζίνων συνιστά άτυπη επιδότηση. Και, ως γνωστόν, οι μεμονωμένες επιδοτήσεις απαγορεύονται από την Ε.Ε. ως αλλοιώνουσες τον ανταγωνισμό (παρέχοντας συγκριτικό πλεονέκτημα στον επιδοτούμενο) και ως στερούσες εσόδων τον κρατικό προϋπολογισμό. Η Επιτροπή εξέτασε το ζήτημα και τον Μάιο του 2011 ζήτησε από την Ελλάδα να διακόψει το απαράδεκτο προνομιακό καθεστώς των τριών καζίνων και να ανακτήσει την "επιδότηση" (την διαφορά των 7,2 ευρώ ανά εισιτήριο) από το 1999.

Χρειάστηκε να φτάσει ο Νοέμβριος του 2012 για να καταργήσει η κυβέρνηση την ειδική μεταχείριση των τριών καζίνων. Όμως, το πρόβλημα με την ανάκτηση των επιδοτήσεων παραμένει. Βλέπετε, μιλάμε για -ούτε λίγο ούτε πολύ- ογδόντα τρία ολόκληρα εκατομμύρια ευρώ, τα οποία κανένας καζινάς δεν προτίθεται να επιστρέψει στο κράτος. Το ωραίο είναι ότι οι καζινάδες πήραν τις εντολές ανάκτησης και τις έστειλαν στα δικαστήρια, τα οποία αποφάσισαν την αναστολή της εκτέλεσής τους, κατά παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας! Και το ακόμη πιο ωραίο είναι ότι οι καζινάδες, ενεργώντας από κοινού με όλες τις κυβερνήσεις από το 2011 και δώθε, προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με αίτημα την ακύρωση της σχετικής απόφασης τής Ευρωπαϊκής Επιτροπής!! Ως άψογοι συνεργάτες των καζινάδων, όλες οι κυβερνήσεις αυτής της περιόδου επιστράτευσαν όλο το νομικό οπλοστάσιο του κράτους, ώστε να "παγώσει" η εκτέλεση των εντολών ανάκτησης, τις οποίες είχε εκδώσει το ίδιο το κράτος!!! Η παράνοια σε όλο της το μεγαλείο.

Αφού είδαμε παραπάνω το ωραίο και το πιο ωραίο, ως δούμε και το...ωραιότατο: η εκκρεμότητα που υπάρχει με την επιστροφή των επιδοτήσεων, δεν επιτρέπει στο ΤΑΙΠΕΔ να προχωρήσει την διαδικασία ξεπουλήματος του 49% του καζίνου τής Πάρνηθας! Ποιός θα έβαζε τα λεφτά του να αγοράσει μετοχές σε κάποιο καζίνο, το οποίο ενδέχεται να υποχρεωθεί να πληρώσει μερικές δεκάδες εκατομμυρίων ως παράνομα ληφθείσες επιδότήσεις;

Και μετά από όλα αυτά τα ωραία, ας πάμε και στο ζουμί τής ιστορίας: αν η κυβέρνηση δεν συμμορφωθεί με τις αποφάσεις τής Ένωσης, η Επιτροπή μπορεί -ουσιαστικά, υποχρεούται- να ζητήσει από το ευρωπαϊκό δικαστήριο να επιβάλει τα πρόστιμα που προβλέπει το άρθρο 260 της ευρωπαϊκής συνθήκης. Με απλά λόγια: αν δεν πληρώσουν ο Μπόμπολας και η παρέα του, θα κληθεί να πληρώσει το κράτος (δηλαδή ο απλός φορολογούμενος), με τις ευλογίες...του ίδιου του κράτους! Στην γλώσσα των τζογαδόρων: κερδισμένοι θα βγουν οι καζινάδες γιατί η μπίλια θα κάτσει στο ζερό.

Από το Ντητρόιτ στη Μαδρίτη: ίδια προβλήματα, άλλες ιδέες!

Πριν λίγες μέρες, κάναμε από τούτη τη γωνιά μια αναφορά στο Ντητρόιτ και τα προβλήματά του («Ο "Πορθμός" φρακάρησε»). Στο πολύ καλό ιστολόγιο "Cynical" αναρτήθηκε το περασμένο Σάββατο το παρακάτω εξαιρετικό άρθρο, το οποίο αναδεικνύει μια παράλληλη ζοφερή εικόνα πιο κοντά μας: στην Μαδρίτη τού ευρώ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι συνειρμοί είναι προφανείς. Αναδημοσιεύω αυτούσιο το εν λόγω άρθρο, προσθέτοντας μερικά δικά μου σχόλια με πλάγια γράμματα σε παρενθέσεις: 


Σύμφωνα με τα διεθνή πρακτορεία, την Πέμπτη το πρωί, η πόλη του πάλαι ποτέ κραταιού Ντιτρόιτ, έδρα της General Motors και λίκνο της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, μετά από την αποτυχία των διαπραγματεύσεων με τους ενδιαφερόμενους, ώστε να αποδεχτούν κάποιο ποσοστό κουρέματος, υπέβαλε αίτηση υπαγωγής στο αντίστοιχο με το δικό μας Άρθρο 99, ζητώντας προστασία από τους πιστωτές, ανάμεσά τους και τα ασφαλιστικά ταμεία, τους οποίους φεσώνει ούτε λίγο ούτε πολύ με 18 ολοστρόγγυλα δις δολάρια. Μπορεί και 20. Με την πράξη αυτή, θα καταχωρηθεί ως η πρώτη μεγάλη πόλη (γιατί για τις μικρότερες δεν γίνεται λόγος), στην ιστορία των ΗΠΑ που χρεοκοπεί (σ.σ.: όσο κι αν ακούγεται παράξενο στα ελληνικά αφτιά, την τελευταία τριετία έχουν χρεωκοπήσει πάνω από 20 πόλεις στις ΗΠΑ). Και πάνω στην ώρα, που ο αξιότιμος οίκος Moody’s αναβάθμιζε την προοπτική της χώρας από αρνητική σε σταθερή.

Αν η αίτηση χρεοκοπίας γίνει αποδεκτή, αυτό θα σημάνει μαζικές απολύσεις δημοτικών υπαλλήλων, ξεπούλημα περιουσιακών στοιχείων, μεγαλύτερες περικοπές στις κοινωνικές παροχές και τις δημοτικές υπηρεσίες, αύξηση των δημοτικών τελών, λεηλασία των ασφαλιστικών ταμείων και πολλά άλλα τα οποία γνωρίζουμε ήδη από πρώτο χέρι. (σ.σ.: η αίτηση χρεωκοπίας έγινε αποδεκτή ήδη)

Η ανάδειξη του Ντιτρόιτ σε ευημερούσα μεγαλούπολη, η ακμή και η παρακμή του, που ξεκίνησε εδώ και αρκετές δεκαετίες, ακολούθησε κατά πόδας την τύχη της αυτοκινητοβιομηχανίας. Μέσα σε διάστημα 10 ετών από το 2000 έχασε κοντά στους 250 χιλιάδες κατοίκους, φτάνοντας σήμερα τους 700,000. Οι εγκαταλελειμμένες κατασκευές αριθμούν τις 78,000, ενώ η ανεργία μέσα σε μια δεκαετία έχει τριπλασιαστεί, στο 15%, στο διπλάσιο περίπου του εθνικού μέσου όρου. Η συρρίκνωση της φορολογικής βάσης της πόλης, η ανεργία και η προϊούσα φτώχεια, συνέβαλαν στην αύξηση των ελλειμμάτων, η προσπάθεια αντιμετώπισης των οποίων με περισσότερο δανεισμό, συνέβαλε στην έκρηξη του χρέους και στη σημερινή λύση απελπισίας.

Στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, μια άλλη μεγαλούπολη, η Μαδρίτη, αντιμετωπίζει παρόμοια προβλήματα επιβίωσης, με χρέος γύρω στα 7.5 δις ευρώ. Αλλά το πνεύμα εδώ είναι πιο χαλαρό και η φαντασία οργιαστική. Το χρήμα μπορεί να βρεθεί, αρκεί να υπάρχει η διάθεση να σπάσουν ορισμένα ταμπού, τέτοια που ο Σαμαράς δεν θα μπορούσε ούτε να ονειρευτεί. Και τέτοια διάθεση υπάρχει. Για παράδειγμα από τις αρχές Ιουνίου οι Μαδριλιάνοι συνειδητοποιούν ότι ένα κύμα κραυγαλέου κόκκινου χρώματος αρχίζει να βάφει σιγά-σιγά την πόλη τους: αρχίζοντας από την κεντρική τους πλατεία, τη συμβολική από το κίνημα των αγανακτισμένων, Puerta del Sol, και επεκτεινόμενο μέχρι τα έγκατα της γης, στις γραμμές του μετρό. Αν κάποιος επισκέπτης, αλλά και ντόπιος αναζητήσει την εν λόγω πλατεία ματαιοπονεί. Δεν θα τη βρει. Διότι η φημισμένη πλατεία δεν ονομάζεται πια έτσι, αλλά Puerta Vodafone και η αντίστοιχη στάση του μετρό έχει κι αυτή μετονομαστεί σε Vodafone Sol. Ενώ από το Σεπτέμβριο η Vodafone θα έχει καταπιεί και μια ολόκληρη γραμμή, τη 2, η οποία, ελλείψει περαιτέρω έμπνευσης θα ονομάζεται σκέτα Vodafone. Κρίμα για μια πόλη που βρίθει εξαίρετων ποιητών. (σ.σ.: να δω το Καλλιμάρμαρο να μετονομάζεται σε Cosmote Stadium κι ας πεθάνω!)

Με τον τρόπο αυτό ο ανήσυχος και ευρηματικός κυβερνήτης της περιοχής της Μαδρίτης ευελπιστεί ότι θα εξασφαλίσει έσοδα περίπου 1 εκ. ευρώ το χρόνο, τα οποία γνωρίζει ότι θα πολλαπλασιαστούν επί 12 αν πράξει το ίδιο και με τις υπόλοιπες γραμμές του μετρό. Και φυσικά κινείται πυρετωδώς προς την κατεύθυνση αυτή. Και όπως φαίνεται τίποτε δεν τον σταματά. «Μια φορά πουτάνα», έλεγε η γιαγιά μου, «πάντα πουτάνα».

Ο επόμενος στόχος, είναι η ιδιωτικοποίηση των λεωφορειακών γραμμών, που δεν είναι φυσικά δώδεκα, αλλά χίλιες δώδεκα, δημιουργώντας εύλογες απορίες στους κατοίκους για το πού θα βρεθούν τόσες επιχειρήσεις να στολίσουν με διαφημίσεις τις πλατειές επιφάνειες στα στιλπνά πλευρά των λεωφορείων. Σίγουρα η ατμόσφαιρα στη Μαδρίτη από το φθινόπωρο θα είναι μόνιμα καρναβαλική.

Από κοντά και η δυναμική δήμαρχος, Ana Botella, όλως τυχαίως σύζυγος του απελθόντος πρωθυπουργού Χοσέ Μαρία Αθνάρ. Σαν γυναίκα είναι περισσότερο φιλόδοξη, μιας και ευελπιστεί να φέρει στη Μαδρίτη τους θερινούς ολυμπιακούς αγώνες του 2020 (σ.σ.: τί του λείπει του ψωριάρη;...). Και όσο για τα χρήματα που λείπουν η Ana έχει κι αυτή τις ιδέες της: Υπάρχουν άλλωστε τόσα πολλά κτήρια στη Μαδρίτη για «αξιοποίηση», που ήδη άρχισε να «αξιοποιεί» σε πρόθυμους Κινέζους αγοραστές, όπως και αναρίθμητα έργα τέχνης, 26 εκ των οποίων έχουν ήδη μετακινηθεί από τις αίθουσες του Δημαρχείου στα σαλόνια φιλότεχνων επενδυτών. Στους επικριτές, η Ana, δεν κωλώνει, έχει έτοιμη την απάντηση: «Οι πίνακες είχαν μόνο διακοσμητική αξία» (σ.σ.: !!!). Λογικό. Τι άλλο;

Αν η Αθήνα έχει το Ελληνικό της, η Μαδρίτη έχει το Eurovegas, ένα οικόπεδο 7500 στρεμμάτων στις νότιες παρυφές της πόλης, το οποίο ονειρεύεται να μετατρέψει, όπως προϊδεάζει και το όνομα, σε πάρκο διασκέδασης, με καζίνα, ξενοδοχεία, συνεδριακά κέντρα, ουρανοξύστες, με ελευθερία πρόσβασης ακόμα και σε ανήλικους, ελεύθερο από περιορισμούς καπνίσματος, κλπ, ευελπιστώντας έτσι να αρμέξει 17 δις ευρώ από την πώληση στον ενδιαφερόμενο μεγα-καζινάρχη του Las Vegas και μέγα υποστηρικτή του tea-party, Sheldon Adelson, και να παραδώσει 10,000 θέσεις ανάλογης εργασίας. Τελευταία τα καζίνα, αν λάβουμε υπ’ όψιν και τα σχέδια της Κύπρου, δεν ξέρω πως, αλλά έχουν αναδειχτεί σε σπουδαίο μοχλό ανάπτυξης χρεοκοπημένων κρατών.

Επειδή, ως φαίνεται λείπουν ακόμα κάτι ψιλά, ο κυβερνήτης της Μαδρίτης αποφάσισε να βγάλει στο σφυρί πέντε-έξι δημόσια νοσοκομεία, εννοείται με όλο τους τον εξοπλισμό, ενώ δεν έχει ακόμα καταλήξει, αν θα πουλήσει μαζί και τους ασθενείς και τους εργαζόμενους. Κάτι θα πιάνουν και αυτοί. Δυστυχώς όμως, το ανώτατο δικαστήριο της Ισπανίας έβγαλε προσωρινή διαταγή που ματαιώνει το σχέδιο, σπρώχνοντας έτσι τη Μαδρίτη ακόμα ένα βήμα προς τη χρεοκοπία.

Δεν μπορεί, ο διαβόητος κυβερνήτης González, κάτι άλλο καλύτερο θα σκεφτεί εν τω μεταξύ…


Υστερόγραφο-σχόλιο δικό μου: Αν ήθελα να συνοψίσω σε μια φράση την κατάντια τού καπιταλισμού και τις "αξίες" που τον διέπουν, θα μπορούσα να το κάνω χρησιμοποιώντας την -αισχρή μεν, κυνική δε- αποστροφή τής δημάρχου της Μαδρίτης, προκειμένου να δικαιολογήσει την πώληση των πινάκων ζωγραφικής: «Οι πίνακες είχαν μόνο διακοσμητική αξία»...

Το τέρας μέσα μας: Το πείραμα Μίλγκραμ

[Μετά από υπόδειξη φίλου τού ιστολογίου, βρήκα το παρακάτω άρθρο στο πολύ ενδιαφέρον ιστολόγιο "Γελωτοποιός". Το αναδημοσιεύω αυτούσιο, παρεμβαίνοντας ελαφρώς μόνο στην μορφοποίηση του κειμένου. ]


Το πείραμα του Μίλγκραμ είναι ένα από τα πιο γνωστά αντιδεοντολογικά πειράματα της ψυχολογίας, ουσιαστικά μια «φάρσα» που ξεγύμνωσε την ανθρώπινη ψυχή. Το 1961, ο εικοσιεφτάχρονος Στάνλει Μίλγκραμ, επίκουρος καθηγητής ψυχολογίας στο Γέιλ, αποφάσισε να μελετήσει την υπακοή στην εξουσία. Είχαν περάσει λίγα μόνο χρόνια από τα φρικτά εγκλήματα των Ναζί και γινόταν μια προσπάθεια κατανόησης της συμπεριφοράς των απλών στρατιωτών και αξιωματικών των SS, οι οποίοι είχαν εξολοθρεύσει εκατομμύρια αμάχων.

Η ευρέως αποδεκτή εξήγηση –πριν το πείραμα του Μίλγκραμ- ήταν η αυταρχική τευτονική διαπαιδαγώγηση και η καταπιεσμένη –κυρίως σεξουαλικά- παιδική ηλικία των Γερμανών. Όμως ο Μίλγκραμ ήταν κοινωνικός ψυχολόγος και πίστευε ότι αυτού του είδους η υπακοή –που οδηγεί στο έγκλημα- δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα μόνο της προσωπικότητας, αλλά περισσότερο των πιεστικών συνθηκών.

Και το απέδειξε κάνοντας τη «φάρσα» του.Τα υποκείμενα του πειράματος ήταν εθελοντές, κυρίως φοιτητές, οι οποίοι καλούνταν έναντι αμοιβής να συμμετέχουν σε ένα ψυχολογικό πείραμα σχετικό με τη μνήμη. Ο Μίλγκραμ χώριζε τους φοιτητές σε ζεύγη και -μετά από μια εικονική κλήρωση- ο ένας έπαιρνε το ρόλο του «μαθητευομένου» και ο άλλος του «δασκάλου». Ο έκπληκτος «μαθητευόμενος» δενόταν χειροπόδαρα σε μια ηλεκτρική καρέκλα και του περνούσαν ηλεκτρόδια σε όλο το σώμα. Έπειτα του έδιναν να μάθει δέκα ζεύγη λέξεων. Ο «δάσκαλος», από την άλλη, καθόταν μπροστά σε μια κονσόλα ηλεκτρικής γεννήτριας. Μπροστά του δέκα κουμπιά με ενδείξεις: «15 βολτ, 30 βολτ, 50 βολτ κλπ.» Το τελευταίο κουμπί έγραφε: «450 βολτ. Προσοχή! Κίνδυνος!» Πίσω από το «δάσκαλο» στεκόταν ο πειραματιστής, ο υπεύθυνος του πειράματος.

«Θα λέτε την πρώτη λέξη από τα ζεύγη στο μαθητευόμενο κι εκείνος θα πρέπει να απαντά με την δεύτερη. Αν κάνει λάθος θα σηκώσετε το πρώτο μοχλό και θα υποστεί ένα ηλεκτροσόκ 15 βολτ. Σε κάθε επόμενο λάθος θα σηκώνετε τον αμέσως επόμενο μοχλό», λέει ο πειραματιστής και ο «δάσκαλος» αισθάνεται ήδη καλά που δεν του έτυχε στην κλήρωση ο άλλος ρόλος.Το πείραμα ξεκινάει. Ο «δάσκαλος» λέει τις λέξεις από το μικρόφωνο. Ο «μαθητευόμενος», ήδη τρομαγμένος, απαντάει σωστά, αλλά όχι για πολύ. Μόλις κάνει το πρώτο λάθος, ο «δάσκαλος» γυρνάει να κοιτάξει τον πειραματιστή. Εκείνος του λέει να προχωρήσει στο πρώτο ηλεκτροσόκ. Ο «δάσκαλος» υπακούει. 15 βολτ δεν είναι πολλά, αλλά ο «μαθητευόμενος» έχει αλλάξει ήδη γνώμη. Παρ’ όλα αυτά απαντάει σωστά σε άλλη μια ερώτηση, αλλά στο επόμενο λάθος δέχεται 30 βολτ.

«Αφήστε να φύγω», λέει ο «μαθητευόμενος» που δεν μπορεί να λυθεί, «δεν θέλω να συμμετάσχω σε αυτό το πείραμα». Ο «δάσκαλος» κοιτάει τον πειραματιστή. Εκείνος του κάνει νόημα να συνεχίσει. Τα βολτ αυξάνονται και τώρα πια ο πόνος είναι εμφανής στο πρόσωπο του «μαθητευόμενου», που εκλιπαρεί να τον αφήσουν ελεύθερο. Στα 200 βολτ ταρακουνιέται ολόκληρος. Ο «δάσκαλος» πριν κάθε ηλεκτροσόκ γυρνάει να κοιτάξει τον πειραματιστή. Εκείνος, με σταθερή φωνή, του λέει ότι το πείραμα πρέπει να συνεχιστεί.

Ο «δάσκαλος» συνεχίζει να βασανίζει έναν άγνωστο, έναν απλό φοιτητή που κλαίει, ζητάει τη βοήθεια του θεού και παρακαλεί να τον λυπηθούν. Δεν μπορεί πια να απαντήσει στις ερωτήσεις, αλλά ο πειραματιστής λέει στον «δάσκαλο»: «Την σιωπή την εκλαμβάνουμε ως αποτυχημένη απάντηση και συνεχίζουμε με την τιμωρία».

Στα 345 βολτ ο «μαθητευόμενος» τραντάζεται ολόκληρος, ουρλιάζει και χάνει τις αισθήσεις του. Ο «δάσκαλος», ιδρωμένος και με τα χέρια του να τρέμουν, κοιτάει τον πειραματιστή. «Μην ανησυχείτε», λέει εκείνος, «το πείραμα είναι απολύτως ελεγχόμενο. Συνεχίστε με τον τελευταίο μοχλό».

«Μα είναι λιπόθυμος», λέει ο «δάσκαλος».

«Δεν έχει καμιά σημασία. Το πείραμα πρέπει να ολοκληρωθεί. Συνεχίστε με τον τελευταίο μοχλό.»


Πόσοι από τους εθελοντές έφτασαν ως τον τελευταίο μοχλό; Πριν ξεκινήσει το πείραμά του, ο Μίλγκραμ είχε κάνει μια «δημοσκόπηση» ανάμεσα στους ψυχιάτρους και στους ψυχολόγους, ρωτώντας τους τι ποσοστό των εθελοντών θα έφτανε ως τον τελευταίο μοχλό. Σχεδόν όλοι απάντησαν ότι κανείς δε θα έφτανε ως τον τελευταίο μοχλό, πέρα ίσως από κάποια άτομα με κρυπτοσαδιστικές τάσεις, καθαρά παθολογικές. Δυστυχώς έκαναν λάθος. Μόλις το 5% των «δασκάλων» αρνήθηκαν εξ’ αρχής να συμμετάσχουν σε ένα τέτοιο πείραμα και αποχώρησαν, συνήθως βρίζοντας τον πειραματιστή. Το υπόλοιπο 95% προχώρησε πολύ το πείραμα, πάνω από τα 150 βολτ. Και το 65% έφτασε μέχρι τον τελευταίο μοχλό, τα πιθανότατα θανατηφόρα 450 βολτ!

Που έγκειται η φάρσα; Ο «μαθητευόμενος» δεν ήταν φοιτητής, αλλά ηθοποιός, που είχε προσληφθεί από το Μίλγκραμ για αυτόν ακριβώς το «ρόλο». Δεν υπήρχε ηλεκτρισμός ούτε ηλεκτροσόκ. Ο ηθοποιός υποκρινόταν. Το μοναδικό πειραματόζωο ήταν ο «δάσκαλος».

Όμως τα αποτελέσματα ήταν αληθινά. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων θα υπακούσει και θα βασανίσει –ίσως και θα σκοτώσει- έναν άγνωστο του, αρκεί να δέχεται εντολές από κάποιον με κύρος (στην προκειμένη περίπτωση επιστημονικό) και ταυτόχρονα να αισθάνεται ότι δεν τον βαρύνει η ευθύνη για ό,τι συμβεί, αφού εκείνος απλώς «ακολουθούσε τις διαταγές». Και, φυσικά, οι περισσότεροι από εμάς θα σκεφτούν όταν μάθουν για αυτό το πείραμα: «εγώ αποκλείεται να έφτανα ως τον τελευταίο μοχλό». Όμως δείτε τι συμβαίνει στην κοινωνία μας, κάθε μέρα:

- Ο υπάλληλος της ΔΕΗ, που δέχεται να κόψει το ρεύμα από έναν άνεργο ή άπορο, ξέροντας ότι έτσι τον ταπεινώνει, τον υποβάλει σε ένα διαρκές βασανιστήριο και πιθανότατα θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του, ανήκει στο 65% του τελευταίου μοχλού. Και δεν είναι καθόλου κρυπτοσαδιστής. Απλά ακολουθάει τις εντολές που του έδωσαν.

- Ο υπάλληλος του σούπερ-μάρκετ, που σου δίνει το χαλασμένο ψάρι και σε διαβεβαιώνει ότι είναι φρέσκο, δεν σε μισεί, παρ' ότι γνωρίζει ότι μπορεί να πάθεις και δηλητηρίαση. Απλώς ακολουθάει εντολές.

- Ο αστυνομικός, ο οποίος ραντίζει με χημικά τους διαδηλωτές δεν είναι κρυπτοσαδιστής -αν και πολλοί θα διαφωνήσουν στο συγκεκριμένο παράδειγμα. Απλώς κάνει τη δουλειά του.

- Ο υπάλληλος της εφορίας ή της τράπεζας, που υπογράφει την κατάσχεση κάποιου σπιτιού για 1.000 ευρώ χρέος, θα έφτανε ως τον τελευταίο μοχλό στο πείραμα. Γιατί υπακούει.

- Ο πολιτικός, που υπογράφει το μνημόνιο το οποίο οδηγεί ένα ολόκληρο έθνος στην εξαθλίωση του νεοφιλελευθερισμού, θα έφτανε μέχρι τον τελευταίο μοχλό. Και αυτός υπακούει, σε εντολές πολύ πιο ισχυρές από εκείνες του πειραματιστή με την άσπρη φόρμα.


Αν όμως δούμε το πείραμα του Μίλγκραμ από την ανθρωπιστική-ηθική του πλευρά (από την πλευρά του 5% που αρνήθηκε να υπακούσει) θα καταλάβουμε ότι κανένας δεν είναι άμοιρος ευθυνών.

Αν σε διατάζουν να κάνεις κάτι που προκαλεί κακό στον άλλον, στο συμπολίτη σου, σε έναν μετανάστη, σε έναν άνθρωπο (ή σε ένα ζώο, αλλά αυτό περιπλέκει πολύ τα πράγματα, εφόσον συνεχίζουμε να τρώμε κρέας), πρέπει να αρνηθείς να υπακούσεις. Ακόμα κι αν χάσεις το μπόνους παραγωγικότητας, την προαγωγή, την επανεκλογή, την δουλειά σου.

Μόνο όταν θα είμαστε έτοιμοι να αρνηθούμε να υπακούσουμε στις «μικρές» και καθημερινές εντολές βίας με τις οποίες οι περισσότεροι ασυνείδητα συμμορφωνόμαστε, μόνο όταν θα είμαστε έτοιμοι να προβούμε σε μια γενικευμένη και μέχρι τέλους πολιτική, κοινωνική, καταναλωτική ανυπακοή, μόνο όταν μάθουμε να συμπεριφερόμαστε ως αυτεξούσιοι άνθρωποι και όχι ως ανεύθυνοι υπάλληλοι, μόνο τότε θα μπορέσουμε να γκρεμίσουμε τη λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού που μας θέλει υπάνθρωπους, υπάκουους και υπόδουλους.

Και μια τελευταία παρατήρηση: Τα υποκείμενα του πειράματος του Μίλγκραμ, οι εθελοντές φοιτητές, μάθαιναν από εκείνον ποιος ήταν ο στόχος του πειράματος. Μάθαιναν ότι ο «μαθητευόμενος» ήταν ηθοποιός και ότι δεν είχε ποτέ υποστεί ηλεκτροσόκ. Ο Μίλγκραμ το έκανε αυτό για να τους ανακουφίσει, αλλά πέτυχε το ακριβώς αντίθετο. Αυτοί οι άνθρωποι, ειδικά το 65% που είχε φτάσει ως τον τελευταίο μοχλό, πέρασαν την υπόλοιπη ζωή τους κυνηγημένοι από τις Ερινύες της πράξης τους.Γιατί συνειδητοποίησαν ότι δεν ήταν τόσο αθώοι και τόσο «καλοί» όσο ήθελαν να πιστεύουν για τον εαυτό τους.

(Περισσότερα για το πείραμα του Μίλγκραμ μπορείτε να διαβάσετε στο υπέροχο βιβλίο της Lauren Slater: «Το κουτί της ψυχής», από τις εκδόσεις Οξύ, μετάφραση Δέσποινα Αλεξανδρή, 2009)


[Σημείωση δική μου: Δείτε το σχετικό ενδιαφέρον άρθρο τού ψυχίατρου-ψυχοθεραπευτή Εμμανουήλ Πολυζόπουλου, το οποίο συνοδεύεται από υποτιτλισμένο βίντεο διαρκείας 17'15".]

Το κερί

Άσκηση: Βρείτε τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα στα παρακάτω κείμενα. Σημειώστε ότι τα αναφερόμενα περιστατικά χωρίζονται από μια ολόκληρη δεκαπενταετία:


(Α) "Με το κερί στον 21ό αιώνα" (Ριζοσπάστης, 24/7/2013)

«Να μου πουν γιατί πρέπει να είμαι άνεργη, γιατί να μην έχουμε ρεύμα στο σπίτι; Να μου δώσουν μια εξήγηση». Οι φράσεις ανήκουν στην Αρτεμη μόλις 21 ετών. Τέλειωσε το ΕΠΑΛ και ψάχνει καθημερινά για μεροκάματο. Ζει με τη μητέρα της, επίσης άνεργη και την αδερφή της στο Πέραμα. Η μητέρα της έπαιρνε ένα ψωροεπίδομα από την Πρόνοια, επειδή έχει πρόβλημα με την καρδιά της, το οποίο της το έκοψαν γιατί μπορεί και περπατάει. Δηλαδή, γιατί δεν έχει αναπηρία πάνω από 70%. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά πριν μερικές μέρες, συνεργείο της ΔΕΗ τούς έκοψε το ρεύμα από τη κολόνα! Δηλαδή, τους καταδίκασαν στον 21ο αιώνα στο κερί, γιατί «πού λεφτά για πετρέλαιο στη λάμπα»!

Η οικογένεια απευθύνθηκε στη Λαϊκή Επιτροπή Περάματος, η οποία χτες το μεσημέρι βρέθηκε στο πλευρό της για να δώσει κουράγιο στην Αρτεμη και τους δικούς της «για να αγωνιστούμε, γιατί δεν μπορεί κανένας μόνος του να αντιμετωπίσει αυτήν την κατάσταση, αυτήν την επίθεση που βιώνουμε, αυτήν τη βαρβαρότητα που γεννά η αντιλαϊκή πολιτική», όπως τους είπε η Αγγελική από τη Λαϊκή Επιτροπή. Εχει προγραμματιστεί για αύριο Πέμπτη το πρωί από την Επιτροπή παρέμβαση στη ΔΕΗ στα Καμίνια ενάντια σε αυτό το αίσχος.

Η οικογένεια αυτή δεν αποτελεί μεμονωμένη περίπτωση. Στην περιοχή του Περάματος εκτιμάται ότι η ανεργία έχει ξεπεράσει το 45%, στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος το 90%. Δεν υπάρχει σπίτι χωρίς τουλάχιστον έναν άνεργο, φτώχεια και εξαθλίωση. Και όλα αυτά με φόντο το χορό δισεκατομμυρίων που γίνεται στην προβλήτα ΙΙ και ΙΙΙ του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων στο Ικόνιο, δηλαδή στην πόρτα του Περάματος, που έχει παραχωρηθεί στο κινεζικό μονοπώλιο της COSCO.

«Ζούμε από συσσίτια - πήρε το λόγο η Διονυσία, μητέρα της Αρτεμης - μας έχουν διαλύσει. Τώρα τελευταία φυλάω μία ηλικιωμένη και το μεροκάματο το δίνω έναντι για τα νοίκια που ούτε ξέρω πια πόσα χρωστάω, για να μη βρεθούμε στο δρόμο και στη ΔΕΗ. Μου ζητάνε για την επανασύνδεση 800 ευρώ. Πού να τα βρω;» Ενω παίρνοντας το λόγο η Αρτεμη πρόσθεσε: «Είχα πάει δοκιμαστικά σε μία επιχείρηση στη Γλυφάδα για δουλειά. Με είχαν από τις 12 το μεσημέρι ως τις 9 το βράδυ και τελικά με έδιωξαν χωρίς να μου δώσουν τίποτα. Το έχουν κάνει σύστημα και βάζουν τα παιδιά να δουλεύουν τσάμπα. Είμαι πολύ οργισμένη. Δεν ξέρω τι ακριβώς πρέπει να γίνει, όμως καταλαβαίνω ότι μόνος του ο καθένας σίγουρα δεν μπορούμε να καταφέρουμε τίποτα».


(Β)  "Τα αποτελέσματα της αντεπανάστασης στην Ρωσσία" (Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού, κεφάλαιο 41)

(...) Σήμερα, η Μόσχα είναι η ακριβώτερη πόλη τού κόσμου (σ.σ.: π.χ. δύσκολα θα βρεις να πιεις έναν εσπρέσσο με λιγώτερα από 9 ευρώ!) και η Ρωσσία είναι η χώρα με το μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών. Αξίζει τον κόπο να ρίξουμε μια ματιά σε ένα δημοσίευμα τής "Chicago Tribune", μέσα στο οποίο καθρεφτίζονται ξεκάθαρα τα "οφέλη" τού λαού από την υλοποίηση των φρηντμανικών εντολών. Με ένα απόσπασμα απ' αυτό το δημοσίευμα της 19ης Νοεμβρίου 1998, θα κλείσουμε το σημερινό σημείωμα: 

"...Όταν ρωτήθηκε τί επιφυλάσσει ο 21ος αιώνας γι' αυτήν και για την Ρωσσία, η 17χρονη Αξάνα απάντησε ήρεμα: 
- Ο 21ος αιώνας; Είναι δύσκολο να μιλήσεις για τον 21ο αιώνα όσο βρίσκεσαι εδώ διαβάζοντας με το φως ενός κεριού. Ο 21ος αιώνας δεν μας ενδιαφέρει. Εδώ έχουμε 19ο αιώνα."

"Δημοκρατική" απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος

Στις 28 Γενάρη 1972 οι πρωθυπουργοί των τότε ομόσπονδων κρατιδίων της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (ΟΔΓ) και ο καγκελάριος Βίλι Μπραντ ψήφισαν τις «βασικές αρχές για το ζήτημα των εχθρικών προς το Σύνταγμα δυνάμεων στο δημόσιο τομέα», οι οποίες συνεχίζουν να επιδρούν ολέθρια μέχρι σήμερα. Εκτοτε, η γερμανική λέξη «Berufsverbote» (απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος) εισήχθε σε όλες τις γλώσσες της Ευρώπης μεταξύ άλλων και ως «les Berufsverbote» στα γαλλικά και «the Berufsverbot» στα αγγλικά.

Με τη βοήθεια της «τυπικής έρευνας», η εγχώρια μυστική υπηρεσία «Προστασία του Συντάγματος» εξέτασε εξονυχιστικά 3,5 εκατομμύρια υποψήφιες και υποψηφίους. Παρακολουθούνταν αδιάλειπτα όλες οι σφαίρες της ζωής, ο χώρος εργασίας καθώς και οι πολιτικές και οι πολύ προσωπικές σχέσεις. Ακολούθησαν 11.000 επίσημες διαδικασίες απαγόρευσης άσκησης επαγγέλματος, 2.200 πειθαρχικές διαδικασίες, 1.250 απορρίψεις και 265 απολύσεις.

Η απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος στρέφονταν ενάντια σε δασκάλες και δασκάλους, ταχυδρόμους, μηχανοδηγούς, νομικούς, ενάντια σε δημόσιους υπαλλήλους, υπαλλήλους και εργάτες στο επίπεδο της ομοσπονδίας, των ομόσπονδων κρατιδίων και των δήμων, ενώ εκφράστηκε και στην οικονομία.

Επληξε κομμουνιστές και άλλους εργαζόμενους που είχαν εκφραστεί κριτικά για τις συνθήκες που επικρατούσαν στην ΟΔΓ. Μέχρι σήμερα, στις περισσότερες περιπτώσεις η απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος δεν έχει καταργηθεί με νόμο. Μέχρι και σήμερα συνεχίζουν να υπάρχουν διακρίσεις με οικονομικές ποινές: Πολλοί από αυτούς που υπέστησαν αυτή τη διαδικασία βιώνουν σημαντικούς περιορισμούς στη ζωή τους με μόνιμες περικοπές συντάξεων. Μέχρι στιγμής, κανείς δεν έχει απολογηθεί για την παραβίαση του συντάγματος από τις αρχές, ούτε η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ούτε οι κυβερνήσεις των κρατιδίων.

Σε αυτήν τη μακρά περίοδο η διεθνιστική αλληλεγγύη ήταν μια μεγάλη βοήθεια για τα θύματα αυτής της υπόθεσης. Η απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος με αυτή τη μορφή εφαρμόστηκε ιδιαίτερα στις δικτατορίες στην Ελλάδα, στην Ισπανία και την Πορτογαλία. Οι ανακοινώσεις από το εξωτερικό έδωσαν στα θύματα αυτής της διαδικασίας τη δύναμη να αντιμετωπίσουν τις πολιτικές επιθέσεις και την κοινωνική υποβάθμιση που αυτή επέφερε. Υπήρξαν δείγματα αλληλεγγύης από πολλά Κομμουνιστικά Κόμματα σε όλο τον κόσμο κάτι που αποτέλεσε μεγάλη βοήθεια ιδιαίτερα για όσους προέρχονταν από τις γραμμές του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΓΚΚ), γιατί το ζήτημα δεν ήταν μόνο η στήριξη των συντροφισσών και των συντρόφων, αλλά και ένα σαφές μήνυμα ενάντια στην επαπειλούμενη απαγόρευση του ΓΚΚ.

Η απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος ενάντια στις κομμουνίστριες και τους κομμουνιστές απέκτησε μια καινούργια ευρύτερη σημασία μετά την προσάρτηση της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας από την ΟΔΓ. Αμέτρητοι εργαζόμενοι από τη ΓΛΔ, που κατηγορήθηκαν για τη στενή σχέση που είχαν με το κράτος τους, έλαβαν την απόλυσή τους από τη νέα εξουσία. Αυτό έπληξε ιδιαίτερα τον κλάδο της εκπαίδευσης, από τον πρύτανη του πανεπιστημίου Χούμπολντ μέχρι την διευθύντρια ενός σχολείου.

Το κίνημα ενάντια στην απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος στη Γερμανία αναβίωσε και μέσα από τις δραστηριότητες του Συνδικάτου Εκπαίδευσης και Επιστήμης (GEW), το οποίο στρέφεται ενάντια στο συνεχιζόμενο συνολικό φακέλωμα από την εγχώρια μυστική υπηρεσία με την επωνυμία «Προστασία του Συντάγματος» που εξακολουθεί να αρνείται την πρόσβαση στα υλικά της. Μάλιστα, ισχυρίζονται ψευδώς ότι δεν υπάρχουν «φάκελοι». Ωστόσο, οι ενδιαφερόμενοι μπόρεσαν να διαπιστώσουν ότι βρίσκονται ακόμα υπό παρακολούθηση, ότι παρακολουθείται η άσκηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων. Επομένως, το αίτημα είναι να καταργηθεί η υπηρεσία «Προστασία του Συντάγματος». Το αίτημα αυτό αποκτά μια πρόσθετη σημασία μιας και έγινε γνωστό ότι αυτή η υπηρεσία «Προστασία του Συντάγματος» συνεργάζεται με νεοναζί και μάλιστα τους χρηματοδοτεί.

Γκίντερ Πολ
Υπεύθυνος Διεθνών σχέσεων του Γερμανικού ΚΚ

[Ακριβής αντιγραφή άρθρου από τον Ριζοσπάστη της 23/7/2013]


Σχόλιο του ιστολογίου

Η Γερμανία ανήκει στις "δημοκρατικές χώρες" της δύσης, οι οποίες διαθέτουν τόσο πολλή "δημοκρατία" ώστε δεν διστάζουν να κάνουν ως και πολέμους προκειμένου να την...εξαγάγουν (βλέπε Σερβία, Ιράκ, Λιβύη κλπ κλπ). Όποιος θέλει να δοκιμάσει τα όρια αυτής της "δημοκρατίας", ας κάνει ένα απλό πείραμα: να πάρει μια πτήση για οποιαδήποτε γερμανική πόλη και, κατά την αποβίβαση, να καρφιτσώσει στο στήθος του μια κονκάρδα με το σφυροδρέπανο, έτσι για να δούμε αν θα προλάβει να φτάσει στο ξενοδοχείο του. Κάποτε δοκίμασα να κάνω το ίδιο πείραμα αλλά μου την έπεσαν οι έλληνες συνταξιδιώτες μου διερωτώμενοι αν ήμουν τρελλός...

Ο "Πορθμός" φρακάρησε

Ο "Θαλάσσιος Δρόμος τού Αγίου Λαυρεντίου" είναι ένας εξαιρετικής σπουδαιότητας υδάτινος "δρόμος", που συνδέει τον Ατλαντικό ωκεανό με τις πέντε Μεγάλες Λίμνες, οι οποίες βρίσκονται ανάμεσα στον Καναδά και τις Η.Π.Α. Ουσιαστικά, αυτός ο "δρόμος" αποτελείται από τον ποταμό Σαιντ Λώρενς (= Άγιος Λαυρέντιος), στον οποίο "υπερχειλίζει" η λίμνη Οντάριο. Η λίμνη Οντάριο δέχεται την "υπερχείλιση" της λίμνης Ήρι, η οποία συνδέεται με την λίμνη Χιούρον μέσω του ποταμού Σαιν Κλαιρ. Στις όχθες αυτού του άσημου ποταμού, το 1701, ένας γάλλος αξιωματικός έχτισε έναν οικισμό με την πεζή επωνυμία "Ο πορθμός τής λίμνης Ήρι (Le Détroit du Lac Érié)". Πολύ σύντομα, το γαλλικό "Ντετρουά" εξαγγλίστηκε και ο ραγδαία αναπτυσσόμενος οικισμός έγινε γνωστός ως Ντητρόιτ.

Η πόλη γνώρισε μέρες δόξας, ευνοημένη από την εξαιρετική γεωγραφική της θέση, η οποία σχεδόν προκαλούσε όλες τις μεγάλες βιομηχανίες να εγκατασταθούν εκεί: από την μια, υπήρχε η άνετη και γρήγορη μεταφορά των παραγόμενων προϊόντων μέσω του "Θαλάσσιου Δρόμου τού Αγίου Λαυρεντίου" κι από την άλλη υπήρχαν άφθονα φτηνά εργατικά χέρια. Παρεμπιπτόντως, μάλιστα, οι εργαζόμενοι του Ντητρόιτ βρίσκονταν μακρυά από την "κακή επήρεια" των συνδικαλιστικών σωματείων, που έκαναν θραύση στο Σικάγο ή στην Φιλαδέλφεια. Τέλος, μέσω των λιμνών, υπήρχε άμεση και γρήγορη πρόσβαση στις άφθονες καναδικές πρώτες ύλες. Συνεπώς, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο κορυφαίος -για την εποχή- κλάδος τής αυτοκινητοβιομηχανίας διάλεξε το Ντητρόιτ για να εγκατασταθεί.

Κάπως έτσι, λοιπόν, το Ντητρόιτ έφτασε στον κολοφώνα του κατά την δεκαετία τού 1950, οπότε και έγινε η  τέταρτη σε πληθυσμό πόλη των Η.Π.Α., αγγίζοντας τους 1.800.000 κατοίκους. Η κατακόρυφη πρόοδος της πόλης φαίνεται από το γεγονός ότι η παραδοσιακή πρωτεύουσα της πολιτείας Μίτσιγκαν, το Λάνσινγκ, δεν ξεπερνάει τους 115.000 κατοίκους. Τόσο το Ντητρόιτ όσο και η ευρύτερη περιοχή του αλλά και ολόκληρη η πολιτεία Μίτσιγκαν, στηρίζουν παραδοσιακά το κόμμα των Δημοκρατικών. Ίσως αυτό να εξηγεί την δήλωση του Μιτ Ρόμνευ (υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών στις τελευταίες προεδρικές εκλογές) για την οποία θα κάνουμε λόγο πιο κάτω.

Η καπιταλιστική κρίση που ξέσπασε στις Η.Π.Α. στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, έδωσε την χαριστική βολή στο Ντητρόιτ, το οποίο είχε αρχίσει να παρουσιάζει ρωγμές από την εποχή Κλίντον. Οι ίδιες ρωγμές, άλλωστε, εμφανίστηκαν στην "βιτρίνα" όλων των μεγάλων βιομηχανικών πόλεων των Η.Π.Α. για έναν πολύ απλό λόγο: το ξέφρενο πανηγύρι που είχαν στήσει οι κερδοσκόποι, κυρίως τζογάροντας στην αγορά ακινήτων, αφαίρεσε κεφάλαια από τις βιομηχανικές επενδύσεις. 

Μοιραία, το κατ' εξοχήν βιομηχανικό Ντητρόιτ άρχισε να καταρρέει, τα εργοστάσια να ερημώνουν και οι εργάτες να παίρνουν των ομματιών τους προκειμένου να βρουν μεροκάματο. Ο πληθυσμός τής πόλης άρχισε να μειώνεται με πρωτοφανείς ρυθμούς: μέσα σε λιγώτερο από δέκα χρόνια, στην άλλοτε πανίσχυρη πόλη, έχουν απομείνει κάπου 700.000 άνθρωποι, ενώ ολόκληρες συνοικίες έχουν καταντήσει παντελώς ακατοίκητες. Ήταν το 2008 όταν ο -καταγόμενος από το Ντητρόιτ!- Μιτ Ρόμνεϋ δήλωνε στους New York Times απροκάλυπτα: "Ας αφήσουμε τον δήμο να χρεωκοπήσει. Με μια αναδιάρθρωση του χρέους και βοηθώντας την αυτοκινητοβιομηχανία να ξαναβρεί την ανταγωνιστικότητά της, η πόλη θα μπορούσε να κάνει νέο ξεκίνημα". Χρειάστηκαν πέντε χρόνια για να πιάσει τόπο η "ευχή" τού Ρόμνεϋ.

Σε μια ορθά δομημένη κοινωνία, ακόμη κι αυτή η οπισθοδρόμηση θα άφηνε μεν πληγές αλλά πλήρως επουλώσιμες. Όμως, η άρρηκτα συνδεδεμένη με τον καπιταλισμό διαφθορά τσάκισε ανεπανόρθωτα την πόλη. Για παράδειγμα, παρά την κατακόρυφη μείωση του πληθυσμού, τα κονδύλια που διέθετε ο δήμος για παροχές στους πολίτες του (από κοινωνική περίθαλψη μέχρι φωτισμό στους δρόμους) όχι μόνο δεν μειώνονταν αλλά αυξάνονταν, μιας και όλες αυτές οι παροχές είχαν εκχωρηθεί σε ιδιώτες, οι οποίοι δεν είχαν κανέναν απολύτως λόγο να μειώσουν τα τιμολόγιά τους προς τον δήμο. Μόνο που τώρα πλέον, με τον πληθυσμό να μειώνεται ταχύτατα, ο δήμος δεν μπορούσε να συγκεντρώσει τα έσοδα που είχε κάποτε από φόρους και τέλη. Προκειμένου να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις των ιδιωτών εργολάβων, η δημοτική αρχή άρχισε να παίρνει το ένα θαλασσοδάνειο μετά το άλλο, ώσπου το χρέος της πόλης σκαρφάλωσε στο ιλιγγιώδες ύψος των 18,5 δισεκατομμυρίων δολλαρίων ή, σε αναλογία, κάπου 26.500 δολλάρια ανά κάτοικο!

Μπροστά στο αδιέξοδο, ο δήμος κάλεσε τους πιστωτές του να αποδεχθούν εθελοντικά ένα "κούρεμα" των απαιτήσεών τους. Όμως, το εγχείρημα έπεσε στο κενό, αφού η πρόσκληση έμεινε αναπάντητη. Μια ύστατη προσπάθεια για αναχρηματοδότηση των δανείων τής πόλης έπεσε στο κενό. Τελικά, την περασμένη Πέμπτη, ο κυβερνήτης τού Μίτσιγκαν κήρυξε το Ντητρόιτ σε χρεωκοπία.


Οι αστικοί αναλυτές προσδιόρισαν ως αιτία τής κατάρρευσης του Ντητρόιτ την διαφθορά, την κακοδιαχείριση και την σπατάλη. Κομίζουν γλαύκα εις Αθήνας. Το Ντητρόιτ αποτελεί απλώς άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του τι "καταφέρνει" ο καπιταλισμός, με τον οποίο είναι σύμφυτη η διαφθορά (η κακοδιαχείριση και η σπατάλη συνιστούν παρεπόμενα διαφθοράς). Επί μακρά σειρά ετών, τα εκατομμύρια εργαζομένων που παρέλασαν από την μεγαλούπολη του Μίτσιγκαν, δούλεψαν και παρήγαγαν πλούτο. Τόσον πλούτο ώστε έγινε "κράχτης" για επενδύσεις. Μόνο που όλος αυτός ο πλούτος μπήκε στις τσέπες των ολίγων κεφαλαιοκρατών που επένδυσαν, δίχως να περισσέψει ψίχουλο για όσους τον παρήγαγαν και οι οποίοι καλούνται σήμερα να πληρώσουν τα σπασμένα. Διότι, βεβαίως, οι επενδύσεις αυτές (όπως και όλες οι επενδύσεις στον καπιταλισμό) έχουν σχέση μάλλον με "αρπαχτές", αφού οποιαδήποτε μείωση στα προσδοκώμενα επίπεδα κέρδους του επενδυομένου κεφαλαίου οδηγεί σε απένδυση (*). Το Ντητρόιτ δεν θα μπορούσε να αποτελέσει την εξαίρεση στον κανόνα.

Όσο για την αποστροφή τού Μιτ Ρόμνεϋ, οι φίλοι του ιστολογίου που έχουν διαβάσει την "Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού" δεν πρέπει να εκπλήσσονται με το γάντι (mitt = γάντι) που πέταξε στα μούτρα των κατοίκων τού Ντητρόιτ ο βαθύπλουτος ρεπουμπλικανός πολιτικός. Η φράση "ας αφήσουμε το Ντητρόιτ να χρεωκοπήσει" θα δεχόταν τις ολόψυχες επευφημίες τού Φρήντμαν (αν ζούσε). Άλλωστε, το 1998 ο Φρήντμαν είχε πει το περίφημο για την κυνικότητά του "αφήστε τους να βουλιάξουν", αναφερόμενος στις χώρες τής Άπω Ανατολής, όταν ξέσπασε η κρίση των "ασιατικών τίγρεων" (δείτε περισσότερα στο: "Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού - 43. Ο καπιταλισμός ξεγυμνώνεται).

Και κάτι τελευταίο. Την ιστορία τού Ντητρόιτ θα την ξαναθυμηθούμε πολύ σύντομα. Οι διατάξεις που έχουν θεσπιστεί για τα χρέη των καλλικρατικών δήμων θα μας υποχρεώσουν να το κάνουμε, θέλοντας ή μη.


(*) Αν και αδόκιμη, η λέξη απένδυση είναι σωστή και, εν πάση περιπτώσει, δεν φέρει την γελοιότητα του ευρύτατα χρησιμοποιούμενου σολοικισμού αποεπένδυση.

Δεν υπάρχει όριο στις ιδιωτικοποιήσεις

Την περασμένη Πέμπτη, 18 Ιουλίου, η βρεττανική εφημερίδα Independent δημοσίευσε ένα άρθρο τού έμπειρου δημοσιογράφου Πωλ Γκάλλαχερ με τον ανησυχητικό τίτλο-ερώτημα "Δεν υπάρχει όριο στο τι θα ιδιωτικοποιήσει αυτή η κυβέρνηση;" και τον διαφωτιστικό υπότιτλο "Ο Κρατικός Προμηθευτής Πλάσματος πουλήθηκε στην αμερικανική ιδιωτική εταιρεία Bain Capital". Γράφει ο Γκάλλαχερ:

Η κυβέρνηση κατηγορήθηκε απόψε για το παιχνίδι με τα βρεττανικά αποθέματα αίματος με την πώληση του Κρατικού Προμηθευτή Πλάσματος για τις ανάγκες τού Ε.Σ.Υ. σε ιδιωτική εταιρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Το υπουργείο υγείας αγνόησε τις συστάσεις διαφόρως υγειονομικών ή φαρμακευτικών εταιριών και τουλάχιστον ενός ειδικού πλάσματος αίματος πρίν καταλήξει στην πώληση του 80% του Κρατικού Προμηθευτή Πλάσματος στην Bain Capital (μια εταιρεία τής οποίας ευνιδρυτής είναι ο Μιτ Ρόμνεϋ, ρεπουμπλικανός προεδρικός υποψήφιος κατά τις τελευταίες πολιτειακές εκλογές) αντί του ποσού των 230 εκατομμυρίων λιρών. Η κυβέρνηση θα διατηρήσει το 20% και ένα μερίδιο των πιθανών μελλοντικών κερδών.

Ο Κρατικός Προμηθευτής Πλάσματος έχει ετήσιες πωλήσεις περίπου 110 εκατομμυρίων λιρών και αποτελείται από δύο επί μέρους φορείς: το Bio Products Laboratory (BPL) στο Έλστρη τού Χέρντφορντσαιρ, με 200 άτομα προσωπικό και την DCI Biologicals Inc στις ΗΠΑ, όπου δουλεύουν πάνω από 1.000 άτομα. Η DCI συλλέγει πλάσμα από αμερικανούς δότες και το στέλνει για επεξεργασία στο BPL, το οποίο τροφοδοτεί τα νοσοκομεία τού Ε.Σ.Υ. (...)


Πιο κάτω, ο αρθρογράφος τού Independent παραθέτει απόψεις διαφόρων γιατρών, πολιτικών κλπ, οι οποίες αναδεικνύουν τα προβλήματα τα οποία είναι πιθανόν να ανακύψουν από την ιδιωτικοποίηση ενός Φορέα τόσο σημαντικού για την υγεία των βρεττανών. Ανάμεσα σ' αυτές τις απόψεις ξεχωρίζει η τοποθέτηση του Λόρδου Όουεν, πρώην υπουργού υγείας, ότι αυτή η πώληση βάζει την υγεία των βρεττανών σε κίνδυνο. Και ο Γκάλλαχερ συνεχίζει διερωτώμενος: "Όλα πρέπει να φύγουν;",  αραδιάζοντας μερικές προκλητικές ιδιωτικοποίησεις:

Βασιλικά Ταχυδρομεία:  Μια νέα προσπάθεια να ιδιωτικοποιηθοούν τα Βασιλικά Ταχυδρομεία προαναγγέλθηκε νωρίτερα αυτόν το μήνα, με την κυβέρνηση να στηρίζει τις ελπίδες της στην προσφορά του 10% των μετοχών στους εργαζομένους, ώστε να αμβλύνει τις αντιδράσεις τους στο σχέδιο ιδιωτικοποίησης. Πρόκειται για την ιδιωτικοποίηση που ούτε η Μάργκαρετ Θάτσερ ήθελε να κάνει, λέγοντας ότι δεν ήταν «έτοιμη να ιδιωτικοποιήσει το κεφάλι της βασίλισσας». 

Ιατροδικαστική Υπηρεσία (Forensic Science Service - FSS): Το κλείσιμο του FSS από τον Μάρτιο του 2012 σημαίνει ότι τώρα τα δικαστήρια εξαρτώνται από τις ιδιωτικές εταιρείες και τα ιδιωτικά αστυνομικά εργαστήρια για τις ιατροδικαστικέςαναλύσεις. Το FSS κόστιζε δυο εκατομμύρια λίρες τον μήνα.

Σπουδαστικά δάνεια: Έχοντας πείσει τους σπουδαστές ότι αξίζει να πληρώνουν πολύ περισσσότερα για την τριτοβάθμια εκπαίδευση με το να αυξήσει υπέρογκα τα δίδακτρα, η κυβέρνηση σχεδιάζει να πουλήσει τα σπουδαστικά δάνεια (σχόλιο δικό μου: σε κάποιο distress fund, προφανώς), αυξάνοντας το περιθώριο στο επιτόκιο ως δέλεαρ για τους επενδυτές.

Σχολικοί χώροι αθλοπαιδειών: Κατά την τελευταία τριετία, ο υπουργός παιδείας Μάικλ Γκόουβ έχει εγκρίνει την πώληση περισσότερων από 50 σχολικών χώρων αθλοπαιδειών. Κατά μέσο όρο, πωλούνται ετησίως 17 τέτοιοι χώροι, κάτω πάντως από τον μέσο όρο της προηγούμενης κυβέρνησης των Εργατικών, ο οποίος ήταν 28.


Τόσο ο Independent όσο και ο Πωλ Γκάλλαχερ δεν μπορούν να κατηγορηθούν ως συμπαθούντες τον κομμουνισμό, πολύ δε περισσότερο ως κομμουνιστές. Ίσως γι' αυτό δυσκολεύονται να καταλάβουν τα όσα συμβαίνουν γύρω τους. Αν διέθεταν ελάχιστη μαρξιστική παιδεία, θα γνώριζαν πως, σε καπιταλιστικές συνθήκες, το ερώτημα του τίτλου ("Δεν υπάρχει όριο στο τι θα ιδιωτικοποιήσει αυτή η κυβέρνηση;") είναι φιλοσοφικό και η απάντησή του σαφής και μονολεκτική: ΟΧΙ!

Υπενθύμιση: Η Μεγάλη Βρεττανία ούτε στην ευρωζώνη ανήκει ούτε μνημόνια έχει υπογράψει. Συνεπώς, για το ξεπούλημα της λαϊκής περιουσίας δεν ευθύνονται ούτε το ευρώ ούτε η τρόικα. Κι αν θέλουμε να μιλήσουμε ανάποδα: πιθανή έξοδός μας από το ευρώ και ενδεχόμενη "απαγκίστρωση" από τα μνημόνια επ' ουδενί συνεπάγονται το αυτόματο σταμάτημα του ξεπουλήματος.

Distress funds: οι "ευκαιρίες" τής κρίσης

Έχετε ακούσει για τα distress funds; Ξέρετε τι πράμα είναι τούτο; Αν όχι, κακώς. Κακώς, κάκιστα. Διότι πρόκειται για μια απίστευτη μεν υπαρκτή δε πραγματικότητα, η οποία άρχισε να μπαίνει σιγά-σιγά στην καθημερινότητα του έλληνα. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά.

"Distress", λοιπόν, σημαίνει αγωνία, θλίψη, εξάντληση, ταλαιπωρία κλπ. Συνεπώς, distress funds είναι εκείνα τα κεφάλαια τα οποία επενδύουν στην αγωνία και την θλίψη τού κοσμάκη. Για να γίνει πιο κατανοητός ο όρος, ας πούμε ότι μοιάζουν με τις τύπου "αγοράζω χρυσό" αιματορρουφήχτρες, που έχουν γεμίσει κάθε γειτονιά. Έτσι και τα distress funds: την έχουν στημένη για να εκμεταλλευτούν οποιαδήποτε ανάγκη υπάρχει, είτε απλών ανθρώπων είτε επιχειρήσεων είτε ακόμη και ολόκληρων κρατών. 

Για παράδειγμα: αγοράζουν από μία τράπεζα ένα πακέττο "κόκκινων" δανείων στο 20%-30% της ονομαστικής τους αξίας, ευελπιστώντας ότι θα καταφέρουν να εισπράξουν από τους δανειολήπτες πολύ περισσότερα απ' όσα επένδυσαν. Μ' αυτόν τον τρόπο, μπορεί η εκχωρήτρια τράπεζα να εγγράφει ζημιές στον ισολογισμό της αλλά μαζεύει λεφτά, τα οποία είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν κατάφερνε να μαζέψει. Και λέω "εξαιρετικά αμφίβολο", επειδή στην τράπεζα μπορείς να πας να κλαφτείς, μπορείς να ανακατέψεις τον Συνήγορο του Πολίτη, μπορείς να φωνάξεις το ΠΑΜΕ για συμπαράσταση όταν έρθει ο κλητήρας να σου κάνει έξωση...και, γενικά, οποιαδήποτε προσπάθεια της τράπεζας για βίαιη είσπραξη θα δημιουργήσει αναταραχή. Όμως, όλες αυτές οι άμυνες δεν λειτουργούν όταν έχεις να κάνεις με ένα απρόσωπο fund που εδρεύει στην Νέα Υόρκη ή στην Γενεύη. Το fund δεν καταλαβαίνει από "είμαι άνεργος" ή από "πεινάνε και τα παιδάκια μου". Θα σε πατήσει κάτω και θα σε ξεζουμίσει για να μαζέψει τα κέρδη που προσδοκούσε όταν αγόραζε το δάνειό σου.

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές τα ανωτέρω επενδυτικά κεφάλαια διαπραγματεύονται την εξαγορά ελληνικών δανείων σε τιμές που ξεκινούν στην καλύτερη περίπτωση από το 50% της ονομαστικής αξίας του δανείου για τα ενήμερα ενυπόθηκα δάνεια και μπορεί να κατέβουν ακόμη και στο 5% της ονομαστικής αξίας για τα μη ενυπόθηκα καταναλωτικά δάνεια, που βρίσκονται σε καθυστέρηση άνω των δώδεκα μηνών.

Δεν αναφέρομαι σε κάτι μελλοντικό. Τα distress funds είναι ήδη εδώ και, μάλιστα, έχουν ήδη βάλει μπρος τις πρώτες διαδικασίες είσπραξης των δανείων που έχουν αγοράσει. Είναι προφανές ότι εκμεταλλεύθηκαν την μεγάλη ανάγκη των ελληνικών τραπεζών για εξεύρεση ρευστότητας, εν όψει της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησής τους, η οποία απαιτούσε την άμεση εξεύρεση αρκετών δισεκατομμυρίων, προκειμένου να μη περάσουν στην ιδιοκτησία τού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (όπως έγινε με την Γιούρομπανκ και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο). Περαιτέρω τα ξένα επενδυτικά κεφάλαια εκμεταλλεύθηκαν την υποχρέωση των ελληνικών τραπεζών απέναντι στην τρόικα να εξυγιάνουν τα χαρτοφυλάκιά τους μειώνοντας τις δανειακές τους χορηγήσεις, προκειμένου να εξισορροπηθεί ο δείκτης δανείων/καταθέσεων, ο οποίος σήμερα ξεπερνά το 122%, εξαιτίας της μαζικής εκροής καταθέσεων ύψους σχεδόν 80 δις ευρώ κατά τη διάρκεια της κρίσης.

Οι τράπεζες, επιχειρώντας να καθαρίσουν τους ισολογισμούς τους και να περιορίσουν το επισφαλές ενεργητικό τους, αναμένεται να προχωρήσουν σε μαζικές πωλήσεις πακέττων "κόκκινων" δανείων. Η αύξηση αυτών των δανείων σε ποσοστό άνω του 25% του συνολικού χαρτοφυλακίου του συστήματος (σχεδόν 60 δισεκατομμύρια) προβληματίζει έντονα τις διοικήσεις των τραπεζών και τις εποπτικές αρχές και θεωρείται θέμα χρόνου να διογκωθούν οι συναλλαγές αυτού του είδους. Η κατάσταση είναι τόσο επικίνδυνη ώστε η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να φέρει προς ψήφιση ρύθμιση με την οποία τα distress funds, τα οποία έχουν αγοράσει ή θα αγοράσουν στο μέλλον χαρτοφυλάκια κόκκινων δανείων από τις τράπεζες, θα υποχρεώνονται να ορίζουν αντίκλητο στην Ελλάδα, γεγονός που θα σημαίνει την υπάγωγή τους στο ελληνικό δίκαιο.

Παρένθεση. Εκεί που τα distress funds έχουν στήσει πανηγύρι, είναι η Κύπρος, όπου αγοράζουν τις δεσμευμένες καταθέσεις! Για παράδειγμα: αν κάποιος κύπριος έχει ένα εκατομμύριο δεσμευμένο και χρειάζεται άμεσα ρευστό, εκχωρεί την κατάθεσή του σε κάποιο distress fund, το οποίο καταθέτει επ' ονόματι του πελάτη του πεντακόσιες ή, στην καλύτερη περίπτωση, εξακόσιες χιλιάδες σε όποια τράπεζα του εξωτερικού υποδείξει ο πελάτης. Κλείνει η παρένθεση.

Επίλογος: Όπως πολύ σωστά έχουν πει πολλοί (ανάμεσά τους και ο Πάγκαλος με τον Σαμαρά), η κρίση γεννάει και ευκαιρίες. Μόνο που αυτοί οι πολλοί ξέχασαν να προσθέσουν τρεις λεξούλες: για τους τοκογλύφους.

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο... (2)

Αφού, λοιπόν, η κυβέρνηση κατάφερε να "απολυμάνει" το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο από την "βρομιά" των επισφαλών απαιτήσεών του αλλά καί από τα "βαρίδια" των εργαζομένων, οι οποίοι επέμεναν να δουλεύουν καλυπτόμενοι από συλλογικές συμβάσεις, προκήρυξε νέο διαγωνισμό για την πώλησή του. Σε ποιόν ανέθεσε τις διαδικασίες; Μα, σε κάποιον γνωστό από τα παλιά, ο οποίος έχει κάνει ωραιότατες δουλίτσες σε τούτον τον ρημαδότοπο: στην Γκόλντμαν Σακς.

Για την ακρίβεια, τα πράγματα εξελίχθηκαν κάπως διαφορετικά. Πριν προλάβει η Γκόλντμαν Σακς να κάνει την δουλειά της, η κατάσταση στον τραπεζικό τομέα άλλαξε. Εθνική, Πειραιώς και Άλφα κατάφεραν να μαζέψουν το ποσοστό που απαιτούσε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για να συμβάλει στην ανακεφαλαιοποίησή τους, αλλά τόσο η Γιούρομπανκ όσο και το Τ.Τ. δεν τα κατάφεραν. Έτσι, οι δυο τελευταίες πέρασαν στην ιδιοκτησία τού Τ.Χ.Σ..

Αυτή η εξέλιξη δημιούργησε στα τζιμάνια τού οικονομικού επιτελείου τής κυβέρνησης, της Τράπεζας της Ελλάδος αλλά και της τρόικας την πεποίθηση ότι το Τ.Τ. θα έπρεπε να συγχωνευθεί με την Γιούρομπανκ χωρίς διαγωνισμό, μιας και το Τ.Χ.Σ. κατείχε το σύνολο των μετοχών και των δυο τραπεζών. Προσπαθώντας να προλάβει τις εξελίξεις, λοιπόν, το Τ.Χ.Σ. αποφάσισε να αλλάξει τα δεδομένα τού διαγωνισμού την τελευταία στιγμή, μόλις 15 ώρες πριν την εκπνοή τής προθεσμίας.

Αφορμή για την στάση αυτή του Τ.Χ.Σ. ήσαν οι επιστολές τής Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού, οι οποίες δεν αμφισβητούσαν ότι η απόφαση για την μεταβίβαση του Τ.Τ. ανήκε στο Τ.Χ.Σ. αλλά υπενθύμιζαν μια σημαντική παράμετρο: οι τράπεζες που έπαιρναν βοήθεια δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα λεφτά για εξαγορές αλλά μόνο για κάλυψη των αναγκών τους σε ρευστότητα, διοχετεύοντας αυτή την ρευστότητα στην αγορά. Συνεπώς, οι προτάσεις για την εξαγορά τού Τ.Τ. θα έπρεπε να γίνουν με μετοχές και όχι με μετρητά. Είναι προφανές ότι σ' αυτήν την τελευταία λεπτομέρεια μπορούσε να ανταποκριθεί μόνο η Γιούρομπανκ.

Μόλις η Γκόλντμαν Σακς ενημέρωσε τις ενδιαφερόμενες τράπεζες για τις εξελίξεις τής τελευταίας στιγμής, ξέσπασε θύελλα αντιδράσεων, οι οποίες αφορούσαν τόσο την αλλαγή των όρων τού διαγωνισμού τελευταία στιγμή όσο και την φωτογραφική περιγραφή τού νικητή. Η κατάσταση μπερδεύτηκε ακόμη περισσότερο επειδή στον διαγωνισμό συμμετείχε και ξένη τράπεζα, η οποία δεν έχει πάρει βοήθεια και, επομένως, θα μπορούσε να πληρώσει με μετρητά.

Αμέσως, η διευθύνουσα σύμβουλος τού Τ.Χ.Σ. Αναστασία Σακελλαρίου (*) απείλησε ότι θα παραιτηθεί, ενώ είχε ήδη δηλώσει την πρόθεσή της να ακυρώσει τον διαγωνισμό, τον οποίο η ίδια είχε προκηρύξει. Για να καλύψει την Σακελλαρίου, η κυβέρνηση πρόσθεσε μια διάταξη στο πολυνομοσχέδιο περί απαλλαγής των μελών τού Τ.Χ.Σ. από κάθε νομική ευθύνη. Έτσι, η Σακελλαρίου μετέθεσε την τελική της απόφαση για την περασμένη Δευτέρα, περιμένοντας πρώτα την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου.

Στο μεταξύ, διέρρευσε η πληροφορία ότι η προηγούμενη διοίκηση της Γιούρομπανκ είχε έρθει σε συμφωνία με ένα κονσόρτσιουμ ξένων επενδυτών, οι οποίοι προτίθενταν να διαθέσουν 1 δισ. ευρώ για να αγοράσουν μετοχές τής τράπεζας, υπό την προϋπόθεση ότι η Γιούρομπανκ θα αποκτούσε το Τ.Τ.. Στο εν λόγω κονσόρτσιουμ συμμετέχουν η πανίσχυρη Ρόθτσιλντ, η Θερντ Πόιντ και ένα fund με επί κεφαλής τον Μαρκ Μεζβίνσκι, γαμπρό τού Μπιλ Κλίντον.

Περισσότερες λεπτομέρειες από όσα βυσσοδομήθηκαν, δεν κατάφερα να συγκεντρώσω. Πάντως, χτες βράδυ είδα στην τηλεόραση μια διαφήμιση Γιούρομπανκ και Νέου Τ.Τ. από κοινού. Προφανώς, το έγκλημα ολοκληρώθηκε. Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο που ξέραμε, πέρασε πλέον στην ιστορία.


(*) Η Αναστασία Σακελλαρίου τοποθετήθηκε στην θέση τής διευθύνουσας συμβούλου τού Τ.Χ.Σ. στις αρχές του χρόνου και η θητεία της θα λήξει στις 30 Ιουνίου 2017. Με απόφαση του υπουργού οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα (ο οποίος είναι μανούλα καημένη στο να κόβει μισθούς και συντάξεις και να διατυμπανίζει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για μισθολογικές αυξήσεις), ο μισθός τής εν λόγω κυρίας ορίστηκε σε 215.000 ευρώ ετησίως, δηλαδή σε κάτι παραπάνω από 17.900 ευρώ κάθε μήνα. Με την ίδια υπουργική απόφαση, ορίστηκε ως αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος ο Μάριος Κολλιόπουλος, με μισθό 185.000 ετησίως (ή πάνω από 15.400 μηναίως) και ως απλό μέλος ο Αναστάσιος Γάγαλης (πρώην αντιπρόεδρος), με μισθό μόλις...165.000 ετησίως (ή 13.750 μηνιαίως). Καληνύχτα σας.

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο... (1)

Με τον Γιάννη σπουδάσαμε μαζί. Εγώ στην ΑΣΟΕΕ κι εκείνος στο Οικονομικό Τμήμα τής Νομικής (τότε δεν υπήρχε αυτόνομη Οικονομική Σχολή στο Καποδιστριακό). Για ένα φεγγάρι, μάλιστα, τα κρεβάτια μας χωρίζονταν από ένα κομοδίνο, ενώ αρκετές φορές σύχναζε ο ένας στην σχολή του άλλου για χάρη κάποιου καθηγητή του οποίου η διδασκαλία ξεχώριζε. Ακόμα θυμάμαι ένα μήνυμα με μαρκαδόρο σε κάποιον τοίχο τής σχολής του: "Παυλόπουλε, αν η μάνα σου ήξερε το χάπι, θα είχαμε γλιτώσει από σένα". Ήταν η πρώτη μου γνωριμία με τον περιώνυμο σήμερα Προκόπη... Αργότερα, τράβηξε ο καθένας τον δρόμο του. Εκείνος κατάφερε και μπήκε στον τραπεζικό κλάδο και σιγά-σιγά ανέβηκε μερικά σκαλοπάτια στην ιεραρχία τού Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. Κι όλα έδειχναν πως πήγαιναν καλά (ή, τουλάχιστον, όχι τόσο άσχημα όσο για πολλούς άλλους), ώσπου πριν λίγες εβδομάδες τού 'ρθε το χαμπέρι: το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο τον ευχαριστούσε για την γόνιμη ως τότε συνεργασία και του ευχόταν καλή τύχη στην συνέχεια, ανακοινώνοντάς του την απόλυσή του.

Αλήθεια, ποιός περίμενε αυτή την κατάληξη για ένα στιβαρό καταθετικό ίδρυμα, με το οποίο δημιουργούσαμε σχέση από μικρά παιδιά, χάρη στους περίφημους μεταλλικούς κουμπαράδες του; Ποιός μπορούσε ποτέ να προβλέψει την πτώση μιας τράπεζας, η οποία -υποτίθεται πως- πρωτίστως ενδιαφερόταν για την ασφάλεια των καταθέσεων των πελατών της και απέφευγε τα επενδυτικά ρίσκα; Αξίζει να ρίξουμε μια λεπτομερέστερη ματιά στην πρόσφατη ιστορία τού Τ.Τ., ως εξόχως διδακτικής.

Το στραπάτσο τού Τ.Τ. δεν χρειάστηκε παρά μόνο δέκα χρόνια για να σχεδιαστεί και να ολοκληρωθεί. Το 2002, με τον νόμο 3082/2002, το άλλοτε πανίσχυρο καταθετικό ίδρυμα (π.χ. το 1970 είχε καταθέσεις 21 δισ. δραχμών, πάνω από το 30% του συνόλου των ελληνικών καταθέσεων!) μετατράπηκε σε ανώνυμη εταιρεία. Τον επόμενο χρόνο άρχισε να χορηγεί στεγαστικά δάνεια και σε μη δημοσίους υπαλλήλους, αναλαμβάνοντας τα πρώτα ρίσκα (τα δάνεια σε δημοσίους υπαλλήλους είχαν την σιγουριά τού σταθερού μισθού τού δανειολήπτη). Το 2004 επεκτείνεται στην λιανική τραπεζική και το 2005 δρομολογεί τις διαδικασίες εισαγωγής του στο χρηματιστήριο.

Το 2006 είναι κομβική χρονιά για το Τ.Τ.. Παίρνει άδεια λειτουργίας πιστωτικού ιδρύματος, δηλαδή μετατρέπεται σε κανονική τράπεζα, αλλάζει το όνομά του σε Postbank (σ.σ.: φρίκη!) και μπαίνει υπό την εποπτεία τής Τράπεζας της Ελλάδος. Πριν βγει η χρονιά, η κυβέρνηση Καραμανλή εντάσσει το Τ.Τ. στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και η νεόκοπη τράπεζα μπαίνει στο χρηματιστήριο. Το ξεπούλημα που είχε ξεκινήσει επί κυβερνήσεως Σημίτη, παίρνει πλέον ορατό σχήμα. Ο Καραμανλής τοποθετεί στην θέση τού προέδρου τον Άγγελο "΄ανθρωπος-για-όλες-τις-δουλειές" Φιλιππίδη, έναν εξόχως αποτυχημένο πρώην πρόεδρο του Παναθηναϊκού.

Ο Φιλιππίδης φέρνει τα πάνω κάτω: αλλάζει εκ βάθρων την δομή τού Τ.Τ. (πλέον, η επίσημη ονομασία είναι ΤΤ Hellenic Postbank, αλλά για όλο τον κόσμο παραμένει Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο), ανοίγει καινούργια υποκαταστήματα, μειώνει το προσωπικό, ιδρύει θυγατρικές, ανοίγεται σε νέες επενδύσεις και νέα τραπεζικά προϊόντα. Κυρίως, όμως, "μαϊμουδιάζει" τα νούμερα, αναδεικνύοντας το Τ.Τ. ως πρώτη στην Ελλάδα και τρίτη στην Ευρώπη τράπεζα, από πλευράς κεφαλαιακής επάρκειας. Καραμπινάτη απόδειξη των φιλιππίδειων μαϊμουδιών αποτελεί το γεγονός ότι σήμερα το Τ.Τ. έχει περιέλθει στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αφού δεν κατάφερε να ανακεφαλαιοποιηθεί.

Κάπως έτσι φτάνουμε στα τέλη τού 2012. Η κυβέρνηση Σαμαρά προκηρύσσει διαγωνισμό για την πώληση του Τ.Τ., ο οποίος καταλήγει άγονος, κυρίως επιδή το τραπεζικό τοπίο είναι θολό. Είναι η εποχή που το ενδιαφέρον συγκεντρώνεται στην συζητούμενη συγχώνευση της Εθνικής με την Γιούρομπανκ, με την διοίκηση της πρώτης να έχει απευθύνει προαιρετική δημόσια πρόταση στους μετόχους της δεύτερης. Με την Πειραιώς να έχει στρέψει το δικό της ενδιαφέρον κυρίως προς την Αγροτική, απέμενε μόνο η Άλφα τού Κωστόπουλου να ασχοληθεί με το Τ.Τ.. Όμως, ούτε κι αυτή ενδιαφέρθηκε. Ο λόγος; Ο διαγωνισμός δεν χώριζε το Τ.Τ. σε "καλή" και "κακή" τράπεζα και το πούλαγε ατόφιο. Μάλιστα δε, το πούλαγε δίχως να έχει προηγηθεί εθελούσια έξοδος των εργαζομένων και χωρίς να αλλάξουν οι συμβάσεις τους από συλλογικές σε επιχειρησιακές.

Ο Στουρνάρας παίρνει το μήνυμα. Το Τ.Τ. "σπάει" σε δυο κομμάτια. Το κράτος αναλαμβάνει να πληρώσει τους τζερεμέδες του "κακού" κομματιού και να χρηματοδοτήσει την εθελούσια έξοδο των εργαζομένων, δίνοντας στους επίδοξους αγοραστές την δυνατότητα να κάνουν μια "καλή" επένδυση. Αυτή η "καλή" επένδυση αφορά το υγιές κομμάτι τής τράπεζας, το οποίο βλέπει το φως στις 18 Ιανουαρίου 2013 υπό την επωνυμία "Νέο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο Ελλάδος Ανώνυμη Τραπεζική Εταιρεία". Το ξεπούλημα μπαίνει στην τελική του ευθεία.

[συνεχίζεται]

Ραντεβού στα γουναράδικα; Άμποτες!

«Με τέτοιες εκφράσεις, ορολογία και λεξιλόγιο θέλετε να προάγετε τον διάλογο εδώ μέσα; Δεν ξέρω αν είναι λαϊκισμός, ή ανοησία, αλλά είναι σίγουρα χυδαιότητα.» (Συμεών Κεδίκογλου, βουλευτής ΠαΣοΚ. Υφυπουργός παιδείας, παρακαλώ!)

«Λαμβάνουν χώρα μέσα στο κοινοβούλιο συμπεριφορές οι οποίες είναι έξω από το πνεύμα, το γράμμα και την ουσία της δημοκρατίας. (...) Ακούσαμε ομιλίες που ήταν προκηρύξεις τρομοκρατικών οργανώσεων.» (Ανδρέας Λυκουρέντζος, βουλευτής Νέας Δημοκρατίας. Πρώην υφυπουργός παιδείας, παρακαλώ!)

«Φράσεις όπως "καλή αντάμωση στα γουναράδικα" (...) παραπέμπουν στις χειρότερες στιγμές της ελληνικής ιστορίας. Αν ο κ. Τσίπρας δεν τους αποπέμψει, τότε είναι προφανές ότι λειτουργούν κατ΄ εντολήν του (...) Οι δύο βουλευτές του ΣυΡιζΑ καθύβρισαν το κοινοβούλιο με συνθήματα εμφυλίου πολέμου.» (Σίμος Κεδίκογλου, υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος)


Βρήκαμε θέμα για κουβέντα! Η φωτιά άναψε από μια αποστροφή της ομιλίας τού Βαγγέλη Διαμαντόπουλου στην χτεσινή συνεδρίαση της βουλής. Αν δεν γνωρίζετε ποιος στην ευχή είναι αυτός ο Διαμαντόπουλος (και γιατί να γνωρίζετε, άλλωστε;), να σας θυμίσω ότι είναι ο βουλευτής τού ΣυΡιζΑ, επί του οποίου πρόσφατα ασέλγησε κατάφωρα το σαμαρικό επιτελείο, κόβοντας και ράβοντας κάποιες δηλώσεις του μετά την έκρηξη στο Μωλλ και φτιάχνοντας ένα βίντεο με τέτοιον τρόπο ώστε να φαίνεται ότι ο βουλευτής είναι υπέρ της βίας.

Τί είπε χτες ο δόλιος ο Διαμαντόπουλος; Για τους βουλευτές τού κόμματός του μίλαγε ο άνθρωπος, λέγοντας ότι «είμαστε αυτοί που θα ενώσουμε ξανά αυτό τον κύκλο που έσπασε το σάπιο πολιτικό σας σύστημα. Από τον λαό στη βουλή και ξανά στον λαό. Είμαστε έξω και ακούμε όλους αυτούς, που δεν έχουν καταθέσεις, δεν είναι στη λίστα Λαγκάρντ, δεν έχουν να πληρώσουν τους λογαριασμούς του ρεύματος, του νερού. Όλοι αυτοί μας λένε ότι δεν εκβιάζονται και είναι αποφασισμένοι για ρήξη και ανατροπή. Έχουν αυτή την αποφασιστικότητα που θα πει αυτό που έλεγε και ο Αρης Βελουχιώτης όταν πήγαινε με τους συντρόφους του για να απελευθερώσει τον τόπο: "Ραντεβού στα γουναράδικα"».

Τί τό 'θελε αυτό το τελευταίο; Εδώ κολλάει αυτό που είπα πρωτύτερα, πως βρήκαμε θέμα για κουβέντα. Δεν ξέρει ο φουκαράς ότι η πλειοψηφία των συναδέλφων του, στους οποίους απευθύνεται, είναι άνθρωποι αγράμματοι, έστω κι αν έχουν διατελέσει κυβερνητικοί εκπρόσωποι ή και υπουργοί παιδείας ακόμη; Δεν τού 'φτανε που ανέφερε το όνομα του Άρη; Έπρεπε να κάνει λόγο και για τα "γουναράδικα";

Εν πάση περιπτώσει, όντως το τσιτάτο ανήκει στον Άρη. Μ' αυτό εμψύχωνε τους συμπολεμιστές του όταν ξεκινάγανε για κάποια επιχείρηση κατά των γερμανών. Προσέξτε την πρώτη λεπτομέρεια: κατά των γερμανών, κατά του εισβολέα και κατόχου τής πατρίδας μας. Το νόημά του είναι απλό: έστω κι αν μας σκοτώσουν οι γερμανοί, όπως σκοτώνουν οι κυνηγοί τις αλεπούδες, μη στενοχωριέστε και δεν θα χαθούμε... τα τομάρια μας θα ξανασμίξουν στα γουναράδικα, σαν τα τομάρια των αλεπούδων. Προσέξτε την δεύτερη λεπτομέρεια: τα τομάρια μας, τα δικά μας τομάρια.

Επί του θέματος, σημειώνει ο Κώστας Βαξεβάνης σε άρθρο του στο "Κουτί της Πανδώρας": Ο Άρης Βελουχιώτης έχει υποβιβαστεί από εθνικός ήρωας σε αιμοδιψή αρχηγό της μιας πλευράς, της κακιάς. Κι αν αυτό βόλευε μια δεξιά του 50, που είχε στα βουλευτικά έδρανα συνεργάτες των Γερμανών (ο σφαγέας του Κιλκίς συνεργάτης των Γερμανών Κ. Παπαδόπουλος εξελέγη βουλευτής της ΕΡΕ), η Ελλάδα του 2013, ακόμη και η ΝΔ, μόνο να χάσει έχει από τις ιστορικές λαθροχειρίες. Το χειρότερο είναι πως όλα αυτά δεν είναι αποτέλεσμα μιας σκληρής αντιπαράθεσης που επαναφέρει τις διαχωριστικές γραμμές του παρελθόντος, αλλά επίσημη άποψη του Σαμαρά. Ο πρωθυπουργός, προσκυνητής και ο ίδιος των μνημόσυνων του Μελιγαλά ως βουλευτής το 1982, όταν η χώρα ανακάλυπτε την εθνική συμφιλίωση, επαναφέρει τον διχασμό, ως αποτελεσματικό όπλο ενάντια στους εχθρούς. Και εχθροί είναι όσοι δεν συμφωνούν μαζί του. Όσοι διαμαρτύρονται γιατί δεν έχουν να φάνε είναι κουκουλοφόροι, όσοι υποστηρίζουν μια άλλη πολιτική στην Οικονομία εραστές της Κορέας και όσοι απαιτούν την νομιμότητα ενός ευρωπαϊκού κράτους, ανθέλληνες.


Ας ξαναγυρίσουμε, όμως, στο Άρειο τσιτάτο. Για όποιον καταλαβαίνει ελληνικά και συνάμα γνωρίζει μια σταλιά Ιστορία, η κουβέντα τού Άρη έχει απόλυτη και ευθεία σχέση με το "ή ταν ή επί τας" των αρχαίων σπαρτιατών, με το "λευτεριά ή θάνατος" των αγωνιστών τού '21 αλλά και με το "μέχρι της τελευταίας ρανίδος τού αίματός μου" των σύγχρονων ελλήνων στρατιωτών. Πρόκειται για μια φράση που ξεχειλίζει από αυταπάρνηση κι αποφασιστικότητα. Και, βεβαίως, δεν συνιστά "χυδαιότητα", "λαϊκισμό", "ανοησία", "προκήρυξη τρομοκρατικής οργάνωσης", "εμφυλιοπολεμικό σύνθημα" ή όποια άλλη μαλακία γεννήθηκε από το ανερμάτιστο μυαλό και την αμορφωσιά κάποιων εγνωσμένης αξίας ηλιθίων, οι οποίοι έχουν αναλάβει εργολαβικά την "αναγέννηση" της χώρας.

Ας έχουν στον νου τους όλοι αυτοί οι κρετίνοι ότι τούτο το τσιτάτο τού Άρη θα ξαναγίνει επίκαιρο όταν θα φτάσει η ώρα... Άμποτες!


ΥΓ:  Φυσικά, ο Άρης δεν μίλαγε γαλλικά. Η ακριβής του φράση ήταν "Καλή αντάμωση στα γουναράδικα".

Ζόρια

Μπορεί ο Σαμαράς να μας έχει φλομώσει στην αισιοδοξία με την ρευστότητα και την ανάπτυξή του που όλο έρχονται κι όλο κάπου ξεμένουν από λάστιχο ή καύσιμα, όμως φαίνεται πως τα ζόρια που αντιμετωπίζει ο καπιταλισμός όχι μόνο δεν δικαιολογούν οποιαδήποτε αισιοξία αλλ' αντιθέτως, όσο πάει και μεγαλώνουν.

Ήδη άρχισε η γκρίνια τής Γερμανίας, με τον επί κεφαλής των συνεταιριστικών τραπεζών τής χώρας να παρομοιάζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως...ναζί (!). Αιτία ήταν το σχέδιο των Βρυξελλών για εκκαθάριση των προβληματικών τραπεζών συλλήβδην. Βλέπετε, η Γερμανία των ομόσπονδων κρατιδίων και των πολλών διοικητικών περιφερειών, διαθέτει ένα τραπεζικό σύστημα στο οποίο παίζουν σπουδαίο ρόλο δεκάδες περιφερειακά ταμιευτήρια (landesbanken) και δεν θέλει να επιτρέψει στην Ένωση να βάλει εκεί το δαχτυλάκι της. Γι' αυτό η Μέρκελ επιμένει ότι ο εποπτικός ρόλος τής Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πρέπει να περιοριστεί μόνο στις μεγάλες τράπεζες, υποστηρίζοντας ότι αυτές είναι που ενέχουν συστημικούς κινδύνους.

Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να στήσει έναν Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης Προβληματικών Τραπεζών, με κεφάλαιο 55 δισ., το οποίο θα μαζευτεί με την επιβολή εισφοράς επί των τραπεζικών εργασιών. Το σχέδιο προβλέπει ότι όσο περισσότερες "ρισκαδόρικες" επενδύσεις έχει μια τράπεζα τόσο μεγαλύτερη εισφορά θα καταβάλει. Αυτό πλήττει τις δυο μεγαλύτερες γερμανικές τράπεζες (Deutchebank, Commerzbank), οι οποίες έχουν "στον δρόμο" πάνω απο τα 2/3 των καταθέσεών τους. Κατόπιν όλων αυτών, είναι λογική η νευρικότητα του Βερολίνου και η "καταγγελία" Σόιμπλε πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να αναλάβει εξουσίες που δεν της έχουν παραχωρηθεί από καμμιά συνθήκη.

Ζόρια (και, μάλιστα, ιδιαίτερα ζόρικα) αντιμετωπίζει και η Γαλλία. Θα θυμάστε ότι, πριν λίγο καιρό, ο οίκος αξιολόγης Fitch έκοψε το "συν" της πιστοληπτικής της ικανότητας και την υποβίβασε σε σκέτο ΑΑΑ. Τώρα ήρθε η ώρα να της κόψει και το ένα "άλφα" και να την ρίξει σε ΑΑ+. Η Fitch εκτιμά ότι η γαλλική οικονομία θα ανακάμψει με ρυθμό βραδύτερο του αναμενομένου λόγω της χαμηλής εξωτερικής ζήτησης, της μείωσης της ανταγωνιστικότητας, της υψηλής ανεργίας και της καθυστέρησης στην υλοποίηση των δημοσιονομικών της προσαρμογών. Κι όλα αυτά με δεδομένο ότι ιστορικά οι εκτιμήσεις των οίκων αξιολόγησης διαψεύδονται πάντοτε προς το χειρότερο (π.χ. για την Ελλάδα προέβλεπαν ότι η ανάπτυξη θα αρχίσει εντός του 2013 αλλά τώρα εκτιμούν ότι η ύφεση θα διατηρηθεί και το 2014).

Φυσικά, ζόρια έχει και το ελληνικό κεφάλαιο. Με την χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας απέκτησε την πλειοψηφία σ' αυτές (81,01% της Πειραιώς, 83,66% της Άλφα, 84,39% της Εθνικής και 93,55% της Γιούρομπανκ). Με τον τρόπο αυτό, όμως, το ΤΧΣ γίνεται στην ουσία "μέτοχος" ενός μεγάλου αριθμού εισηγμένων επιχειρήσεων στις οποίες οι τράπεζες είτε ήσαν βασικοί μέτοχοι (π.χ. θυγατρικές ασφαλιστικές εταιρείες) είτε απέκτησαν ποσοστά κεφαλαιοποιώντας δάνεια που τους είχαν εκχωρήσει (π.χ. η αλλαντοβιομηχανία Νίκας, η άλλοτε πανίσχυρη βιομηχανία Μαΐλλης, η κατασκευαστική ΑΕΓΕΚ, ο κολοσσός των ιχθυοκαλλιεργειών Δίας κλπ). Η αποτίμηση είναι ότι το ΤΧΣ συμμετέχει πλέον στο μισό ελληνικό χρηματιστήριο!

Τα παραπάνω δείχνουν με τον πιο σαφή τρόπο τι εννοούσαν όλοι εκείνοι που υποστήριζαν ότι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ήταν απαραίτητη ώστε να "πέσουν λεφτά στην πραγματική οικονομία". Τώρα καταλαβαίνουμε απολύτως την έννοια της "πραγματικής οικονομίας".

Α! Και μια τελευταία λεπτομέρεια, η οποία θα μας βοηθήσει να αποκωδικοποιήσουμε ορισμένα πραγματάκια: με την προαναφερθείσα διαδικασία, το ΤΧΣ απέκτησε και το 5,1% των μετοχών τής εισηγμένης εκδοτικής εταιρείας "Καθημερινή Α.Ε.", η οποία ανήκει στον όμιλο Αλαφούζου, όπου ανήκει και ο ραδιοτηλεοπτικός "Σκάι". Ο νοών, νοήτω.

Τί σημασία έχει; Στόχος επετεύχθη!

Πρόσφατα, επικυρώθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση το αίτημα της Λετονίας για ένταξη στην ευρωζώνη και, φυσικά, στην Ρίγα στήθηκαν πανηγύρια. Τί κι αν από το 2009 η λετονική κυβέρνηση εφαρμόζει το ένα μέτρο λιτότητας πίσω από το άλλο, προκειμένου να πιάσει τα όρια που επιβάλλονται από την Ε.Ε.; Τί κι αν οι περικοπές στους μισθούς έφτασαν (και ξεπέρασαν, σε ορισμένες περιπτώσεις) το 60%; Τί κι αν τα σχολεία όλων των βαθμίδων κλείνουν το ένα μετά το άλλο; Τί κι αν σε λίγο θα έχουν απομείνει σ' ολόκληρη την χώρα καμμιά εικοσαριά νοσοκομεία, από 54 το 2009, 94 το 2007, 121 το 2006 και πάνω από 150 κατά την σοβιετική εποχή; Τί κι αν η χώρα ξεματώνει με την μετανάστευση (ο πληθυσμός έπεσε κάτω από τα δύο εκατομμύρια, για πρώτη φορά μετά το 1959); Τί κι αν το 30% των δημοσίων υπαλλήλων βρέθηκαν στον δρόμο; Τί κι αν εκτιμάται ότι το 40% των κατοίκων ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ ένας στους δυο ηλικιωμένους ζητιανεύει για να επιβιώσει;

Τί σημασία έχουν όλα τούτα, μπροστά στο "επίτευγμα" να μπει η χώρα στο ευρώ; Καμμία, βεβαίως, εφ' όσον αυτή ήταν η επιθυμία εκείνων που κυβερνούν τον τόπο και οι οποίοι, φυσικά, κάνουν ό,τι μπορούν για να διευκολύνουν το κεφάλαιο του οποίου είναι υπηρέτες. Στόχος επετεύχθη!

Πριν την Λετονία, στην ζώνη του ευρώ βρέθηκε από την 1η Ιουλίου η Κροατία. Εξυπακούεται ότι κι εκεί είχαμε τυμπανοκρουσίες, πυροτεχνήματα κλπ για να γιορταστεί δεόντως το "χαρμόσυνο" αυτό γεγονός. Τί κι αν δεν είναι και τόσο χαρμόσυνο για τους εργαζόμενους σε κρατικές επιχειρήσεις ζωτικής σημασίας, οι οποίες επιδοτούνταν από το κράτος και τώρα χαρίζονται σε ιδιώτες για ένα κομμάτι ψωμί, επειδή η Ε.Ε. απαγορεύει αυστηρά τις επιδοτήσεις; Τι κι αν δεν είναι και τόσο χαρμόσυνο για τους ψαράδες τής Αδριατικής, οι οποίοι βλέπουν τις μεγάλες εταιρείες να τους παίρνουν την δουλειά μιας και υποχρεούνται πλέον να καταστρέψουν τα σκάφη τους (όπως έκαναν και οι έλληνες ψαράδες πριν λίγα χρόνια) και να τα αντικαταστήσουν με καινούργια; Τί κι αν δεν είναι και τόσο χαρμόσυνο για τους δημοσίους υπαλλήλους της χώρας (σημ.: το 1/3 των εργαζομένων κροατών εργάζεται στον στενό ή ευρύτερο δημόσιο τομέα), μιας και έχει ήδη προαναγγελθεί συρρίκνωση του δημοσίου; Τί κι αν οι νέοι κροάτες, με την ανεργία να πλησιάζει ταχύτατα το 20%, άρχισαν ήδη να παίρνουν τον δρόμο τής ξενητειάς, δείχνοντας πως και σε τούτη την χώρα ο πλήθυσμός θ' αρχίσει λίαν συντόμως να μειώνεται;

Τί σημασία έχουν όλα τούτα, μπροστά στο "επίτευγμα" της εισόδου τής χώρας στο ευρώ; Καμμία, βεβαίως, εφ' όσον αυτή ήταν η επιθυμία εκείνων που κυβερνούν τον τόπο και οι οποίοι, φυσικά, κάνουν ό,τι μπορούν για να διευκολύνουν το κεφάλαιο του οποίου είναι υπηρέτες. Στόχος επετεύχθη και στην Κροατία!

Η Μολδαβία δεν έχει -ακόμη- θέμα εισόδου της στην ευρωζώνη. Γι' αυτό, η κυβέρνηση του Κισινάου έχει την άνεση να ασχολείται με άλλα μεγάλα θέματα. Όπως π.χ. την συμμετοχή τής χώρας στην επιχείρηση της κατοχής του Κοσσυφοπεδίου από το ΝΑΤΟ. Σε αντάλλαγμα, το ΝΑΤΟ θα παράσχει στους μολδαβούς βοήθεια επί προβλημάτων ασφάλειας του κυβερνοχώρου και θα βοηθήσει στην υλοποίηση του σχεδίου για εξαγωγές φυτοφαρμάκων (!). Επίσης, οι δυο πλευρές συζήτησαν θέματα που αφορούν το πρόγραμμα συνεργασίας τής Μολδαβίας με το ΝΑΤΟ για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό του τομέα της ασφάλειας και της άμυνας. Κυρίως, όμως, εξετάστηκαν οι προοπτικές συνεργασίας των δύο πλευρών στην καταπολέμηση των λεγόμενων "νέων απειλών για την ασφάλεια" (π.χ. λαϊκές κινητοποιήσεις κλπ).

Βεβαίως, εδώ υπάρχει κάτι παράδοξο. Διότι είναι όντως παράξενο να στέλνει η Μολδαβία στρατό στο Κοσσυφοπέδιο, βοηθώντας την προσπάθεια των νατοϊκών να στηριχτεί η Πρίστινα στον αγώνα της να υπάρξει ως αυτόνομο κράτος, μετά την απόσχισή της από την Σερβία. Και είναι παράξενο διότι την ίδια στιγμή η Μολδαβία αντιμετωπίζει παρόμοιο πρόβλημα με την Σερβία, εφ' όσον η πέραν του Δνείστερου ποταμού περιοχή της (η Υπερδνειστερία) έχει κηρύξει την ανεξαρτησία της και αγωνίζεται να υπάρξει κι αυτή ως αυτόνομη κρατική οντότητα.

Τί σημασία έχει που η στήριξη της ανεξαρτησίας τού Κοσσυφοπεδίου λειτουργεί εις βάρος τής ίδιας της Μολδαβίας, από την στιγμή που μπορεί να γίνει διπλωματικό όπλο στα χέρια όσων επιθυμούν την απόσχιση της Υπερδνειστερίας; Καμμία, φυσικά, εφ' όσον έτσι εξυπηρετούνται τα μεγάλα νατοϊκά αφεντικά στο να κάνουν αποτελεσματικώτερα την δουλειά τους. Στόχος επετεύχθη και εδώ!

Σχολιάζοντας τις ειδήσεις

Ο Δαυίδ αποφάσισε να κλείσει μια από τις εταιρείες του, την Nutriart (Κατσέλης κλπ), προφανώς επειδή ο άνθρωπος αντιμετώπιζε ανεπίλυτα οικονομικά προβλήματα. Παρά τα προβλήματά του, όμως, προσφέρεται μέσω μιας άλλης εταιρείας του, της Ελληνικής Εταιρείας Εμφιαλώσεων (Coca Cola κλπ), να αναλάβει την ανακατασκευή ενός σχολικού συγκροτήματος στην ευρύτερη περιοχή τής Θεσσαλονίκης. Κανονικά, αυτή είναι δουλειά τού κράτους, έτσι; Αλλά το δόλιο το κράτος δεν έχει λεφτά, οπότε δέχεται ευγνωμόνως την προσφορά τού Δαυίδ. Ο οποίος Δαυίδ, όμως, φαίνεται πως χρειάζεται λεφτά για επενδύσεις, γι' αυτό και το κράτος φορολογεί τα κέρδη του μόλις με 10%, ενώ έναν απλό μισθωτό τον φορολογεί μέχρι και με 42%. Οι μειωμένοι φόροι, λοιπόν, αφήνουν κάμποσα εκατομμυριάκια στο συρτάρι τού Δαυίδ. Όχι όσα έχει ανάγκη ο άνθρωπος (γι' αυτό αναγκάστηκε να βάλει λουκέτο στην Nutriart), όμως αρκετά για να ανακατασκευάσει ένα σχολικό κτήριο.

Μπερδεύτηκα... Δηλαδή, ο Δαυίδ ανακατασκευάζει σχολεία με κάποια (λίγα) από τα λεφτά που γλιτώνει λόγω μειωμένης φορολογίας. Τα κενά που αφήνει στον κρατικό κορβανά η μειωμένη φορολογία τού Δαυίδ αναπληρώνονται από την δική μου αυξημένη φορολογία. Από την άλλη, η "προσφορά" τού Δαυίδ θα καταχωριστεί στις δαπάνες του, οπότε θα πληρώσει ακόμη λιγώτερους φόρους, μεγαλώνοντας το κενό που θα πρέπει να αναπληρώσει η δική μου φορολογία... Τελικά, ποιός ανακατασκευάζει το σχολείο; Ο Δαυίδ ή εγώ;

-----------------------------------------

Χρεωκόπησε το Πράκτικερ στην Γερμανία. Η διοίκησή του λέει πως αναγκάστηκε να καταφύγει στην χρεωκοπία λόγω των άλυτων προβλημάτων ρευστότητας που αντιμετώπιζε η επιχείρηση. Από την άλλη, βγαίνει η Πράκτικερ Ελλάς, παρουσιάζει στοιχεία περί αυξημένης κερδοφορίας της και διατυμπανίζει ότι το υποκατάστημα της Ελλάδας δεν αντιμετωπίζει προβλήματα και θα συνεχίσει κανονικά την λειτουργία του.

Πώς να μη γελάσει κανείς; Μια από τις "εμπνευσμένες" κατηγορίες των "σκεπτομένων" αναλυτών κατά του ΚΚΕ ήταν πως, ενώ έκλεισαν τα κεντρικά τής επιχείρησης στην Ρωσσία, ο Περισσός επιμένει να κρατάει ανοιχτό το υποκατάστημα στην Ελλάδα. Γκίνια που έχουν οι άνθρωποι! Το κλείσιμο τού Πράκτικερ στην Γερμανία τούς κατέστρεψε το -ηλίθιο, έτσι κι αλλιώς- "ευφυολόγημα".

-----------------------------------------

Ο Ολλάντ τα βρήκε με την Μέρκελ κι ο Μοσκοβισί επιμένει να μας κάνει μαθήματα για το πώς θα πρέπει να πολιτευτούμε ώστε να βγούμε από την κρίση. Επειδή οι άνθρωποι είναι σοβαροί και δεν θα θέλανε με τίποτε να αποτέλεσουν παράδειγμα εφαρμογής τής παροιμίας "δάσκαλε που δίδασκες...", είναι λογικό να υποθέσουμε πως θα ήσαν ευχαριστημένοι αν η Ψωροκώσταινα γινόταν Γαλλία. Παρά ταύτα, ούτε ο Ολλάντ ούτε ο Μοσκοβισί τολμούν να ξεστομίσουν κάτι σαν "να, κοιτάτε εμάς" ή "νά τι καταφέραμε εμείς".

Λογικόν. Πώς να φέρουν την χώρα τους ως παράδειγμα, την στιγμή που αποκαλύπτεται πως πάνω από 120.000 άνθρωποι χουν χάσει την δυνατότητα να μένουν σε κανονικό σπίτι και έχουν καταφύγει σε καταυλισμούς; Πολύ περισσότερο δε, όταν δεν μιλάμε για άνεργους αλλά για εργαζόμενους! Μιλάμε για εργαζόμενους, οι οποίοι έχουν τόσο ευτελείς αποδοχές ώστε δεν μπορούν να καλύψουν τα έξοδα που απαιτεί ένα σπίτι (ρεύμα, νερό, θέρμανση, φορολογία κλπ) και αναγκάζονται να καταφύγουν σε καταυλισμούς. Αυτή είναι η προτελευταία τους επιλογή. Η τελευταία θα είναι να γίνουν κλοσάρ.

Μια καινούργια κοινωνική ομάδα εμφανίζεται στον καπιταλιστικό κόσμο: οι εργαζόμενοι φτωχοί. Τους έχουμε δει εδώ και καρό στον τόπο μας. Τώρα και στο Παρίσι. Ελλάς - Γαλλία: συμμαχία.

-----------------------------------------

Η βρεττανική κυβέρνηση συγκινήθηκε από την φτώχεια και την κακομοιριά τής Αφρικής κι αποφάσισε να βοηθήσει. Έτσι, διαβάζω ότι το Λονδίνο θα διαθέσει 35 ολόκληρα εκατομμύρια λίρες για να μπορέσουν να φάνε μια μπουκιά φαΐ οι πεινασμένοι κάτοικοι του Μαλάουι και της Ζιμπάμπουε. Συγκεκριμένα, τα λεφτά των βρεττανών θα πάνε για την σίτιση περίπου 1.600.000 λιμασμένων μαλαουιανών και περίπου 900.000 πεινασμένων ζιμπαμπουεανών.

Πρώτη παρατήρηση: Με 35 εκατομμύρια λίρες (αν φτάσει ολόκληρο το ποσό στον προορισμό του και δεν "λιμαριστεί" καθ' οδόν) θα πρέπει να λύσουν το επισιτιστικό τους πρόβλημα κάπου δυόμισι εκατομμύρια άνθρωποι. Δεν ξέρω τι λέει το δικό σας κομπιουτεράκι αλλά το δικό μου επιμένει ότι σε κάθε πεινασμένο αναλογούν 14 (ολογράφως: δεκατέσσερις) λίρες. Όσο κοστίζει μια πίτσα και δυο μπουκάλια μπύρα στο Κόβεν Γκάρντεν, δίχως το φιλοδώρημα.

Δεύτερη παρατήρηση: Μαλάουι λέγεται η παλιά Νυασσαλάνδη, βρεττανικό προτεκτοράτο μέχρι το 1964, με πληθυσμό κάπου 15 εκατομμύρια. Ζιμπάμπουε λέγεται η παλιά Ροδεσία, βρεττανική αποικία μέχρι το 1965, με πληθυσμό κάπου 14 εκατομμύρια. Δηλαδή, ο βρεττανικός λέων, αφού πρώτα εκμεταλλεύτηκε αυτές τις χώρες επί σειρά δεκαετιών και απομύζησε τον πλούτο τους, έρχεται τώρα να τρατάρει τους κατοίκους τους δυο φοντανάκια, παριστάνοντας ότι τους βοηθάει ενώ, ουσιαστικά, τους φτύνει κατάμουτρα.

Τουριστική "ανάπτυξη" που συντρίβει δικαιώματα

Ως ατμομηχανή και βαρειά βιομηχανία τής χώρας μας χαρακτηρίζεται ο τουρισμός. Ενθουσιασμένος δηλώνει ο Βρούτσης ο Απελευθερωτής (*) από την αύξηση που εμφανίζουν κατά τον τελευταίο μήνα οι αναγγελίες πρόσληψης, σε σχέση με τις "αποχωρήσεις" (όπως ευσχήμως ονομάζονται οι απολύσεις, λες κι όσοι χάνουν τις δουλειές τους δεν απολύονται αλλ' απλώς...αποχωρούν), αν και ως κι η κουτσή Μαρίκα καταλαβαίνει ότι η εικόνα είναι προσωρινή και οφείλεται αποκλειστικά στις τρίμηνες εποχιακές δουλειές τού καλοκαιριού. Τρίβουν τα χέρια τους οι επιχειρηματίες τού τουρισμού, καθώς οι εφετεινές αφίξεις των ξένων τουριστών προοιωνίζονται σοβαρή αύξηση στους τζίρους τού κλάδου.

Φυσικά, για όσους νογάνε μια στάλα παραπάνω και δεν καταπίνουν αμάσητα τα όσα πρόστυχα σερβίρουν τα Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης, όλη αυτή η ευφορία δεν έχει καμμιά σχέση με τον απλό λαό. Όσοι επιμένουν να χρησιμοποιούν το μυαλό τους καταλαβαίνουν πως αυτή η "έξαρση" των προσλήψεων δεν είναι παρά ανακύκλωση της φτώχειας, πως όλοι αυτοί οι προσληφθέντες θα ξαναβρεθούν στην ανεργία μόλις περάσει το καλοκαίρι και πως όλες οι θετικές προσδοκίες δεν αφορούν παρά μόνο τους επιχειρηματίες τού τουρισμού.

Για όλους τους άλλους, παραθέτω αυτούσιο το παρακάτω άρθρο, το οποίο δημοσιεύεται στον σημερινό Ριζοσπάστη με τον υπερκείμενο τίτλο, ελπίζοντας πως κάτι θα καταλάβουν (σ.σ.: οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου):


Κινητήριος μοχλός της «ανάπτυξης», «ατμομηχανή» της οικονομίας, «βαριά βιομηχανία» της χώρας. Με τέτοιους χαρακτηρισμούς αναφέρονται οι διάφοροι κυβερνητικοί παράγοντες στον κλάδο του Τουρισμού, ενώ δίνουν και παίρνουν οι αισιόδοξες προβλέψεις για τη φετινή τουριστική κίνηση και τα έσοδα από αυτήν. Σύμφωνα με τις δικές τους εκτιμήσεις, οι αφίξεις των τουριστών για το 2013 ανεβαίνουν στα 17 εκατομμύρια και τα έσοδα στα 11 δισεκατομμύρια, ανακοινώνοντας προβλέψεις για 1 εκατομμύριο περισσότερες αεροπορικές θέσεις και διψήφιο θετικό πρόσημο για τις προ-κρατήσεις της φετινής περιόδου από όλες τις χώρες.

Την ίδια στιγμή, οι εργαζόμενοι στον κλάδο είναι αναγκασμένοι να βγάζουν μια σεζόν στη σκληρή εκμετάλλευση κι άλλη μια στην ανεργία. Γιατί, πίσω από την κραυγαλέα πολυτέλεια και τη χλιδή στα μεγάλα ξενοδοχεία, κυριαρχούν η απλήρωτη και ανασφάλιστη δουλειά, η εντατικοποίηση, η εξουθένωση, η φθορά της υγείας. Κρύβεται μια από τις πιο βάρβαρες μορφές εκμετάλλευσης, αυτή των νέων ανθρώπων που τα όνειρά τους, οι σπουδές τους, τσαλακώνονται όταν με το «μανδύα» της μαθητείας και της πρακτικής άσκησης δουλεύουν σαν τα «σκυλιά» για μισό κομμάτι ψωμί, ανασφάλιστοι. Τελευταίο παράδειγμα το ξενοδοχείο «Hydra Beach» στην Αργολίδα, που προχώρησε σε 25 απολύσεις μόλις έληξαν οι ολιγόμηνες συμβάσεις των εργαζομένων και τοποθέτησε μαθητές στη θέση του μισού σχεδόν προσωπικού.

Παράλληλα, για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα, οι διακοπές και η αναψυχή αποτελούν πανάκριβη πολυτέλεια. Οι εργαζόμενοι και οι οικογένειές τους μπορούν να βλέπουν τα τουριστικά καταλύματα, παραλίες και όμορφα μέρη μόνο μέσα από τα δελτία των ειδήσεων. Ενδεικτική είναι πρόσφατη έρευνα από την οποία προκύπτει ότι οι Ελληνες μπορούν να κάνουν μετά βίας τέσσερις ολόκληρες μέρες διακοπές! Γεγονός, άλλωστε, που επιβεβαιώνεται και από τις πρόσφατες ανακοινώσεις των ξενοδόχων στη Χαλκιδική που εμφανίζουν 80% πληρότητα στις μονάδες τους, αλλά μόνο το 2% των καταλυμάτων να έχει καλυφθεί από Ελληνες. Αυτή η εικόνα επιβεβαιώνει ότι η αγωνία της κυβέρνησης και τα όποια μέτρα παίρνει αφορούν τον τουρισμό ως πεδίο δράσης των μονοπωλίων για να ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα και η κερδοφορία τους.

Το κρίσιμο ερώτημα, στο οποίο καλούνται να απαντήσουν τόσο οι σκληρά εκμεταλλευόμενοι εργαζόμενοι στον κλάδο όσο και το σύνολο του λαού που δεν μπορεί να κάνει διακοπές, δεν είναι ο ποιοτικός ή ποσοτικός τουρισμός, αλλά τουρισμός από ποιον και για ποιον. Η απάντηση και ταυτόχρονα η ελπίδα βρίσκεται στους κοινούς αγώνες των εργαζομένων και των υπόλοιπων λαϊκών στρωμάτων που πλήττονται από αυτή την πολιτική. Αγώνες για το δικαίωμα στην αναψυχή σαν υποχρεωτικό και δωρεάν δικαίωμα για το λαό. Τέτοιο περιεχόμενο δίνουν οι ξενοδοχοϋπάλληλοι, για παράδειγμα, της Κέρκυρας που χτες έδωσαν μια κρίσιμη απεργιακή μάχη. Τέτοιο περιεχόμενο δίνουν σήμερα τα συνδικάτα του Τουρισμού και Επισιτισμού που συσπειρώνονται στις γραμμές του ΠΑΜΕ με τη συμμετοχή τους στα συλλαλητήρια σε όλη τη χώρα. Γιατί το δικαίωμα του λαού στις διακοπές και η διεκδίκηση αιτημάτων με βάση τις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων συνολικά είναι σαν οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος.


(*) Σύμφωνα με δήλωση του ίδιου του Βρούτση, η εργασία στην Ελλάδα ήταν σοβιετοποιημένη και οι "μεταρρυθμίσεις" τής κυβέρνησης (με νόμους που προωθεί ο Βρούτσης, βεβαίως) αποσκοπούν στην...απελευθέρωσή της!