Η περίφημη ομιλία του Φιντέλ στον ΟΗΕ

12 Οκτωβρίου 1979. Στην Νέα Υόρκη, στην έδρα τού Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, είναι προγραμματισμένο να μιλήσει ο ηγέτης τής Κούβας Φιντέλ Κάστρο. Ντυμένος με την συνηθισμένη στρατιωτική του στολή, ο Φιντέλ περιμένει καπνίζοντας το συνηθισμένο πούρο του. Δημοσιογράφοι τον πλησιάζουν. Τους χαμογελάει. "Φοράτε αλεξίσφαιρο γιλέκο;" τον ρωτάει ένας δημοσιογράφος. "Τί γιλέκο;" απορεί ο Φιντέλ. "Όλοι λένε ότι φοράτε συνεχώς αλεξίσφαιρο γιλέκο", επιμένει ο δημοσιογράφος. Ο Φιντέλ ξεκαρδίζεται και ξεκουμπώνει το πουκάμισό του, δείχνοντας το γυμνό του στήθος. "Έχω ηθική πανοπλία", λέει στον δημοσιογράφο και ξαναβάζει το πούρο στο στόμα για να κουμπωθεί.

Λίγο αργότερα, υπό το βλέμμα τού γενικού γραμματέα τού ΟΗΕ Κουρτ Βαλντχάιμ, ο Φιντέλ θα εκφωνούσε έναν από τους πλέον βαρυσήμαντους λόγους αν όχι τον πλέον βαρυσήμαντο που έχει εκφωνηθεί ποτέ από το βήμα των Ηνωμένων Εθνών. Εκείνη την εποχή, ο Φιντέλ προήδρευε στο "κίνημα των αδεσμεύτων χωρών", οπότε μίλησε και με αυτή την ιδιότητα κι όχι απλώς ως ηγέτης τής Κούβας. Από εκείνη την ομιλία διάλεξα να παρουσιάσω σήμερα το τελευταίο της κομμάτι:

Γίνεται συχνά λόγος για τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά είναι εξ ίσου απαραίτητο να μιλήσουμε για τα δικαιώματα της ανθρωπότητας. Γιατί θα πρέπει κάποιοι άνθρωποι να τριγυρνούν ξυπόλητοι έτσι ώστε οι άλλοι να μπορούν να ταξιδεύουν με πολυτελή αυτοκίνητα; Γιατί θα πρέπει κάποιοι να ζουν για 35 χρόνια έτσι ώστε άλλοι να μπορούν να ζουν για 70; Γιατί θα πρέπει κάποιοι να είναι οικτρά φτωχοί έτσι ώστε άλλοι να μπορούν να είναι υπερβολικά πλούσιοι; Μιλώ εξ ονόματος των παιδιών τού κόσμου που δεν έχουν ένα κομμάτι ψωμί. Μιλώ εξ ονόματος των ασθενών που δεν έχουν φάρμακα. Μιλώ εξ ονόματος εκείνων των οποίων το δικαίωμα στη ζωή και στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια έχει καταπατηθεί.

Κάποιες χώρες έχουν πρόσβαση στη θάλασσα, άλλες όχι. Κάποιες έχουν ενεργειακούς πόρους, άλλες όχι. Κάποιες έχουν άφθονα εδάφη για να καλλιεργήσουν τροφή, άλλες όχι. Κάποιες είναι τόσο κορεσμένες με μηχανές και εργοστάσια ώστε δεν μπορείς καν να αναπνεύσεις τον αέρα τής δηλητηριασμένης τους ατμόσφαιρας, άλλες δεν έχουν τίποτε περισσότερο από ροζιασμένα χέρια με τα οποία πρέπει να βγάλουν το ψωμί τους. Με άλλα λόγια, κάποιες χώρες έχουν άφθονους πόρους, άλλες δεν έχουν κανέναν.

Ποιά είναι η μοίρα των τελευταίων; Να πεθαίνουν από την πείνα; Να είναι αιώνια φτωχές; Σε τι χρησιμεύει, λοιπόν, ο πολιτισμός; Ποιά είναι η χρησιμότητα της ανθρώπινης συνείδησης; Ποιά είναι η χρησιμότητα των Ηνωμένων Εθνών; Ποιά είναι η χρησιμότητα του κόσμου; Δεν είναι δυνατόν να μιλάμε για την ειρήνη στο όνομα των δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων που πεθαίνουν κάθε χρόνο από πείνα, από ιάσιμη ασθένεια σε όλο τον κόσμο. Δεν μπορεί κανείς να μιλήσει για την ειρήνη στο όνομα των 900 εκατομμυρίων αναλφάβητων.

Η εκμετάλλευση των φτωχών χωρών από τις πλούσιες χώρες πρέπει να σταματήσει. Ξέρω ότι σε πολλές φτωχές χώρες υπάρχουν επίσης εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενοι. Απευθύνομαι στα πλούσια έθνη, ζητώντας τους να συνεισφέρουν. Απευθύνομαι στις φτωχές χώρες, ζητώντας τους να διανείμουν.

Αρκετά με τα λόγια. Χρειάζονται πράξεις. Αρκετά με όσα μας αποσπούν την προσοχή. Χρειάζονται συγκεκριμένες δράσεις. Αρκετά με τις κουβέντες για μια κερδοσκοπική νέα διεθνή οικονομική τάξη που κανείς δεν καταλαβαίνει. Πρέπει να μιλάμε για μια πραγματική και αντικειμενική τάξη που θα καταλαβαίνουν οι πάντες.

Δεν έχω έρθει εδώ ως ο προφήτης της επανάστασης. Δεν έχω έρθει για να να ζητήσω ή να εκφράσω την επιθυμία για βίαιη αναταραχή στον κόσμο. Είμαι εδώ για να μιλήσουμε για την ειρήνη και τη συνεργασία μεταξύ των εθνών. Είμαι εδώ για να προειδοποιήσω ότι θα συμβεί ένα από τα δυο: ή η αδικία και οι ανισότητες θα λυθούν ειρηνικά και με σύνεση, ή το μέλλον θα είναι καταστροφικό.

Ο ήχος των όπλων, των απειλών και της παγκόσμιας κυριαρχίας πρέπει να σταματήσει. Αρκετά με την ψευδαίσθηση ότι τα προβλήματα του κόσμου μπορούν να λυθούν με τα πυρηνικά όπλα. Οι βόμβες μπορούν να σκοτώσουν τους πεινασμένους, τους αρρώστους και τους αμόρφωτους, αλλά δεν μπορούν να σκοτώσουν την πείνα, την αρρώστια και την αμάθεια. Δεν μπορούν να σκοτώσουν μόνο την επανάσταση των λαών.  Στο ολοκαύτωμα, θα πεθάνουν και οι πλούσιοι. Αυτοί είναι που θα χάσουν τα περισσότερα σ' αυτόν τον κόσμο.

Ας πούμε αντίο στα όπλα κι ας επικεντρωθούμε με έναν πολιτισμένο τρόπο στα πιο επείγοντα προβλήματα της εποχής μας. Αυτή είναι η ευθύνη και το πιο ιερό καθήκον κάθε πολιτικού στον κόσμο. Εξ άλλου, αυτή είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβίωση της ανθρωπότητας.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Κι εμείς σ' ευχαριστούμε, Φιντέλ. Για όλα!

--------------------------------------------------
Σημείωση: Οι φωτογραφίες τού κειμένου είναι από εκείνη την ομιλία, την οποία μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη (στα ισπανικά) στο "Discurso pronunciado Presidente del Movimiento de Países No Alineados, ante el XXXIV periodo de Sesiones de la Asamblea General de las Naciones Unidas, efectuado en Nueva York, el 12 de Octubre de 1979" (απόδοση αποσπάσματος στα ελληνικά: Cogito ergo sum).