Η έκθεση Πόρτερ

Στις 18 Ιανουαρίου 1947 φτάνει στην Αθήνα ο Πωλ Πόρτερ, αμερικανός δικηγόρος, απεσταλμένος του προέδρου των ΗΠΑ Χάρρυ Τρούμαν, για να μελετήσει τις εν Ελλάδι επικρατούσες συνθήκες ώστε να αποφασισθεί ο τρόπος της αμερικανικής επέμβασης. Η "έκθεση Πόρτερ" υπάρχει στο βιβλίο του Σπύρου Θεοδωρόπουλου "Απ' το δόγμα Τρούμαν στο δόγμα χούντα" και παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Αντιγράφω μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

...Υπάρχει μεγάλη ανομοιομορφία στο βιοτικό επίπεδο και στα εισοδήματα ανά την Ελλάδα. Οι κερδίζοντες (δηλαδή, οι βιομήχανοι, οι έμποροι, οι κερδοσκόποι και οι μαυραγορίτες) διάγουν εν πλούτω και χλιδή, το πρόβλημα δε αυτό ουδεμία κυβέρνηση το αντιμετώπισε αποτελεσματικά. Στο μεταξύ, οι λαϊκές μάζες περνούν μια άθλια ζωή. Οι κερδίζοντες είναι σχετικώς λίγοι... Αλλ' ο πολυτελής τρόπος ζωής τους συντείνει στο να εξοργίζει τις μάζες και να υπογραμμίζει την δυστυχία των φτωχών...

...Κανένα μέτρο δεν ελήφθη από της απελευθερώσεως για να δοθεί χρήσιμη εργασία σ' όοσυς μπορούν να εργαστούν... Δυόμιση χρόνια μετά την απελευθέρωση, η Ελλάδα βρίσκεται σε κατάσταση νέκρωσης παρά την ουσιαστική εξωτερική βοήθεια και την αρμόδια εξωτερική καθοδήγηση (σ.σ.: ο ξένος δάκτυλος που λέμε)... Σημαντικά ποσά συναλλάγματος σπαταλήθηκαν κατά το παρελθόν έτος (σ.σ.: 1946) σε εισαγωγές ειδών πολυτελείας, σε πώληση χρυσών λιρών από το κράτος και σε πράξεις επί του νομίσματος στην μαύρη αγορά...

...Απ' ό,τι μπόρεσα να διαπιστώσω, η κυβέρνηση δεν έχει καμμιά άλλη πολιτική πρακτική από το να ζητάει συνέχεια ξένη βοήθεια για να διατηρεί την εξουσία της και να διασώζει συνέχεια τα προνόμια μιας μικρής κλίκας εμπόρων και τραπεζιτών, οι οποίοι αποτελούν την αόρατη εξουσία στην Ελλάδα. Η κλίκα αυτή είναι αποφασισμένη να υπερασπίσει με κάθε μέσο τα οικονομικά της συμφέροντα και δεν ενδιαφέρεται καθόλου για το τι μπορεί να στοιχίσει αυτό στην οικονομία της χώρας. Τα μέλη αυτής της κλίκας επιθυμούν να διατηρήσουν άθικτο ένα φορολογικό σύστημα που τους ευνοεί, με αληθινά σκανδαλώση τρόπο. Αντιτίθενται στον έλεγχο συναλλάγματος γιατί αυτό θα τους εμποδίσει να εξάγουν τα κέρδη τους στις τράπεζες του Καΐρου και της Αργεντινής. Δεν διανοήθηκαν ποτέ να επενδύσουν τα κέρδη τους στην δική τους χώρα για να βοηθήσουν στην αναστήλωση της εθνικής οικονομίας...

...Τα συμφέροντα των εφοπλιστών προστατεύονται επίσης με σκανδαλώδη τρόπο. Η ελληνική εμπορική ναυτιλία ανθεί στην εποχή μας και οι εφοπλιστές κερδίζουν τεράστια ποσά, αλλά το χρεωκοπημένο ελληνικό κράτος δεν αποκομίζει κανένα όφελος απ' αυτό. Οι μισθοί των ναυτικών γυρίζουν στην Ελλάδα αλλά οι εφοπλιστές ασφαλίζουν το μεγαλύτερο μέρος των κερδών τους στις ξένες χώρες...

...Κάθε επιχείρηση θα έπρεπε να πληρώνει μια σημαντική εισφορά στο κράτος κάτω από την προστασία του οποίου λειτουργεί. Αυτό ισχύει κατά κύριο λόγο για την περίπτωση των εφοπλιστών, που τα μεγαλύτερα κέρδη τους προέρχονται από τα "Λίμπερτυ", τα οποία τους παραχώρησε η αμερικανική ναυτική αποστολή με την εγγλυηση του ελληνικού κράτους...(σ.σ.: Στην διάρκεια του πολέμου, κατασκευάστηκαν στις ΗΠΑ χιλιάδες εμπορικά πλοία τύπου "Λίμπερτυ", 10.000 τόνων. Μετά τον πόλεμο, αυτά τα πλοία παροπλίστηκαν. Αλλά, στις 3 Ιανουαρίου 1947, η αμερικανική ναυτική επιτροπή ενέκρινε την πώληση 100 "Λίμπερτυ" σε έλληνες εφοπλιστές αντί 60 εκατομμυρίων δολλαρίων, με την εγγύηση του ελληνικού κράτους. Το ελληνικό κράτος έδωσε την εγγύησή του χωρίς να επιβάλει την παραμικρή υποχρέωση στους εφοπλιστές, με συνέπεια οι εφοπλιστές να μη πληρώσουν δεκάρα για τα πλοία.)

...Θυμάμαι ακόμα ένα από τα πιο επίσημα γεύματα ενός από τους σημαντικότερους τραπεζίτες, που με είχε καλέσει στην βίλλα του των Αθηνών. Είχε τρεις σερβιτόρους με λιβρέα, μια ποικιλία από τα πιο φίνα κρασιά και φαγητά διάφορα, περίφημα γαρνιρισμένα. Κατά την διάρκεια του γεύματος, ένας από τους αντιπροσώπους της κλίκας που ανέφερα άρχισε να εξυμνεί τιςομορφιές της ζωής κοντά στην θάλασσα, καθώς και τις χαρές των αριστοκρατικών σπορ. Η αντίθεση ανάμεσα στο γεύμα αυτό και στα παιδιά που πεθαίνουν από την πείνα στους δρόμους της Αθήνας είναι πραγματικά τρομερή...

Επαναλαμβάνω ότι οι παραπάνω διαπιστώσεις δεν ανήκουν σε σοβιετικό απεσταλμένο του Στάλιν αλλά σε αμερικανό εντεταλμένο του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτή την "έκθεση Πόρτερ" την φτύνω στα μούτρα όλων αυτών των κοπριταραίων που διαπίστωσαν ότι για τα χάλια της ελληνικής οικονομίας πρέπει να πληρώσουν μισθωτοί και συνταξιούχοι. Και συνοδεύω το φτύσιμό μου με δυο μεγαλοπρεπέστατα φάσκελα.