Η είδηση έρχεται από την Γαλλία. Όταν την διάβασα, δεν πίστευα στα μάτια μου. Στην αρχή νόμισα ότι κάτι δεν κατάλαβα καλά, λόγω της περιορισμένης ευχέρειας που έχω με τα γαλλικά. Κατόπιν αναρωτήθηκα μήπως πρόκειται για σατιρικό δημοσίευμα ή για αυτό που λέμε κοινώς "τρολλάρισμα". Τελικά, ύστερα από μερικές διασταυρώσεις με αγγλόγλωσσους ιστοτόπους, σιγουρεύτηκα πως η είδηση είναι πραγματική. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Ως γνωστόν, οι συνθήκες του Μάαστριχτ και της Λισαβόνας έχουν ορίσει ως οροφή δημόσιου χρέους το 60% του ΑΕΠ κάθε χώρας, ένα όριο που μόνο με αλχημείες ή με γενικευμένη λαϊκή εξαθλίωση πιάνεται σήμερα. Η Γαλλία, λοιπόν, έχει ένα δημόσιο χρέος που σχεδόν ισούται με ολόκληρο το ΑΕΠ της. Έτσι, η κυβέρνηση ανέθεσε στην France Stratégie, μια ομάδα σοφών συμβουλατόρων, να εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο μείωσης του δημόσιου χρέους της χώρας. Στις 11 Οκτωβρίου, λοιπόν, η France Stratégie υπέβαλε στην κυβέρνηση μια πρόταση, η οποία έκανε πολλούς να αναρωτηθούν μήπως στο μέγαρο Ματινιόν (αντίστοιχο του δικού μας μεγάρου Μαξίμου) μπήκαν κομμουνιστές (!). Αν θέλαμε να αποδώσουμε με μια λέξη το περιεχόμενο αυτής της πρότασης, η λέξη αυτή θα ήταν δήμευση.
Σύμφωνα με αυτή την πρόταση, το κράτος δημεύει ένα ποσοστό (20-25%) όλων των δομημένων επιφανειών της χώρας. Το κτίσμα παραμένει κατά 100% στην πλήρη κυριότητα του σημερινού ιδιοκτήτη αλλά ένα ποσοστό του οικοπέδου στο οποίο είναι χτισμένο, περνάει στην ιδιοκτησία τού κράτους. Όποιος θέλει, μπορεί να καταβάλει την αξία αυτού του ποσοστού στο δημόσιο ταμείο και να ανακτήσει την κυριότητα ολόκληρου του οικοπέδου. Σε αντίθετη περίπτωση, τα κράτος θα εισπράξει το εν λόγω ποσό όταν πραγματοποιηθεί η πρώτη πράξη επί του ακινήτου (πώληση, κληρονομιά κλπ).
Η France Stratégie στηρίζει την νομιμοποίηση αυτής της οιονεί δήμευσης στην διαπίστωση ότι η αξία της γης έχει ανεβεί πολύ τα τελευταία χρόνια και, συγκεκριμένα, έχει διπλασιαστεί κατά την τελευταία εικοσαετία, κάτι που προσπόρισε στους ιδιοκτήτες γης μια υπεραξία δέκα τρισ. ευρώ. Εκτιμά, λοιπόν, ότι το κράτος δικαιούται να διεκδικήσει ένα κομμάτι αυτής της υπεραξίας ή, όπως το διατυπώνει, "αυτή η πρόταση επιτρέπει σε ένα υπερχρεωμένο κράτος να διακηρύξει ότι γίνεται συνιδιοκτήτης όλων των δομημένων εκτάσεων".
Ο Μακρόν φαίνεται ότι βρίσκει την πρόταση της France Stratégie πολύ ενδιαφέρουσα. Με δεδομένο ότι το δημόσιο χρέος της Γαλλίας κυμαίνεται στα δύο τρισ. ευρώ, οι ιδιοκτήτες δομημένης γης αναλαμβάνουν ουσιαστικά την πλήρη εξόφλησή του. Η εκτίμηση είναι ότι, αν υιοθετηθεί αυτό το μέτρο, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα το δημόσιο χρέος θα μειωθεί τουλάχιστον κατά 40 ποσοστιαίες μονάδες και θα βρεθεί μέσα στο όριο του 60% επί του ΑΕΠ.
Τέτοιες προτάσεις δεν είναι πρωτόγνωρες στην Ευρώπη. Το πρώτο σχετικό μέτρο ήταν ο περίφημος νόμος "εξισορρόπησης βαρών", που εφαρμόστηκε αμέσως μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο στην Ομοσπονδιακή Γερμανία και υποχρέωνε όσους είχαν μεγάλη ακίνητη περιουσία να καταβάλουν στο κράτος την μισή της αξία μέσα σε 30 χρόνια (1948-1977), σε ετήσιες δόσεις τού 1,67%. Προ τετραετίας, το ΔΝΤ είχε προτείνει στις υπερχρεωμένες χώρες να επιβάλουν εφ' άπαξ εισφορά στην μεγάλη ακίνητη περιουσία ίση με το 10% της αξίας της. Λίγο αργότερα, παρόμοια πρόταση έκανε και η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας, η Bundesbank. Οι "Πράσινοι" έχουν προτείνει 10% φόρο σε δέκα ετήσιες δόσεις για όσους έχουν ακίνητη περιουσία με αξία πάνω από ένα εκατομμύριο, υπολογίζοντας ότι έτσι θα μαζευτούν εκατό δισ. ευρώ. Το Ινστιτούτο Οικονομικής Ερευνας DIW του Βερολίνου προτείνει εφ' άπαξ 10% επί των γερμανικών περιουσιών αξίας άνω των 250.000 ευρώ, κάτι που θα συγκεντρώσει αμέσως στο δημόσιο ταμείο 230 δισ. ευρώ. Και έπεται συνέχεια...
Ας ανοίξουμε λίγο το πλάνο, αφήνοντας κατά μέρος την Γαλλία. Όπως έχουμε πει κατ' επανάληψη σε τούτο το ιστολόγιο, όλες οι χώρες του κόσμου βουλιάζουν σε ωκεανούς χρεών. Μόνο οι χώρες τού G-20 καταγράφουν συνολικά δημόσια χρέη ύψους 135 τρισ. δολλαρίων, ποσό που ισοδυναμεί σχεδόν με δυόμισυ φορές το ΑΕΠ τους, την ώρα που το χρέος τής Ελλάδας βρίσκεται περί το 1,8 του ΑΕΠ της. Θα έλεγε κανείς ότι πάντοτε κάπως έτσι ήσαν τα πράγματα και το σύστημα δούλευε, όμως τώρα υπάρχουν δυο μεγάλες διαφορές:
- (Ι) Οι τράπεζες δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν πλέον αυτό το σύστημα λόγω της εξαιρετικά μειωμένης κερδοφορίας τους, η οποία οφείλεται στα σχεδόν μηδενικά -ενίοτε δε και αρνητικά- επιτόκια και
- (ΙΙ) Αν και κοντεύει να συμπληρωθεί δεκαετία από το ξέσπασμά της, η τρέχουσα καπιταλιστική κρίση δεν έχει περάσει ακόμη, με αποτέλεσμα οι ρυθμοί ανάπτυξης (όπου υπάρχει ανάπτυξη) να είναι αναιμικοί.
Όπως κατέγραψαν οι Μαρξ και Ένγκελς στα έργα τους αλλά και όπως πιστοποιείται ιστορικά, οι μεγάλες καπιταλιστικές κρίσεις παρουσιάζουν μια περιοδικότητα περίπου 25 χρόνων, ενώ στο μεσοδιάστημα παρουσιάζονται μικρότερες κρίσεις. Με την προϋπόθεση ότι αυτό το -διαπιστωμένο ιστορικά, επαναλαμβάνω- φαινόμενο εξακολουθήσει, σε δυο-τρία χρόνια η οικονομία τού πλανήτη θα δεχτεί σοβαρή δοκιμασία ενώ σε 15 χρόνια αναμένεται να ξεσπάσει καινούργια παγκόσμια κρίση. Στο παρελθόν, το σύστημα προλάβαινε να ανακάμψει και, σε κάποιο μέτρο, ήταν προετοιμασμένο για να αντιμετωπίσει τις κρίσεις. Τούτη την φορά, όμως, είναι σαφές ότι δεν προλαβαίνει να θωρακιστεί, κάτι που σημαίνει ότι η επόμενη κρίση θα το βρει εξασθενημένο.
Κάπου εδώ πρέπει να αναζητήσουμε την σπουδή με την οποία οι διαχειριστές τής εξουσίας τού κεφαλαίου υιοθετούν μέτρα σαν αυτό που περιγράψαμε στην αρχή του κειμένου αλλά και την επιμονή με την οποία προωθείται το ξεκαθάρισμα των επισφαλών ("κόκκινων") δανείων (*), προκειμένου να ισχυροποιηθεί το τραπεζικό σύστημα. Αλλά όλα αυτά αποτελούν αντικείμενο μιας άλλης, μεγάλης συζήτησης.
Υστερόγραφο: Υποψιάζομαι ότι δεν είμαι ο μόνος που, διαβάζοντας την πρόταση της France Stratégie, θυμήθηκε την γνωστή ατάκα "αν έρθουν οι κομμουνιστές, θα σας πάρουν τα σπίτια" και γέλασε με την καρδιά του...
-----------------------------------------
(*) Υπολογίζεται ότι τα "κόκκινα" δάνεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπερβαίνουν το ένα τρισ. ευρώ, με το ένα τρίτο αυτού του ποσού να καταγράφεται στην Ιταλία.
Ως γνωστόν, οι συνθήκες του Μάαστριχτ και της Λισαβόνας έχουν ορίσει ως οροφή δημόσιου χρέους το 60% του ΑΕΠ κάθε χώρας, ένα όριο που μόνο με αλχημείες ή με γενικευμένη λαϊκή εξαθλίωση πιάνεται σήμερα. Η Γαλλία, λοιπόν, έχει ένα δημόσιο χρέος που σχεδόν ισούται με ολόκληρο το ΑΕΠ της. Έτσι, η κυβέρνηση ανέθεσε στην France Stratégie, μια ομάδα σοφών συμβουλατόρων, να εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο μείωσης του δημόσιου χρέους της χώρας. Στις 11 Οκτωβρίου, λοιπόν, η France Stratégie υπέβαλε στην κυβέρνηση μια πρόταση, η οποία έκανε πολλούς να αναρωτηθούν μήπως στο μέγαρο Ματινιόν (αντίστοιχο του δικού μας μεγάρου Μαξίμου) μπήκαν κομμουνιστές (!). Αν θέλαμε να αποδώσουμε με μια λέξη το περιεχόμενο αυτής της πρότασης, η λέξη αυτή θα ήταν δήμευση.
 |
| Το Μέγαρο (πρώην ξενοδοχείο) Ματινιόν, η πρωθυπουργική κατοικία στο Παρίσι. |
Σύμφωνα με αυτή την πρόταση, το κράτος δημεύει ένα ποσοστό (20-25%) όλων των δομημένων επιφανειών της χώρας. Το κτίσμα παραμένει κατά 100% στην πλήρη κυριότητα του σημερινού ιδιοκτήτη αλλά ένα ποσοστό του οικοπέδου στο οποίο είναι χτισμένο, περνάει στην ιδιοκτησία τού κράτους. Όποιος θέλει, μπορεί να καταβάλει την αξία αυτού του ποσοστού στο δημόσιο ταμείο και να ανακτήσει την κυριότητα ολόκληρου του οικοπέδου. Σε αντίθετη περίπτωση, τα κράτος θα εισπράξει το εν λόγω ποσό όταν πραγματοποιηθεί η πρώτη πράξη επί του ακινήτου (πώληση, κληρονομιά κλπ).
Η France Stratégie στηρίζει την νομιμοποίηση αυτής της οιονεί δήμευσης στην διαπίστωση ότι η αξία της γης έχει ανεβεί πολύ τα τελευταία χρόνια και, συγκεκριμένα, έχει διπλασιαστεί κατά την τελευταία εικοσαετία, κάτι που προσπόρισε στους ιδιοκτήτες γης μια υπεραξία δέκα τρισ. ευρώ. Εκτιμά, λοιπόν, ότι το κράτος δικαιούται να διεκδικήσει ένα κομμάτι αυτής της υπεραξίας ή, όπως το διατυπώνει, "αυτή η πρόταση επιτρέπει σε ένα υπερχρεωμένο κράτος να διακηρύξει ότι γίνεται συνιδιοκτήτης όλων των δομημένων εκτάσεων".
Ο Μακρόν φαίνεται ότι βρίσκει την πρόταση της France Stratégie πολύ ενδιαφέρουσα. Με δεδομένο ότι το δημόσιο χρέος της Γαλλίας κυμαίνεται στα δύο τρισ. ευρώ, οι ιδιοκτήτες δομημένης γης αναλαμβάνουν ουσιαστικά την πλήρη εξόφλησή του. Η εκτίμηση είναι ότι, αν υιοθετηθεί αυτό το μέτρο, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα το δημόσιο χρέος θα μειωθεί τουλάχιστον κατά 40 ποσοστιαίες μονάδες και θα βρεθεί μέσα στο όριο του 60% επί του ΑΕΠ.
Τέτοιες προτάσεις δεν είναι πρωτόγνωρες στην Ευρώπη. Το πρώτο σχετικό μέτρο ήταν ο περίφημος νόμος "εξισορρόπησης βαρών", που εφαρμόστηκε αμέσως μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο στην Ομοσπονδιακή Γερμανία και υποχρέωνε όσους είχαν μεγάλη ακίνητη περιουσία να καταβάλουν στο κράτος την μισή της αξία μέσα σε 30 χρόνια (1948-1977), σε ετήσιες δόσεις τού 1,67%. Προ τετραετίας, το ΔΝΤ είχε προτείνει στις υπερχρεωμένες χώρες να επιβάλουν εφ' άπαξ εισφορά στην μεγάλη ακίνητη περιουσία ίση με το 10% της αξίας της. Λίγο αργότερα, παρόμοια πρόταση έκανε και η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας, η Bundesbank. Οι "Πράσινοι" έχουν προτείνει 10% φόρο σε δέκα ετήσιες δόσεις για όσους έχουν ακίνητη περιουσία με αξία πάνω από ένα εκατομμύριο, υπολογίζοντας ότι έτσι θα μαζευτούν εκατό δισ. ευρώ. Το Ινστιτούτο Οικονομικής Ερευνας DIW του Βερολίνου προτείνει εφ' άπαξ 10% επί των γερμανικών περιουσιών αξίας άνω των 250.000 ευρώ, κάτι που θα συγκεντρώσει αμέσως στο δημόσιο ταμείο 230 δισ. ευρώ. Και έπεται συνέχεια...
Ας ανοίξουμε λίγο το πλάνο, αφήνοντας κατά μέρος την Γαλλία. Όπως έχουμε πει κατ' επανάληψη σε τούτο το ιστολόγιο, όλες οι χώρες του κόσμου βουλιάζουν σε ωκεανούς χρεών. Μόνο οι χώρες τού G-20 καταγράφουν συνολικά δημόσια χρέη ύψους 135 τρισ. δολλαρίων, ποσό που ισοδυναμεί σχεδόν με δυόμισυ φορές το ΑΕΠ τους, την ώρα που το χρέος τής Ελλάδας βρίσκεται περί το 1,8 του ΑΕΠ της. Θα έλεγε κανείς ότι πάντοτε κάπως έτσι ήσαν τα πράγματα και το σύστημα δούλευε, όμως τώρα υπάρχουν δυο μεγάλες διαφορές:
- (Ι) Οι τράπεζες δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν πλέον αυτό το σύστημα λόγω της εξαιρετικά μειωμένης κερδοφορίας τους, η οποία οφείλεται στα σχεδόν μηδενικά -ενίοτε δε και αρνητικά- επιτόκια και
- (ΙΙ) Αν και κοντεύει να συμπληρωθεί δεκαετία από το ξέσπασμά της, η τρέχουσα καπιταλιστική κρίση δεν έχει περάσει ακόμη, με αποτέλεσμα οι ρυθμοί ανάπτυξης (όπου υπάρχει ανάπτυξη) να είναι αναιμικοί.
Όπως κατέγραψαν οι Μαρξ και Ένγκελς στα έργα τους αλλά και όπως πιστοποιείται ιστορικά, οι μεγάλες καπιταλιστικές κρίσεις παρουσιάζουν μια περιοδικότητα περίπου 25 χρόνων, ενώ στο μεσοδιάστημα παρουσιάζονται μικρότερες κρίσεις. Με την προϋπόθεση ότι αυτό το -διαπιστωμένο ιστορικά, επαναλαμβάνω- φαινόμενο εξακολουθήσει, σε δυο-τρία χρόνια η οικονομία τού πλανήτη θα δεχτεί σοβαρή δοκιμασία ενώ σε 15 χρόνια αναμένεται να ξεσπάσει καινούργια παγκόσμια κρίση. Στο παρελθόν, το σύστημα προλάβαινε να ανακάμψει και, σε κάποιο μέτρο, ήταν προετοιμασμένο για να αντιμετωπίσει τις κρίσεις. Τούτη την φορά, όμως, είναι σαφές ότι δεν προλαβαίνει να θωρακιστεί, κάτι που σημαίνει ότι η επόμενη κρίση θα το βρει εξασθενημένο.
 |
| Πρωτοσέλιδο της Daily Telegraph στις 7/10/2011, τρία ολόκληρα χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης Τίτλος: "Η οικονομική κρίση είναι η χειρότερη που έχει αντιμετωπίσει ποτέ ο κόσμος" Υπότιτλος: "Η Τράπεζα της Αγγλίας αρχίζει πάλι να τυπώνει χρήμα για να σώσει την οικονομία από την ύφεση" |
Κάπου εδώ πρέπει να αναζητήσουμε την σπουδή με την οποία οι διαχειριστές τής εξουσίας τού κεφαλαίου υιοθετούν μέτρα σαν αυτό που περιγράψαμε στην αρχή του κειμένου αλλά και την επιμονή με την οποία προωθείται το ξεκαθάρισμα των επισφαλών ("κόκκινων") δανείων (*), προκειμένου να ισχυροποιηθεί το τραπεζικό σύστημα. Αλλά όλα αυτά αποτελούν αντικείμενο μιας άλλης, μεγάλης συζήτησης.
Υστερόγραφο: Υποψιάζομαι ότι δεν είμαι ο μόνος που, διαβάζοντας την πρόταση της France Stratégie, θυμήθηκε την γνωστή ατάκα "αν έρθουν οι κομμουνιστές, θα σας πάρουν τα σπίτια" και γέλασε με την καρδιά του...
-----------------------------------------
(*) Υπολογίζεται ότι τα "κόκκινα" δάνεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπερβαίνουν το ένα τρισ. ευρώ, με το ένα τρίτο αυτού του ποσού να καταγράφεται στην Ιταλία.
Το επομενο βημα θα ειναι ο πολεμος.Πυρηνικος η οχι θα δουμε.Αυτη την φορα κολωσαν για τα καλα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι ιδέες του μακρόν και σια είναι ημίμετρα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλά, στο οικόπεδο θα πάρει το 20%, στο οικόπεδο που πρόλαβε και έγινε δωμάτια και μετά πουλήθηκε για να γίνει καταθέσεις, ή άλλα επιχειρηματικά κέρδη, ή καζάντισμα τί θα πάρει;
Δεν προήλθαν από υπεραξίες όλα αυτά;
Και πώς δηλ θα ξεχρεώσει το κράτος από κατοχή τίτλων επί παγίων, ποιός θα είναι διατεθειμένος να αγοράζει συνιδιοκτησίες κτλ.
Δηλ θα γίνουν μετοχές στο χρηματιστήριο οι απαιτήσεις του δημοσίου για να σκαμπανεβάζουνε;
Κύριοι, αυτά δεν λειτουργούν, απεναντίας περιπλέκουν με ασύμμετρες συνέπειες τις φαεινές συλλήψεις.
Η λύση οδεύει είτε προς απόλυτη κοινοκτημοσύνη, είτε σε συστήματα για υβριδικά σκευάσματα προκειμένου να επιπλέουν οι πονηροί.
Εάν σφίξουν πολύ τα γάλατα το πρώτο φαντάζει μονόδρομος, και το μόνο προς επίλυση θα είναι πως οι πονηροί πάντα βρίσκουν τρόπο για να κάθονται περισσότερο από τους άλλους βαπτίζοντας το κρέας ψάρι, ασχέτως ιδιότητας.
Μετρημένα τα χρονάκια του καπιταλισμού.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠάω στίχοιμα ότι στο μέλλον όταν οι λαοί θα έχουν πάρει τις τύχες τους στα χέρια τους, θα διαβάζουμε για τον επιθανάτιο βρόγχο του καπιταλισμού που προσπάθησε να καταστρέψει την ανθρωπότητα πριν καταστραφεί ο ίδιος, σαν την αναβίωση του μεσαίωνα.
Βέβαια ο μεσαίωνας κράτησε αιώνες, αυτή η σύγχρονη σαπίλα και βαρβαρότητα δεν θα κρατήσουν πολύ.
Κώστας