Αποπηγάδι - 7. Ένας εμπρησμός, ένα ΣτΕ και μερικές διευκρινίσεις

Στα προηγούμενα σημειώματα είδαμε όσα διεκτραγωδούνται εδώ και κάμποσα χρόνια στο Αποπηγάδι. Φυσικά, ιστορία δεκαπέντε χρόνων δεν μπορεί να χωρέσει σε λίγα ιστολογικά κείμενα. Πολύ περισσότερο δε που μια τέτοια ιστορία μπορεί να έχει διάφορες παραλλαγές, ανάλογα με ποιο στόμα την διηγείται.  Ας προσθέσουμε, λοιπόν, δυο-τρεις ψηφίδες ακόμη, ώστε να μπορέσει ο αναγνώστης να σχηματίσει πληρέστερη άποψη.


(Α) Λίγο πριν τις 4 το πρωί της Δευτέρας 7 Φεβρουαρίου 2011 εκρήγνυται εμπρηστικός μηχανισμός στα γραφεία τής "Κτίστωρ", στην οδό Μίνωος του Ηρακλείου, προκαλώντας περιορισμένης έκτασης ζημιές. Την ευθύνη αναλαμβάνουν οι "Αντάρτικοι Σχηματισμοί Ηρακλείου". Σύμφωνα με την προκήρυξή της, η οργάνωση έδειξε μ' αυτόν τον τρόπο την αλληλεγγύη της στους "συντρόφους" τής "Συνομωσίας Πυρήνων της Φωτιάς", που δικάζονταν εκείνες τις ημέρες στον Κορυδαλλό, ενώ για την ίδια την επίθεση λέει:

Επιτεθήκαμε στην Κτίστωρ ΑΤΕ γιατί αποτελεί τον δούρειο ίππο, μέσω του οποίου μια πολυεθνική εταιρία κολοσσός (EDF) εισέβαλε στο νησί σε άριστη συνεργασία με τοπικούς ξεπουλημένους άρχοντες, ελληνική αστυνομία και δικαστική εξουσία, με βία και τρομοκρατία απέναντι στους κατοίκους του Αποπηγαδιού, διεκδίκησε και κέρδισε εδάφη που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να της ανήκουν. Έτυχε να ζήσουμε στην εποχή του μεγάλου ξεπουλήματος όπου όλοι θα πρέπει να υποταχτούμε στα μεγάλα συμφέροντα, οπότε το έργο αυτό θα το ξαναδούμε με επόμενο υποψήφιο το Καστέλι πεδιάδο. Δυο είναι οι επιλογές: υποταγή ή αντίσταση. 

Η ιστορία έδειξε για πολλοστή φορά ότι τέτοιες μεμονωμένες ενέργειες δεν εξυπηρετούν το λαϊκό συμφέρον και πως ό,τι πέτυχαν οι κάτοικοι, το πέτυχαν με τον μαζικό αγώνα τους κι όχι με βόμβες. Αναρωτιέμαι, όμως... αφού θέλω να βάλω βόμβα, γιατί να την βάλω στα γραφεία και όχι στους ίδιους τους "σβούρους", να έχω και άμεσο και πρακτικό αποτέλεσμα;

Κουβάρα, Άνδρος. Ο παράνομα ανοιγμένος δρόμος προς τους αγίους Σαράντα.

(Β) Στις 10 Ιουλίου 2012 δημοσιεύεται η υπ' αριθ. 2499 απόφαση της ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία επιτρέπει (υπό προϋποθέσεις) την ανάπτυξη εγκαταστάσεων ΑΠΕ ακόμη και σε αναδασωτέες περιοχές. Κατά περίεργο τρόπο, τον επόμενο χειμώνα ξεσπούν ανεξήγητες πυρκαγιές στην Άνδρο, τόσο στον κεντρικό ορεινό όγκο που περιλαμβάνεται στο δίκτυο Natura 2000 όσο και στο νότιο τμήμα του νησιού που ανήκει σε Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ). Εντελώς συμπτωματικά, κάποιοι είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για εγκατάσταση ανεμογεννητριών στις συγκεκριμένες περιοχές. Επίσης, εντελώς συμπτωματικά, την ίδια περίοδο διανοίγεται παράνομα δρόμος μήκους 8 χιλιομέτρων και πλάτους 5 και πλέον μέτρων για να διευκολύνει την οδική πρόσβαση σε κάποιο ξωκλήσι στην κορυφή των αγίων Σαράντα. Ακόμη πιο συμπτωματικά, η εν λόγω περιοχή είχε προταθεί για ανάπτυξη αιολικού πάρκου.

Η μεγαλύτερη σύμπτωση, όμως, είναι άλλη. Αρκετόν καιρό πριν το ΣτΕ εκδώσει την παραπάνω απόφαση, τον Οκτώβριο του 2010, η πρώην νομική σύμβουλος του τότε πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου κ. Γλυκερία Σιούτη, μιλώντας σε ημερίδα τής Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), έδειξε να μη καταλαβαίνει την "μανία" κάποιων να προστατεύουν τα δάση, εφ' όσον "πάνω από το 95% των αιολικών πάρκων στην ηπειρωτική Ελλάδα αναπτύσσονται σε δασικές εκτάσεις". Παράλληλα, η κ. Σιούτη υποστήριξε μερικά πρωτόγνωρα πράγματα, με κορυφαία τα εξής δύο: (α) "δεν είναι σωστό να αποκλείεται η εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ σε περιοχές υψηλής περιβαλλοντικής προστασίας" (!!) και (β) "είναι παράλογο να αξιώνει κανείς να ολοκληρωθεί η αναδάσωση, προκειμένου να επιτραπεί η κατασκευή μονάδων ΑΠΕ, που σημαίνει ότι θα πρέπει να κοπούν κάποια από τα δέντρα, τα οποία στο μεταξύ θα έχουν αναπτυχθεί". Κατά διαβολική σύμπτωση, η κ. Σιούτη παρέστη στο ΣτΕ κατά την εκδίκαση της υπόθεσης που οδήγησε στην απόφαση 2499/2012 ως εκπρόσωπος μιας από τις τρεις εταιρείες που ήθελαν να στήσουν ανεμογεννήτριες στα καμμένα.

Τελευταία λεπτομέρεια: η κ. Σιούτη έχει διατελέσει μέλος του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου και είναι πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Δικαίου Περιβάλλοντος.


(Γ) Ο δασολόγος Γιάννης Αρνέλλος, στον οποίο αναφερθήκαμε στο δεύτερο σημείωμα αυτής της σειράς, επικοινώνησε με το ιστολόγιο για να παράσχει μερικές ενδιαφέρουσες διευκρινίσεις και εξηγήσεις, τις οποίες υποχρεούμαστε και να αναφέρουμε και να λάβουμε υπ' όψη μας. Αντιγράφω από το e-mail του μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

• Τα υπομνήματα του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας και της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας (...) είναι ασαφή, γενικόλογα και πολύ μικρά. Αναδεικνύουν έντονα ότι ψάχνουν την μέση λύση μεταξύ των επιστημονικών δεδομένων και του να μην στραφούν οι κάτοικοι εναντίον τους και τίποτε άλλο. Αν το μουσείο και η ΕΟΕ είχαν πραγματικά στοιχεία εναντίον του έργου θα τα υποστήριζα και εγώ. Θεωρώ σημαντικό ότι στο ΣΤΕ κρίθηκαν όλα τα υπομνήματα και το ΣΤΕ αποφάσισε, όχι εγώ που το συνέταξα. (...) Ακόμα και στην περίπτωση που είχα λάθος, η ευθύνη δεν έρχεται μόνο σε εμένα αλλά βαραίνει και τους συντάκτες των δύο άλλων υπομνημάτων που δεν ανέδειξαν το όποιο λάθος μου. Σημειώνω ότι επικοινώνησα με τους συντάκτες των υπομνημάτων (έχω συνεργαστεί με το Μουσείο και διατηρώ φιλικές σχέσεις με πολλούς) και, αφού τους ενημέρωσα για το ότι συντάσσω υπόμνημα, ενημερώθηκα πλήρως για τα δεδομένα που χρησιμοποίησαν και τους ενημέρωσα για τα αντίθετα επιχειρήματά μου, έτσι ώστε να έχουν τον χρόνο να αντιδράσουν αν ήθελαν.
• Η εταιρία που συνεργάστηκα είχε (σ.σ.: υπογράμμιση του επιστολογράφου) μια πιο "αγνή" προσέγγιση στις ΑΠΕ. Συμφωνήσαμε ότι οι μελέτες που θα έκανα θα εξέταζαν κριτήρια αποκλεισμού καθώς και κριτήρια αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (πέραν των απαιτήσεων της νομοθεσίας), συμφωνήσαμε ότι σε περίπτωση που εμφανιζόταν κριτήριο αποκλεισμού αυτομάτως θα εγκατέλειπαν το έργο χωρίς καμία υποχρέωση από την μεριά μου να παραδώσω στοιχεία. Σε περίπτωση που εμφανίζονταν κριτήρια αξιολόγησης θα γινόταν πλήρης διερεύνηση των λύσεων και κατόπιν θα επιλεγόταν η πιο αποτελεσματική ανεξαρτήτως κόστους. Υποθέτω ότι κατανοείς ότι τέτοια συμφωνία δεν γίνεται αποδεκτή από "αρπακτικά".
• Θεωρώ ότι η χωροθέτηση των ΑΠΕ δεν πρέπει να λαμβάνει υπόψη της το ιδιοκτησιακό καθεστώς των θέσεων προτεινόμενης εγκατάστασης με την ίδια λογική που η χάραξη ενός κύριου δρόμου δεν μπορεί να αποκτάει στροφές για να μην περάσει από το κτήμα του ενός ή του άλλου. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να κλέβει το κράτος τις περιουσίες των ανθρώπων αλλά πρέπει είτε να τους αποζημιώνει είτε να τους δίνει αντίστοιχη περιουσία αλλού.
• Για το έργο στο Αποπηγάδι (τρεις ανεμογεννήτριες) δεν είχα συντάξει ορνιθολογική μελέτη γιατί δεν το ζήταγε η νομοθεσία, όμως είχα κάνει ουσιαστική έρευνα στα πλαίσια της συμφωνίας μου με την εταιρία. Αυτός είναι ο λόγος που μπορούσα να συντάξω το υπόμνημα. Στην συγκεκριμένη μελέτη υπέγραψα για τις τεχνικές προδιαγραφές του δρόμου που διανοίχτηκε γιατί απαίτησε η Δ/νση Δασών Χανίων υπογραφή δασολόγου μελετητή.

Τέλος, ο Γιάννης Αρνέλλος επισημαίνει: "Στο πρώτο κείμενό σου έχεις μία φωτογραφία με ένα όρνιο να πετάει πάνω από ανεμογεννήτριες. Αυτό το πάρκο δεν είναι το Αποπηγάδι. Είναι ένα πάρκο ανατολικά του Αποπηγαδιού το οποίο βρίσκεται πραγματικά σε πέρασμα όρνιων και μεγάλων αρπακτικών, ίσως το πιό σημαντικό πέρασμα βορρά-νότου στα Χανιά. Το συγκεκριμένο πάρκο βρίσκεται σε επαφή με πεδίο τροφοληψίας του γυπαετού. Επίσης βρίσκεται σε επαφή με την οδό Χανιά-Σούγια. Ακριβώς στην θέση με την καλλίτερη θέα (βλέπει και Κρητικό και Λιβυκό) έχει εννέα ανεμογεννήτριες προς την πλαγιά του Αποπηγαδιού και έξι με επτά από την άλλη πλευρά. Αυτό το πάρκο κατασκευάστηκε πολύ γρήγορα και χωρίς καμία αντίδραση. Καμία απολύτως. Όταν ρώτησα το τμήμα περιβάλλοντος για το πώς πήρε άδεια αφού βρίσκεται σε επαφή με πεδίο τροφοληψίας γυπαετού, μου ανέφεραν ότι τα διαχειριστικά σχέδια για τον γυπαετό δεν ανέγραφαν πουθενά τα όρια των πεδίων τροφοληψίας. Αυτό ήταν επιλογή του υπεύθυνου του Μουσείου για το πρόγραμμα του γυπαετού για να μην ενοχλούνται τα πουλιά από περίεργους".

Η ανατολική κορυφογραμμή τού Ψηλορείτη. Στα κρητικά βουνά είναι σπαρμένοι πάνω από 650 "σβούροι"

Νομίζω πως ήρθε η στιγμή να ολοκληρώσω. Όχι, όμως, χωρίς να ευχαριστήσω και δημοσίως τον Κωστή Πετράκη, ο οποίος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμά μου και μου έστειλε αντίγραφο από το πρωτόκολλο εγκατάστασης με το οποίο παραχωρείται η εκμετάλλευση των 84 στρεμμάτων τού Αποπηγαδιού από την περιφέρεια στην "Αιολική Μουσούρων ΑΕ" αντί 93.366,67 ευρώ (σχετική αναφορά είχαμε κάνει στο πρώτο σημείωμα της σειράς).

Το κερασάκι βάλτε το μόνοι σας, βρίσκοντας κάπου μια ώρα και σαράντα λεπτά για να δείτε το ενδιαφέρον ντοκυμανταίρ "ΣΤαγώνες" της Νέλλυς Ψαρρού και άλλα 35 λεπτά για να δείτε πολλά από όσα διαβάσατε εδώ στο ντοκυμανταίρ "Αποπηγάδι: σήμερα εμείς, αύριο εσείς". Κι όπως λένε και οι αποπηγαδιώτες: Ο αγώνας συνεχίζεται!