Αποπηγάδι - 4. Στα πλοκάμια της EdF

Θα έχετε παρατηρήσει ότι σ' αυτή την σειρά κειμένων γίνεται αόριστα λόγος για μια "εταιρία", δίχως αυτή να κατονομάζεται. Πρόκειται για συνειδητή επιλογή τού γράφοντος για να μη μπερδευτεί ο αναγνώστης επειδή στα διάφορα στάδια της όλης διαδικασίας εμφανίζονται πέντε διαφορετικές εταιρίες, τις οποίες αναφέραμε στο πρώτο σημείωμα της σειράς. Ας βάλουμε τώρα τα πράγματα σε μια σειρά, μιας και όλες αυτές οι εταιρίες έχουν ένα κοινό γνώρισμα: εκπροσωπούνται από τους ίδιους ανθρώπους, τον Γιώργο Φακίδη (ίδρυσε την Κτίστωρ το 1995) και τον Μανώλη Νικηφοράκη (αφεντικό τής Υδροαιολικής Κρήτης).

Στην Γαλλία υπάρχει μια εταιριούλα που λέγεται Electricité de France (EdF). Στην χώρα μας αναφέρεται συχνά ως "ΔΕΗ Γαλλίας", μόνο που στην Γαλλία αυτή η εταιριούλα δεν παίζει με ψιλικαντζήδικα λιγνίτη και εργοστασιάκια της πλάκας (τύπου Πτολεμαΐδας και Μεγαλόπολης) αλλά με εξήντα πυρηνικούς αντιδραστήρες. Για να καταλαβαίνουμε τα μεγέθη, ας σημειώσουμε ότι η EdF θεωρείται ο μεγαλύτερος παραγωγός ρεύματος της Ευρώπης ενώ, μαζί με τις θυγατρικές της, ίσως ξεπερνάει και τον γίγαντα που λέγεται Gazprom. Ενδεικτικά, ας αναφέρουμε ότι τον Μάιο του 2009 η EdF μαζί με την αγγλική Centrica αγόρασαν την βελγική Société de Production d' Electricité αντί 1,3 δισ. ευρώ, σχεδιάζοντας την κατασκευή τεσσάρων νέων πυρηνικών αντιδραστήρων στην Αγγλία. Δυο μήνες αργότερα, η EdF έκλεισε συμφωνία με την ιταλική Enel για κατασκευή τεσσάρων ακόμη πυρηνικών αντιδραστήρων στην Ιταλία. Και, βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε τον συνεταιρισμό της με την Gazprom για την κατασκευή τού South Stream. Πραγματικός γίγαντας!

Χάρτης με όλες τις εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας του ομίλου EdF μόνο στην Γαλλία.

Απορία (με μπόλικο φαρμάκι): Εδώ και χρόνια, έχουν λυσσάξει πολλοί, ντόπιοι και ξένοι, με το "μονοπώλιο" και το "μέγεθος" της ΔΕΗ και παλεύουν να την κομματιάσουν ώστε "να ανοίξει η αγορά ενέργειας" και να μπουν οι ιδιώτες στο παιχνίδι, επειδή τάχατες κάτι τέτοιο θα λειτουργήσει υπέρ του καταναλωτή. Μήπως θα ήθελε κάποιος απ' αυτούς τους -δήθεν μορφωμένους αλλ' απλώς πουλημένους- υπερασπιστές των συμφερόντων τού καταναλωτή να μας πει δυο λόγια για το μονοπώλιο και το μέγεθος της EdF; Κάποιος; Γιατί δεν βλέπω χεράκια να σηκώνονται, καλέ;

Φυσικά, αυτός ο κολοσσός δεν θα μπορούσε να περιοριστεί στα πυρηνικά εργοστάσια κι έτσι ίδρυσε μια θυγατρική, την Electricité de France - Energies Nouvelles (EdF-EN), η οποία δραστηριοποιείται στην "πράσινη ενέργεια". Με την σειρά της, η EdF-EN ίδρυσε τις δικές της θυγατρικές σε μια σειρά χωρών, μεταξύ των οποίων και την EdF-EN Hellas στην Ελλάδα. Ε, λοιπόν, οι πέντε εταιρίες που έκαναν παιχνίδι στο Αποπηγάδι, είναι θυγατρικές αυτής της τελευταίας, η οποία έχει αναδειχτεί στον νούμερο ένα παίκτη στο ελληνικό "πράσινο" παιχνίδι.

Παρένθεση. Με μια απλή επίσκεψη στον ιστότοπο της EDF-EN Hellas διαπιστώνουμε ότι στην "ομπρέλλα" της βρίσκονται, ούτε λίγο ούτε πολύ, 49 (!) ελληνικές θυγατρικές εταιρίες, σπαρμένες στο σύνολο σχεδόν της ελληνικής επικράτειας, που ασχολούνται με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ανάμεσά τους και μια με την επωνυμία "ΔΕΗ - EdF Ανανεώσιμες", για την οποία θα ήθελα να ήξερα μερικά πραγματάκια παραπάνω αλλά δεν είναι του παρόντος. Όσες απ' αυτές τις εταιρείες ασχολούνται με αιολικά, έχουν τον ίδιο διευθύνοντα σύμβουλο (τον Vincent Giron) και τον ίδιο λογιστή (την Finas AE). Κλείνει η παρένθεση.

Η EdF-EN Hellas ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 2005 και αμέσως έβαλε μπρος την υλοποίηση των ήδη εγκεκριμένων σχεδίων τής Κτίστωρ ΑΤΕ. Παράλληλα, μέσω των θυγατρικών που προαναφέραμε, άρχισε να σπέρνει ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά σε όλη την χώρα. Εννοείται ότι στο θεάρεστο έργο της είχε συμπαραστάτη την πολιτεία. Για παράδειγμα, το έργο στο Αποπηγάδι εγκαινίασε ο τότε γενικός γραμματέας τού υπουργείου ανάπτυξης Νίκος Στεφάνου. Ο υπουργός ανάπτυξης Δημήτρης Σιούφας προτίμησε να εγκαινιάσει ένα άλλο έργο τής εταιρίας, αυτό στην Μαλαβριά Διδύμων του Κρανιδιού. Αξίζει να κάνουμε εδώ μια στάση για να σημειώσουμε μερικά στοιχεία πάνω σ' αυτό το τελευταίο έργο που εγκαινίασε ο ίδιος ο υπουργός στις 21/10/2005:

Σύμφωνα με το Euro2day, το πάρκο των Διδύμων θα είχε ισχύ 36 MW και η επένδυση θα έφτανε τα 37,6 εκατ. ευρώ. Για τα 30 MW, το έργο εντάχθηκε στο πρόγραμμα "Ανταγωνιστικότητα" (ΕΠΑΝ) του Γ' ΚΠΣ, με συνολική δημόσια δαπάνη (επιχορήγηση) 8,7 εκατ. ευρώ. Τα υπόλοιπα 6 ΜW εντάχθηκαν στον Αναπτυξιακό Νόμο και χρηματοδοτήθηκαν κατά 35% απ' αυτόν. Με απλά λόγια, δηλαδή, από τα 37,6 εκατ. της επένδυσης, τα 12,3 προήλθαν από επιχορηγήσεις που έδωσε το "σπάταλο" και "ανίκανο" κράτος.

Επειδή, λόγω δουλειάς, έχω την τύχη να γνωρίζω ιδιαίτερα καλά τα περί ΕΠΑΝ του Γ' ΚΠΣ (ειδικά σε περιοχές όπως η Πελοπόννησος) και τα περί Αναπτυξιακού, μπορώ να σημειώσω μια μικρή λεπτομέρεια από το χρηματοδοτικό σχήμα τού έργου: το 40% των απαιτούμενων κεφαλαίων θα προερχόταν από δάνεια. Δηλαδή, από τα 37,6 εκατ. ευρώ, τα 15 θα τα έβαζαν οι τράπεζες. Βεβαίως, δεν γνωρίζω τους όρους αυτού του δανεισμού αλλά η πείρα μου λέει ότι μάλλον δεν θα ήσαν ιδιαίτερα δυσμενείς. Βάλτε τώρα αυτά τα 15 εκατομμύρια δίπλα στα 12,3 των επιχορηγήσεων και θα διαπιστώσετε ότι οι επενδυτές θα έβαζαν από την τσέπη τους μόνο 10,3 εκατ. ευρώ, δηλαδή μόλις το 27,4% του συνολικού ποσού. Τελικά, το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας δεν έφτασε ούτε τα 4,5 εκατ. ευρώ (για την ακρίβεια: 4.490.000), με τα ίδια κεφάλαια να αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο μέσω κερδών που αποθεματοποιούνται.

Στην ομιλία του κατά την ημέρα των εγκαινίων, ο Δημήτρης Σιούφας σημείωσε ότι "σημαντικά είναι τα οφέλη του έργου για την τοπική κοινωνία, τόσο με τις νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν, όσο και μέσω των ποσών που θα διατεθούν στους φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης από το 2% των ακαθάριστων εσόδων του σταθμού για έργα ανάπτυξης και βελτίωσης της ποιότητας ζωής των κατοίκων τους". Σήμερα, είμαστε σε θέση να αποτιμήσουμε ποια είναι αυτά "τα οφέλη του έργου για την τοπική κοινωνία". Μετά την ολοκλήρωση των κατασκευών, απέμειναν ΤΡΕΙΣ θέσεις εργασίας!! Όσο για το ανταποδοτικό όφελος του 2% επί τζίρου, ας δημιουργηθεί πρώτα το αρμόδιο όργανο που θα επιβλέπει την τήρηση τέτοιων όρων (σαν εκείνο το 1,5% που θα έδιναν τα κανάλια για παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών) κι ύστερα το συζητάμε.

Αιολική Διδύμων, θυγατρική της EdF-EN Hellas: Κεφάλαιο 4.490.000 - εργαζόμενοι 3.

Και τώρα που πήραμε μια εικόνα για το τι σόι πράγμα είναι αυτή η EdF και για το πως σφίγγει όλο και περισσότερο την χώρα στα πλοκάμια της, ας κάνουμε μια προσπάθεια να επισημάνουμε τα αποτελέσματα αυτού του "πράσινου" οργασμού στον οποίο επιδίδεται. Κατ' αρχήν, η εταιρία επεκτείνεται επενδύοντας ψίχουλα (ας είναι καλά οι επιδοτήσεις και τα κάθε λογής προγράμματα για την... ανάπτυξη), όταν τα επενδύει κι αυτά. Βλέπετε, όταν έχεις στήσει μόνο στην Ελλάδα ένα πλέγμα 50 εταιριών, δεν είναι καθόλου δύσκολο να αποφύγεις ακόμη και τα ψίχουλα, μιας και δεν είναι καθόλου δύσκολο να υπερτιμολογήσεις το κόστος εγκατάστασης ή μια άυλη δαπάνη όπως π.χ. ένα λογισμικό ιδιοκτησίας τής μητρικής που πουλιέται σε 50 "πελάτες". Πόσο μάλλον όταν και οι 50 "πελάτες" έχουν τον ίδιο λογιστή με την μητρική...

Εξ ίσου σημαντικό -αν όχι σημαντικώτερο- όφελος για μια εταιρία που σπέρνει αιολικά σε όλη την επικράτεια, είναι η νομή των εδαφών στα οποία εγκαθίστανται οι ανεμογεννήτριες. Λέγαμε χτες ότι στον δρόμο που έφτιαξε η εταιρία στο Αποπηγάδι, απαγορεύεται να περνούν οι απλοί πολίτες. Κατά την ίδια έννοια, η δυτική πλευρά τής Ικαρίας είναι κατά ένα μεγάλο τμήμα της απρόσιτη στον κόσμο, λόγω των εγκαταστάσεων του υβριδικού εργοστασίου που έχει γίνει εκεί. Οι τεράστιοι χώροι που δεσμεύονται, φράσσονται, φυλάσσονται και παρακολουθούνται με κάμερες και κάθε είδους συστήματα ασφαλείας. Έτσι, ο έλεγχος και η χρήση όλων αυτών των εδαφών ξεφεύγουν από τις τοπικές κοινωνίες αλλά κι από το ίδιο το κράτος και περνούν στην εξουσία των "επενδυτών". Τί μπορεί να σημαίνει αυτό; Ο αναγνώστης ας δώσει τις απαντήσεις μόνος του...