Είπαμε στο προηγούμενο ότι, με την είσοδο της Ελλάδας στην ευρωζώνη, οι διοικητές της ΤτΕ αρχίζουν να συμπεριφέρονται ως επιτετραμμένοι των Βρυξελλών, οι οποίοι έχουν ως κύριο μέλημά τους την προώθηση των επιλογών τής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό έρχεται να επαληθεύσει στην έκθεσή του για το 2004, ο Νίκος Γκαργκάνας, καθώς στοχεύει ευθέως στο ασφαλιστικό. Αναφέρεται αναλυτικά στην γήρανση του πληθυσμού λόγω υπογεννητικότητας, αύξησης του μέσου όρου ζωής και βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης, η οποία θα οδηγούσε σε αύξηση των δαπανών για συντάξεις από 12,4% του ΑΕΠ το 2005 σε 22,6% το 2050 και προτείνει ως λύσεις την νομιμοποίηση της εργασίας των μεταναστών, την μείωση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και την παράταση του εργασιακού βίου.
Στην ίδια έκθεση, ο διοικητής της ΤτΕ πιστοποιεί ότι η συνεχιζόμενη μείωση των επιτοκίων δανεισμού προς ιδιώτες έχει εκτοξεύσει την δανειακή επιβάρυνση των νοικυριών. Στα τέλη του 2004, αυτά τα δάνεια ξεπέρασαν το 44% των συνολικών δανείων, με τα καταναλωτικά δάνεια να σημειώνουν ετήσια αύξηση 37,9%. Παρά ταύτα, κανένα καμπανάκι κινδύνου δεν ακούγεται.
Τον Απρίλιο του 2006, στην έκθεσή του για το 2005, ο Γκαργκάνας σημειώνει ότι η αύξηση του ΑΕΠ, παρά την μικρή μείωσή της στο 3,7%, παραμένει για δέκατη στην σειρά χρονιά η υψηλότερη στην Ε.Ε. αλλά εξακολουθεί να παραβλέπει τον ρόλο που έπαιξαν οι ολυμπιακοί αγώνες σ' αυτό. Επίσης, παρατηρεί ότι η ανεργία εξακολουθεί να διατηρείται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα και ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε, αγγίζοντας το 8% του ΑΕΠ. Ως εξήγηση της αύξησης του ελλείμματος, ο διοικητής προβάλλει τον ισχυρισμό ότι για το φαινόμενο αυτό ευθύνεται η... αύξηση των επενδύσεων. Οι προτεινόμενες λύσεις είναι γνωστές: μειώστε το κόστος εργασίας, μειώστε τις κρατικές δαπάνες: "Οι άνισες επιδόσεις της οικονομίας αντικατοπτρίζουν αφενός τις χαλαρές νομισματικές συνθήκες που επικρατούν, στην τρέχουσα συγκυρία, στη ζώνη του ευρώ και αφετέρου τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα, τον σχετικά υψηλό ετήσιο ρυθμό αύξησης του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος επί σειρά ετών και τις σοβαρές διαρθρωτικές αδυναμίες της οικονομίας". Τέλος, ο διοικητής φροντίζει να υπενθυμίσει στην κυβέρνηση ότι στο EcoFin της 17/2/2005 είχε δεσμευτεί να διορθώσει το υπερβολικό έλλειμμα ως τα τέλη του 2006.
Στο μεταξύ, τα επιτόκια καταναλωτικών και στεγαστικών δανείων συνεχίζουν να πέφτουν, κάνοντας εμφανή τον πόλεμο ανάμεσα στις εμπορικές τράπεζες για το ποια θα καρπωθεί μεγαλύτερο ποσοστό από την σχετική αγορά. Έτσι, στα τέλη του 2005, τα νοικοκυριά βρίσκονται να έχουν απορροφήσει το 61,6% του συνόλου των χορηγήσεων. Το καμπανάκι κινδύνου, όμως, εξακολουθεί να σιωπά.
Η επόμενη έκθεση του Νίκου Γκαργκάνα πιστοποιεί ότι το 2006 ήταν καλή χρονιά: η αύξηση του ΑΕΠ ξεπέρασε κάθε αισιόδοξη πρόβλεψη φτάνοντας στο 4,1% (πάλι η μεγαλύτερη στην Ε.Ε.), οι εξαγωγές αυξήθηκαν και ο πληθωρισμός μειώθηκε, έστω και ελάχιστα, ενώ μειώθηκε και η ανεργία κατά μία μονάδα, αν και οι συνθήκες ευνοούσαν πολύ μεγαλύτερη μείωση. Στο μεταξύ, ο δανεισμός των ιδιωτών έδειξε να ανακόπτει κάπως τον ρυθμό του αλλά η ουσία είναι ότι στα τέλη του 2006 το συνολικό χρέος των νοικοκυριών έφτασε το 44% του ΑΕΠ (ίσως ο αναγνώστης να θυμάται ότι το 2002 το εν λόγω ποσοστό ήταν μόλις 22,3%). Φυσικά, η έκθεση του διοικητού δεν μπορεί να μη περιλαμβάνει και το γνωστό "τράβηγμα του αφτιού" αλλά και τις απαραίτητες συστάσεις για συμμόρφωση προς τις επιδιώξεις και τα σχέδια των Βρυξελλών:
"Απαιτείται η συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε ευρύ φάσμα τομέων της οικονομίας, οι οποίες θα αποσκοπούν στη μείωση των δυσκαμψιών στις αγορές εργασίας και προϊόντων, την αναβάθμιση του ανθρώπινου κεφαλαίου, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και τελικά την αναδιάρθρωση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας. Έτσι θα καταστεί δυνατό να μετασχηματιστεί η ελληνική οικονομία ώστε η μελλοντική ανάπτυξή της να στηρίζεται στις εξαγωγές και τις επιχειρηματικές επενδύσεις πολύ περισσότερο από ό,τι τώρα. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις θα αυξήσουν τις ευκαιρίες όλων για συμμετοχή σε μια διευρυμένη αναπτυξιακή διαδικασία. Ειδικότερα, για να καταστεί δυνατόν να αυξηθεί η παραγωγικότητα, να ενισχυθεί σημαντικά η απασχόληση, να μειωθεί το ποσοστό ανεργίας και να περιοριστεί η ανισοκατανομή του εισοδήματος, έχει ιδιαίτερη σημασία να αναδιαρθρωθεί το εκπαιδευτικό σύστημα σε όλες τις βαθμίδες, ώστε να παρέχει στους αποφοίτους του τα εφόδια που θα τους επιτρέπουν να παρακολουθούν τις εξελίξεις της τεχνολογίας, να συμβάλλουν στην ανάπτυξη τεχνολογικά προηγμένων κλάδων οικονομικής δραστηριότητας αλλά και να επωφελούνται από αυτήν βελτιώνοντας έτσι τις εισοδηματικές τους προοπτικές".
Προσέξτε με πόσο τακτ μια έκθεση διοικητού της ΤτΕ βάζει για πρώτη φορά θέμα αναδιάρθρωσης του εκπαιδευτικού συστήματος προς την κατεύθυνση όχι της βελτίωσης της παρεχόμενης μόρφωσης αλλά της εξυπηρέτησης της αγοράς: "να αναδιαρθρωθεί το εκπαιδευτικό σύστημα σε όλες τις βαθμίδες, ώστε να παρέχει στους αποφοίτους του τα εφόδια που θα τους επιτρέπουν να παρακολουθούν τις εξελίξεις της τεχνολογίας, (ώστε) να συμβάλλουν στην ανάπτυξη τεχνολογικά προηγμένων κλάδων οικονομικής δραστηριότητας". Άραγε, μόνος του τα σκέφτηκε αυτά ο Γκαργκάνας ή τα είδε κάπου γραμμένα;
Αξίζει να σημειώσουμε και ένα συμπέρασμα που διατυπώνει ο διοικητής, σχετικά με την εργασία των μεταναστών: "Γενικά, η οικονομική δραστηριότητα των μεταναστών συμβάλλει στην αύξηση του ΑΕΠ, ενισχύει την ευελιξία στην αγορά εργασίας, συντελεί στη συγκράτηση του κόστους εργασίας και επιβραδύνει τη γήρανση του πληθυσμού. Οι πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες για τη νομιμοποίηση των μεταναστών κρίνονται γενικά θετικά από τους κοινωνικούς εταίρους, δεδομένου ότι απλοποιούν τις σχετικές διαδικασίες". Με απλά λόγια: για την Ευρωπαϊκή Ένωση του 2006, όταν οι μετανάστες συμβάλλουν στο να φτηνύνει η εργασία, είναι καλοδεχούμενοι.
Κι ενώ το 2006 γίνονταν αυτά τα ωραία, το 2007 η κατάσταση άρχισε να στραβώνει. Καθώς τα νέα από την αγορά ακινήτων στις ΗΠΑ δεν είναι πολύ ευχάριστα, οι χρηματαγορές γίνονται νευρικές και η τιμή του πετρελαίου αρχίζει να ανεβαίνει. Είναι σαφές ότι έρχεται καταιγίδα. Κι εκείνη την στιγμή, έρχεται ο υπουργός οικονομίας Γιώργος Αλογοσκούφης (σε συνεργασία με την στατιστική υπηρεσία) να αναθεωρήσει το ΑΕΠ προς τα πάνω κατά 26%, προσμετρώντας σ' αυτό εισοδήματα κατ' εκτίμηση (παραοικονομία, ιερόδουλες, ταξιτζήδες κλπ). Αφού γέλασε μαζί μας η υφήλιος και γίναμε στόχος πειραγμάτων και ανεκδότων ("οι έλληνες πλούτισαν από τις πουτάνες"), τελικά η Eurostat δέχθηκε να αναπροσαρμόσει το ΑΕΠ της περιόδου 2000-2007 κατά 9,6%.
Για το τι έγινε τότε στις ΗΠΑ, δείτε περισσότερα στο "Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού - 73. Η φούσκα των ακινήτων σκάει". Στην Ελλάδα, ο Κώστας Καραμανλής βλέπει τα μαύρα σύννεφα να πυκνώνουν και αποφασίζει να πάει σε εκλογές στις 15 Σεπτεμβρίου.
Στην ίδια έκθεση, ο διοικητής της ΤτΕ πιστοποιεί ότι η συνεχιζόμενη μείωση των επιτοκίων δανεισμού προς ιδιώτες έχει εκτοξεύσει την δανειακή επιβάρυνση των νοικυριών. Στα τέλη του 2004, αυτά τα δάνεια ξεπέρασαν το 44% των συνολικών δανείων, με τα καταναλωτικά δάνεια να σημειώνουν ετήσια αύξηση 37,9%. Παρά ταύτα, κανένα καμπανάκι κινδύνου δεν ακούγεται.
 |
| Ο διοικητής της Fed Άλαν Γκρήνσπαν με τον διοικητή της ΤτΕ Νίκο Γκαργκάνα |
Τον Απρίλιο του 2006, στην έκθεσή του για το 2005, ο Γκαργκάνας σημειώνει ότι η αύξηση του ΑΕΠ, παρά την μικρή μείωσή της στο 3,7%, παραμένει για δέκατη στην σειρά χρονιά η υψηλότερη στην Ε.Ε. αλλά εξακολουθεί να παραβλέπει τον ρόλο που έπαιξαν οι ολυμπιακοί αγώνες σ' αυτό. Επίσης, παρατηρεί ότι η ανεργία εξακολουθεί να διατηρείται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα και ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε, αγγίζοντας το 8% του ΑΕΠ. Ως εξήγηση της αύξησης του ελλείμματος, ο διοικητής προβάλλει τον ισχυρισμό ότι για το φαινόμενο αυτό ευθύνεται η... αύξηση των επενδύσεων. Οι προτεινόμενες λύσεις είναι γνωστές: μειώστε το κόστος εργασίας, μειώστε τις κρατικές δαπάνες: "Οι άνισες επιδόσεις της οικονομίας αντικατοπτρίζουν αφενός τις χαλαρές νομισματικές συνθήκες που επικρατούν, στην τρέχουσα συγκυρία, στη ζώνη του ευρώ και αφετέρου τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα, τον σχετικά υψηλό ετήσιο ρυθμό αύξησης του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος επί σειρά ετών και τις σοβαρές διαρθρωτικές αδυναμίες της οικονομίας". Τέλος, ο διοικητής φροντίζει να υπενθυμίσει στην κυβέρνηση ότι στο EcoFin της 17/2/2005 είχε δεσμευτεί να διορθώσει το υπερβολικό έλλειμμα ως τα τέλη του 2006.
Στο μεταξύ, τα επιτόκια καταναλωτικών και στεγαστικών δανείων συνεχίζουν να πέφτουν, κάνοντας εμφανή τον πόλεμο ανάμεσα στις εμπορικές τράπεζες για το ποια θα καρπωθεί μεγαλύτερο ποσοστό από την σχετική αγορά. Έτσι, στα τέλη του 2005, τα νοικοκυριά βρίσκονται να έχουν απορροφήσει το 61,6% του συνόλου των χορηγήσεων. Το καμπανάκι κινδύνου, όμως, εξακολουθεί να σιωπά.
Η επόμενη έκθεση του Νίκου Γκαργκάνα πιστοποιεί ότι το 2006 ήταν καλή χρονιά: η αύξηση του ΑΕΠ ξεπέρασε κάθε αισιόδοξη πρόβλεψη φτάνοντας στο 4,1% (πάλι η μεγαλύτερη στην Ε.Ε.), οι εξαγωγές αυξήθηκαν και ο πληθωρισμός μειώθηκε, έστω και ελάχιστα, ενώ μειώθηκε και η ανεργία κατά μία μονάδα, αν και οι συνθήκες ευνοούσαν πολύ μεγαλύτερη μείωση. Στο μεταξύ, ο δανεισμός των ιδιωτών έδειξε να ανακόπτει κάπως τον ρυθμό του αλλά η ουσία είναι ότι στα τέλη του 2006 το συνολικό χρέος των νοικοκυριών έφτασε το 44% του ΑΕΠ (ίσως ο αναγνώστης να θυμάται ότι το 2002 το εν λόγω ποσοστό ήταν μόλις 22,3%). Φυσικά, η έκθεση του διοικητού δεν μπορεί να μη περιλαμβάνει και το γνωστό "τράβηγμα του αφτιού" αλλά και τις απαραίτητες συστάσεις για συμμόρφωση προς τις επιδιώξεις και τα σχέδια των Βρυξελλών:
"Απαιτείται η συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε ευρύ φάσμα τομέων της οικονομίας, οι οποίες θα αποσκοπούν στη μείωση των δυσκαμψιών στις αγορές εργασίας και προϊόντων, την αναβάθμιση του ανθρώπινου κεφαλαίου, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και τελικά την αναδιάρθρωση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας. Έτσι θα καταστεί δυνατό να μετασχηματιστεί η ελληνική οικονομία ώστε η μελλοντική ανάπτυξή της να στηρίζεται στις εξαγωγές και τις επιχειρηματικές επενδύσεις πολύ περισσότερο από ό,τι τώρα. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις θα αυξήσουν τις ευκαιρίες όλων για συμμετοχή σε μια διευρυμένη αναπτυξιακή διαδικασία. Ειδικότερα, για να καταστεί δυνατόν να αυξηθεί η παραγωγικότητα, να ενισχυθεί σημαντικά η απασχόληση, να μειωθεί το ποσοστό ανεργίας και να περιοριστεί η ανισοκατανομή του εισοδήματος, έχει ιδιαίτερη σημασία να αναδιαρθρωθεί το εκπαιδευτικό σύστημα σε όλες τις βαθμίδες, ώστε να παρέχει στους αποφοίτους του τα εφόδια που θα τους επιτρέπουν να παρακολουθούν τις εξελίξεις της τεχνολογίας, να συμβάλλουν στην ανάπτυξη τεχνολογικά προηγμένων κλάδων οικονομικής δραστηριότητας αλλά και να επωφελούνται από αυτήν βελτιώνοντας έτσι τις εισοδηματικές τους προοπτικές".
Προσέξτε με πόσο τακτ μια έκθεση διοικητού της ΤτΕ βάζει για πρώτη φορά θέμα αναδιάρθρωσης του εκπαιδευτικού συστήματος προς την κατεύθυνση όχι της βελτίωσης της παρεχόμενης μόρφωσης αλλά της εξυπηρέτησης της αγοράς: "να αναδιαρθρωθεί το εκπαιδευτικό σύστημα σε όλες τις βαθμίδες, ώστε να παρέχει στους αποφοίτους του τα εφόδια που θα τους επιτρέπουν να παρακολουθούν τις εξελίξεις της τεχνολογίας, (ώστε) να συμβάλλουν στην ανάπτυξη τεχνολογικά προηγμένων κλάδων οικονομικής δραστηριότητας". Άραγε, μόνος του τα σκέφτηκε αυτά ο Γκαργκάνας ή τα είδε κάπου γραμμένα;
Αξίζει να σημειώσουμε και ένα συμπέρασμα που διατυπώνει ο διοικητής, σχετικά με την εργασία των μεταναστών: "Γενικά, η οικονομική δραστηριότητα των μεταναστών συμβάλλει στην αύξηση του ΑΕΠ, ενισχύει την ευελιξία στην αγορά εργασίας, συντελεί στη συγκράτηση του κόστους εργασίας και επιβραδύνει τη γήρανση του πληθυσμού. Οι πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες για τη νομιμοποίηση των μεταναστών κρίνονται γενικά θετικά από τους κοινωνικούς εταίρους, δεδομένου ότι απλοποιούν τις σχετικές διαδικασίες". Με απλά λόγια: για την Ευρωπαϊκή Ένωση του 2006, όταν οι μετανάστες συμβάλλουν στο να φτηνύνει η εργασία, είναι καλοδεχούμενοι.
 |
| Ο υπουργός οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης συσκέπτεται με τον Νίκο Γκαργκάνα. |
Κι ενώ το 2006 γίνονταν αυτά τα ωραία, το 2007 η κατάσταση άρχισε να στραβώνει. Καθώς τα νέα από την αγορά ακινήτων στις ΗΠΑ δεν είναι πολύ ευχάριστα, οι χρηματαγορές γίνονται νευρικές και η τιμή του πετρελαίου αρχίζει να ανεβαίνει. Είναι σαφές ότι έρχεται καταιγίδα. Κι εκείνη την στιγμή, έρχεται ο υπουργός οικονομίας Γιώργος Αλογοσκούφης (σε συνεργασία με την στατιστική υπηρεσία) να αναθεωρήσει το ΑΕΠ προς τα πάνω κατά 26%, προσμετρώντας σ' αυτό εισοδήματα κατ' εκτίμηση (παραοικονομία, ιερόδουλες, ταξιτζήδες κλπ). Αφού γέλασε μαζί μας η υφήλιος και γίναμε στόχος πειραγμάτων και ανεκδότων ("οι έλληνες πλούτισαν από τις πουτάνες"), τελικά η Eurostat δέχθηκε να αναπροσαρμόσει το ΑΕΠ της περιόδου 2000-2007 κατά 9,6%.
Για το τι έγινε τότε στις ΗΠΑ, δείτε περισσότερα στο "Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού - 73. Η φούσκα των ακινήτων σκάει". Στην Ελλάδα, ο Κώστας Καραμανλής βλέπει τα μαύρα σύννεφα να πυκνώνουν και αποφασίζει να πάει σε εκλογές στις 15 Σεπτεμβρίου.
Μου αρέσει πολύ το "δυσκαμψιών" στην αγορά εργασίας. Ολα τα άλλα είναι εύκαμπτα και κολλήσαμε εκεί.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπιπλέον έχει πολύ πλάκα η επιλογή των λέξεων. "Δυσκαμψία", είναι τα κεκτημένα δικαιώματα που πάλεψαν εκατομμύρια άνθρωποι για να μην είναι εξαθλιωμένοι, μερικοί έχασαν τη ζωή τους, γενικά δεν χαρίστηκαν, αοκτήθηκαν με αίμα.
Α ρε λαμόγια του κερατά.
Εξαιρετικό *και* αυτό το άρθρο!
ΑπάντησηΔιαγραφήΕξαιρετικό και αυτό το άρθρο!
ΑπάντησηΔιαγραφήΖω και εργάζομαι στην Ελλάδα από το 2002, οπότε με το κεφάλαιο αυτό μπαίνω στη σφαίρα που αποτελεί πλέον ανάμνηση και βίωμα για ΄μενα και όχι ιστορική αναδρομή. Οπότε, μου έχει μείνει άλυτο με τα προηγούμενα 30 κεφάλαια το ίδιο ερώτημα που έχω εδώ και 14 χρόνια: Υπήρξε όντως η περίοδος όπου "υπήρξε πολύ χρήμα στην Ελλάδα". κάτι που ακούω εδώ και χρόνια, αλλά δεν έχω ζήσει ποτέ;
ΑπάντησηΔιαγραφή