2007: Η κατάρρευση των ομολόγων αρχίζει

Λέγαμε χτες ότι η Goldman Sachs έπαιζε με τα ελληνικά ομόλογα σορτάροντάς τα επί τρία χρόνια σχεδόν στην παράλληλη αγορά και περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή για να εξαπολύσει το τελικό της χτύπημα και να μαζέψει τα κέρδη της. Η στιγμή αυτή έφτασε το 2007. Το φυτίλι άναψε από την σπίθα που προκλήθηκε όταν στο ΠαΣοΚ ανακάλυψαν (όλως τυχαίως;) ένα νεοδημοκρατικό "σκάνδαλο", που -πίστευαν πως- θα βοηθούσε την αντιπολίτευση να κερδίσει τις επικείμενες εκλογές.

Την εποχή εκείνη γενικός διευθυντής τής κυβερνώσας Νέας Δημοκρατίας ήταν ο Κωνσταντίνος Σημαιοφορίδης, ο οποίος βρισκόταν σ' αυτή την θέση από το 2004, ενώ από το 1990 μέχρι τότε ήταν γενικός γραμματέας της. Ο μοναχογιός τού Σημαιοφορίδη, ο Αγάπιος, μόλις ο πατέρας του έγινε γενικός διευθυντής του κόμματος, τοποθετήθηκε πρόεδρος τού Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΕΑΔΥ). Στο ΠαΣοΚ, λοιπόν, "ανακάλυψαν" ότι, επί Σημαιοφορίδη, το ΤΕΑΔΥ αγόρασε δομημένο ομόλογο του δημοσίου, παραβιάζοντας την Κοινή Υπουργική Απόφαση 155492/2002, η οποία όριζε ότι τα αποθεματικά των ταμείων έπρεπε να επενδύονται σε προϊόντα που απεικονίζονται στην Ηλεκτρονική Δευτερογενή Αγορά Τίτλων (ΗΔΑΠ), κάτι που δεν γίνεται με τα δομημένα ομόλογα.

Αριστερά: Ο πρόεδρος της ΝΔ Κώστας Καραμανλής με τον γενικό διευθυντή τού κόμματος Κων. Σημαιοφορίδη.
Δεξιά: Ο Αγάπιος Σημαιοφορίδης προσέρχεται για κατάθεση στην εξεταστική επιτροπή τής βουλής.

Η αντιπολίτευση σήκωσε μπουχό. Με ορμητήριο το γραφείο τής Βάσως Παπανδρέου, άρχισαν να διακινούνται πληροφορίες για την επικίνδυνη παρανομία τού γιου τού γενικού διευθυντή τής Νέας Δημοκρατίας. Πρωτοστάτες αυτής της επιχείρησης αναδείχθηκαν ο βουλευτής Μιχάλης Καχριμάκης και ο πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ Σπύρος Παπασπύρου, οι οποίοι φρόντιζαν ώστε να φτάνουν στον τύπο οι πληροφορίες που διοχετεύονταν. Ως προς αυτό το τελευταίο, δεν πρέπει να κουράστηκαν πολύ. Δείτε γιατί:

Κατ' αρχήν, πρέπει να απαντήσουμε σε ένα βασικό ερώτημα: πού βρίσκονταν οι πληροφορίες που διοχετεύονταν; Πώς μάθαιναν στο ΠαΣοΚ ποια ταμεία έχουν τζογάρει λεφτά, σε ποια ομόλογα έχουν επενδύσει και από ποια τράπεζα τα προμηθεύτηκαν; Την απάντηση πρέπει οπωσδήποτε να την αναζητήσουμε στην επιτροπή κεφαλαιαγοράς, η οποία διέθετε όλα τα στοιχεία. Και πρόεδρος της επιτροπής αυτής ήταν τότε ο Αλέξης Πιλάβιος, τον οποίο είχε διορίσει η Νέα Δημοκρατία το 2004.

Μην αναρωτιέστε πώς ένας νεοδημοκράτης βοηθούσε το ΠαΣοΚ. Εκτός από νεοδημοκράτης, ο Πιλάβιος ήταν τραπεζικός. Προερχόταν από την Alpha Bank και εκεί επέστρεψε όταν αντικαταστάθηκε το 2009. Η Alpha Bank εξαρτάται από την Τράπεζα της Ελλάδος. Και βασικός μέτοχος της Τράπεζας της Ελλάδος είναι η Goldman Sachs. Συνεπώς, είμαστε δικαιολογημένοι αν θεωρήσουμε ότι ο Πιλάβιος είχε κάθε λόγο να εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Goldman Sachs. Κι αυτό είχε δυο τρόπους να το κάνει: πρώτον, φροντίζοντας να διατηρεί η Goldman Sachs πρωτεύουσα θέση στην αγορά τίτλων του δημοσίου και, δεύτερον, βάζοντας ένα χεράκι να πετύχει το σορτάρισμα που έκανε η Goldman Sachs στα ελληνικά ομόλογα. Με απλά λόγια, δηλαδή, οι πληροφορίες που "ανακάλυπταν" στο ΠαΣοΚ, προέρχονταν από την ίδια την Goldman Sachs.

Όσο για τον τύπο, όσο υπάρχει Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη δεν υπάρχει πρόβλημα, με δεδομένη την εξάρτηση του ΔΟΛ από τις τράπεζες και, κυρίως, την Alpha Bank και την Eurobank. Αυτές οι τράπεζες είναι που βόηθησαν (ως ανάδοχοι) την εταιρεία όχι μόνο να μπει στο χρηματιστήριο αλλά και να είναι επιτυχημένες οι μεταγενέστερες αυξήσεις κεφαλαίων της. Έτσι, δεν είναι καθόλου παράξενο ότι τον Φεβρουάριο του 2007 οι ναυαρχίδες του ΔΟΛ (Νέα, Βήμα) ξεκίνησαν μια σειρά αποκαλυπτικών δημοσιευμάτων για τα "γαλάζια ομόλογα". Όπως δεν είναι καθόλου παράξενο ότι οι αποκαλύψεις αφορούσαν μόνο δυο από τα 29 δομημένα ομόλογα που κυκλοφορούσαν στην αγορά: τα μόνα που δεν είχε εκδώσει η Goldman Sachs (στο στόχαστρο βρέθηκαν μόνο δυο ομόλογα 280 εκατ. και 180 εκατ., τα οποία είχε εκδώσει η JPMorgan). Για τον Σημαιοφορίδη ήταν απλώς κακή τύχη που το ΤΕΑΔΥ είχε επενδύσει σ' αυτά τα δυο ομόλογα.

Λεπτομέρεια: Στις 22 Ιουνίου 2010 η βουλή σύστησε εξεταστική επιτροπή η οποία θα διερευνούσε αν και κατά πόσο στην υπόθεση των ομολόγων προέκυπταν πολιτικές ευθύνες. Ως εκ θαύματος, αυτή η επιτροπή ασχολήθηκε κατά μείζονα λόγο με ένα ομόλογο: αυτό των 280 εκατομμυρίων.

2007: Ένα από τα πολλά αποκαλυπτικά δημοσιεύματα του ΔΟΛ για τα ομόλογα (από το tovima.gr)

Κάπως έτσι, οι κερδοσκόποι τής Goldman Sachs πέτυχαν τον σκοπό τους. Παρ' ότι οι καταγγελίες δεν αφορούσαν παρά μόνο τυπικές παρανομίες (ο τύπος δεν κατηγόρησε ποτέ κανέναν πρόεδρο ή διοικητή οργανισμού ότι ενήργησε προς ίδιον όφελος) και παρ' ότι κανείς δεν ήταν δυνατόν να πιστέψει πως οι αγορές ομολόγων εκ μέρους των ταμείων γίνονταν εν αγνοία των υψηλά ισταμένων πολιτικών προϊσταμένων (*), οι καθημερινές "βόμβες" που εξαπέλυε το συγκρότημα Λαμπράκη δεν άργησαν να βρουν τον στόχο τους. Οι αγορές άρχισαν να ανησυχούν, η αξία των ομολόγων άρχισε να πέφτει και, παράλληλα, τα επιτόκια (spread) και τα ασφάλιστρα κινδύνου (CDS) άρχισαν να τραβούν την ανηφόρα. Μέχρι τον Σεπτέμβριο, τα ασφαλιστικά ταμεία θα είχαν χάσει το ένα τέταρτο των επενδεδυμένων κεφαλαίων τους (όταν θα ολοκληρωνόταν και το "κούρεμα" του Βενιζέλου, θα είχε εξαχνωθεί το 70% των αποθεματικών τους).


---------------------------------------
(*) Όπως ακριβώς το 1989 κανείς δεν είχε πιστέψει ότι μια ωραία μέρα ξύπνησαν οι διοικητές τού ΟΤΕ (Τόμπρας), των ΕΛΤΑ (Βουρνάς) και της Ολυμπιακής (Ακριβάκης) και σκέφτηκαν από μόνοι τους να πάνε να καταθέσουν στην τράπεζα του Κοσκωτά τα διαθέσιμα των οργανισμών που διοικούσαν.