Εδώ και κάμποσα χρόνια ακούμε για το "κινεζικό θαύμα". Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστήριζαν ότι σύντομα η Κίνα θα κυριαρχήσει στον κόσμο λόγω της αλματωδώς αναπτυσσόμενης οικονομίας της. Κάποιοι, μάλιστα, επιμένουν ακόμη σ' αυτή την άποψη. Μεταξύ δε των οπαδών τής θεωρίας τού Φρήντμαν, η Κίνα συνιστά το καλύτερο παράδειγμα των ωφελειών τις οποίες απολαμβάνουν όσες οικονομίες υιοθετούν τις νεοφιλελεύθερες δοξασίες. Προσωπικά, όμως, εκτιμώ πως όλη αυτή η κουβέντα περί "κινεζικού θαύματος" δεν αποτελεί παρά έναν ακόμη μύθο κι ας δούμε γιατί.
Η παρουσίαση της Κίνας ως νέας οικονομικής υπερδύναμης βασίζεται σε ουδέτερους στατιστικούς δείκτες, όπως το ΑΕΠ και το πλεόνασμα του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών. Μόνο που αυτοί οι δείκτες δεν λαμβάνουν υπ' όψη μερικά βασικά δεδομένα, όπως π.χ. το γεγονός ότι το "θαύμα" οφείλεται κατά μείζονα λόγο στις πολυεθνικές, οι οποίες εκμεταλλεύθηκαν το εξευτελιστικό κόστος εργασίας και την εξωπραγματικά χαμηλή ισοτιμία τού γουάν προς τα άλλα νομίσματα. Με άλλα λόγια, η ταχύτατη ανάπτυξη της Κίνας δεν οφείλεται στον Φρήντμαν και στα "παιδιά του Σικάγου" αλλά στην ύφεση και την απένδυση των παραδοσιακών μητροπολιτικών κέντρων τού παγκόσμιου καπιταλισμού.
Ας κάνουμε μια στάση εδώ, να δούμε λίγο και τα περί ΑΕΠ. Η αλήθεια είναι ότι παρ' ότι το κινεζικό ΑΕΠ (9,24 τρισ. δολλάρια το 2013) υπολείπεται εκείνου των ΗΠΑ (16,77 τρισ. δολλάρια), εκτιμάται ότι η αγοραστική του δύναμη φτάνει και ίσως ξεπερνάει την αγοραστική δύναμη του πολιτειακού ΑΕΠ (κυρίως λόγω ισοτιμίας). Όμως, ο πληθυσμός τής Κίνας είναι υπερτετραπλάσιος εκείνου των ΗΠΑ. Έτσι, το κατά κεφαλήν εισόδημα των κινέζων δεν φτάνει ούτε το 13% του κατά κεφαλήν εισοδήματος των πολιτειακών (6.807 δολ. έναντι 53.042 δολ. το 2013). Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το κατά κεφαλήν εισόδημα αποτελεί πολύ σημαντικώτερο οικονομικό δείκτη από το ΑΕΠ.
Συνεχίζουμε. Η βασικώτερη παράμετρος, η οποία κλονίζει συθέμελα τον μύθο περί "κινεζικού θαύματος" είναι η εσωτερική κατανάλωση. Τόσο ιστορικά όσο και πρακτικά πιστοποιείται ότι κύριο μοχλό για την ανάπτυξη μιας οικονομίας αποτελεί η εσωτερική της κατανάλωση. Και η εσωτερική κατανάλωση της Κίνας, με κατά κεφαλήν εισόδημα 6.807 δολλάρια, είναι από ανύπαρκτη έως αστεία.
Παρένθεση. Για να μπορέσει ο αναγνώστης να καταλάβει το μέγεθος αυτής της αστειότητας, να σημειώσω ότι το κατά κεφαλήν εισόδημα των ελλήνων το 2013 άγγιξε τα 22.000 δολλάρια. Και όμως, η χώρα βυθιζόταν στην ύφεση, η κατανάλωση έπεφτε, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έκλειναν, οι μεγαλύτερες πάλευαν να κρατηθούν με τα δόντια και μόνο οι πολύ μεγάλες εξακολουθούσαν να αναπτύσσονται και να συσσωρεύουν πλούτο. Κλείνει η παρένθεση και πάμε να συνδυάσουμε τα στοιχεία που προαναφέραμε.
Είπαμε, λοιπόν, ότι η εσωτερική κατανάλωση της Κίνας είναι αστεία και η οικονομική της ανάπτυξη οφείλεται κυριως στις πολυεθνικές, οι οποίες εκμεταλλεύτηκαν τα "καλά" της παγκοσμιοποίησης, κυρίως δε το εξευτελιστικά χαμηλό κόστος εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα πατάει σε ξένα πόδια. Έτσι, αν κάποια στιγμή οι πολυεθνικές αποφασίσουν να μετακομίσουν σε άλλους παραδείσους, η κινεζική οικονομία θα σωριαστεί.
Ίσως αναρωτιέστε γιατί να μετακομίσουν οι πολυεθνικές από την Κίνα, αφού περνάνε μια χαρά. Η απάντηση δεν είναι δύσκολη. Μη ξεχνάμε ότι η συγκεντρωτική (σχεδόν δικτατορική) εξουσία τής Κίνας έχει να αντιμετωπίσει δυο τεράστιους κινδύνους αποσταθεροποίησής της. Από την μια, υπάρχει ένα προλεταριάτο εκατοντάδων εκατομμυρίων, το οποίο είναι εξαθλιωμένο και εξαθλιώνεται όλο και περισσότερο, άρα ανά πάσα στιγμή μπορεί να ξεσηκωθεί απαιτώντας την λήψη μέτρων για την αναβάθμιση του βιοτικού του επιπέδου. Κι από την άλλη, υπάρχει ένα εξαιρετικά επιβαρυμένο φυσικό περιβάλλον, το οποίο είναι σίγουρο πως πολύ σύντομα θα απαιτήσει κι αυτό λήψη μέτρων προστασίας του. Όταν, λοιπόν, φτάσει η στιγμή που η κινεζική εξουσία θα υποχρεωθεί να επιβάλει οποιασδήποτε μορφής ελέγχους που θα θίγουν την ασυδοσία τού κεφαλαίου, είναι φυσικό να αρχίσει η απένδυση και η έξοδος των πολυεθνικών από την χώρα. Πολύ περισσότερο δε, αφού σε συνθήκες παγόσμιας κρίσης, το κόστος εργασίας καταρρέει παγκοσμίως, κάνοντας ευκολώτερη την εξεύρεση νέων "παραδείσων".
Όλα αυτά τα γνωρίζει η κινεζική ηγεσία, γι' αυτό προσπαθεί να διατηρήσει τεχνητά σε υψηλά επίπεδα την ανταγωνιστικότητά της φτηναίνοντας το γουάν ακόμη περισσότερο, μολονότι η ισοτιμία του είναι ήδη αφύσικα χαμηλά, όπως προαναφέραμε. Όμως, έτσι πλήττει ακόμη περισσότερο την εσωτερική της κατανάλωση και πριονίζει ακόμη βαθύτερα το κλαδί στο οποίο στηρίζεται. Πόσο θα αντέξει ακόμη αυτό το κλαδί; Θα δούμε. Προσωπικά, πιστεύω ότι δεν θα χρειαστεί να περιμένουμε πολύ...
Δεν ξέρω πόσες και ποιες αντιρρήσεις μπορεί να εγερθούν στις απόψεις που διατύπωσα αλλά πρέπει να συμπληρώσω ότι το πρόβλημα της εσωτερικής ζήτησης άρχισε να γίνεται αισθητό μέχρι και στην Γερμανία, όπου 7,5 εκατομμύρια εργαζόμενοι ζουν με λιγώτερα από 400 ευρώ το μήνα λόγω των mini jobs. Το γερμανικό ΑΕΠ είχε αύξηση στο β' τρίμηνο του 2015 κατά 0,4% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, με τις εξαγωγές να είναι ο βασικός μοχλός αύξησής του. Κι αν το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε κατά 1,6% σε ετήσια βάση, η εσωτερική κατανάλωση είχε την μικρότερη από ποτέ συμβολή.
Τα στοιχεία των διεθνών μελετών είναι σαφή και, μεταξύ άλλων, πιστοποιούν ότι: "Στην Γερμανία, σχεδόν το 40% των εργαζομένων είχε το 2013 άτυπες θέσεις εργασίας, κερδίζοντας μόνο το 56% του ετήσιου εισοδήματος ενός τακτικού υπαλλήλου. Οι φτωχοί εργαζόμενοι είναι πλέον η νέα πραγματικότητα η οποία θυμίζει συνθήκες του 19ου αιώνα. Σύμφωνα με την Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, μόνο το ένα τέταρτο του συνόλου των εργαζομένων σε όλο τον κόσμο έχουν σταθερές συμβάσεις εργασίας. Η ανισότητα, που χαρακτηρίζει τις οικονομίες των ανεπτυγμένων χωρών, φρενάρει και την ανάπτυξη".
Υπάρχει λύση; Η απάντηση είναι απλή: μέσα στον καπιταλισμό, όχι. Αύξηση της κατανάλωσης σημαίνει αύξηση εργατικού εισοδήματος, άρα αύξηση κόστους εργασίας, άρα μείωση κερδών, άρα πτώση ανταγωνιστικότητας. Να, λοιπόν, ο φαύλος κύκλος που ανατροφοδοτεί αδιέξοδα τις κρίσεις του καπιταλισμού. Καθώς έχει τις ρίζες του στην μεγιστοποίηση του κέρδους, το πρόβλημα με τον καπιταλισμό δεν είναι ότι δεν εξανθρωπίζεται αλλά ότι δεν μπορεί να εξανθρωπιστεί.
Η παρουσίαση της Κίνας ως νέας οικονομικής υπερδύναμης βασίζεται σε ουδέτερους στατιστικούς δείκτες, όπως το ΑΕΠ και το πλεόνασμα του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών. Μόνο που αυτοί οι δείκτες δεν λαμβάνουν υπ' όψη μερικά βασικά δεδομένα, όπως π.χ. το γεγονός ότι το "θαύμα" οφείλεται κατά μείζονα λόγο στις πολυεθνικές, οι οποίες εκμεταλλεύθηκαν το εξευτελιστικό κόστος εργασίας και την εξωπραγματικά χαμηλή ισοτιμία τού γουάν προς τα άλλα νομίσματα. Με άλλα λόγια, η ταχύτατη ανάπτυξη της Κίνας δεν οφείλεται στον Φρήντμαν και στα "παιδιά του Σικάγου" αλλά στην ύφεση και την απένδυση των παραδοσιακών μητροπολιτικών κέντρων τού παγκόσμιου καπιταλισμού.
Ας κάνουμε μια στάση εδώ, να δούμε λίγο και τα περί ΑΕΠ. Η αλήθεια είναι ότι παρ' ότι το κινεζικό ΑΕΠ (9,24 τρισ. δολλάρια το 2013) υπολείπεται εκείνου των ΗΠΑ (16,77 τρισ. δολλάρια), εκτιμάται ότι η αγοραστική του δύναμη φτάνει και ίσως ξεπερνάει την αγοραστική δύναμη του πολιτειακού ΑΕΠ (κυρίως λόγω ισοτιμίας). Όμως, ο πληθυσμός τής Κίνας είναι υπερτετραπλάσιος εκείνου των ΗΠΑ. Έτσι, το κατά κεφαλήν εισόδημα των κινέζων δεν φτάνει ούτε το 13% του κατά κεφαλήν εισοδήματος των πολιτειακών (6.807 δολ. έναντι 53.042 δολ. το 2013). Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το κατά κεφαλήν εισόδημα αποτελεί πολύ σημαντικώτερο οικονομικό δείκτη από το ΑΕΠ.
Συνεχίζουμε. Η βασικώτερη παράμετρος, η οποία κλονίζει συθέμελα τον μύθο περί "κινεζικού θαύματος" είναι η εσωτερική κατανάλωση. Τόσο ιστορικά όσο και πρακτικά πιστοποιείται ότι κύριο μοχλό για την ανάπτυξη μιας οικονομίας αποτελεί η εσωτερική της κατανάλωση. Και η εσωτερική κατανάλωση της Κίνας, με κατά κεφαλήν εισόδημα 6.807 δολλάρια, είναι από ανύπαρκτη έως αστεία.
Παρένθεση. Για να μπορέσει ο αναγνώστης να καταλάβει το μέγεθος αυτής της αστειότητας, να σημειώσω ότι το κατά κεφαλήν εισόδημα των ελλήνων το 2013 άγγιξε τα 22.000 δολλάρια. Και όμως, η χώρα βυθιζόταν στην ύφεση, η κατανάλωση έπεφτε, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έκλειναν, οι μεγαλύτερες πάλευαν να κρατηθούν με τα δόντια και μόνο οι πολύ μεγάλες εξακολουθούσαν να αναπτύσσονται και να συσσωρεύουν πλούτο. Κλείνει η παρένθεση και πάμε να συνδυάσουμε τα στοιχεία που προαναφέραμε.
Είπαμε, λοιπόν, ότι η εσωτερική κατανάλωση της Κίνας είναι αστεία και η οικονομική της ανάπτυξη οφείλεται κυριως στις πολυεθνικές, οι οποίες εκμεταλλεύτηκαν τα "καλά" της παγκοσμιοποίησης, κυρίως δε το εξευτελιστικά χαμηλό κόστος εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα πατάει σε ξένα πόδια. Έτσι, αν κάποια στιγμή οι πολυεθνικές αποφασίσουν να μετακομίσουν σε άλλους παραδείσους, η κινεζική οικονομία θα σωριαστεί.
Ίσως αναρωτιέστε γιατί να μετακομίσουν οι πολυεθνικές από την Κίνα, αφού περνάνε μια χαρά. Η απάντηση δεν είναι δύσκολη. Μη ξεχνάμε ότι η συγκεντρωτική (σχεδόν δικτατορική) εξουσία τής Κίνας έχει να αντιμετωπίσει δυο τεράστιους κινδύνους αποσταθεροποίησής της. Από την μια, υπάρχει ένα προλεταριάτο εκατοντάδων εκατομμυρίων, το οποίο είναι εξαθλιωμένο και εξαθλιώνεται όλο και περισσότερο, άρα ανά πάσα στιγμή μπορεί να ξεσηκωθεί απαιτώντας την λήψη μέτρων για την αναβάθμιση του βιοτικού του επιπέδου. Κι από την άλλη, υπάρχει ένα εξαιρετικά επιβαρυμένο φυσικό περιβάλλον, το οποίο είναι σίγουρο πως πολύ σύντομα θα απαιτήσει κι αυτό λήψη μέτρων προστασίας του. Όταν, λοιπόν, φτάσει η στιγμή που η κινεζική εξουσία θα υποχρεωθεί να επιβάλει οποιασδήποτε μορφής ελέγχους που θα θίγουν την ασυδοσία τού κεφαλαίου, είναι φυσικό να αρχίσει η απένδυση και η έξοδος των πολυεθνικών από την χώρα. Πολύ περισσότερο δε, αφού σε συνθήκες παγόσμιας κρίσης, το κόστος εργασίας καταρρέει παγκοσμίως, κάνοντας ευκολώτερη την εξεύρεση νέων "παραδείσων".
Όλα αυτά τα γνωρίζει η κινεζική ηγεσία, γι' αυτό προσπαθεί να διατηρήσει τεχνητά σε υψηλά επίπεδα την ανταγωνιστικότητά της φτηναίνοντας το γουάν ακόμη περισσότερο, μολονότι η ισοτιμία του είναι ήδη αφύσικα χαμηλά, όπως προαναφέραμε. Όμως, έτσι πλήττει ακόμη περισσότερο την εσωτερική της κατανάλωση και πριονίζει ακόμη βαθύτερα το κλαδί στο οποίο στηρίζεται. Πόσο θα αντέξει ακόμη αυτό το κλαδί; Θα δούμε. Προσωπικά, πιστεύω ότι δεν θα χρειαστεί να περιμένουμε πολύ...
 |
| Ένα ενδιαφέρον γράφημα από την National Inflation Association, το οποίο συγκρίνει την φούσκα τού δείκτη Nasdaq με την φούσκα τού χρηματιστηρίου τής Σαγκάης. Τις δυο φούσκες χωρίζουν 15 χρόνια. |
Δεν ξέρω πόσες και ποιες αντιρρήσεις μπορεί να εγερθούν στις απόψεις που διατύπωσα αλλά πρέπει να συμπληρώσω ότι το πρόβλημα της εσωτερικής ζήτησης άρχισε να γίνεται αισθητό μέχρι και στην Γερμανία, όπου 7,5 εκατομμύρια εργαζόμενοι ζουν με λιγώτερα από 400 ευρώ το μήνα λόγω των mini jobs. Το γερμανικό ΑΕΠ είχε αύξηση στο β' τρίμηνο του 2015 κατά 0,4% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, με τις εξαγωγές να είναι ο βασικός μοχλός αύξησής του. Κι αν το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε κατά 1,6% σε ετήσια βάση, η εσωτερική κατανάλωση είχε την μικρότερη από ποτέ συμβολή.
Τα στοιχεία των διεθνών μελετών είναι σαφή και, μεταξύ άλλων, πιστοποιούν ότι: "Στην Γερμανία, σχεδόν το 40% των εργαζομένων είχε το 2013 άτυπες θέσεις εργασίας, κερδίζοντας μόνο το 56% του ετήσιου εισοδήματος ενός τακτικού υπαλλήλου. Οι φτωχοί εργαζόμενοι είναι πλέον η νέα πραγματικότητα η οποία θυμίζει συνθήκες του 19ου αιώνα. Σύμφωνα με την Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, μόνο το ένα τέταρτο του συνόλου των εργαζομένων σε όλο τον κόσμο έχουν σταθερές συμβάσεις εργασίας. Η ανισότητα, που χαρακτηρίζει τις οικονομίες των ανεπτυγμένων χωρών, φρενάρει και την ανάπτυξη".
Υπάρχει λύση; Η απάντηση είναι απλή: μέσα στον καπιταλισμό, όχι. Αύξηση της κατανάλωσης σημαίνει αύξηση εργατικού εισοδήματος, άρα αύξηση κόστους εργασίας, άρα μείωση κερδών, άρα πτώση ανταγωνιστικότητας. Να, λοιπόν, ο φαύλος κύκλος που ανατροφοδοτεί αδιέξοδα τις κρίσεις του καπιταλισμού. Καθώς έχει τις ρίζες του στην μεγιστοποίηση του κέρδους, το πρόβλημα με τον καπιταλισμό δεν είναι ότι δεν εξανθρωπίζεται αλλά ότι δεν μπορεί να εξανθρωπιστεί.
Αγαπητέ
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ συλλογισμός σου πιστεύω ότι είναι σωστός, αλλά το θέμα είναι ότι παρότι η έλλειψη αγοραστικής δύναμης των εργατών στον καπιταλισμό αποτελεί ένα στοιχείο μιας άλυτης αντίφασης δεν είναι η υποκατανάλωση η αιτία των καπιταλιστικών κρίσεων. Όπως ξέρουμε από τις εξισώσεις του Μαρξ στο 2ο τόμο του κεφαλαίου, όπου ορίζει δυο υποδιαιρέσεις της καπιταλιστικής παραγωγής (Ι και ΙΙ , για βιομηχανικά αγαθά και προϊόντα κατανάλωσης), στον καπιταλισμό η υποδιαίρεση παραγωγής βιομηχανικών προϊόντων είναι η βασική. Επίσης ένα μέρος των καταναλωτικών αγαθών καταναλώνεται από τους καπιταλιστές, ειδικά τα είδη πολυτελείας.
Η παραγωγή στον καπιταλισμό κατευθύνεται προς τη γενική υπερπαραγωγή γιατί την οδηγούν οι κλάδοι που έχουν τη μεγαλύτερη κερδοφορία και εκεί ο ανταγωνισμός επιβάλει συνεχώς όλο και μεγαλύτερη αύξηση της παραγωγικότητας με χρήση νέων μέσων παραγωγής (κερδίζοντας έτσι όσοι είναι οι πιο "καινοτόμοι" την πρόσθετη υπεραξία). Και άλλοι κλάδοι που παράγουν γύρω από τους πιο κερδοφόρους αυξάνουν την παραγωγή τους για να καλύψουν τις ανάγκες των πιο κερδοφόρων κλάδων. Τι είναι αυτό όμως που φέρνει την κρίση; Η πτώση του ποσοστού του κέρδους σε αυτούς τους κλάδους, τους πιο κερδοφόρους. Αυτό μπορεί να συμβεί από μια πλειάδα λόγων (πτώση τιμών λόγω υπερπροσφοράς, απαξίωση του πάγιου κεφαλαίου, αύξηση της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου). Εκεί το κεφάλαιο ενδιαφέρεται για αντεργατικά μέτρα που θα ρίξουν την τιμή της εργατικής δύναμης, ενισχύσεις, φοροαπαλλαγές κτλ κτλ. Προφανώς σε αυτή τη φάση ενδιαφέρεται για βελτίωση της αγοραστικής δύναμης των εργατών για να μπορέσουν κάπως να μαζέψουν το πράγμα, γνωρίζοντας όμως ότι τα εργατικά εισοδήματα είναι ακόμα και στην καλύτερη περίπτωση πολύ μικρά (η σχετική εξαθλίωση αυξάνεται σταθερά στον καπιταλισμό).Παρόλα αυτά όπως βλέπουμε εδώ το πράγμα βαίνει αντιφατικά αφού την ίδια στιγμή ενδιαφέρονται για πτώση των μισθών! Η κρίση ξεκινά όταν τραβιούνται κεφάλαια για να βρουν αλλού χώρους επένδυσης δημιουργώντας μεγάλη αναμπουμπούλα στην οικονομία που όπως είδαμε ολόκληρη βαίνει προς την υπερπαραγωγή. Η αδυναμία των καπιταλιστών, να βρουν χώρους επενδύσεων των κεφαλαίων με ικανοποιητικό για αυτούς ποσοστό κέρδους δημιουργεί την τάση για κερδοσκοπία, φούσκες κτλ που συνήθως το μπουμ που δημιουργείται με το σκάσιμο τους σηματοδοτεί το επίσημο/δημοσιογραφικό κτλ ενδιαφέρον για την κρίση. Όπως βλέπουμε δεν είναι ακριβώς η "υποκατανάλωση" η αιτία της κρίσης, αλλά η παραγωγή για το κέρδος και η συνθήκη που την προδιαθέτει του χωρίσματος της αγοράς με την πώληση (που περιλαμβάνει τη βασική αντίθεση του καπιταλισμού). Η «υποκατανάλωση» δεν περιγράφει από μόνη της κρίση γιατί όπως ξέρουμε άλλωστε, οι κρίσεις προκύπτουν ακριβώς στο απόγειο της ευημερίας, όταν και οι εργάτες τσιμπάνε κάτι παραπάνω για να κάθονται ήσυχοι! Αν οι εργάτες σχεδίαζαν επιστημονικά αυτοί την παραγωγή, προφανώς δεν θα υπήρχαν αυτά τα φαινόμενα.
Τώρα πιο συγκεκριμένα για την Κίνα, ρόλο παίζει ότι η κρίση δεν ξεπεράστηκε σε όλο τον υπόλοιπο καπιταλιστικό πλανήτη, γιατί ως τώρα δεν υπήρχε θέμα με την εσωτερική αγορά αφού η παραγωγή προοριζόταν κυρίως για εξαγωγές. Για αυτό το λόγο η κινέζικη κυβέρνηση ενδιαφέρθηκε για άνοδο της εσωτερικής ζήτησης. Όσο αφορά τις πολυεθνικές είναι ακριβές αυτό που γράφεις, αλλά δεν ξέρω σε ποιο βαθμό έχει αναπτυχθεί η εσωτερική βιομηχανία γιατί οι ειδικές οικονομικές ζώνες που άνοιξαν από το 1979, αν θυμάμαι καλά από τον Ντιεγκ Ζιαο Πίνγκ, είχαν σκοπό να δημιουργήσουν συνθήκες ώστε να αναπτυχθεί και η κινέζικη βιομηχανία, να αποκτηθεί τεχνογνωσία κτλ. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Κίνα είναι μια ιμπεριαλιστική δύναμη και ήδη κινέζικα κεφάλαια της εξάγονται σε μια σειρά χώρες (ειδικά Αφρική). Η αλληλοσύνδεση της παγκόσμιας οικονομίας και οι τερατώδεις επιπτώσεις μιας επερχόμενης κινέζικης κρίσης (που φαίνεται να είναι προ των πυλών), αποτρέπει τις ΗΠΑ στο να αυξήσουν την απόδοση των επιτοκίων της Federal Reserve Bank(που θα μπορούσαν να προσελκύσουν κεφάλαια από Κίνα και τις γύρω χώρες).
Η Κίνα μοιάζει πάντως σύμφωνα με τα δημοσιεύματα πρόκειται για χώρα Textbook μιας κρίσης υπερπαραγωγής-υπερσυσσώρευσης όπως την είχε περιγράψει ο Μαρξ. Η κρίση δεν έχει έρθει ακόμα αφού το ΑΕΠ (όσο και αν σαν δείκτης δεν είναι πολύ ακριβής όπως επισημάνεις) παρουσιάζεται ακόμα θετικό, αλλά τα παρακάτω δείχνουν ότι βρισκόμαστε στο προοίμιο μια κρίσης…
ΑπάντησηΔιαγραφήΠαραθέτω μερικά δημοσιεύματα σχετικά:
«Αλλες έρευνες της Μarkit επιβεβαιώνουν πως εμπόδια συναντά η μεταποίηση και σε άλλες οικονομίες: συρρίκνωση στην Ινδονησία επί 11ο μήνα, 6ο διαδοχικό μήνα στη Νότια Κορέα και η μεγαλύτερη υποχώρηση στην Ταϊβάν στο διάστημα, περίπου, τριετίας. Επιβράδυνση της μεταποιητικής δραστηριότητας παρουσιάστηκε τον Αύγουστο στην Ινδία από τον Ιούλιο, αλλά δεν υπήρξε συρρίκνωση. Ο Φρέντερικ Νιούμαν της HSBC περιγράφει έναν ανησυχητικό κύκλο στο παγκόσμιο εμπόριο, με την επιβράδυνση στην παγκόσμια ζήτηση να αντικατοπτρίζεται από την ετήσια πτώση των εξαγωγών στη Νότια Κορέα κατά 15% τον Αύγουστο και την υποχώρηση των εξαγωγών της προς την Κίνα, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.»
(http://www.kathimerini.gr/829302/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/shmadia-kamyhs-ths-pagkosmias-oikonomias-apo-th-metapoihsh)
«Παρόλα αυτά η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας έχει παγκόσμιες συνέπειες. Η ακόρεστη όρεξη για πρώτες ύλες, πυροδότησε μία φούσκα που τώρα έχει σκάσει. Οι τιμές ανέβηκαν και έπεσαν απότομα. Παραγωγοί από την Αυστραλία έως τη Βραζιλία και τη Σαουδική Αραβία δέχθηκαν μεγάλο πλήγμα. Αυτοί, όπως και όλοι οι υπόλοιποι, υπερεκτίμησαν τις μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης της Κίνας. Αυτός ο λάθος υπολογισμός κρατάει πίσω την παγκόσμια οικονομία» αναφέρει η Washington Post.»
(http://www.tovima.gr/world/article/?aid=735467)
και εδώ: http://www.kathimerini.gr/829976/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/megalh-fygh-kefalaiwn-apo-thn-kina
«Μία από τις κυριότερες αιτίες είναι η πλεονάζουσα παραγωγική δυνατότητα, που δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά σε τομείς όπως το σιδηρομετάλλευμα, ο χάλυβας, το γυαλί, το τσιμέντο, το αλουμίνιο, τα φωτοβολταϊκά και ο εξοπλισμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας υπερέβη προσφάτως το 30%. Αυτό, όμως, είναι το όριο το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε πτωχεύσεις εταιρειών που έχουν δανειστεί και στη συνέχεια είδαν τα κέρδη τους να μειώνονται ραγδαία. Σύμφωνα με την Ενωση Σιδήρου και Χάλυβα της Κίνας, το πλεόνασμα προσφοράς έχει συμπιέσει τόσο πολύ τις τιμές του χάλυβα ώστε τα κέρδη από την παραγωγή ενός τόνου δεν φτάνουν για την αγορά ενός παγωτού." "Προκειμένου να επιτύχουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, οι τοπικές αρχές προσφέρουν στις επιχειρήσεις επιδοτήσεις, φοροαπαλλαγές και δωρεάν χρήση κρατικής γης. Επιπλέον διευκολύνουν τις επιχειρήσεις να διασφαλίσουν φθηνά δάνεια από κρατικές τράπεζες, μειώνοντας τεχνηέντως το κόστος της παραγωγής." "Η πλεονασματική παραγωγή αποτελεί ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της κινεζικής οικονομίας καθώς έχει οδηγήσει τις επιχειρήσεις να δανείζονται για να αποπληρώνουν άλλα δάνεια.»
(http://www.kathimerini.gr/832538/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/vomva-sthn-kinezikh-oikonomia-h-pleonasmatikh-paragwgh)
Teddy, αν και σε γενικές γραμμές δεν είναι λάθος, όσα γράφεις, υπάρχουν κάποιες ιδιαιτερότητες, σε ότι αφορά την Κίνα, που δεν συνυπολογίζονται.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠρώτα απ' όλα, οι ακραίες εναλλακτικές (θα κυριαρχήσει/θα καταρρεύσει), δεν είναι οι πιο πιθανές και ρεαλιστικές εναλλακτικές, μεσοπρόθεσμα τουλάχιστον.
Τέτοια σενάρια που αναπαράγονται από τα ΜΜΕ, αντανακλούν τους φόβους και τις επιθυμίες αντίστοιχα του κυρίαρχου δυτικού ιμπεριαλισμού.
Στο πιο αισιόδοξο για τους ίδιους σενάριο, οι ίδιοι οι Κινέζοι, παραμένουν προσγειωμένοι και ούτε ο πιο ακραίος κινέζος εθνικιστής δεν μιλάει για παγκόσμια κυριαρχία.
Το αντίθετο (η διάλυση) καθόλου δεν αποκλείεται αλλά θα είναι αποτέλεσμα επιθετικής ιμπεριαλιστικής παρέμβασης των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, όχι αυτόματο αποτέλεσμα των οικονομικών εξελίξεων.
Στον οικονομικό τομέα τώρα, υπάρχουν μερικά πλεονεκτήματα για την Κίνα που αγνοούνται στο κείμενο σου.
1. Η Κίνα δεν έχει παραμείνει μια οικονομία παραγωγής μόνο φτηνών καταναλωτικών αγαθών με χαμηλό εργατικό κόστος, παράγει μέσου τεχνολογικού επιπέδου μέσα παραγωγής, με δική της τεχνολογία, (π.χ. πλοία για τους Έλληνες εφοπλιστές), που τα εξάγει σε όλο τον κόσμο και ειδικά στον λεγόμενο 3ο.Ταυτόχρονα εισάγει υψηλού τεχνολογικού επιπέδου μηχανές, από τις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, έχοντας έτσι την δυνατότητα να χρησιμοποιεί και να αντιγράφει την υψηλή τεχνολογία αλλά ταυτόχρονα να καθιστά τους κολοσσούς αυτής της τεχνολογίας, εξαρτημένους από την κινεζική αγορά.
2. Αυτό δεν σημαίνει ότι εγκαταλείπει τον ανταγωνισμό στην πολιτική χαμηλού κόστους. Όταν οι καπιταλιστές της Δύσης ψάχνουν για νέους παράδεισους χαμηλού κόστους, σε άλλες χώρες, με αμφιλεγόμενα επίπεδα ασφάλειας και υποδομών, η Κίνα μπορεί να τους προσφέρει απλώς μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα στο εσωτερικό της.
3. Ο ανταγωνισμός στις τιμές δεν γίνεται μόνο με το χαμηλό εργατικό κόστος αλλά και με τον αυτοματισμό της παραγωγής. Σήμερα στην Κίνα απασχολούνται ρομπότ που αντιστοιχούν στο 20% του παγκόσμιου πληθυσμού, το 2020, θα έχει το 50%, κατασκευασμένα κυρίως στην ίδια την Κίνα.
Κανένας από τους ανταγωνιστές της χαμηλού κόστους δεν βρίσκεται στον χάρτη χρήσης ρομπότ και όταν αποφασίσουν να μπούν, μαντέψτε από που κυρίως θα αγοράσουν.
4. Είναι ίσως η μοναδική χώρα στον κόσμο που μπορεί να κάνει πράξη το όνειρο του Τσίπρα και να παίζει το νταούλι για να χορεύουν οι "αγορές", η τουλάχιστον να χορεύει μαζί τους ταγκό, αλλά πάντως , να μην την χορεύουν στο ταψί.
Υπάρχουν και μειονεκτήματα, αλλά αυτά είναι κυρίως γεωοικονομικά και γεωπολιτικά.
Το βασικό είναι ότι δεν έχει καμμία αυτάρκεια σε ενέργεια και πρώτες ύλες, ούτε πλήρη αυτάρκεια διατροφική, αυτό σε συνδυασμό με την παγκόσμια στρατιωτικοπολιτική κυριαρχία των ΗΠΑ, την καθιστά ευάλωτη και κάνει την συνεργασία με την Ρωσία, αναγκαιότητα και όχι επιλογή.
ημιάγριος