Σαββατιάτικα (57)

*** Τελικά, υπογράψαμε συμφωνία ή θα περάσουμε ολόκληρο τριήμερο με την αγωνία; *** Πόσα παίρνει ο Ρωμανιάς από τον Σκάι και κάθε μέρα πιάνει στασίδι εκεί αχάραγα; *** Η Ραχήλ στο Τόκιο, εγώ ούτε στο Διακοφτό. *** Πουτάνα κι άδικη ζωή... *** Δεν κατάλαβα, τί κακό έχει η τοποθέτηση της Παναρίτη στο ΔΝΤ; *** Καιρός δεν ήταν να μπει κι ένας αριστερός σ' αυτό το κωλοταμείο; *** Τί παναπεί δεν είναι αριστερή η Παναρίτη; *** Μήπως είναι η κυβέρνηση; *** Να λέτε πάλι καλά που δεν έστειλε τον Σταϊκούρα.

Ατίθαση μυτούλα δεν έχει ο γλύκας;

*** Κορίτσια, πριν ρωτήσετε την κολλητή σας αν χώρισε, βεβαιωθείτε πρώτα αν είχε σίγουρα σχέση. *** Όταν, μετά την έκρηξη στα ΕΛΠΕ, ο Πουλικόγιαννης μίλησε για "τρεις εργάτες που χαροπαλεύουν", η Μπουσδούκου τού Σκάι τον διόρθωσε: "δεν χαροπαλεύουν, μη λέμε ανακρίβειες". *** Προφανώς, πέθαναν και οι τρεις πάνω σε τσακίρ κέφι από το πολύ πιοτό, κυρία Μπουσδούκου, ε; *** Έγκυρη και έγκαιρη δημοσιογραφία. *** Αφού με τον Λάμπη τον Ταγματάρχη έπαιζα σκάκι όταν ήμασταν στην ΑΣΟΕΕ και κέρδιζα εγώ, πώς έγινε εκείνος πιο γνωστός από μένα; *** Θα προτιμούσα να με είχε αγαπήσει η γυναίκα μου για τα λεφτά μου. *** Αυτό θα σήμαινε ότι θα είχα λεφτά. *** Πώς τον είδατε τον Κώστα Τάκκα, ο οποίος συνελήφθη ως εμπλεκόμενος στο "σκάνδαλο FIFA"; *** Γενικός γραμματέας ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας των Νησιών Κεϋμάν, παρακαλώ! *** Δαιμόνιο το πατριωτάκι, ε; *** Σου λέει, αφού μ' αυτές τις κωλο-οφσόρ έμπλεξα με τα Κεϋμάν, γιατί να μη βγάλω και δυο δεκάρες από το ποδόσφαιρο; *** Και τώρα που μάθατε για τον Τάκκα, πάρτε και μια άσκηση για αρχαρίους: από ποια ανεπτυγμένη ποδοσφαιρικά χώρα προέρχεται ο πρόεδρος της CONCACAF, της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας Βορείου και Κεντρικής Αμερικής και Καραϊβικής, ο οποίος είναι και αντιπρόεδρος της FIFA και συνελήφθη επίσης; *** Μπράβο, σωστά μαντέψατε: από τα Νησιά Κεϋμάν! *** Κουφάλα Τάκκα! *** Φορτσάκης: "Η άλωση της Πόλης πονάει τον ελληνισμό." *** Θοδωρή, λες παπαριές. *** Τον ελληνισμό τον πονάνε πολύ περισσότερο το 1922, το 1955 και το 1964. *** Αυτό που η Κωνσταντινούπολη "πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικιά μας θά 'ναι", δεν σας δημιουργεί την απορία πότε ήταν δικιά μας στο παρελθόν;

Μόνο! Αστυνομική αυστηρότης!

*** Ανήκε ποτέ στην Ελλάδα η Πόλη και μας το κρύβουν; *** Αυτό που έχετε γαμηθεί στις σέλφι αλλά παραξενεύεστε αν δείτε κάποιον να περπατάει και να μιλάει μόνος του, δεν το καταλαβαίνω. *** Επί τέλους, επιστρέφουν οι "αιώνιοι φοιτητές"! *** Απαραίτητη προϋπόθεση: να περάσουν από συνέντευξη, να πείσουν για την σοβαρότητα των λόγων που τους ανάγκασαν να καθυστερήσουν τόσο και να δηλώσουν εγγράφως ότι θα πάρουν πτυχίο σε εύλογο χρονικό διάστημα. *** Ριζοσπαστισμός, όχι μαλακίες. *** Πάντως, ο Ψαριανός επιμένει να διαγράφονται όσοι δεν παίρνουν πτυχίο σε διάστημα ίσο με μιάμιση φορά την διάρκεια σπουδών. *** Λεπτομέρεια: ο Γρηγόρης μπήκε στην Ανωτάτη Βιομηχανική Πειραιά το 1972 και πήρε πτυχίο... εφέτος! *** Μάλλον με αντιγραφή. *** Αλήθεια, ρε Γρηγόρη, εσένα πώς και δεν σε διαγράψανε; *** 42 χρόνια φοιτητής; *** Εσύ, λεβέντη μου, ξεπέρασες και τον Άδωνι κατά 30 χρόνια. *** Πολύ καλά τα είπε ο Τόμσεν. *** Δεν κατάλαβα, είναι άσχημα τα τρία κατοστάρικα; *** Άσχημο είναι να παίρνεις τα τρία σου κάθε μήνα, βρέχει-χιονίζει; *** Και τί παναπεί, ρε κωλόπαιδο, ότι δεν δουλεύεις για 300 ευρώ τον μήνα; *** Αν δεν ήσαν τα μνημόνια, ούτε αυτά δεν θά 'παιρνες.

"Προσοχή Κλειδαριά - Μην ρίχνετε κέρματα"  Μεγαλείο!

*** Κι επειδή το Jumbo είχε 7,5% αύξηση κερδών, πρέπει να σου δώσει κι εσένα αύξηση ο Βακάκης; *** Κι ύστερα με τι λεφτά θα φτιάξει καινούργια μαγαζιά σε Ελλάδα, Κύπρο, Ρουμανία κλπ, να δουλέψει κι άλλος κόσμος για 300 ευρώ; *** Μόνο τον εαυτό σου σκέφτεσαι, αλήτη. *** Μια φορά να σ' ακούσω να λες πως θα δουλέψεις τζάμπα για το καλό της επιχείρησης και της χώρας και τί στον κόσμο! *** Αντώναρος: "Η κεντροδεξιά πρέπει να απαλλαγεί απο τα βαρίδια, τους σώγαμπρους και τα εμμονικά στοιχεία που τη γκρεμίζουν στό 15%." *** Απάντηση Κωλόχαρτου: "Αγαπητέ φίλε Βαγγέλη ψυχραιμία...στο 15% μας πάει και η γκρίνια να ξέρεις." *** Προς Ευάγγελο και Άδωνι: Πηγαίνετε εσείς στο 15% (και χαμηλώτερα δεν λέμε όχι) και σας δίνουμε τον λόγο μας πως δεν νοιαστούμε για το πώς θα το κάνετε. *** Αυτό που πουλήθηκε το Πεντελικόν και βγάλανε τους πελάτες στον δρόμο, πώς το βλέπετε; *** Σκέψου λέει να πουλήσει κανένα πλοίο η Hellenic Seaways εν πλω και ο αγοραστής να βγάλει τους πελάτες έξω. *** Μετά τον Ντινόπουλο που πήγε στην Real, ο Μιχελάκης πήγε στην Δημοκρατία και η Πιπιλή στο Βήμα FM.

Ευτυχισμένα χρόνια

*** Οργιάζει η έγκυρη δημοσιογραφία. *** Αληθεύει η είδηση ότι ο Τατσόπουλος δήλωσε πως εγκαταλείπει την πολιτική; *** Πόσα χτυπήματα θ' αντέξω ακόμη, θεέ μου; *** Δυσκολεύομαι πλέον να βρω μπλουζάκια και πουκάμισα στο μέγεθός μου και λέω να γίνω μουσουλμάνος. *** Ένα άσπρο σεντόνι αρκετά μεγάλο να το κάνω κελεμπία, κάπου θα το βρω. *** Η ατάκα "η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της" υπεννοεί ότι μας γκάστρωσε και τώρα πρέπει να μας αποκαταστήσει; *** Και πατώσαμε πάλι στην Γιουροβίζιον και δωδεκάρια δεν ανταλλάξαμε με την Κύπρο. *** Όλα πουτάνα πια. *** Φέρτε πίσω την Μπόκοτα, ρε τομάρια! *** Δεν ξέρω πόσο βοήθησε το σχόλιο μου για την ατίθαση μυτούλα του αλλά ο γλύκας πιτσιρίκος τής πρώτης φωτογραφίας δεν είναι άλλος από τον Λάκη Γαβαλά. *** Η τελευταία φωτογραφία είναι από την "Γιορτή Δημοκρατίας" στην αυλή τού προεδρικού μεγάρου. το 1994 και διακρίνονται (από αριστερά) ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου με την σύζυγό του Μιμή, ο Απόστολος Κακλαμάνης με την σύζυγό του Άννα-Αθηνά και ο τότε πρόεδρος της ΝΔ Μιλτιάδης Έβερτ να παρακολουθούν τον πρόεδρο της δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή. *** Πίσω δεξιά ο Αντώνης Σαμαράς κάπου χαζεύει, ως συνήθως. *** Τόση ώρα που σαχλαμαρίζω, μήπως υπογράψαμε καμμιά συμφωνία και δεν το πήραμε χαμπάρι; *** Καλό τριήμερο σε όλους! ***

Ιδού η λύση!

Κυρίες και κύριοι, παρακαλώ την προσοχή σας! Σήμερα προτίθεμαι να σας κουράσω με μερικές οικονομικές έννοιες αλλά σας διαβεβαιώ ότι η κόπωσή σας θα αξίζει... τον κόπο! Κι αυτό επειδή σήμερα θα έχετε την τιμή να διαβάσετε πρώτοι τον τρόπο με τον οποίο μπορεί η κυβέρνηση να λύσει το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας σε μηδέν χρόνο!!! Ναι, δεν κάνω πλάκα.Διαβάστε με προσοχή και θα προσπαθήσω να είμαι όσο πιο αναλυτικός γίνεται:

Κατ' αρχάς, μαζεύει ο υπουργός οικονομικών τούς τραπεζίτες τής χώρας (μαζί με τον αρχιτραπεζίτη) και κάθονται όλοι μαζί στο ίδιο τραπέζι για να σχεδιάσουν ένα καινούργιο προϊόν, το οποίο θα προκύψει από την εκχώρηση δικαιωμάτων επί μελλοντικών δαπανών τού δημοσίου.

Επειδή μάλλον μπερδευτήκατε με το καλημέρα, ας γίνω σαφέστερος με ένα παράδειγμα. Ας πούμε, λοιπόν, ότι η δαπάνη τού δημοσίου για μισθούς και συντάξεις το 2018 αναμένεται να φτάσει τα 15 δισεκατομμύρια. Φτιάχνουμε, λοιπόν, ένα "συμβόλαιο" με το οποίο μεταβιβάζουμε από τώρα τα δικαιώματα πάνω σ' αυτό το ποσό και το βγάζουμε για πούλημα. Ουσιαστικά, δηλαδή, ζητάμε (από όποιον θέλει) να μας δώσει σήμερα 15 δισ. κι εμείς υποσχόμαστε (βάσει αυτού του συμβολαίου) ότι θα του τα επιστρέψουμε το 2018 εντόκως. Εννοείται ότι το συμβόλαιο αυτό έχει από χέρι εγγυημένη αξιοπιστία, εφ' όσον την πληρωμή του εγγυώνται τα μνημόνια και η τρόικα το Brussels Group.

Στην συνέχεια, οι τραπεζίτες στήνουν μια εταιρεία η οποία αγοράζει το εν λόγω συμβόλαιο. Αυτή η εταιρεία μπορεί να έχει την έδρα της στην Ιρλανδία, η οποία και στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανήκει και δεν φορολογεί τα κέρδη τέτοιων εταιρειών. Μόλις, λοιπόν, η εταιρεία αυτή αγοράσει το συμβόλαιο, το σπάει σε κομμάτια, αναπροσαρμόζει την αξία τους προσθέτοντας το δικό της "εύλογο κέρδος" και τα πουλάει, είτε ξεχωριστά είτε πακεταρισμένα με άλλα προϊόντα (δηλαδή, ως δομημένα ομόλογα). Με την τύφλα που έχουν τα κοράκια όλου του κόσμου, όλο και κάποια Dexia, κάποια Lehmann Brothers ή κάποια Deutsche Bank θα βρεθεί να τα αγοράσει. Άλλωστε, με την σειρά τους κι αυτοί, όλο και σε κάποιο δικό τους τοξικό προϊόν θα τα βολέψουν.

6/2/2013: Συνάντηση δυο γιγάντων (Πέερ Στάινμπρουκ - Κάρολος Παπούλιας)

Μ' αυτόν τον πολύ απλό σε σύλληψη τρόπο, προσέξτε τι καταφέρνουμε ως κράτος: εγγράφουμε ως έσοδο του 2015, δαπάνες του 2018!! Δίχως να πειράξουμε τίποτε, αβγαταίνουμε τα εφετεινά πλεονάσματά μας κατά 15 ολόκληρα δισεκατομμύρια. Κατά τον ίδιο τρόπο μπορούμε να "πουλήσουμε" τις δαπάνες του 2020 για την άμυνα, τις επιδοτήσεις του ΟΓΑ για το 2025 ή ακόμα και -γιατί όχι;- τις δόσεις των δανείων της τρόικας για το 2040. Και το χρήμα θα ρέει αβέρτα....

Θα ρωτήσετε τώρα, όμως, τι θα κάνουμε το 2018 που θα πρέπει να πληρώσουμε όχι μόνο τα 15 δισ. του συμβολαίου αλλά και τους τόκους τους. Ελάτε καλέ! Μη με κάνετε να γελάω! Πρώτα-πρώτα, μέχρι το 2018 ποιος ζη και ποιος πεθαίνει (όπως, πολύ σοφά, λέει και ο Άδωνις). Δεύτερον, το 2018 θα βγάλουμε παράγωγα με τους μισθούς και τις συντάξεις τού 2021, μεταθέτοντας το πρόβλημα κατά μια τριετία. Τρίτον, μέχρι τότε κάποιο νησάκι ή κάποιο φιλετάκι θα έχουμε πουλήσει μέσω ΤΑΙΠΕΔ. Τέταρτον και κυριώτερον, με τα υψηλά πλεονάσματα που θα παρουσιάζουμε, θα έχουν ανοίξει οι αγορές, θα έχουν πέσει τα spread και θα μπορούμε πλέον να παίρνουμε δανεικά με χαμηλά επιτόκια. Κι εν πάση περιπτώσει, έλληνες είμαστε, κάπως θα τα βολέψουμε όταν θά 'ρθει η δύσκολη ώρα.

Επίσης, με τον τρόπο που περιέγραψα πιο πάνω εξασφαλίζουμε δυο παράπλευρες ωφέλειες. Αφ' ενός μεν η κυβέρνηση θα μπορεί να κοκορεύεται ότι έβαλε σε σειρά τα δημοσιονομικά τής χώρας και θα μπορεί να μοιράσει δυο ψίχουλα στο πόπολο, έχοντας στο τσεπάκι την πρωτιά στις επόμενες εκλογές. Αφ' ετέρου δε τα κέρδη από το αλισβερίσι με τα συμβόλαια θα έχουν νομίμως βγει εκτός Ελλάδος και, μάλιστα, αφορολόγητα, δίνοντας την δυνατότητα σ' αυτούς που τα καρπώθηκαν να επιστρέψουν ως επενδυτές στον τόπο μας και να συμβάλουν στην περαιτέρω ανάπτυξή του. Έχετε αντίρρηση;

31/1/2013: Συνάντηση δυο σοσιαλδημοκρατών γιγάντων (Πέερ Στάινμπρουκ - Ευάγγελος Βενιζέλος)

Αν όλα τούτα σας φαίνονται τρελλά κι εκτός πραγματικότητας ή αν νομίζετε ότι παραληρώ, κουνήστε λίγο το κεφάλι σας! Για να σας πείσω για την ορθότητα των συλλογισμών μου, δεν θα σας θυμίσω ότι με κάποιο παρόμοιο τερτίπι και σε συνεργασία με την Goldman Sachs, Σημίτης και Παπαδήμος μας έβαλαν πριν καμμιά δεκαπενταριά χρόνια στην ευρωζώνη. Θα σας πω, όμως, ότι αυτό ακριβώς το κόλπο το εφάρμοσε στην Γερμανία το 2005 ο τότε υπουργός της επί των οικονομικών, ώστε η χώρα του να μένει μέσα στα όρια ελλείματος (3% του ΑΕΠ) και χρέους (60% του ΑΕΠ) που ισχύουν με την συνθήκη του Μάαστριχτ. Και, μάλιστα, δεν το έκανε μόνο μια φορά αλλά τέσσερις! Δοκιμασμένα πράγματα, λοιπόν. Ούτε τρελλά ούτε εκτός πραγματικότητας.

Λεπτομέρεια: Το 2005, υπουργός οικονομικών τής Γερμανίας ήταν ο -αυστηρότατος σήμερα με την Ελλάδα- σοσιαλδημοκράτης χερ Πέερ Στάινμπρουκ, βασικός αντίπαλος της φράου Μέρκελ στην διεκδίκηση της καγκελλαρίας. Άτομο εγνωσμένου κύρους, δηλαδή.

Last but not least: Για να μη νομίσετε ότι όλα τούτα τα κατέβασα από το κεφάλι μου, οφείλω να σας πω ότι το σημερινό κείμενο είναι βασισμένο σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Hot Doc τον προπερασμένο Δεκέμβριο (τεύχος 42). Συντάκτης του εν λόγω άρθρου είναι κάποιος Βαρουφάκης. Γιάνης. Με ένα ν.

Περαστικά μας.

Μια συνέντευξη πριν 15 χρόνια

Επειδή έχω την εντύπωση πως το ιστολόγιο παραβάρυνε και παρασοβάρεψε τις τελευταίες μέρες, λέω σήμερα να απλώσω την αρίδα μου και να χαζέψω κανα παλιό περιοδικό. Βουτάω, λοιπόν, στον σωρό και τυχαία (εντελώς τυχαία, σας διαβεβαιώ!) τραβάω ένα ΜΕΝ. Το θυμόσαστε καθόλου αυτό το περιοδικό; Αν θυμάμαι καλά, έκλεισε κάπου στα τέλη τού 2005.

Εν πάση περιπτώσει, εγώ πέφτω τυχαία (εντελώς τυχαία, επαναλαμβάνω!) στο τεύχος 81, Φεβρουάριος 2000. Ωπ! Τυχερός είμαι! Στο εξώφυλλο, ο Μιχάλης Σάλλας με κοιτάζει καρφί στα μάτια. Μἐσα, ο πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς δίνει συνέντευξη στον Σταύρο Θεοδωράκη. Ένα τεύχος, δυο γίγαντες! Αρχίζω να διαβάζω. Ο Σταύρος ζωγραφίζει:


Τον Μιχάλη Σάλλα τον συνάντησα πρώτη φορά στο σπίτι ενός υπουργού (του ΠΑΣΟΚ βεβαίως) να καπνίζει όρθιος το πούρο του και να παρατηρεί τις φιγούρες (χορευτικές κυρίως) των συναδέλφων του, των πολιτικών, των πανεπιστημιακών, των επιχειρηματιών. Στα πενήντα του χρόνια, ο Μιχάλης Σάλλας τα έχει γευτεί σχεδόν όλα. Έχει περάσει από την πολιτική, έχει διδάξει στο πανεπιστήμιο και τα τελευταία οκτώ χρόνια είναι Πρόεδρος του ολοένα αναπτυσσόμενου Oμίλου της Τράπεζας Πειραιώς. Σπουδασμένος στη θεωρία της πρόγνωσης, αρέσκεται στο να παρατηρεί (τις φιγούρες των άλλων) και να αιφνιδιάζει με τις γρήγορες –σχεδόν ενστικτώδεις– κινήσεις του. Καμία σχεδόν από τις κινήσεις του τα τελευταία χρόνια δεν αναμενόταν. Ούτε η εξαγορά του «ναυαγίου» της Μακεδονίας-Θράκης, ούτε τα 254 δισ. που πρόσφερε για την Ιονική, ούτε η «απορρόφηση» της Τράπεζας Χίου...

Όταν τον βλέπεις καθισμένο στο γραφείο του, τίποτα, εκτός ίσως από τα μάτια του, δεν μαρτυρά τον «δαιμόνιο Σάλλα των εξαγορών και του επιθετικού παιχνιδιού». Όλα είναι μετρημένα γύρω του. Με θέα τις πράσινες κορυφές του Eθνικού Kήπου, μιλάει ήρεμα, πειστικά, δεν χειρονομεί και δεν βιάζεται. Ένας διανοούμενος τραπεζίτης. Mόνο που όταν η γραμματέας τον διακόπτει για να υπογράψει επειγόντως χαρτιά και επιταγές για μια «δουλειά» δισεκατομμυρίων, αυτός δεν χάνει καν τον ειρμό των σκέψεών του.

Καλά ξεκίνησε το λιβάνι. Βιάζομαι, όμως, να φτάσω στο ζουμί:

Ημιόροφος ξενοδοχείου King George, 3 Σεπτέμβρη 1974: Ο Ανδρέας Παπανδρέου διαβάζει την Διακήρυξη.
Πίσω του, με το ξεκούμπωτο άσπρο πουκάμισο και το μουστάκι, ο Μιχάλης Σάλλας.

ΣΘ: Bγάζετε πολλά λεφτά, κ. Σάλλα;
ΜΣ: Πόσα βγάζει η τράπεζα με ρωτάτε; 
ΣΘ: Όχι. Pωτώ πόσα βγάζει ένας τραπεζίτης. Δουλεύετε με μισθό ή με ποσοστά; 
ΜΣ: Δουλεύω με μισθό και υπάρχουν και τα μπόνους, που δίνονται πολλές φορές σε μετοχές. Έτσι ένας τραπεζίτης μπορεί να συμμετέχει και στα κέρδη της τράπεζας. Aφότου έφυγα από τον δημόσιο τομέα βγάζω αρκετά χρήματα.
ΣΘ: Aκούγεται ότι και στα στελέχη σας προσφέρετε πολλά μπόνους…
ΜΣ: Nαι. Oι εργαζόμενοι συμμετέχουν στα κέρδη της τράπεζας. Eίναι μια πολιτική που την έχουμε ακολουθήσει χρόνια. Aπό τον Δεκέμβριο του ’91, δηλαδή από τότε που αγοράσαμε την τράπεζα. 

Να και κάτι που δεν ήξερα! Μέχρι τώρα πίστευα ότι τα bonus μοιράζονταν στα golden boys και οι εργαζόμενοι πέρνανε κάτι παπάρια αλλά ο Σάλλας είναι σαφής: οι εργαζόμενοι συμμετέχουν στα κέρδη της τράπεζας. Λαϊκός καπιταλισμός; Μπράβο! Για πάμε παρακάτω:

ΣΘ: Πρωθυπουργός τότε, το ’91, ήταν ο K. Mητσοτάκης. Eίχατε καλή σχέση με τον Mητσοτάκη;
ΜΣ: Φιλική σχέση υπήρχε, απλώς εγώ προερχόμουν από τον χώρο του ΠAΣOK.
ΣΘ: Ήσασταν σύμβουλος του Aνδρέα Παπανδρέου;
ΜΣ: Ήμουν σύμβουλός του, συνεργάτης του, Γενικός Γραμματέας στο Yπουργείο Eμπορίου, Διοικητής της ETBA στη συνέχεια και Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
ΣΘ: Yπήρξατε στέλεχος του ΠAΣOK με την τυπική έννοια, εννοώ, της κομματικής ταυτότητας;
ΜΣ: Mε την τυπική έννοια υπήρξα μέλος μέχρι το 1985.
ΣΘ: Tι σας ανάγκασε το ’85 να παραδώσετε την κομματική ταυτότητα;
ΜΣ: Eίχα τέτοιο φόρτο εργασίας, που δεν μπορούσα να ασχολούμαι και με τα κομματικά. Παρέμεινα όμως στον χώρο του ΠAΣOK. 
ΣΘ: Παραμένετε και σήμερα στον χώρο του ΠAΣOK;
ΜΣ: Aνήκω πάντα στον προοδευτικό χώρο, αλλά πάνω απ’ όλα ανήκω στον Όμιλο Πειραιώς και υπηρετώ τα συμφέροντα των 100.000 μετόχων του. Υποστηρίζω λοιπόν πολιτικές και θέσεις που αξιολογούμε ότι εξυπηρετούν τον τόπο αλλά και τα συμφέροντα του πολυμετοχικού αυτού Ομίλου.
ΣΘ: Πρέπει να έχει ιδεολογία ένας επιχειρηματίας;
ΜΣ: Aρχές πρέπει να έχει. Aρχές και κανόνες ανεξάρτητους από κομματική ένταξη. Kαι να διοικεί με αρχές. Oι δικές μου αρχές επιβάλλονται από τις καταβολές μου και την οικογενειακή μου ιστορία.
ΣΘ: Oι αρχές σας επιβάλλουν να βοηθήσετε αύριο το ΠAΣOK; Nα βοηθήσετε, δηλαδή, το κόμμα εξουσίας που είναι πιο κοντά στην ιδεολογία σας;
ΜΣ: O επιχειρηματίας ή ο πρόεδρος ενός μεγάλου οργανισμού θα πρέπει να βοηθά τη χώρα, την αγορά και βέβαια τους εργαζόμενους που δουλεύουν γι’ αυτόν. Σε καμία περίπτωση οι επιχειρηματίες δεν πρέπει να εμπλέκονται στον ανταγωνισμό μεταξύ των κομμάτων.
ΣΘ: Aυτό που λένε, κ. Σάλλα, ότι οι μεγάλοι επιχειρηματίες σαν κι εσάς δίνουν λεφτά και στο ΠAΣOK και στη Nέα Δημοκρατία ώστε να τα έχουν καλά με την εξουσία;
ΜΣ: Aπό τη δική μου πλευρά λέω ότι εμείς δεν το κάνουμε.

Εδώ ψιλοκόλλησα. Φίλος με τον Μητσοτάκη αλλά πασόκος... σύμβουλος του Ανδρέα και συνεργάτης του από διάφορα πόστα αλλά επί Μητσοτάκη παίρνει την τράπεζα... Κάτι δεν μου κολλάει. Ιδρυτικό μέλος τού ΠαΣοΚ (είχε υπογράψει και την Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη παρακαλώ!) να κάνει δουλειές με την επάρατο δεξιά; Πάντως, μ' αρέσει που ο πρόεδρος βοηθά τη χώρα, την αγορά και βέβαια τους εργαζόμενους που δουλεύουν γι’ αυτόν. Και, πάνω απ' όλα, μ' αρέσει που δεν λαδώνει τα κόμματα! Μπράβο και πάλι! Προφανώς, όλα αυτά που λέγονται για κάτι ρυθμίσεις των δανείων που έχουν πάρει τα κόμματα, είναι κακοήθειες. Προχωρούμε:

ΣΘ: Nα γυρίσουμε στα των τραπεζών. Eπί Σημίτη εξαγοράζετε την Tράπεζα Mακεδονίας-Θράκης. Ήταν η πρώτη ιδιωτικοποίηση του Σημίτη.
ΜΣ: Όπως και η Πειραιώς ήταν η πρώτη ιδιωτικοποίηση επί κυβερνήσεως Mητσοτάκη.
ΣΘ: Που σημαίνει ότι έχετε καλές πληροφορίες και «χτυπάτε» την κατάλληλη στιγμή.
ΜΣ: Δεν ξέρω αν είναι θέμα πληροφοριών, εν πάση περιπτώσει η εξαγορά της Mακεδονίας-Θράκης ώθησε τη χρηματιστηριακή αγορά προς τα πάνω. Άλλωστε, μην ξεχνάτε ότι από την εξαγορά της Mακεδονίας-Θράκης δεν έχουν περάσει ούτε δύο χρόνια. Έγινε τον Aπρίλιο του ’98.
ΣΘ: Πόσο μακριά φαίνεται…
ΜΣ: Nαι. O δείκτης ήταν κάπου γύρω στις 1.800 μονάδες. Δώσαμε 27 δισ. και πήραμε περίπου το 40% της Mακεδονίας-Θράκης.
ΣΘ: Kάποιοι σας είπαν τρελό.
ΜΣ: Kάποιοι είπαν ότι το τίμημα ήταν εξαιρετικά υψηλό.
ΣΘ: Για ένα ναυάγιο, έτσι δεν είναι;
ΜΣ: Θεωρείτο ναυάγιο, αλλά στην πραγματικότητα ήταν μια πολύ καλή τράπεζα. Eίχα κάνει την πρόβλεψη ότι ο Δείκτης μετά από ένα χρόνο θα ήταν οπωσδήποτε στις 4.500 μονάδες. Eίχε γίνει πρωτοσέλιδο στον Tύπο αυτή η δήλωσή μου. Oύτε το φλιτζάνι κοιτάξαμε ούτε τα χαρτιά ρίξαμε. Yπήρξε και μια ανάλυση από 3-4 ανθρώπους της τράπεζας που ασχολούνται μ’ αυτό τον χώρο της πρόβλεψης των οικονομικών μεγεθών. Ήμασταν σίγουροι ότι η εξέλιξη θα ήταν αυτή, επομένως τα 27 δισ. της Mακεδονίας-Θράκης έβλεπα ότι θα γίνουν τουλάχιστον 200 μέσα σ’ ένα με ενάμιση χρόνο. Έτσι κι έγινε.

Διορατικώτατος ο πρόεδρος! Τα 27 έγιναν 200 σε ένα-ενάμιση χρόνο! Αμ, έτσι γίνονται τα λεφτά... Πώς νομίζετε ότι γίνονται; Με τις καλημέρες; Όμως, ο Σταύρος είναι γάτα:

Όταν ο Άκης ήταν υπουργός ανάπτυξης... Εκτιμητέος και ο Άκης;

ΣΘ: Θα επιμείνω, πήρατε από τον Mητσοτάκη την πρώτη προς ιδιωτικοποίηση τράπεζα, όπως και από τον Kωνσταντίνο Σημίτη την πρώτη τράπεζα. Πληροφορία, ένστικτο ή τύχη;
ΜΣ: Συνδυασμός. Tύχη γιατί αποφάσισαν να κάνουν ιδιωτικοποιήσεις. Ένστικτο γιατί ένιωσα ότι ήταν η κατάλληλη στιγμή να κάνω ένα άλμα ψυχολογώντας το κλίμα της αγοράς. Aπό κει και ύστερα στελέχη μας επεξεργάστηκαν τα δεδομένα και καταλήξαμε στις προσφορές.
ΣΘ: H σχέση σας με τον Kώστα Σημίτη ποια είναι;
ΜΣ: Tον πρωθυπουργό τον σέβομαι και τον εκτιμώ απεριόριστα, είναι ένας άνθρωπος ευγενής, μεθοδικός, έχω συνεργαστεί πολλές φορές μαζί του στο παρελθόν.
ΣΘ: Έχετε προσωπική σχέση μαζί του; Mιλάτε, επικοινωνείτε;
ΜΣ: Σχέση με την έννοια της παρέας ή των ιδιαίτερων συναντήσεων δεν έχουμε. O πρωθυπουργός ασχολείται με πολύ πιο σημαντικά από αυτά που ασχολούμαστε εμείς.
ΣΘ: Mε τον Kώστα Kαραμανλή έχετε επαφή;
ΜΣ: Eίναι αξιόλογος άνθρωπος ο Kώστας Kαραμανλής. Tον εκτιμώ, είναι έξυπνος, εξαιρετικά δυναμικός, πιστεύω ότι θα έχει καλή πορεία. Δεν έχω και μ’ αυτόν ιδιαίτερη σχέση. ’λλωστε, και ο ρόλος του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι πολύ ευρύτερος και σημαντικότερος από τα δικά μου επαγγελματικά ενδιαφέροντα.

Πάλι μπερδεύτηκα. Ο Σταύρος ρώτησε "πληροφορία, ένστικτο ή τύχη;"  και ο Σάλλας απάντησε "συνδυασμός" αλλά αναφέρθηκε μόνο σε ένστικτο και τύχη. Για πληροφορία δεν είπε κουβέντα, παρ' ότι "σέβεται και εκτιμά" όλους τους πολιτικούς...  Για να συνεχίσουμε:

ΣΘ: Tο 1998 οι εκτιμήσεις σας δικαιώθηκαν, θα ήθελα να κάνετε μια εκτίμηση για την πορεία του Δείκτη το 2000.
ΜΣ: Nαι. Θα έλεγα ότι στο τέλος του 2000 ο Δείκτης του ΧΑΑ θα είναι αρκετά υψηλότερος από το επίπεδο που είναι σήμερα. Η εκτίμησή μου, κ. Θεοδωράκη, είναι ότι την 1/1/2001 ο Δείκτης του ΧΑΑ θα είναι στις 7.400 μονάδες. Υπάρχουν εταιρείες βεβαίως οι οποίες έχουν συγκεντρώσει μεγάλα κεφάλαια και έχουν πολύ μεγάλη κεφαλαιοποίηση, δυσανάλογη δυστυχώς από τα αποτελέσματα που ενδεχομένως θα φέρουν. Για τις εταιρείες αυτές είναι επόμενο ότι θα μειωθούν οι τιμές τους. Θα υπάρξουν όμως αντίστοιχες εταιρείες οι οποίες θα δικαιολογήσουν τις προσδοκίες που έχουν επενδυθεί σε αυτές. Yπάρχουν εταιρείες μεγάλες στο ελληνικό Xρηματιστήριο, τράπεζες, τσιμέντα, βιομηχανίες, που έχουν περιθώριο να ανέβουν αρκετά από τα επίπεδα που είναι σήμερα. 

Όχι, ρε συ πρόεδρε! Όχι, ρε γαμώτο! Όχι τέτοια χοντροπαπαριά πάνω που είχες αρχίσει να ανεβαίνεις στην εκτίμησή μου! Ούτε βαλτός από τον Σημίτη νά 'σουνα, ρε συ, λίγο πριν τις εκλογές εκείνης της χρονιάς, που τις κέρδισε το ΠαΣοΚ στο νήμα! Από σένα την πήρε την μαλακία για τις 7.400 μονάδες ο Παπαντωνίου και την έκανε πάσα στα παπαγαλάκια, παίρνοντας κάθε φουκαρά στον λαιμό του; Ρε γαμώτο, γιατί τώρα νομίζω ότι ολόκληρη η συνέντευξη στήθηκε μόνο και μόνο για να πεις αυτή την μαλακία;


Είπα να χαλαρώσω σήμερα αλλά πάλι ανέβασα γράδο. Άει στον διάολο, πια. Τί θέλω και σκαλίζω παλιά περιοδικά; Και καλά τα σκάλισα. Εκείνο το "την 1/1/2001 ο δείκτης θα είναι 7.400 μονάδες" στο εξώφυλλο, γιατί δεν το πρόσεξα νωρίτερα, να γλιτώσω την σύγχιση; Για να ξεθυμάνω, έτσι μού 'ρχεται την άλλη βδομάδα ν' αρχίσω να γράφω για τον Σάλλα...

Ενάμισυ αιώνα τα ίδια παραμύθια

Είναι αλήθεια πως η συντριπτική πλειοψηφία του λαού αιφνιδιάστηκε ακούγοντας πριν τέσσερα (και κάτι) χρόνια τον τότε πρωθυπουργό να αναγγέλει μείωση του βασικού μισθού κατά 22% στους άνω των 25 ετών και κατά 32% στους νεώτερους. Προφανώς, το παραξένεμα εκείνο οφειλόταν στο ότι επί σειρά δεκαετιών οι εργαζόμενοι είχαν συνηθίσει να παίρνουν κάθε τόσο μια αύξηση (έστω και πενιχρή), η οποία -υποτίθεται πως- κάλυπτε τις εισοδηματικές τους απώλειες από τον πληθωρισμό.

Ωστόσο, ανάμεσα στους αιφνιδιασμένους υπήρξαν και κάποιοι λίγοι που παραξενεύτηκαν βλέποντας το πόσο παραξενεύτηκαν οι υπόλοιποι! Αυτοί οι λίγοι ήσαν όσοι είχαν υπ' όψη τους όσα έλεγε πριν ενάμισυ αιώνα ο Μαρξ για την τάση τού κεφαλαίου να μειώνει όσο μπορεί τα μεροκάματα. Αυτοί ήξεραν ότι η μείωση των μεροκάματων γίνεται είτε αργά και σταθερά (π.χ. μέσω της αύξησης της παραγόμενης υπεραξίας, μέσω του πληθωρισμού, μέσω της ολοένα διευρυνόμενης ανισικατανομής τού παραγόμενου πλούτου κλπ) είτε κεραυνοβόλα, με αφορμή κάποια κρίση ή, όπως έλεγε ο Μίλτον Φρήντμαν, κάποιο γεγονός που θα μπορούσε να εκληφθεί ως κρίση (π.χ. σε περιόδους πολέμων κλπ).

Επειδή εκτιμώ πως ακόμη δεν έχουμε πιάσει πάτο στο βαρέλι και ότι, αν δεν αλλάξουν βίαια και δραματικά οι παγκόσμιες συνθήκες, η σοβούσα καπιταλιστική κρίση θα συνεχιστεί για πολλά χρόνια ακόμη, θεωρώ πώς όσοι ονειρεύονται βελτίωση της κατάστασης, αυξήσεις μισθών κλπ καλά θα κάνουν να αλλάξουν πλευρό. Και για να μη φαίνεται πως αερολογώ, ας ρίξουμε μια ματιά σε όσα έλεγε τότε ο παππούς Κάρολος στο "Κεφάλαιό" του (πρώτος τόμος, έκδοση Σύγρονη Εποχή - τηρείται αυστηρά η ορθογραφία και η στίξη του πρωτοτύπου, με μεταγραφή του σε μονοτονικό):

Μπίσκεκ, Κιργιστάν:  Καρλ Μαρξ και Φρήντριχ Ένγκελς συνομιλούν

Ο συγγραφέας τού "Essay on Trade and Commerce'" ένας συγγραφέας του 18ου αιώνα (...) προδίνει μονάχα το πιο ενδόμυχο μυστικό τού αγγλικού κεφαλαίου όταν κηρύχνει πως ιστορικό ζωτικό καθήκον της Αγγλίας είναι να κατεβάσει τον αγγλικό μισθό εργασίας στο γαλλικό και ολλανδικό επίπεδο. (...) "Στη Γαλλία η εργασία είναι κατά ένα ολόκληρο τρίτο φτηνότερη απ' ό,τι στην Αγγλία: Γιατί οι γάλλοι φτωχοί εργάζονται σκληρά ενώ η τροφή και το ντύσιμό τους είναι πενιχρά (...) έτσι που πράγματι ξοδεύουν καταπληχτικά λίγο χρήμα... Φυσικά είναι δύσκολο να πετύχουμε μια τέτοια κατάσταση, δεν είναι όμως αδύνατο να την πετύχουμε, πράγμα που το αποδείχνει η ύπαρξή της τόσο στη Γαλλία, όσο και στην Ολλανδία". (σελ. 621-622)

Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχουν και οι υποσημειώσεις των δυο παραπάνω σελίδων. Στην υποσημείωση της σελίδας 621 διαβάζουμε:

Επίσης και οι Τάιμς του Δεκέμβρη 1866 και του Γενάρη 1867 δημοσίεψαν δηλώσεις άγγλων ιδιοχτητών ορυχείων που ανοίγανε την καρδιά τους και περιγράφανε την ευτυχισμένη κατάσταση των βέλγων εργατών ορυχείων, που δε ζητούσαν ούτε έπαιρναν περισσότερα ή λιγότερα από τα απολύτως απαραίτητα που χρειάζονται για να ζουν για τα ''αφεντικά'' τους. Οι βέλγοι εργάτες υποφέρουν πολλά μα ξεπερνούσε τα όρια να τους παρουσιάζουν σαν υποδειγματικούς εργάτες από τις στήλες των Τάιμς! Στις αρχές του Φλεβάρη 1867 την απάντηση την έδοσε η απεργία των βέλγων εργατών ορυχείων (του Μαρσιέν) που την πνίξαν με καφτό μολύβι.

Για να μη νομιστεί πως αυτά απηχούσαν απόψεις των "ιδιοχτητών ορυχείων" μόνο, η υποσημείωση της σελίδας 622 μας αποκαλύπτει ότι αυτή ήταν η γνώμη και της πολιτικής ηγεσίας:

"Άν η Κίνα -λέει ο βουλευτής Στάμπλτον στους εκλογείς του- αν η Κίνα γίνει μεγάλη βιομηχανική χώρα, δε βλέπω πώς ο εργατικός πληθυσμός τής Ευρώπης θ' αντέξει στον αγώνα, χωρίς να κατέβει ίσαμε το επίπεδο των ανταγωνιστών του". Όχι πια ηπειρωτικά αλλά κινέζικα μεροκάματα, αυτός είναι τώρα ο σκοπός που επιδιώκει το αγγλικό κεφάλαιο.

Ενάμισυ αιώνα, λοιπόν, πριν αρχίσουν τα πιπιλίσματα περί των φτηνών βουλγαρικών μεροκάματων, περί του ότι η Μολδαβία απέχει μόλις μια ώρα με το αεροπλάνο και περί των καπιταλιστικών παραδείσων τής Άπω Ανατολής, τα ίδια κι απαράλλαχτα παραμυθάκια λεγόντουσαν κι απάνω σ' αυτά στηρίζονται από τότε -και πρωτύτερα- οι απανωτές επιθέσεις τού κεφαλαίου στην τιμή της εργατικής δύναμης. Τίποτε καινούργιο και κανένας αιφνιδιασμός.

"Το Κεφάλαιο" - Το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης

Αφού φτάσαμε ως εδώ, ας προσθέσουμε κάτι ακόμη. Σϋμφωνα με τον Μαρξ, η μείωση της αμοιβής τἠς εργασίας μέχρι ισοπεδώσεως, εκτός από λόγους ανταγωνισμού προς τις "φτηνές" χώρες, ενισχύεται και από την ανεργία στις ίδιες τις αναπτυγμένες χώρες. Συνεπώς, η ύπαρξη ανεργίας είναι απαραίτητη στο κεφάλαιο ώστε να διατηρούνται χαμηλά τα μεροκάματα και γι' αυτό αποκλείεται ποτέ οποιοδήποτε αστικό καθεστώς να νομοθετήσει για την εξάλειψή της:

Ο νόμος που κρατάει πάντα σε ισοροπία το σχετικό υπερπληθυσμό ή το βιομηχανικό εφεδρικό στρατό με την έκταση και ένταση της συσσώρευσης, καρφώνει τον εργάτη στο κεφάλαιο πιο γερά απ' ότι τα καρφιά τού Ήφαιστου καρφώσαν τον Προμηθέα στο βράχο. (σελ. 668)

Εδώ, αξίζει να σημειώσουμε ότι στο έργο του "Η εξέλιξη του σοσιαλισμού από την ουτοπία στην επιστήμη", ο Φρήντριχ Ένγκελς είναι σαφέστατος για τον τρόπο με τον οποίο το κεφάλαιο συντηρεί την -απαραίτητη για τις ανάγκες του- ανεργία: η υπερεργασία ενός τμήματος της εργατικής τάξης γίνεται η προϋπόθεση για την πλήρη ανεργία του άλλου τμήματος της εργατικής τάξης.

Με την συντήρηση της ανεργίας, λοιπόν, το κεφάλαιο πετυχαίνει την δημιουργία αντιπαλότητας ανάμεσα στους εργαζόμενους (όπως λέει το Κομμουνιστικό Μανιφέστο: η μισθωτή εργασία στηρίζεται αποκλειστικά στο συναγωνισμό ανάμεσα στους ίδιους τους εργάτες), κάτι που το διευκολύνει τόσο στην διατήρηση χαμηλών μεροκάματων όσο και στην προσπάθεια για παραπέρα συμπίεσή τους. Όμως, το παρήγορο είναι πως η ανάποδη ανάγνωση αυτής της διαπίστωσης οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι ίδιοι οι εργάτες μπορούν να τα αλλάξουν όλα τούτα με την δική τους αντίδραση.

Το πόσο κάτι τέτοιο είναι εφικτό ή το τι πρέπει να γίνει για να καταστεί εφικτό, είναι μια άλλη κουβέντα.

Ο ναζισμός κάνει καλό (σε κάποιους)

Ο ρωμαίος αυτοκράτορας Βεσπασιανός (69-79 μ.Χ.), ψάχνοντας τρόπο να αυξήσει τα κρατικά έσοδα  σκέφτηκε να φτιάξει στις μεγάλες πόλεις δημόσια αποχωρητήρια, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν οι πολίτες έναντι ενός μικρού αντιτίμου (μέχρι σήμερα, τα δημόσια αποχωρητήρια λέγονται βεσπασιανές). Όμως, ο γυιος του Τίτος (ο οποίος και τον διαδέχθηκε στον θρόνο) θύμωσε με την ιδέα τού πατέρα του και του είπε:"Πατέρα, θα έπρεπε να ντρέπεσαι που φορολογείς τα σκατά των ανθρώπων". Τότε, ο Βεσπασιανός πήρε μια χούφτα νομίσματα και τα έβαλε κάτω από την μύτη τού γυιού του. "Μύρισε, γυιε μου", του είπε, "να δεις ότι τα λεφτά δεν βρομάνε".

Αν αυτά λέει το ιστορικό ανέκδοτο, ο λαός λέει ότι το χρήμα δεν έχει ούτε πατρίδα, ούτε θρησκεία. Απόδειξη αυτού του επιβεβαιωμένου ιστορικά αφορισμού συνιστούν οι πολλές παγκοσμίως γνωστές εταιρείες, οι οποίες πλούτισαν κατά την διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου χάρη στην αγαστή συνεργασία τους με τους Ναζί. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις όπου στα εργοστάσια τέτοιων εταιρειών δούλευαν (τζάμπα, φυσικά) κρατούμενοι των χιτλερικών στρατοπέδων συγκέντρωσης. Μετά τον πόλεμο, για να αποφύγουν την κατακραυγή, αρκετές απ' αυτές τις εταιρείες παραδέχτηκαν την αλήθεια και συνεισέφεραν πολλά εκατομμύρια δολλάρια στο ταμείο για τους επιζώντες του ολοκαυτώματος.

Ο ιστοτόπος Wonderslist ξεχώρισε τις 10 μεγαλύτερες απ' αυτές τις εταιρείες. Εμείς μεταφράζουμε και τις παρουσιάζουμε... έτσι, για να ξέρουμε τι μας γίνεται:


10. Bertelsmann

Διεθνής εταιρεία μέσων ενημέρωσης που ιδρύθηκε το 1835. Δημοσίευσε αμέτρητα άρθρα και εξέδωσε δεκαεννέα εκατομμύρια αντίτυπα βιβλίων με σαφές αντιεβραϊκό περιεχόμενο, γεγνός που την καθιστά τον επίσημο εκδοτικό οίκο των ναζί. Ο πρόεδρός της Χάινριχ Μον έκανε πλήθος δωρεών στα SS, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και στις ειδικές δυνάμεις των ναζί. Αν και ο Moν δεν έγινε ποτέ μέλος τού ναζιστικού κόμματος, ήταν μέλος τής λέσχης των SS. Στις εγκαταστάσεις της Bertelsmann δούλευαν ως σκλάβοι εβραίοι κρατούμενοι, προερχόμενοι κυρίως από τις χώρες της Βαλτικής.


9. Kodak

Κατά την διάρκεια του πολέμου, σύμφωνα με μεταπολεμικές έρευνες, το εργοστάσιο της Kodak στην Στουττγάρδη απασχολούσε 80 κρατούμενους των στρατοπέδων συγκέντρωσης ενώ το εργοστάσιο του Βερολίνου 250. Για να βοηθήσει τον Χίτλερ, η Kodak Πορτογαλίας τηρούσε τα διαθέσιμά της σε τράπεζα της Χάγης καθ' όλη την περίοδο που η Ολλανδία βρισκόταν υπό ναζιστική κατοχή. Για τον ίδιο λόγο, η Kodak Ισπανίας προμηθευόταν διάφορα υλικά από γερμανικές εταιρείες. Ο Βίλχελμ Κέππλερ, προσωπικός οικονομικός σύμβουλος του Χίτλερ, απεκαλείτο από τις υπηρεσίες ασφαλείας των ΗΠΑ "Kodak man", λόγω των σχέσεών του με την εταιρεία. Με υπόδειξη του Κέππλερ, άλλωστε, η Kodak απέλυσε τους εβραίους εργάτες της από όλα τα εργοστάσιά της. Χάρη στην συνεργασία της με τους ναζί, κατά την διάρκεια του πολέμου η Kodak σημείωσε μεγάλη αύξηση κερδών και επέκτεινε τις δραστηριότητές της στην κατασκευή πυροκροτητών και άλλου στρατιωτικού υλικού.


8. Hugo Boss

Η συνεργασία τού Ούγκο Μπος με τους ναζί ήταν τόσο καλή ώστε κυκλοφορούσε ευρέως ο μύθος ότι ο ίδιος ο Boss είχε σχεδιάσει την στολή των SS. Μπορεί αυτό να είναι αναληθές αλλά το ότι η εταιρεία του Boss κατασκεύαζε αυτές τις στολές είναι απολύτως αληθές. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1924 και μεταξύ των πρώτων πελατών της ήταν ο Ρούντολφ Μπορν, ο οποίος ζήτησε από τον Μπος να φτιάξει την φαιά στολή των μελών τού ναζιστικού κόμματος. Το 1931, ο Μπος έγινε μέλος τού κόμματος αφ' ενός μεν για οικονομικούς λόγους αφ' ετέρου δε επειδή πίστευε ότι ο Χίτλερ ήταν ο μόνος που μπορούσε να σώσει την Γερμανία. Μέχρι το 1938 ο Μπος είχε γίνει πάμπλουτος χάρη στους ναζί. Εννοείται ότι κατά την διάρκεια του πολέμου η εταιρεία απασχολούσε εκατοντάδες κρατούμενους. Μετά τον πόλεμο, ο Ούγκο Μπος καταδικάστηκε ως συνεργάτης των ναζί και υποχρεώθηκε να πληρώσει πρόστιμο 100.000 μάρκα αλλά δεν μπήκε φυλακή και συνέχισε τις επιχειρήσεις του ως το 1948, όταν πέθανε αμετανόητος.


7. ΙΒΜ

Μπορεί ο Χίτλερ να ονειρευόταν την εξόντωση όλων των εβραίων αλλά είχε ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο στην προσπάθεια αυτή: σε μια εποχή δίχως υπολογιστές, η ανακάλυψη των διασκορπισμένων παντού εβραίων ήταν σχεδόν αδύνατη. Αυτό το πρόβλημα ήρθε να λύσει η ΙΒΜ, με την κατασκευή τής περίφημης punch card (διάτρητη κάρτα ή "κάρτα γροθιά" στην γερμανική αργκό), η οποία θεωρείται ο πρόδρομος των υπολογιστών. Η ΙΒΜ τοποθέτησε στην Γερμανία πάνω από 2.000 μηχανές που έφτιαχναν τέτοιες διάτρητες κάρτες, τις οποίες κατόπιν επεξεργαζόταν η εταιρεία στις εγκαταστάσεις της.  Χάρη σ' αυτές τις κάρτες, η μεν IBM γνώρισε αλματώδη άνοδο οι δε εβραίοι βρέθηκαν και κυνηγήθηκαν.


6. Bayer - IG Farben

Ο μηχανικός της IG Farben Μαξ Φάουστ
με τον αρχηγό των SS Χάινριχ Χίμμλερ

Η IG Farben ήταν η μεγαλύτερη εταιρεία χημικών τής ναζιστικής Γερμανίας. Σ' αυτήν συμμετείχαν οι γνωστές μας Agfa, Basf, Hoechst κλπ, πάνω δε απ' όλες η Bayer. Από το 1933 έως το 1944, η IG Farben χρηματοδότησε τους ναζί με πάνω από 80 εκατομμύρια μάρκα. Ήταν ένα μικρό αντάλλαγμα για τα τεράστια κέρδη της ως αποκλειστικού προμηθευτή τής γερμανικής αεροπορίας με το ενισχυμένο καύσιμο που είχε πατεντάρει η ίδια. Για να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση, η εταιρεία έχτισε ένα καινούργιο εργοστάσιο δίπλα στο στρατόπεδο του Άουσβιτς ώστε να χρησιμοποιεί απρόσκοπτα τους κρατούμενους εκεί ως σκλάβους της. Αναγνωρίζοντας την αξία του στρατοπέδου, η εταιρεία δώρισε δυο εκατομμύρια για την βελτίωση και την επεκτασή του.


5. Siemens

Η Siemens ανέλαβε από τους ναζί την κατασκευή των θαλάμων αερίων όπου εξοντώνονταν οι κρατούμενοι των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Ήταν μια εξαιρετικά κερδοφόρα δουλειά για την εταιρεία, εφ' όσον στις κατασκευές της χρησιμοποιούσε τους ίδιους τους κρατούμενους, άρα είχε μηδενικό κόστος εργασίας. Προϊόν τής Siemens ήταν και το περίφημο Zyklon, το αέριο το οποίο χρησιμοποιόταν στους φούρνους. Η φιλική προς τους ναζί στάση τής εταιρείας διατηρείται ως τις μέρες μας: το 2001, η Siemens επιχείρησε να βγάλει στην αγορά μια νέα σειρά φούρνων με την ονομασία Zyklon αλλά οι αντιδράσεις την υποχρέωσαν να ανασκευάσει τα πλάνα της.


4. BMW

Λίγο μετά την ανάρρηση του Χίτλερ στην εξουσία, ο ιδιοκτήτης τής BMW Γκύντερ Κουάντ έγινε μέλος τού ναζιστικού κόμματος και αμέσως άρχισαν οι συμβάσεις τής εταιρείας του με το γερμανικό κράτος. Οι δουλειές πήγαιναν κάθε χρόνο και καλύτερα αφού στο μεταξύ η BMW είχε απορροφήσει πολλές μικρές εβραϊκές επιχειρήσεις, στα πλαίσια του "εξαρειανισμού" που προωθούσαν οι ναζί. Το 1937, ο Κουαντ τιμήθηκε από τον Χίτλερ για την προσφορά του στο κόμμα και την πατρίδα. Κατά την διάρκεια του πολέμου, στα εργοστάσια της ΒΜW δούλεψαν 250.000 σκλάβοι (εντός και εκτός στρατοπέδων), όπως παραδέχτηκε ο εγγονός τού Γκύντερ, ο Γκαμπριέλε. Σε δενδροφυτευμένη έκταση έξω από το εργοστάσιο της BMW στο Αννόβερο, βρέθηκε χώρος όπου εκτελούνταν όσοι εργάτες-κρατούμενοι δυσαρεστούσαν τους υπεύθυνους του εργοστασίου.


3. Audi

Βάσει συμφωνίας της με τους ναζί, η Audi απασχόλησε κατά την διάρκεια του πολέμου πάνω από 20.000 κρατούμενους και αιχμαλώτους πολέμου. Η έρευνα κατέδειξε τις απάνθρωπες συνθήκες που επικρατούσαν στα εργοστάσια της εταιρείας. Όσοι δεν άντεχαν, στέλνονταν για εκτέλεση στο Φλόσσενμπουργκ και αντικαθιστούνταν από άλλους. Υπολογίζεται ότι μόνο από τους κρατούμενους του στρατοπέδου στο Τσβικάου, πέθαναν 688 άτομα. Η εταιρεία έχει αναγνωρίσει τα εγκλήματα που διέπραξε κατά την περίοδο του πολέμου και έχει καταβάλει εκατομμύρια ως αποζημιώσεις.


2. Daimler-Benz

Εργοστάσιο της Daimler στο Αμβούργο.
Με κόκκινο κύκλο σημαίνεται η σβάστικα στην κεντρική είσοδο.

Από το 1937, η Daimler κατασκεύαζε (εκτός από τις Mercedes) κινητήρες αεροσκαφών και οχήματα του στρατού. Το 1942, η παραγωγή της κατευθύνεται αποκλειστικά σε στρατιωτικό υλικό. Αυτές οι κατασκευές αλλά και οι επισκευές υλικού απαιτούσαν πολλά εργατικά χέρια. Στην αρχή, η εταιρεία προσέλαβε γυναίκες για να τα βγάλει πέρα αλλά και πάλι οι ανάγκες της δεν καλύφθηκαν. Έτσι, κατέφυγε στην δοκιμασμένη λύση των κρατουμένων. Η έρευνα που έγινε μετά τον πόλεμο, κατέγραψε 63.610 κρατούμενους, οι οποίοι δούλεψαν ως σκλάβοι στα εργοστάσια της Daimler. 


1. Deutsche Bank

Σύμφωνα με το πόρισμα έρευνας διεθνούς επιτροπής, κατά την διάρκεια του πολέμου η Deutsche Bank αγόρασε από την Ράιχσμπανκ (κεντρική τράπεζα της Γερμανίας) σχεδόν 4,5 τόννους χρυσού σε εξευτελιστική τιμή. Αν και σχετικές αποδείξεις βρέθηκαν για μέρος αυτού του χρυσού, εικάζεται ότι όλη αυτή η ποσότητα ήταν "χρυσός Μέλμερ" (ο Μπρούνο Μέλμερ ήταν αξιωματικός των SS, επιφορτισμένος να μαζεύει τον χρυσό των εβραίων που συλλαμβάνονταν και να τον χύνει σε ράβδους). Επίσης, η Deutsche Bank κατηγορείται για το δάνειο το οποίο έδωσε στους ναζί προκειμένου να φτιαχτεί το στρατόπεδο του Άουσβιτς. Το 1998, η τράπεζα απεδέχθη τα "ηθικά παραπτώματά" της, έκανε λόγο για "τα μελανότερα κεφάλαια της ιστορίας της" και εξέφρασε "την λύπη της για τις αδικίες".

Γερμανική διαφήμιση της Fanta κατά την διάρκεια του πολέμου

Κάπου εδώ τελειώνει το άρθρο του Wonderslist. Όμως, εμείς θα σημειώσουμε ότι η παραπάνω δεκάδα θα έπρεπε να είναι ενδεκάδα για να χωρέσει το όνομα της Coca Cola. Το εργοστάσιο της εταιρείας στην Γερμανία δούλευε κανονικά μέχρι το 1941, οπότε και ξέμεινε από το "μυστικό σιρόπι", επειδή οι Η.Π.Α. είχαν κηρύξει εμπάργκο στους ναζί. Η εταιρεία δεν απογοητεύτηκε: αφού δεν μπορούσε πλέον να φτιάξει το γνωστό αναψυκτικό, θα έφτιαχνε ένα άλλο. Έτσι, λίγο καιρό αργότερα κυκλοφόρησε στην γερμανική αγορά η Fanta. Ο Χίτλερ ενθουσιάστηκε με την καινούργια γεύση και, για να "πικάρει" την Ουάσιγκτον, αναγόρευσε την Fanta σε επίσημο αναψυκτικό τού γερμανικού στρατού.

Εργατικά ατυχήματα ή εργοδοτικά εγκλήματα;

Την περασμένη Τρίτη έφυγαν ο Μπάμπης κι ο Ντελιλάι. Προχτές τους ακολούθησε και ο Αντώνης. Οι τρεις από τους έξι εργάτες που στις 8 Μαΐου λαμπάδιασαν από την έκρηξη στην ΕΛΠΕ, πλήρωσαν με την ζωή τους το ψωμί που πάλευαν να βγάλουν. Άλλο ένα "εργατικό ατύχημα", όπως προσπαθούν να το καταχωρίσουν οι διαμορφωτές τής κοινής γνώμης. Μόνο που η κοινή γνώμη ξέρει πως δεν έχουμε να κάνουμε με κανένα εργατικό ατύχημα. Η κοινή γνώμη ξέρει ότι εδώ βρισκόμαστε μπροστά σε ένα καραμπινάτο εργοδοτικό έγκλημα. Γιατί η αλήθεια είναι πως ο Μπάμπης, ο Ντελιλάι και ο Αντώνης δεν ατύχησαν. Δολοφονήθηκαν.

Αλήθεια, έχετε ακούσει ποτέ να χάσει τη ζωή του κάποιος εφοπλιστής ή βιομήχανος από "ανθρώπινο λάθος"; Έχετε ακούσει ποτέ την έννοια "εργοδοτικό ατύχημα"; Πώς συμβαίνει πάντα οι εργάτες να κάνουν τα λάθη και να χάνουν τη ζωή τους; Ο Αντώνης, ο Μπάμπης και ο Ντελιλάι έκαναν όλα τα λάθη μαζεμένα κι ο Λάτσης δεν έκανε κανένα;.

Τα -επίσημα και ανεπίσημα- "εργατικά ατυχήματα" είναι χιλιάδες. Κατά μέσο όρο, στην χώρα μας σημειώνονται κάπου 15 επίσημα εργατικά ατυχήματα ημερησίως ενώ έχει διαπιστωθεί ότι τα ανεπίσημα είναι περισσότερα. Ο παρακάτω πίνακας είναι βασισμένος σε εκθέσεις πεπραγμένων τού Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) και απεικονίζει τα εργατικά ατυχήματα της περιόδου 2000-2013, τα οποία ανναγγέλθηκαν επίσημα. Φυσικά, η "βελτίωση" των τελευταίων χρόνων οφείλεται αφ' ενός μεν στην μείωση των θέσεων εργασίας αφ' ετέρου δε στον αυξημένο φόβο των εργαζομένων μήπως χάσουν την δουλειά τους λόγω αναγγελίας:

(Στοιχεία: Σ.ΕΠ.Ε.  -  Διάγραμμα: Cogito ergo sum)

Είναι πράγματι εξοργιστικό να βλέπεις τα εργατικά ατυχήματα να αυξάνονται παρ' ότι τεχνολογία και επιστήμη έχουν κάνει άλματα σε θέματα ασφαλείας. Μόνο που η ασφάλεια κοστίζει. Κι όταν το ζητούμενο είναι η μείωση του κόστους  παραγωγής (προς δόξαν τής αύξησης της ανταγωνιστικότητας και, συνεπακόλουθα, των κερδών), δεν είναι δυνατόν να "σπαταλώνται" κονδύλια στην ασφάλεια.

Ασφάλεια σημαίνει να σταματάς ένα μηχάνημα από την παραγωγή και να το βγάζεις για έλεγχο και συντήρηση. Κέρδος σημαίνει το μηχάνημα να μη σταματάει ποτέ. και με τα κέρδη δεν παίζουμε. Τι κι αν οι κανόνες λένε πως μια φορά τον χρόνο πρέπει το μηχάνημα να περνάει από συντήρηση; Μια φορά στην πενταετία (κι αυτή με χίλια ζόρια) φτάνει και περισσεύει.

Ασφάλεια σημαίνει να αερίζεις σωστά τα αμπάρια ενός πλοίου πριν κατεβούν οι εργάτες για δουλειά. Κέρδος σημαίνει οι εργάτες να πιάσουν δουλειά αμέσως μόλις δέσει το πλοίο και να μη χάνεται χρόνος με... αερίσματα. Τι κι αν οι κανόνες λένε πως υπάρχει κίνδυνος έκρηξης αν δεν προηγηθεί σωστός αερισμός; Τις ζημιές θα τις καλύψουν οι ασφαλιστικές εταιρείες. Κι αν δηλητηριαστεί και κάποιος εργάτης από τις αναθυμιάσεις, τι να κάνουμε; Τά 'χει αυτά η ζωή.

Ασφάλεια σημαίνει να ξέρει ο εργάτης με ακρίβεια και το τι πρέπει να κάνει και τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται κάθε φορά. Κέρδος σημαίνει να απολυθούν οι παλιοί και έμπειροι αλλά ακριβοί εργάτες με νεώτερους και άπειρους αλλά φτηνούς και με λιγώτερα (έως καθόλου) δικαιώματα.

Ασφάλεια σημαίνει ο εργάτης να είναι ξεκούραστος. Κέρδος σημαίνει ο εργάτης να δουλεύει 10 και 12 ώρες την ημέρα, κάνοντας κακοπληρωμένες (ή και απλήρωτες) υπερωρίες. Τι κι αν ένας ξεθεωμένος εργάτης μπορεί να κάνει εύκολα κάποιο μοιραίο λάθος ή ακόμη και να νυστάξει πάνω σε μια σκαλωσιά; Θα είναι μια κακιά στιγμή.

Μπροσούρα των αναρχικών, αφιερωμένη στα "εργατικά ατυχήματα" (2004)

Ας τελειώνουμε, λοιπόν, με τα παραμύθια. Η έκρηξη μιας εγκατάστασης λόγω κακής ή ελλιπούς συντήρησης δεν συνιστά εργατικό ατύχημα αλλά εργοδοτικό έγκλημα, η δηλητηρίαση λόγω αναθυμιάσεων δεν οφείλεται σε βλακεία τού εργαζόμενου αλλά σε δολοφονική ενέργεια του εργοδότη και η πτώση ενός εργάτη από την σκαλωσιά δεν δείχνει έναν απρόσεκτο εργαζόμενο αλλά έναν εγκληματία εργοδότη.

Κι αν οι εργοδότες γίνονται εγκληματίες, το επίσημο κράτος γίνεται ηθικός αυτουργός στην τέλεση των εγκλημάτων τους. Μιλάμε για ηθική αυτουργία, η οποία γίνεται όλο και πιο εξώφθαλμη. Όχι, δηλαδή, πως το κράτος ήταν ποτέ αυστηρό με την εργοδοσία αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν καταργηθεί ακόμη κι εκείνοι οι έλεγχοι που κάποτε γίνονταν έστω "για τα μάτια". Το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας υποφέρει από έλλειψη προσωπικού ενώ πολλά τοπικά γραφεία του έχουν κλείσει για δημοσιονομικούς λόγους, οι υπηρεσίες ελέγχου υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας έχουν καταργηθεί και οι ελεγκτικές υπηρεσίες τού ΙΚΑ και του ΟΑΕΔ είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Και για να το πούμε λαϊκά: με την ακολουθούμενη πολιτική του, το κράτος κλείνει πονηρά το μάτι προς την εργοδοσία, σε στυλ "κάνε ό,τι θες, εγώ δεν βλέπω".

Ήδη άρχισαν οι ψίθυροι ότι το πόρισμα για την έκρηξη στα ΕΛΠΕ θα κάνει λόγο περί ανθρώπινου λάθους. Εμείς, όμως, ξέρουμε πως το μόνο λάθος είναι ότι αυτό το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα στο οποίο ζούμε, θεωρεί τον εργάτη ως αναλώσιμο μέσο παραγωγής. Αναλώσιμο και φτηνό. Τόσο φτηνό ώστε δεν αξίζει να δώσει δεκάρα για την συντήρησή του.

Σαββατιάτικα (56)

*** Όλοι με την καρτούλα μας, λοιπόν! *** Ε, ρε, κάτι πλάκες που έχουν να γίνουν! *** Θα ταράξω τον περιπτερά μία-μία τις τσίχλες και πληρωμή με πιστωτική, μέχρι που θα μας γράψουν οι εφημερίδες! *** Να δω τι θα κάνουν τώρα με τα λεφτά τους όσοι τα σήκωσαν από τις τράπεζες και τα φυλάνε στο στρώμα! *** Το άσχημο δεν είναι που έχασε ο γάβρος τον ευρωτελικό από την Ρεάλ. *** Είναι που ο πολυτιμώτερος παίκτης των ισπανών ήταν ο...Τσαπού. *** Φάγαμε τσαπού αδέρφια! *** Μητσοντόρα στο τουίττερ: "Για όνομα του θεού, σώστε την Παλμύρα!".

Κουκλάρα;

*** Κοριτσάκι μου, έχει χώρο ο μπαμπάς σου εκεί που βάζει τα άλλα αρχαία του να στριμώξουμε και την Παλμύρα; *** Αυτό που και στις εκλογές και στις δημοσκοπήσεις η Χρυσή Αυγή και το Ποτάμι είναι δίπλα-δίπλα σε ποσοστά, πώς το εξηγείτε; *** Εγώ νομίζω ότι οι ούγκανοι δεν μπορούν να διαλέξουν και πάνε μισοί από δω και μισοί από κει. *** Πανούσης (όχι ο Τζίμης) εξηγεί πως η αποδοχή των μεταναστών σημαίνει ότι "μεθαύριο θα μας συλλάβει ένας από την Αλβανία και θα μας δικάσει ένας από την Ρουμανία". *** Αριστερός με αρχίδια, όχι αρχίδια αριστερός. *** Κωλόχαρτος: "Ένα χρεωκοπημένο κράτος δεν χρειάζεται δημόσια τηλεόραση". *** Άδωνι, σε βρίσκω ντεφορμέ. *** Κανονικά, κανένα κράτος δεν χρειάζεται ο,τιδήποτε δημόσιο. *** Τέλειωσέ το, επί τέλους, το "Καπιταλισμός και ελευθερία", γιατί θα σε αφήσει μετεξεταστέο η σχολή τού Σικάγου. *** Δεν κατάλαβα, τί παναπεί υπό ποία ιδιότητα έκανε παρατήρηση σε μπάτσο η Ζωίτσα; *** Υπό την ιδιότητα του θεσμού. *** Θεσμός είναι, ό,τι θέλει κάνει, ρωτήστε και τον Γιάνη. *** Αλήθεια, γιατί δεν την συνέλαβε ο μπάτσος για προσβολή οργάνου σε υπηρεσία; *** Πάμε από την αρχή: έκανε κάτι η Ζωίτσα και την έκραξαν το γκαβέικο, το πασοκέικο, οι ποτάμηδες και το Μέγκα, έτσι; *** Τί άλλο θέλετε για να πειστείτε ότι η Ζωίτσα είχε δίκιο ό,τι κι αν έκανε; *** Πάντως, ο Αντέννα επισήμανε το point της υπόθεσης, σχολιάζοντας: "Φανταστείτε τι έγινε στο βενζινάδικο χωρίς κάμερες". *** Σχολή δημοσιογραφίας, όχι μέσκουλες. *** Κύρτσος, προχτές: "Χρόνια πολλά σε Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και Κώστα Σημίτη που έκαναν την ευρωπαϊκή διαφορά για την χώρα μας."

Αντώνη! Ή σε τρολλάρουν ή καταστρέφουν το έργο σου!

*** Συμπλήρωσέ το, Γιώργο: "...και προήγαγαν την ευρωπαϊκή διαφθορά". *** Κυριάκουλας 1: "Στις δημοκρατίες η αστυνομία δεν χειραγωγείται". *** Πώς κατάφερε αυτό το παιδί και χώρεσε δημοκρατία και αστυνομία σε μια φράση; *** Αχ... Εσεϊτζή... *** Το ότι μια χώρα σε ασφυξία συμμετέχει στην Γιουροβίζιον με το "One last breath", πρέπει να είναι η τρολλιά τής χρονιάς. *** Θες να το παίξεις τζόβενο και σου λέει η άλλη ότι η Μαρινέλλα είχε πάει το 1974 στην Γιουροβίζιον και θυμάσαι ότι την έβλεπες λάιβ στην τηλεόραση και σε πιάνει μια μελαγχολία... *** Αχ... Εσεϊτζή... *** Εδώ που τα λέμε, καλύτερα Γιουροβίζιον παρά Γιούρογκρουπ. *** Ρε σεις, προχτές η Μαρία-Έλενα είχε ξεχάσει να βάλει σουτιέν ή έτσι μου φάνηκε; *** Περιμένω με αγωνία να δω τι βαθμό θα μας βάλει η Κύπρος το βράδυ. *** Πότε πήρε μεταγραφή ο Γονίδης στο Μαυροβούνιο; *** Αχ... Εσεϊτζή εϊπιόου, κούκλα μου! *** Ρακιντζής φορέβερ, ρε! *** Επί τέλους, δόξα τω θεώ, αποκαταστάθηκε ο Αργύρης. *** Τον πήρε στην Real ο Χατζηνίκος.

Πιάνει! Δοκιμασμένο!

*** Ο Ντινόπουλος έλειπε, ρε Νίκο, για να γίνει η φυλλάδα σου αντικειμενική; *** Γιατί σας φαίνεται περίεργο που ο Αλέξης πήγε με Ντακότα στην Ρίγα; *** Με τι θέλατε να πάει στου διαόλου την μάνα; *** Αν ήταν κάπου πιο κοντά, θα πήγαινε με καναδέζα. *** Ο μπουχέσας τσακίστηκε στο ποδόσφαιρο, ο χαζός στο ποδήλατο, ο γκαβός στο μπάσκετ... *** Αλέξη, για το καλό σου, χέστονε τον αθλητισμό. *** Το πολύ-πολύ, καμμιά μπιρίμπα. *** Κυριάκουλας 2: "Δεν θέλουμε συμφωνία άνευ όρων. Θέλουμε συμφωνία άνευ φόρων!" *** Δεν μπορεί, κάποια βλάβη έχει πάθει αυτό το παιδί και το πιάνει αμνησία συχνά-πυκνά τον τελευταίο καιρό. *** Κούλη, θες ρεκτιφιέ, αγόρι μου! *** *** Ελπίζω να μην ανήκετε κι εσείς σ' αυτούς που στενοχωρήθηκαν για τον θάνατο του B.B.King αλλά που την βρίσκουν με Παντελίδη. *** The thrill is gone... *** Σταύραξ: "Αυτή η κυβέρνηση έδωσε εξετάσεις και απέτυχε". *** Ποιοί ήσαν οι εξεταστές που την έκοψαν, ρε Σταύρακα; *** Αθωώθηκαν ο Γιώργος "νόμιμος άρα ηθικός" Βουλγαράκης και η Πελέκη του για ανακριβή δήλωση πόθεν έσχες. *** Απέδειξαν ότι τα λεφτά που βρέθηκαν στην Ελβετία δεν ανήκαν σ' αυτούς αλλά σε μια οφσόρ τού μπαμπά Πελέκη. *** Άντε, λοιπόν, ν' αρχίσει να λειτουργεί σωστά η δικαιοσύνη σε τούτο τον ρημαδότοπο! *** Αρκετά σπιλώθηκαν κάποιοι νόμιμοι και ηθικοί... φτάνει πια!

Ευτυχισμένα χρόνια

*** Έγκυρος Μανδραβέλης στην έγκυρη Καθημερινή: "Αν μακροημερεύσει αυτή η κυβέρνηση, θα αποδειχτεί η πιο διεφθαρμένη όλων." *** Έχουμε και μαντικές ικανότητες, Πάσχο; *** Πες μας και κανα νούμερο του Τζόκερ, ρε κερατά, μη πηγαίνει στράφι το ταλέντο! *** Επί τη ευκαιρία, μήπως ξέρει κανείς να μου πει γιατί η Καθημερινή βγαίνει από το Χρηματιστήριο; *** Κοντεύω να σκάσω από την στενοχώρια μου... *** Κούκλος με την λαιμαριά ο γκαβός, έτσι; *** Αν η σάτιρα βάζει στο στόχαστρό της την εξουσία, τότε ο Λαζόπουλος δεν κάνει σάτιρα. *** Ας το πει κάποιος αυτό στον Λάκη, να τελειώνουμε με τις λακίες του. *** Ρε συ Αλέξη, πρέσβυς επί τιμή ο Αρούλης; *** Ο Αρούλης; *** Δεν μπορεί, ρε μπαγάσα, πλάκα μας κάνεις! *** Όσο κι αν δεν το πιστεύετε, η κουκλάρα που ποζάρει με περίσσια χάρη στην πρώτη φωτογραφία δεν είναι άλλη από την σημερινή γερμανίδα καγκελλάριο, την εποχή της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας. *** Στην τελευταία φωτογραφία, η μεγάλη κυρία τής ελληνικής δημοσιογραφίας κ. Ελισσάβετ Στάη πνίγεται στην αγκαλιά τού -τότε- συζύγου της εφοπλιστή Μιχάλη Γουλανδρή. *** Μέρκελ., Στάη... Πώς περνάνε τα χρόνια, ε; *** Γαμώτο, μελαγχόλησα πάλι. *** Φεύγω πριν χαλάσω και την δική σας διάθεση. *** memo: Μη ξεχάσω το βράδυ να τσεκάρω αν απόψε θα φοράει σουτιέν η Μαρία-Έλενα. *** Καλό σαββατοκύριακο! *** Κι αν πάτε για μπάνιο, πάρτε και καμμιά ομπρελλίτσα μαζί σας, καλού-κακού... ***

Ένας τυχερός άνθρωπος

Είπε:

Ως στρατιώτης του Δημοκρατικού Στρατού

Δεν είναι οι κομμουνιστές εκείνοι που δεν έχουν πατρίδα. Οι κομμουνιστές είναι απλοί άνθρωποι, εργατικοί, δεμένοι με τη γη που γεννήθηκαν. Και σ’αυτή τη γη κρίνεται η τύχη τους, μαζί με όλο τον άλλο Λαό. Εκείνοι που δεν πιστεύουν σε πατρίδα και που δεν έχουν πατρίδα είναι οι πλουτοκράτες. Τα πλούτη, τους παρέχουν τη δυνατότητα να ζουν σε όποιον τόπο και σε όποια χώρα επιθυμούν. Η Κατοχή απέδειξε και η σημερινή κατάσταση αποδεικνύει ποιός έχει πατρίδα, ποιός πονά γι' αυτήν και ποιός θυσιάζεται για τη λευτεριά και προκοπή της. (Χρήστος Θεοχαράτος, "Χαρίλαος Φλωράκης και λαΪκό κίνημα", Τυποεκδοτική, 2002)

Είπε:

Απολογούμενος στο Στρατοδικείο Αθηνών

Οι ζευγάδες φεύγουν, μωρέ! Η σπορά μένει. Και φουντώνει. Και μεγαλώνει. Και καρπίζει. Και ρίχνει νέους σπόρους στη γη. Και οι κύκλοι επαναλαμβάνονται. Έτσι νόμιζε και η γενιά του 1912-1913 ότι είναι η τελευταία ηρωική γενιά. Και τι θα γίνει ο τόπος μόλις φύγει. Μα ήρθε η γενιά του ’40, η νέα σπορά, και ανέβασε πιο ψηλά τη σημαία του αγώνα. Έτσι λέει κάθε γενιά – ταυτίζοντας τον εαυτό της με την ιστορία. Και λησμονά τη σπορά. Που έρχεται πολύ βαθιά από το παρελθόν και πηγαίνει πολύ βαθιά στο μέλλον. Βλέπεις, μωρέ, αυτά τα νιάτα γύρω σου, που νομίζεις πως είναι ξεστρατισμένα και συμβιβασμένα; Κούνια που σε κούναγε. Μόλις υπάρξει μια σπίθα, αυτά τα νιάτα θα γίνουν πυρκαγιά, θα γίνουν ηφαίστειο. Και θα αποδειχθούν καλύτερα από τη γενιά των πατεράδων τους και των παππούδων τους. Και θα σηκώσουν τη σημαία του αγώνα μέχρι τον ήλιο. Είναι η σπορά, σου λέω…(Χρήστος Θεοχαράτος, "Χαρίλαος Φλωράκης:  Ο λαϊκός ηγέτης", Τυποεκδοτική, 2003)

Στην διαθήκη του έγραψε:

Απολογούμενος στο δικαστήριο Λαμίας

Δεν το ονοματίζω τούτο το χαρτί διαθήκη για το λόγο ότι δεν έχω τίποτα να διαθέσω.

Από δίκες σε Λάρισα (αριστερά) και Πύργο (δεξιά)

Ό,τι βιος είχα το έχω δώσει στο Κόμμα, στο Κόμμα στο ΚΚΕ με τα γνωστά σύμβολά του, την Μαρξιστική – Λενινιστική ιδεολογία του, το πρόγραμμά του και τις αρχές του.

Πολιτικά δεν έχω επίσης τίποτα να αφήσω. Ό,τι είχα το έδωσα με τη συγκεκριμένη δράση μου. Να αφήσω πολιτικές ορμήνιες δεν το θεωρώ σοβαρό.

Θέλω να επιστρέψω, και να ταφώ στον τόπο που γεννήθηκα στο Παλιοζογλώπι και συγκεκριμένα στον Αηλιά για νάχω αγνάντιο. Ο τάφος να είναι απλός, μόνο να φραχτεί για να μην με ξεχώσουν τα αγρίμια

Δεν θέλω λόγους και στεφάνια. Αυτά να εκφραστούν με βοήθεια στο Κόμμα.

Σεπτέμβρης 1994

Γεια σας

Χαρίλαος Φλωράκης

Έφυγε στα 91 του μια μέρα σαν σήμερα, πριν δέκα χρόνια.
Στάθηκε τυχερός:
Δικαιολόγησε το πέρασμά του από τούτο τον κόσμο.



ΥΓ: Περισσότερα για τον Χαρίλαο Φλωράκη, μαζί με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, στο αφιέρωμα του ηλεκτρονικού περιοδικού "Ατέχνως".

Σχήματα λόγου

Σίγουρα έχετε υπ' όψη σας την πρόσφατη δημοσκόπηση, για την οποία έγινε πολύς λόγος επειδή δείχνει τέτοια καταβαράθρωση της Νέας Δημοκρατίας ώστε να έχουν ήδη αρχίσει (έστω ψιθυριστά) να διατυπώνονται εκτιμήσεις πως το άλλοτε πανίσχυρο κόμμα που ίδρυσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ακολουθεί στην ανυποληψία το -επίσης άλλοτε πανίσχυρο- πρωτοξάδερφό του που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Είναι χαρακτηριστικό το μείγμα έκπληξης και αγωνίας με το οποίο ο Παύλος Τσίμας υποχρεώθηκε να παρατηρήσει ότι είναι πρωτοφανής η απόσταση των 20 ποσοστιαίων μονάδων που χωρίζει δημοσκοπικά τα δυο μεγαλύτερα κόμματα της χώρας και να συμπληρώσει ότι αυτό το φαινόμενο είναι επικίνδυνο για την δημοκρατία (το γιατί είναι επικίνδυνο δεν μας το εξήγησε αλλά δεν πειράζει).

Το γεγονός, όμως, ότι ο ΣυΡιζΑ δείχνει (τουλάχιστον δημοσκοπικά) ως απόλυτος κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού δεν σημαίνει παρά μόνο ότι οι άλλες ομάδες είναι είτε ντεφορμέ είτε στα πρόθυρα διάλυσης είτε σε διαδικασία ανανέωσης με προσθήκες νέων παικτών. Με άλλα λόγια, η δημοσκοπική κυριαρχία τής κυβερνώσας "αριστεράς" επιβεβαιώνει την λαϊκή διαπίστωση πως, ανάμεσα στους τυφλούς, ο μονόφθαλμος είναι αυτοκράτορας.

Δημοσκόπηση: Πανεπιστήμιο "Μακεδονία", 19/5/2015

Παρά την παντοδυναμία του, όμως, φαίνεται ότι ακόμη κι αυτός ο μονόφθαλμος έχει προβλήματα, τα οποία έχουν ήδη αρχίσει να δημιουργούν μουρμούρα και γκρίνια. Για παράδειγμα, αναγκάστηκε να πει πως εκείνη η περίφημη προεκλογική δέσμευσή του πως θα καταργήσει τα μνημόνια "με έναν νόμο, με ένα άρθρο" δεν ήταν παρά ένα απλό "σχήμα λόγου". Αν δεν καταλαβαίνετε τι σημαίνει "σχήμα λόγου", να σας θυμίσω ότι ο λαός στην γλώσσα του το λέει "παπαριά". Κι αν σας ενοχλεί αυτή η λαϊκή λεξούλα, να σας θυμίσω ότι πολλά κυβερνητικά στελέχη έχουν βαλθεί να την υπογραμμίσουν, γυρνώντας από κανάλι σε κανάλι για να εξηγήσουν πως όλο αυτό το νομοθετικό οικοδόμημα που στήθηκε σύμφωνα με τις επιταγές των μνημονίων, δεν είναι δυνατόν να καταλυθεί "με έναν νόμο, με ένα άρθρο".

Την ίδια παπαριά είχε ξεστομίσει προεκλογικά και για ένα άλλο θέμα ο σημερινός πρωθυπουργός. Τότε είχε ισχυριστεί πως ένα από τα πρώτα μέτρα τής κυβέρνησής του θα ήταν η επαναφορά του κατώτερου μισθού και της κατώτερης σύνταξης στα προ μνημονίου επίπεδα, πάλι "με έναν νόμο, με ένα άρθρο". Σήμερα έχουμε πλέον μάθει πως κάτι τέτοιο θα γίνει (αν γίνει, τελικά) από τα τέλη της επόμενης χρονιάς και πάντα μετά από διαβουλεύσεις των κοινωνικών εταίρων.

Κατά τον ίδιο τρόπο -υποτίθεται πως- η "πρώτη φορά αριστερά" κυβέρνησή μας θα καταργούσε τον ΕνΦΙΑ: εν μιά νυκτί, "με έναν νόμο, ένα άρθρο". Μόνο που, πριν αλέκτωρ φωνήσαι, καταλάβαμε ότι όχι απλώς δεν θα καταργηθεί ο ΕνΦΙΑ αλλά η πληρωμή του συνιστά πατριωτικό μας καθήκον. Το ίδιο ακριβώς καταλάβαμε και για το άλλο χαράτσι που λέγεται "Εισφορά Αλληλεγγύης", μέσω του οποίου καλούνται οι φτωχοί να ταΐσουν τους εξαθλιωμένους και οι πεινασμένοι τούς ξελιγωμένους.

Παρόμοια παπαριά αποδείχτηκαν και όσα έλεγε παλιότερα ο μονόφθαλμος για το ξεπούλημα της κρατικής (δηλαδή, της λαϊκής) περιουσίας. Τότε έλεγε πως θα σταματούσαν οι ιδιωτικοποιήσεις και θα διαλυόταν το ΤΑΙΠΕΔ. Σήμερα δεν διστάζει να παραδεχτεί πως κι αυτά ήσαν "σχήματα λόγου": το ΤΑΙΠΕΔ ζη και βασιλεύει (με "αριστερή" διοίκηση πλέον και με αυξημένες δραστηριότητες), το ξεπούλημα του Ελληνικού δεν σταματάει αλλ' απλώς θα εξεταστεί η νομιμότητα των διαδικασιών που τηρήθηκαν, τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια παραμένουν στο σφυρί (μάλιστα δε, στο παιχνίδι μπήκε και μια ολλανδική εταιρεία για την οποία δείχνει αυξημένο ενδιαφέρον ο κύριος Ντάισενμπλουμ!) κλπ. Το πιο ωραίο της ιστορίας είναι πως η "αριστερή" κυβέρνησή μας, αντί να σταματήσει τις ιδιωτικοποιήσεις "με έναν νόμο, με ένα άρθρο", κατηγορεί την προκάτοχό της για ανικανότητα επειδή η χώρα μας είναι έβδομη στην Ευρώπη σε εισπράξεις από αποκρατικοποιήσεις!

Κατά ταύτα, δεν συνιστά έκπληξη το ότι κι αυτά που λέγονταν για αποκατάσταση των απολυμένων αποδείχθηκαν παπαριές. Βέβαια, ξαναγύρισαν στις δουλειές τους οι 595 τετραωρίτισες καθαρίστριες του υπουργείου οικονομικών αλλά δεν έγινε το ίδιο και με τις 360 συναδέλφους τους που δούλευαν με μηνιαίες συμβάσεις στο ίδιο υπουργείο διότι, όπως εξήγησε ο κύριος Κατρούγκαλος, οι δεύτερες δεν είχαν απολυθεί βάσει κάποιας μνημονιακής διάταξης (δηλαδή, επιτρέπονται οι απολύσεις αν δεν γίνονται λόγω μνημονίου;). Παράλληλα, η "αριστερή" κυβέρνηση διατηρεί σε ισχύ την εγκύκλιο Κυριάκου, βάσει της οποίας οι νομικές υπηρεσίες των υπουργείων είναι υποχρεωμένες να ζητούν ανάκληση όσων πρωτόδικων αποφάσεων δικαιώνουν απολυμένους συμβασιούχους. Κι ακόμη, μη ξεχνάμε πως όσες τέτοιες προσλήψεις απολυμένων γίνουν, θα αφαιρεθούν από τις 15.000 -ήδη προγραμματισμένες και συμφωνημένες- προσλήψεις τού 2015, πράγμα που σημαίνει ότι κάτι επιτυχόντες σε -προ πενταετίας και βάλε- εξετάσεις τού ΑΣΕΠ θα συνεχίσουν να βλέπουν τον διορισμό τους με το κιάλι.

"Σχήμα λόγου", επίσης, φαίνεται ότι θα αποδειχτούν όλα όσα λέγονταν στο παρελθόν περί "επαχθούς" χρέους ή περί επαναπροσδιορισμού τού ύψους τού δημόσιου χρέους. Στο μεταξύ, βέβαια, έπεσε το πυροτέχνημα της "Επιτροπής Αλήθειας Δημόσιου Χρέους", την  οποία συνέστησε η πρόεδρος της βουλής. Όμως, όπως φαίνεται, η εν λόγω επιτροπή θα περιοριστεί σε κάποιας μορφής λογιστικό έλεγχο του χρέους, δίχως οι αποφάσεις της να επηρεάζουν την απρόσκοπτη συνέχιση της αποπληρωμής του.

Ξαστοχήσαμε, σύντροφε;

Αυτά και πολλά άλλα "σχήματα λόγου" είναι που άρχισαν να γεννούν τις πρώτες γκρίνιες, τις πρώτες μουρμούρες και τα πρώτα στραβοκοιτάγματα προς τον μονόφθαλμο. Κι όσο αυτός επιμένει να πορεύεται στο ίδιο μονοπάτι που γέννησε τα μνημόνια και την λιτότητα, τόσο οι μουρμούρες θα μεγαλώνουν. Αν δεν συνειδητοποιήσει εγκαίρως ότι, όσο δεν αλλάζουν οι όροι του παιχνιδιού, δεν μπορεί να υπάρξουν καλόπιστες διαπραγματεύσεις και ότι το κτήνος δεν εξανθρωπίζεται με την ψιλοκουβέντα, η "αριστερή ελπίδα" που επαγγέλλεται θα καταντήσει κι αυτή ένα κούφιο "σχήμα λόγου", μια εκκωφαντική παπαριά.