Την περασμένη Τρίτη έφυγαν ο Μπάμπης κι ο Ντελιλάι. Προχτές τους ακολούθησε και ο Αντώνης. Οι τρεις από τους έξι εργάτες που στις 8 Μαΐου λαμπάδιασαν από την έκρηξη στην ΕΛΠΕ, πλήρωσαν με την ζωή τους το ψωμί που πάλευαν να βγάλουν. Άλλο ένα "εργατικό ατύχημα", όπως προσπαθούν να το καταχωρίσουν οι διαμορφωτές τής κοινής γνώμης. Μόνο που η κοινή γνώμη ξέρει πως δεν έχουμε να κάνουμε με κανένα εργατικό ατύχημα. Η κοινή γνώμη ξέρει ότι εδώ βρισκόμαστε μπροστά σε ένα καραμπινάτο εργοδοτικό έγκλημα. Γιατί η αλήθεια είναι πως ο Μπάμπης, ο Ντελιλάι και ο Αντώνης δεν ατύχησαν. Δολοφονήθηκαν.
Αλήθεια, έχετε ακούσει ποτέ να χάσει τη ζωή του κάποιος εφοπλιστής ή βιομήχανος από "ανθρώπινο λάθος"; Έχετε ακούσει ποτέ την έννοια "εργοδοτικό ατύχημα"; Πώς συμβαίνει πάντα οι εργάτες να κάνουν τα λάθη και να χάνουν τη ζωή τους; Ο Αντώνης, ο Μπάμπης και ο Ντελιλάι έκαναν όλα τα λάθη μαζεμένα κι ο Λάτσης δεν έκανε κανένα;.
Τα -επίσημα και ανεπίσημα- "εργατικά ατυχήματα" είναι χιλιάδες. Κατά μέσο όρο, στην χώρα μας σημειώνονται κάπου 15 επίσημα εργατικά ατυχήματα ημερησίως ενώ έχει διαπιστωθεί ότι τα ανεπίσημα είναι περισσότερα. Ο παρακάτω πίνακας είναι βασισμένος σε εκθέσεις πεπραγμένων τού Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) και απεικονίζει τα εργατικά ατυχήματα της περιόδου 2000-2013, τα οποία ανναγγέλθηκαν επίσημα. Φυσικά, η "βελτίωση" των τελευταίων χρόνων οφείλεται αφ' ενός μεν στην μείωση των θέσεων εργασίας αφ' ετέρου δε στον αυξημένο φόβο των εργαζομένων μήπως χάσουν την δουλειά τους λόγω αναγγελίας:
Είναι πράγματι εξοργιστικό να βλέπεις τα εργατικά ατυχήματα να αυξάνονται παρ' ότι τεχνολογία και επιστήμη έχουν κάνει άλματα σε θέματα ασφαλείας. Μόνο που η ασφάλεια κοστίζει. Κι όταν το ζητούμενο είναι η μείωση του κόστους παραγωγής (προς δόξαν τής αύξησης της ανταγωνιστικότητας και, συνεπακόλουθα, των κερδών), δεν είναι δυνατόν να "σπαταλώνται" κονδύλια στην ασφάλεια.
Ας τελειώνουμε, λοιπόν, με τα παραμύθια. Η έκρηξη μιας εγκατάστασης λόγω κακής ή ελλιπούς συντήρησης δεν συνιστά εργατικό ατύχημα αλλά εργοδοτικό έγκλημα, η δηλητηρίαση λόγω αναθυμιάσεων δεν οφείλεται σε βλακεία τού εργαζόμενου αλλά σε δολοφονική ενέργεια του εργοδότη και η πτώση ενός εργάτη από την σκαλωσιά δεν δείχνει έναν απρόσεκτο εργαζόμενο αλλά έναν εγκληματία εργοδότη.
Κι αν οι εργοδότες γίνονται εγκληματίες, το επίσημο κράτος γίνεται ηθικός αυτουργός στην τέλεση των εγκλημάτων τους. Μιλάμε για ηθική αυτουργία, η οποία γίνεται όλο και πιο εξώφθαλμη. Όχι, δηλαδή, πως το κράτος ήταν ποτέ αυστηρό με την εργοδοσία αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν καταργηθεί ακόμη κι εκείνοι οι έλεγχοι που κάποτε γίνονταν έστω "για τα μάτια". Το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας υποφέρει από έλλειψη προσωπικού ενώ πολλά τοπικά γραφεία του έχουν κλείσει για δημοσιονομικούς λόγους, οι υπηρεσίες ελέγχου υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας έχουν καταργηθεί και οι ελεγκτικές υπηρεσίες τού ΙΚΑ και του ΟΑΕΔ είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Και για να το πούμε λαϊκά: με την ακολουθούμενη πολιτική του, το κράτος κλείνει πονηρά το μάτι προς την εργοδοσία, σε στυλ "κάνε ό,τι θες, εγώ δεν βλέπω".
Ήδη άρχισαν οι ψίθυροι ότι το πόρισμα για την έκρηξη στα ΕΛΠΕ θα κάνει λόγο περί ανθρώπινου λάθους. Εμείς, όμως, ξέρουμε πως το μόνο λάθος είναι ότι αυτό το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα στο οποίο ζούμε, θεωρεί τον εργάτη ως αναλώσιμο μέσο παραγωγής. Αναλώσιμο και φτηνό. Τόσο φτηνό ώστε δεν αξίζει να δώσει δεκάρα για την συντήρησή του.
Αλήθεια, έχετε ακούσει ποτέ να χάσει τη ζωή του κάποιος εφοπλιστής ή βιομήχανος από "ανθρώπινο λάθος"; Έχετε ακούσει ποτέ την έννοια "εργοδοτικό ατύχημα"; Πώς συμβαίνει πάντα οι εργάτες να κάνουν τα λάθη και να χάνουν τη ζωή τους; Ο Αντώνης, ο Μπάμπης και ο Ντελιλάι έκαναν όλα τα λάθη μαζεμένα κι ο Λάτσης δεν έκανε κανένα;.
Τα -επίσημα και ανεπίσημα- "εργατικά ατυχήματα" είναι χιλιάδες. Κατά μέσο όρο, στην χώρα μας σημειώνονται κάπου 15 επίσημα εργατικά ατυχήματα ημερησίως ενώ έχει διαπιστωθεί ότι τα ανεπίσημα είναι περισσότερα. Ο παρακάτω πίνακας είναι βασισμένος σε εκθέσεις πεπραγμένων τού Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) και απεικονίζει τα εργατικά ατυχήματα της περιόδου 2000-2013, τα οποία ανναγγέλθηκαν επίσημα. Φυσικά, η "βελτίωση" των τελευταίων χρόνων οφείλεται αφ' ενός μεν στην μείωση των θέσεων εργασίας αφ' ετέρου δε στον αυξημένο φόβο των εργαζομένων μήπως χάσουν την δουλειά τους λόγω αναγγελίας:
 |
| (Στοιχεία: Σ.ΕΠ.Ε. - Διάγραμμα: Cogito ergo sum) |
Είναι πράγματι εξοργιστικό να βλέπεις τα εργατικά ατυχήματα να αυξάνονται παρ' ότι τεχνολογία και επιστήμη έχουν κάνει άλματα σε θέματα ασφαλείας. Μόνο που η ασφάλεια κοστίζει. Κι όταν το ζητούμενο είναι η μείωση του κόστους παραγωγής (προς δόξαν τής αύξησης της ανταγωνιστικότητας και, συνεπακόλουθα, των κερδών), δεν είναι δυνατόν να "σπαταλώνται" κονδύλια στην ασφάλεια.
Ασφάλεια σημαίνει να σταματάς ένα μηχάνημα από την παραγωγή και να το βγάζεις για έλεγχο και συντήρηση. Κέρδος σημαίνει το μηχάνημα να μη σταματάει ποτέ. και με τα κέρδη δεν παίζουμε. Τι κι αν οι κανόνες λένε πως μια φορά τον χρόνο πρέπει το μηχάνημα να περνάει από συντήρηση; Μια φορά στην πενταετία (κι αυτή με χίλια ζόρια) φτάνει και περισσεύει.
Ασφάλεια σημαίνει να αερίζεις σωστά τα αμπάρια ενός πλοίου πριν κατεβούν οι εργάτες για δουλειά. Κέρδος σημαίνει οι εργάτες να πιάσουν δουλειά αμέσως μόλις δέσει το πλοίο και να μη χάνεται χρόνος με... αερίσματα. Τι κι αν οι κανόνες λένε πως υπάρχει κίνδυνος έκρηξης αν δεν προηγηθεί σωστός αερισμός; Τις ζημιές θα τις καλύψουν οι ασφαλιστικές εταιρείες. Κι αν δηλητηριαστεί και κάποιος εργάτης από τις αναθυμιάσεις, τι να κάνουμε; Τά 'χει αυτά η ζωή.
Ασφάλεια σημαίνει να ξέρει ο εργάτης με ακρίβεια και το τι πρέπει να κάνει και τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται κάθε φορά. Κέρδος σημαίνει να απολυθούν οι παλιοί και έμπειροι αλλά ακριβοί εργάτες με νεώτερους και άπειρους αλλά φτηνούς και με λιγώτερα (έως καθόλου) δικαιώματα.
Ασφάλεια σημαίνει ο εργάτης να είναι ξεκούραστος. Κέρδος σημαίνει ο εργάτης να δουλεύει 10 και 12 ώρες την ημέρα, κάνοντας κακοπληρωμένες (ή και απλήρωτες) υπερωρίες. Τι κι αν ένας ξεθεωμένος εργάτης μπορεί να κάνει εύκολα κάποιο μοιραίο λάθος ή ακόμη και να νυστάξει πάνω σε μια σκαλωσιά; Θα είναι μια κακιά στιγμή.
 |
| Μπροσούρα των αναρχικών, αφιερωμένη στα "εργατικά ατυχήματα" (2004) |
Ας τελειώνουμε, λοιπόν, με τα παραμύθια. Η έκρηξη μιας εγκατάστασης λόγω κακής ή ελλιπούς συντήρησης δεν συνιστά εργατικό ατύχημα αλλά εργοδοτικό έγκλημα, η δηλητηρίαση λόγω αναθυμιάσεων δεν οφείλεται σε βλακεία τού εργαζόμενου αλλά σε δολοφονική ενέργεια του εργοδότη και η πτώση ενός εργάτη από την σκαλωσιά δεν δείχνει έναν απρόσεκτο εργαζόμενο αλλά έναν εγκληματία εργοδότη.
Κι αν οι εργοδότες γίνονται εγκληματίες, το επίσημο κράτος γίνεται ηθικός αυτουργός στην τέλεση των εγκλημάτων τους. Μιλάμε για ηθική αυτουργία, η οποία γίνεται όλο και πιο εξώφθαλμη. Όχι, δηλαδή, πως το κράτος ήταν ποτέ αυστηρό με την εργοδοσία αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν καταργηθεί ακόμη κι εκείνοι οι έλεγχοι που κάποτε γίνονταν έστω "για τα μάτια". Το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας υποφέρει από έλλειψη προσωπικού ενώ πολλά τοπικά γραφεία του έχουν κλείσει για δημοσιονομικούς λόγους, οι υπηρεσίες ελέγχου υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας έχουν καταργηθεί και οι ελεγκτικές υπηρεσίες τού ΙΚΑ και του ΟΑΕΔ είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Και για να το πούμε λαϊκά: με την ακολουθούμενη πολιτική του, το κράτος κλείνει πονηρά το μάτι προς την εργοδοσία, σε στυλ "κάνε ό,τι θες, εγώ δεν βλέπω".
Ήδη άρχισαν οι ψίθυροι ότι το πόρισμα για την έκρηξη στα ΕΛΠΕ θα κάνει λόγο περί ανθρώπινου λάθους. Εμείς, όμως, ξέρουμε πως το μόνο λάθος είναι ότι αυτό το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα στο οποίο ζούμε, θεωρεί τον εργάτη ως αναλώσιμο μέσο παραγωγής. Αναλώσιμο και φτηνό. Τόσο φτηνό ώστε δεν αξίζει να δώσει δεκάρα για την συντήρησή του.
Τα ΜΜΕ έχουν βγάλει το πόρισμα "ανθρώπινο λαθος" απο την δεύτερη μέρα του ατυχήματος - στον αυτόματο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι στο διαδίκτυο μια απο τα ίδια
"H συντήρηση σε τέτοιες εγκαταστάσεις πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τους κανονισμούς κάθε 4 χρόνια. Η προηγούμενη ομως συντήρηση έγινε το 2009... Κανονικά διαρκεί 2-3 μήνες. Η προηγούμενη έγινε σε 45 μέρες και αυτή ήταν συμφωνία να τελειώσει σε 29 μέρες" .........Σ.Πουλικογιαννης Προεδρος του Συνδικατου Μεταλλου Πειρ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα εργολαβικά συνεργεία στα ΕΛΠΕ επανδρώνονται απο ανθρώπους χωρίς εμπειρία η εξοικείωση με την βιομηχανία και χωρίς καμμία προηγούμενη σχετική εκπαίδευση.
ΑπάντησηΔιαγραφήημιάγριος
Διαίρεσα τον αριθμό εργατικών ατυχημάτων με τον αριθμό των εργαζόμενων ανά χρόνο (από εδώ http://www.tradingeconomics.com/greece/employed-persons) μιας και οι απόλυτοι αριθμοί συχνά δεν περιέχουν όλη την εικόνα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλό θα ήταν να διαιρεθούν με το συνολικό κέρδος των εταιρειών, νούμερα που δεν έχω πρόχειρα δυστυχώς.
Το αποτέλεσμα δείκτης είναι ο αριθμός εργατικών ατυχημάτων ανά 1000 εργαζόμενους. Τα νούμερα ατυχημάτων και εργαζομένων είναι με το "μάτι" από τα γραφήματα,
έτος ατυχ. εργαζ. (1000δες)
2006 : 6075 / 4375 = 1.39
2007 : 6450 / 4475 = 1.44
2008 : 6550 / 4500 = 1.46
2009 : 6025 / 4525 = 1.33
2010 : 5650 / 4500 = 1.26
2011 : 5025 / 4275 = 1.18
2012 : 4800 / 3975 = 1.20
2013 : 5000 / 3675 = 1.36
Το 2011 είναι σημείο καμπής αφού ο δείκτης φτάνει στο χαμηλότερο του σημείο και μετά ανεβαίνει μέχρι και το 2013.
Υπόψιν ότι η ελλειπής συντήρηση μηχανημάτων, ας πούμε το 2009, πιθανότατα να στοιχίσει ζωές μετά από 2,3,4 χρόνια, δηλαδή το '12 και το '13 (όταν αρχίζει ο δείκτης να αυξάνεται πάλι).
ΑΧΠ