Πριν λίγο καιρό, κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο ένα φιλμάκι διαρκείας 47 λεπτών, με τίτλο "Το χρήμα ως χρέος". Το θέμα του είναι η δημιουργία χρήματος μέσα από τις χρηματοπιστωτικές διαδικασίες του τραπεζικού συστήματος. Με απλά παραδείγματα, ο σκηνοθέτης -και πρώην χίππυ- Paul Grignon εξηγεί παραστατικά πώς η χρηματιστική και τραπεζική βιομηχανία, μέσω του μηχανισμού της δανειοδότησης, έχει καταφέρει να ελέγχει και να εκμεταλλεύεται την παγκόσμια οικονομία. Παρά τις αμφιλεγόμενες κριτικές που δέχτηκε, το εν λόγω φίλμ βοηθάει πολύ στην κατανόηση της λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος.
Στην τελευταία του έκθεση, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο διαπιστώνει -με τρόμο, σχεδόν- ότι το διεθνές τραπεζικό σύστημα χρειάζεται επειγόντως εξυγίανση. Παράλληλα, πολλοί αναλυτές παρατηρούν ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες παρουσιάζουν σήμερα τα συμπτώματα που παρουσίαζε η Λέμαν Μπράδερς το 2008, λίγο πριν την κατάρρευσή της: βασίζονται σε δανεισμένο χρήμα και, κυρίως, σε φτηνά βραχυπρόθεσμα δάνεια, γεγονός που τις καθιστά ευάλωτες σε οποιοδήποτε διεθνές "σοκ". Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που οι ευρωπαίοι (κυρίως γερμανοί και γάλλοι) τρέμουν την περίπτωση χρεωκοπίας της ελληνικής οικονομίας. Είναι δε απολύτως λογικό να τρέμουν περισσότερο οι γερμανοί κι οι γάλλοι γιατί αυτών των χωρών οι τράπεζες έχουν στα συρτάρια τους ελληνικά ομόλογα ύψους περίπου 90 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Δεν οφείλεται, όμως, στους απόλυτους αριθμούς η κατ' επανάληψη εκφρασμένη πεποίθησή μου ότι οι ευρωπαίοι εταίροι μας δεν θα μας αφήσουν ούτε να πτωχεύσουμε ούτε να ξαναγυρίσουμε στην δραχμή. Τουλάχιστον, δεν θα μας αφήσουν μέχρι να μας ξεζουμίσουν ίσαμε την τελευταία σταγόνα. Η βεβαιότητά μου ότι η Ευρώπη θα μας κρατήσει, έστω και με το ζόρι (ό,τι κι αν σημαίνει η λέξη "ζόρι"), πηγάζει περισσότερο από την ανάγνωση ορισμένων σχετικών αριθμών. Αλλά, πριν αναφερθώ σ' αυτούς τους αριθμούς, ας ρίξουμε μια ματιά σε έναν βασικό χρηματοπιστωτικό όρο, τον όρο "μόχλευση".
Σύμφωνα με ένα πολύ καλό άρθρο της δικτυακής εγκυκλοπαίδειας Βικιπαιδεία, "Η χρηματοοικονομική μόχλευση (financial leverage) είναι η διαδικασία ανάληψης χρέους με σκοπό την έναρξη, συνέχιση ή επέκταση μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας. Μια επιχείρηση ή οργανισμός θεωρούμε ότι κάνει ιδιαίτερη χρήση χρηματοοικονομικής μόχλευσης αν επιδιώκει χρηματοδότηση μέσω ξένων κεφαλαίων έναντι ιδίων κεφαλαίων". Με απλά λόγια, λέμε ότι όσο περισσότερα δανεικά παίρνει μια επιχείρηση τόσο μεγαλύτερη μόχλευση κάνει.
Και τώρα που είδαμε τι παναπεί "μόχλευση", ας επιστρέψουμε στους σχετικούς αριθμούς που ανέφερα πρωτύτερα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ, ο δείκτης μόχλευσης των γερμανικών τραπεζών είναι 32. Αυτό σημαίνει ότι οι γερμανικές τράπεζες, για κάθε 1 ευρώ που πραγματικά διαθέτουν στα συρτάρια τους, έχουν χορηγήσει δάνεια 32 ευρώ. Πόσο κακό είναι αυτό το νούμερο; Εσείς πόσο νομίζετε; Για να σας βοηθήσω, σας πληροφορώ ότι, την ώρα που κατέρρεε, η Λέμαν Μπράδερς είχε δείκτη μόχλευσης 31! Όχι, βέβαια, πως η κατάσταση είναι καλύτερη και στις άλλες χώρες, έτσι; Από κοντά πάνε και οι βελγικές τράπεζες με μόχλευση 30, οι γαλλικές με 26 και οι βρεττανικές με 24.
Νομίζω ότι ήδη ακούω τις πρώτες απορίες από τους αδαείς, οι οποίοι αδυνατούν να κατανοήσουν πώς γίνεται να έχω 10 ευρώ στην τσέπη μου και να δανείζω σε κάποιον 300. Θα μπορούσα να επιχειρήσω μια μακρά εξήγηση, αρχίζοντας από το γνωστό ανέκδοτο-αίνιγμα με τον τουρίστα ο οποίος αφήνει καπάρο 100 ευρώ στον ρεσεψιονίστ ενός ξενοδοχείου, ανεβαίνει να δει το δωμάτιο, δεν μένει ικανοποιημένος και φεύγει παίρνοντας πίσω το κατοστάρικό του, με το οποίο, στο μεταξύ, έχουν ξοφλήσει τα χρέη τους όλοι οι εργαζόμενοι στο ξενοδοχείο. Θα μπορούσα, επίσης, να σας θυμίσω ότι κάτι παρόμοιο με το κατοστάρικο του τουρίστα συμβαίνει και με τις μεταχρονολογημένες επιταγές που αλλάζουν χέρια με αλλεπάλληλες οπισθογραφήσεις. Όμως, το καλύτερο είναι να βρείτε στο διαδίκτυο και να παρακολουθήσετε το φιλμάκι το οποίο ανέφερα στην εισαγωγή αυτού του κειμένου(*).
Συμπέρασμα; Όσο οι μοχλεύσεις του τραπεζικού συστήματος παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, αυτό το ίδιο το σύστημα (η κολώνα του καπιταλισμού) θα κάνει ό,τι μπορεί για να αποτρέψει και την χρεωκοπία μας και την έξοδό μας από την ευρωζώνη. Όλες οι αντίθετες δηλώσεις των -ελλήνων και ξένων- πολιτικών προορίζονται για φτηνή λαϊκή κατανάλωση. Η μόνη ελπίδα να "δραπετεύσουμε" από το μαντρί, πριν μας αρμέξουν εντελώς, είναι να ξεσηκωθεί ο λαός και να ανατρέψει τους αρμεχτές του.
Καταλαβαίνω ότι σήμερα δεν ήμουν πολύ "εύπεπτος", όμως ποτέ δεν υποσχέθηκα ότι θα είμαι. Θεωρώ ότι μερικά "δύσκολα" κείμενα είναι απαραίτητα για να κατανοούμε όσα συμβαίνουν γύρω μας. Για όσους ικανοποιούνται με αφορισμούς, κραυγές και τσιτάτα, υπάρχουν ο Πρετεντέρης με τον Καψή στο Μέγκα κι ο Κώνστας με την Μακρή στο Άλτερ.
(*) Το φιλμ "Το χρήμα ως χρέος" έχει δημοσιευθεί -με ελληνικούς υπότιτλους!- στο Youtube, σπασμένο σε 5 βιντεάκια 8-10 λεπτών το καθένα. Προς διευκόλυνση όσων θα ήθελαν να το παρακολουθήσουν, ιδού οι σχετικοί σύνδεσμοι: μέρος 1, μέρος 2, μέρος 3, μέρος 4, μέρος 5.
Στην τελευταία του έκθεση, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο διαπιστώνει -με τρόμο, σχεδόν- ότι το διεθνές τραπεζικό σύστημα χρειάζεται επειγόντως εξυγίανση. Παράλληλα, πολλοί αναλυτές παρατηρούν ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες παρουσιάζουν σήμερα τα συμπτώματα που παρουσίαζε η Λέμαν Μπράδερς το 2008, λίγο πριν την κατάρρευσή της: βασίζονται σε δανεισμένο χρήμα και, κυρίως, σε φτηνά βραχυπρόθεσμα δάνεια, γεγονός που τις καθιστά ευάλωτες σε οποιοδήποτε διεθνές "σοκ". Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που οι ευρωπαίοι (κυρίως γερμανοί και γάλλοι) τρέμουν την περίπτωση χρεωκοπίας της ελληνικής οικονομίας. Είναι δε απολύτως λογικό να τρέμουν περισσότερο οι γερμανοί κι οι γάλλοι γιατί αυτών των χωρών οι τράπεζες έχουν στα συρτάρια τους ελληνικά ομόλογα ύψους περίπου 90 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Δεν οφείλεται, όμως, στους απόλυτους αριθμούς η κατ' επανάληψη εκφρασμένη πεποίθησή μου ότι οι ευρωπαίοι εταίροι μας δεν θα μας αφήσουν ούτε να πτωχεύσουμε ούτε να ξαναγυρίσουμε στην δραχμή. Τουλάχιστον, δεν θα μας αφήσουν μέχρι να μας ξεζουμίσουν ίσαμε την τελευταία σταγόνα. Η βεβαιότητά μου ότι η Ευρώπη θα μας κρατήσει, έστω και με το ζόρι (ό,τι κι αν σημαίνει η λέξη "ζόρι"), πηγάζει περισσότερο από την ανάγνωση ορισμένων σχετικών αριθμών. Αλλά, πριν αναφερθώ σ' αυτούς τους αριθμούς, ας ρίξουμε μια ματιά σε έναν βασικό χρηματοπιστωτικό όρο, τον όρο "μόχλευση".
Σύμφωνα με ένα πολύ καλό άρθρο της δικτυακής εγκυκλοπαίδειας Βικιπαιδεία, "Η χρηματοοικονομική μόχλευση (financial leverage) είναι η διαδικασία ανάληψης χρέους με σκοπό την έναρξη, συνέχιση ή επέκταση μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας. Μια επιχείρηση ή οργανισμός θεωρούμε ότι κάνει ιδιαίτερη χρήση χρηματοοικονομικής μόχλευσης αν επιδιώκει χρηματοδότηση μέσω ξένων κεφαλαίων έναντι ιδίων κεφαλαίων". Με απλά λόγια, λέμε ότι όσο περισσότερα δανεικά παίρνει μια επιχείρηση τόσο μεγαλύτερη μόχλευση κάνει.
Και τώρα που είδαμε τι παναπεί "μόχλευση", ας επιστρέψουμε στους σχετικούς αριθμούς που ανέφερα πρωτύτερα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ, ο δείκτης μόχλευσης των γερμανικών τραπεζών είναι 32. Αυτό σημαίνει ότι οι γερμανικές τράπεζες, για κάθε 1 ευρώ που πραγματικά διαθέτουν στα συρτάρια τους, έχουν χορηγήσει δάνεια 32 ευρώ. Πόσο κακό είναι αυτό το νούμερο; Εσείς πόσο νομίζετε; Για να σας βοηθήσω, σας πληροφορώ ότι, την ώρα που κατέρρεε, η Λέμαν Μπράδερς είχε δείκτη μόχλευσης 31! Όχι, βέβαια, πως η κατάσταση είναι καλύτερη και στις άλλες χώρες, έτσι; Από κοντά πάνε και οι βελγικές τράπεζες με μόχλευση 30, οι γαλλικές με 26 και οι βρεττανικές με 24.
Νομίζω ότι ήδη ακούω τις πρώτες απορίες από τους αδαείς, οι οποίοι αδυνατούν να κατανοήσουν πώς γίνεται να έχω 10 ευρώ στην τσέπη μου και να δανείζω σε κάποιον 300. Θα μπορούσα να επιχειρήσω μια μακρά εξήγηση, αρχίζοντας από το γνωστό ανέκδοτο-αίνιγμα με τον τουρίστα ο οποίος αφήνει καπάρο 100 ευρώ στον ρεσεψιονίστ ενός ξενοδοχείου, ανεβαίνει να δει το δωμάτιο, δεν μένει ικανοποιημένος και φεύγει παίρνοντας πίσω το κατοστάρικό του, με το οποίο, στο μεταξύ, έχουν ξοφλήσει τα χρέη τους όλοι οι εργαζόμενοι στο ξενοδοχείο. Θα μπορούσα, επίσης, να σας θυμίσω ότι κάτι παρόμοιο με το κατοστάρικο του τουρίστα συμβαίνει και με τις μεταχρονολογημένες επιταγές που αλλάζουν χέρια με αλλεπάλληλες οπισθογραφήσεις. Όμως, το καλύτερο είναι να βρείτε στο διαδίκτυο και να παρακολουθήσετε το φιλμάκι το οποίο ανέφερα στην εισαγωγή αυτού του κειμένου(*).
Συμπέρασμα; Όσο οι μοχλεύσεις του τραπεζικού συστήματος παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, αυτό το ίδιο το σύστημα (η κολώνα του καπιταλισμού) θα κάνει ό,τι μπορεί για να αποτρέψει και την χρεωκοπία μας και την έξοδό μας από την ευρωζώνη. Όλες οι αντίθετες δηλώσεις των -ελλήνων και ξένων- πολιτικών προορίζονται για φτηνή λαϊκή κατανάλωση. Η μόνη ελπίδα να "δραπετεύσουμε" από το μαντρί, πριν μας αρμέξουν εντελώς, είναι να ξεσηκωθεί ο λαός και να ανατρέψει τους αρμεχτές του.
Καταλαβαίνω ότι σήμερα δεν ήμουν πολύ "εύπεπτος", όμως ποτέ δεν υποσχέθηκα ότι θα είμαι. Θεωρώ ότι μερικά "δύσκολα" κείμενα είναι απαραίτητα για να κατανοούμε όσα συμβαίνουν γύρω μας. Για όσους ικανοποιούνται με αφορισμούς, κραυγές και τσιτάτα, υπάρχουν ο Πρετεντέρης με τον Καψή στο Μέγκα κι ο Κώνστας με την Μακρή στο Άλτερ.
(*) Το φιλμ "Το χρήμα ως χρέος" έχει δημοσιευθεί -με ελληνικούς υπότιτλους!- στο Youtube, σπασμένο σε 5 βιντεάκια 8-10 λεπτών το καθένα. Προς διευκόλυνση όσων θα ήθελαν να το παρακολουθήσουν, ιδού οι σχετικοί σύνδεσμοι: μέρος 1, μέρος 2, μέρος 3, μέρος 4, μέρος 5.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Με την ελπίδα ότι ο γνωστός ΗΛΙΘΙΟΣ δεν θα επανέλθει, τα σχόλια δημοσιεύονται πλέον χωρίς έγκριση.