Τα ξημερώματα της Κυριακής 30 Μαρτίου 1952, εκτελέστηκαν στο στρατόπεδο του Γουδή ο Νίκος Μπελογιάννης, ο Ηλίας Αργυριάδης, ο Νίκος Καλούμενος και ο Δημήτρης Μπάτσης. Κι αν για τους τρεις πρώτους μπορούμε να πούμε ότι πλήρωσαν με τη ζωή τους το "έγκλημά" τους να είναι μαχητικοί κομμουνιστές, δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι ο τέταρτος εκτελέστηκε για ένα...βιβλίο!
Πράγματι, η καταδίκη του Δημήτρη Μπάτση σε θάνατο απετέλεσε έκπληξη πρώτου μεγέθους. Γόνος πλούσιας μεγαλοαστικής οικογενείας (ο πατέρας του Αντώνης ήταν ναύαρχος!) είχε σπουδάσει νομικά, οικονομικά και κοινωνιολογία. Το κακό ήταν ότι ασχολήθηκε και με την μαρξιστική θεωρία. Το ακόμη χειρότερο ήταν ότι, υπό το πρίσμα αυτής ακριβώς της θεωρίας, τόλμησε το 1947 να γράψει ένα πολύκροτο βιβλίο με τίτλο "Η βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα". Μέσα από τις σελίδες εκείνου του βιβλίου κατέδειξε, με εξαιρετική σαφήνεια και απλότητα, τις δυνατότητες της βιομηχανικής ανάπτυξης της χώρας. Φυσικά, μέσα από την εμπεριστατωμένη ανάλυση του Μπάτση, προέκυπταν αβίαστα συμπεράσματα κατά της ακολουθούμενης πολιτικής του ξεπουλήματος των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας στο ξένο κεφάλαιο.
Πράγματι, τόσο το κατεστημένο της εποχής όσο και οι εκπρόσωποι του -εγχωρίου και ξένου- κεφαλαίου, ταράχτηκαν όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο του Μπάτση. Έτσι, όχι μόνο δεν έσκυψαν πάνω του για να αντλήσουν χρήσιμα συμπεράσματα αλλά έκαναν ό,τι μπορούσαν για να εμποδίσουν την κυκλοφορία του. Εύλογα, λοιπόν, ανάμεσα στα μέτρα που πήραν ήταν και η δολοφονία του συγγραφέα ώστε να του κλείσουν το στόμα μια για πάντα. Το βιβλίο του Μπάτση εξαφανίστηκε για 30 ολόκληρα χρόνια, ώσπου ο "Κέδρος" το ξανακυκλοφόρησε το 1977, σε συνεργασία με την κόρη του συγγραφέα, Ελένη Μπάτση-Λυκιαρδοπούλου.
"Η βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα" δεν είναι ένα εύκολο βιβλίο. Ο μεγάλος του όγκος (κάπου 600 σελίδες, μαζί με τα παραρτήματα), οι -απαραίτητοι- οικονομικοί και τεχνικοί όροι που περιλαμβάνει, η θεωρητική και τεχνική ανάλυση σε κάθε επί μέρους θέμα και το κόστος του (45 ευρώ), δεν το καθιστούν προσιτό στον οποιονδήποτε. Όμως, αποτελεί απαραίτητη πηγή για κάθε μελετητή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, μιας και καταδεικνύει, σχεδόν προφητικά, την πορεία του τόπου από τότε μέχρι σήμερα. Απολύτως δικαιολογημένα, το βιβλίο του Μπάτση και η περίφημη "έκθεση Βαρβαρέσσου" συνιστούν τα δυο πολυτιμότερα κείμενα εκείνης της εποχής, όταν ο τόπος έβγαινε από το καμίνι της κατοχής και πάλευε να αναστηλώσει τα ερείπιά του.
Η αναφορά μας στο βιβλίο του Μπάτση δεν ανήκει στο πλαίσιο των βιβλιοπαρουσιάσεων, στις οποίες αρέσκεται τούτο το ιστολόγιο, αν και θα μπορούσε να εκληφθεί ως τέτοια. Γίνεται εν είδει προλόγου για μια σειρά κειμένων που θα ακολουθήσουν και θα έχουν ως γενικό θέμα την ακολουθούμενη κρατική πολιτική στο θέμα της ενέργειας. Βλέπετε, εκτιμώ ότι δεν μπορεί κανείς να μιλήσει για το υλοποιούμενο ξεπούλημα της ΔΕΗ, χωρίς να έχει υπ' όψη του την διαβόητη "σύμβαση Κούπερ" του 1940. Και ο πλέον αρμόδιος για να μας μιλήσει γι' αυτή την σύμβαση (αλλά και για πολλά άλλα) είναι ο μακαρίτης ο Μπάτσης, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου στο οποίο θα ανατρέξουμε κατ' επανάληψη.
(Αύριο: Η σύμβαση Κούπερ)
Πράγματι, τόσο το κατεστημένο της εποχής όσο και οι εκπρόσωποι του -εγχωρίου και ξένου- κεφαλαίου, ταράχτηκαν όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο του Μπάτση. Έτσι, όχι μόνο δεν έσκυψαν πάνω του για να αντλήσουν χρήσιμα συμπεράσματα αλλά έκαναν ό,τι μπορούσαν για να εμποδίσουν την κυκλοφορία του. Εύλογα, λοιπόν, ανάμεσα στα μέτρα που πήραν ήταν και η δολοφονία του συγγραφέα ώστε να του κλείσουν το στόμα μια για πάντα. Το βιβλίο του Μπάτση εξαφανίστηκε για 30 ολόκληρα χρόνια, ώσπου ο "Κέδρος" το ξανακυκλοφόρησε το 1977, σε συνεργασία με την κόρη του συγγραφέα, Ελένη Μπάτση-Λυκιαρδοπούλου.
"Η βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα" δεν είναι ένα εύκολο βιβλίο. Ο μεγάλος του όγκος (κάπου 600 σελίδες, μαζί με τα παραρτήματα), οι -απαραίτητοι- οικονομικοί και τεχνικοί όροι που περιλαμβάνει, η θεωρητική και τεχνική ανάλυση σε κάθε επί μέρους θέμα και το κόστος του (45 ευρώ), δεν το καθιστούν προσιτό στον οποιονδήποτε. Όμως, αποτελεί απαραίτητη πηγή για κάθε μελετητή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, μιας και καταδεικνύει, σχεδόν προφητικά, την πορεία του τόπου από τότε μέχρι σήμερα. Απολύτως δικαιολογημένα, το βιβλίο του Μπάτση και η περίφημη "έκθεση Βαρβαρέσσου" συνιστούν τα δυο πολυτιμότερα κείμενα εκείνης της εποχής, όταν ο τόπος έβγαινε από το καμίνι της κατοχής και πάλευε να αναστηλώσει τα ερείπιά του.
Η αναφορά μας στο βιβλίο του Μπάτση δεν ανήκει στο πλαίσιο των βιβλιοπαρουσιάσεων, στις οποίες αρέσκεται τούτο το ιστολόγιο, αν και θα μπορούσε να εκληφθεί ως τέτοια. Γίνεται εν είδει προλόγου για μια σειρά κειμένων που θα ακολουθήσουν και θα έχουν ως γενικό θέμα την ακολουθούμενη κρατική πολιτική στο θέμα της ενέργειας. Βλέπετε, εκτιμώ ότι δεν μπορεί κανείς να μιλήσει για το υλοποιούμενο ξεπούλημα της ΔΕΗ, χωρίς να έχει υπ' όψη του την διαβόητη "σύμβαση Κούπερ" του 1940. Και ο πλέον αρμόδιος για να μας μιλήσει γι' αυτή την σύμβαση (αλλά και για πολλά άλλα) είναι ο μακαρίτης ο Μπάτσης, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου στο οποίο θα ανατρέξουμε κατ' επανάληψη.
(Αύριο: Η σύμβαση Κούπερ)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Με την ελπίδα ότι ο γνωστός ΗΛΙΘΙΟΣ δεν θα επανέλθει, τα σχόλια δημοσιεύονται πλέον χωρίς έγκριση.