Η ανατομία της G-20

Επειδή ακούμε συχνά να γίνεται λόγος (και, μάλιστα, πολύς) για την "Ομάδα των 20" ("Group of 20" και εν συντομία G-20), ας προσπαθήσουμε να ρίξουμε μια ματιά στα ενδότερα, μπας και καταλάβουμε τι σόι παιχνίδια παίζει ετούτη η "ομάδα".

Πρώτα-πρώτα, να ξεκαθαρίσουμε μια σύγχιση που επικρατεί. Η Ομάδα, στην οποία θα αναφερθούμε εδώ, είναι η G-20 τής οποίας η πλήρης ονομασία είναι "Ομάδα των 20 υπουργών οικονομίας και διοικητών κεντρικών τραπεζών". Δεν πρέπει να την μπερδεύουμε με την παλαιότερη ομόηχη G20 (δίχως παύλα αυτή), η οποία αποτελεί μια "Ομάδα 20 αναπτυσσόμενων κρατών" και η οποία αναφέρεται συνήθως ως G20+, αφού σ' αυτήν συμμετέχουν ήδη 23 χώρες (μεταξύ αυτών και η Ζιμπάμπουε με την Τανζανία, αλλά ας μη το κάνουμε θέμα τώρα). Το χοντρό παιχνίδι το παίζει η G-20 (αυτή με την παύλα) και μ' αυτήν θα ασχοληθούμε.

Η G-20, λοιπόν, αποτελεί υλοποίηση μιας πρότασης του τότε υπουργού οικονομικών (και κατόπιν πρωθυπουργού) του Καναδά, Πωλ Μαρτέν, πρωτοσυνεδρίασε το 2008 κι από τότε συνεδριάζει κάθε εξάμηνο. Σκοπός της είναι η συνεργασία και αλληλοϋποστήριξη των μελών της σε οικονομικά θέματα. Η Ομάδα μελετά και αναλύει όσα ζητήματα άπτονται της διεθνούς οικονομίας (και πολιτικά, επομένως) και τα μέλη της έχουν τόσο πολύ ενθουσιαστεί με την πάρτη τους, ώστε τον Σεπτέμβριο του 2009 ανακοίνωσαν ότι η G-20 θα αντικαταστήσει την περιώνυμη G8, ως το κύριο οικονομικό συμβούλιο των πλούσιων κρατών.

Ποιοι είναι, όμως, αυτοί οι περίφημοι είκοσι; Πρόκειται για 19 χώρες συν την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία εκπροσωπείται από τον πρόεδρο του ευρωπαϊκού συμβουλίου (σήμερα ο Χέρμαν Βαν Ρομπάυ) και τον διοικητή της ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας (σήμερα ο Ζαν-Κλωντ Τρισσέ). Οι 19 χώρες που συμπληρώνουν την G-20 είναι μία από την Αφρική (Νότια Αφρική), τρεις από την Βόρεια Αμερική (Η.Π.Α., Καναδάς, Μεξικό), δύο από την Νότια Αμερική (Αργεντινή, Βραζιλία), τρεις από την Ανατολική Ασία (Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Ταϊλάνδη), τρεις από την υπόλοιπη Ασία (Ινδονησία, Ινδία, Σαουδική Αραβία), μία από την Ωκεανία (Αυστραλία), δυο ευρασιατικές (Ρωσσία, Τουρκία) και τέσσερις ευρωπαϊκές (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο).

Εύλογα αναρωτιέται κανείς για το νόημα που έχει η ύπαρξη μιας τέτοιας ομάδας οικονομικά ισχυρών (κατά τεκμήριο) κρατών. Γιατί πρέπει, ντε και καλά, αυτές οι είκοσι χώρες να ασχολούνται με τα προβλήματα της παγκόσμιας οικονομίας; Υποτίθεται ότι σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία, όπου τα "βόλια" παίρνουν τους πάντες, θα έπρεπε να έχουν όλοι λόγο. Επομένως, γιατί ξεχωρίζουν "20 εκλεκτοί", από την στιγμή που υπάρχει επίσημος εκφραστής όλων των χωρών του κόσμου, δηλαδή ο Ο.Η.Ε.;

Φυσικά, τα παραπάνω ερωτήματα είναι απολύτως θεωρητικά. Στην πράξη οι αρμοδιότητες είναι σαφώς χωριστά κατανεμημένες. Η G-20 ασχολείται με τον πλούτο και ο Ο.Η.Ε. με την φτώχεια και την κακομοιριά. Τον Ο.Η.Ε. τον χρειαζόμαστε όταν πνίγεται το Πακιστάν από τις πλυμμήρες, όταν πνίγονται νησιά και παραλίες από τα τσουνάμια ή όταν οι κακομοιραίοι της Ρουάντας πεθαίνουν από την πείνα. Προκειμένου, όμως, για τα παγκόσμια αποθέματα χρυσού, τα κοιτάσματα πετρελαίου της Αρκτικής ή την ισοπέδωση της αγροτικής παραγωγής της Γουατεμάλας και της Μαδαγασκάρης προς καλλιέργεια φυτών προορισμένων για κατασκευή ελαστικού και βιοκαυσίμων, σιγά μη κάτσουν οι πλούσιοι να κουβεντιάζουν με τα μπατίρια.

Όποιος θέλει περισσότερα στοιχεία για την G-20, υπάρχει ένα πολύ κατατοπιστικό λήμμα στην διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia. Εμείς θα επανέλθουμε αύριο με περισσότερες λεπτομέρειες για την ουσία του παιχνιδιού που παίζει αυτή η ομάδα.