Έτσι σώθηκε και η Κύπρος

Προ ολίγων ημερών έγραψα μερικές σκέψεις μου για το "πώς σώθηκε η Ελλάδα" από τον "κομμουνιστικό κίνδυνο", χάρη στους υπερατλαντικούς μας συμμάχους και την συνεργασία τους με τους ντόπιους "λυτρωτές". Σ' εκείνο το κείμενο είχα αναφέρει πολύ επιγραμματικά την Κύπρο. Νομίζω ότι πρέπει να συμπληρώσω μερικά πράγματα γι' αυτό το πολύπαθο νησί το οποίο, ό,τι κι αν λένε μερικοί, είναι ελληνικό με όλη τη σημασία της λέξης!

Στις 13 Αυγούστου 1913 η οικογένεια Μούσκου (τσομπάνηδες σε κάποιο ορεινό χωριό της Τροόδου) αποκτούν ένα αγόρι που το βαφτίζουν Μιχάλη. Πριν κλείσει τα 13 του χρόνια ο Μιχάλης Μούσκος πηγαίνει στην μονή Κύκκου και γίνεται δόκιμος μοναχός. Όταν ενηλικιώνεται κείρεται κανονικός μοναχός και παίρνει το όνομα Μακάριος. Η σπιρτάδα του πνεύματός του είναι εντυπωσιακή και σύντομα ξεχωρίζει, το δε όνομά του γίνεται γνωστό σε όλη την Κύπρο. Το 1948 ξεκινάει την αντιστασιακή του δράση κατά των Άγγλων οι οποίοι κατέχουν το νησί. Γίνεται η ψυχή του δημοψηφίσματος κατά το οποίο μετριούνται 215.108 ψηφοδέλτια υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα και ούτε ένα ψηφοδέλτιο κατά! Φυσικά, οι Άγγλοι δεν αναγνωρίζουν το δημοψήφισμα. Δυο χρόνια μετά, ο νεαρός μοναχός είναι γραφτό να γίνει αρχιεπίσκοπος Κύπρου, πριν καλά-καλά κλείσει τα 37 του χρόνια, ως Μακάριος Γ'.

Η Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ) ξεκινάει τον ένοπλο αγώνα κατά των Άγγλων την πρωταπριλιά του 1955. Τα καθημερινά σαμποτάζ κάνουν τους Άγγλους να χάσουν τον ύπνο τους. Οι δυνάμεις κατοχής συλλαμβάνουν τον Μακάριο, τον κατηγορούν ως υποκινητή των "τρομοκρατών" και τον εξορίζουν στις Σεϋχέλλες. Ο αγώνας των Κυπρίων συνεχίζεται κλιμακούμενος και, τελικά, οι Άγγλοι υποχρεώνονται το 1959 σε διαπραγματεύσεις. Ο Μακάριος επιστρέφει στο νησί αλλά η εκπνέουσα αυτοκρατορία βρίσκει τον τρόπο να διατηρήσει την ανωμαλία βάζοντας και τους Τούρκους στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ως δήθεν εκφραστές του 18% των μουσουλμάνων του νησιού. Οι Τούρκοι καταφέρνουν, με την βοήθεια των Άγγλων, να πετύχουν την συγκυριαρχία. Πριν βγει ο χρόνος, χάρη στις συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου, ένα περίεργο κράτος γεννιέται. Ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ' εκλέγεται στις 13 Δεκεμβρίου 1959 ως ο πρώτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Οι Άγγλοι διατηρούν τις στρατιωτικές τους βάσεις στο νησί και συνεχίζουν την πολιτική του "διαίρει και βασίλευε" (divide e rege). Η κατάσταση μεταξύ ελλήνων και τούρκων όσο πάει και χειροτερεύει. Το 1964 οι τουρκοκύπριοι αποχωρούν από τα κρατικά όργανα και στήνουν δικά τους. Η σύγκρουση μοιάζει αναπόφευκτη. Ο ΟΗΕ στέλνει ειρηνευτική δύναμη στην Κύπρο κι αρχίζουν οι ζυμώσεις για ανταλλαγή πληθυσμών.

Εν τω μεταξύ στην Ελλάδα επιβάλλεται η χούντα των συνταγματαρχών η οποία βάζει στο μάτι τον Μακάριο. Παρά τη λυσσώδη πολεμική της, ο Μακάριος επανεκλέγεται πρόεδρος της δημοκρατίας το 1968. Στις 8 Μαρτίου 1970 πραγματοποιείται η πρώτη απόπειρα κατά της ζωής του. Τριάμιση χρόνια αργότερα, στις 7 Οκτωβρίου 1973, πραγματοποιείται και δεύτερη. 100 ημέρες μετά, στις 17 Ιανουαρίου 1974 πεθαίνει ο Γεώργιος Γρίβας, ιδρυτής και αρχηγός της αντιμακαριακής οργανώσεως ΕΟΚΑ Β' η οποία δρούσε με τις ευλογίες της ελληνικής χούντας. Προς γενική έκπληξη, ο Μακάριος κηρύσσει τριήμερο πένθος επειδή ο Γρίβας ήταν αρχηγός και της πρώτης ΕΟΚΑ η οποία εξέφρασε κατά κύριο λόγο τον αγώνα κατά των Άγγλων την δεκαετία του '50. Παρά τον θάνατο του αρχηγού της η ΕΟΚΑ Β' δεν σταματά τις βίαιες πράξεις της. Στις 25 Απριλίου 1974 η Κυπριακή κυβέρνηση θέτει εκτός νόμου την οργάνωση.

Στην Αθήνα, αλλά και στην Κύπρο, προχωρούν οι ετοιμασίες για πραξικόπημα σε βάρος του Μακαρίου. Αρχές Ιουλίου Μακάριος και Γκυζίκης ανταλλάσσουν έντονες επιστολές. Ο Μακάριος προβαίνει σε μια δήλωση η οποία περνάει στην ιστορία: "δεν είμαι νομάρχης των Αθηνών". Στις 15 Ιουλίου το πραξικόπημα εκδηλώνεται. Το προεδρικό μέγαρο ισοπεδώνεται αλλά ο Μακάριος λείπει κι έτσι γλιτώνει. Λίγο αργότερα η φωνή του ακούγεται στο ραδιόφωνο και καλεί τους κυπρίους σε αντίσταση. Οι πραξικοπηματίες δεν ορρωδούν και εγκαθιστούν στην θέση του προέδρου έναν παλαιό τιμημένο αγωνιστή του απελευθερωτικού αγώνα, τον Νικόλαο Σαμψών. Ο Σαμψών αιφνιδιάζει δυσάρεστα τον κόσμο με την επιλογή του να συνεργαστεί με την χούντα και καταφέρνει να καταστρέψει την υστεροφημία του. Πέντε μέρες μετά, στις 20 Ιουλίου, οι Τούρκοι επεμβαίνουν με επίσημη δικαιολογία το "είμαστε εγγυήτρια δύναμη και οφείλουμε να υπερασπίσουμε την δημοκρατία απέναντι στους κινηματίες". Το τίμημα της προδοσίας είναι βαρύ για την Μεγαλόνησο.

Δυο μέρες μετά την εισβολή των Τούρκων η χούντα του Ιωαννίδη καταρρέει. Ο Καραμανλής επιστρέφει από το Παρίσι και στις 24 Ιουλίου ορκίζεται πρωθυπουργός, επί κεφαλής κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Στις 7 Δεκεμβρίου 1974 (παραμονή του δημοψηφίσματος διά του οποίου καταργήθηκε η βασιλεία στην Ελλάδα) ο Μακάριος επιστρέφει στην Κύπρο και γίνεται δεκτός με τιμές ήρωα. Παραμένει πρόεδρος της δημοκρατίας άλλα 3 χρόνια, δίνοντας διπλωματικές μάχες σε κάθε επίπεδο για την επίλυση του Κυπριακού. Φυσικά το αμερικανοκρατούμενο ΝΑΤΟ κωφεύει και ο ΟΗΕ περιορίζεται στην έκδοση ψηφισμάτων. Στις 2 Αυγούστου 1977, μετά από δυο αλλεπάλληλα εμφράγματα, ο Μακάριος πεθαίνει σε ηλικία 64 ετών. Αν ζούσε σήμερα θα ήταν 90 ετών και ίσως αγωνιζόταν ακόμα προσπαθώντας να κάνει το παιδικό του όνειρο για ελεύθερη Κύπρο πραγματικότητα.