[Η παρακάτω μπροσούρα έφτασε σήμερα στην ταχυδρομική μου θυρίδα, συνοδευόμενη από την παράκληση να την αναδημοσιεύσω. Δεν έχω λόγο να μη το κάνω, ειδικά με δεδομένο ότι αυτό το ιστολόγιο έχει αναφερθεί επανειλημμένα στο βρόμικο παιχνίδι που παίζεται σε όλον τον κόσμο με τις "ανανεώσιμες πηγές ενέργειας" και την "πράσινη ανάπτυξη". Η μπροσούρα έχει τον παραπάνω τίτλο και την υπογράφουν οι "φίλοι των βουνών / εχθροί των επενδυτών":]
Πόσο κοστίζει ένα βουνό;
Αυτό είναι ένα ερώτημα που ίσως κάποια στιγμή απασχολήσει σοβαρά την επιστημονική κοινότητα του μέλλοντος. Θα στοιχειώνει ίσως τις έρευνες πεδίου πάνω στις ισοπεδωμένες κορυφές και τα κατακρεουργημένα δάση, μαζί με την καταθλιπτική συνειδητοποίηση ότι η κληρονομιά των παλαιότερων γενεών προς τις επόμενες δεν ήταν παρά δυσθεώρητα χρέη. Επί του παρόντος η απάντηση για τα κάθε λογής αρπακτικά και τους αναρίθμητους πλιατσικολόγους γνωστούς εσχάτως ως -και αποκαλούμενοι εφεξής για λόγους συντομίας- "επενδυτές", είναι γνωστή: πέρα απο κάποια λαδώματα και λίγο λόμπινγκ, τίποτε. Τα βουνά, τα δάση, τα ποτάμια και τα ζώα κοστίζουν όσο ένα καπιταλιστικό ιδεολόγημα, όσο μια ευρωπαϊκή κοινοτική οδηγία. Είναι με άλλα λόγια δωρεάν. Τσάμπα. Μοίρα εξόχως κακή για κάθε ύπαρξη, σε ένα πλανήτη επενδυτών.
Μοίρα κακή, μαύρη και άραχνη για τα Άγραφα. Οι σαράντα κτηνώδεις ανεμογεννήτριες, που θα ισοπεδώσουν μέρος της κορυφογραμμής τους και θα μετατρέψουν κορυφές και δάση σε βιομηχανικά εργοτάξια, δε θα είναι παρά η αρχή. Άλλες 650 τερατώδεις ελικοφόρες κατασκευές, ύψους έως και 120 μέτρων, θα μετατρέψουν σε μπετόν, συρματόπλεγμα και μπάζα το μεγαλύτερο μέρος των Αγράφων. Τα άγρια δάση τους θα σχιστούν απο δεκάδες χιλιόμετρα δρόμων για μηχανήματα βαρέως τύπου, καλώδια υψηλής τάσης θα διατρέξουν τα λιβάδια τους, τα τρεχούμενα νερά τους θα μετατραπούν σε μπαταρίες αποθήκευσης ενέργειας. Τα πουλιά και οι νυχτερίδες θα κομματιάζονται καθημερινά απο τους θανατερούς έλικες. Λύκοι, ζαρκάδια και αρκούδες θα αφανιστούν.
Μοίρα κακή, κατάρα. Κοινή για όλα σχεδόν τα βουνά της Ελλάδας. Για το μεγαλύτερο κομμάτι της Νότιας Πίνδου, που προορίζεται να μετατραπεί και αυτή με τη σειρά της σε εργοστάσιο αιολικής ενέργειας, για τα βουνά και τις θάλασσες της βορειοδυτικής Ελλάδας που θα καταστραφούν για γεωτρήσεις και φράκινγκ. Μοίρα κοινή, κακή, κατάρα και για τα ποτάμια της Ελλάδος και των Βαλκανίων που προορίζονται να καταστραφούν από πάνω απο 4.000 επιδοτούμενα υδροηλεκτρικά φράγματα. Μοίρα μαύρη και κακή και για τους κατοίκους της νότιας Ευρώπης εξαιρουμένων επενδυτών, που δε θα ́χουν νερό να πιούν, καθαρό αέρα να αναπνεύσουν, καθαρή τροφή να φάνε, βουνά και δάση να γαληνέψουν τη γεμάτη αντικαταθλιπτικά ψυχή τους. Άγρια ζωή να δαμά σει τη φονικότητα της εξημέρωσης.
Ύπαρξη άγρια, άνευ ιδιωτικής ιδιοκτησίας, κάθετες πλαγιές άνευ χιονοδρομικού, γαλάζια νερά άνευ ξενοδοχείου, αρκούδες άνευ ιδιοκτήτη. Ισοπέδωση και θάνατος, σφαγή και μπάζα. Μοίρα κακή. Μαύρη και άραχνη. Κατάρα.
Η ενέργεια ως προιόν
Όλος αυτός ο Αρμαγεδδώνας για τα βουνά, τη θάλασσα, τα δάση, τα ποτάμια και τους κατοίκους τους, έχει βεβαίως μια εξαίρετη δικαιολογία. Την παραγωγή του έσχατου αγαθού της εποχής μας: την ενέργεια. Η οποία μπορεί όπως έδειξε και ο Αινστάιν και κατάλαβαν πολύ καλά οι κάτοικοι του Ναγκασάκι και της Χιροσίμας να ισούται με την (αφανιζόμενη) μάζα ζώων και δέντρων, βουνών και ποταμιών πολλαπλασιασμένη επι την ταχύτητα του φωτός εις το τετράγωνο, είναι όμως αναγκαία. Κρίμα για τα δάση, κρίμα και για τα ελαφάκια, είναι όντως πολύ χαριτωμένα, αλλά θα γυρίσουμε στην εποχή των σπηλαίων;
Η κοινοτoπία αυτής της διαχρονικά δημοφιλούς πλάνης οφείλεται σε μια ολέθρια παρανόηση. Θεωρούμε την ενέργεια ως αγαθό και όχι ως εμπόρευμα. Ως ένα μέσο ευζωίας και όχι ως ένα μέσο παραγωγής κέρδους. Με άλλα λόγια θεωρούμε την ολοένα και αυξανόμενη παραγόμενη ενέργεια, ως φώτα για τη νύχτα, θέρμανση για το κρύο, καύσιμο για τη μετακινησή μας, ρεύμα για τις ολοένα και λιγότερο ανθεκτικές στο χρόνο συσκευές μας. Και όχι όπως υποδεικνύει η λογική και η αμείλικτη γλώσσα των αριθμών ως ένα κερδοφόρο προιόν, σχεδόν εξ ́ολοκλήρου αποσυνδεμένου από οποιαδήποτε έννοια κοινωνικού αγαθού και ανθρώπινης ευζωίας. Οι εκατομμύρια τόννοι ηλεκτρονικών και πλαστικών, ουσιαστικά μεταχρονολογημένων σκουπιδιών, που καταδικασμένα να χαλάσουν χωρίς καμμία δυνατότητα επισκευής, προορίζονται για να γεμίσουν μέχρι ασφυξίας τις χωματερές και τις θάλασσες και να προκαλέσουν καρκίνο στα παιδιά-εργάτες ανακύκλωσης των σπάνιων γαιών, δεν έχουν, όσο και να ξεχειλώσουμε τις έννοιες, καμμία σχέση με οποιαδήποτε αγαθότητα. Ούτε τα αυτοκίνητα με ενεργειακό αποτύπωμα όσο μια ανθρώπινη ζωή, που μια σειρά απο επενδυτικά συμφέροντα και των επακόλουθων καλοπληρωμένων νόμων και οδηγιών, επιβάλλουν ως κύριο μέσο μετακίνησης και εξαναγκάζουν στην αλλαγή τους κάθε 4-5 χρόνια. Ούτε βέβαια οι υπολογιστές και οι ηλεκτρονικές συσκευές όπου οι στρατηγικές κατασκευαστικές κακοτεχνίες και συνεχείς αναίτιες αναβαθμίσεις, οδηγούν στην αντικαταστασή τους κάθε τρια με τέσσερα χρόνια. Απο τις οικιακές συσκευές με τα περιβόητα κυκλώματα αυτοκαταστροφής στα δέκα χρόνια, μέχρι τον εμβληματικό τρόπο καταστροφής του αποθέματος, τον πόλεμο, είναι φανερό ότι η ενέργεια δε νοείται ως αγαθό, αλλά ως απλά ως κάτι το οποίο αναλώμενο παράγει κέρδος. Αν με ένα μαγικό και κακορίζικο τρόπο μπορούσε να παραχθεί δεκαπλάσια ενέργεια από ό,τι σήμερα, είναι απολύτως βέβαιαο ότι θα ξοδευόταν πάραυτα για να μετατραπεί σε κέρδος. Τα σκουπίδια και η καταστροφή που θα άφηνε πίσω της όλη αυτή η μετουσίωση της ενέργειας σε κέρδος, θα λογίζονταν προφανώς ως externalities (όπως είθισται να αποκαλούνται οι παράπλευρες απώλειες). Θα αφορούσαν δηλαδή όλους τους υπόλοιπους πλην των επενδυτών.
Η ενέργεια που θα παραχθεί απο τα γιγάντια αιολικά εργοστάσια δεν έρχεται να καλύψει ανθρώπινες ανάγκες. Άλλωστε μεγάλο μέρος απο αυτό δε μπορεί να απορροφηθεί απο το δίκτυο και θα πρέπει να εξαχθεί (σε πολυ χαμηλές τιμές) σε δίκτυα άλλων χωρών που μπορούν να το απορροφήσουν. Είναι απλά ένα προιόν που τόσο οι ιδεοληψίες και τα επιχειρηματικά πλάνα της ΕΕ, όσο και η τάση της βιομηχανίας να πλημμυρίζει τον πλανήτη με προιόντα ελάχιστων χρήσεων και με φυσικό προορισμό τις χωματερές των φτωχών χωρών, προικοδοτεί με υψηλά επίπεδα κερδοφορίας.
Το ιδεολόγημα της πράσινης ανάπτυξης
Ο καπιταλισμός σε καμμία φάση της ύπαρξής του δεν ήταν ορθολογικός. Και αν κάποτε το καπιταλιστικό μοντέλο που είχε ως κύριο εκφραστή του τον ιδιοκτήτη των μέσων παραγωγής, το γνωστό σε όλους μας αφεντικό, απαιτούσε ένα ελάχιστο μακροχρόνιο σχεδιασμό για την αποδοτικότητα των επενδύσεων, η μετάβαση στο τωρινό μοντέλο, αυτό της κυριαρχίας των μάνατζερ, χαρακτηρίζεται απο πλήρη αδιαφορία για τις μακροχρόνιες συνέπειες. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με την εκνευριστικά κακομαθημένη άνεση κάποιου που ξέρει ότι όποιες και να είναι οι συνέπειες, αυτός θα την βγάλει καθαρή.
Η καπιταλιστική σκέψη είναι οπότε επιρρεπής σε κάθε ανορθολογικό ή μεταφυσικό ιδεολόγημα, πιο πολύ ίσως και απο την θρησκευτική σκέψη την οποία υποτίθεται ότι αντικατέστησε. Τα χιλιαστικά ιδεολογήματα περί επικείμενου τέλους των φυσικών πόρων, με την μορφή των ορυκτών καυσίμων και άρα της αέναης κερδοφορίας που παράγουν, εισχώρησαν στη διαβρωμένη απο τη λογική των μάνατζερ καπιταλιστική σκέψη, όπως η πιστωτική κάρτα στην κοκαίνη στα γραφεία των υψηλόμισθων στελεχών. Παρόλο που οι περισσότεροι πόλεμοι των τελευταίων ετών δεν έγιναν για τον έλεγχο των αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων, αλλά για την καταστροφή τους, όπως για παράδειγμα στο Ιράκ, την Λιβύη ή την Συρία, το κυρίαρχο αφήγημα είναι αυτό του τέλους των πόρων και της επικείμενης καταστροφής. Αυτό πέρα απο την πολύ βολική για κάθε εξουσία, παραγωγή φόβου, έχει και το έξτρα πλεονέκτημα της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών μετατροπής του φυσικού κόσμου σε πόρους προς εκμετάλλευση, αγαπημένη διαδικασία για κάθε επενδυτή.
Έτσι φτάσαμε να θεωρείται λογικό ότι οι "χωρίς-όργωμα" υπερμεταλλαγμένοι σπόροι της Μonsanto και τα ισοπεδωτικά για τα δάση και την άγρια ζωή, τεράστια αιολικά εργοστάσια στις κορυφές των βουνών, έχουν μηδενικό αποτύπωμα δειοξιδίου του άνθρακα, άρα είναι οικολογικά.
Το ιδεολόγημα της κλιματικής αλλαγής
Ούτε εμείς, ούτε υποπτευόμαστε κανείς, δε γνωρίζει επακριβώς το ποσοστό επιρροής της ανθρώπινης δραστηριότητας στο κλίμα. Το κλίμα αφενός ουδέποτε ήταν σταθερό σε κλίμακα ετών ή δεκαετιών, που είναι και τα χρονικά διαστήματα που μελετούνται τα φαινόμενα, και αφετέρου υπόκειται σε τόσες πολλές παραμέτρους, απο την ηλιακή δραστηριότητα, μέχρι τα φαινόμενα ανάδρασης των δασών, που ως μοντέλο είναι απόλυτα χαοτικό. Το σίγουρο είναι ότι το διοξείδιο του άνθρακα ως κύριος υπαίτιος υπερθέρμανσης του πλανήτη, απο θεωρία συνομωσίας (τα ίδια επιστημονικά ιδρύματα που καταστροφολογούν για την άνοδο της θερμοκρασίας, μέχρι τα τέλη του '70, καταστροφολογούσαν για την επερχόμενη εποχή των παγετώνων) έγινε η κατεστημένη αλήθεια σε λίγα μόλις χρόνια. Πλέον οποιαδήποτε έρευνα που δεν αποδέχεται το ιδεολόγημα της κλιματικής αλλαγής στην καλύτερη δεν θα βρει πουθενά χρηματοδότηση (στην χειρότερη θα λοιδωρηθεί). Έτσι, ενώ είναι βέβαιο ότι τα δάση είναι ισχυρότατος παράγοντας κλιματικής ομοιόστασης, πριμοδοτούνται ως οικολογικές, μέθοδοι παραγωγής ενέργειας όπως η αιολική, η οποία τα αφανίζει.
Βέβαια, η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι ένα εξαιρετικά βολικό αφήγημα για τις εκάστοτες ελιτ. Κυρίως γιατί παράγει φόβο και παρουσιάζεται ως μια παγκόσμια απειλή που δε μπορεί να αντιμετωπιστεί από τον οποιονδήποτε σε ατομικό επίπεδο . Όσο πράσινη και να κάνει κάποιος την καταναλωτική του συμπεριφορά, εντέλει αυτή η πλανητικού επιπέδου απειλή δεν μπορεί να διαχειριστεί παρά απο τα κράτη, το μεγάλο κεφάλαιο και τους ειδκούς τους. Ο φοβισμένος, αποβλακωμένος απο την προπαγάνδα πολίτης θα δεχθεί τον αφανισμό των δασών της χώρας του για να σωθεί απο την επερχόμενη καταστροφή των αυξημένων εκλύσεων διοξειδίου του άνθρακα.
Ανεμογεννήτριες: ανανώσιμες πηγές κερδοφορίας
Η ανεμογεννήτρια είναι πράγματι μια σχετικά “πράσινη” επιλογή, για να ηλεκτροδοτήσεις αυτόνομα το σπίτι σου. Αν εξαιρέσεις τα ίδια τα υλικα κατασκευής της και το -κάπως βαρύ- οικολογικό αποτύπωμα της μπαταρίας (ή μάλλον καλύτερα των μπαταριών, αφού οι διακυμάνσεις στην αποδιδόμενη ενέργεια της ανεμογεννήτριας απαιτούν αυξημένη χωρητικότητα μπαταριών, ώστε να έχουμε επαρκή εκμετάλλευση της αποδιδόμενης ενέργειας) η οποία οφείλει να αντικαθίσταται κάθε πέντε με δέκα έτη ανάλογα τη χρήση της και αν οθόρυβος και τα κομματιασμένα κουφάρια πουλιών και νυχτερίδων δεν αποτελεί πρόβλημα στο αξιακό μας σύστημα και αν η ύπαρξη ενός περιστρεφόμενου μεταλλικού έλικα μας φαίνεται για κάποιο λόγο χαριτωμένη, τότε όντως μπορούμε να πούμε ότι η ανεμογεννήτρια είναι μια λογική επιλογή για ρεύμα χωρίς τη συνεχή κατανάλωση φυσικών πόρων.
Τα πράγματα είναι όμως τελείως διαφορετικά σε ό,τι αφορά το δίκτυο ηλεκτροδότησης. Ενώ σε ένα αυτόνομο σύστημα μέρος της ενέργειας απο τα αυγουστιάτικα μελτέμια αποθηκεύεται στις μπαταρίες για μελλοντική χρήση, το δίκτυο, στερούμενο μπαταριών (με εξαίρεση ένα ελάχιστο ποσοστό αντλιοταμίευσης, μεταφοράς δηλαδή του νερού ενός φράγματος σε μεγαλύτερο υψομετρικό ώστε να λειτουργήσει ως μπαταρία) οφείλει να εξισσοροπεί την παραγωγή του με βάση τις προβλέψεις για την ημερήσια κατανάλωση. Μια ανεμογεννήτρια ξεκινά να δίνει ρεύμα με ανέμους 12 χιλιομέτρων την ώρα και ουσιαστικά για να δώσει πρακτικά εκμεταλλεύσιμο ρεύμα στο δίκτυο απαιτούνται άνεμοι μεταξύ 30 και 80 χιλιομέτρων την ώρα. Καθώς οι άνεμοι ούτε σταθεροί είναι, ούτε μπορούν να προβλεφθούν με ασφάλεια, το δίκτυο αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα σταθερότητας.
Μια μέρα χωρίς ανέμους ή με υπερβολικά δυνατούς ανέμους, καθώς οι απαιτήσεις του καταναλωτικού κοινού παραμένουν ίδιες, το δίκτυο θα πρέπει να εξισορροπήσει την απώλεια της ενέργειας με συμβατικές μεθόδους παροχής ενέργειας και αντίστοιχα μια μέρα με δυνατούς ανέμους το δίκτυο θα πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της υπερβολικής ενέργειας ποθα το βγάλει εκτός ισσοροπίας.
Στην πρώτη περίπτωση, αυτή της έλλειψης αιολικής ενέργειας, το δίκτυο θα πρέπει να είναι έτοιμο να εξισορροπήσει αυτή την απώλεια, έχοντας δεσμεύσει ένα ποσό συμβατικής ενέργειας ως απόθεμα ασφαλείας. Πρακτικά για κάθε μέγκαβαττ αιολικής ενέργειας χρειάζονται 0,8 μβ (80%) ως απόθεμα ασφαλείας, προερχόμενο κυρίως απο φυσικό αέριο, λιθάνθρακες ή υδροηλεκτρικά. Με άλλα λόγια τα εργοστάσια συνεχίζουν να δουλεύουν και να καίνε κάυσιμα ακόμα και στην ιδανική περίπτωση που οι ανεμογεννήτριες μπορούσαν να προσφέρουν το 100% της απαιτούμενης ενέργειας σε εθνικό επίπεδο.
Εξ ίσου σοβαρό είναι το πρόβλημα όταν οι ανεμογεννήτριες λειτουργούν στις βέλτιστες συνθήκες με μεγάλες (αλλά όχι υπερβολικά μεγάλες) ταχύτητες ανέμου. Αυτή η έξτρα ποσότητα ενέργειας (η οποία μάλιστα μεταβάλλεται δραματικά λεπτό με το λεπτό με κάθε αλλαγή στην ταχύτητα του ανέμου) βγάζει το δίκτυο εκτός ισσοροπίας. Ένα εργοστάσιο ορυκτού καυσίμου καταναλώνει τεράστια ποσά ενέργειας στην εκκίνησή του, πράγμα που σημαίνει ότι δε μπορούμε να να κλείνουμε μια μονάδα λιθάνθρακα όταν φυσάει και να την ξανανοίγουμε με το που μειωθεί ο άνεμος. Το δίκτυο αναγκάζεται να αποθηκεύσει την έξτρα ενέργεια για να διατηρήσει την ισσοροπία του ή να την διοχετεύσει κάπου αλλού. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε επέκταση φραγμάτων με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την καταστροφή των ποταμών και στην δεύτερη έχουμε εξαγωγή ενέργειας με τεράστιο κόστος μεταφοράς και πολύ χαμηλές τιμές πώλησης.
Οι μεγάλες αυτές διακυμάνσεις στην αποδιδόμενη ενέργεια των ανεμογεννητριών, κάνουν πρακτικά μηδαμινή την όποια απεξάρτηση απο άλλες μεθόδους παραγωγής ενέργειας. Ανάλογα με τους ανέμους, τις τοποθεσίες και το μοντέλο διαχείρισης το ποσοστό αποδιδόμενης ενέργειας σε σχέση με την ονομαστική τους αξία, κυμαίνεται απο 4% (στην Γερμανία) έως 15% (στην Αγγλία). Δηλαδή για κάθε μεγαβάτ ονομαστικής ισχύος αιολικής ενέργειας, το δίκτυο ωφελείται μόνο με 0,05 έως 0,15 mw. Σε κάθε περίπτωση, είναι απολύτως αδύνατο να ηλεκτροδοτηθεί μια χώρα μόνο μέσω ανεμογεννητριών. Η εξάρτηση απο το λιθάνθρακα και το φυσικό αέριο παραμένει και μάλιστα σε ποσοστά άνω του 90%.
Η αφήγηση δηλαδή ότι οι ανεμογεννήτριες με όλα τα προβληματά τους, την αισθητική και οικολογική όχληση, τον αφανισμό πτηνών και εντόμων, την εκβιομηχανοποίηση των φυσικών τοπίων στα οποία εγκαθίστανται, την οικολογική επιβάρυνση με τόννους μπετόν και χάλυβα τα οποία μετατρέπονται σε σκουπίδια μετά απο είκοσι χρόνια κτλ είναι τουλάχιστον μια εναλλακτική στη ρυπογόνο κάυση του λιθάνθρακα, αποδεικνύεται ψευδής. Η ισοπέδωση των βουνών δεν θα σώσει τους κατοίκους της Πτολεμαίδας ή της Μεγαλόπολης απο τον καρκίνο. Η ηλεκτροδότηση θα συνεχίσει να στηρίζεται στα υδροηλεκτρικά και την καύση ορυκτών, ενώ η “πράσινη” ενέργεια παραμένει κυρίως μια καλή μέθοδος να ξεφορτωθούν οι χώρες του βορρά τις τεχνολογικές τους επενδύσεις στις ΑΠΕ, στα βουνά του νότου, καθώς και ένα ισχυρό χαρτί στον τζόγο του χρηματιστηρίου ρύπων.
Βέβαια, ακόμα και αν στο μέλλον βρεθεί κάποια τεχνολογία αποθήκευσης ενέργειας ή εξισσορόπησης του δικτύου που να κάνει το ρεύμα απο τις ανεμογεννήτριες συμφέρον, η λογική λέει ότι αυτές θα έπρεπε να εγκαθίστανται σε ήδη υπάρχουσες βιομηχανικές περιοχές, όπου η οικολογική υποβάθμιση είναι ούτως ή άλλως υπαρκτή και οι εργασίες συντήρησης και αντικατάστασης (η απόδοση των ανεμογεννητριών μειώνεται δραματικά με το χρόνο και σε διάστημα απο δέκα έως είκοσι χρόνων αχρηστεύονται τελείως) καθώς και μεταφοράς του ρεύματος, να γίνονται με μικρότερο κόστος. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε όμως την καταβολή ενοικίων (τα βιομηχανικά οικόπεδα σε αντίθεση με τα βουνά, κοστίζουν) κάτι που ανέκαθεν οι επενδυτές αποστρέφονταν.
Απλά μαθήματα οικονομίας
Ο αφανισμός των Αγράφων και ακολούθως του μεγαλύτερου κομματιού της Πίνδου, θα γίνει για να ικανοποιηθούν οι μονίμως απαρκτικές διαθέσεις των επενδυτών, καθώς και νεοφιλελεύθερες και πέρα για πέρα βλακώδεις εμμονές, όπως αυτή του χρηματιστηρίου ρύπων. Η θυσία μιας ολόκληρης οροσειράς δεν θα μας απαλλάξει ούτε απο μια λιγνιτική μονάδα. Ακόμη ένα κομμάτι του λιγοστού εναπομείναντα άγριου κόσμου θα χαθεί. Και μαζί του η ικανότητα να μαθαίνουμε απο το διαφορετικό και να εμπλουτίζουμε τα ονειρά μας με δαύτο. Το εφιαλτικό σενάριο της καθολικής εξημέρωσης του πλανήτη θα έρθει ένα ακόμη βήμα πιο κοντά, μαζί με αυτό της απόλυτης εξημέρωσης του εαυτού μας – και της μετατροπής μας απο αυτόνομες ενσυνείδητες υπάρξεις σε πειθήνιους καταναλωτές προιόντων και προπαγάνδας.
Όμως μπορεί οι απότομες κορφές, τα άγρια δάση, τα ορμητικά νερά ως πόροι για κερδοφορία να είναι δωρεάν, αλλά για όσους απο εμάς έχουμε ατενίσει ανάμεσα στα μοναχικά ρόμπολα τις απέναντι κορυφογραμμές, για όσους έχουμε περπατήσει στα δάση και ξεδιψάσει απο τις πηγές τους, ο φυσικός κόσμος έχει μια αυταξία. Και την αυταξία αυτή υποσχόμαστε ότι θα την μετατρέψουμε σε κόστος και μάλιστα ασύμφορο, για κάθε ανθρώπινο αρπακτικό.
ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΣΤΙΓΜΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ
Οι εταιρίες ξεπέρασαν τα νομικά κωλύματα και οι μπουλντόζες είναι έτοιμες για το βουνό. Είναι στο χέρι μας να μην περάσουν, πρόκειται για την τελευταία μας ευκαιρία να εμποδίσουμε το ενεργειακό λόμπι να μετατρέψει, μια για πάντα, ένα μοναδικό οικοσύστημα σε βιομηχανικό εργοστάσιο.
Πόσο κοστίζει ένα βουνό;
Αυτό είναι ένα ερώτημα που ίσως κάποια στιγμή απασχολήσει σοβαρά την επιστημονική κοινότητα του μέλλοντος. Θα στοιχειώνει ίσως τις έρευνες πεδίου πάνω στις ισοπεδωμένες κορυφές και τα κατακρεουργημένα δάση, μαζί με την καταθλιπτική συνειδητοποίηση ότι η κληρονομιά των παλαιότερων γενεών προς τις επόμενες δεν ήταν παρά δυσθεώρητα χρέη. Επί του παρόντος η απάντηση για τα κάθε λογής αρπακτικά και τους αναρίθμητους πλιατσικολόγους γνωστούς εσχάτως ως -και αποκαλούμενοι εφεξής για λόγους συντομίας- "επενδυτές", είναι γνωστή: πέρα απο κάποια λαδώματα και λίγο λόμπινγκ, τίποτε. Τα βουνά, τα δάση, τα ποτάμια και τα ζώα κοστίζουν όσο ένα καπιταλιστικό ιδεολόγημα, όσο μια ευρωπαϊκή κοινοτική οδηγία. Είναι με άλλα λόγια δωρεάν. Τσάμπα. Μοίρα εξόχως κακή για κάθε ύπαρξη, σε ένα πλανήτη επενδυτών.
Μοίρα κακή, μαύρη και άραχνη για τα Άγραφα. Οι σαράντα κτηνώδεις ανεμογεννήτριες, που θα ισοπεδώσουν μέρος της κορυφογραμμής τους και θα μετατρέψουν κορυφές και δάση σε βιομηχανικά εργοτάξια, δε θα είναι παρά η αρχή. Άλλες 650 τερατώδεις ελικοφόρες κατασκευές, ύψους έως και 120 μέτρων, θα μετατρέψουν σε μπετόν, συρματόπλεγμα και μπάζα το μεγαλύτερο μέρος των Αγράφων. Τα άγρια δάση τους θα σχιστούν απο δεκάδες χιλιόμετρα δρόμων για μηχανήματα βαρέως τύπου, καλώδια υψηλής τάσης θα διατρέξουν τα λιβάδια τους, τα τρεχούμενα νερά τους θα μετατραπούν σε μπαταρίες αποθήκευσης ενέργειας. Τα πουλιά και οι νυχτερίδες θα κομματιάζονται καθημερινά απο τους θανατερούς έλικες. Λύκοι, ζαρκάδια και αρκούδες θα αφανιστούν.
Μοίρα κακή, κατάρα. Κοινή για όλα σχεδόν τα βουνά της Ελλάδας. Για το μεγαλύτερο κομμάτι της Νότιας Πίνδου, που προορίζεται να μετατραπεί και αυτή με τη σειρά της σε εργοστάσιο αιολικής ενέργειας, για τα βουνά και τις θάλασσες της βορειοδυτικής Ελλάδας που θα καταστραφούν για γεωτρήσεις και φράκινγκ. Μοίρα κοινή, κακή, κατάρα και για τα ποτάμια της Ελλάδος και των Βαλκανίων που προορίζονται να καταστραφούν από πάνω απο 4.000 επιδοτούμενα υδροηλεκτρικά φράγματα. Μοίρα μαύρη και κακή και για τους κατοίκους της νότιας Ευρώπης εξαιρουμένων επενδυτών, που δε θα ́χουν νερό να πιούν, καθαρό αέρα να αναπνεύσουν, καθαρή τροφή να φάνε, βουνά και δάση να γαληνέψουν τη γεμάτη αντικαταθλιπτικά ψυχή τους. Άγρια ζωή να δαμά σει τη φονικότητα της εξημέρωσης.
Ύπαρξη άγρια, άνευ ιδιωτικής ιδιοκτησίας, κάθετες πλαγιές άνευ χιονοδρομικού, γαλάζια νερά άνευ ξενοδοχείου, αρκούδες άνευ ιδιοκτήτη. Ισοπέδωση και θάνατος, σφαγή και μπάζα. Μοίρα κακή. Μαύρη και άραχνη. Κατάρα.
Η ενέργεια ως προιόν
Όλος αυτός ο Αρμαγεδδώνας για τα βουνά, τη θάλασσα, τα δάση, τα ποτάμια και τους κατοίκους τους, έχει βεβαίως μια εξαίρετη δικαιολογία. Την παραγωγή του έσχατου αγαθού της εποχής μας: την ενέργεια. Η οποία μπορεί όπως έδειξε και ο Αινστάιν και κατάλαβαν πολύ καλά οι κάτοικοι του Ναγκασάκι και της Χιροσίμας να ισούται με την (αφανιζόμενη) μάζα ζώων και δέντρων, βουνών και ποταμιών πολλαπλασιασμένη επι την ταχύτητα του φωτός εις το τετράγωνο, είναι όμως αναγκαία. Κρίμα για τα δάση, κρίμα και για τα ελαφάκια, είναι όντως πολύ χαριτωμένα, αλλά θα γυρίσουμε στην εποχή των σπηλαίων;
Η κοινοτoπία αυτής της διαχρονικά δημοφιλούς πλάνης οφείλεται σε μια ολέθρια παρανόηση. Θεωρούμε την ενέργεια ως αγαθό και όχι ως εμπόρευμα. Ως ένα μέσο ευζωίας και όχι ως ένα μέσο παραγωγής κέρδους. Με άλλα λόγια θεωρούμε την ολοένα και αυξανόμενη παραγόμενη ενέργεια, ως φώτα για τη νύχτα, θέρμανση για το κρύο, καύσιμο για τη μετακινησή μας, ρεύμα για τις ολοένα και λιγότερο ανθεκτικές στο χρόνο συσκευές μας. Και όχι όπως υποδεικνύει η λογική και η αμείλικτη γλώσσα των αριθμών ως ένα κερδοφόρο προιόν, σχεδόν εξ ́ολοκλήρου αποσυνδεμένου από οποιαδήποτε έννοια κοινωνικού αγαθού και ανθρώπινης ευζωίας. Οι εκατομμύρια τόννοι ηλεκτρονικών και πλαστικών, ουσιαστικά μεταχρονολογημένων σκουπιδιών, που καταδικασμένα να χαλάσουν χωρίς καμμία δυνατότητα επισκευής, προορίζονται για να γεμίσουν μέχρι ασφυξίας τις χωματερές και τις θάλασσες και να προκαλέσουν καρκίνο στα παιδιά-εργάτες ανακύκλωσης των σπάνιων γαιών, δεν έχουν, όσο και να ξεχειλώσουμε τις έννοιες, καμμία σχέση με οποιαδήποτε αγαθότητα. Ούτε τα αυτοκίνητα με ενεργειακό αποτύπωμα όσο μια ανθρώπινη ζωή, που μια σειρά απο επενδυτικά συμφέροντα και των επακόλουθων καλοπληρωμένων νόμων και οδηγιών, επιβάλλουν ως κύριο μέσο μετακίνησης και εξαναγκάζουν στην αλλαγή τους κάθε 4-5 χρόνια. Ούτε βέβαια οι υπολογιστές και οι ηλεκτρονικές συσκευές όπου οι στρατηγικές κατασκευαστικές κακοτεχνίες και συνεχείς αναίτιες αναβαθμίσεις, οδηγούν στην αντικαταστασή τους κάθε τρια με τέσσερα χρόνια. Απο τις οικιακές συσκευές με τα περιβόητα κυκλώματα αυτοκαταστροφής στα δέκα χρόνια, μέχρι τον εμβληματικό τρόπο καταστροφής του αποθέματος, τον πόλεμο, είναι φανερό ότι η ενέργεια δε νοείται ως αγαθό, αλλά ως απλά ως κάτι το οποίο αναλώμενο παράγει κέρδος. Αν με ένα μαγικό και κακορίζικο τρόπο μπορούσε να παραχθεί δεκαπλάσια ενέργεια από ό,τι σήμερα, είναι απολύτως βέβαιαο ότι θα ξοδευόταν πάραυτα για να μετατραπεί σε κέρδος. Τα σκουπίδια και η καταστροφή που θα άφηνε πίσω της όλη αυτή η μετουσίωση της ενέργειας σε κέρδος, θα λογίζονταν προφανώς ως externalities (όπως είθισται να αποκαλούνται οι παράπλευρες απώλειες). Θα αφορούσαν δηλαδή όλους τους υπόλοιπους πλην των επενδυτών.
Η ενέργεια που θα παραχθεί απο τα γιγάντια αιολικά εργοστάσια δεν έρχεται να καλύψει ανθρώπινες ανάγκες. Άλλωστε μεγάλο μέρος απο αυτό δε μπορεί να απορροφηθεί απο το δίκτυο και θα πρέπει να εξαχθεί (σε πολυ χαμηλές τιμές) σε δίκτυα άλλων χωρών που μπορούν να το απορροφήσουν. Είναι απλά ένα προιόν που τόσο οι ιδεοληψίες και τα επιχειρηματικά πλάνα της ΕΕ, όσο και η τάση της βιομηχανίας να πλημμυρίζει τον πλανήτη με προιόντα ελάχιστων χρήσεων και με φυσικό προορισμό τις χωματερές των φτωχών χωρών, προικοδοτεί με υψηλά επίπεδα κερδοφορίας.
Το ιδεολόγημα της πράσινης ανάπτυξης
Ο καπιταλισμός σε καμμία φάση της ύπαρξής του δεν ήταν ορθολογικός. Και αν κάποτε το καπιταλιστικό μοντέλο που είχε ως κύριο εκφραστή του τον ιδιοκτήτη των μέσων παραγωγής, το γνωστό σε όλους μας αφεντικό, απαιτούσε ένα ελάχιστο μακροχρόνιο σχεδιασμό για την αποδοτικότητα των επενδύσεων, η μετάβαση στο τωρινό μοντέλο, αυτό της κυριαρχίας των μάνατζερ, χαρακτηρίζεται απο πλήρη αδιαφορία για τις μακροχρόνιες συνέπειες. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με την εκνευριστικά κακομαθημένη άνεση κάποιου που ξέρει ότι όποιες και να είναι οι συνέπειες, αυτός θα την βγάλει καθαρή.
Η καπιταλιστική σκέψη είναι οπότε επιρρεπής σε κάθε ανορθολογικό ή μεταφυσικό ιδεολόγημα, πιο πολύ ίσως και απο την θρησκευτική σκέψη την οποία υποτίθεται ότι αντικατέστησε. Τα χιλιαστικά ιδεολογήματα περί επικείμενου τέλους των φυσικών πόρων, με την μορφή των ορυκτών καυσίμων και άρα της αέναης κερδοφορίας που παράγουν, εισχώρησαν στη διαβρωμένη απο τη λογική των μάνατζερ καπιταλιστική σκέψη, όπως η πιστωτική κάρτα στην κοκαίνη στα γραφεία των υψηλόμισθων στελεχών. Παρόλο που οι περισσότεροι πόλεμοι των τελευταίων ετών δεν έγιναν για τον έλεγχο των αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων, αλλά για την καταστροφή τους, όπως για παράδειγμα στο Ιράκ, την Λιβύη ή την Συρία, το κυρίαρχο αφήγημα είναι αυτό του τέλους των πόρων και της επικείμενης καταστροφής. Αυτό πέρα απο την πολύ βολική για κάθε εξουσία, παραγωγή φόβου, έχει και το έξτρα πλεονέκτημα της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών μετατροπής του φυσικού κόσμου σε πόρους προς εκμετάλλευση, αγαπημένη διαδικασία για κάθε επενδυτή.
Έτσι φτάσαμε να θεωρείται λογικό ότι οι "χωρίς-όργωμα" υπερμεταλλαγμένοι σπόροι της Μonsanto και τα ισοπεδωτικά για τα δάση και την άγρια ζωή, τεράστια αιολικά εργοστάσια στις κορυφές των βουνών, έχουν μηδενικό αποτύπωμα δειοξιδίου του άνθρακα, άρα είναι οικολογικά.
Το ιδεολόγημα της κλιματικής αλλαγής
Ούτε εμείς, ούτε υποπτευόμαστε κανείς, δε γνωρίζει επακριβώς το ποσοστό επιρροής της ανθρώπινης δραστηριότητας στο κλίμα. Το κλίμα αφενός ουδέποτε ήταν σταθερό σε κλίμακα ετών ή δεκαετιών, που είναι και τα χρονικά διαστήματα που μελετούνται τα φαινόμενα, και αφετέρου υπόκειται σε τόσες πολλές παραμέτρους, απο την ηλιακή δραστηριότητα, μέχρι τα φαινόμενα ανάδρασης των δασών, που ως μοντέλο είναι απόλυτα χαοτικό. Το σίγουρο είναι ότι το διοξείδιο του άνθρακα ως κύριος υπαίτιος υπερθέρμανσης του πλανήτη, απο θεωρία συνομωσίας (τα ίδια επιστημονικά ιδρύματα που καταστροφολογούν για την άνοδο της θερμοκρασίας, μέχρι τα τέλη του '70, καταστροφολογούσαν για την επερχόμενη εποχή των παγετώνων) έγινε η κατεστημένη αλήθεια σε λίγα μόλις χρόνια. Πλέον οποιαδήποτε έρευνα που δεν αποδέχεται το ιδεολόγημα της κλιματικής αλλαγής στην καλύτερη δεν θα βρει πουθενά χρηματοδότηση (στην χειρότερη θα λοιδωρηθεί). Έτσι, ενώ είναι βέβαιο ότι τα δάση είναι ισχυρότατος παράγοντας κλιματικής ομοιόστασης, πριμοδοτούνται ως οικολογικές, μέθοδοι παραγωγής ενέργειας όπως η αιολική, η οποία τα αφανίζει.
Βέβαια, η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι ένα εξαιρετικά βολικό αφήγημα για τις εκάστοτες ελιτ. Κυρίως γιατί παράγει φόβο και παρουσιάζεται ως μια παγκόσμια απειλή που δε μπορεί να αντιμετωπιστεί από τον οποιονδήποτε σε ατομικό επίπεδο . Όσο πράσινη και να κάνει κάποιος την καταναλωτική του συμπεριφορά, εντέλει αυτή η πλανητικού επιπέδου απειλή δεν μπορεί να διαχειριστεί παρά απο τα κράτη, το μεγάλο κεφάλαιο και τους ειδκούς τους. Ο φοβισμένος, αποβλακωμένος απο την προπαγάνδα πολίτης θα δεχθεί τον αφανισμό των δασών της χώρας του για να σωθεί απο την επερχόμενη καταστροφή των αυξημένων εκλύσεων διοξειδίου του άνθρακα.
Ανεμογεννήτριες: ανανώσιμες πηγές κερδοφορίας
Η ανεμογεννήτρια είναι πράγματι μια σχετικά “πράσινη” επιλογή, για να ηλεκτροδοτήσεις αυτόνομα το σπίτι σου. Αν εξαιρέσεις τα ίδια τα υλικα κατασκευής της και το -κάπως βαρύ- οικολογικό αποτύπωμα της μπαταρίας (ή μάλλον καλύτερα των μπαταριών, αφού οι διακυμάνσεις στην αποδιδόμενη ενέργεια της ανεμογεννήτριας απαιτούν αυξημένη χωρητικότητα μπαταριών, ώστε να έχουμε επαρκή εκμετάλλευση της αποδιδόμενης ενέργειας) η οποία οφείλει να αντικαθίσταται κάθε πέντε με δέκα έτη ανάλογα τη χρήση της και αν οθόρυβος και τα κομματιασμένα κουφάρια πουλιών και νυχτερίδων δεν αποτελεί πρόβλημα στο αξιακό μας σύστημα και αν η ύπαρξη ενός περιστρεφόμενου μεταλλικού έλικα μας φαίνεται για κάποιο λόγο χαριτωμένη, τότε όντως μπορούμε να πούμε ότι η ανεμογεννήτρια είναι μια λογική επιλογή για ρεύμα χωρίς τη συνεχή κατανάλωση φυσικών πόρων.
Τα πράγματα είναι όμως τελείως διαφορετικά σε ό,τι αφορά το δίκτυο ηλεκτροδότησης. Ενώ σε ένα αυτόνομο σύστημα μέρος της ενέργειας απο τα αυγουστιάτικα μελτέμια αποθηκεύεται στις μπαταρίες για μελλοντική χρήση, το δίκτυο, στερούμενο μπαταριών (με εξαίρεση ένα ελάχιστο ποσοστό αντλιοταμίευσης, μεταφοράς δηλαδή του νερού ενός φράγματος σε μεγαλύτερο υψομετρικό ώστε να λειτουργήσει ως μπαταρία) οφείλει να εξισσοροπεί την παραγωγή του με βάση τις προβλέψεις για την ημερήσια κατανάλωση. Μια ανεμογεννήτρια ξεκινά να δίνει ρεύμα με ανέμους 12 χιλιομέτρων την ώρα και ουσιαστικά για να δώσει πρακτικά εκμεταλλεύσιμο ρεύμα στο δίκτυο απαιτούνται άνεμοι μεταξύ 30 και 80 χιλιομέτρων την ώρα. Καθώς οι άνεμοι ούτε σταθεροί είναι, ούτε μπορούν να προβλεφθούν με ασφάλεια, το δίκτυο αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα σταθερότητας.
Μια μέρα χωρίς ανέμους ή με υπερβολικά δυνατούς ανέμους, καθώς οι απαιτήσεις του καταναλωτικού κοινού παραμένουν ίδιες, το δίκτυο θα πρέπει να εξισορροπήσει την απώλεια της ενέργειας με συμβατικές μεθόδους παροχής ενέργειας και αντίστοιχα μια μέρα με δυνατούς ανέμους το δίκτυο θα πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της υπερβολικής ενέργειας ποθα το βγάλει εκτός ισσοροπίας.
Στην πρώτη περίπτωση, αυτή της έλλειψης αιολικής ενέργειας, το δίκτυο θα πρέπει να είναι έτοιμο να εξισορροπήσει αυτή την απώλεια, έχοντας δεσμεύσει ένα ποσό συμβατικής ενέργειας ως απόθεμα ασφαλείας. Πρακτικά για κάθε μέγκαβαττ αιολικής ενέργειας χρειάζονται 0,8 μβ (80%) ως απόθεμα ασφαλείας, προερχόμενο κυρίως απο φυσικό αέριο, λιθάνθρακες ή υδροηλεκτρικά. Με άλλα λόγια τα εργοστάσια συνεχίζουν να δουλεύουν και να καίνε κάυσιμα ακόμα και στην ιδανική περίπτωση που οι ανεμογεννήτριες μπορούσαν να προσφέρουν το 100% της απαιτούμενης ενέργειας σε εθνικό επίπεδο.
Εξ ίσου σοβαρό είναι το πρόβλημα όταν οι ανεμογεννήτριες λειτουργούν στις βέλτιστες συνθήκες με μεγάλες (αλλά όχι υπερβολικά μεγάλες) ταχύτητες ανέμου. Αυτή η έξτρα ποσότητα ενέργειας (η οποία μάλιστα μεταβάλλεται δραματικά λεπτό με το λεπτό με κάθε αλλαγή στην ταχύτητα του ανέμου) βγάζει το δίκτυο εκτός ισσοροπίας. Ένα εργοστάσιο ορυκτού καυσίμου καταναλώνει τεράστια ποσά ενέργειας στην εκκίνησή του, πράγμα που σημαίνει ότι δε μπορούμε να να κλείνουμε μια μονάδα λιθάνθρακα όταν φυσάει και να την ξανανοίγουμε με το που μειωθεί ο άνεμος. Το δίκτυο αναγκάζεται να αποθηκεύσει την έξτρα ενέργεια για να διατηρήσει την ισσοροπία του ή να την διοχετεύσει κάπου αλλού. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε επέκταση φραγμάτων με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την καταστροφή των ποταμών και στην δεύτερη έχουμε εξαγωγή ενέργειας με τεράστιο κόστος μεταφοράς και πολύ χαμηλές τιμές πώλησης.
Οι μεγάλες αυτές διακυμάνσεις στην αποδιδόμενη ενέργεια των ανεμογεννητριών, κάνουν πρακτικά μηδαμινή την όποια απεξάρτηση απο άλλες μεθόδους παραγωγής ενέργειας. Ανάλογα με τους ανέμους, τις τοποθεσίες και το μοντέλο διαχείρισης το ποσοστό αποδιδόμενης ενέργειας σε σχέση με την ονομαστική τους αξία, κυμαίνεται απο 4% (στην Γερμανία) έως 15% (στην Αγγλία). Δηλαδή για κάθε μεγαβάτ ονομαστικής ισχύος αιολικής ενέργειας, το δίκτυο ωφελείται μόνο με 0,05 έως 0,15 mw. Σε κάθε περίπτωση, είναι απολύτως αδύνατο να ηλεκτροδοτηθεί μια χώρα μόνο μέσω ανεμογεννητριών. Η εξάρτηση απο το λιθάνθρακα και το φυσικό αέριο παραμένει και μάλιστα σε ποσοστά άνω του 90%.
Η αφήγηση δηλαδή ότι οι ανεμογεννήτριες με όλα τα προβληματά τους, την αισθητική και οικολογική όχληση, τον αφανισμό πτηνών και εντόμων, την εκβιομηχανοποίηση των φυσικών τοπίων στα οποία εγκαθίστανται, την οικολογική επιβάρυνση με τόννους μπετόν και χάλυβα τα οποία μετατρέπονται σε σκουπίδια μετά απο είκοσι χρόνια κτλ είναι τουλάχιστον μια εναλλακτική στη ρυπογόνο κάυση του λιθάνθρακα, αποδεικνύεται ψευδής. Η ισοπέδωση των βουνών δεν θα σώσει τους κατοίκους της Πτολεμαίδας ή της Μεγαλόπολης απο τον καρκίνο. Η ηλεκτροδότηση θα συνεχίσει να στηρίζεται στα υδροηλεκτρικά και την καύση ορυκτών, ενώ η “πράσινη” ενέργεια παραμένει κυρίως μια καλή μέθοδος να ξεφορτωθούν οι χώρες του βορρά τις τεχνολογικές τους επενδύσεις στις ΑΠΕ, στα βουνά του νότου, καθώς και ένα ισχυρό χαρτί στον τζόγο του χρηματιστηρίου ρύπων.
Βέβαια, ακόμα και αν στο μέλλον βρεθεί κάποια τεχνολογία αποθήκευσης ενέργειας ή εξισσορόπησης του δικτύου που να κάνει το ρεύμα απο τις ανεμογεννήτριες συμφέρον, η λογική λέει ότι αυτές θα έπρεπε να εγκαθίστανται σε ήδη υπάρχουσες βιομηχανικές περιοχές, όπου η οικολογική υποβάθμιση είναι ούτως ή άλλως υπαρκτή και οι εργασίες συντήρησης και αντικατάστασης (η απόδοση των ανεμογεννητριών μειώνεται δραματικά με το χρόνο και σε διάστημα απο δέκα έως είκοσι χρόνων αχρηστεύονται τελείως) καθώς και μεταφοράς του ρεύματος, να γίνονται με μικρότερο κόστος. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε όμως την καταβολή ενοικίων (τα βιομηχανικά οικόπεδα σε αντίθεση με τα βουνά, κοστίζουν) κάτι που ανέκαθεν οι επενδυτές αποστρέφονταν.
Απλά μαθήματα οικονομίας
Ο αφανισμός των Αγράφων και ακολούθως του μεγαλύτερου κομματιού της Πίνδου, θα γίνει για να ικανοποιηθούν οι μονίμως απαρκτικές διαθέσεις των επενδυτών, καθώς και νεοφιλελεύθερες και πέρα για πέρα βλακώδεις εμμονές, όπως αυτή του χρηματιστηρίου ρύπων. Η θυσία μιας ολόκληρης οροσειράς δεν θα μας απαλλάξει ούτε απο μια λιγνιτική μονάδα. Ακόμη ένα κομμάτι του λιγοστού εναπομείναντα άγριου κόσμου θα χαθεί. Και μαζί του η ικανότητα να μαθαίνουμε απο το διαφορετικό και να εμπλουτίζουμε τα ονειρά μας με δαύτο. Το εφιαλτικό σενάριο της καθολικής εξημέρωσης του πλανήτη θα έρθει ένα ακόμη βήμα πιο κοντά, μαζί με αυτό της απόλυτης εξημέρωσης του εαυτού μας – και της μετατροπής μας απο αυτόνομες ενσυνείδητες υπάρξεις σε πειθήνιους καταναλωτές προιόντων και προπαγάνδας.
Όμως μπορεί οι απότομες κορφές, τα άγρια δάση, τα ορμητικά νερά ως πόροι για κερδοφορία να είναι δωρεάν, αλλά για όσους απο εμάς έχουμε ατενίσει ανάμεσα στα μοναχικά ρόμπολα τις απέναντι κορυφογραμμές, για όσους έχουμε περπατήσει στα δάση και ξεδιψάσει απο τις πηγές τους, ο φυσικός κόσμος έχει μια αυταξία. Και την αυταξία αυτή υποσχόμαστε ότι θα την μετατρέψουμε σε κόστος και μάλιστα ασύμφορο, για κάθε ανθρώπινο αρπακτικό.
ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΣΤΙΓΜΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ
Οι εταιρίες ξεπέρασαν τα νομικά κωλύματα και οι μπουλντόζες είναι έτοιμες για το βουνό. Είναι στο χέρι μας να μην περάσουν, πρόκειται για την τελευταία μας ευκαιρία να εμποδίσουμε το ενεργειακό λόμπι να μετατρέψει, μια για πάντα, ένα μοναδικό οικοσύστημα σε βιομηχανικό εργοστάσιο.
Συμφωνοντας 1000% με τα παιδια που γραψαν την ανακοινωση να προσθεσω μια μελετη Αμερικανικου πανεπιστημιου που ετυχε να πληροφορηθω αλλα χωρις να κρατησω αλλα στοιχεια δυστυχως .Η μελετη αυτη θαφτηκε απο το λομπι "της υπερθερμανσης" και περιελαμβανε 143 χωρες και περιοχες του πλανητη .Κατεληγε οτι η ανθρωπινη δραστηριοτητα τα τελευταια 30 χρονια εχει επιβαρυνει την ατμοσφαιρα σε CO2 κατα 0,5% απο πριν και μονο το 5% αυτου του ποσοστου οφειλεται στον βιομηχανικο ανθρωπο .Ειναι ψηλιασμενοι πλεον πολλοι ανθρωποι τι κρυβεται πισω απο τον φοβο της υποτιθεμενης Υπερθερμανσης .Τεραστια συμφεροντα της "πρασινης "βιομηχανιας (ανεμογεννητριες ,πανελ ,αυτοκινηση κλπ) αλλα κυριως κυβερνητικη εκμεταλλευση του μαζικου φοβου με την επιβολη προστιμων και τελων που θα πεσουν σαν πελεκυς πανω στους λαους τα επομενα χρονια .Ανεξαρτητα απο την εγκυροτητα και την αληθεια της μελετης ειναι αποριας αξιον η ζεση και η πρεμουρα καποιων υθινοντων ξαφνικα για το περιβαλλον και την ποιοτητα ζωης των λαων ,Αυτοι κανουν σαν να τους επεσε το ΜΑΝΑ ΕΞ ΟΥΡΑΝΟΥ
ΑπάντησηΔιαγραφή"... απο θεωρία συνομωσίας έγινε η κατεστημένη αλήθεια σε λίγα μόλις χρόνια"
ΑπάντησηΔιαγραφήΑ γεια σου! (Όπως κι ο Γιωργάκης είχε γίνει από περίγελος πρωθυπουργός μέσα σ'ένα μήνα, να τα λέμε αυτά.)
Θα διαφωνήσω με τον ταλιμπανισμό του άρθρου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ υπόθεση "ανανεώσιμες πηγές", και ιδίως στα τρία σκέλη της "φωτοβολταϊκά", ανεμογεννήτριες και ηλεκτρικά αυτοκίνητα, βρωμάει από όπου και να την πιάσεις. Η επιβάρυνση, που ασκούν στην βιόσφαιρα και τα τρία είναι απίστευτα πολλαλάσια και ενεργειακά από την προβαλλόμενη εξοικονόμηση. Η απαιτούμενη σπατάλη σπανίων πρώτων υλών, και ιδίως η συσσώρρευση χημικών, που για να αποικοδομηθούν, η έστω να εξουδετερωθούν (και που να αποτεθούν;) απλά κρύβεται για να μην ανακοπούν οι "επενδύσεις".
Αλλά η καταστροφή του περιβάλλοντος είναι αδιαμφισβήτητη και δεν χρειάζεται καν τεκμηρίωση: Οι τεράστιες φυσικές δυνάμεις, που απελευθερώνονται" (μάλλον "εξαπολύονται") λόγω της εργαλειοποίησης της επιστήμης από τους "επενδυτές" έχουν ανατρέψει την αργόσυρτη και ισορροπημένη εξέλιξη του πλανήτη, που μέχρι πριν μερικές δεκαετίες μπορούσε να μας εγγυηθεί ένα βιώσιμο περιβάλλον ζωής για αρκετά εκατομμύρια χρόνια, μέχρι να πήξει και το μυαλό της νεαρής ανθρωπότητας σε αντιστοιχία με τους μυώνες της.
Σήμερα οι φυσικές δυνάμεις της τεχνολογίας απλά δεν ελέγχονται από κανένα εχέφρονα νού, κι αυτό είναι κίνδυνος-θάνατος για την Γη.
Δεν ωφελεί λοιπόν επιχειρηματολογία τύπου ..."Τράμπ": "Η κλιματική αλλαγή είναι φαντασιώσεις των οικολόγων". Τα ίδια λένε και οι πετρελαιάδες για τους λόγους, που καταλαβαίνουν όλοι.
Μάλλον έχουμε μπλέξει με ομάδες συμφερόντων, που δεν έχουν κανένα συμφέρον να δούνε πιο πέρα από την μύτη τους, η μάλλον πιο έξω από την τσέπη των χρηματοδοτών τους.
Και θα ήθελα να ρωτήσω τους "οικολόγους", έχουν ρίξει καμιά ματιά σε αεροφωτογραφίες από διάφορα, ειδυλλιακά και μη, μέρη της πατρίδας μας; Πως ήταν, π.χ. το '45 και πως σήμερα;
Τα εκατομμύρια βίλες και αυθαίρετα τουρλού, που καταπίνουν ασταμάτητα και τα άγραφα και τα γραμμένα, γιατί δεν τους συγκινούν; Τα εκατομμύρια αυτοκίνητα, που μας έχουν κάνει το βίο αβίωτο και δε χωράνε πια πουθενά μέχρι να ασφαλτοστρώσουμε όλη την ξηρά; Οι απίστευτοι σωροί δηλητηριωδών αποβλήτων της ηλεκτρονικής τεχνολιγίας, τα δισεκατομμύρια τόννων πλαστικών και χαρτιών και μάλιστα μιας χρήσεως(!) τι είναι;
Στο κάτω-κάτω οι ανεμογεννήτριες παληοσίδερα θα γίνουν, που μπορούν να χωνευτούν σε ένα καμίνι. Και οι δασικοί χωματόδρομοι, αμα αφεθούν σε δέκα χρόνια ξαναλογκώνουν. Με την άσφαλτο και τις βιλλίτσες τι γίνεται;
Η οικολογία έχει κακοφορμίσει στα καπιταλιστικά χέρια.
Κάτι που σκόπιμα αποσιωπάται είναι ότι, η οποιαδήποτε ενεργειακή μετάβαση προϋποθέτει πόλεμο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπορούν με την πτώση της μετοχής της ΔΕΗ -350 εκτμ κεφαλαιοποίηση, με την αντίστοιχου μεγέθους πορτουγέζικη να εκτιμάται σε άνω των 10 δισ- όταν έδωσαν τα φιλέτα της.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπιστία κατά δημ συμφέροντος.
"Ξαπέστειλαν" τον εγχώριο λιγνίτη (προυπόθεση ανάπτυξης η φθηνή ενέργεια), προμαχούντες οι χρεωκοπημένοι για καθαρή ατμόσφαιρα, όταν έχει ενδιαφέρον προς αυτόν η ίδια η Γερμανία και επίσης όταν η ενεργοβόρα παγκόσμιος παραγωγή γίνεται κυρίως σε Κινα, Ινδια κλπ με ΒΡΩΜΙΚΗ ατμόσφαιρα... που σύνορα η "αγάπη" δεν γνωρίζει.
Απιστία κατά δημ. συμφέροντος.
Το τέλος υπέρ ΑΠΕ (γερμανική βασικά γκανιότα) αυξήθηκε μεταξύ 2010-σήμερα κατά 40 φορές.
Απιστία κατά των καταναλωτών/δημ. συμφέροντος.
Η ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή ΡΑΕ έχει περισσότερη σχεδιαστική εξουσία απ' ότι το εθνικό υπουργείο ενέργειας.
Απιστία κατά του δημοκρ. συμφέροντος.
Η Κίνα εξάγει το πανάκριβο νεοδύμιο για τους μαγνήτες, κατασκάπτοντας τεράστιες ποσότητες γης, και το συνεταιράκι η Γερμανία δημιουργεί τρελές εισπρακτικές υπεραξίες.
Απιστία κατά παγκοσμίου οικολογικού συμφέροντος.
Το τυρί το "είδαν" την φάκα όμως όχι, δηλ την ωρίμαση/παλαίωση των εγκαταστάσεων και συνακόλουθα την αναγκαία τακτή αντικατάσταση μηχανισμών (πχ, το 90% των γεννητριών στο πόδι Καρύστου σήμερα δεν λειτουργεί) με πανάκριβα ανταλλακτικά που θα φορτωθούν εν τέλει οι καταναλωτές.
Απιστία κατά δημ. συμφέροντος.
Σε ποιόν ανήκουν τα βουνά τελικά με τα πολυετή συμβόλαια; Ερώτημα δημ συμφέροντος.
.................................
Καλή η τεχνολογία (λχ τα φωτοβολταικά σε απομακρυσμένες περιοχές), αλλά τη "θερμική" ενέργεια, "καθαρά", μόνο η σύντηξη μπορεί να την φέρει βόλτα.
Πριν μισό αιώνα έλεγαν για την δεκαετία του 2020, τώρα...
Κάποιον επενδυτικής υπεραπόδοσης λάκκο έχει αυτή η φάβα, που δεν είναι Εγκλουβής αλλά κλούβια...
...................................
Όμως... ό, τι και να κάνει ο άνθρωπος, το "αυξάνεσθε κι πληθύνεσθε και κατακυριεύσατε την γη" θα τον στοιχειώνει όπως η ουρά τον σκύλο.
Πολύ το άχθος αρούρης, για να λέμε τα πράγματα με το οικολογικό πρόσημό τους.
Και χώρος πλέον για αποικίες μας ετελέωσεν.
Όταν βγούμε για λίγο έξω από τους -ισμούς (που γράφτηκαν σε εποχές διαφορετικών προκλήσεων, και για παραγωγές εντάσεως εργασίας), λίγη μελέτη περί τον Σερζάν και λοιπούς -επί αυτοδιοίκητου παραδοσιακού εδάφους- δεν θα βλάψει...
Θα προβληματίσει.
Άμα πρόσσω και οπίσω.
Κομβικό πριν γίνουμε εμφυτευμένα βαμπίρ... για ένα αβάτζο μερικών χρόνων που θα απορροφά ό,τι έκανε ο καθένας στο διάβα του (και η κοινωνία), με ασύμμετρες τεχνο-ανθρωπομετρικές συνέπειες.
Ερώτηση δική μου: Ποιά είναι "τα παιδιά" που υπογράφουν σαν "φίλοι των βουνών / εχθροί των επενδυτών";
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίμαι εξαιρετικά καχύποπτος τόσο για το περιεχόμενο, όσο και για την προέλευση, που δεν μπόρεσα στο δίκτυο να ανιχνεύσω πιο πίσω από την Κυριακή 23/06/2019 1:55 μμ., στον γνωστό χαφιεδότοπο εδώ.
Εκεί χάνονται τα ίχνη του δημοσιεύματος και ..."των παιδιών"!
Ξέρει κανείς κάτι περισσότερο;
Είναι εντυπωσιακό, ότι την Δευτέρα το αναπαρήγαγαν πολλά blogs και άλλοι ιστότοποι.
Δεν τους έπεσε "ΜΑΝΑ ΕΞ ΟΥΡΑΝΟΥ", τους έπεσε "money εξ ουρανού", γι' αυτό κάνουν έτσι...
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαθώς έγραψα πιο πάνω ειρωνικά για το ξαφνικό "χάι" της υπερθέρμανσης, θα ήθελα να διευκρινήσω πως συμφωνώ με τον Σεχτάρ όταν λέει "θα διαφωνήσω με τον ταλιμπανισμό του άρθρου".
ΑπάντησηΔιαγραφήΌτι υπάρχει το ανθρωπογενές ζήτημα, υπάρχει. Η ένταση και το απόλυτο της ξαφνικής πρεμούρας είναι το πρόβλημα.
ευχαριστουμε για τη δημοσιευση καταρχας. ενεκα του κατεπειγοντος του θεματος, δεν υπηρχε χρονος (και χωρος) για ιδιαιτερη εμβαθυνση σε διαφορα που απτονται καθε πρασινης επενδυσης. επιγραμματικα για την κλιματικη αλλαγη ειναι νομιζω σαφες στο κειμενο οτι δεν απαξιωνεται καμμια ανθρωπογενη επιδραση, αναφερεται μαλιστα οτι ο αφανισμος των δασων σαφως και επηρεαζει το κλιμα. απλα η ενοχοποιηση του διοξειδιου του ανθρακα για καθε τι, ειναι μια κατασκευη με τεραστια συμφεροντα απο πισω. και επιτρεπει νεοφιλελε παραλογισμους οπως το να ισοπεδωσουμε ενα δασος και να φυτεψουμε καινουργια δεντρα ως επενδυση παραγοντας δικαιωματα ρυπων. (κατι που ηδη συμβαινει).
ΑπάντησηΔιαγραφήγια τον φιλο που ζηταει ταυτοτηατα και αφμ πισω απο την υπογραφη, να επισημανουμε οτι οι θεωριες συνομωσιας κανουν τη ζωη απειρως πιο ενδιαφερουσα. του ευχομαστε οποτε να τις συνεχισει.
Η απενοχοποίηση του διοξειδίου είναι μια κατασκευή με μάλλον πιο ισχυρά συμφέροντα, εδώ μας έχουν κάνει άνω-κάτω στην Ανατ. Μεσόγειο, τώρα τι να λέμε! Δεν πλακώνουνται για ...ανεμογεννήτριες(!) οι τούρκοι με του αμερικάνους!
ΑπάντησηΔιαγραφήΕν πάσει περιπτώσει δε θα διαλέξω ούτε "οικολόγους" ούτε τα εκάστοτε επιμέρους συμφέροντα, ακόμη και αν υποστηρίζονται από τον ...Τραμπ!
Κατά τα άλλα κι εγώ να ευχαριστήσω τον άγνωστο "μαχητή στο σκοτάδι", που ..ευκαίρησε να συνηγορήσει στις καλύτερες συνομοσιωλογικές υποψίες μου, βγαίνοντας από την μαύρη τρύπα του βαθέως αστικού Κράτους στον ...ορίζοντα των γεγονότων, έστω και με την μάσκα του Ζορό.
Αν μου επιτρέπετε να καταθέσω την άποψή μου, νομίζω πως ένας άνθρωπος που θέλει να λέγεται προοδευτικός, δεν είναι λογικό να είναι εναντίων πηγών ενέργειας όπως η αιολική, η ηλιακή, η υδροηλεκτρική, ακόμα και η πυρηνική. Σε αυτές τις πηγές στηριζεται σαφέστατα το μέλλον της ανθρωπότητας αφού τα συστήματα άντλησης ενέργειας απο την φύση γίνονται όλο και πιο αποδοτικά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυνεπώς, η διαφωνία θα έπρεπε να είναι για τους όρους (περιβαλλοντικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς) με τους οποίους πραγματοποιούνται τα αντίστοιχα έργα, π.χ., αιολικά πάρκα, και όχι για το αν θα πρέπει να πραγματοποιούνται -- μη τυχών και σκοτωθεί καμιά νυχτερίδα). Τέτοια επιχειρήματα έρχονται από ανθρώπους που όχι μόνο δεν καταλαβαίνουν πως λειτουργεί η φύση, αλλά σίγουρα δεν εχουν βγεί ποτέ από το σπίτι τους και φυσικά δεν εχουν φυτέψει ποτέ ούτε πανσέ.
Σε αυτή τη λογική παρασύρεται δυστυχώς και το ΚΚΕ όπου σε αρκετές περιπτώσεις (π.χ., μελέτη για φράγμα κάπου στη Δ. Μακεδονία) δεν αρκείται στο να καταγγείλει την επένδυση ως καπιταλιστική (με ό,τι αυτό συνεπάγεται) αλλά εγείρει και περιβαλλοντικά ζητήματα τα οποία είναι αστεία.
Αναρρωτιέμαι τελικά, το σοσιαλιστικό φράγμα είναι καλό και το καπιταλιστικό είναι κακό; Πάει περίπατο το πάγιο αίτημα για κατασκευή φραγματων που θα λύσουν υδρευτικά, αρδευτικά, πλημμυρικά, ενεργειακά ζητήματα, π.χ., στα νησιά;
Ευχαριστώ για τη δημοσίευση,
Πέτρος Έλατος
Σώστε τα Αγραφα!
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο Πόρτο-Ράφτι, το Μάτι και το Πόρτο-Γερμενό, να πάνε να .....ούνε!
--------------------------------
Θοδωρή, λογόκρινέ το κι αυτό.....
Καλέ μου Σεχτάρ, ξέρεις πολύ καλά ότι είμαι ασύμβατος με κάθε λογοκρισία. Οποιαδήποτε καθυστέρηση στην δημοσίευση σχολίων οφείλεται πάντοτε και αποκλειστικά στο ότι δεν έχω πρόσβαση στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣίγουρα έτσι όπως τα περιγράφει το άρθρο δεν θα μπορούσα παρά να ταχθώ κατά της τοποθέτησης ανεμογεννητριών στα βουνά μας και όχι μόνο, κι ας σημειωθεί πως παλαιότερα είχα πιστέψει το παραμύθι της πράσινης ενέργειας-στη συνέχεια βέβαια και διαβάζοντας αρκετά άρθρα σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα προσγειώθηκα στην πραγματικότητα. Ακόμα λοιπόν κι αν όπως εύλογα ισχυρίζονται κάποιοι εκ των εδώ σχολιαστών η ανακοίνωση εξυπηρετεί κάποια συμφέροντα, είναι μια καλή αφορμή να δούμε το πρόβλημα ευρύτερα, εστιάζοντας στην παράγραφο που αναφέρεται στις (κάποιες από) αιτίες οι οποίες επιβαρύνουν το περιβάλλον και περιγράφεται επίσης με άλλα λόγια στην πρώτη παράγραφο του σχολίου του κ. Πέτρου Έλατου "ο άνθρωπος ως προοδευτικό όν κλπ". Δηλαδή νοούμε πλέον ως πρόοδο το να έχουμε τρια αυτοκίνητα, να αλλάζουμε κινητό κάθε χρόνο, να ταξιδεύουμε για ψύλλου πήδημα μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα, να αγοράζουμε νέα και να πετάμε τα "παλιά" easy as a blink!! Μήπως όμως ως πρόοδο θα έπρεπε να θεωρούμε ένα σύστημα υγείας για όλους, μια σωστή περίθαλψη για τους ηλικιωμένους (συγχωρείστε με, αλλά δεν ανήκω σ΄αυτούς που θεωρούν ότι η φροντίδα μας πρέπει να στρέφεται μόνο στα παιδιά και την καλοπέραση ή το μέλλον τους), ένα μοντέλο εκπαίδευσης που θα παρέχει σε όλους κυριολεκτικά παιδεία και δεν θα τα μετατρέπει σε καλοδιαβασμένους παπαγάλους ή εξειδικευμένα εργαλεία, μήπως κυρίως θα έπρεπε να αναθεωρήσουμε αυτό που ονομάζουμε τις ανάγκες μας-γιατί οι βιομηχανίες ή οι πολιτικές που καταστρέφουν τον πλανήτη πάνω σ' αυτό πατάνε και το χρησιμοποιούν ως δικαιολογία: τις "ανάγκες μας".
ΑπάντησηΔιαγραφήMy two pennies φυσικά... και με διετή καθυστέρηση:)