23 Ιουνίου 2017

Οργανωμένο έγκλημα και πολιτική - 5. Τα ναρκωτικά στην υπηρεσία της πολιτικής

Το 1930 οι ΗΠΑ ιδρύουν το Ομοσπονδιακό Γραφείο Ναρκωτικών (Federal Bureau of Narcotics - FBN) με προϊστάμενο τον αμφιλεγόμενο Χάρρυ Άνσλιντζερ, ο οποίος έμεινε σ' αυτή την θέση επί 32 ολόκληρα χρόνια. Οι πράκτορες του FBN άπλωσαν την δράση τους σε ολόκληρο τον κόσμο, μιας και η φιλοσοφία τού Άνσλιντζερ ήταν ότι το εμπόριο ναρκωτικών πρέπει να χτυπηθεί στην ρίζα του, δηλαδή στην παραγωγή και όχι στην διακίνηση. Ο Άνσλιντζερ σημείωσε αρκετές μεγάλες επιτυχίες αλλά η καρριέρα του είναι γεμάτη σκιές. Για παράδειγμα, κατηγορείται ότι κατά τον πόλεμο του Βιετνάμ κυνήγησε με μανία το βιετναμέζικο όπιο αλλά έκλεισε τα μάτια στις πολύ μεγαλύτερες ποσότητες ναρκωτικών που παράγονταν στην διπλανή σύμμαχο των ΗΠΑ Ταϊλάνδη.

Μέσα σε δέκα χρόνια οι πράκτορες του FBN είχαν αποκτήσει τόση εμπειρία ώστε θεωρούνταν οι καταλληλότεροι για να αναλαμβάνουν μυστικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό αλλά και στο εσωτερικό της χώρας. Όταν κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ιδρύθηκε το Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών (Office of Strategic Services - OSS), ο διοικητής του Ουίλλιαμ Ντόνοβαν ζήτησε από τον Άνσλιντζερ την βοήθειά του τόσο σε ζητήματα οργάνωσης όσο και στην εκπαίδευση των πρακτόρων του. Οι σχέσεις FBN - OSS βάθυναν στο πέρασμα των χρόνων τόσο ώστε οι δυο υπηρεσίες ανέλαβαν από κοινού την διεξαγωγή του μυστικού (δηλαδή, παράνομου) πειράματος "truth drug", σχετικά με την επίδραση της μαριχουάνας στους πολίτες των ΗΠΑ. Το πείραμα πήγε τόσο καλά ώστε μετά τον πόλεμο η CIA αποφάσισε να κάνει κάτι αντίστοιχο με το LSD. Το FBN ανέλαβε την διεξαγωγή του πειράματος, χορηγώντας σε ανυποψίαστους πολίτες LSD μέσω νερού και τροφής. Μόνο που αυτή την φορά το πείραμα δεν έμεινε κρυφό και ξέσπασε πρωτοφανές σκάνδαλο.

Ο επί 32 χρόνια διευθυντής του FBN (1930-1962) Χάρρυ Άνσλιντζερ

Η σχέση FBN - CIA επισημοποιήθηκε το 1951, όταν ο πράκτορας Τσάρλι Σιραγκούσα άνοιξε γραφείο του FBN στην Ρώμη. Όπως αποκαλύφθηκε, οι πράκτορες του FBN ξόδευαν πάνω από τον μισό τους χρόνο για να κάνουν δουλειές της CIA, χρησιμοποιώντας την ιδιότητά τους ως κάλυψη. Βασική δουλειά του γραφείου της Ρώμης ήταν η κατασκοπεία στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης και η διεξαγωγή σαμποτάζ. Όταν το 1960 ο Σιραγκούσα κατηγορήθηκε ότι είχε προσλάβει μέχρι και δολοφόνους για να κάνει την δουλειά του, παραδέχτηκε ότι η CIA τού είχε ζητήσει να κάνει κάτι τέτοιο αλλά ισχυρίστηκε πως εκείνος είχε αρνηθεί.

Όντας ο ισχυρότερος εταίρος σ' αυτή την σχέση, η CIA εκμεταλλεύθηκε το FBN. Ο πράκτορας του FBN Ρόμπερτ ντε Φω εξηγεί: "Όπως και η CIA, έτσι και οι πράκτορες του Γραφείου Ναρκωτικών εκτελούν μυστικές επιχειρήσεις. Η μεγάλη μας διαφορά ήταν ότι εμείς βρισκόμασταν στις ξένες χώρες νόμιμα και μέσω των συνεργατών μας στην αστυνομία και αλλού μπορούσαμε να ελέγχουμε τους πάντες και τα πάντα. Επί πλέον, ήμασταν λειτουργικοί. Έτσι η CIA εισχώρησε και εκμεταλλεύτηκε τους συνδέσμους μας". Χρησιμοποιώντας την κάλυψη του FBN, η CIA μένει στο απυρόβλητο και εξασφαλίζει ατιμωρησία για τις πράξεις της. Για να διασφαλιστεί η στεγανότητα και να αποφευχθούν ανεπιθύμητες διαρροές, οι πράκτορες του FBN οργανώνονται σε μια αυστηρή στρατιωτική πυραμίδα με βάση την αρχή "need to know", σύμφωνα με την οποία καθένας γνωρίζει μόνο όσα είναι απαραίτητα για να εκτελεί σωστά τις αποστολές που του ανατίθενται και τίποτε παραπάνω.

Μια από τις βασικές αποστολές των πρακτόρων του FBN είναι να διεισδύουν στο υπόκοσμο για να μαζεύουν πληροφορίες. Σύντομα, όμως, αυτοί οι πράκτορες αντελήφθησαν ότι η CIA δεν έκοβε κανένα από τα "μεγάλα κεφάλια" που εκείνοι ανακάλυπταν. Η απογοήτευση από αυτή την διαπίστωση δεν άργησε να οδηγήσει στην διαφθορά των πρακτόρων, βάσει της εύλογης απορίας "αφού και να καρφώσω δεν θα γίνει τίποτε, γιατί να μη κερδίσω κάτι;". Ο πράκτορας Μάρτιν Πέρα είναι κατηγορηματικός: "Οι περισσότεροι πράκτορες του FBN καταστράφηκαν από το δέλεαρ του υποκόσμου". Οι καημένοι, δεν μπορούσαν να καταλάβουν ότι το κυνήγι των ναρκωτικών δεν βρισκόταν όχι στις προτεραιότητες αλλά ούτε καν στα σχέδια της CIA.

Το 1966 ο πράκτορας Τζων Έβανς ορίζεται βοηθός του εκτελεστικού διευθυντή του FBN Τζων Ενράιτ. "Όταν πήγα να δω τι κάνει η CIA", λέει ο Έβανς, "βρήκα μια έκθεση που έλεγε ότι το Κουόμιντανγκ (*) ήταν οι μεγαλύτεροι έμποροι ναρκωτικών του κόσμου και ότι η CIA τους είχε υπό την προστασία της. Η Air America μετέφερε τόνους οπίου του Κουόμιντανγκ. Πήγα την έκθεση στον Ενράιτ. Μου είπε: άστο εδώ αυτό και ξέχνα το". Φυσικά, η CIA δεν θα μπορούσε ποτέ να δημιουργήσει προβλήματα στο Κουόμιντανγκ που πολεμούσε τους κομμουνιστές ούτε να του στερήσει την απαραίτητη χρηματοδότηση που εξασφάλιζαν τα ναρκωτικά. Και ο Έβανς συνεχίζει: "Έπεσαν κι άλλα στοιχεία στην αντίληψή μου, που αποδείκνυαν ότι η CIA συνέβαλε στην χρήση ναρκωτικών στις ΗΠΑ. Ήμασταν σε διαρκή σύγκρουση με την CIA γιατί συγκάλυπτε την δράση της μέσω της υπηρεσίας μας και επειδή οι άνθρωποί της βοηθούσαν το εμπόριο ναρκωτικών στην χώρα. Δεν μπορούσαμε να μιλήσουμε αλλά η διαφθορά είχε φτάσει μέχρι την κορυφή του Γραφείου".

Στις ΗΠΑ, ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών επηρεάζεται από δυο βασικές παραμέτρους: από τον ρατσισμό ο οποίος χαρακτηρίζει τις ΗΠΑ από την ίδρυσή τους και από την εύνοια των κυβερνώντων προς όσους πολιτικούς φίλους τους εμπλέκονται στο κύκλωμα των ναρκωτικών. Αυτά τα δυο καταδικαστέα αλλά υπαρκτά δεδομένα ενισχύουν την πεποίθηση των διαφόρων μυστικών υπηρεσιών ότι η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων συνιστά κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια (!). Η δε ασυλία που πρακτικά απολαμβάνουν όσοι πράκτορες παραβιάζουν αυτά τα δικαιώματα, τους δημιουργεί την αίσθηση ότι βρίσκονται υπεράνω του νόμου, κάτι που διευκολύνει την καταπάτηση περισσότερων νόμων. Έτσι, στελέχη του FBN κατηγορήθηκαν κατ' επανάληψη ότι έστηναν ή απέκρυπταν εγκλήματα, φύτευαν ή εξαφάνιζαν στοιχεία, έκαναν παράνομες παρακολουθήσεις, αλλοίωναν εκθέσεις κλπ. ενώ στις κατηγορίες υπήρχαν ακόμη και δολοφονίες πρακτόρων που απειλούσαν με αποκαλύψεις.

Μέσα σε μια δεκαπενταετία, η συνεργασία CIA-FBN προκάλεσε τόσα σκάνδαλα ώστε το 1965 το υπουργείο οικονομικών αναγκάστηκε να ξεκινήσει έρευνα για την διαφθορά στο FBN. Η έρευνα ανατέθηκε στον Άντριου Ταρταλίνο και την ομάδα του, κράτησε τρία ολόκληρα χρόνια και κατέληξε το 1968 σε παραπομπή 5 στελεχών του FBN και στην παραίτηση άλλων 32. Η υπηρεσία διαλύθηκε και στην θέση της ιδρύθηκε το Γραφείο Ναρκωτικών και Επικίνδυνων Ουσιών (Bureau of Narcotics and Dangerous Drugs - BNDD), ο πρόδρομος της σημερινής DEA. Παρ' όλα αυτά, ο Ταρταλίνο δεν έμεινε ικανοποιημένος από την κατάληξη και δήλωσε ότι "η δουλειά έμεινε μισή".

Τσάρλι Σιραγκούσα

Επίλογος για σήμερα. Τον Νοέμβριο του 1981, καταθέτοντας στην αρμόδια για την διεθνή διακίνηση ναρκωτικών επιτροπή της πολιτειακής γερουσίας, ο διευθυντής της DEA Φράνσις Μιούλλεν είπε μεταξύ άλλων: "Τα ναρκωτικά πρέπει να αποτελέσουν μέρος της εξωτερικής μας πολιτικής (...) Η διεθνής πολιτική και οικονομία εξαρτώνται από την ισορροπία ισχύος και εμπορίου που ελέγχονται από τα ναρκω-δολλάρια" (**). Πόσο πιο ξεκάθαρα θα μπορούσε ο Μιούλλεν να στηρίξει τις επιλογές τής CIA;


--------------------------------
(*) Κουόμιντανγκ: Το υπό τον Τσανγκ Κάι Σεκ εθνικιστικό κόμμα που κυβέρνησε την Κίνα ως το 1949. Μετά την επικράτηση των κομμουνιστών του Μάο Τσεντούνγκ, εγκαταστάθηκε στην νήσο Φορμόζα και στα κοντινά νησάκια μεταξύ Φιλιππίνων και Ιαπωνίας, όπου ίδρυσε κράτος με την ονομασία Εθνικιστική Κίνα. Σήμερα, η επίσημη ονομασία αυτού του νησιωτικού κράτους είναι Δημοκρατία της Κίνας, αν και σε ολόκληρο τον κόσμο είναι γνωστό με το κινεζικό όνομα του μεγαλύτερου νησιού του: Ταϊβάν (το Φορμόζα είναι πορτογαλικό και σημαίνει όμορφη).

(**) "International Narcotic Trafficking - Hearings before the permanent subcommittee on investigations of the committee on governmental affairs United States Senate", Νοέμβριος 1981. Τα πρακτικά σε μορφή .pdf (για όποιον ενδιαφέρεται) σε τρία μέρη των διακοσίων σελίδων: 1 - 2 - 3.

4 σχόλια:

  1. Κοίτα να δεις που μόλις προχθές είδα μια ταινία για τα νταραβέρια που έκανε η CIA με την AIR AMERICA στο Λάος, την περίοδο του πολέμου στο Βιετνάμ.
    Ήθελα να δω αν το σενάριο ήταν βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα, και μπαμ! Να το το άρθρο! Από ότι είδα έχει γραφτεί και ένα ομώνυμο βιβλίο "AIR AMERICA" από τον Christopher Robbins.
    Πολύ ενδιαφέρουσα αυτή η σειρά.

    Υ.Γ: To άρθρο είναι το 5ο όχι το 4ο ;-)

    Κώστας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. @ Κώστας

    Φυσικά είναι το 5ο. Και πού να δεις πόσοι αναγνώστες παρατήρησαν ότι αντί για LSD έγραφα LCD! Μέχρι να βγει ο μήνας και να τελειώσουν οι δηλώσεις, οι ισολογισμοί και οι έλεγχοι, φοβάμαι ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες πατάτες. Ελπίζω να περιοριστώ σε τέτοια χοντρά λάθη, που γίνονται αμέσως αντιληπτά και δεν επηρεάζουν το νόημα των κειμένων. Εν πάση περιπτώσει, όμως, είμαι σίγουρος ότι θα δείξετε κατανόηση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μη το συζητάς καν. Κατά τα άλλα εγώ νόμιζα ότι το LCD ήταν κάποιο ναρκωτικό που δεν ξέραμε...
    Καλή δύναμη!

    Κώστας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Την άνοιξη του 1971, δύο μέλη του Αμερικανικού Κονγκρέσου (ο Τζον Μέρφι και ο Ρόμπερτ Στιλ) έδωσαν στη δημοσιότητα μια ανησυχητική έκθεση, η οποία υποστήριζε ότι το 15% των υπηρετούντων στρατιωτών στο Βιετνάμ ήταν εθισμένο στην ηρωίνη.

    http://www.encyclopedia.com/education/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/vietnam-drug-use

    offset

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Με την ελπίδα ότι ο γνωστός ΗΛΙΘΙΟΣ δεν θα επανέλθει, τα σχόλια δημοσιεύονται πλέον χωρίς έγκριση.