Μιχάλης Σάλλας - 7. Η απαξίωση της Αγροτικής

Θα ήθελα να ξεκινήσω το σημερινό σημείωμα με μια δημοσκόπηση: ποιό σκάνδαλο θεωρείτε ως το μεγαλύτερο της μεταπολιτευτικής περιόδου; Υποθέτω ότι οι περισσότερες απαντήσεις που θα έπαιρνα θα είχαν σχέση με τον Κοσκωτά και με τον Άκη. Όμως, κατά την δική μου άποψη, όλα τα σκάνδαλα ωχριούν μπροστά το τεράστιο σκάνδαλο της μεταβίβασης της Αγροτικής στην Πειραιώς. Μια μεταβίβαση που ούτε καν ως ξεπούλημα μπορούμε να την χαρακτηρίσουμε αφού η Αγροτική δεν ξεπουλήθηκε. Χαρίστηκε. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά.

Γυρίζουμε στο 2004. Ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής τοποθετεί στο τιμόνι τής Αγροτικής τον κουμπάρο του Δημήτρη Μηλιάκο. Φυσικά, το να είσαι κουμπάρος ενός πρωθυπουργού δεν είναι κακό, όμως παράλληλα δεν σημαίνει ότι διαθέτεις και στοιχειώδη δείκτη ευφυΐας. Ο νέος πρόεδρος ονειρεύεται να μετασχηματίσει την Αγροτική σε τραπεζικό κολοσσό, κάτι που επίσης δεν είναι κακό αλλά πρέπει να σου κόβει και λίγο για να το κάνεις. Κι όπως έδειξαν τα πράγματα, του Μηλιάκου δεν του έκοβε.

Παρένθεση πρώτη. Οι παλιότεροι ίσως να θυμούνται το σκάνδαλο που ξέσπασε το 2005, όταν αποκαλύφθηκε ότι ο Μηλιάκος πλήρωνε με την εταιρική πιστωτική του κάρτα από τα ρούχα του και τα παπούτσια του μέχρι και τις πίτσες που παράγγελνε σπίτι του. Μ'αυτόν τον τρόπο, ο Μηλιάκος επιβάρυνε την τράπεζα με 15.000 ευρώ προσωπικά έξοδα σε δέκα μόλις μήνες. Αντί άλλης απάντησης, ο τότε διοικητής τής Αγροτικής κάλεσε τους διαμαρτυρόμενους πασόκους να ελέγξουν τα ποσά με τα οποία χρέωναν τις εταιρικές κάρτες τους οι προκάτοχοί του. Κλείνει η πρώτη παρένθεση.

Μέχρι τέλους του 2005, η Αγροτική έχει χωθεί μέχρι τα μπούνια στην αγορά εξαιρετικά ρισκαδόρικων δομημένων ομολόγων. Αγοράζει 31 από δαύτα, καταβάλοντας 767 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή το 75% του μετοχικού της κεφαλαίου. Ανάμεσα σ' αυτά βρίσκονται και δομημένα ομόλογα 50 εκατομμυρίων τής πολιτειακής τράπεζας Lehman Brothers, η πτώση της οποίας πυροδότησε την παγκόσμια κρίση. Εξ αιτίας των "ευφυών" ενεργειών της διοίκησης Μηλιάκου, μέχρι το ξέσπασμα της κρίσης το 2008 η Αγροτική θα έχει χάσει από δομημένα ομόλογα 75 εκατομμύρια οριστικά και 188 εκατομμύρια προβλεπόμενα, ενώ μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers οι ζημιές από δομημένα ομόλογα θα σκαρφαλώσουν στα 336 εκατομμύρια. Την ημέρα που γίνεται πρωθυπουργός ο Γιώργος Παπανδρέου, η Αγροτική διαθέτει περιουσία πάνω από 1 δισ. μικρότερη περιουσία σε σχέση με το 2004.

Έργα και ημέρες Πέτρου Λάμπρου στην Αγροτική, από την αντιπολιτευόμενη Καθημερινή

Παρένθεση δεύτερη. Επειδή η βρομιά δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο της Νέας Δημοκρατίας, ας προσθέσουμε ότι επί ημερών της προηγούμενης διοίκησης του ακραιφνούς πασόκου Πέτρου Λάμπρου η Αγροτική έχασε σχεδόν όλα τα κεφάλαιά της επειδή στήριξε το παιχνίδι τής κυβέρνησης Σημίτη με το χρηματιστήριο, κάνοντας μαζικές αγορές μετοχών και επενδύσεις συμμετοχών σε εισηγμένες εταιρείες, εγκρίνοντας μετοχοδάνεια χωρίς προϋποθέσεις, χορηγώντας δάνεια κι εξασφαλίσεις σε επιχειρηματίες που θεωρούνταν ξοφλημένοι κλπ. Κλείνει κι αυτή η παρένθεση.

Τα κοράκια έχουν ήδη μυριστεί λεία. Πρώτος και καλύτερος ο Μιχάλης Σάλλας, ο οποίος φροντίζει να πλησιάσει έγκαιρα τον Γιώργο Παπανδρέου, ώστε να βρεθεί πρώτος στην αφετηρία όταν αρχίσει η κούρσα. Ο Παπανδρέου δεν του χαλάει χατήρι και στις 8/12/2009 διορίζει διοικητή στην Αγροτική τον -επίσης παλιό πασόκο, όπως ο Σάλλας- Θεόδωρο Πανταλάκη. Φυσικά, η επιλογή Πανταλάκη δεν είναι τυχαία αφού μιλάμε για τον επί πενταετία στενό συνεργάτη τού Μιχάλη Σάλλα, ο οποίος κατά την πενταετία 2004-2009 διετέλεσε, σύμφωνα με το βιογραφικό του, "Αντιπρόεδρος και Αναπληρωτής CEO της Τράπεζας Πειραιώς (προηγουμένως : Δ/νων Σύμβουλος, Αναπληρωτής Δ/νων Σύμβουλος)".

Αμέσως μόλις ανέλαβε το πόστο του, ο Πανταλάκης αρχίζει μια διαδικασία καταστροφής τής Αγροτικής: αυξάνει τα επιτόκια χορηγήσεων, μειώνει τα επιτόκια καταθέσεων (διώχνοντας έτσι τις προθεσμιακές καταθέσεις), κλείνει καταστήματα, δημιουργεί αναταράξεις στο προσωπικό μειώνοντας τους μισθούς κατά 35% κλπ. Επί πλέον, εγγράφει τεράστιες προβλέψεις ζημιών (σε έλεγχό της, η Black Rock διαπίστωσε προβλέψεις αυξημένες αδικαιολόγητα κατά 400 εκατομμύρια), χάρη στις οποίες η Αγροτική γίνεται η πρώτη ελληνική τράπεζα που καταγράφει ζημιές μέσα στην κρίση. Αρχίζει το σούσουρο. Και οι ψίθυροι γίνονται κραυγές όταν στις αρχές τού 2010 ο Πανταλάκης δηλώνει: "Η Αγροτική δεν αξίζει ούτε ένα ευρώ"!! Την δήλωση Πανταλάκη σπεύδει να υιοθετήσει η υπουργός αγροτικής ανάπτυξης Κατερίνα Μπατζελή, ενώ ο Πανταλάκης υπογραμμίζει: "Είμαι ο τελευταίος διοικητής της Αγροτικής".

Παρένθεση τρίτη. Ίσως κάποιοι να θυμούνται το όνομα του Πανταλάκη από το σκάνδαλο που δημιουργήθηκε το 2011, όταν ο τότε πρόεδρος της Αγροτικής έβγαλε -μέσω της τράπεζας που διοικούσε- 8.000.000 ευρώ στο Λονδίνο για να αγοράσει σπίτι. Τότε η είδηση έκανε τον γύρο του κόσμου. Όταν του τηλεφώνησε ξένος δημοσιογράφος για να τον ρωτήσει σχετικά, ο Πανταλάκης απάντησε ότι βρίσκεται σε διακοπές στο σπίτι του στην Πάρο και δεν προτίθεται να απαντήσει. Κλείνει και η τρίτη παρένθεση.

Το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς, ο Σάλλας κάνει το πρώτο βήμα. Καταθέτει πρόταση εξαγοράς της Αγροτικής και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου αντί 370 εκατομμυρίων. Όσο κι αν κάποιοι θέλουν να τον εξυπηρετήσουν, το τίμημα είναι τόσο γελοίο ώστε ξεσηκώνονται οι πάντες και τον παίρνουν με τις πέτρες. Και τότε μπαίνουν μπροστά τα μεγάλα κόλπα. Προσέξτε:

Τον Ιούλιο του 2011, η Αγροτική προχωρά σε αύξηση κεφαλαίου κατά 1,3 δισ., πιάνοντας δείκτη core (tier 1) (*) πάνω από 12%, υψηλότερο και από της Εθνικής. Έναν μήνα αργότερα. η -κατά 97% κρατική- Αγροτική αποφασίζει να συμμετέχει στο PSI (δηλαδή στο κούρεμα του Βενιζέλου), μετά από ρητή διαβεβαίωση του Πανταλάκη προς το ΔΣ ότι η τράπεζα θα ανακεφαλαιοποιηθεί όπως όλες. Μετά το κούρεμα, όμως, η κυβέρνηση αποφαίνεται ότι η Αγροτική δεν μπορεί να ανακεφαλαιοποιηθεί επειδή οι κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύουν τις ανακεφαλαιοποιήσεις κρατικών τραπεζών! Συνεπώς, η Αγροτική πρέπει να ψάξει μόνη της να βρει τα λεφτά που της λείπουν (λόγω κουρέματος), κάτι που είναι αδύνατον. Η τράπεζα βαφτίζεται "μη συστημική", χωρίς κανείς και ποτέ να εξηγήσει τους λόγους και τα κριτήρια για κάτι τέτοιο. Τώρα πια τα πράγματα είναι απλά: ή βρίσκετε τα λεφτά και ανακεφαλαιοποιείστε ή... κλείνετε.

Μιχάλης Σάλλας και Θεόδωρος Πανταλάκης, όταν ο δεύτερος ήταν αντιπρόεδρος της Πειραιώς.

Μ' αυτά και μ' αυτά, ο στόχος επετεύχθη: η Αγροτική, ένα από τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας, φτιαγμένο εξ ολοκλήρου με λεφτά τού ελληνικού λαού, απαξιώθηκε. Από δίπλα, τα πληρωμένα παπαγαλάκια των Μέσων Μαζικής Εξαπάτησης πλένουν τον καμμένο εγκέφαλο όσων κάθονται και ακούνε τις μπούρδες τους, με την καραμέλλα των υπέρογκων ζημιών που τάχα φορτώνει στις πλάτες του λαού η Αγροτική και της ωφέλειας που θα έχουμε αν την κλείσουμε. Φυσικά, κανείς δεν βρέθηκε να παρατηρήσει ότι η Αγροτική (παρά τις προσπάθειες Λάμπρου, Μηλιάκου, Πανταλάκη κλπ) θα ήταν εξαιρετικά κερδοφόρα αν δεν συμμετείχε στο κούρεμα.

Και κάπως έτσι, ήρθε ο Ιούλιος του 2012. Η ώρα για το τελικό χτύπημα έφτασε. Ο Μιχάλης Σάλλας έτριψε τα χέρια του και χύμηξε...


---------------------------------
(*) Πρόκειται για τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας, ο οποίος αποτελεί αντικείμενο των γνωστών stress test. Η ελεγχόμενη τράπεζα περνάει το τεστ με δείκτη 5%, έχει πολύ καλή υγεία με 8% και είναι πανίσχυρη με 10% και πάνω.