Το "Ευρωπαϊκό Εξάμηνο"

Στα πρόσφατα σημειώματά μας κάναμε μερικές αναφορές στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο (European Semester), έναν όρο που ακόμη δεν έχει μπει στην ζωή μας αλλά θα μπει λίαν συντόμως. Συνεπώς, μια εκτενέστερη αναφορά στο θέμα κάθε άλλο παρά περιττή πρόκειται να αποδειχτεί.

Η επέλαση του νεοφιλελευθερισμού και το εν γένει ξεσάλωμα του καπιταλισμού έχουν καταστήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση αμέριστο συμπαραστάτη τού κεφαλαίου, το οποίο περιδινείται σε μια μακρόχρονη κρίση. Άλλωστε, η πολυλιβανισμένη Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι παρά μια οργάνωση ταγμένη στην υπηρεσία των καπιταλιστών, όσο κι αν κάποιοι -είτε αιθεροβάμονες είτε άσχετοι είτε, απλώς, πουλημένοι- επιμένουν ότι μπορούν να την μετασχηματίσουν σε "Ευρώπη των λαών".

Αυτή, λοιπόν, η λυκοσυμμαχία των κεφαλαιοκρατών που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει πολλά χρόνια τώρα που στρώνει τον δρόμο προκειμένου η ολιγαρχία τού πλούτου να συντρίψει κάθε λαϊκό δικαίωμα, με απώτερο σκοπό να συμπιέσει όσο γίνεται περισσότερο την τιμή τής εργασίας, κάτι που θα οδηγήσει στην αύξηση της κερδοφορίας των κεφαλαίων της. Η αρχή έγινε στο Μάαστριχτ το 1992 (δηλαδή, λίγο μετά την ήττα του σοσιαλισμού στην ανατολική Ευρώπη) και οι βάσεις μπήκαν στην Λισαβόνα το 2007.

Ως φυσική εξέλιξη των παραπάνω, λοιπόν, με πρόσχημα την επί χρόνια σοβούσα καπιταλιστική κρίση υπερσυσσώρευσης κερδών, οι αρχικαπιταλιστές των Βρυξελλών σχεδίασαν έναν μηχανισμό ελέγχου, ο οποίος δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα διαρκές μνημόνιο όπου θα υπάγονται όλες οι χώρες-μέλη της Ε.Ε., άσχετα αν ανήκουν ή όχι στην ευρωζώνη και άσχετα αν έχουν υπαχθεί ή όχι στον οποιονδήποτε μηχανισμό σταθερότητας. Γρανάζι αυτού του μηχανισμού είναι και το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο. Όπως αναγράφει ο επίσημος ιστοτόπος τής Κομμισσιόν:

Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο είναι το πρώτο στάδιο του ετήσιου κύκλου καθοδήγησης και εποπτείας τής οικονομικής πολιτικής τής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κάθε Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναλύει τις δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις των πολιτικών κάθε κράτους-μέλους, παρέχει συστάσεις και παρακολουθεί την εφαρμογή τους. Στην δεύτερη φάση του ετήσιου κύκλου, που είναι γνωστή ως Εθνικό Εξάμηνο, τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τις πολιτικές που έχουν συμφωνηθεί.

Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο αρχίζει γύρω στον Νοέμβριο κάθε έτους με την δημοσίευση δύο βασικών οικονομικών εκθέσεων: την Ετήσια Έρευνα Ανάπτυξης και την Έκθεση Μηχανισμού Επαγρύπνησης.

Η Ετήσια Έρευνα Ανάπτυξης αναλύει την πρόοδο που έχει καταβάλει η Ε.Ε. στις μακροπρόθεσμες στρατηγικές προτεραιότητες, καθορίζει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην οικονομική ανάπτυξη και σκιαγραφεί γενικές προτεραιότητες πολιτικής. Στην Ετήσια Έρευνα Ανάπτυξης στηρίζονται οι συστάσεις που κάνει η Ε.Ε. προς την κυβέρνηση κάθε χώρας ξεχωριστά.

Η Έκθεση Μηχανισμού Επαγρύπνησης είναι μια έκθεση πρώιμης προειδοποίησης ώστε να εντοπιστούν και να αντιμετωπιστούν οικονομικές τάσεις ή ανισορροπίες που θα μπορούσαν να αποδειχθούν επιβλαβείς για τα επί μέρους κράτη-μέλη ή για συνολικά την Οικονομική και Νομισματική Ένωση της Ευρώπης, σ' αυτήν δε στηρίζονται οι διαδικασίες καταπολέμησης των μακροοικονομικών ανισορροπιών.

Οι ηγέτες τής Ε.Ε. εξετάζουν τις παραπάνω εκθέσεις εντός του Μαρτίου και συμφωνούν σε μια κοινή κατεύθυνση σχετικά με τις ακολουθητέες δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές καθώς και για θέματα του χρηματοπιστωτικού τομέα.

Τον Απρίλιο, τα κράτη-μέλη υποβάλλουν στην Κομμισσιόν έκθεση σχετικά με τις συγκεκριμένες πολιτικές που είτε εφαρμόζουν είτε σκοπεύουν να υιοθετήσουν, προκειμένου να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη και την απασχόληση, την πρόληψη ή τη διόρθωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών, καθώς και τα συγκεκριμένα μέτρα που σχεδιάζουν για να εξασφαλιστεί η συμμόρφωσή τους προς τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε..

Στην συνέχεια, η Επιτροπή αξιολογεί τα σχέδια των κρατών-μελών και κάνει μια σειρά συστάσεων εξειδικευμένων για κάθε κράτος χωριστά. Αυτές οι συστάσεις πολιτικής συζητούνται μεταξύ των υπουργών των κρατών μελών τον Ιούνιο, εγκρίνονται από τους ηγέτες τής Ε.Ε. τον Ιούλιο και ενσωματώνονται από τις κυβερνήσεις στους εθνικούς τους προϋπολογισμούς και στα άλλα προγράμματα μεταρρυθμίσεων κατά την διάρκεια του Εθνικού Εξαμήνου.


Ζαλάδα! Μια και μόνη ανάγνωση είναι αρκετή για να καταστήσει σαφή δυο πράγματα. Πρώτον: αυτή η σωρεία εκθέσεων, συσκέψεων, συζητήσεων, διαπραγματεύσεων, αποφάσεων κλπ (και μάλιστα, κάθε τρεις και λίγο) συνιστά μια απίθανη γραφειοκρατική διαδικασία, μπροστά στην οποία θα ωχριούσε και η πλέον αγκυλωμένη υπηρεσία τού ελληνικού κράτους. Δεύτερον και, εν πολλοίς, εκπορευόμενο από το πρώτο: όλος αυτός ο γραφειοκρατικός κυκεώνας, ο οποίος δεν αποσκοπεί παρά στο στραγγάλισμα της εθνικής ανεξαρτησίας όλων των κρατών-μελών τής Ε.Ε., δεν μπορεί παρά να αποτελεί γέννημα κάποιων νοσηρών γερμανικών εγκεφάλων.

Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι μέσα σ' αυτόν τον κυκεώνα θα εξαφανιστούν και τα τελευταία ίχνη "κοινωνικού κράτους", τα οποία έχουν απομείνει στις ευρωπαϊκές χώρες. Όπως σημειώνει ο Λεωνίδας Βατικιώτης στο τελευταίο τεύχος τού περιοδικού Unfollow:

Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο δεν είναι παρά ένας μηχανισμός διαρκούς λιτότητας, έξωθεν επιβαλλόμενης μάλιστα, έτσι ώστε να θωρακίζονται οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών από την πίεση της κοινωνίας και τις διεκδικήσεις του εργατικού κινήματος για αυξήσεις στους μισθούς, περισσότερα σχολεία και νέες προσλήψεις στα νοσοκομεία. Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο σώζει κάθε Σαμαρά και Βενιζέλο, καθώς με τη μεγαλύτερη άνεση στο εξής θα υποδεικνύουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Λετονό (σ.σ.: εννοεί τον Ντόμπροβσκις) ως υπαίτιους της λιτότητας. Δημιουργεί επίσης το περιθώριο για άφθονη δημαγωγία, όπως έκανε, για παράδειγμα, ο υπουργός οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης στο Βήμα, την Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου, δηλώνοντας ότι "ο κύκλος των μνημονίων φτάνει στο τέλος του".


Πήραμε μια ιδέα για το τι σημαίνει Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και για το πως θα λειτουργήσει ο μόνιμος μηχανισμός ελέγχου και εποπτείας (δηλαδή, το διαρκές μνημόνιο) ολόκληρης της Ευρώπης από τους αρχικαπιταλιστές των Βρυξελλών. Την Δευτέρα θα κάνουμε μια προσπάθεια να σκιαγραφήσουμε τις επιπτώσεις που θα έχει στην χώρα μας η εφαρμογή των παραπάνω.