Φάτε μάτια ψάρια και…πρωτογενές πλεόνασμα

Χτες, 21 Οκτώβρη 2014, είδαν το φως της δημοσιότητας 3 διαφορετικές ειδήσεις (με στοιχεία για βασικά μεγέθη της οικονομίας), οι οποίες αποτυπώνουν ανάγλυφα και τα «επιτεύγματα» των πολιτικών μονόπλευρης λιτότητας, που συνεχίζουν να υπηρετούν οι βουλευτές και τα στελέχη των δύο κομμάτων της κυβέρνησης ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Και οι 3 ειδήσεις, αναφέρονται στην εξέλιξη βασικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας. Η πρώτη και δεύτερη είδηση αναφέρονται στην εξέλιξη που σημείωσαν στο εννεάμηνο Γενάρης-Σεπτέμβρης 2014 τα δημόσια οικονομικά (χωρίς τη δαπάνη για τους τόκους των δανείων του δημοσίου) και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές (χρέη) νοικοκυριών και επιχειρήσεων προς το δημόσιο (εφορίες). Η τρίτη είδηση αναφέρεται στην πορεία που σημείωσαν το έτος 2013 το σύνολο των δημόσιων οικονομικών (μαζί με τους τόκους) αλλά και το δημόσιο χρέος της χώρας.

Η πρώτη είδηση, είναι «ευχάριστη», καθώς εμφανίζει βελτίωση του αποτελέσματος της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών (χωρίς τους τόκους αποπληρωμής των δανείων). Συγκεκριμένα, στο εννεάμηνο Γενάρης- Σεπτέμβρης 2014, το αποτέλεσμα της πράξης έσοδα μείον έξοδα του κράτους (χωρίς τους τόκους) ήταν θετικό αφού προέκυψε «πρωτογενές πλεόνασμα 2,5 δισ. ευρώ»! Όπως μάλιστα σημειώνουν τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ, το πρωτογενές πλεόνασμα, ήταν μεγαλύτερο κατά 981 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με τον στόχο που είχε τεθεί στο Επικαιροποιημένο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Σταθερότητας (ΕΠΔΣ). Ούτε λίγο ούτε πολύ μας λένε, πως οι «θυσίες» τις οποίες επιβάλλουν στα πλατιά λαϊκά στρώματα τα κόμματα της συγκυβέρνησης «πιάνουν τόπο» (!) αφού τα κρατικά ελλείμματα μετατράπηκαν σε… πλεονάσματα!

Ιδού ποιοι πλήρωσαν τα «σπασμένα» 

Η εικόνα «νοικοκυρέματος» στα δημόσια οικονομικά, ανατρέπεται από τα αναλυτικά στοιχεία (εσόδων και δαπανών) που δείχνουν ποιοι πλήρωσαν τα σπασμένα για να προκύψει το συγκεκριμένο πλεόνασμα. Σύμφωνα, λοιπόν, με τα αναλυτικά στοιχεία, στο πρώτο εννεάμηνο του 2014:

Τα συνολικά φορολογικά έσοδα διαμορφώθηκαν σε 32,1 δισ. ευρώ έναντι 32,7 δισ. ευρώ που ήταν ο επικαιροποιημένος στόχος. Εμφανίστηκαν δηλαδή μειωμένα κατά 567 εκατ. ευρώ ή 1,7% συγκριτικά με τον στόχο. Η εξέλιξη αυτή, οφείλεται, κυρίως, στο γεγονός ότι οι μεγαλοεπιχειρηματίες συνέχισαν να επιδίδονται στο «εθνικό σπορ» της νόμιμης και παράνομης φοροδιαφυγής, σε αντίθεση με τα λαϊκά νοικοκυριά που φορτώθηκαν τα νέα φορολογικά βάρη και σε μεγάλο βαθμό τα πλήρωσαν. Του λόγου το αληθές, βεβαιώνουν και οι κατηγορίες φορολογικών εσόδων που στο εννεάμηνο του 2014, υπερέβησαν τον επικαιροποιημένο στόχο. Ανάμεσα στις κατηγορίες φορολογικών εσόδων που υπερέβησαν τον στόχο, τη μεγαλύτερη υπέρβαση (στην παρένθεση η υπέρβαση σε εκατ. ευρώ και σε ποσοστό) σημείωσαν:

• Ο φόρος εισοδήματος Φυσικών προσώπων (416 εκατ. ευρώ ή 7,6%), που στο μεγαλύτερο μέρος του τον πληρώνουν οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και οι αυτοαπασχολούμενοι (αγρότες, βιοτέχνες κλπ).
• Τα λοιπά μη φορολογικά έσοδα (451 εκατ ευρώ ή 19,6%)
• Ο ΦΠΑ (145 εκατ. ευρώ ή 1,8%)
• Οι λοιποί φόροι συναλλαγών (96 εκατ. ευρώ ή 26,5%.

Αντίθετα, τη μεγαλύτερη υστέρηση, έναντι του επικαιροποιημένου στόχου, εμφάνισαν τα φορολογικά έσοδα του κράτους από (στην παρένθεση η υστέρηση σε εκατ. ευρώ και σε ποσοστά):

• Το φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων (479 εκατ. ευρώ ή κατά 19,9%), που αφορά τόσο τις μεγάλες όσο και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αν και δεν υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία, είναι βέβαιο, πως τη μερίδα του λέοντος από τα 479 εκατ. ευρώ φόρους που έχασε το κράτος την καρπώθηκαν οι μεγαλοεπιχειρηματίες με τη νόμιμη ή παράνομη φοροδιαφυγή (φορολογικά προνόμια και άλλες χαριστικές φοροαπαλλαγές, φοροκλοπή κλπ).
• Τους φόρους στην περιουσία (368 εκατ. ευρώ ή κατά 14,4%.
• Τους έμμεσους φόρους (72 εκατ. ευρώ ή 15,3%)

Στα ύψη τα χρέη του δημοσίου...

Την εικονική πραγματικότητα του «νοικοκυρέματος» των δημόσιων οικονομικών, τεκμηριώνουν καλύτερα οι άλλες δύο ειδήσεις. Τόσο η δεύτερη όσο και η Τρίτη είδηση, μας πληροφορούν πως στην καπιταλιστική Ελλάδα -όπου οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι- δεν ευημερούν ούτε οι αριθμοί.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τη δεύτερη είδηση, που στηρίζεται σε στοιχεία των στατιστικών υπηρεσιών της ΕΕ (Eurostat), η συνολική διαχείριση των δημόσιων οικονομικών (μαζί δηλαδή με τους τόκους αποπληρωμής των δανείων) για το έτος 2013 δεν απέφερε τα προσδοκώμενα για τους κυβερνώντες αποτελέσματα. Κι’ αυτό γιατί, διογκώθηκαν παραπέρα τόσο το συνολικό έλλειμμα του δημοσίου όσο και το συνολικό δημόσιο χρέος της χώρας. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το έτος 2013: 

• Το συνολικό δημόσιο έλλειμμα της Ελλάδας (συμπεριλαμβανομένων των τόκων αποπληρωμής των δανείων) διαμορφώθηκε στο 12,25 του ΑΕΠ. Μεγάλωσε δηλαδή κατά 3,65 ποσοστιαίες μονάδες συγκριτικά με το 2012 που το έλλειμμα ήταν 8,6% του ΑΕΠ. Κι’ αυτό, όταν το έλλειμμα μειώθηκε τόσο στο σύνολο των χωρών της ευρωζώνης (διαμορφώθηκε στο 2,9% του ΑΕΠ από 3,6% του ΑΕΠ το 2012) όσο και στην ΕΕ το (περιορίστηκε στο 3,2% του ΑΕΠ από 4,2% του ΑΕΠ το 2012).
• Το χρέος του ελληνικού δημοσίου διαμορφώθηκε στο 174,9% AEΠ (319,13 δισ. ευρώ), από 156.9% του ΑΕΠ που ήταν το 2012. Όσον αφορά στο δημόσιο χρέος των χωρών της ευρωζώνης και της ΕΕ, αυτό διαμορφώθηκε το 2013 στο 90,9% και 85,4% του ΑΕΠ αντίστοιχα.

Σύμφωνα με τα αναλυτικά στοιχεία της Eurostat, δέκα χώρες-μέλη παρουσίασαν δημόσιο έλλειμμα πάνω από το όριο του 3% του ΑΕΠ (στην παρένθεση το έλλειμμα σαν ποσοστό του ΑΕΠ που κατέγραψαν για το έτος 2013). Οι χώρες αυτές είναι η Σλοβενία (14,6%), η Ελλάδα (12,2%), η Ισπανία (6,8%), η Μ. Βρεττανία (5,8%), η Ιρλανδία (5,7%), η Κροατία (5,2%), η Κύπρος, η Πορτογαλία (4,9%), η Γαλλία (4,1%) και η Πολωνία (4%).

Σε ό,τι αφορά το δημόσιο χρέος, η Eurostat σημειώνει ότι 16 κράτη-μέλη εμφάνισαν χρέος πάνω από το όριο του 60% του ΑΕΠ με τα υψηλότερα ποσοστά να καταγράφονται στην Ελλάδα (174,9%), στην Πορτογαλία (128%), στην Ιταλία (127,9%), στην Ιρλανδία (123,3%), στο Βέλγιο (104,5%) και στην Κύπρο (102,2%). Τα χαμηλότερα ποσοστά δημόσιου χρέους, σαν ποσοστό του ΑΕΠ, καταγράφηκαν το 2013 στην Εσθονία (10,1%), στη Βουλγαρία (18,3%), στο Λουξεμβούργο (23,6%), στη Ρουμανία (37,9%) και στη Λετονία (38,2%).

… αλλά και των νοικοκυριών

Η οικονομική ασφυξία, που βιώνουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις (κυρίως μικρές και μικρομεσαίες) λόγω της άγριας επίθεσης στα λαϊκά εισοδήματα, αποτυπώνεται ανάγλυφα στην τρίτη- «κακή»- είδηση που δημοσιεύτηκε χτες. Η είδηση αυτή αναφέρεται στη συνεχή αύξηση των ληξιπρόθεσμων χρεών (νοικοκυριών και επιχειρήσεων) προς το δημόσιο (εφορίες), που στο τέλος Σεπτέμβρη 2014, ξεπέρασαν τα 70 δισ. ευρώ. Από 60,480 δισ. ευρώ που ήταν στις 31 Δεκέμβρη 2013 και 69,134 δισ. ευρώ στις 31 Αυγούστου 2014, τα ληξιπρόθεσμα χρέη στο δημόσιο σκαρφάλωσαν στις 30 Σεπτέμβρη 2014 στα 70,163 δισ. ευρώ!

Η αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών στο δημόσιο κατά 9,683 δις. ευρώ στο εννεάμηνο, σημαίνει ότι τα «φέσια» των ιδιωτών στην εφορία μεγαλώνουν με ρυθμό πάνω από 1 δισ. ευρώ το μήνα.

Αυτά είναι μερικά από τα μεγάλα «επιτεύγματα» των μνημονιακών -και όχι μόνο- πολιτικών, που εφαρμόζουν με ευλαβική συνέπεια τα κόμματα της συγκυβέρνησης, με πρόσχημα -πάντα- τη «σωτηρία της Ελλάδας από τη χρεοκοπία». Και το χειρότερο είναι ότι το δίδυμο Σαμαράς-Βενιζέλος μας καλεί να υποταχθούμε στη λογική του «σφάξε με αγά μου ν’ αγιάσω», με δηλώσεις του τύπου «όπου να’ ναι, βγαίνουμε από τα μνημόνια και μπαίνουμε στην ανάπτυξη» ενώ είναι κοινό μυστικό ότι ακόμη και αν βγούμε από τα μνημόνια, θα συνεχιστεί η εφαρμογή των αντιλαϊκών πολιτικών με άλλο μανδύα. 

[Άρθρο τού Λάμπρου Τόκα, από τον ιστοτόπο "Ημεροδρόμος"]