Καμμία έκπληξη

Τελικά, καμμία έκπληξη δεν μας προκάλεσαν οι τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία. Κατ' αρχάς, στο Κίεβο στήθηκε κυβέρνηση εθνικής ενότητας (και καλά), με την συμμετοχή και των δυο ακροδεξιών φιλοναζιστικών κομμάτων Ελευθερία και Δεξιός Τομέας. Λογικόν, λογικώτατον. Άλλωστε, αυτά τα δυο κόμματα πρωτοστάτησαν (και μάλιστα με όπλα) στην ανατροπή της προηγούμενης κυβέρνησης και σ' αυτά είχε επενδύσει η Δϋση πολλές από τις ελπίδες της για στροφή της Ουκρανίας προς τις αγκάλες των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Έπειτα, πρώτο μέλημα της νέας εξουσίας ήταν ο διορισμός υπουργού άμυνας. Πρέπει να είναι η πρώτη φορά στα παγκόσμια χρονικά που σε μια χώρα ορίζεται υπουργός άμυνας πριν καλά-καλά ορισθεί ο πρωθυπουργός της. Βέβαια, έτσι έπρεπε να γίνει ώστε ο νέος υπουργός να προλάβει να φτάσει έγκαιρα στις Βρυξέλλες όπου συνεδριάζει σήμερα το ΝΑΤΟ.

Αμέσως μετά, η βουλή αποφάσισε την παραπομπή τού φυγά προέδρου Γιανουκόβιτς στο δικαστήριο της Χάγης, με την κατηγορία των "σοβαρών εγκλημάτων" σε βάρος τού λαού. Φυσικά, οι αδέκαστοι δημοκράτες τής Δύσης έσπευσαν να εκδώσουν διεθνές ένταλμα σύλληψης του Γιανουκόβιτς. Ό,τι κι αν συμβεί από δω και πέρα θα μοιάζει με παρωδία των όσων έγιναν στην Χάγη μετά τον διαμελισμό τής Γιουγκοσλαβίας. Τότε που στο σκαμνί κάθησε ο Μιλόσεβιτς αλλά κανείς δεν τόλμησε να πει την παραμικρή κουβέντα για τους άλλους -κατά την άποψή μου δε, σαφώς μεγαλύτερους- εγκληματίες: τον κροάτη Τούτζμαν και τον βόσνιο Ιζετμπέκοβιτς. Κάτι παρόμοιο θα γίνει και τώρα: θα δικαστεί ο Γιανουκόβιτς κι απέναντι θα σφυρίζουν αδιάφορα όλοι εκείνοι που άναψαν το ουκρανικό φυτίλι.

Τέλος, η βουλή ανέθεσε καθήκοντα πρωθυπουργού στον Αρσένυ Γιάτσενιουκ. Αυτό κι αν δεν μας εξέπληξε. Πριν μόλις τρεις μέρες μιλήσαμε σε τούτο το ιστολόγιο για τον εν λόγω καραγκιοζάκο, με την παρατήρηση ότι "από δω και πέρα θα τον βλέπουμε συχνά-πυκνά μπροστά μας". Η δόλια η Τιμοσένκο στάθηκε άτυχη, η φουκαριάρα. Κανονικά, αυτή έπρεπε να γίνει πρωθυπουργός αλλά η βουλή δεν μπορούσε να της αναθέσει τέτοια καθήκοντα επειδή -υποτίθεται πως- αρρώστησε από την κακοπέραση στις φυλακές, όπου είχε κλειστεί ως καταδικασμένη για διαφθορά.

Παρένθεση. Εν τάξει, ξέρω ότι ακούγεται περίεργο να ανατίθενται καθήκοντα πρωθυπουργού σε κάποιον που έχει φυλακιστεί για διαφθορά αλλά, όταν μιλάμε για διαφθορά, μη πάει ο νους σας σε τίποτε τρελλά πράγματα. Η καημένη η Τιμοσένκο καταδικάστηκε επειδή βρέθηκε να κατέχει κάπου έντεκα ψωροδισεκατομμυριάκια δολλάρια, την νόμιμη προέλευση των οποίων δεν μπόρεσε να αποδείξει. Προφανώς, έπεσε θύμα πολιτικής σκευωρίας. Σαν τον Άκη, ας πούμε. Κλείνει η παρένθεση.

Αφού, λοιπόν, η βουλή δεν μπορούσε να κάνει πρωθυπουργό την Τιμοσένκο, έκανε το δεξί της χέρι: τον Γιάτσενιουκ. Άλλωστε, ο Αρσένυ έχει ένα σωρό προσόντα, μη το ξεχνάμε. Πρώτα-πρώτα, είναι ακροδεξιός και, μάλιστα, ναζί (είδαμε προχτές την φωτογραφία όπου χαιρετάει... αρχαιοελληνικά). Δεύτερον, είναι το αγαπημένο παιδί των ΗΠΑ (για πάρτη του μίλαγε τις προάλλες η υφυπουργός εξωτερικών τού Ομπάμα, σ' εκείνη την υποκλαπείσα τηλεφωνική συνομιλία όπου ξεστόμισε το περίφημο "γάμα την την Ευρωπαϊκή Ένωση"). Τρίτον, κάνει αμάν και πώς για να προσδέσει την Ουκρανία στο ευρωπαϊκό άρμα (αυτός ήταν που, ως υπουργός εξωτερικών, ξεκίνησε τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε.). Και, τέταρτον και κυριώτερον, είναι φανατικός οπαδός της "σχολής τού Σικάγου" και των φρηντμανικών νεοφιλελεύθερων δοξασιών. Με δυο λόγια, δηλαδή, ο Γιάτσενιουκ είναι υπόδειγμα σύγχρονου πολιτικού που σέβεται τον εαυτό του.

Τίποτε από τα παραπάνω δεν μας εξέπληξε. Όπως δεν μας εξέπληξε ούτε η ωμότητα με την οποία ο νέος πρωθυπουργός προανήγγειλε τα αντιλαϊκά μέτρα που θα πάρει. Μιλώντας στο BBC, ο Αρσένυ Γιάτσενιουκ δήλωσε ρητά ότι "πρόκειται να πάρουμε εξαιρετικά αντιδημοφιλή μέτρα, καθώς η προηγούμενη κυβέρνηση και ο προηγούμενος πρόεδρος ήσαν τόσο διεφθαρμένοι ώστε η χώρα βρίσκεται σε απελπιστική οικονομική κατάσταση", διευκρίνισε ότι "είμαστε στο χείλος της καταστροφής και αυτή είναι μια κυβέρνηση πολιτικών αυτοχείρων" και πρόσθεσε, κάνοντας μπλακ χιούμορ: "Καλώς ήρθατε στην κόλαση".


Καμμία έκπληξη ως εδώ, λοιπόν. Όπως δεν πρόκειται να αποτελέσει έκπληξη ο,τιδήποτε από αυτά που πρόκειται να συμβούν από δω και πέρα, είτε η χώρα παραμείνει ακέραιη (πράγμα εξαιρετικά δύσκολο) είτε διαμελισθεί όπως η πρώην Γιουγκοσλαβία. Στο κάτω-κάτω, οι κάτοικοί της δεν έχουν προλάβει να αποκτήσουν ιστορική εθνική ουκρανική συνείδηση: η Ουκρανία πρωτοεμφανίστηκε ως κράτος στην Ιστορία μόλις το 1991. Άλλωστε, η λέξη "Ουκρανία" σημαίνει "στα σύνορα", έννοια που σηματοδοτεί απλώς μια περιοχή "στα σύνορα" κάποιας άλλης χώρας: πότε της Λιθουανίας, πότε της Πολωνίας, πότε της Ρωσσίας... Στην περιοχή κατοικούσαν πάντοτε διάφορες εθνότητες, όμως ποτέ ο τόπος δεν έγινε "χωνευτήρι" γι' αυτές (όπως π.χ. οι ΗΠΑ), γεγονός που διευκολύνει τον διαμελισμό της. Εξ άλλου, μη μας διαφεύγει το γεγονός ότι η δημιουργία δυο-τριών μικρότερων χωρών στην περιοχή, διευκολύνει τον έλεγχό τους από τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αλλά κι αν η χώρα παραμείνει ενιαία, μπορούμε να στοιχηματίσουμε με απόλυτη βεβαιότητα για το τι θα επακολουθήσει. Κι αυτό δεν θα είναι τίποτε διαφορετικό από ένα καπιταλιστικό φαγοπότι, σαν εκείνο το μεγάλο φαγοπότι που στήθηκε στην Ρωσσία επί Γέλτσιν. Καμμία έκπληξη κι εδώ. Άλλωστε η παρουσία τού νεοφιλεύθερου Γιάτσενιουκ αποτελεί εγγύηση για το στοίχημά μας.