Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (2)

Το 1980, η συνηθισμένη μεγάλη πορεία με την οποία κορυφώνονται οι εκδηλώσεις για τον εορτασμό τού Πολυτεχνείου, έγινε την Κυριακή 16 Νοεμβρίου. Η νεοδημοκρατική κυβέρνηση Ράλλη επέτρεψε την πραγματοποίησή της μέχρι το Σύνταγμα, απαγορεύοντας την κατεύθυνσή της προς την πρεσβεία των ΗΠΑ. Η πλειοψηφία των παρατάξεων τής ΕΦΕΕ πειθάρχησε αλλά ένα μεγάλο μπλοκ (πάνω από 5.000 άτομα, κυρίως προσκείμενοι σε ΠΠΣΠ, ΑΑΣΠΕ και ΕΚΟΝ Ρήγας Φερραίος-Β' Πανελλαδική) αποφάσισαν να συνεχίσουν. Μόλις οι διαδηλωτές έστριψαν από την Σταδίου προς την Βασιλίσσης Σοφίας, τα ΜΑΤ επιτέθηκαν και τους κυνήγησαν σε όλο το κέντρο της Αθήνας αντί απλώς να τους απωθήσουν. Κατ' αυτή την επίδειξη δύναμης των ΜΑΤ δολοφονήθηκαν με χτυπήματα στο κεφάλι η εργάτρια Σταματίνα Κανελλοπούλου και ο κύπριος φοιτητής Ιάκωβος Κουμή ενώ δυο ακόμη διαδηλωτές τραυματίστηκαν σοβαρά από σφαίρες αστυνομικών. Παραδόξως, μετά τα επεισόδια ο Ανδρέας Παπανδρέου έβαλε πλάτη τόσο στα ΜΑΤ όσο και στην κυβέρνηση με μια ανακοίνωση που συζητήθηκε πολύ: "Μικρές ομάδες ανευθύνων στοιχείων και προβοκατόρων άγνωστης και ύποπτης προέλευσης δημιούργησαν θλιβερά έκτροπα με προφανή σκοπό να αμαυρώσουν και να δυσφημήσουν τη μεγάλη λαϊκή επέτειο του Πολυτεχνείου...".

Οι δυο δολοφονίες μούδιασαν τόσο την κοινή γνώμη όσο και το καθεστώς. Το ζήτημα απασχόλησε την βουλή σε μια πολύωρη συνεδρίαση, όπου ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης, θέλοντας να υποστηρίξει τα ΜΑΤ, ξεστόμισε το εξής αμίμητο και απαράδεκτο: "Και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ σπάθην κρατεί στα χέρια του για να αμυνθεί εναντίον των δαιμόνων. Δεν κρατεί άνθη"(!). Κι ενώ ο Παπανδρέου, επιχειρώντας να συμμαζέψει την αρχική του δήλωση, περιορίστηκε σε βλακείες ("Θα ήταν σε θέση, πραγματικά, η Αστυνομία στο σημείο της σύγκρουσης να προχωρήσει με ελιγμό τέτοιο, ώστε να αποκοπεί, το επαναλαμβάνω, το σώμα των 2.000 εξτρεμιστών και εκεί να τους αντιμετωπίσει"), ο αρχηγός τής ΕΔΗΚ Ιωάννης Ζίγδης ήταν καταπέλτης:

Σκίτσο: Γιάννης Ιωάννου (Ελευθεροτυπία, 17/11/1980)

"Η βασική αιτία του κακού είναι ότι η κυβέρνηση διατηρεί ένα Σώμα που αποτελεί ντροπή, τα ΜΑΤ. Δεν είναι αστυνομία αυτό, αυτό είναι Σώμα ΕΣ-ΕΣ, είναι χειρότερο από την ΕΣΑ, τα μέλη του είναι κακούργοι, όχι ότι οι άνθρωποι γεννήθηκαν κακούργοι, αλλά εκπαιδεύονται για να γίνουν κακούργοι. Τους είδα στη Ρόδο, όπου επετέθηκαν εναντίον ενός λαού που έκανε μια ειρηνική παρέλαση. Επετέθηκαν με τέτοια λύσσα, που δεν έχω δεί ούτε στους Ιταλούς φασίστες, όταν ήμουν παιδί στη Ρόδο (...) Ας έχουμε μια ειδική συνεδρίαση για το αν μπορεί μια Δημοκρατία να διατηρεί κρατικά όργανα , τύπου ΜΑΤ. Αυτά είναι μόνο για τους 'Χίτλερ', μόνο για τους 'Μουσολίνι'. Είναι αδιανόητο να υπάρχουν σε μια δημοκρατική Πολιτεία".

Περιττεύει να πούμε ότι για τους δυο θανάτους διατάχθηκε ΕΔΕ, η οποία δεν κατέληξε πουθενά. Οι δολοφόνοι δεν βρέθηκαν ποτέ. Κι όσοι αστυνομικοί κατηγορήθηκαν για όσα έγιναν εκείνη την βραδιά στο κέντρο τής Αθήνας, αθωώθηκαν πανηγυρικά μετά από δικαστική διαδικασία που κράτησε εφτά χρόνια.


Σ' εκείνα τα επεισόδια, ανάμεσα στους άνδρες των ΜΑΤ βρισκόταν και ο νεαρός (γεννημένος το 1956) αστυνομικός Χρήστος Μπρατάκος. Συγκλονισμένος από όσα είδαν τα μάτια του, ο Μπρατάκος υποβάλλει την παραίτησή του από το σώμα, όπου είχε ενταχθεί από την σύστασή του. Λίγους μήνες αργότερα παραιτείται και από την αστυνομία. Έναν χρόνο αργότερα κυκλοφορεί ένα αυτοβιογραφικό βιβλιαράκι 139 σελίδων, με τίτλο "ΜΑΤ - Οι κρανοφόροι" (με εισαγωγή τού αείμνηστου Βασίλη Ραφαηλίδη), όπου αποκαλύπτει πολλά για τον τρόπο λειτουργίας των ΜΑΤ. Σ' αυτό το βιβλίο τού Μπρατάκου θα κάνουμε εκτενή αναφορά σε ειδικό κείμενο. Σήμερα, θα κλείσουμε με μια αποστροφή του από συνέντευξη που παραχώρησε στις 27/3/1994 στην εφημερίδα "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία":

"Η αστυνομία έχει το εξής προτέρημα: είναι η μοναδική περίπτωση λαϊκών ανθρώπων στην εξουσία. Πλασματική βέβαια, αλλά επειδή θέλουν να την πιστεύουν, ως αστυφύλακες, είναι εξουσιαστές. Και για να το αποδείξουν έμπρακτα χρησιμοποιούν την εύκολη και δυναμική λύση, τη βία (...) Προσπαθώ να αποδείξω ότι τα ράσα κάνουν τον παπά. Η στολή έχει μια δύναμη και επηρεάζει απόλυτα αυτόν που τη φοράει (...)"