"Λαμά σαβαχθανί"

Ομολογώ ότι τον Δημήτρη Λέντζο δεν τον ήξερα. Επίσης, παραδέχομαι ότι δεν αγοράζω εύκολα βιβλία με διηγήματα, παρ' ότι διηγηματογράφοι όπως ο Ίνγκο Σούλτσε, ο Χαρούκι Μουρακάμι και η Μαργκερίτ Γιουρσενάρ μού έχουν χαρίσει άφθονες στιγμές αναγνωστικής ευωχίας. Έτσι, λοιπόν, όταν ζήτησα από τον βιβλιοπώλη μου το "Λαμά σαβαχθανί", το έκανα για άλλον λόγο: για το δισκάκι ακτίνας (cd) που συνοδεύει το βιβλίο. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά.

Το "Λαμά σαβαχθανί" είναι ένα ταπεινό βιβλιαράκι 177 σελίδων, το οποίο περιλαμβάνει 8 διηγήματα και 8 τραγούδια τού ηλείου λογοτέχνη Δημήτρη Λέντζου. Τα 8 τραγούδια συνιστούν μια ενότητα με τίτλο "Αμάρτημα προπατορικό" (από τον τίτλο τού πρώτου εκ αυτών), έχουν μελοποιηθεί από σημαντικούς συνθέτες (Χρήστος Λεοντής, Μιχάλης Τερζής, Παντελής Θαλασσινός, Φίλιππος Πλακιάς κλπ) και ερμηνεύονται από εξ ίσου σημαντικούς καλλιτέχνες (Μίλτος Πασχαλίδης, Παντελής Θαλασσινός, Διονύσης Τσακνής, Ζωή Παπαδοπούλου κλπ). Εκτίμησα, λοιπόν, ότι το δισκάκι και μόνο άξιζε τα 13,5 ευρώ που ζητούσε ο βιβλιοπώλης μου, ακόμη κι αν το υπόλοιπο περιεχόμενο του βιβλίου ήταν για πέταμα.

Όσον αφορά το δισκάκι, δικαιώθηκα. Πράγματι, τα 8 τραγούδια του είναι αξιολογώτατα και δεν θα είμαι ψεύτης αν πω πως το έχω ακούσει πάνω από 10 φορές μέσα σε μια βδομάδα. Ευτυχώς, όμως, οι φόβοι μου για την ποιότητα των διηγημάτων διαψεύστηκαν. Απεδείχθη ότι ο Λέντζος έχει μια εντυπωσιακή αμεσότητα γραφής και μια ξεχωριστή ικανότητα να προκαλεί αλλεπάλληλα κύματα ευθυμίας και περίσκεψης, γέλιου και συγκίνησης. Δηλαδή, δείγματα που συναντάμε κατά κόρον στα διηγήματα του Καρκαβίτσα ή του Παπαδιαμάντη:

"Σήκω ανεπρόκοπε, σήκω, σου πήρε ο διάολος τον ύπνο, τίποτα ποτέ δε σε νοιάζει, πώς μπορείς και κοιμάσαι τόσο, μου 'φαγες τη ζωή, αχαΐρευτε".
Φώναζε αχάραγα η "Εισαγγελέας" μέσα στο μικρό πλίθινο σπίτι, ένα δωμάτιο όλο κι όλο. Η Εισαγγελέας, έτσι λέγανε την Μαρία του Κατσαμπά γιατί ό,τι και να της έλεγες απαντούσε με την ίδια πάντοτε στερεότυπη απάντηση: "Όλα θα τα βρει ο εισαγγελέας και το δικαστήριο".
Όλο το χωριό το είχε πάει στο δικαστήριο η Κατσαμπού, γιατί κατά καιρούς χρησιμοποιείτο και αυτό το όνομα, τιμής ένεκεν του παρανόματος του ανδρός της Θεοδώρου Φωστήρα ή Κατσαμπά ή Αχαΐρευτου ή Ανεπρόκοπου ή "Μου έφαγες τη ζωή παλιοτόμαρο" και άλλα τέτοια ωραία. Όλο το χωριό το είχε πάει στο δικαστήριο. Επί εξυβρίσει, για βλασφημία, για κλοπή, για ζημιά και ό,τι άλλο μπορεί να βάλει ανθρώπου νους. "Και καλημέρα να της πεις της πουτάνας", λέγανε στο χωριό, "θα σε πάει στο δικαστήριο".
"Αυτή κάποια μέρα θα κάνει μήνυση στον εαυτό της, να μου το θυμηθείτε", έλεγε ο γείτονάς της ο Μπριόλας. "Ρε αυτή έχει κάνει μήνυση και στο Χάρο, να δεις που θα τον κατεβάσει μια μέρα στην Αμαλιάδα στο Πρωτοδικείο. Ποια Αμαλιάδα, στη Ζάκυνθο στο Κακουργιοδικείο για να περάσει θάλασσα ο Χάρος να ζαλιστεί να την ξεχάσει", έλεγε στο μικρό καφενείο με τις ξεμαλλιασμένες γκρίζες μουριές ο Κανέλλος ο Πεταλωτής... ("Ανάλυση ούρων")

Ναι, το "Λαμά σαβαχθανί" δεν περηφανεύεται για τα "υψηλά νοήματα" που περιέχει, για τις μεταφυσικές ανησυχίες του ή για το "προχώ" ύφος του. Όμως, είναι ένα καθαρά λαϊκό βιβλίο, απ' αυτά που χαίρεσαι να διαβάζεις τις ώρες τής χαλάρωσης. Απ' αυτή την άποψη, είναι ένα "τίμιο" βιβλίο, το οποίο προσφέρει (και με το παραπάνω) όσα υπόσχεται. Επίσης, πρέπει να σημειώσω ότι οι εκδόσεις "Μετρονόμος" έκαναν σπουδαία δουλειά: το βιβλίο δεν έχει ψεγάδια και η ποιότητα του δίσκου είναι εξαιρετική.

Συμπέρασμα; Θα μπορούσα να συστήσω την αγορά τού "Λαμά σαβαχθανί" μόνο και μόνο για τον δίσκο που περιλαμβάνει. Θα μπορούσα, επίσης, να το συστήσω ως απλό ανάγνωσμα, ακόμη κι αν δεν περιλάμβανε αυτόν τον δίσκο. Όμως, τώρα που ένα καλό ανάγνωσμα προσφέρεται πακέτο με έναν θαυμάσιο δίσκο, η αγορά του δεν συστήνεται απλώς. Επιβάλλεται.