Ο Ουάνγκ Χούι είναι ένας από τους διοργανωτές των διαμαρτυριών τού 1989 στην Κίνα. Στο βιβλίο του "Η Νέα Τάξη της Κίνας" ξεκαθαρίζει ότι οι διαδηλωτές δεν ήσαν μόνο φοιτητές αλλά συμμετείχαν ευρύτατες κοινωνικές ομάδες, όπως δάσκαλοι, μικροεπαγγελματίες, εργάτες κλπ. Ο Ουάνγκ παρατηρεί ότι ο λαϊκός ξεσηκωμός δεν είχε στόχο την αποκομμουνιστοποίηση της χώρας (σ.σ.: άλλωστε γι' αυτήν είχε φροντίσει ήδη το...κόμμα!) αλλά την σκληρότητα των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων, οι οποίες ήσαν -εκ φύσεως- απόλυτα αντιδημοκρατικές και πέρα από την κινεζική παράδοση. Γράφει χαρακτηριστικά ο Ουάνγκ: "Υπήρχε ένα γενικό αίτημα για δημοκρατικές μεθόδους επίβλεψης της δικαιοσύνης της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας και της αναδιοργάνωσης των κοινωνικών οφελών".
Εκείνη την στιγμή, το κόμμα έπρεπε να κάνει την επιλογή του. Κι αυτή η επιλογή δεν ήταν ανάμεσα στον φιλελευθερισμό και τον κομμουνισμό. Αυτό ήταν ήδη λυμένο. Η επιλογή που έπρεπε να γίνει ήταν πιο δύσκολη για το κόμμα: ή θα έπρεπε να υποκύψει στην λαϊκή κατακραυγή και να υιοθετήσει έναν δημοκρατικό τρόπο προώθησης των επιδιωκόμενων αλλαγών ή θα έπρεπε να κινηθεί αστραπιαία και να επιβάλει τα σχέδιά του με την βία. Μιας και η πρώτη επιλογή συνεπαγόταν κάποια -έστω, μερική- απώλεια της πολιτικής ισχύος του, το κόμμα δεν δίστασε να προχωρήσει στην δεύτερη επιλογή.
Οι εξελίξεις ήσαν ταχύτατες. Στις 20 Μαΐου 1989, η κυβέρνηση επέβαλε στρατιωτικό νόμο. Στις 3 Ιουνίου, τα τανκς βγήκαν στον δρόμο ανοίγοντας πυρ στα τυφλά κατά των διαδηλωτών. Ταυτόχρονα, οι δυνάμεις της Λ.Ε.Α. διέσπασαν τα οδοφράγματα, τα οποία είχαν στηθεί γύρω από την πλατεία Τιεν-αν-μεν, πυροβολώντας αδιακρίτως και συλλαμβάνοντας εκατοντάδες διαδηλωτών. Τελικά, η ορμή τής κρατικής βίας κατάφερε να διαλύσει κάθε ίχνος δημόσιας διαμαρτυρίας αλλά ο απολογισμός ήταν τραγικός: πάνω από 2.000 νεκροί (μερικοί κάνουν λόγο και για 7.000), πάνω από 30.000 τραυματίες και σχεδόν 40.000 συλληφθέντες, εκ των οποίων εκτιμάται ότι πολλοί εκτελέστηκαν αλλά ο αριθμός τους είναι αδύνατον να ελεγχθεί.
Ο δυτικός τύπος έσπευσε να παροσυιάσει την σφαγή της Τιεν-αν-μεν ως παράδειγμα κομμουνιστικής βαρβαρότητας, ενώ επρόκειτο για μια σφαγή που είχε στόχο να προκληθεί το απαραίτητο φρηντμανικό σοκ, περί του οποίου έχουμε μιλήσει κατ' επανάληψη. Μάλιστα, σε πρωτοσέλιδό της η "Wall Street Gournal" διατύπωσε τον φόβο ότι "οι βίαιες ενέργειες τής Κίνας απειλούν να αναστείλουν την δεκαετή πορεία προς τις μεταρρυθμίσεις", λες κι ο Ντεγκ Χσιάο Πινγκ ήταν κατά των μεταρρυθμίσεων ή λες και αυτές οι "βίαιες ενέργειες" δεν αποσκοπούσαν στην επιτάχυνση των φρηντμανικής εμπνεύσεως μεταρρυθμίσεων.
Ο Ντεγκ θίχτηκε από αυτά τα δημοσιεύματα. Με την αμίμητη χοντροκοπιά του, δεν δίστασε να δηλώσει ωμά, πέντε μέρες μετά την σφαγή, ότι το κράτος δεν προσπαθούσε να υπερασπίσει τον κομμουνισμό αλλά τον καπιταλισμό, ότι οι διαδηλωτές δεν ήσαν παρά "κοινωνικά κατακάθια" και ότι το κόμμα θα προωθούσε πάση θυσία την θεραπεία-σοκ. Και πρόσθεσε: "Ήταν μια δοκιμασία και την περάσαμε. Αυτό το ατυχές γεγονός θα μας επιτρέψει να συνεχίσουμε την μεταρρύθμιση με σταθερώτερο και ταχύτερο βηματισμό. Δεν κάναμε λάθος. Δεν υπάρχει λάθος στις τέσσερις βασικές αρχές τής μεταρρύθμισης. Αν υπάρχει κάποιο λάθος, αυτό δεν είναι παρά η μη ολοκληρωτική εφαρμογή των εν λόγω αρχών". Βάζω στοίχημα ότι ο Φρήντμαν ούτε στα πιο τρελλά του όνειρα δεν θα περίμενε να ακούσει τέτοια λόγια από τον ηγέτη ενός "κομμουνιστικού" καθεστώτος!
Το σοκ λειτούργησε αποτελεσματικά. Σχεδόν αμέσως μετά την σφαγή, ο Ντεγκ κατάργησε και πάλι την διατίμηση, ενώ έβαλε σε εφαρμογή και όλες τις υπόλοιπες υποδείξεις τού Φρήντμαν. Μέσα στην επόμενη τριετία, η Κίνα δημιούργησε "ειδικές ζώνες εξαγωγών" και άνοιξε τα σύνορά της στις ξένες επενδύσεις. Υπό την σαφή διακήρυξη τού Ντεγκ "αν παραστεί ανάγκη, θα ληφθούν ακόμη σκληρότερες μέθοδοι για να καταπνιγεί οποιαδήποτε αναταραχή", το κύμα των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων μετέτρεψε την Κίνα σε μια χώρα όπου κάθε πολυεθνική τού πλανήτη θα ήθελε να μεταφέρει την παραγωγή της. Μια χώρα με ελάχιστους φόρους, ανύπαρκτους δασμούς, διεφθαρμένους αξιωματούχους και -κυρίως- πάμφθηνο εργατικό δυναμικό. Μια χώρα-κάτεργο.
Λεπτομέρεια με σημασία: Υπολογίζεται ότι σήμερα το 90% των κινέζων δισεκατομμυριούχων είναι αξιωματούχοι ή γόνοι αξιωματούχων τού κομμουνιστικού κόμματος. Περίπου 3.000 κομματικά φυντάνια έχουν συνολική περιουσία σχεδόν μισό τρισεκατομμύριο δολλάρια. Κι ας καμάρωνε ο Φρήντμαν μέχρι τον θάνατό του ότι το "κινεζικό θαύμα" αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα των ελεύθερων αγορών στην προώθηση της ευημερίας και της ελευθερίας. Στην ουσία, το "θαύμα" όχι μόνο δεν αφορά τον απλό λαό αλλά γεννήθηκε χάρη σε μια σφαγή. Και σ' αυτό δεν βλέπω ούτε ευημερία ούτε ελευθερία.
Εκείνη την στιγμή, το κόμμα έπρεπε να κάνει την επιλογή του. Κι αυτή η επιλογή δεν ήταν ανάμεσα στον φιλελευθερισμό και τον κομμουνισμό. Αυτό ήταν ήδη λυμένο. Η επιλογή που έπρεπε να γίνει ήταν πιο δύσκολη για το κόμμα: ή θα έπρεπε να υποκύψει στην λαϊκή κατακραυγή και να υιοθετήσει έναν δημοκρατικό τρόπο προώθησης των επιδιωκόμενων αλλαγών ή θα έπρεπε να κινηθεί αστραπιαία και να επιβάλει τα σχέδιά του με την βία. Μιας και η πρώτη επιλογή συνεπαγόταν κάποια -έστω, μερική- απώλεια της πολιτικής ισχύος του, το κόμμα δεν δίστασε να προχωρήσει στην δεύτερη επιλογή.
Οι εξελίξεις ήσαν ταχύτατες. Στις 20 Μαΐου 1989, η κυβέρνηση επέβαλε στρατιωτικό νόμο. Στις 3 Ιουνίου, τα τανκς βγήκαν στον δρόμο ανοίγοντας πυρ στα τυφλά κατά των διαδηλωτών. Ταυτόχρονα, οι δυνάμεις της Λ.Ε.Α. διέσπασαν τα οδοφράγματα, τα οποία είχαν στηθεί γύρω από την πλατεία Τιεν-αν-μεν, πυροβολώντας αδιακρίτως και συλλαμβάνοντας εκατοντάδες διαδηλωτών. Τελικά, η ορμή τής κρατικής βίας κατάφερε να διαλύσει κάθε ίχνος δημόσιας διαμαρτυρίας αλλά ο απολογισμός ήταν τραγικός: πάνω από 2.000 νεκροί (μερικοί κάνουν λόγο και για 7.000), πάνω από 30.000 τραυματίες και σχεδόν 40.000 συλληφθέντες, εκ των οποίων εκτιμάται ότι πολλοί εκτελέστηκαν αλλά ο αριθμός τους είναι αδύνατον να ελεγχθεί.
Ο δυτικός τύπος έσπευσε να παροσυιάσει την σφαγή της Τιεν-αν-μεν ως παράδειγμα κομμουνιστικής βαρβαρότητας, ενώ επρόκειτο για μια σφαγή που είχε στόχο να προκληθεί το απαραίτητο φρηντμανικό σοκ, περί του οποίου έχουμε μιλήσει κατ' επανάληψη. Μάλιστα, σε πρωτοσέλιδό της η "Wall Street Gournal" διατύπωσε τον φόβο ότι "οι βίαιες ενέργειες τής Κίνας απειλούν να αναστείλουν την δεκαετή πορεία προς τις μεταρρυθμίσεις", λες κι ο Ντεγκ Χσιάο Πινγκ ήταν κατά των μεταρρυθμίσεων ή λες και αυτές οι "βίαιες ενέργειες" δεν αποσκοπούσαν στην επιτάχυνση των φρηντμανικής εμπνεύσεως μεταρρυθμίσεων.
Ο Ντεγκ θίχτηκε από αυτά τα δημοσιεύματα. Με την αμίμητη χοντροκοπιά του, δεν δίστασε να δηλώσει ωμά, πέντε μέρες μετά την σφαγή, ότι το κράτος δεν προσπαθούσε να υπερασπίσει τον κομμουνισμό αλλά τον καπιταλισμό, ότι οι διαδηλωτές δεν ήσαν παρά "κοινωνικά κατακάθια" και ότι το κόμμα θα προωθούσε πάση θυσία την θεραπεία-σοκ. Και πρόσθεσε: "Ήταν μια δοκιμασία και την περάσαμε. Αυτό το ατυχές γεγονός θα μας επιτρέψει να συνεχίσουμε την μεταρρύθμιση με σταθερώτερο και ταχύτερο βηματισμό. Δεν κάναμε λάθος. Δεν υπάρχει λάθος στις τέσσερις βασικές αρχές τής μεταρρύθμισης. Αν υπάρχει κάποιο λάθος, αυτό δεν είναι παρά η μη ολοκληρωτική εφαρμογή των εν λόγω αρχών". Βάζω στοίχημα ότι ο Φρήντμαν ούτε στα πιο τρελλά του όνειρα δεν θα περίμενε να ακούσει τέτοια λόγια από τον ηγέτη ενός "κομμουνιστικού" καθεστώτος!
Το σοκ λειτούργησε αποτελεσματικά. Σχεδόν αμέσως μετά την σφαγή, ο Ντεγκ κατάργησε και πάλι την διατίμηση, ενώ έβαλε σε εφαρμογή και όλες τις υπόλοιπες υποδείξεις τού Φρήντμαν. Μέσα στην επόμενη τριετία, η Κίνα δημιούργησε "ειδικές ζώνες εξαγωγών" και άνοιξε τα σύνορά της στις ξένες επενδύσεις. Υπό την σαφή διακήρυξη τού Ντεγκ "αν παραστεί ανάγκη, θα ληφθούν ακόμη σκληρότερες μέθοδοι για να καταπνιγεί οποιαδήποτε αναταραχή", το κύμα των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων μετέτρεψε την Κίνα σε μια χώρα όπου κάθε πολυεθνική τού πλανήτη θα ήθελε να μεταφέρει την παραγωγή της. Μια χώρα με ελάχιστους φόρους, ανύπαρκτους δασμούς, διεφθαρμένους αξιωματούχους και -κυρίως- πάμφθηνο εργατικό δυναμικό. Μια χώρα-κάτεργο.
Λεπτομέρεια με σημασία: Υπολογίζεται ότι σήμερα το 90% των κινέζων δισεκατομμυριούχων είναι αξιωματούχοι ή γόνοι αξιωματούχων τού κομμουνιστικού κόμματος. Περίπου 3.000 κομματικά φυντάνια έχουν συνολική περιουσία σχεδόν μισό τρισεκατομμύριο δολλάρια. Κι ας καμάρωνε ο Φρήντμαν μέχρι τον θάνατό του ότι το "κινεζικό θαύμα" αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα των ελεύθερων αγορών στην προώθηση της ευημερίας και της ελευθερίας. Στην ουσία, το "θαύμα" όχι μόνο δεν αφορά τον απλό λαό αλλά γεννήθηκε χάρη σε μια σφαγή. Και σ' αυτό δεν βλέπω ούτε ευημερία ούτε ελευθερία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Με την ελπίδα ότι ο γνωστός ΗΛΙΘΙΟΣ δεν θα επανέλθει, τα σχόλια δημοσιεύονται πλέον χωρίς έγκριση.