Ο αναγνώστης αυτής της σειράς κειμένων περί της ενεργειακής πολιτικής της χώρας ενδέχεται να έχει κουραστεί από την μακρηγορία. Όμως, απαιτείται ανάλυση του πολιτικού περιβλήματος αν θέλουμε να κατανοήσουμε στην ουσία της ακολουθούμενης πολιτικής. Άλλωστε, η περίοδος που εξετάζουμε είναι γεμάτη με γεγονότα τα οποία δεν μπορούμε να παραβλέψουμε. Πάντως, για την οικονομία του λόγου, ας περάσουμε επί τροχάδην μια σειρά σημαντικώτατων γεγονότων της περιόδου 1954-1956, όπως η ταχύτατη φθορά του Συναγερμού, ο θάνατος του στρατάρχη Παπάγου και η ανάρρηση στην εξουσία -με τις ευλογίες των αμερικανών και του παλατιού- ενός σχετικά άγνωστου βορειοελλαδίτη βουλευτή και υπουργού δημοσίου έργων, του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Ο Καρμανλής, ο οποίος επιζητεί την νομιμοποίησή του στην εξουσία, μαγειρεύει έναν εκλογικό νόμο απολύτως στα μέτρα του και, αφού διαλύει τον Ελληνικό Συναγερμό ιδρύοντας στην θέση του την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ), οδηγεί την χώρα στις εκλογές της 29ης Φεβρουαρίου 1956. Σ' αυτές τις εκλογές η ΕΡΕ συγκεντρωσε 25.895 ψήφους λιγότερες από την Δημοκρατική ¨Ενωση (συνεργασία Κέντρου και Αριστεράς) αλλά, χάρη στον καλομαγειρεμένο εκλογικό νόμο του Καραμανλή, συγκέντρωσε 165 έδρες έναντι 135 όλων των άλλων κομμάτων. Η λαϊκή βούληση έχει βιασθεί κατάφωρα αλλά ο Καραμανλής έχει την απαιτούμενη πλειοψηφία για να εφαρμόσει το πρόγραμμά του.
Η κυβέρνηση της ΕΡΕ δεν ξεφεύγει από την πεπατημένη των προκατόχων της και αναλώνεται σε αντιπληθωριστικά μέτρα, τα οποία συρρικνώνουν όλο και περισσότερο το λαϊκό εισόδημα. Στις 28 Σεπτεμβρίου, η ΑΔΕΔΥ κυρήσσει πανελλαδική απεργία διαρκείας για την 18η Οκτωβρίου, ζητώντας τιμαριθμική αναπροσαρμογή των βασικών μισθών, καθορισμό κατώτατων αμοιβών, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για τους υπαλλήλους και τα μέλη των οικογενειών τους, υποχρεωτική συνταξιοδότηση μετά από 35 χρόνια δουλειάς κλπ. Ο υπουργός οικονομικών Χρήστος Θηβαίος αρνείται να ακούσει τα αιτήματα της ΑΔΕΔΥ, σπεύδει να χαρακτηρίσει (ποια δικαιοσύνη τώρα;) την απεργία ως παράνομη και να απειλήσει τους απεργούς με ποινικές κυρώσεις. Τελικά, τα ξημερώματα της 18ης Οκτωβρίου, η ΑΔΕΔΥ κάμπτεται και αναστέλλει τις απεργιακές κινητοποιήσεις. Όμως, ύστερα από λίγες μέρες, ξεσπά μεγάλη αποχή των φοιτητών, οι οποίοι ζητούν μείωση των διδάκτρων. Η αποχή κρατάει ένα μήνα και κλυδωνίζει την κυβέρνηση.
Η επιλογή Καραμανλή είναι σαφής: τα εισοδήματα των εργαζομένων πρέπει να συρρικνωθούν όσο γίνεται περισσότερο, ώστε να διατηρηθεί η νομισματική σταθερότητα και ο έλεγχος του πληθωρισμού. Για να πετύχει τον έλεγχο των τιμών, η κυβέρνηση αφήνει σχεδόν ανεξέλεγκτες τις εισαγωγές. Έτσι εξακοντίζονται σε δυσθεώρητα ύψη τόσο το εμπορικό έλλειμμα όσο και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Για να καλυφθούν τα ελλείμματα, χρησιμοποιούνται οι πόροι της αμερικανικής βοήθειας, η οποία πάντως έχει ήδη μειωθεί σημαντικά.
Στα εγκαίνια της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης, ο Καραμανλής δηλώνει ότι "το κεντρικόν πρόβλημα της Ελλάδος συνίσταται εις την αύξησιν της παραγωγής και της απασχολήσεως". Παρά ταύτα, εξακολουθεί να κρατάει κλειστή την κάνουλα των δημοσίων επενδύσεων. Έτσι ούτε οι επενδύσεις αυξάνονται ούτε η ανεργία μειώνεται. Αντιθέτως, η μετανάστευση διογκώνεται όλο και περισσότερο αφού ο απλός λαός δεν μπορεί να βρει μεροκάματο. Οι προβλέψεις που είχε κάνει ο Δημήτρης Μπάτσης πριν 9 χρόνια, στο βιβλίο του "Η βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα" επαληθεύονται απολύτως: ερήμην και εις βάρος του λαού δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη.
Το βασικό πρόβλημα της διακυβέρνησης Καραμανλή είναι ότι δεν μπορεί να αυξήσει την συμμετοχή της μεταποίησης στο εθνικό εισόδημα. Η βιομηχανική ανάπτυξη εξαντλείται στην αύξηση της παραγωγής του τομέα των καταναλωτικών αγαθών. Το σημαντικώτερο βήμα για τον εκσυγχρονισμό της χώρας γίνεται από την ΔΕΗ, η οποία εξαγοράζει όλες τις μικρές ηλεκτρικές επιχειρήσεις της επαρχίας. Αν και το ξένο κεφάλαιο εξακολουθεί να ελέγχει τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας, η ΔΕΗ δειλά-δειλά ξεμυτίζει και βάζει τα θεμέλια του κεντρικού ρόλου που πρόκειται να παίξει τα επόμενα χρόνια στην ανάπτυξη του τόπου.
Το 1956 κλείνει με μια εξαιρετικά σημαντική απεργία των υπαλλήλων των οργανισμών κοινής ωφελείας, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και των τραπεζών. Η απεργία τσακίζει την κυβερνητική αναλγησία και σημειώνει απόλυτη επιτυχία, αφού η κυβέρνηση υποχρεώνεται να κάνει δεκτά τα αιτήματα των απεργών για αναθεώρηση του νόμου περί συλλογικών συμβάσεων και για αποδέσμευση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων.
Ο Καρμανλής, ο οποίος επιζητεί την νομιμοποίησή του στην εξουσία, μαγειρεύει έναν εκλογικό νόμο απολύτως στα μέτρα του και, αφού διαλύει τον Ελληνικό Συναγερμό ιδρύοντας στην θέση του την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ), οδηγεί την χώρα στις εκλογές της 29ης Φεβρουαρίου 1956. Σ' αυτές τις εκλογές η ΕΡΕ συγκεντρωσε 25.895 ψήφους λιγότερες από την Δημοκρατική ¨Ενωση (συνεργασία Κέντρου και Αριστεράς) αλλά, χάρη στον καλομαγειρεμένο εκλογικό νόμο του Καραμανλή, συγκέντρωσε 165 έδρες έναντι 135 όλων των άλλων κομμάτων. Η λαϊκή βούληση έχει βιασθεί κατάφωρα αλλά ο Καραμανλής έχει την απαιτούμενη πλειοψηφία για να εφαρμόσει το πρόγραμμά του.
Η κυβέρνηση της ΕΡΕ δεν ξεφεύγει από την πεπατημένη των προκατόχων της και αναλώνεται σε αντιπληθωριστικά μέτρα, τα οποία συρρικνώνουν όλο και περισσότερο το λαϊκό εισόδημα. Στις 28 Σεπτεμβρίου, η ΑΔΕΔΥ κυρήσσει πανελλαδική απεργία διαρκείας για την 18η Οκτωβρίου, ζητώντας τιμαριθμική αναπροσαρμογή των βασικών μισθών, καθορισμό κατώτατων αμοιβών, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για τους υπαλλήλους και τα μέλη των οικογενειών τους, υποχρεωτική συνταξιοδότηση μετά από 35 χρόνια δουλειάς κλπ. Ο υπουργός οικονομικών Χρήστος Θηβαίος αρνείται να ακούσει τα αιτήματα της ΑΔΕΔΥ, σπεύδει να χαρακτηρίσει (ποια δικαιοσύνη τώρα;) την απεργία ως παράνομη και να απειλήσει τους απεργούς με ποινικές κυρώσεις. Τελικά, τα ξημερώματα της 18ης Οκτωβρίου, η ΑΔΕΔΥ κάμπτεται και αναστέλλει τις απεργιακές κινητοποιήσεις. Όμως, ύστερα από λίγες μέρες, ξεσπά μεγάλη αποχή των φοιτητών, οι οποίοι ζητούν μείωση των διδάκτρων. Η αποχή κρατάει ένα μήνα και κλυδωνίζει την κυβέρνηση.
Η επιλογή Καραμανλή είναι σαφής: τα εισοδήματα των εργαζομένων πρέπει να συρρικνωθούν όσο γίνεται περισσότερο, ώστε να διατηρηθεί η νομισματική σταθερότητα και ο έλεγχος του πληθωρισμού. Για να πετύχει τον έλεγχο των τιμών, η κυβέρνηση αφήνει σχεδόν ανεξέλεγκτες τις εισαγωγές. Έτσι εξακοντίζονται σε δυσθεώρητα ύψη τόσο το εμπορικό έλλειμμα όσο και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Για να καλυφθούν τα ελλείμματα, χρησιμοποιούνται οι πόροι της αμερικανικής βοήθειας, η οποία πάντως έχει ήδη μειωθεί σημαντικά.
Στα εγκαίνια της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης, ο Καραμανλής δηλώνει ότι "το κεντρικόν πρόβλημα της Ελλάδος συνίσταται εις την αύξησιν της παραγωγής και της απασχολήσεως". Παρά ταύτα, εξακολουθεί να κρατάει κλειστή την κάνουλα των δημοσίων επενδύσεων. Έτσι ούτε οι επενδύσεις αυξάνονται ούτε η ανεργία μειώνεται. Αντιθέτως, η μετανάστευση διογκώνεται όλο και περισσότερο αφού ο απλός λαός δεν μπορεί να βρει μεροκάματο. Οι προβλέψεις που είχε κάνει ο Δημήτρης Μπάτσης πριν 9 χρόνια, στο βιβλίο του "Η βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα" επαληθεύονται απολύτως: ερήμην και εις βάρος του λαού δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη.
Το βασικό πρόβλημα της διακυβέρνησης Καραμανλή είναι ότι δεν μπορεί να αυξήσει την συμμετοχή της μεταποίησης στο εθνικό εισόδημα. Η βιομηχανική ανάπτυξη εξαντλείται στην αύξηση της παραγωγής του τομέα των καταναλωτικών αγαθών. Το σημαντικώτερο βήμα για τον εκσυγχρονισμό της χώρας γίνεται από την ΔΕΗ, η οποία εξαγοράζει όλες τις μικρές ηλεκτρικές επιχειρήσεις της επαρχίας. Αν και το ξένο κεφάλαιο εξακολουθεί να ελέγχει τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας, η ΔΕΗ δειλά-δειλά ξεμυτίζει και βάζει τα θεμέλια του κεντρικού ρόλου που πρόκειται να παίξει τα επόμενα χρόνια στην ανάπτυξη του τόπου.
Το 1956 κλείνει με μια εξαιρετικά σημαντική απεργία των υπαλλήλων των οργανισμών κοινής ωφελείας, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και των τραπεζών. Η απεργία τσακίζει την κυβερνητική αναλγησία και σημειώνει απόλυτη επιτυχία, αφού η κυβέρνηση υποχρεώνεται να κάνει δεκτά τα αιτήματα των απεργών για αναθεώρηση του νόμου περί συλλογικών συμβάσεων και για αποδέσμευση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Με την ελπίδα ότι ο γνωστός ΗΛΙΘΙΟΣ δεν θα επανέλθει, τα σχόλια δημοσιεύονται πλέον χωρίς έγκριση.