Επικίνδυνες εθνικές ακροβασίες

Αλήθεια, υπάρχει σήμερα έστω και ένας υγιώς σκεπτόμενος έλληνας ο οποίος να μην έχει πεισθεί ότι η σοσιαλτυχάρπαστη κυβέρνησή μας (με προεξάρχοντα τον ίδιο τον πρωθυπουργό) έχει βγάλει στο κλαρί όλα τα δικαιώματα των πολιτών αυτής της χώρας; Δικαιώματα που αποκτήθηκαν στο διάβα των χρόνων με αγώνες, θυσίες, εξορίες και αίμα, καταλύονται μέσα σε μια νύχτα υπό το πρόσχημα μιας ουτοπικής ανάπτυξης αλλά με υποχθόνιο στόχο την στήριξη του κεφαλαίου.

Το χειρότερο είναι ότι η κυβέρνηση, στην πρεμούρα της να δώσει διαπιστευτήρια "καλού παιδιού" στο διεθνές κεφάλαιο, δεν διστάζει να ρισκάρει ακόμα και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, όπως αποδεικνύει η -σχεδόν αντεθνική- στάση της στο ζήτημα της ΑΟΖ. Πάνω σ' αυτό το θέμα έχουμε ασχοληθεί εκτενέστατα σε τούτο το ιστολόγιο αλλά αξίζει τον κόπο να επανέλθουμε, αναλύοντας λόγια που έχει ξεστομίσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός μέσα στο κοινοβούλιο. Τα αποσπάσματα που ακολουθούν είναι από ομιλία του στην βουλή, στις 14 Ιανουαρίου (ολόκληρη η ομιλία υπάρχει στον ιστότοπο του πρωθυπουργού):

"Το δικαίωμα εκμετάλλευσης των πλουτοπαραγωγικών πηγών και των πόρων της υφαλοκρηπίδας, δεν εξαρτάται, ούτε επηρεάζεται από την κήρυξη ή μη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης."

Προφανώς, ο πρωθυπουργός αναφέρεται στην υφαλοκρηπίδα των χωρικών υδάτων, όπου αυτά μένουν στα 6 ναυτικά μίλια, παρά τη δυνατότητα που παρέχει το Δίκαιο της Θάλασσας για επέκταση στα 12 ναυτικά μίλια. Από κει και πέρα, στα διεθνή ύδατα, τα οποία αφορά το δικαίωμα Αποκλειστικής Οικονομικής Εκμετάλλευσης (για τα εθνικά δεν τίθεται λόγος), δεν μπορεί να υπάρξει οικονομική δραστηριότητα, ούτε καν εγκατάσταση ανεμογεννητριών ή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τα κύματα, εάν δεν ανακηρυχθούν οι οικονομικές ζώνες από την ενδιαφερόμενη χώρα. Αν δεν υπήρχε αυτή η προϋπόθεση, τότε οποιαδήποτε χώρα θα μπορούσε να αναπτύσσει δραστηριότητες αξιοποίησης των φυσικών πόρων στα διεθνή ύδατα. Να σημειωθεί πως ακόμα και ο Βόρειος Παγωμένος Ωκεανός είναι αντικείμενο διαμάχης και διανομής μεταξύ των χωρών που έχουν παράλια σε αυτόν, πολύ περισσότερο η Μεσόγειος και το Αιγαίο όπου δεν υπάρχουν "αδέσποτα ύδατα".

Το ζητούμενο είναι η απόσταση της ΑΟΖ από τις ακτές, όπως αυτή κατοχυρώνεται από τη Συνθήκη του ΟΗΕ του 1982, η οποία προβλέπει ζώνη μέχρι 200 ναυτικά μίλια ή σε περίπτωση αποστάσεων κάτω των 400 ναυτικών μιλίων ορίζει το όρια της μέσης απόστασης των απέναντι ακτών, καθώς και πλήρη δικαιώματα σε όλα τα κατοικημένα νησιά. Θυμίζουμε ότι ο παλιός ορισμός της υφαλοκρηπίδας, η προηγούμενη σύμβαση αυτή του 1958, έθετε ως όριο τα 200 μέτρα βάθος βυθού, όριο που έμπαινε από τις δυνατότητες εκμετάλλευσης του βυθού που παρείχε τότε η τεχνολογία. Ο σύγχρονος ορισμός είναι αυτός της ΑΟΖ έως τα 200 ναυτικά μίλια και αφορά όχι μόνο την εκμετάλλευση του βυθού και του υπεδάφους του, αλλά και του συνόλου των πόρων των υπερκείμενων υδάτων. Ο Γιώργος Παπανδρέου επιμένει να μπερδεύει την υφαλοκρηπίδα με την ΑΟΖ και, σίγουρα, αυτό δεν γίνεται τυχαία. 

"Το ίδιο το Διεθνές  Δικαστήριο της Χάγης, σε απόφασή του για υπόθεση της υφαλοκρηπίδας Λιβύης – Μάλτας το 1975, επεσήμανε ότι, αν και είναι δυνατό να υπάρχει υφαλοκρηπίδα όπου δεν υπάρχει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, δεν είναι δυνατό να υπάρχει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη χωρίς αντίστοιχη υφαλοκρηπίδα. Αυτό σημαίνει, δηλαδή, ότι το μέγιστο της έκτασης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, είναι το όριο της υφαλοκρηπίδας."

Αυτά τα λόγια εκθέτουν τον πρωθυπουργό είτε ως άσχετο είτε ως ψεύτη. Η συγκεκριμένη απόφαση εκδόθηκε εφτά ολόκληρα χρόνια πριν τεθεί σε εφαρμογή η νέα συνθήκη του ΟΗΕ για το Δίκαιο τηε Θάλασσας, το 1982! Αυτή η συνθήκη είναι που καθιερώνει την ΑΟΖ στα 200 ν.μ. (ή στην μέση απόσταση), χωρίς να λαμβάνει υπ' όψη τις υφαλοκρηπίδες. Έτσι, το αυθαίρετο συμπέρασμα ότι "το μέγιστο της έκτασης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, είναι το όριο της υφαλοκρηπίδας" είναι απολύτως εσφαλμένο, οπότε είτε ο ομιλών δεν ξέρει ότι είναι λάθος (οπότε είναι άσχετος) είτε ξέρει και το λέει επίτηδες (οπότε είναι ψεύτης). 

"Σε περίπτωση που δεν καταστεί δυνατό να υπάρξει σύμπτωση απόψεων για το ζήτημα (σ.σ.: ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία), δεν θα πρέπει να διαιωνίζεται αυτή η εκκρεμότητα, δηλητηριάζοντας τις σχέσεις των δύο χωρών και θέτοντας προσκόμματα στη συνεργασία μας. Και εμείς λέμε, συμφωνία για από κοινού προσφυγή στη Χάγη, όπως έχει κάνει πληθώρα χωρών, με αντίστοιχα ζητήματα οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών."

Αυτό που έχει εδώ σημασία είναι αυτό που ΔΕΝ λέει ο πρωθυπουργός. Για να καταφύγουν οι δυο χώρες στην Χάγη, πρέπει να υπογράψουν συνυποσχετικό με το οποίο θα αποδέχονται εκ προοιμίου τόσο την δικαιοδοσία του δικαστηρίου όσο και την οποιαδήποτε απόφασή του. Το θέμα είναι τί θα παραπέμψουμε στην Χάγη. Την κυριότητα σε 21 νησιά που αμφισβητεί η Τουρκία; Το δικαίωμα του Καστελλόριζου στην ελληνική ΑΟΖ; Τα 6 ή τα 12 μίλια χωρικών υδάτων;

Αν στείλουμε μαζί όλα αυτά τα θέματα στην Χάγη, είναι σαν να αμφισβητούμε από μόνοι μας την συνθήκη της Λωζάννης του 1923, η οποία όρισε τα σημερινά σύνορα ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία. Κι όλα αυτά για να κερδίσουμε -στην καλύτερη περίπτωση- τί; Μια απόφαση που θα επιβεβαιώνει όσα ισχύουν ήδη; Δηλαδή, θα στείλουμε τα βεβαιωμένα κυριαρχικά μας δικαιώματα στην Χάγη, ζητώντας από το δικαστήριο να ξαναχαράξει τα σύνορα; Ήμαρτον! Στερεύει η λογική.

Μια εθνικά σκεπτόμενη κυβέρνηση δεν θα έλεγε ποτέ ότι θα πάμε στην Χάγη "προκειμένου να προχωρήσουμε στη διαδικασία οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας σε όλη τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ των δύο χωρών, από τον Έβρο μέχρι το Καστελόριζο". Δεν θα μιλούσε καν για υφαλοκρηπίδες (άλλωστε, ποιος χέστηκε για τις υφαλοκρηπίδες τώρα πια;). Θα ανακήρυσσε την ελληνική ΑΟΖ, όπως έχει αναφαίρετο δικαίωμα, αφήνοντας οποιονδήποτε αμφισβητεί αυτό το δικαίωμα να πάει στην Χάγη ή όπου αλλού θέλει. Όλα τα άλλα είναι εκ του πονηρού και συνιστούν επικίνδυνες εθνικές ακροβασίες.