ΗΠΑ: Κοινωνία υπό κατάρρευση

Η βιτρίνα έχει ραγίσει προ πολλού. Το φανταχτερό "αμερικανικό όνειρο" έχει περάσει πλέον στην ιστορία. Στην καρδιά του καπιταλισμού, τα λαϊκά στρώματα υποφέρουν, ίσως περισσότερο από πολλά μέρη του ανεπτυγμένου κόσμου. Βέβαια, για τους γνώστες της ιστορίας, ποτέ οι ΗΠΑ δεν ήσαν παράδεισος για τους εργαζομένους αλλά, τουλάχιστον, υπήρχε το καλοφτιαγμένο παραμύθι. Σήμερα, αυτό το παραμύθι, το οποίο γέννησε ελπίδες και όνειρα σε πολλούς μετανάστες, δεν συγκινεί κανένα.

Όπως σε όλο τον κεφαλαιοκρατούμενο δυτικό κόσμο, έτσι και στις ΗΠΑ οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν μέτρα σκληρής λιτότητας. Και η πορεία προδιαγράφεται ακόμη πιο ζοφερή το 2011. Τα όσα διατύπωσε στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς ο Ρόμπερτ Ράιχ (υπουργός εργασίας επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον) είναι αποκαλυπτικά: "Είναι ανόητο να θεωρεί κανείς ότι η οικονομία βαδίζει προς μια διπλή ύφεση, όταν οι περισσότεροι αμερικανοί δεν ανέκαμψαν ποτέ από την πρώτη. Είμαστε ακόμα σε ένα μεγάλο, βαθύ τούνελ. Εφέτος (ενν.: 2010), περισσότεροι άνθρωποι έχουν χάσει τη δουλειά τους σε σύγκριση με πέρυσι, αν προσμετρήσουμε όλους όσοι δεν ψάχνουν για δουλειά λόγω απογοήτευσης... Η τελευταία φορά που, μετά από μια τέτοια βαθιά ύφεση, ακολούθησε μια αναιμική ανάπτυξη στην αγορά εργασίας, ήταν όταν η κυβέρνηση ξεκίνησε για πρώτη φορά να καταγράφει τις ανόδους και καθόδους του επιχειρηματικού κύκλου. Η αγορά εργασίας αναπτύχθηκε με γρηγορότερο ρυθμό το Μάρτιο του 1933 αφού η οικονομία άρχισε να ανακάμπτει από τα βάθη της μεγάλης ύφεσης. Φυσικά, αυτή η ανάπτυξη στην αγορά εργασίας δεν διήρκεσε πολύ. Η ανάπτυξη αυτή δεν ήταν στην ουσία ανάπτυξη. Η μεγάλη ύφεση συνεχίστηκε. Και αυτό ακριβώς είναι αυτό που θέλω να πω. Η μεγάλη ύφεση συνεχίζεται".

Ο Ράιχ, έστω και άθελά του, επιβεβαιώνει το αδιέξοδο του καπιταλισμού και τις αναπόφευκτες κρίσεις του. Μαζί του συμφωνούν τα επίσημα στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου εργασίας, τα οποία δείχνουν ότι η ανεργία παραμένει ανθεκτική, φτάνοντας στα τέλη του 2010 το 10%. Προφανώς, η λεγόμενη "αγορά εργασίας" αγνόησε επιδεικτικά τα μέτρα αιμοδότησης του αμερικανικού κεφαλαίου με 600 δισεκατομμύρια μέσω της εκτύπωσης δολλαρίων, την οποία διαφήμισε δεόντως ο επί κεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Μπεν Μπερνάκι. Κι όλα αυτά συμβαίνουν ενώ ο Ομπάμα προωθεί το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που προβλέπει την παράταση για δύο χρόνια των φοροαπαλλαγών προς τους πλούσιους και τις επιχειρήσεις, σε αγαστή συμφωνία με τους Ρεπουμπλικανούς, οι οποίοι ελέγχουν πλέον την Βουλή των Αντιπροσώπων.

Για να τεκμηριώσουμε τα παραπάνω, ας ρίξουμε μια ματιά στα ευρήματα της μελέτης του "Σχεδίου για τις εργαζόμενες φτωχές οικογένειες (Working Poor Families Project)", το οποίο βασίστηκε στα επίσημα στοιχεία του Γραφείου Απογραφής και στις εκθέσεις του κέντρου ερευνών Pew Research Center:

- Μια στις τρεις οικογένειες αγωνίζεται για να καλύψει ακόμη και τις πλέον βασικές ανάγκες.
- Το ποσοστό των οικογενειών των εργαζομένων που έχουν εισόδημα ακόμα και κάτω από το 50% του επίσημου μέσου εισοδήματος αυξήθηκε μέσα κατά την διετία 2007-2009, από 28% σε 30%.
- Τα λαϊκά στρώματα που διαβιούν κάτω από το επίσημο όριο της φτώχειας αυξήθηκαν κατά 1,7 εκατομμύρια, επειδή όλο και μεγαλύτερος αριθμός εργαζομένων εξαναγκάζεται είτε σε μερική ή προσωρινή απασχόληση είτε σε δουλειά με μειωμένες αποδοχές, καθώς οι επιχειρήσεις (πάντοτε με πρόσχημα την κρίση) συρρικνώνουν συνεχώς τις θέσεις της μόνιμης απασχόλησης, τις αποδοχές και τα δικαιώματα των εργαζομένων.
- Το 2009 υπήρχαν περισσότερες από 10 εκατομμύρια οικογένειες εν ενεργεία εργαζομένων με χαμηλά εισοδήματα. Όταν λέμε "10 εκατομμύρια οικογένειες", εννοούμε 40-45 εκατομμύρια ανθρώπους, δηλαδή το 1/7 του πληθυσμού.
- Μόνο το 2009, ο αριθμός των παιδιών των οικογενειών με χαμηλά εισοδήματα αυξήθηκε (σε σχέση με το 2008) περισσότερο από 700.000. Αποτέλεσμα: σήμερα, τουλάχιστον ένα στα τρία παιδιά εργαζομένων στις ΗΠΑ έχει χαμηλά αμειβόμενους γονείς.
- Το 55% του συνολικού εργατικού δυναμικού των Ηνωμένων Πολιτειών "υπέφερε από μια περίοδο ανεργίας, περικοπής αποδοχών, μείωσης ωρών εργασίας ή έχουν καταστεί ακουσίως εργαζόμενοι με μερική απασχόληση, δεδομένου ότι η ύφεση ξεκίνησε τον Δεκέμβρη του 2007".

Στο μεταξύ, σύμφωνα με το "CNNMoney.com", ο αριθμός των αμερικανών που επιβιώνουν χάρη στα κουπόνια τροφίμων αυξήθηκε κατά 16% μέσα στη χρονιά που πέρασε (!). Όταν μιλάμε για "κουπόνια τροφίμων", εννοούμε ένα γλίσχρο ποσό 133 δολαρίων μηνιαίως (κάπου 100 ευρώ), το οποίο ουδόλως εξασφαλίζει την αναγκαία κάλυψη των διατροφικών αναγκών μιας οικογένειας. Κι όμως, εκατοντάδες χιλιάδες αμερικανών περιμένουν αυτά τα κουπόνια για να ξεγελάσουν την πείνα τους.

Έτσι, η πείνα θερίζει και, όπως φαίνεται, τα τρόφιμα είναι το τελευταίο όριο για τις εργαζόμενες οικογένειες και τους ανέργους. Όριο που τείνει να αποδεχθεί θανατηφόρο, καθώς εξαρτάται άμεσα από την βιομηχανία τροφίμων. Είναι από τα τελευταία και πλέον σίγουρα πεδία θησαυρισμού για την βιομηχανία τροφίμων, η οποία διανύει περίοδο "χρυσών αγελάδων". Άλλωστε, είναι δεδομένα τόσο η αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης τροφίμων όσο και οι προειδοποιήσεις όλων των διεθνών οργανισμών ότι τα τρόφιμα θα πυροδοτήσουν την επόμενη παγκόσμια κρίση καθώς η τιμή τους θα συνεχίσει να αυξάνεται για χρόνια.

Εφ' όσον, λοιπόν, η αμερικανική κοινωνία βρίσκεται υπό κατάρρευση και στο μέτρο που "το στομάχι είναι η φωνή των λαών", ας μη παραξενευτούμε καθόλου αν η επόμενη μεγάλη κοινωνική επανάσταση προέλθει από την ίδια την κοιτίδα του καπιταλισμού, τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Άλλωστε, ας μη ξεχνούμε ότι οι σκληρότεροι και αιματηρότεροι εργατικοί αγώνες της Ιστορίας, έχουν εκδηλωθεί στις Η.Π.Α.