Το "ευρωομόλογο" και η στάση της Γερμανίας

Εκτός από την "επιμήκυνση", για την οποία μιλήσαμε χτες, γίνεται πολύς λόγος τελευταία και για το "ευρωομόλογο". Παρ' ότι, όμως, το "ευρωομόλογο" τείνει να αναδειχτεί σε μείζον ζήτημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι ο απλός πολίτης έχει καταλάβει τι σόι πράμα είναι τούτο και γιατί η Γερμανία βγάζει σπυράκια και μόνο που ακούει να μιλάνε για δαύτο. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να καταλάβουμε, μιλώντας με απλά λόγια.

Λίγο-πολύ, έχουμε όλοι πάρει χαμπάρι σε τι είδους τέλμα έχουν οδηγηθεί οι φτωχότερες χώρες της Ευρώπης εξ αιτίας της βουλιμίας του κεφαλαίου (των "αγορών", όπως αρέσκονται να λένε οι "σπουδαγμένοι"). Κάπου, λοιπόν, οι χοντρονταραβεριτζήδες των λαών άρχισαν να ανησυχούν μήπως, μέσα σε όλη αυτή την ανακατωσούρα, χάσουν τον έλεγχο. Σκέφτηκαν, λοιπόν, να στήσουν έναν κεντρικό μηχανισμό, ο οποίος θα μπορεί να εκδίδει ομόλογα και, μέσω αυτών, να χρηματοδοτούνται όλες οι χώρες της Ένωσης μέχρι το 50% των δανειακών τους αναγκών (για το άλλο 50% θα συνεχίσουν να απευθύνονται στις "αγορές"). Εξαιρετικά, για όσες χώρες έχουν πρόβλημα προσφυγής στις "αγορές" (δηλαδή, έχουν υψηλά σπρεντ, όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία κλπ), η χρηματοδότηση μέσω αυτού του μηχανισμού θα μπορεί να καλύψει έως και το 100% των αναγκών τους.

Η ιδέα του ευρωομολόγου είναι απλή: αντί να βγαίνει μόνη της η Ελλαδίτσα για δανεικά και να της παίρνουν το σκαλπ οι κερδοσκόποι, θα βγαίνει για δανεικά ενωμένη ολόκληρη η Ευρώπη. Έτσι, θα ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος να χάσουν οι "αγορές" λεφτά από ενδεχόμενη στάση πληρωμών π.χ. της Ελλάδας, αφού η όποια ελληνική αδυναμία θα καλύπτεται από το γερμανικό ή το γαλλικό σφρίγος. Ουσιαστικά, δηλαδή, οι φτωχές χώρες της Ευρώπης θα χρησιμοποιούν τις πλουσιότερες ως εγγυητές, για να βρίσκουν φτηνότερο χρήμα.

Αυτά που μόλις εξηγήσαμε αρκούν για να καταλάβουμε τον λόγο για τον οποίο οι αδύναμες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πιέζουν προς την υλοποίηση του "ευρωομολόγου". Αρκούν, όμως, για να καταλάβουμε και τον λόγο για τον οποίο τα έχει στηλώσει η Γερμανία. Ας γίνουμε λίγο σαφέστεροι.

Σήμερα, η Γερμανία δανείζεται με ένα επιτόκιο το οποίο δεν ξεπερνά το 1,95% για δάνεια πενταετούς διαρκείας και υπολείπεται του 3% για δάνεια δεκαετούς διαρκείας. Όταν λέμε ότι η Ελλάδα έχει 890 μονάδες σπρεντ δεκαετίας, σημαίνει ότι εμείς δανειζόμαστε με 8,90% παραπάνω από τους γερμανούς, δηλαδή με σκάρτο 12%. Κι όταν λέμε ότι η ευρωζώνη έχει, κατά μέσον όρο, 120 μονάδες σπρεντ πενταετίας, εννοούμε ότι οι χώρες της ευρωζώνης πληρώνουν για τα πενταετή τους δάνεια κάπου 3,20% κατά μέσον όρο. Παρατηρήστε ότι η πενταετία των υπολοίπων ευρωπαίων κοστίζει ακριβότερα από την δεκαετία των γερμανών και πάμε παρακάτω.

Ο κεντρικός μηχανισμός του "ευρωομολόγου" θα σημάνει την εξίσωση των όρων δανεισμού όλων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι, η Γερμανία χάνει αυτομάτως το συγκριτικό πλεονέκτημα που έχει απέναντι στους υπολοίπους "εταίρους" της: το φτηνότερο χρήμα. Κι επειδή κάτι τέτοιο σημαίνει, με απλά λόγια, ότι ακριβαίνουν οι ενδοκοινοτικές της εξαγωγές, είναι λογικό να αντιτίθεται σφοδρά στην σύσταση αυτού του μηχανισμού. Παράλληλα, οι γερμανοί δεν έχουν κανένα λόγο να δεχθούν επιμερισμό της επισφαλείας των αδύναμων οικονομικά μελών της Ένωσης. Για παράδειγμα, αν η Ελλάδα προχωρήσει σε επαναδιαπραγμάτευση ("κούρεμα") του χρέους της (σε ελεγχόμενη πτώχευση, με άλλα λόγια), το κόστος θα βαρύνει και την γερμανική οικονομία.

Πριν κλείσουμε, ας πούμε και δυο λόγια για την επιμονή της Γερμανίας να συμμετέχουν και ιδιώτες στον σημερινό μηχανισμό δανειοδότησης. Η ιδέα της Γερμανίας είναι απλή: όλοι εκείνοι που τόσα χρόνια κονόμησαν μέσω των υψηλών επιτοκίων, πρέπει να αναλάβουν μερίδιο και στην ζημιά που θα προκύψει σε περίπτωση που κάποια χώρα δεν καταφέρει να βγει από την δίνη της σημερινής κεφαλαιακής κρίσης. Όμως, όσο κι αν ακούγεται λογική η γερμανική πρόταση, καθιστά σαφέστατη μια σοβαρή λεπτομέρεια: "όλοι εκείνοι που τόσα χρόνια κονόμησαν μέσω των υψηλών επιτοκίων" καλούνται να καθήσουν στο ίδιο τραπέζι με τις κεντρικές κυβερνήσεις των χωρών της Ευρώπης. Έτσι, για να μη μας μένει καμμιά αμφιβολία για το πώς παίζεται το παιχνίδι.