"Γλαροφωλιά"

Σήμερα επιβάλλεται να κάνουμε μια μικρή διακοπή στην σειρά των σημειωμάτων με θέμα "Μεταπολίτευση & Οικονομία", για να αποτίσουμε φόρο τιμής σε έναν γνήσιο αγωνιστή που έφυγε από την ζωή πριν λίγες μέρες, στις 27 Οκτωβρίου. Και, σίγουρα, ο καλύτερος τρόπος για να τιμήσουμε τον Ηλία Στάβερη είναι να διαβάσουμε την "Γλαροφωλιά" του.

Για την Μακρόνησο έχουν γραφτεί πολλά κι από πολλούς. Κάποιοι έγραψαν όσα άκουσαν, κάποιοι άλλοι όσα διάβασαν, κάποιοι τρίτοι όσα ανακάλυψαν μέσα από έρευνες. Ο Στάβερης ανήκει στους λίγους που έγραψαν όσα έζησαν. Δεν μιλάει για τα βογγητά που άκουσε αλλά για τον πόνο που ένοιωσε στο πετσί του, δεν μεταφέρει γνώμες τρίτων αλλά τις δικές του εμπειρίες. Και το κάνει με έναν απόλυτα ανθρώπινο τρόπο, χωρίς να βάζει ταμπέλλες, χωρίς να καταδικάζει, χωρίς να χρησιμοποιεί τσιτάτα.

Η "Γλαροφωλιά" υπήρξε. Έτσι ονόμασαν την σκηνή τους δώδεκα κρατούμενοι της Μακρονήσου. Μια σκηνή τόσο άθλια για να χρησιμοποιείται από ανθρώπινα όντα, ώστε μόνο για φωλιά γλάρων ήταν κατάλληλη. Δώδεκα άνθρωποι στοιβαγμένοι μέσα της, προσπαθούν να αντέξουν την παράνοια του έξαλλου εμφυλιοπολεμικού κράτους, όπως αυτή αποτυπωνόταν στο δίλημμα "ή θα λυγίσετε ή θα πεθάνετε". Έχουν, όμως, βρει το κόλπο: "Αν αντέξεις απόψε στον πόνο, μπορεί ν' αντέξεις και αύριο. Ίσως τότε ν' αντέξεις και μια τρίτη μέρα, οπότε μη φοβάσαι τίποτε. Τους ξέφυγες οριστικά, 'δήλωση μετανοίας' δεν θα πάρουν από τα χέρια σου."

Οι κρατούμενοι βρίσκουν παράξενους τρόπους άμυνας. Κυρίως, χρησιμοποιούν το χιούμορ και καταφεύγουν στον σαρκασμό. Χιούμορ και σαρκασμός αλλοιώνουν την απάνθρωπη πραγματικότητα και γλυκαίνουν το χάπι. Είναι χαρακτηριστική η σκηνή του επιβιβασμού τους στο καράβι που θα τους πάει στην Μακρόνησο: "Και μόνο το όνομα του πλοίου, ΕΦΗ, που το είδαμε γραμμένο ψηλά στην καμπίνα του καπετάνιου, θύμιζε ότι υπάρχουν στον κόσμο και τα θηλυκά". Και στο νησί, αργότερα: "Απόψε έχουμε δεξίωση. Θα δεξιωθούμε τους αλφαμίτες μας. Καταλαβαίνετε τι άγριο πάρτυ θα γίνει".

Αν θέλετε να μάθετε την ιστορία της Μακρονήσου, μη βιαστείτε να μπλέξετε με ιστορικές αναλύσεις και χοντρούς τόμους. Η "Γλαροφωλιά", ένα αραιογραμμένο βιβλιαράκι μόλις 170 σελίδων, είναι ό,τι χρειάζεται για μια πρώτη προσέγγιση. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Φιλίστωρ", θα σας κοστίσει ένα δεκάρικο (ίσως πάρετε και ρέστα) και θα σας προσφέρει την ωραιότερη συντροφιά που θα μπορούσατε να ζητήσετε ένα κυριακάτικο πρωινό.