Η ενιαία σκέψη

Στις σύγχρονες δημοκρατίες, όλο και περισσότεροι ελεύθεροι πολίτες αισθάνονται ότι αποτελούν μια μάζα, η οποία συγκολλάται από ένα γλοιώδες δόγμα. Ένα δόγμα που περιχαρακώνει, ανακόπτει, παρεμποδίζει, παραλύει και, τελικά, πνίγει κάθε επαναστατικότητα. Το δόγμα αυτό είναι η ενιαία σκέψη και για την προστασία του έχει θεσπίσει μια πανταχού παρούσα αστυνομία της ανεξάρτητης γνώμης. Μετά την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων, η έπαρση, η αλαζονεία και ο κυνισμός του ευαγγελίου της Νέας Τάξης έχουν πάρει τέτοιες διαστάσεις ώστε μπορούμε άνετα να πούμε ότι αυτή η ιδεοληψία έχει εξελιχθεί σε σύγχρονο δογματισμό.

Ενιαία σκέψη είναι η έκφραση, με ιδεολογικούς όρους παγκόσμιας εμβέλειας, των συμφερόντων του συνόλου των δυνάμεων του διεθνούς κεφαλαίου. Προσδιορίστηκε το 1944 (με τις συμφωνίες του Μπρέτον-Γουντς) και εκφράζεται από παγκόσμιους οικονομικούς οργανισμούς (Παγκόσμια Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο - ΔΝΤ, Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας & Ανάπτυξης - ΟΟΣΑ, Γενική Συμφωνία Δασμών & Εμπορίου - GATT, Ευρωπαϊκή Επιτροπή κλπ) οι οποίοι χρηματοδοτούν (και, κατ' επέκταση, θέτουν στην υπηρεσία τους) διάφορα κέντρα ερευνών, πανεπιστήμια, ιδρύματα κλπ ώστε αυτά, με την σειρά τους, να εξωραΐσουν και να διαδώσουν τον "ορθό λόγο".

Αυτός ο λόγος αναπαράγεται από τα "ευαγγέλια" της Νέας Τάξης ("Wall Street Journal", "Financial Times", "The Economist", πρακτορείο "Reuters" κλπ), τα οποία ανήκουν σε μεγάλους κεφαλαιοκρατικούς ομίλους. Σχεδόν παντού, οικονομικές σχολές, δημοσιογράφοι, πολιτικοί κλπ επαναλαμβάνουν τις "εντολές των ευαγγελίων" και τα ΜΜΕ τις αναπαράγουν κατά κόρον, μιας και στην εποχή μας θεωρείται σωστό ό,τι επαναλαμβάνεται συνεχώς από πολλούς.

Η βασική αρχή της ενιαίας σκέψης είναι απλή: η οικονομία υπερισχύει της πολιτικής. Το 1994, ο Ζαν-Κλωντ Τρισσέ (τότε διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας και σήμερα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας) δήλωνε "ζητάμε να μειωθούν τα δημόσια ελλείμματα" και "ακολουθούμε στρατηγική σταθερού νομίσματος", στόχοι καθαρά πολιτικοί. Η οικονομία έχει αναχθεί σε θεία εντολή, εν ονόματι ενός ρεαλισμού ο οποίος περιγράφεται κυνικά από τον γάλλο συγγραφέα Αλαίν Μινκ: "η δημοκρατία δεν είναι η φυσική κατάσταση της κοινωνίας, η αγορά είναι". Πρόκειται για μια οικονομία απαλλαγμένη από κοινωνικά εμπόδια, μιας και για τον νεοταξικό homo oeconomicus οι κοινωνικές παροχές γίνονται αιτία οπισθοδρόμησης και κρίσης.

Άλλες βασικές έννοιες της ενιαίας σκέψης:
- Οι αγορές, των οποίων τα αόρατα χέρια διορθώνουν κάθε ανωμαλία και δυσλειτουργία, καθορίζοντας την γενική κατεύθυνση της οικονομίας.
- Ο ανταγωνισμός, ο οποίος προσδίδει δυναμισμό στις επιχειρήσεις, κατευθύνοντάς τες σε έναν διαρκή εκσυγχρονισμό.
- Η ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων, η οποία αποτελεί παράγοντα απρόσκοπτης ανάπτυξης του εμπορίου και, συνεπώς, της κοινωνίας.
- Η παγκοσμιοποίηση της παραγωγης και των χρηματοοικονομικών ροών.
- Ο διεθνής καταμερισμός της εργασίας, ο οποίες περιορίζει τις συνδικαλιστικές διεκδικήσεις και μειώνει το μισθολογικό κόστος.
- Το λιγώτερο κράτος, το οποίο, μέσα από την ελάττωσή του, διευκολύνει την κερδοφορία του κεφαλαίου εις βάρος των κοινωνιών.
- Η αδιαφορία για το οικολογικό κόστος.

Η διαρκής επανάληψη από όλους τους αστούς πολιτικούς και όλα τα ΜΜΕ, προσδίδει σ' αυτή την κατήχηση τέτοια δύναμη εκφοβισμού, ώστε να καταπνίγεται κάθε απόπειρα ελεύθερης σκέψης και αποτρέπεται κάθε αντίσταση σ' αυτόν τον σύγχρονο σκοταδισμό. Το 1993, στην ερώτηση "τι πρόκειται να αλλάξει αν κερδίσει η δεξιά;", ο Ντομινίκ Στρως-Καν (τότε υπουργός βιομηχανίας της "σοσιαλιστικής" κυβέρνησης Μιττεράν και σήμερα γενικός διευθυντής του ΔΝΤ) απάντησε: "Τίποτε. Η οικονομική πολιτική της δεν θα διαφέρει από την δική μας".

Να γίνω λίγο απαισιόδοξος; Τα 30 εκατομμύρια των ευρωπαίων ανέργων, η διαφθορά, η επιστροφή του ρατσισμού και του φασισμού, καθώς και ο διογκούμενος αριθμός των κοινωνικώς αποκλεισμένων αποτελούν δείγματα του χαξλεϋκού "θαυμαστού καινούργιου κόσμου" που απεργάζεται εις βάρος της κοινωνίας η ενιαία σκέψη.


[Αναγκαία εξήγηση: Οφείλω την έμπνευση για το παραπάνω κείμενο σε κάποιο άρθρο του Ιgnacio Ramonet στην "Le Monde Diplomatique", το οποίο παραμένει έντονα χαραγμένο στην μνήμη μου.]