Η φτώχεια των Η.Π.Α.

Να επανέλθουμε στην εισαγωγή του χτεσινού σημειώματος και στο ερώτημα για το τι μας περιμένει με την κρίση και το μνημόνιο. Για να μη μαντεύουμε, ας ρίξουμε μια ματιά σε ό,τι συμβαίνει στην κοιτίδα του καπιταλισμού, στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ύστερα μπορούμε να κάνουμε προεκτάσεις και προβολές στα δικά μας πράγματα. Όλα τα στοιχεία που παρατίθενται εδώ, μπορεί να τα βρει ο καθένας στους ιστοτόπους του Γραφείου Απογραφής των ΗΠΑ (Census Bureau - CB), της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (National Academy of Sciences - NAS), της Εθνικής Ένωσης για την Εκπαίδευση Άστεγων Παιδιών και Νέων των ΗΠΑ (National Association for the Education of Homeless Children and Youth - NAEHCY) και της Realty Trac, η οποία ασχολείται με την αγορά ακινήτων στις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με το CB, κατά το 2009 (πρώτη χρονιά στην προεδρική θητεία του Μπαράκ Ομπάμα) καταγράφεται μία αύξηση του ποσοστού εκείνων που ζουν στα όρια της φτώχειας, από το 13,2% στο 14,3% (43,6 εκατομμύρια άνθρωποι ή ένας στους επτά). Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό από το 1994 και συνιστά ραγδαία αύξηση μόνο μέσα σε ένα χρόνο και για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Θεωρείται δε η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση από το 1959, οπότε κατεγράφησαν τα πρώτα στοιχεία. Οι περιοχές που πλήττονται περισσότερο είναι το Ντητρόιτ (η πάλαι ποτέ καρδιά της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας), το Λος Αντζελες και το Μοντέστο στην Καλιφόρνια, το Λας Βέγκας και το Φορτ Μέυερς στην Φλόριδα. Ας σημειωθεί δε ότι το όριο καθορίζεται σε ομοσπονδιακό επίπεδο με ετήσιο εισόδημα 22.000 δολλαρίων για μία τετραμελή οικογένεια, ποσό που δεν επαρκεί ωστόσο για μία αξιοπρεπή διαβίωση.

Για την ακρίβεια, τα 22.000 δολλάρια ως όριο της φτώχειας για μία τετραμελή οικογένεια, έχει καθοριστεί από το 1955 (δηλαδή, 55 χρόνια πριν) και δεν λαμβάνει υπόψη σημαντικά στοιχεία, όπως την αύξηση του κόστους της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, της παιδικής φροντίδας, των μεταφορών, της εκπαίδευσης, το γεωγραφικό κόστος (άλλο το κόστος ζωής στη Νέα Υόρκη, άλλο στην Γιούτα) και άλλων σημαντικών παραγόντων που καθορίζουν το κόστος ζωής. Αυτούς τους παράγοντες συμπεριέλαβε η αντίστοιχη μελέτη της NAS για το 2008, η οποία είχε καταλήξει ότι ο πραγματικός αριθμός των φτωχών στις ΗΠΑ για το 2008 ήταν 47,4 εκατομμύρια και όχι 39,8 που είχε καταγράψει το CB. Συνεπώς, ακόμη και εάν δεν έχουν υπάρξει άλλες διαφοροποιήσεις βάσει του πραγματικού κόστους ζωής, με βάση τα στοιχεία της NAS και την καταγεγραμμένη αύξηση των 7,6 εκατομμυρίων ο αριθμός των φτωχών εκτοξεύεται στα 55 εκατομμύρια. Δηλαδή πάνω από ένας στους έξι αμερικανούς είναι φτωχός! Την ίδια στιγμή, αναλυτές θεωρούν ότι ο πραγματικός αριθμός των Αμερικανών που αντιμετωπίζουν σοβαρή οικονομική δυσπραγία αγγίζει τα 100 εκατομμύρια ή το ένα τρίτο του πληθυσμού!

Η φτώχεια στις ΗΠΑ έχει και "χρώμα", μιας και πλήττει περισσότερο τους αφροαμερικανούς (25,8%) και τους ισπανόφωνους (25,3%). Ούτε όμως και οι λευκοί έμειναν στο απυρόβλητο, καθώς το ποσοστό εξ αυτών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας αυξήθηκε από 8,6% σε 9,4%. Σύμφωνα επίσης με τα επιμέρους στοιχεία, ο αριθμός των παιδιών κάτω των 18 ετών που διαβιώνουν σε συνθήκες φτώχειας, από 14,1 εκατομμύρια το 2008 αυξήθηκε σε 15,5 εκατομμύρια για το 2009 (ποσοστό που υπερβαίνει το 20%), ενώ δραματική ήταν και η αύξηση του αριθμού των εργαζομένων φτωχών μεταξύ 18 και 64 χρόνων, καθώς από τα 22,1 εκατομμύρια έφτασαν στα 24,7 εκατομμύρια.

Η άνοδος της φτώχειας, σε συνδυασμό με την ανεργία (επίσημα γύρω στο 10%) και ο συνδυασμός του αριθμού των ανέργων με αυτό των υποαπασχολούμενων (έχει αγγίξει το 17%) καθώς και την αύξηση των αιτήσεων για στέγαση σε καταφύγια αστέγων (αυξήθηκαν 20% έως 30% τη χρονιά που πέρασε), συνθέτουν μία πολύ ζοφερή εικόνα για τους αμερικανούς εργαζόμενους. Ταυτόχρονα, η πρόσφατη έκθεση της NAEHCY αποκαλύπτει μία εκρηκτική αύξηση των άστεγων παιδιών που φοιτούν σε δημόσια σχολεία κατά τη διάρκεια της κρίσης. Η έκθεση (βασισμένη στα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας) αναφέρει ότι ο αριθμός των άστεγων παιδιών στα δημόσια σχολεία αυξήθηκε κατά 40% μεταξύ των σχολικών ετών 2006-2007 και 2008-2009, αγγίζοντας σχεδόν το εκατομμύριο (956.914), ενώ πιθανότατα ο αριθμός αυτός έχει ήδη ξεπεράσει το εκατομμύριο.

Η ζοφερή εικόνα συμπληρώνεται και από τα στοιχεία για τις κατασχέσεις για το μήνα Αύγουστο, που έσπασε ρεκόρ. Σύμφωνα με στοιχεία της εξειδικευμένης RealtyTrac, τον Αύγουστο οι τράπεζες κατάσχεσαν περισσότερα από 95.000 σπίτια, αριθμός αυξημένος κατά 3% από τον Ιούλιο και κατά 25% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2009!

Ποια η αντίδραση της κυβέρνησης Ομπάμα σε αυτόν τον αργό θάνατο του αμερικανικού λαού; «Η πιο σημαντική προσπάθεια για την καταπολέμηση της φτώχειας είναι η ανάπτυξη της οικονομίας, αλλά και η δημιουργία αρκετών θέσεων εργασίας», δήλωσε προ ημερών ο αμερικανός πρόεδρος, κατά τη διάρκεια συνέντευξης. Δήλωση που σημαίνει για τους αμερικανούς ό,τι ακριβώς σημαίνουν για τους έλληνες οι δηλώσεις της κυβέρνησής τους: συνέχιση του ξεζουμίσματος του λαού και διοχέτευση των κονδυλίων στην ανάπτυξη του κεφαλαίου.

Αν μπλέξατε με τα νούμερα κι έγινε το κεφάλι σας καζάνι, δεν πειράζει. Κρατήστε την κεντρική ιδέα: όταν στο κέντρο του καπιταλισμού επικρατεί τέτοια κατάσταση, τι καλύτερο μπορεί να προσδοκά η περιφέρεια;