Παιδεία "προχώ" και "ουάου" από την Αννούλα

"Παιδείας και θρησκευμάτων";

Είναι γνωστή στους αναγνώστες αυτού του ιστολογίου η "συμπάθεια" που τρέφω προς την υπουργό παιδείας, την επ' εσχάτων με θεούσικο κότσο θεαθείσα κ. Άννα Διαμαντοπούλου. Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι η κυρία υπουργός δεν είναι απλώς ανίκανη να χειριστεί τα προβλήματα της παιδείας. Πάνω απ' όλα, είναι επικίνδυνη για το μέλλον της παιδείας. Μια ματιά στην ομιλία της κατά την 64η Σύνοδο των Πρυτάνεων (26/6 στο Λιτόχωρο) θα μας πείσει επ' αυτού.

Στην ομιλία της αυτή, λοιπόν, η υπουργός υποστήριξε ότι χρειάζεται άλλο "μοντέλο διοίκησης" των ιδρυμάτων, με "απελευθέρωση από τον γραφειοκρατικό, σφιχτό εναγκαλισμό του κράτους". Ποιο είναι αυτό το άλλο "μοντέλο διοίκησης" κατά την υπουργό; Η οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια των πανεπιστημίων, δηλαδή η "πλήρης διαχείριση των οικονομικών τους...περιλαμβανομένης και της μισθοδοσίας" και η διοίκησή τους από Συμβούλια Διοίκησης, όπου η αγορά θα έχει κυρίαρχο ρόλο. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, επομένως, οι ακαδημαϊκές διοικήσεις δεν θα έχουν το πάνω χέρι, αφού οι μάνατζερ (που οπωσδήποτε θα προσληφθούν) θα γνωρίζουν καλύτερα την πιάτσα. Με λίγα λόγια, τα πανεπιστήμια θα λειτουργούν ως επιχειρήσεις, θα ψάχνουν χορηγούς (οι οποίοι, προφανώς, δεν ενδιαφέρονται για την ψυχή της μάνας τους), θα προχωρήσουν σε απευθείας παρεμβάσεις στα προγράμματα σπουδών κλπ.

Ήδη τα πανεπιστήμια λειτουργούν ως τόποι επενδύσεων, έχοντας διαμορφώσει το κατάλληλο κλίμα για να έρχονται οι επενδυτές. Με την οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια το επιχείρημα θα είναι ένα και μοναδικό: πρέπει να είμαστε ανταγωνιστικοί για να υπάρχουμε. Μέσο κατοχύρωσης αυτής της ανταγωνιστικότητας θα είναι και οι εσωτερικοί κανονισμοί, οι οποίοι θα διασφαλίζουν το ελκυστικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις. Αντιρρήσεις, κινητοποιήσεις και διεκδικήσεις δε χωρούν σε ένα πανεπιστήμιο της αγοράς! Άλλωστε, η αγορά θα είναι και ο κριτής κι αυτή θα αξιολογεί τα ιδρύματα.

(Λεπτομέρεια, last but not least: Στο πλαίσιο και της νέας διοικητικής δομής της χώρας, προωθείται χωροταξική αναδιάρθρωση στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Τυχαίο; Δεν νομίζω! Μετά από συγχωνεύσεις, τα ιδρύματα θα διογκωθούν  ώστε να γίνει πιο εύκολη και βολική η παρέμβαση της αγοράς.)

Στην μεταρρύθμιση που σχεδιάζει η υπουργός, προτεραιότητα είναι ν' ανοίξει ο δρόμος για εξατομικευμένα πτυχία. Πτυχία που θα διαμορφώνει ο φοιτητής και άρα θα έχει την ευθύνη για τα αποτελέσματά τους στην αγορά! Ως τώρα, η βασική ακαδημαϊκή μονάδα ήταν τα τμήματα, που είχαν συγκροτημένα προγράμματα σπουδών. Τώρα, σύμφωνα με την υπουργό, αυτό καταργείται. Βασική μονάδα θα είναι η Σχολή και τα τμήματα θα είναι διοικητικές μονάδες επιστημονικών πεδίων. Οι φοιτητές θα εισάγονται σε Σχολές και μετά το πρώτο έτος θα μπαίνουν σε πρόγραμμα σπουδών, "χωρίς να αποκλείεται και η αλλαγή προγράμματος τα επόμενα έτη". Συνεπώς, οι σπουδές των φοιτητών δεν θα καταλήγουν σε ένα ολοκληρωμένο πτυχίο, αλλά σε ένα σύνολο μαθημάτων που μπορεί και να μην έχουν συνάφεια μεταξύ τους.

Επίσης, η οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια των πανεπιστημίων θα έχει αντίκτυπο και στην καθημερινή ζωή των φοιτητών και των σπουδαστών, αφού "οι παροχές προς τους φοιτητές (σίτιση, στέγαση κλπ.) θα γίνονται αποκλειστικά από τα ίδια τα πανεπιστήμια". Η φοιτητική μέριμνα θα γίνει -και επίσημα- εμπόρευμα και θα δοθεί στους εργολάβους, οι οποίοι αλωνίζουν ήδη στα πανεπιστήμια (καθαριότητα, σίτιση κ.ά). Πρόσφατα, άλλωστε, το Εθνικό Ιδρυμα Νεότητας ψήφισε επιχειρησιακό σχέδιο στο οποίο γίνεται λόγος για "αποδέσμευση από την κρατική αιγίδα", "αυτονόμηση" και τη μετατροπή του σε "ανεξάρτητο φορέα που θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια". Το θέμα, μάλιστα, αποκαλύφθηκε από το "Μέτωπο Αγώνα Σπουδαστών", που αντέδρασε αμέσως με κινητοποίηση στα γραφεία του ΕΙΝ, δίνοντας μια πρώτη απάντηση.

Επίσης, το υπουργείο, προωθώντας την αντίληψη πανεπιστήμιο-επιχείρηση, μιλάει για "διεθνοποίηση", η οποία δεν είναι τίποτα άλλο από δημιουργία συνθηκών για ξένες επενδύσεις στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Χαρακτηριστικό είναι ότι θα μπορούν να ιδρύονται ακαδημαϊκές έδρες ΔΕΠ με χορηγία! Αυτό, προφανώς, θα έχει άμεσο αντίκτυπο και στο περιεχόμενο της διδασκαλίας και της έρευνας των καθηγητών, αφού θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ...απόψεις των χορηγών τους.

Τόσο προχώ καταστάσεις και τέτοιες ουάου ιδέες μόνο από την Αννούλα θα μπορούσαμε να τις περιμένουμε. Αλλά όταν η σοσιαλκαπιταλιστική μας κυβέρνηση αναθέτει την Παιδεία σε κάποια η οποία πριν λίγα χρόνια είχε προτείνει να αναδειχθούν τα αγγλικά σε επίσημη γλώσσα της Ελλάδας, πόσες ελπίδες υπάρχουν για να μη καταποντιστεί αυτή η δόλια η Παιδεία στα τάρταρα;


[Άλλα σχετικά με την παιδεία κείμενα στο ιστολόγιο: "Αννούλα; Εκχώρηση των πανεπιστημίων στις επιχειρήσεις;", "Και διδακτορικό από τα...Goodie's;", "Εκπαιδευτικές τομές: μερικές σκόρπιες σκέψεις"]