Παρθενώνες και τσαντίρια

Τι το ήθελε ο Λαζόπουλος να μιλήσει χτες βράδυ στο "Αλ Τσαντίρι" για "σορταρίσματα" και λοιπά παιχνίδια της Τράπεζας της Ελλάδος; Έδειξε και τον Παπαδημούλη να μιλάει στην Βουλή για το "Τ+3" κι έδεσε το γλυκό. Σήμερα, απαντάω σε ερωτήσεις και λύνω απορίες από το πρωί!

Τι είναι, άραγε, αυτό το περίφημο "σορτάρισμα"; Κάτι πήγε να πει χτες ο Λαζόπουλος αλλά δεν είναι οικονομολόγος ο άνθρωπος. Κατ' αρχήν, ο ελληνικοποιημένος όρος "σορτάρισμα" προέρχεται από το αγγλικό "short selling" (βραχεία πώληση) αλλά ουσιαστικά σημαίνει υποτιμητική κερδοσκοπία.

Πώς λειτουργει, λοιπόν; Αν βγω εγώ, ο απλός επενδυτής, να πουλήσω ομόλογα, πουλάω ομόλογα τα οποία έχω στο συρτάρι μου. Αντίθετα, ο κερδοσκόπος συμφωνεί να πουλήσει ομόλογα που ΔΕΝ έχει στην κατοχή του αλλά πρέπει να παραδώσει στον αγοραστή εντός ολίγων ημερών. Αν μέσα σ' αυτές τις λίγες μέρες η αξία των ομολόγων πέσει, ο κερδοσκόπος θα τα αγοράσει φτηνότερα αλλά θα τα παραδώσει στον τελικό αγοραστή στην προσυμφωνημένη υψηλότερη τιμή, τσεπώνοντας τη διαφορά.

Παράδειγμα: ο κερδοσκόπος πουλάει με το spread διαμορφωμένο στις 400 μονάδες βάσης(*) και όταν έρχεται η ώρα να παραδώσει τα ομόλογα, αυτά έχουν υποτιμηθεί κι έχουν φτάσει spread 500 μονάδων. Ο κερδοσκόπος αγοράζει φτηνά και από την πώληση κερδίζει 100 μονάδες βάσεις, δηλαδή 1%. Με τόσα δις να αλλάζουν χέρια καθημερινά, αυτό το 1% (για λίγες μέρες) δεν είναι καθόλου αμελητέο.

Συνοψίζουμε: το "σορτάρισμα" συνίσταται στο ότι ο κερδοσκόπος πουλάει κάτι που δεν έχει και μετά ψάχνει να το αγοράσει φτηνότερα για να το παραδώσει και να κρατήσει την διαφορά. Είναι ευνόητο ότι το "κλειδί" σε όλο αυτό το κερδοσκοπικό παιχνίδι είναι η δυνατότητα του πωλητή να παραδώσει τα πωλούμενα μερικές ημέρες μετά το κλείσιμο της συμφωνίας πώλησης. Αν δεν υπήρχε αυτή η δυνατότητα, δεν θα υπήρχε κερδοσκοπία.

Πάμε, τώρα, να δούμε τι συνέβη στην περίπτωση την οποία ανέφερε ο Λαζόπουλος. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2009, το χρονικό περιθώριο ανάμεσα στην συμφωνία πώλησης και στην παράδοση των ομολόγων ήταν 3 ημέρες (το περίφημο Τ+3, για το οποίο μίλησε ο Παπαδημούλης). Στις 22 Οκτωβρίου 2009 (κι όχι στις 5 που ανέφερε ο Λαζόπουλος), η Τράπεζα της Ελλάδος άλλαξε το Τ+3 σε Τ+10, δίνοντας μ' αυτόν τον τρόπο πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες στην υποτιμητική κερδοσκοπία: αντί για τρεις, δέκα ημέρες περιθώριο για παιγνίδι! Φυσικά, οι απανταχού "σορτάκηδες" έστησαν πάρτυ.

Θέλετε και το κερασάκι στην τούρτα; Ενάμισυ μήνα αργότερα (στις 10 Δεκεμβρίου) η Τράπεζα της Ελλάδος αποφάσισε να καταργήσει τις κυρώσεις σε όσους παραβίαζαν ακόμα και το δεκαήμερο! Έτσι, λοιπόν, οι κερδοσκόποι δεν υπήρχε περίπτωση να βρεθούν χαμένοι αφού, σε πιθανή πτώση των spread, απλώς...δεν θα παρέδιδαν ομόλογα στον αγοραστή. Πότε θα τα παρέδιδαν; Μα, φυσικά, όταν ξανανέβαιναν τα spread! Ωραίο, έτσι; Κερδοσκοπία με εγγυημένο κέρδος. Παιχνίδι win-win (δηλαδή, κέρδος και ετσι και αλλιώς) με τις ευλογίες της Τράπεζας της Ελλάδος!

Η υπόθεση έχει κι άλλο ωραίο. Οι δυο αποφάσεις της Τράπεζας είναι καραμπινάτα παράνομες αφού θα έπρεπε να έχουν παρθεί με Πράξη του διοικητή (του Προβόπουλου) αλλά πάρθηκαν με απλές εντολές της Διευθυνσης Οργάνωσης της Τράπεζας!! Βέβαια, κάποια στιγμή κάποιοι πήραν χαμπάρι την παρανομια και επεχείρησαν να την νομιμοποιήσουν. Ετοίμασαν, λοιπόν, μια πράξη (έβαλαν και πρωτόκολλο οι αθεόφοβοι: 158/10-02-2010!) και την πήγαν στον Προβόπουλο για υπογραφή αλλά ο Προβόπουλος την έκανε με ελαφρά πηδηματάκια. Μετά την πήγαν στον υποδιοικητή Παπαδάκη αλλά ούτε κι αυτός δέχτηκε να υπογράψει. Έτσι, το Τ+10 παρέμεινε παράνομο.

Το κερδοσκοπικό πανηγύρι κράτησε μέχρι τις 8 Απριλίου, οπότε το Τ+3 έγινε Τ+1 στερώντας από τους κερδοσκόπους κάθε δυνατότητα παιχνιδιών. Στο μεταξύ, είχαν περάσει πεντέμισυ μήνες, τα ελληνικά ομόλογα είχαν καταρρεύσει (το spread πλησίσε τις 1000 μονάδες βάσεις), το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ήταν ήδη εδώ και ο λαός που κάποτε έχτιζε Παρθενώνες ετοιμαζόταν να μετακομίσει σε τσαντίρια...

_________________________________

(*) Υπενθυμίζω ότι "βάση" είναι το επιτόκιο με το οποίο δανείζεται η Γερμανία και spread είναι η διαφορά με την οποία δανείζονται οι άλλοι εκφρασμένη σε εκατοστά. Δηλαδή, αν η Γερμανία δανείζεται με 2% κι εγώ έχω spread 518 μονάδες βάσεις, τότε δανείζομαι με 7,18% (518 εκατοστά παραπάνω)