Πνευματικά δικαιώματα δεν υπάρχουν. Οι ιδέες πρέπει να κυκλοφορούν ελεύθερα. Άρα...
... η αντιγραφή όχι απλώς επιτρέπεται αλλά είναι και επιθυμητή, ακόμη και χωρίς αναφορά της πηγής!

Η γλώσσα κόκκαλα τσακίζει

- "Ο λόγος που μ' άφησες έξω από την υπόθεση", είπε ήσυχα, "ήταν ότι νόμισες πως η αστυνομία δεν θα πίστευε ότι σκέτη περιέργεια μ' έσπρωξε να κατέβω εκεί κάτω χτες το βράδυ. Θα υποψιάζονταν ίσως ότι είχα κάποιον ύποπτο λόγο και θα με σφυροκοπούσαν μέχρι να σπάσω".
- "Πώς ξέρεις αν δεν σκέφτηκα το ίδιο πράγμα;"
- "Οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί άνθρωποι", είπε ξεκάρφωτα.
- "Έχω ακούσει ότι σαν τέτοιοι ξεκινάνε".

[Ραίημοντ Τσάντλερ, "Αντίο, γλυκειά μου", εκδόσεις Λυχνάρι, 1990 (σελ.: 54)]

9 Ιουλίου 2018

Πόσο καθαρή θα είναι η "καθαρή έξοδος";

Όπως διατυμπανίζει σε κάθε ευκαιρία η κυβέρνηση, σε σαράντα περίπου μέρες βγαίνουμε από τα μνημόνια, σε μια "καθαρή έξοδο" με το κεφάλι ψηλά. Κι όπως επιμένουν όσοι καταλαβαίνουν, σε σαράντα περίπου μέρες δεν λήγει κανένα μνημόνιο αλλά η τρέχουσα δανειακή σύμβαση και μαζί της λήγει το πρόγραμμα στήριξης, πράγμα που σημαίνει ότι από κει και πέρα πρέπει να ψάχνουμε μόνοι μας για δανεικά στην ελεύθερη αγορά, προκειμένου να παραμείνουμε συνεπείς στις μνημονιακές μας υποχρεώσεις, οι οποίες πάνε μέχρι το 2062 και βλέπουμε.

Έτσι κι αλλιώς, όμως, το τέλος της δανειακής σύμβασης και η έξοδός μας στις αγορές είναι δεδομένα που έχουν την δική τους σημασία. Ας προσπαθήσουμε να ρίξουμε μια ψύχραιμη ματιά στις συνθήκες υπό τις οποίες θα κληθούμε να κολυμπήσουμε μόνοι μας στα βαθειά νερά. Κι εν πρώτοις, ας δούμε αν υπάρχουν θετικές προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο ή, τουλάχιστον, αν υπάρχουν κάποια δεδομένα, τα οποία κάποιοι χαρακτηρίζουν ως θετικά.

Εξέλιξη της αποταμίευσης στην Ελλάδα (2010 - 2016, ανά τρίμηνο)  -  Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ
(ΜΚΙΕΝ: Μη Κερδοσκοπικά Ιδρύματα Εξυπηρέτησης Νοικοκυριών)

Το πρώτο θετικό είναι η κατακόρυφη μείωση του ιδιωτικού χρέους. Στις αρχές της χρονιάς, αυτό το χρέος είχε υποχωρήσει κοντά στα 180 δισ. ενώ το 2011 είχε ξεπεράσει τα 250 δισ. Το κακό είναι ότι αυτή η μείωση οφείλεται κατά μείζονα λόγο στην χρεωκοπία των τραπεζών. Αυτή η χρεωκοπία είναι που έκλεισε την κάνουλα ακόμη και των μικροδανείων, στραγγαλίζοντας όχι μόνο την μικρομεσαία επιχείρηση αλλά και πολλά νοικοκυριά, παράλληλα δε ναρκοθετώντας κατ' αυτόν τον τρόπο κάθε προσπάθεια για ανάπτυξη. Όπως γνωρίζει ο κάθε πρωτοετής φοιτητής οικονομικής σχολής, ανάπτυξη δίχως χρέος δεν υπάρχει.

Ένα δεύτερο θετικό είναι η εικόνα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (εξαγωγές μείον εισαγωγές), το οποίο κινείται πάντα σε αρνητικά επίπεδα αλλά πλέον αυτά είναι μικρότερα της μονάδας (-0,8% πέρυσι), ενώ πριν δέκα χρόνια ακριβώς το έλλειμμα είχε ξεπεράσει τις δεκαπέντε μονάδες (-15,1% το 2008). Το κακό είναι ότι αυτή η βελτίωση δεν οφείλεται στην αύξηση των εξαγωγών μας αλλά στην αύξηση της... φτώχειας μας, χάρη στην οποία οι έλληνες μείωσαν κατακόρυφα την ζήτηση σε εισαγόμενα προϊόντα.

Τρίτο θετικό δεδομένο είναι τα τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα, για τα οποία η κυβέρνηση όχι απλώς επαίρεται αλλά έχει δεσμευθεί αφ' ενός μεν ότι θα συνεχίσει να τα παράγει ως το 2022 αφ' ετέρου δε ότι από το 2023 ως το 2060 θα συνεχίσει να παράγει πλεονάσματα, έστω και μειωμένα. Το κακό είναι ότι αυτά τα πλεονάσματα είναι "ματωμένα" (όπως τα χαρακτηρίζει το ΚΚΕ), εφ' όσον έχουν προκύψει από την κατάρρευση του κοινωνικού κράτους, την υπερβολική φορολόγηση, την καταλήστευση των συνταξιούχων, την αναστολή των πληρωμών των προμηθευτών τού δημοσίου κλπ. Με άλλα λόγια, αυτά τα πλεονάσματα μειώνουν τουλάχιστον ισόποσα την κατανάλωση και επιδρούν αρνητικά στην εξέλιξη του ΑΕΠ. Πρέπει να είσαι τελείως άσχετος περί τα οικονομικά για να προσδοκάς ανάπτυξη με πρωτογενή πλεονάσματα 3% και 3,5% του ΑΕΠ.

Τέλος, ως θετικό στοιχείο μπορεί να εκληφθεί η αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ, από 22.251,26 δολλάρια το 2013 σε 23.027,41 το 2017, δηλαδή πάνω από 2%. Βεβαίως, ακούγεται περίεργο να μιλάμε για αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε περίοδο ύφεσης αλλά όλοι οι αριθμοί έχουν την ερμηνεία τους. Πώς μπορεί, λοιπόν, το ΑΕΠ να μην αυξάνεται ή και να μειώνεται αλλά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ να αυξάνεται; Πολύ απλά: με την μείωση του πληθυσμού. Όταν δεν μπορείς να αυξήσεις τον αριθμητή τού κλάσματος, μείωσε τον παρονομαστή του. Εμείς, από την μια στείλαμε πάνω από μισό εκατομμύριο νέους ανθρώπους να δουλέψουν στο εξωτερικό κι από την άλλη κάνουμε ό,τι μπορούμε για να πεθαίνουν οι ηλικιωμένοι νωρίτερα, οπότε η πίτα τού ΑΕΠ μοιράζεται σε λιγώτερους άρα σε μεγαλύτερα κομμάτια.

Αυτά είναι λίγο-πολύ τα θετικά δεδομένα για την έξοδό μας στις αγορές, στο μέτρο που μπορεί κανείς να τα χαρακτηρίσει ως θετικά. Κάποιοι, ας πούμε, θεώρησαν εξαιρετικά θετικό και το γεγονός ότι ο καναδικός οίκος αξιολόγησης DBRS αναβάθμισε την χώρα μας από CCC σε Β αλλά ξεχνούν ότι και το Β παραμένει κατιμάς (*). Επίσης, ως θετικό εκτιμήθηκε το γεγονός ότι πριν δυο μήνες οι ελληνικές τράπεζες πέρασαν με επιτυχία τo stress-test της ΕΚΤ, παραβλέποντας όμως ότι η Goldman Sachs κατήγγειλε πως τα όρια αντοχής που εφάρμοσε σ' αυτά τα τεστ η ΕΚΤ ήσαν εσκεμμένα πολύ χαμηλά ώστε να τα πιάσουν όλες οι τράπεζες. Εν πάση περιπτώσει, ας δούμε και δυο αρνητικά δεδομένα:

Το πρώτο αρνητικό είναι ότι πλέον ως έλληνες δεν μπορούμε να στηρίξουμε οποιαδήποτε προσπάθεια ανάκαμψης. Την ώρα που οι κάτοικοι της ευρωζώνης αποταμιεύουν κατά μέσο όρο το 12,2% του ακαθάριστου εισοδήματός τους, οι έλληνες μειώνουν τις αποταμιεύσεις τους κατά 9,7%. Με απλά λόγια: ενώ ένας ευρωπαίος αποταμιεύει 122 ευρώ από κάθε χιλιάρικο που βγάζει, ένας έλληνας με το ίδιο εισόδημα σηκώνει από την τράπεζα 97 ευρώ για να τα βγάλει πέρα. Φυσικά, με την συνεχιζόμενη καθίζηση των μισθών, την επέκταση της κακοπληρωμένης "ευέλικτης" εργασίας και την προϊούσα εξαΰλωση των συντάξεων, ουδείς αναμένει ότι το εν λόγω φαινόμενο πρόκειται να αναστραφεί.

Ένα δεύτερο αρνητικό είναι ότι τα επιτόκια με τα οποία αναμένεται να μας δανείσουν οι αγορές, δεν έχουν καμμιά σχέση με το 1% και το 0,75% με τα οποία δανειζόμασταν από τον Μηχανισμό Στήριξης. Λέγαμε τις προάλλες ότι θα είναι σχεδόν αδύνατον να βρούμε χρήμα φτηνότερο από 4%. Αυτό σημαίνει ότι η ετήσια επιβάρυνσή μας από τους τόκους θα είναι τουλάχιστον κατά 10 δισ. μεγαλύτερη, σε σχέση με όσα επιβαρυνόμαστε για τα δάνεια του ΕΜΣ.

Εξέλιξη του κατα κεφαλήν ΑΕΠ στην Ελλάδα (2008-2017)

Φυσικά, όλα τα παραπάνω είναι καθαρά θεωρητικά και ισχύουν με πλαίσιο την τρέχουσα παγκόσμια κατάσταση. Αν τα πράγματα χειροτερέψουν για τον πλανήτη (π.χ. με μια παρατεταμένη αύξηση της τιμής του πετρελαίου), σίγουρα θα χειροτερέψουν και για μας. Όσο για το τι μπορεί να συμβεί αν ξεσπάσει μια νέα καπιταλιστική κρίση, καλύτερα να μη το συζητήσουμε τώρα. Η ουσία είναι ότι η "καθαρή έξοδος" περί της οποίας πολύς λόγος γίνεται, δεν φαίνεται και πολύ καθαρή.

-----------------------------------------
(*) Ας παραβλέψουμε εδώ ότι στον καναδικό οίκο προστρέχουν συνήθως εκείνοι που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τους τρεις μεγάλους του χώρου (Moody's, Standard & Poors, Fitch).

6 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Πώς μπορεί, λοιπόν, το ΑΕΠ να μην αυξάνεται ή και να μειώνεται αλλά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ να αυξάνεται;

Βάλε και ότι στο αεπ μετράνε και τα κέρδη (διάβαζε εν μέρει τις ιδιωτικές επενδύσεις) των μεγαλοκαρχαριών, τα οποία προφανώς και δεν "μοιράζονται κατά κεφαλήν" με την πλέμπα...
Πόσα είπαμε ότι βγάζει ο οπαπ και σε ποιους τα μοιράζει ????
Πόσο μειώθηκαν τα έσοδα του με την κρίση και τη θεσμοθέτηση μονοπωλίου κλείνοντας τα μικρομάγαζα στοιχημάτων στο ίντερνετ?? (όχι γατάκια που θέλατε να μοιάσετε στον Τζίμη τον τίγρη ....)

Πόση μείωση κερδών είπαμε ότι έχουν τα ελπε, κλπ κλπ

Ανώνυμος είπε...

Μια ματιά να ρίξει κανένας στα "θετικά", θα καταλάβει ότι την έχουμε πολύ άσχημα.
Όχι τίποτα, έρχονται και εκλογές και δεν θα ξέρουν τι φανφάρα να τάξουν στο λαό όλοι αυτοί οι καραγκιόζηδες. Μετά τις εκλογές όμως θα έρθει η μεγάλη πλάκα, που θα ψάχνουν να κάνουν κυβέρνηση, οι και καλά εχθροί, για να συνεχίσουν να εφαρμόζουν μαζί τα μνημόνια που και καλά θα έχουν τελειώσει...
Για γέλια και για κλάματα η φάση, ειδικά όσο δεν σηκώνουμε ανάστημα για να δράσουμε οργανωμένα και να τους πάρουμε παραμάζομα.

Ιωσήφ ο οπορτουνοφάγος

ΒΑΣΙΛΗΣ είπε...

Πολύ σωστά τα έχεις γράψει και το τελευταίο σχόλιο τα λέει όλα(στον καναδικό οίκο προστρέχουν συνήθως εκείνοι που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τους τρεις μεγάλους του χώρου (Moody's, Standard & Poors, Fitch)).λογιστικά λοιπόν , δηλαδή στα χαρτιά , είμαστε έτοιμοι να βγούμε στις αγορές.ΜΠΡΑΒΟ ΜΑΣ

experience είπε...

Το τελευταίο που έγραψες ίσως να είναι και το χειρότερο, μπορεί να λέμε καλύτερα με τα μνημόνια σε λίγο καιρό. Βλέπω πάντως προς έκπληξή μου ότι υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν λυσσαλέα σύριζα, δεν ξέρω τι να πω, εντάξει ο άλλος σου λέει και τι να ψηφίσω, λες και οι άλλοι είναι καλύτεροι αλλά τόσο λυσσαλέα προπαγάνδα; Λες και βρήκαμε το υπερκόμμα και μη το χάσουμε. Αυτό που τα σπάει όλα είναι πάντως να βγει ο Σύριζα που είναι αριστερά για να μη βγει η ΝΔ που είναι δεξιά. Απλά χωρίς σχόλιο
ΥΓ. Τα σχόλια είναι ένα θέμα, πόσοι κλικάρουν στα άρθρα είναι άλλο. Φίλος μου που έχει μπλογκ τελείως ασχέτου θέματος μου λέει ότι αυτοί που κλικάρουν είναι πολύ περισσότεροι από αυτούς που σχολιάζουν. Παλιά υπήρχαν 3-4 μπλογκ που διάβαζα και έχουν σταματήσει όλα, ο δε lenin reloaded είναι αλλού πλέον, δεν είναι αυτός που διάβαζα τότε. Μόνο το δικό σου έμεινε ενεργό

Παπουτσωμενος Γατος είπε...

@experience

Τον τελευταιο 1-1,5 χρονο ολοι σχεδον οι ''κοκκινοι μπλογκερ'' μετακομισαν στο Κατιουσα. Απο την μια η ''Κατιουσα'' ειναι πολυ καλυτερο απ'ολα αυτα τα μεμονωμενα μπλογκ, απο την αλλη θα μου λειψει ο Σφυροδρεπανος που παρακολουθουσα απο το '11.

Θα ηθελα να δω και τον Τεντι στο Κατιουσα αλλα οχι εις βαρος του cogito ergo sum.

Ανώνυμος είπε...

Θοδωρή, ο αστερίσκος σου όλα τα λεφτά.
Μου θύμισε τις αλήστου μνήμης εποχές που ησχολούμην με την έρευνα, από το μετερίζι της Χημείας. Εξηγούμαι: Οι άοκνες και επίπονες έρευνες επιστήμονα τινός και της ομάδας του, αποκρυσταλλώνονται και αποδεικνύονται με την δημοσίευση-δημοσιοποίηση τους. Προς τούτο υπάρχουν ανά την υφήλιο χιλιάδες επιστημονικά περιοδικά, εβδομαδιαία, δεκαπενθήμερα, μηνιαία ή και εξαμηνιαία ακόμη,στα οποία υποβάλλονται προς έλεγχο-εξέταση-αξιολόγηση τα αποτελέσματα-συμπεράσματα των ερευνών, έναντι ενός μικρού τιμήματος που καλύπτει τα έξοδα τυπώματος, διανομής, την πληρωμή των αξιολογητών της εργασίας (referees)κλπ.Όσο ψηλότερα στη λίστα βρίσκεται ένα περιοδικό, τόσο αυστηρότερη κριτική ασκεί και τόσο ψιλότερη κρησσάρα έχει διυλίζοντας μεν τον κώνωπα, αλλά ποσώς καταπίνοντας την κάμηλον. Εξυπακούεται πως η δημοσίευση σε τέτοια περιοδικά, ωθούν τα μάλα προς τα άνω το προφίλ και ενδεχομένως την ματαιοδοξία του(των) ερευνητή(ων).Πλην όμως, για την ανέλιξη κάποιου στην διδασκαλική ιεραρχία των ΑΕΙ-ΤΕΙ(εν Ελλάδι), απαιτείται- προσμετράται εκτός της ποσότητας ΚΑΙ η ποσότητα των επιστημονικών δημοσιεύσεων. Εδώ, την απαίτηση-"πρόβλημα" αυτό, έρχονται να καλύψουν τα περιοδικά από τη μέση και κάτω στη λίστα, συνήθως εβδομαδιαία,τα οποία αν δεν τηρούνταν τα προσχήματα θα δημοσίευαν και κόμικς. Απαντώνται σε διάφορες χώρες, γειτονικές και απομακρυσμένες, με επίσημον γλώσσα την αγγλική, την γαλλική ή και λιγότερο δημοφιλείς στην επιστημονική κοινότητα διαλέκτους.Όμως τα νούμερα είναι νούμερα και ως γνωστόν, ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΟΥΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ, ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ.