Πνευματικά δικαιώματα δεν υπάρχουν. Οι ιδέες πρέπει να κυκλοφορούν ελεύθερα. Άρα...
... η αντιγραφή όχι απλώς επιτρέπεται αλλά είναι και επιθυμητή, ακόμη και χωρίς αναφορά της πηγής!

Η γλώσσα κόκκαλα τσακίζει

- "Ο λόγος που μ' άφησες έξω από την υπόθεση", είπε ήσυχα, "ήταν ότι νόμισες πως η αστυνομία δεν θα πίστευε ότι σκέτη περιέργεια μ' έσπρωξε να κατέβω εκεί κάτω χτες το βράδυ. Θα υποψιάζονταν ίσως ότι είχα κάποιον ύποπτο λόγο και θα με σφυροκοπούσαν μέχρι να σπάσω".
- "Πώς ξέρεις αν δεν σκέφτηκα το ίδιο πράγμα;"
- "Οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί άνθρωποι", είπε ξεκάρφωτα.
- "Έχω ακούσει ότι σαν τέτοιοι ξεκινάνε".

[Ραίημοντ Τσάντλερ, "Αντίο, γλυκειά μου", εκδόσεις Λυχνάρι, 1990 (σελ.: 54)]

27 Φεβρουαρίου 2018

Οι χρηματιστηριακές αναταράξεις του Φεβρουαρίου

Χτες είπαμε δυο λόγια για τις αναταράξεις που επικρατούν στα χρηματιστήρια όλου του κόσμου, οι οποίες είναι τόσο έντονες ώστε μερικοί να ισχυρίζονται πως βρισκόμαστε εν όψει εκδηλώσεως μιας νέας κρίσης. Δεν περίμενα ότι το εν λόγω κείμενο θα προκαλούσε τόσο έντονο ενδιαφέρον, οπότε εκτιμώ πως θα μπορούσαμε να εμβαθύνουμε λίγο στο εν λόγω θέμα. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να διερευνήσουμε τις διάφορες αιτίες που αναστατώνουν τα χρηματιστήρια τούτες τις μέρες.

Η αλήθεια είναι ότι οι άνοδοι και οι πτώσεις των χρηματιστηρίων συνιστούν κατά ένα μεγάλο μέρος τους προβλέψιμα γεγονότα. Για παράδειγμα, ο Δεκέμβριος είναι σχεδόν πάντοτε πτωτικός, μιας και οι επενδυτές επιδίδονται σε πωλήσεις, προκειμένου είτε να καλύψουν τις ανοιχτές θέσεις τους είτε να γράψουν κέρδη στους ισολογισμούς τους. Κατά την ίδια έννοια, ο Ιανουάριος είναι ανοδικός επειδή στην διάρκειά του υπερτερούν οι αγορές, με τις επενδυτές να σπεύδουν να τοποθετήσουν τα κέρδη που έγραψαν τον προηγούμενο μήνα. Όσο κι αν ακούγεται παράδοξο στ' αφτιά των μη μυημένων, η μέση απόδοση των μετοχών κατά τον Ιανουάριο είναι πέντε φορές μεγαλύτερη από τους υπόλοιπους έντεκα μήνες. Έτσι, λοιπόν, είναι λογικό ο Φεβρουάριος να είναι πτωτικός, αφού ο ξέφρενος ρυθμός τού Ιανουαρίου δεν μπορεί να διατηρηθεί. Η διαφορά με τον εφετινό Φεβρουάριο, σε σύγκριση με τους παλιότερους, είναι ότι ούτε ο Δεκέμβριος ήταν έντονα πτωτικός ούτε ο Ιανουάριος έντονα ανοδικός, οπότε η τρέχουσα έντονη ανισορροπία συνιστά μάλλον μεγάλη έκπληξη.

Ουάσιγκτον, 22/12/2017: Ο πρόεδρος Τραμπ δείχνει με καμάρι την σελίδα με την υπογραφή του στον
νέο φορολογικό νόμο. Δεν θα μπορούσε να κρατάει όλον τον νόμο, που απλώνεται σε 74.608 σελίδες.

Τί άλλαξε, όμως, εφέτος και αναστατώθηκε το σύστημα; Η βασική αλλαγή είναι η κατακρήμνιση του εταιρικού φόρου στις ΗΠΑ από το 35% στο 21%. Παράλληλα μ' αυτή την τεράστια μείωση, η κυβέρνηση Τραμπ υιοθέτησε την τακτική που ακολουθούν η Ιρλανδία, η Ολλανδία και άλλες χώρες, δηλαδή να επιβάλλεται φόρος μόνο στα κέρδη που οι εταιρείες πραγματοποιούν μέσα στην χώρα. Από τα κέρδη που έχουν ήδη βγει στο εξωτερικό, όσα επιστρέψουν και επενδυθούν απαλλάσσονται πλήρως της φορολογίας ενώ τα υπόλοιπα φορολογούνται με 12%. Με 21% θα φορολογούνται και τα κέρδη που πραγματοποιούν στις ΗΠΑ οι ξένες θυγατρικές. Το τεράστιο όφελος που προκύπτει για τις εταιρείες από την αλλαγή τής φορολογίας, ενσωματώθηκε στην τιμή των μετοχών τους και συγκράτησε την συνηθισμένη πτώση για τον Δεκέμβριο.

Εννοείται ότι φορολογική πριμοδότηση των πολιτειακών επιχειρήσεων έχει προκαλέσει ανησυχία σε όλον τον κόσμο. Δεν είναι μόνο το ότι οι επιχειρήσεις των ΗΠΑ έχουν πια συμφέρον να μαζέψουν τις δραστηριότητές τους εντός των συνόρων. Κυρίως είναι ότι τώρα πλέον υπάρχει κίνητρο στις ξένες επιχειρήσεις να μεταφέρουν κέρδη στις ΗΠΑ, ώστε να επωφεληθούν από την χαμηλή φορολογία. Για παράδειγμα, γερμανικές εταιρείες όπως η Siemens ή η Bosch έχουν πια συμφέρον να μεταφέρουν κέρδη στην Siemens-USA και στην Bosch-USA (μέσω της γνωστής διαδικασίας τής εσωτερικής τιμολόγησης). Συνεπώς, αν θέλω να επενδύσω σε μετοχές αυτών των εταιρειών, μάλλον πρέπει να ασχοληθώ με τις μετοχές των θυγατρικών τους στις ΗΠΑ και να αφήσω τις μητρικές εταιρείες στην άκρη. Ίσως, μάλιστα, να πρέπει να ξεφορτωθώ όσες μητρικές μετοχές βρίσκονται ακόμη στα χέρια μου.

Από πλευράς Fed, το πρόβλημα λέγεται απορρόφηση πλεονάζουσας ρευστότητας. Όπως έχουμε πει σε τούτο το ιστολόγιο, το 2008 η Fed εφάρμοσε ένα πρόγραμμα εκτεταμένης ποσοτικής χαλάρωσης για να αντιμετωπίσει την κρίση που ξέσπασε από το σκάσιμο της φούσκας των στεγαστικών, πρόγραμμα το οποίο κράτησε ως το 2014. Με απλά λόγια, επί μια εξαετία η Fed αντιμετώπιζε την κρίση εκδίδοντας νέο χρήμα. Υποτίθεται ότι η βασική δουλειά που έπρεπε να κάνει η κυρία Γιέλλεν στο τιμόνι τής Fed, ήταν να σχεδιάσει και να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα εξυγίανσης, το οποίο θα απέσυρε από την αγορά όλο αυτό το παραπανίσιο χρήμα (ή, τουλάχιστον, το μεγαλύτερο τμήμα του). Όμως, κάτι τέτοιο δεν έγινε, με αποτέλεσμα σήμερα οι ΗΠΑ να απειλούνται από υψηλό πληθωρισμό και το δολλάριο να τρίζει. Και οι τριγμοί αυτοί γίνονται εντονώτεροι από την συνδυασμένη επίθεση που δέχεται το πολιτειακό νόμισμα τόσο από την Κίνα και την Ρωσσία όσο και από πιο αδύναμες αλλά εχθρικές προς τις ΗΠΑ χώρες (Ιράν, Βενεζουέλα κλπ). Εννοείται ότι σε περιόδους υψηλού πληθωρισμού τα χρηματιστήρια είναι λιγώτερο ελκυστικά.

Εκτός ΗΠΑ, η μεγαλύτερη ίσως πηγή ανησυχιών είναι η Ιαπωνία, όπου η έννοια της ποσοτικής χαλάρωσης έχει περάσει σε εξωπραγματικό επίπεδο, με την κεντρική τράπεζα της χώρας να ρίχνει συνέχεια χρήμα για την κάλυψη των αναγκών τού δημοσίου. Έτσι, το ιαπωνικό δημόσιο χρέος έχει περάσει προ πολλού το 250% του ΑΕΠ, με την Bank of Japan να κατέχει το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του. Λογικά, αυτή η τελευταία λεπτομέρεια θα έπρεπε να ήταν αρκετή για να μην ανησυχούν οι αγορές (ουσιαστικά, οι ιάπωνες χρωστούν στον εαυτό τους!) αλλά ούτε το χρηματιστήριο του Τόκυο γλίτωσε τις αναταράξεις τού Φεβρουαρίου.

Το κτήριο της Κεντρικής Τράπεζας της Ιαπωνίας στο Τόκυο

Θα ακουστεί παράξενο στους περισσότερους αλλά σοβαρή πηγή έντονων ανησυχιών αποτελεί και η πανίσχυρη Γερμανία. Υπό ποία έννοια; Ας πούμε ότι τα υπερτροφικά γερμανικά πλεονάσματα συνιστούν πηγή σοβαρού κινδύνου στις χρηματιστηριακές αγορές. Βέβαια, αυτός ο αφορισμός απαιτεί μερικές εξηγήσεις για να γίνει κατανοητός. Ναι, έχουμε ακούσει κατ' επανάληψη ότι "τα πλεονάσματα της Γερμανίας συνιστούν τα ελλείμματα του Νότου". Όμως, από πού κι ως πού αυτά τα πλεονάσματα ενοχλούν τις χρηματαγορές;

Για να το κατανοήσουμε, θα πρέπει να μιλήσουμε για το σύστημα Target-2 και να καταλάβουμε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί. Κι επειδή σήμερα είπαμε πολλά και κουραστικά, πάρτε μια ανάσα και θα συνεχίσουμε αύριο.

9 σχόλια:

Makinen είπε...

Είναι, νομίζω, προφανές πως το βαθύ κράτος των ΗΠΑ (κ όχι το ψόφιο κουνάβι, που έβαλαν για πρόεδρο) έχει μπει σε μια διαδικασία προστατευτισμού, προκειμένου να σώσει την παρτίδα, αλλά κάτι τέτοιο μπορεί να μείνει αναπάντητο απ' όλους τους υπόλοιπους??
Η εύκολη απάντηση, είναι πως έχουν πυρηνικά κ αεροπλανοφόρα, αλλά κ πάλι δε στέκει οικονομικώς...

Δάσκαλε,
Δεν είχα χρόνο, να εκφράσω τις ευχαριστίες μου για τα σημειώματα που αφιέρωσες στις απορίες μου, αλλά είναι πιστεύω δεδομένες!
Μάλιστα, πήρα κ το πιο κάτω βιβλίο, για να ξεκινήσω να ξεστραβώνομαι!
https://www.politeianet.gr/books/9789602215067-ferguson-niall-alexandreia-i-exelixi-tou-chrimatos-205311

Ανώνυμος είπε...

Απο οικονομικά δεν έχω ιδέα. Να σε συγχαρώ και για τις δύο Αναρτήσεις. Εξαιρετικές. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Σεχταρ ο Τρομερός είπε...

Ενδιαφέρουσα πρόταση Makinen.
Δεν ξέρω αν έχεις υπόψιν σου και το "Το Χρήμα" του John Kenneth Galbraith. Πολύ καλό για αστικό σύγγραμμα, μια μάλλον συνεπής ανασκόπηση της ιστορικής εξέλιξης του "χρήματος", από την στιγμή, που γεννήθηκε, μέχρι την εποχή του J.K.G. (έχει πια πεθάνει - εξαιρετική προσωπικότητα και θιασώτης της ειρηνικής συνύπαρξης με την ΕΣΣΔ), αρχές '70. Η συνέπειά του συνίσταται στο ότι δεν προτίθεται να εμβαθύνει στην ουσία του "χρήματος", τι είναι το χρήμα, αλα Μαρξ, αλλά περιορίζεται να σου περιγράψει τα εξωτερικά του γνωρίσματα, πως λειτούργησε, πως χρησιμοποιήθηκε διαχρονικά όλα αυτά, την "συμπεριφορά" του δηλαδή, αντικειμενικά όσο γίνεται, χωρίς εξωραϊσμούς και παρασιωπήσεις....και ό,τι καταλάβεις!
Στα συν του και ένα αρκετά αινιγματικό κλείσιμο: "Η ιστορία του Χρήματος δεν μπορούσε παρά να φτάσει στο δολλάριο και τελειώνει με το δολλάριο."
Ελπίζω κάτι ανάλογο να κάνει και ο Φέργκιουσον στο πιο σύγχρονο. Θα πάω να το ξεφυλλίσω.
Πάντως αν δεν είχα διαβάσει και ξανα-διαβάσει "Κεφάλαιο" αλλά και "Εγχειρίδιο Πολιτικής Οικονομίας" της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ, θα πελαγοδρομούσα. Τώρα θα ξαναπεράσω τον J.K.G., μάλλον και τον FERGUSON NIALL, και είμαι σίγουρος, πως θα καταλάβω πολύ περισσότερα πράγματα από πριν, και βασικά το "ψητό", δηλαδή πως λειτουργεί η σύγχρονη καπιταλιστική οικονομία. Πάω δηλαδή ψηλαφητά να καλύψω ένα κενό έλλειψης μιας σύγχρονης επιστημονικής ανάλυσής της, αντίστοιχης με το προ 150-ετίας "Κεφάλαιο" και το προ 60-ετίας "Εγχειρίδιο".
Περιττό να πω, πως αυτά, τα εκλαϊκευτικά χωρίς "διανοουμενούρες" οικονομικά του Θεοδωρή με τραβάνε στο παρόν ιστολόγιο, πολύ περισσότερο από το άπαιχτο χιούμορ του.

Παπουτσωμενος Γατος είπε...

Ο Θοδωρης καλυπτει πραγματι μεγαλα κενα στην συγχρονη οικονομικη θεωρια και επικαιροτητα και γνωριζει οχι μονο την μαρξιστικη πολιτικη οικονομια, αλλα και τα αστικα οικονομικα και την οικονομικη ιστορια των τελευταιων δεκαετιων

@Σεχταρ

Πως λεγεται το βιβλιο του Φεργκιουσον στο οποιο αναφερεσαι?

Παπουτσωμενος Γατος είπε...

@Σεχταρ

Επισης, ξερεις τον αγγλικο τιτλο του βιβλιου του Γκαλμπρειθ που ανεφερες?

Ανώνυμος είπε...

Στα συν του και ένα αρκετά αινιγματικό κλείσιμο: "Η ιστορία του Χρήματος δεν μπορούσε παρά να φτάσει στο δολλάριο και τελειώνει με το δολλάριο."

Η λίθινη εποχή δεν τελείωσε επειδή τελείωσαν οι πέτρες...
Η απάντηση ήρθε από τον μακινεν

Η εύκολη απάντηση, είναι πως έχουν πυρηνικά κ αεροπλανοφόρα, αλλά κ πάλι δε στέκει οικονομικώς (και εγώ, ως συνωμοσιολόγος πιστεύω ότι πριν φαλήρουν θα πατήσουν το κουμπί)...
Όποιος πιστωτη΄ς θέλει μπορεί να πάει να "κατασχέσει" ένα αεροπλανοφόρο (σαν την εκπαιδευτική φρεγάτα της αργεντινής), θα έχει θερμή υποδοχή !!!

Και μια χαρά στέκει οικονομικά, όπως "στέκει" το ότι η ιαπωνία με 250% χρέος δεν έχει ανάγκη μνημόνια αλλά έχουμε εμείς με 150% έχουμε (επειδή τάχαμου το χρέος είναι εσωτερικό - ενώ το 2008 το δικό μας τι ήταν)...
Τι δεν καταλαβαίνεις ;;;;;;

Σεχταρ ο Τρομερός είπε...

Ελα, Γάτε, "γκούγκλαρε"!
Για τον Γκάλμπρεϊθ. π.χ.:
https://press.princeton.edu/titles/11004.html
Ομως έχει εκδοθεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Παπαζήση.
Για τον Φέργκιουσον, δες την παραπομπή του Makinen, αν και σήμερα, με μια πεταχτή ματιά, δεν με ενεθουσίασε: Απολογητικό του Καπιταλισμού, επιπέδου "Μπάμπη-Σκάει", μου φάνηκε.
Πολύ πιο ενδιαφέρον και πιο κριτικό, παρότι θετικά διακείμενο και αυτό, είναι το "Με τα λεφτά των άλλων" του John Kay, μεταφρασμένο στα ελληνικά από την Αριάδνη. Πραγματεύεται γενικότερα το "χρηματοπιστωτικό", κριτικά μεν, αλλά με θετικό πνεύμα: Θεωρεί πως απλά έχει "στρεβλωθεί". Ομως μαθαίνεις πολλά γι αυτό, που μπορεί να φανούν χρήσιμα σε όποιον δεν νοιώθει απολογητής του "χρηματοπιστωτικού" και του Καπιταλισμού.

Παπουτσωμενος Γατος είπε...

Σε ευχαριστω Σεχταρ, βρηκα και τα δυο βιβλια στο νετ και θα ψαξω και αυτο του Κει που ανεφερες σημερα

Μου αρεσει να διαβαζω βιβλια αστων αν εχουν ενδιαφεροντα δεδομενα και μπορω να φιλτραρω μεσα απο μαρξιστικη σκοπια

Δυστυχως ειναι οι διεθνεις συσχετισμοι ετσι που πρεπει οσοι ειμαστε μαρξιστες να κανουμε αυτην την δουλεια, γιατι δεν υπαρχει επαρκης μαρξιστικη πνευματικη παραγωγη.

Σεχταρ ο Τρομερός είπε...

Δυστυχώς, πρέπει να συμπληρώσω, σήμερα, που "σκάναρα" σχεδόν το μισό, ότι αυτό του Φέρκιουσον είναι μια μ@λ@κί5α και μισή. Καταρχήν δεν έχει καμιά σχέση με τον τίτλο. Είναι ένα ανεκδιήγητο οικονομικό κουτσομπολιό σε δημοσιογραφικό στυλ, χωρίς ειρμό και βέβαια καθόλου επιστημονικότητα. Κυριολεκτικά "στυλ-Σκάει". Κρίμα για την πολύ προσεγμένη μετάφραση.
Από αύριο πιάνω Kay, αλλά οι πρώτες ματιές σ' αυτόν είναι πολύ ενθαρρυντικές, πάντα στα αστικά πλαίσια, που είπαμε.