Πνευματικά δικαιώματα δεν υπάρχουν. Οι ιδέες πρέπει να κυκλοφορούν ελεύθερα. Άρα...
... η αντιγραφή όχι απλώς επιτρέπεται αλλά είναι και επιθυμητή, ακόμη και χωρίς αναφορά της πηγής!

Η γλώσσα κόκκαλα τσακίζει

- "Ο λόγος που μ' άφησες έξω από την υπόθεση", είπε ήσυχα, "ήταν ότι νόμισες πως η αστυνομία δεν θα πίστευε ότι σκέτη περιέργεια μ' έσπρωξε να κατέβω εκεί κάτω χτες το βράδυ. Θα υποψιάζονταν ίσως ότι είχα κάποιον ύποπτο λόγο και θα με σφυροκοπούσαν μέχρι να σπάσω".
- "Πώς ξέρεις αν δεν σκέφτηκα το ίδιο πράγμα;"
- "Οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί άνθρωποι", είπε ξεκάρφωτα.
- "Έχω ακούσει ότι σαν τέτοιοι ξεκινάνε".

[Ραίημοντ Τσάντλερ, "Αντίο, γλυκειά μου", εκδόσεις Λυχνάρι, 1990 (σελ.: 54)]

29 Μαΐου 2017

Πού πήγε ο πληθωρισμός;

Επειδή τον τελευταίο καιρό το ρίξαμε πολύ στην ιστορία, λέω σήμερα να επιστρέψω σε οικονομικό θέμα. Κι επειδή έχω και μια κάπως παιχνιδιάρικη διάθεση, λέω να σας βάλω μια ασκησούλα, κάτι σαν... πρόχειρο διαγώνισμα. Καλά, το ξέρω ότι το χειρότερό μας ως μαθητές ήταν πρόχειρο διαγώνισμα δευτεριάτικα αλλά ακούστε πρώτα την εκφώνηση και κατόπιν γκρινιάζετε:

Κατ' αρχάς, τα δεδομένα. Έχουμε πει ότι οι περισσότερες από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη ακολουθούν κάποια πολιτική νομισματικής χαλάρωσης. Με απλά λόγια: εκδίδουν συνεχώς χρήμα, είτε με τον κλασσικό τρόπο (τυπώνοντας χαρτονομίσματα) είτε δημιουργώντας ηλεκτρονικό χρήμα (μέσω παροχής πιστώσεων). Στις ΗΠΑ η Fed κάνει χρόνια τώρα αυτή την δουλειά, στην Ιαπωνία η BoJ έχει πλημμυρίσει τον τόπο με γιεν, στην Αγγλία η -μετρημένη ως τώρα, λόγω Ευρωπαϊκής Ένωσης- ΒοΕ ετοιμάζεται να φορτσάρει... ακόμη και η ΕΚΤ σπρώχνει συνεχώς χρήμα κατά την τελευταία διετία στα πλαίσια της περίφημης ποσοτικής χαλάρωσης, αγοράζοντας τίτλους εμπορικών τραπεζών. Τα ίδια κάνουν και η Ελβετία και η Κίνα αλλά και μικρότερες χώρες, όπως η Αίγυπτος, το Πακιστάν ή η Αλβανία.


Και τώρα το ερώτημα. Πώς εξηγείται το φαινόμενο αυτή η αυξημένη προσφορά χρήματος να μην έχει οδηγήσει σε πληθωριστική έκρηξη; Για παράδειγμα, σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο η αμοιβή της εργασίας παραμένει καθηλωμένη και συχνά βαίνει μειούμενη ενώ και οι αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων είναι μάλλον εξαιρετικά χαμηλές, παρ' ότι υπάρχει υπερπροσφορά χρήματος. Γιατί, λοιπόν, είναι τόσο εξασθενημένες οι πληθωριστικές τάσεις, οι οποίες θα δικαιολογούνταν απόλυτα από τον περίφημο νόμο προσφοράς και ζήτησης;

Δύσκολο το θέμα; Δεν πειράζει. Ρίξτε μια ματιά στα δυο διαγράμματα που συνοδεύουν το κείμενο, μήπως πάει κάπου το μυαλό σας. Όπως και νά 'χει, όμως, μιας και είναι τσαγκαροδευτέρα, θα πάμε να αναζητήσουμε μαζί την απάντηση. Και πρώτα-πρώτα, ας ξεκαθαρίσουμε ότι ο νόμος προσφοράς και ζήτησης εξακολουθεί να ισχύει απαρέγκλιτα, παρά τις στρεβλώσεις που επιφέρει στις επιπτώσεις του η ύπαρξη μονοπωλίων και ολιγοπωλίων.

Στην συνέχεια πρέπει να εντοπίσουμε την παγίδα που ενυπάρχει στο ερώτημά μας. Κακώς θέσαμε εκ προοιμίου την ανυπαρξία πληθωρισμού. Πληθωρισμός υπάρχει και, μάλιστα, πολύ υψηλός. Απλώς δεν εμφανίζεται στα είδη λαϊκής καταναλώσεως, οι τιμές των οποίων πέφτουν στην αντίληψη της μεγάλης μάζας του λαού. Πληθωρισμός υπάρχει εκεί όπου κυκλοφορεί αυξημένη ποσότητα χρήματος, οπότε τι πληθωρισμό περιμένουν να δουν οι μεγάλες λαϊκές μάζες, που έχουν στεγνώσει;

Σας μπέρδεψα; Πάμε σιγά-σιγά να ξεμπερδευτούμε. Όσο περνάει ο καιρός και βαθαίνουν όλο και περισσότερο οι σκληρές νεοφιλελεύθερες καπιταλιστικές επιλογές, τόσο περισσότερο συσσωρεύεται ο παγκόσμιος πλούτος σε λίγα χέρια. Μπορεί οι κεντρικές τράπεζες όλου του κόσμου να "κόβουν λεφτά" αλλά δεν τα μοιράζουν στο πόπολο. Το συντριπτικά μεγαλύτερο τμήμα αυτού του χρήματος συσσωρεύεται στα συρτάρια λίγων εκλεκτών κι αυτοί είναι που το ξοδεύουν, είτε καταναλίσκοντάς το είτε επενδύοντάς το. Μοιραία, λοιπόν, οι πληθωριστικές πιέσεις εμφανίζονται στα είδη που καταναλώνουν οι πλούσιοι και στα πάγια στοιχεία όπου επενδύουν, όχι στο ρύζι και στα μακαρόνια.

Η ορθότητα της απάντησής μας αποδεικνύεται από την πορεία των χρηματιστηρίων σε όλον τον κόσμο. Στην Ιαπωνία, ο δείκτης Nikkei κατέγραψε το 2016 το υψηλότερο κλείσιμο της τελευταίας εικοσαετίας. Στις ΗΠΑ, o Dow Jones βρίσκεται σήμερα πάνω από τις 21.000 μονάδες, σημειώνοντας άνοδο μεγαλύτερη του 20% από τις αρχές του 2016. Ο γερμανικός Dax σημειώνει νέα ρεκόρ το ένα μετά το άλλο. Το χρηματιστήριο της Κίνας έχει αυξήσει την κεφαλαιοποίησή του τα τελευταία 15 χρόνια σχεδόν κατά... 1.500% (!), ενώ ο παγκόσμιος μέσος όρος αύξησης κατά το ίδιο χρονικό διάστημα ανέρχεται στο καθόλου ευκαταφρόνητο 133%. Και όλα αυτά συμβαίνουν όχι σε συνθήκες οικονομικής ευμάρειας αλλά κατά την διάρκεια της μεγάλης παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης τού 2008, η οποία συνεχίζει να μας ταλαιπωρεί με τα απόνερά της.

Εξ ίσου ισχυρή απόδειξη των όσων υποστηρίξαμε πρωτύτερα, αποτελούν οι τιμές των ακινήτων, οι οποίες φαίνεται πως δημιουργούν επικίνδυνες φούσκες σε όλον τον κόσμο. Μέχρι τώρα, όποτε μιλάγαμε για φούσκα ακινήτων, το μυαλό μας πήγαινε στις ΗΠΑ. Τώρα πλέον το παιχνίδι δεν έχει σύνορα. Αυτή την στιγμή, το ρεκόρ το σημειώνει ο Καναδάς, όπου ο διοικητής τής κεντρικής τράπεζας αναγκάστηκε να βγει και να μιλήσει δημοσίως για φούσκα (*), καθώς στο Τορόντο οι τιμές των ακινήτων σημείωναν αύξηση τον Μάρτιο κατά 33% σε δωδεκάμηνη βάση ενώ μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου η αύξηση έφτασε το 47%! "Δεν υπάρχει σοβαρή δικαιολογία γι' αυτόν τον πληθωρισμό στις τιμές των ακινήτων", δήλωσε ο διοικητής της καναδικής κεντρικής τράπεζας Στήβεν Πόλοζ και εξήγησε ότι "υπάρχει ένα χάσμα ανάμεσα στο τι μπορούμε να αξηγήσουμε και στο τι πραγματικά συμβαίνει, κάτι που υποδηλώνει ότι εδώ υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για κερδοσκοπία".


Τέλος, μια ακόμη απόδειξη ότι υπάρχει υψηλός "πληθωρισμός των πλουσίων" είναι η εκρηκτική αύξηση των ισοτιμιών των ψηφιακών νομισμάτων. Το Bitcoin βρέθηκε την περασμένη εβδομάδα στα 2.020 δολλάρια (έχοντας πρωτύτερα πιάσει και τα 2.600!), ενώ πέρυσι τέτοια εποχή έπαιζε στα 230 δολλάρια. Όσο για το καινούργιο Ethereum, το οποίο στις αρχές της χρονιάς ισοδυναμούσε με 8 δολλάρια, εκτινάχτηκε προχτές στα 227, σημειώνοντας μια αύξηση σχεδόν 2.750% στο πεντάμηνο. Φυσικά, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών δεν χρησιμοποιούν ψηφιακά νομίσματα ενώ ελάχιστοι απ' αυτούς γνωρίζουν πραγματικά περί τίνος μιλάμε. Αυτά αφορούν εκείνους που έχουν πολλά λεφτά και δεν ξέρουν πού και πώς να τα επενδύσουν, ώστε να κερδίσουν ακόμη περισσότερα.

Ας ολοκληρώσουμε, λοιπόν, την απάντησή μας. Η αυξημένη ποσότητα χρήματος που κυκλοφορεί, δημιουργεί πληθωρισμό και, μάλιστα, ιδιαίτερα υψηλό σε πολλές περιπτώσεις. Όμως, πρόκειται για πληθωρισμό ο οποίος εμφανίζεται κατά βάση σε αγαθά και υπηρεσίες που απευθύνονται στις πιο πλούσιες κοινωνικές τάξεις, δηλαδή σ' εκείνους στους οποίους καταλήγει το χρήμα.

Δεν ξέρω αν άφησα κάποια απορία αναπάντητη. Νομίζω, όμως, ότι καλά τα πήγαμε στο πρόχειρο διαγώνισμα, έστω κι αν είναι Δευτέρα. Και έστω κι αν πενθούμε.


-----------------------------------------------
(*) Greg Quinn, "Toronto home-price gains aren’t sustainable, Poloz warns", Bloomberg, 12/4/2017.

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Funny money, Fiat money FART money…
Γιατί, λοιπόν, είναι τόσο εξασθενημένες οι πληθωριστικές τάσεις, οι οποίες θα δικαιολογούνταν απόλυτα από τον περίφημο νόμο προσφοράς και ζήτησης;
XEXEXEXE , οι «ΦΟΒΕΡΟΙ» νόμοι προσφοράς και ζήτησης που έριξαν την τιμή στο βαρελάκι από 150 δολλαριάκια παραπρόπερυσι στα 50 (ΠΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡρροφανώς τριπλασιάστηκε η παραγωγή ή υποτριπλασιάστηκε η ζήτηση)

Και πρώτα-πρώτα, ας ξεκαθαρίσουμε ότι ο νόμος προσφοράς και ζήτησης εξακολουθεί να ισχύει απαρέγκλιτα, παρά τις στρεβλώσεις που επιφέρει στις επιπτώσεις του η ύπαρξη μονοπωλίων και ολιγοπωλίων.

ΣΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΠΑ… Προφανώς η μπύρα στο ραγιαδιστάν (εγχωρίως παραγόμενη για συμφέρον και λογαρασμό ΤΕΡΑΣΤΙΑΣ ολιγοεθνικής) «πρέπει» να είναι 30% ακριβότερη από την «μητρική» χώρα αφού τα μεροκάματα είναι φθηνότερα εδώ από ότι στην μητρική χώρα και προφανώς το αλουμίνιο (ΕΓΧΩΡΙΩΣ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΑΥΤΌ) είναι φθηνότερο εδώ.
ΓΙΑΤΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙ
ΕΤΣΙ ΜΑΣ (ΤΟΥΣ) ΑΡΕΣΕΙ (ας είναι καλά και τα πρόβατα που την καταναλώνουν και δίνουν μερίδιο αγοράς 80% στην εν λόγω εταιρεία). Περισσότερες πλεροφορίες στους «κουμπάρους» και στο καρτέλ του γάλακτος.



Και για όσους ΔΕΕΝ κατάλαβαν, ΔΕΝ υπάρχει ελεύθερη αγορά παρά μόνο ΑΣΥΔΟΤΗ …


Και έστω κι αν πενθούμε.

Πληθυντικός ευγενείας πιστεύω. Για να μην γίνω αγενής και Φιλιππάκης και βγάλω «χολερικές» ευχές Δευτεριάτικα.

Καλή συνέχεια, πολύ ωραίο και κατατοπιστικό άρθρο.

Ανώνυμος είπε...

Μια εικονική οικονομία, που κατέλαβε και τις πρώην αναπτυσσόμενες -μη πλήρως χρηματοπιστωτικές- χώρες, όπου ένα αγαθό πχ σπίτι βγαίνει στο "κλαρί" μπαίνοντας σε ένα λ.χ. αμοιβαίο που έχει 3-4% διαχειριστικά έξοδα ετησίως (άρα σε 10 χρόνια χάνει την μισή του σχεδόν αξία ως γκόλντεν αμοιβές), που μετατρέπεται όμως κατά περίπτωσιν σε πύραυλο υπερεξακοντίζοντας την κοστολογική αξία του προϊόντος κλπ κλπ... για να τρέφονται ένας σωρός χαρτογιακάδες-διαφημιστές-πλασιέ-εκπομπάτοι-"ειδικός" τύπος και όλο το δορυφορικό συναπάντημα.
Ένας εκ των πολλών κλάδων της εικονικής πραγματικότητας, που συνολικά βαραίνουν ως τεράστια υδροκεφαλία πάνω στο ισχνό πλέον σώμα που παράγει κάτι χρήσιμο (τρακτέρ, τόρνος, κάθε τέλος πάντων εργαλειομηχανή και κατεσκευαστική συσκευή).
Το κακό της υπόθεσης είναι πως όλοι μέσα στην "κεφαλή" χωμένοι, δεν έχουν-με το θάρρος να κυτταχτούν στον καθρέφτη της πραγματικότητας.
Όσοι το κάνουν, θεωρούνται καθυστερημένοι, ανεκσυχρόνιστοι και... φευγάτοι.
Έχει ξανα-ειπωθεί πως το... κομφετί, εάν έκανε μπρα ντε φερ με την άμεση ονομαστική του ζήτηση πάνω στα αγαθά, θα έσκαγε ένας πληθωρισμός ασύλληπτης φαντασίας.
Η μεγάλη τέχνη της παγκόσμιας διαχείρισης εκεί εγκειται, δηλ. να μαζεύεται ο χαρτοπόλεμος σε υποσχετικές του μέλλοντος (ασφαλιστικά ιδίως... που είναι σαν τα διαρκώς αναθεωρούμενα στο κόστος ελληνικά δημόσια έργα).
Επικαιροποίηση λέει ο άλλος... το ευρηματικό κατασκεύασμα-καραμπόλα που κολλάει παντού.
Βάλτε τώρα που γυρίζει να μη πέσει ο ποδηλάτης.
Η συλλογική καλώς καλλιεργούμενη αφέλεια που δεν έχει αντίπαλο.
Αλλά έσσεται ήμαρ... λόγος (χάρτινος) ΕΡΓΟΥ σκιά.

Σεχταρ ο Τρομερός είπε...

Mε τα λίγα μου οικονομ(ολογ)ικά:
Σωστή η επισήμανση πως είναι άλλο η άνοδος του Τιμαρίθμου, και άλλο η αύξηση του Πληθωρισμού. Νομίζω πως η σύγχυση (ταύτιση) επιβιώνει από την μπελ-επόκ του Καπιταλισμού, την εποχή της ελεύθερης αγοράς, τότε που οι οικονομολόγοι θεωρούσαν σχεδόν γραμμικά αναλογική την σχέση Τιμαρίθμου/Πληθωρισμού, και άρα ο Τιμάριθμος ήταν ταυτόχρονα και δείκτης του Πληθωρισμού.
Ερώτηση: Υπάρχει σήμερα δείκτης του Πληθωρισμού, δηλαδή της ποσοστιαίας περισσευάμενης ποσότητας χρήματος; Και τίνος ακριβώς "χρήματος";
Αλλο και τούτο! Κάποτε ξέραμε ένα χρήμα: Το μεταλλικό, κόκκινο, ασημί και βασικά κίτρινο. Σιγά-σιγά σκάσανε μούρη κι άλλα είδη "χρήματος", που όμως δεν έκαναν για όλες τις δουλειές, όπως το παληό, που αγαπήσανε φιλάργυροι και μη. Ο μπάρμπα-Μαρξ μας είχε πει (εγώ από αυτόν το έμαθα), πως άλλο είναι το χρήμα, που κάνει τις πληρωμές, άλλο εκείνο, που "κυκλοφορεί", και άλλο εκείνο, που εκτελεί χρέη κεφαλαίου και αποθησαυρίζεται, κι ας φαίνονται νάναι ίδια.
Σήμερα, από την άλλη πλευρά, την πραγματιστική, δηλαδή των φαινομένων, βλέπουμε τα τραπεζογραμμάτια, που αυτά ο πολύς κόσμος θεωρεί "χρήμα", οι εμποροβιοτέχνες ξέρουν τις συναλλαγματικές, που εκδίδουν οι ίδιοι, και τις επιταγές, που τους εμπιστεύεται η Τράπεζα, οι κυράτσες μάθανε τις "κάρτες", σαν βολικό τρόπο να φεσώνουν τον κερατά, πρόσφατα μας βγήκε και το bitcoin, που όπως δείχνει το διάγραμμα είναι μάλλον "στοίχημα", δηλαδή απάτη, οι τζογαδώροι του Χρηματιστηρίου παίζουν με τα "χαρτιά", μετοχές και παράγωγα (επίσης απάτες, κατά τον υπογράφοντα), και υπάρχουν και άλλα είδη "χρήματος" απρόσιτα και άγνωστα στους κοινούς θνητούς, όπως οι τραπεζικές πιστώσεις και τα "Ειδικά Τραβηκτικά Δικαιώματα" (Special Drawing Rights), αυτά τα τελευταία μόνο μεταξύ Κρατών, δηλαδή Κεντρικών Τραπεζιτών η Κυβερνήσεων, ανάλογα ποιόν θεωρείτε, ο καθένας, "ιθύνοντα". Και κάπου σε καμιά κάλτσα η σε καμιά θυρίδα, κοιμούνται και κάποιες "βικτωρίες" η ξερωγώ "ναπολεόνια" (μόνο δυο "βικτωρίες" έχω δει...).
Από κοντά, εσείς οι πτυχιούχοι οικονομολόγοι, μας μιλάτε για "Μ0", "Μ1", "Μ2", ενίοτε "Μ3" (και στην Ινδία και "Μ4"), για να μας κάνετε το κεφάλι τελείως κουρκούτι.
Και μετά σας κακοφαίνεται άμα παρακαλάμε να σας σκάσει καμιά στρακαστρούκα στα πόδια....
Τέσπα, τα αναπάντητα για μένα ερωτήματα είναι δύο:
1. Γιατί τόσο άφθονο Χρηματικό Κεφάλαιο δεν πραγματοποιείται, γιατί δεν "επενδύεται" όπως λέμε κοινώς; Τι κερδίζουν οι κεφαλαιοκράτες, που η μισή νεολαία είναι αραχτή στις καφετέριες;
2. Η αιτία, που ο Πληθωρισμός δεν ανεβάζει τον Τιμάριθμο είναι καθαρά προπαγανδιστική/πολιτική; Εννοώ, αφού υπάρχει τόση φτώχεια, το ίδιο αποτέλεσμα δε θα πετυχαίνανε αν ανεβάζανε τον Τιμάριθμο, δίνοντας στον κοσμάκη περισσότερο "πληρωτικό" χρήμα για να αγοράζει τα ίδια αγαθά ακριβώτερα; Δηλαδή το κάνουνε για να μπορεί ο κάθε κεφαλαιοκράτης να "τιμωρεί" όσους υπαλλήλους του θεωρεί "ανάξιους" και να "ανταμοίβει" του "αξίους", ήγουν να ιδιωτικοποιήσουν την "αξιολόγηση";!;!
Εχω κάποιες σκέψεις, αλλά είμαι και όλος αυτιά.

Ανώνυμος είπε...

Τι ρωτάς κι εσύ τώρα βρε παιδί ????;;;;;
Αν και ΔΕΝ κατέχω την οικονομική επιστήμη απλά μπορώ κάλλιστα να έχω λόγο (να σου πω δλδ) πως θα νέμεσαι τα του οίκου δες και τις κάτωθι απαντήσεις (για πλήρεις οικονομικές αναλύσεις στον Θεόδωρο).
Γιατί τόσο άφθονο Χρηματικό Κεφάλαιο δεν πραγματοποιείται, γιατί δεν "επενδύεται" όπως λέμε κοινώς;
Γιατί δεν δίνει «ικανοποιητικό» κέρδος (το να διοχετευθεί σε ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ παραγωγικές επενδύσεις)…
ΔΛΔ τόσο «χρήμα» που σου λέει ότι «μπήκε» στα χρηματιστήρια δεν σου φτάνει ;;;

Τι κερδίζουν οι κεφαλαιοκράτες, που η μισή νεολαία είναι αραχτή στις καφετέριες;
Σαπίζουν τον εγκέφαλο τους και γλυτώνουν την μοίρα της αντουανέτας και των ρομανώφ, και άρτο και φρέντο και θεάματα έχω, πάαααααααααααααααααααααρε κόσμε.
2. Δεν σκέφτονται «πρακτικά » όπως εσύ κι εγώ, άσε που πια πόσο παραπάνω να καταναλώσεις, πούντες πια οι «παρθένες» αγορές με τα τρελλά κέρδη, οι νέοι πληθυσμοί προς εκμετάλλευση και οι ακατοίκητες ανεξερεύνητες περιοχές για μπίζνες.