Η μετ' επαίνων και ευχαριστιών (τυπικών, θα μου πείτε) αποχώρηση του κ. Χαρδούβελη από την Eurobank, στην οποία διετέλεσε οικονομικός σύμβουλος και επικεφαλής του τμήματος Οικονομικών Μελετών για δεκατέσσερα συναπτά έτη από το 2000, για να αναβαθμιστεί σε Υπουργό Οικονομικών, σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως και με εύστοχο τρόπο στο διαδίκτυο, χωρίς να βρεθεί μια λογική εξήγηση (πέραν της διαπλοκής) για το πώς το ελληνικό κράτος έρχεται να εμπιστευτεί την αποτροπή της χρεωκοπίας της χώρας σε ένα στέλεχος το οποίο συνεισέφερε τα μάλα στη χρεωκοπία μιας μεγάλης και πάλαι ποτέ ελπιδοφόρας τράπεζας. Κι αν και οι άλλες τρεις αδελφές της χρεωκόπησαν ταυτόχρονα, η χρεωκοπία της Eurobank ήταν η πιο μεγαλειώδης.
Αρκετές φορές έτυχε ν' αναρωτηθώ από δημοσιεύματα, πώς συμβαίνει διάφορα μεγαλοστελέχη να απολύονται από μια επιχείρηση λόγω χαμηλών επιδόσεων και την άλλη στιγμή να προσλαμβάνονται από μια άλλη για να την ανατάξουν με τις ίδιες ή καλύτερες αμοιβές. Από πού να πηγάζει άραγε αυτή η αισιοδοξία; Από ποιά λογική διαδικασία;
Αν είμαστε σίγουροι για τον Φραντσέσκο Σκεττίνο, τον πλοίαρχο του Costa Concordia, ότι κανείς δεν πρόκειται να του ξαναεμπιστευτεί πηδάλιο (γι' αυτό και τό 'ριξε στις διαλέξεις), πώς είμαστε σίγουροι ότι, παρά τις διαλέξεις, δεν θα βρεθεί κάποιος διεθνής οργανισμός να εμπιστευτεί στον ΓΑΠ την διοίκησή του; Τί είναι αυτό που καθορίζει ότι ο Φραντσέσκο Σκεττίνο δεν θα ξαναβρεί δουλειά, ενώ ο Γκίκας Χαρδούβελης βρίσκει και ο ΓΑΠ θα βρει, αν το θελήσει;
Η τυχαιότητα αγαπητοί μου, η τυχαιότητα.
Οποιοσδήποτε γνωρίζει ότι το να φτάσει ένα καράβι στον προορισμό του με ασφάλεια, δεν αποτελεί θέμα τύχης αλλά δεξιοτήτων, εμπειρίας, συγκρότησης, πρόβλεψης κινδύνων και ικανότητας αντιμετώπισης και γι' αυτό δεν συγχωρεί τα ναυάγια και τους καπετάνιους που τα φουντάρουν. Ενδόμυχα, όμως, φαίνεται ότι έχει συμφωνηθεί η διοίκηση, το μάνατζμεντ μιας τράπεζας, μιας επιχείρησης, ενός οργανισμού, μιας χώρας, παρά τα παραφερνάλια και τη θεοποίηση που συνοδεύουν τους μάνατζερ και τους συμβούλους να μην αποτελεί θέμα σπουδών και ικανότητας που να συνδέονται αναλογικά με συγκεκριμένα αποτελέσματα, αλλά τύχης. Αν ένας σύμβουλος ή ένας μάνατζερ δεν κατορθώνει να φέρει κέρδη την μια φορά, μπορεί κάλλιστα να φέρει μια επομένη. Η εναλλαγή στα επιτελεία των εταιριών μοιάζει τότε σαν εξορκισμός στη θεά τύχη, με την προσδοκία ότι, δεν μπορεί, κάποιος καινούργιος θα υπάρξει που θα φέρει το σημάδι της.
Κι επειδή δεν υπάρχει κάτι άλλο που να μετράει παρά η τύχη, γι' αυτό τον λόγο παρατηρείται και υπερπληθωρισμός στο επάγγελμα του μάνατζερ ή του συμβούλου, μιας κι ο πάσα είς θρασύς μπορεί να καυχηθεί ότι αυτός είναι ο τυχερός, αρκεί να του δοθεί η ευκαιρία να δοκιμάσει.
Πέρα από τις εξυπνάδες, θέλετε φαντάζομαι και πειστήρια. Θα τα έχετε.
Δεν χωράει αμφιβολία ότι οι συμβουλευτικές εταιρίες παίζουν έναν ιδιαίτερο ρόλο στην παγκόσμια οικονομική τάξη. Και στην ελληνική, φυσικά. Ρίξτε μόνο μια ματιά στο χορό των συμβούλων που στροβιλίζονται γύρω από το ΤΑΙΠΕΔ. Όπως ανέφερε ο κ. Σταικούρας, μόνο την περίοδο Ιούλιος 2011-Μάρτιος 2012, το σύνολο των αμοιβών και εξόδων που καταβλήθηκαν σε συμβούλους για την "αξιοποίηση" των περιουσιακών του στοιχείων, ανέρχεται σε 6,9 εκατ. ευρώ. Και τα αποτελέσματα είναι επιεικώς πενιχρά. Ευτυχώς, δηλαδή. Επίσης, με το ποσό των 5,7 εκατ. ευρώ θα πληρωθούν από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων οι νομικοί, οικονομικοί και τεχνικοί σύμβουλοι του ελληνικού δημοσίου για τις υπηρεσίες που προσέφεραν στην αναδιάρθρωση των συμβάσεων παραχώρησης για την κατασκευή των νέων οδικών αξόνων. Αυτά είναι δυο μόνο τυχαία παραδείγματα για το πόσο έχουν εισχωρήσει οι σύμβουλοι στους προυπολογισμούς της χώρας μας.
Οι Financial Times αναφερόμενοι απαξιωτικά σε σειρά άρθρων τους στην βιομηχανία συμβούλων, σημειώνουν ότι απασχολεί παγκοσμίως περί τα 3 εκατομμύρια και ότι γεννά έσοδα περί τα 300 δισ. δολλάρια. Για το 2011 ενδεικτικά, οι εταιρίες συμβούλων στις ΗΠΑ παρείχαν επενδυτικές συμβουλές για κεφάλαια ύψους 13 τρισ. δολλαρίων, ενώ παγκοσμίως το ποσό αυτό εκτιμάται στα 25 τρισ. δολλάρια.
Παρά τα δισεκατομμύρια, όμως, που ρίχνουν οι εταιρίες και τα ασφαλιστικά ταμεία στις συμβουλευτικές εταιρίες, οι συμβουλές κάθε άλλο παρά χρήσιμες αποβαίνουν. Σύμφωνα με έρευνα του Oxford University’s Said Business School, οι επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν την περίοδο 1999-2011 κατόπιν υπόδειξης των συμβούλων απέφεραν λιγώτερα κέρδη (συγκεκριμένα κατά 1.1% ετησίως) απ' ότι αν οι συμβουλές τους είχαν αγνοηθεί. Τα αποτελέσματα αυτά βασίστηκαν στην ανάλυση των 29 μεγαλύτερων συμβουλευτικών εταιριών, οι οποίες αντιστοιχούν στο 90% της αγοράς. Δηλαδή, όχι μόνο δεν κατάφεραν να πάρουν τις αποδόσεις της αγοράς, οι οποίες κατά το κυρίαρχο νεοκλασσικό υπόδειγμα ακολουθούν την κατανομή του τυχαίου περιπάτου με μέση τιμή το μηδέν, αλλά επιπλέον κατόρθωσαν το ακατόρθωτο, να πάρουν δηλαδή ακόμα μικρότερες. Κι αυτό, ακριβοπληρώνοντάς τες.
Πώς έγινε λοιπόν και οι σύμβουλοι, παρά την αποδεδειγμένη ανεπάρκειά τους, μας κάθησαν στον σβέρκο ως πολύτιμοι και αναντικατάστατοι; Η επίσημη εξήγηση είναι ότι οι σύμβουλοι δρουν κάπως σαν αποδιοπομπαίοι τράγοι, για να μπορεί η διοίκηση μιας εταιρίας να απεκδύεται των ευθυνών της και να μεταβιβάζει τη δική της ανεπάρκεια-ατυχία σε κάποιους άλλους άτυχους-ανεπαρκείς. Η ανεπίσημη εξήγηση, αυτή που ποτέ δεν λέγεται φωναχτά, είναι ότι οι σύμβουλοι σε κάποιες (πολλές-λίγες) περιπτώσεις είναι για να δρουν ως οι μεσάζοντες στις μίζες.
Αρκετές φορές έτυχε ν' αναρωτηθώ από δημοσιεύματα, πώς συμβαίνει διάφορα μεγαλοστελέχη να απολύονται από μια επιχείρηση λόγω χαμηλών επιδόσεων και την άλλη στιγμή να προσλαμβάνονται από μια άλλη για να την ανατάξουν με τις ίδιες ή καλύτερες αμοιβές. Από πού να πηγάζει άραγε αυτή η αισιοδοξία; Από ποιά λογική διαδικασία;
Αν είμαστε σίγουροι για τον Φραντσέσκο Σκεττίνο, τον πλοίαρχο του Costa Concordia, ότι κανείς δεν πρόκειται να του ξαναεμπιστευτεί πηδάλιο (γι' αυτό και τό 'ριξε στις διαλέξεις), πώς είμαστε σίγουροι ότι, παρά τις διαλέξεις, δεν θα βρεθεί κάποιος διεθνής οργανισμός να εμπιστευτεί στον ΓΑΠ την διοίκησή του; Τί είναι αυτό που καθορίζει ότι ο Φραντσέσκο Σκεττίνο δεν θα ξαναβρεί δουλειά, ενώ ο Γκίκας Χαρδούβελης βρίσκει και ο ΓΑΠ θα βρει, αν το θελήσει;
Η τυχαιότητα αγαπητοί μου, η τυχαιότητα.
Οποιοσδήποτε γνωρίζει ότι το να φτάσει ένα καράβι στον προορισμό του με ασφάλεια, δεν αποτελεί θέμα τύχης αλλά δεξιοτήτων, εμπειρίας, συγκρότησης, πρόβλεψης κινδύνων και ικανότητας αντιμετώπισης και γι' αυτό δεν συγχωρεί τα ναυάγια και τους καπετάνιους που τα φουντάρουν. Ενδόμυχα, όμως, φαίνεται ότι έχει συμφωνηθεί η διοίκηση, το μάνατζμεντ μιας τράπεζας, μιας επιχείρησης, ενός οργανισμού, μιας χώρας, παρά τα παραφερνάλια και τη θεοποίηση που συνοδεύουν τους μάνατζερ και τους συμβούλους να μην αποτελεί θέμα σπουδών και ικανότητας που να συνδέονται αναλογικά με συγκεκριμένα αποτελέσματα, αλλά τύχης. Αν ένας σύμβουλος ή ένας μάνατζερ δεν κατορθώνει να φέρει κέρδη την μια φορά, μπορεί κάλλιστα να φέρει μια επομένη. Η εναλλαγή στα επιτελεία των εταιριών μοιάζει τότε σαν εξορκισμός στη θεά τύχη, με την προσδοκία ότι, δεν μπορεί, κάποιος καινούργιος θα υπάρξει που θα φέρει το σημάδι της.
Κι επειδή δεν υπάρχει κάτι άλλο που να μετράει παρά η τύχη, γι' αυτό τον λόγο παρατηρείται και υπερπληθωρισμός στο επάγγελμα του μάνατζερ ή του συμβούλου, μιας κι ο πάσα είς θρασύς μπορεί να καυχηθεί ότι αυτός είναι ο τυχερός, αρκεί να του δοθεί η ευκαιρία να δοκιμάσει.
Πέρα από τις εξυπνάδες, θέλετε φαντάζομαι και πειστήρια. Θα τα έχετε.
Δεν χωράει αμφιβολία ότι οι συμβουλευτικές εταιρίες παίζουν έναν ιδιαίτερο ρόλο στην παγκόσμια οικονομική τάξη. Και στην ελληνική, φυσικά. Ρίξτε μόνο μια ματιά στο χορό των συμβούλων που στροβιλίζονται γύρω από το ΤΑΙΠΕΔ. Όπως ανέφερε ο κ. Σταικούρας, μόνο την περίοδο Ιούλιος 2011-Μάρτιος 2012, το σύνολο των αμοιβών και εξόδων που καταβλήθηκαν σε συμβούλους για την "αξιοποίηση" των περιουσιακών του στοιχείων, ανέρχεται σε 6,9 εκατ. ευρώ. Και τα αποτελέσματα είναι επιεικώς πενιχρά. Ευτυχώς, δηλαδή. Επίσης, με το ποσό των 5,7 εκατ. ευρώ θα πληρωθούν από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων οι νομικοί, οικονομικοί και τεχνικοί σύμβουλοι του ελληνικού δημοσίου για τις υπηρεσίες που προσέφεραν στην αναδιάρθρωση των συμβάσεων παραχώρησης για την κατασκευή των νέων οδικών αξόνων. Αυτά είναι δυο μόνο τυχαία παραδείγματα για το πόσο έχουν εισχωρήσει οι σύμβουλοι στους προυπολογισμούς της χώρας μας.
Οι Financial Times αναφερόμενοι απαξιωτικά σε σειρά άρθρων τους στην βιομηχανία συμβούλων, σημειώνουν ότι απασχολεί παγκοσμίως περί τα 3 εκατομμύρια και ότι γεννά έσοδα περί τα 300 δισ. δολλάρια. Για το 2011 ενδεικτικά, οι εταιρίες συμβούλων στις ΗΠΑ παρείχαν επενδυτικές συμβουλές για κεφάλαια ύψους 13 τρισ. δολλαρίων, ενώ παγκοσμίως το ποσό αυτό εκτιμάται στα 25 τρισ. δολλάρια.
Παρά τα δισεκατομμύρια, όμως, που ρίχνουν οι εταιρίες και τα ασφαλιστικά ταμεία στις συμβουλευτικές εταιρίες, οι συμβουλές κάθε άλλο παρά χρήσιμες αποβαίνουν. Σύμφωνα με έρευνα του Oxford University’s Said Business School, οι επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν την περίοδο 1999-2011 κατόπιν υπόδειξης των συμβούλων απέφεραν λιγώτερα κέρδη (συγκεκριμένα κατά 1.1% ετησίως) απ' ότι αν οι συμβουλές τους είχαν αγνοηθεί. Τα αποτελέσματα αυτά βασίστηκαν στην ανάλυση των 29 μεγαλύτερων συμβουλευτικών εταιριών, οι οποίες αντιστοιχούν στο 90% της αγοράς. Δηλαδή, όχι μόνο δεν κατάφεραν να πάρουν τις αποδόσεις της αγοράς, οι οποίες κατά το κυρίαρχο νεοκλασσικό υπόδειγμα ακολουθούν την κατανομή του τυχαίου περιπάτου με μέση τιμή το μηδέν, αλλά επιπλέον κατόρθωσαν το ακατόρθωτο, να πάρουν δηλαδή ακόμα μικρότερες. Κι αυτό, ακριβοπληρώνοντάς τες.
Πώς έγινε λοιπόν και οι σύμβουλοι, παρά την αποδεδειγμένη ανεπάρκειά τους, μας κάθησαν στον σβέρκο ως πολύτιμοι και αναντικατάστατοι; Η επίσημη εξήγηση είναι ότι οι σύμβουλοι δρουν κάπως σαν αποδιοπομπαίοι τράγοι, για να μπορεί η διοίκηση μιας εταιρίας να απεκδύεται των ευθυνών της και να μεταβιβάζει τη δική της ανεπάρκεια-ατυχία σε κάποιους άλλους άτυχους-ανεπαρκείς. Η ανεπίσημη εξήγηση, αυτή που ποτέ δεν λέγεται φωναχτά, είναι ότι οι σύμβουλοι σε κάποιες (πολλές-λίγες) περιπτώσεις είναι για να δρουν ως οι μεσάζοντες στις μίζες.
[Από το ιστολόγιο Cynical]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου