Πνευματικά δικαιώματα δεν υπάρχουν. Οι ιδέες πρέπει να κυκλοφορούν ελεύθερα. Άρα...
... η αντιγραφή όχι απλώς επιτρέπεται αλλά είναι και επιθυμητή, ακόμη και χωρίς αναφορά της πηγής!

Η γλώσσα κόκκαλα τσακίζει

- "Ο λόγος που μ' άφησες έξω από την υπόθεση", είπε ήσυχα, "ήταν ότι νόμισες πως η αστυνομία δεν θα πίστευε ότι σκέτη περιέργεια μ' έσπρωξε να κατέβω εκεί κάτω χτες το βράδυ. Θα υποψιάζονταν ίσως ότι είχα κάποιον ύποπτο λόγο και θα με σφυροκοπούσαν μέχρι να σπάσω".
- "Πώς ξέρεις αν δεν σκέφτηκα το ίδιο πράγμα;"
- "Οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί άνθρωποι", είπε ξεκάρφωτα.
- "Έχω ακούσει ότι σαν τέτοιοι ξεκινάνε".

[Ραίημοντ Τσάντλερ, "Αντίο, γλυκειά μου", εκδόσεις Λυχνάρι, 1990 (σελ.: 54)]

30 Μαΐου 2014

Ενσωματωμένη δημοσιογραφία: μας πήραν χαμπάρι

Σήμερα σας έχω μια ειδησούλα που ούτε την ακούσατε ούτε πρόκειται να την ακούσετε από κανένα κανάλι. Δεν είναι και πολύ φρέσκια αλλά παραμένει επίκαιρη. Αναφέρομαι στην ετήσια έκθεση των Δημοσιογράφων χωρίς σύνορα, η οποία δόθηκε στην δημοσιότητα τον περασμένο Φεβρουάριο.

Η οργάνωση Δημοσιογράφοι χωρίς σύνορα για την ελευθερία τής πληροφορίας (αυτή είναι η πλήρης επωνυμία της) δημοσιεύει κάθε χρόνο μια έκθεση, η οποία περιλαμβάνει και μια λίστα όλων των κρατών τής γης αξιολογημένων ανάλογα με το πόσο ελεύθερη και ανεξάρτητη δημοσιογραφία έχουν. Η πρώτη δωδεκάδα τής εφετεινής λίστας περιλαμβάνει ακριβώς τις ίδιες χώρες με την λίστα τού 2013 (με ελάχιστες μεταξύ τους αντιμεταθέσεις). Έτσι, λοιπόν, για άλλη μια χρονιά οι δημοσιογράφοι εκτιμούν πως η Φινλανδία φαντάζει ως παράδεισος για την ελεύθερη δημοσιογραφία ενώ σε ίσο σχεδόν ύψος ελευθερίας τής έκφρασης βρίσκονται Ολλανδία, Νορβηγία, Λουξεμβούργο, Ανδόρρα, Λιχτενστάιν, Δανία, Ισλανδία κλπ.

Απαραίτητη παρένθεση. Χωρίς να αμφισβητώ την χρησιμότητά τους ως εργαλεία σκέψης και ανάλυσης, οι εκθέσεις των ΔΧΣ δεν παύουν να αποτελούν προϊόντα αστών -κατά κύριο λόγο- δημοσιογράφων, μαθημένων σε δυτικού τύπου δημοκρατία και είναι φυσικό να συντάσσονται επηρεασμένες από τέτοιες καταβολές (π.χ. είναι ευκολώτερο να γίνει λόγος για "καλές ΗΠΑ" παρά για "καλή Κούβα"). Ως εκ τούτου, επιβάλλεται να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην ανάγνωσή τους και ιδιαίτερα κριτικοί στα συμπεράσματά τους. Κλείνει η παρένθεση.

Δυστυχώς, η χώρα μας από χρόνο σε χρόνο κατρακυλά προς τον πάτο αυτής της λίστας κι αυτό δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Πριν δυο χρόνια βρισκόμασταν στην 71η θέση, πέρυσι πέσαμε στην 85η κι εφέρος κατρακυλίσαμε στην 99η, όπου "καμαρώνουμε" δίπλα στην Βουλγαρία (ευτυχώς που υπάρχει κι η Βουλγαρία γιατί αλλοιώς θα ήμασταν οι τελευταίοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση) και χαμηλότερα από χώρες που δεν φημίζονται για τις δημοκρατικές τους πεποιθήσεις, όπως η Γκαμπόν, το Κιργιστάν, η Ζάμπια, το Μπουτάν, το Κουβέιτ, η Λιβερία, η Αλβανία, το Κογκό, το Κοσσυφοπέδιο...ακόμη κι η Σιέρρα Λεόνε!

Και πώς να μην είναι έτσι τα πράγματα, δηλαδή, όταν καθημερινά αποδεικνύεται πως στον τόπο μας τα μέσα ενημέρωσης λειτουργούν ως μέσα πλουτισμού για τους ιδιοκτήτες τους και ως μέσα πλύσης εγκεφάλων για την εξουσία. Σίγουρα υπάρχουν δημοσιογράφοι που προσπαθούν να κάνουν σωστά την δουλειά τους, μόνο που δύσκολα μπορούν να βρουν βήμα για να την προβάλουν, δηλαδή γράφουν αλλά δεν δημοσιο-γραφούν. Κι αυτό συμβαίνει επειδή τα μέσα ενημέρωσης είναι προσδεδεμένα -στην συντριπτική τους πλειοψηφία- στο άρμα τής εξουσίας, μιας κι αυτό συμφέρει τους ιδιοκτήτες τους. Είναι φυσικό να μην υπάρχει χώρος για ελεύθερες φωνές σε τέτοια μέσα.

Τα παραδείγματα είναι πολλά. Πρόσφατα, ο ελληνικός λαός έστειλε με την ψήφο του ως εκπρόσωπό του στην ευρωβουλή την δημοσιογράφο τού Μέγκα Μαρία Σπυράκη, παρ' ότι η τελευταία αποκάλυψε σε συνέντευξή της ότι δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις κατά τις οποίες απέκρυπτε πληροφορίες επειδή εκτιμούσε πως έτσι επέβαλε το συμφέρον τού τόπου. Επίσης, πρόσφατα ο συνάδελφος της στο ίδιο κανάλι και σχολιογράφος τού ΔΟΛ Γιάννης Πρετεντέρης αποκάλυψε ότι το 2009 οι δημοσιογράφοι έλεγαν ψέμματα στον λαό περί της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, επειδή αυτό τους ζήτησε η κυβέρνηση να κάνουν. Μόνο που αντί να χαρακτηρίσει αυτό το φαινόμενο ως αθλιότητα και -γιατί όχι;- προδοσία σε βάρος τού λαού, ο πολυπροβεβλημένος δημοσιογράφος-αναλυτής το απεκάλεσε "δημοσιογραφική αυτοσυγκράτηση"! Και να σκεφτεί κανείς ότι ο Πρετεντέρης, προκειμένου να δείχνει "δημοσιογραφική αυτοσυγκράτηση" όταν διατάσσεται, απολαμβάνει ετήσιες αμοιβές ύψους επτακοσίων χιλιάδων ευρώ.

Θα αρκούσε να περιοριστώ σε όσα είδανε τα μάτια μας κι ακούσανε τ' αφτιά μας κατά την πρόσφατη προεκλογική περίοδο και μόνο, για να αναφέρω αμέτρητα παρόμοια φαινόμενα. Τί να πρωτοθυμηθώ; Τον Ρογκάκο, τον Κούρο και τον Βαφειάδη στον Αντέννα; Τον Πορτοσάλτε, τον Παπαδημητρίου και τον Τσιόδρα στον Σκάι; Τον Μάνεση και τον Βερύκιο στον Άλφα; Απαξάπαντα τον "δημοσιογραφικό" συρφετό τού Μέγκα; Τις απολύσεις και τις απομακρύνσεις στην ΝΕΡΙΤ, πριν καλά-καλά βγει στον αέρα; Δεν χρειάζεται να πω λέξη γι' όλα αυτά τα εμετικά φαινόμενα. Είναι τόσο γνωστά ώστε θα ήταν σαν να παραβίαζα ανοιχτές πόρτες.

Έτσι, λοιπόν, η διεθνής απαξίωση της δημοσιογραφίας στην χώρα μας, όπως προκύπτει από την ετήσια έκθεση των Δημοσιογράφων χωρίς σύνορα, δεν αποτελεί παρά το εύλογο αντίτιμο για την χωρίς αναστολές διαστρέβλωση και παραχάραξη ειδήσεων και πληροφοριών των εκφυλισμένων αστικών μέσων ενημέρωσης και των ενσωματωμένων στο σύστημα δημοσιογράφων και σχολιαστών που δουλεύουν σ' αυτά.


Διαβάστε:
- Reporters Without Borders releases 2014 press freedom index (συνοπτική παρουσίαση της έκθεσης στην οποία αναφρόμαστε στο σημερινό σημείωμα).
- World press freedom index 2014 (εκτενής παρουσίαση της έκθεσης και η πλήρης λίστα).
- Golden Dawn close to being added to "predators" list (άρθρο για την ελευθερία του τύπου στην Ελλάδα και τον ρόλο τής Χρυσής Αυγής).

1 σχόλιο:

Cos είπε...

Δυστυχώς η λίστα είναι τελείως αναξιόπιστη. Δεν λαμβάνει υπόψη της τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες στο κάθε κράτος. Έτσι οι χώρες στις οποίες η αστική τάξη δεν απειλείται από τον "κομμουνιστικό κίνδυνο" εμφανίζονται υπέρμαχες της "ανεξάρτητης" δημοσιογραφίας. Αν στην Ολλανδία π.χ. υπήρχε πολιτική πίεση στο σύστημα από το Κ.Κ., τότε θα βλέπαμε πόσο ανεξάρτητη είναι η δημοσιογραφία και εκεί. Στην Ελλάδα η αστική τάξη είχε να αντιμετωπίσει άλλα, πολύ μεγαλύτερα, πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα και οι αστοί ήταν (και είναι) υποχρεωμένοι να πετάξουν στο καλάθι των αχρήστων τον μανδύα της "ανεξάρτητης" δημοσιογραφίας.